BoJSIdampo
sigaren
uitzonderlijk
goed!
Nieuwe oogst aan Nederlandse films
voor Zuid-Afrika
Gelijk briefporto
binnen EEG
in studie
Meisje door onbekende
in de rug gestoken
Geen vliegtuigen
Raketlancering
op Teriet was
onschuldig
Sinterklaas brengt
daggeld op 3x/2
FILM EN FILMWERELD
VRIJDAG 2 0 NOVEMBER 1964
15
elke goede zaak heeft ze
ook naadloos gg
in plain en micro I.
VN beroep op Frankrijk
Beverwijk
heeft een feestelijke verrassing voor U.
naadloos
IN EEN SPECIALE voorstelling voor pers en genodigden
heeft het ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen deze week weer enige door de overheid gesubsidieerde
korte films laten zien die als interessante staalkaart van
opvattingen en stijlen bij een jonge generatie van filmers
kon dienen. Vier uit die generatie kwamen ditmaal aan bod,
onder wie als debutanten Jan Oonk en Jan Keja, de beide
anderen hadden wij al eerder leren kennen, Rob Houwer
onder andere door „De sleutel", Boud Smit door het een
jaar geleden, eveneens door O., K. en W. gesubsidieerde
„Aqua di Roma", een poëtische reportage over de ver
schillende aspecten van het water in Rome. De algemene
indruk die de druk bezochte voorstelling in het Amster
damse Alhambra Theater naliet, was allereerst van vol
doening over het grotere gemak, waarmee de jeugdige fil
mers over het algemeen nieuwe of nieuw aandoende stijl
middelen hanteren, maar die optimistische indruk werd on
middellijk verstoord door .de overweging dat de uiterlijke
vlotheid en zorgeloosheid, waarmee gefilmd werd, soms een
innerlijke leegte of een gebrek aan inhoud camoufleerde die
veel van het vertoonde tot een „Spielerei" van weinig blij
vende waarde degradeerde. Het is niet nodig daarover be
zorgd te doen, de overheidssubsidie dient uiteindelijk om de
Nederlandse filmerij, speciaal in de sector van de korte film,
op gang te houden en het is dus niet noodzakelijk dat de
resultaten voldragen meesterwerken worden, al draagt een
dergelijke uitslag er natuurlijk wel toe bij de subsidiepolitiek
van de overheid in liet openbaar te rechtvaardigen. Wat wel
voor critiek in aanmerking kwam, was de pretentie, waar
onder driekwart van het vertoonde gebukt ging, pretentie
niet alleen wat de opzet van de films betrof, maar ook met
betrekking tot het zich omringen van gerenommeerde krach
ten, wier namen op de indrukwekkende lijst van medewer
kers voorkwamen. De tijd van éénmansfilmen en dus van
relatief goedkoop filmen schijnt voorgoed voorbij en van de
aanvang af stellen de beginnende of maar juist begonnen
filmers hoge eisen aan de hen omringende staf van mede
werkers, waardoor hun eerste stappen op het pad van de
film, uiteraard aarzelende stappen, verhoudingsgewijs te kost
baar worden.
LONDEN (Reuter) De voorzitter van
de speciale commissie van de Verenigde
Naties inzake apartheid heeft, nu Groot-
Brittannië een verbod op wapenuitvoer
naar Zuid-Afrika heeft ingesteld, een drin
gend beroep gedaan op Frankrijk geen wa
pens en vliegtuigen aan dit land te leve
ren.
Hij deed dit naar aanleiding van een
nog niet bevestigd persbericht. Daarin
wordt gezegd dat de Zuidafrikaanse rege
ring onderhandelingen voert met een Fran
se vliegtuigfabriek over de levering van
dertig Mirage XI-bommenwerpers.
De afgetreden conservatieve Britse re
gering van premier Douglas Home was
voor de verkiezingen met Zuid-Afrika over
eengekomen dertig Buccaneerbommenwer-
pers te zullen leveren.
Scène uit Kokonmet Joop Admi
raal en de pop.
ZO VALT HET BIJ de 23 minuten du
rende film van Boud Smit die hij „Din
gen die voorbijgaan" noemde, op dat hij
zich bij zijn werk laat assisteren door een
cameraman (Fred Tammes) een came
ra-assistent (Dick Polak) een verzorger
van titel en trucages en verder de be
schikking heeft over een regie-assistent
en een algemeen assistent (die tegelijk
voor de geluidseffecten verantwoordelijk
is), dat hij voor de muziek George van
Renesse engageert, die composities van
Robert Schumann ten gehore brengt, en
voor de spelfragmenten acteurs als Bob
de Lange, Erik van Ingen, Henk van
Buuren en Marianne van Waver en onder
contract heeft. Dat is wat veel voor een
beginnend filmer en „Dingen die voorbij
gaan" heeft daardoor iets topzwaars ge
kregen, wat bij een minder ambitieuze
opzet misschien vermeden had kunnen
worden. Misschien, want Boud Smit heeft
het uitgangspunt van zijn eerste speel
film, de vermoedelijke sloping van de
Van Speykstraat in Den Haag, aangegre
pen om er een allegorisch en symbo
lisch spel van te maken met een stijfhoof
dige bewoner van de straat die uit pro
test midden op de rijweg gaat zitten en
ter plaatse overlijdt, met een stelletje on
bewogen verkeerstellers die, geïsoleerd
in hun hokje, mechanisch hun werk doen
en met een postbesteller in soldatenjas
die de biljetten rondbrengt waarin de ont
ruiming der panden wordt aangekondigd
en die zich een engel des verderfs voelt
die de ondergang der aarde moet aankon
digen. Dat is allemaal wat te sterk aan
gezet en te naïef bedacht om grote in
druk te kunnen maken en het draagt bij
om, mèt de ingeschakelde acteurs en de
stoet van medewerkers, een speelse voor
stelling van zaken die de kwestie ver
dient, loodzwaar en statisch te maken en
de film van zijn oorspronkelijke opzet te
vervreemden.
PRETENTIEUS IS ook Jan Oonk in een
kleurenfilm van nog geen tien minuten die
hij op de begraafplaats van Rocca di Pa
pa, in de buurt van Rome, heeft opgeno
men naar een idee van de acteur Joop
Admiraal die er zelf in optreedt met als
metgezellin een Van Tussenbroek-achti-
ge pop die een opgesmukte oude dame
voorstelt. Samen wonen zij een begrafe
nis bij, waarbij de pop op het ogenblik dat
de kist wordt neergelaten haar begeleider
wikkelt (wurgt?) in haar paarse sluiers
en uiteindelijk degeen blijkt die begraven
wordt. De pervers-ziekelijke sfeer van de
situatie wordt uitnemend gesuggereerd in
het voortreffelijke kleurencamerawerk
van de filmer die in het programma de
Scène uit
,De perfectionist"
Jan Keja.
titel van zijn film „Kokon" verklaart op
een manier die de zaak nog duisterder
maakt.
Luchtiger en vrijblijvender is Jan Ke
ja in zijn filmgrap die met de letter „P"
wordt aangeduid, wat de beginletter van
de hoofdrol die zich de Perfectionist
noemt, blijkt te zijn. Het heeft geen zin
de inhoud, voor zover aanwezig, ook maar
aan te duiden, er is sprake van een se
rie komische gebeurtenissen die met
veel plezier en soms met enige sugges
tieve kracht in beeld zijn gebracht en doen
denken aan de improvisaties die een Jean-
Luc Godard zich wel eens permitteert, zo
als bijvoorbeeld in „Une femme est une
femme" of „Bande a part". Het geheel
amuseert zonder dat de bezoeker zich los
kan maken van de gedachte dat hier spra
ke is van een vrij kostbare grap die geen
enkel houvast biedt met betrekking tot
de verdere ontwikkeling van Jan Oonk,
al is men daar wel nieuwsgierig naar.
TEMIDDEN VAN DEZE jonge, dartele
en vrijmoedige filmers maakt Rob Hou
wer een bijna degelijke indruk met zijn
„Aanmelding", waarover al geschreven is
naar aanleiding van de vertoning op de
Berlinale van dit jaar, waar de film een
Gouden Beer kreeg toegewezen. Rob Hou
wer houdt zich bezig met de twijfel die
een vrouw van middelbare leeftijd over
valt als zij zich naar een bejaardencen
trum begeeft om zich daar te laten in
schrijven op een wachtlijst. Beelden van
haar gang naar dat centrum worden afge
wisseld met impressies van bejaarden en
invalide oude mensen in het tehuis, ter
wijl de antwoorden van de vrouw op de
vragen van het aanmeldingsformulier ge
ïllustreerd worden met opnamen van haar
nu nog vrije manier van leven die haar
ongeschikt maakt om zich onmiddellijk in
de nieuwe situatie thuis te voelen. Het
boeiend conflict is met zorg en aandacht
verfilmd, maar tegelijk ook zo cerebraal
dat de tragedie van het ouder worden die
onherroepelijk tot een „aanmelding" leidt
niet geheel voelbaar is geworden.
Bij elkaar was deze presentatie van jong
talent een demonstratie van vrijmoedig en
onbekommerd filmen, wat als een breuk
met verleden en traditie kon worden ge
waardeerd, maar tegelijk maakte de ver
toning duidelijk dat het niet voldoende is
om zich van nieuwe stijlmiddelen of ge
leende camera-grappen te bedienen als er
geen inhoud aanwezig is om deze vorm
af te dwingen en dus noodzakelijk of ver
klaarbaar te maken. En als een soortgelijk
inzicht ook bij de aanwezige filmers, on
danks het te luidruchtig en vriendschappe
lijk applaus, baan zal breken, dan kan men
het eventueel betreurde subsidiegeld toch
zeker niet als verloren beschouwen.
Charles Boost
(City). Regisseur Billy Wilder is een veelzijdig filmer geworden; een vakman
die gemakkelijk van hét ene genre op het andere overschakelt en daarbij geen
speciale voorkeuren
aan de dag legt. Wel
grijpt hij alle kansen
aan om het bio
scooppubliek zo aan
genaam mogelijk be
zig te houden, te
„entertainen" dus.
De laatste jaren
heeft hij dit vooral
gepresteerd door sa
tirische kluchten of
kluchtige satires, zo
als „The apart
ment" of „One, two,
three" en hij kan het
zich dan ook gemak
kelijk permitteren de
beste scenarioschrij
ver op dit gebied (J.
A. L. Diamond) en
voortreffelijke blijspelacteurs als Shirley MacLaine en Jack Lemmon om zich
heen te verzamelen. Uit een dergelijke samenwerking ontstaat dan altijd wel een
amusant geval, zoals bijvoorbeeld „Irma la Douce", welke film zijn zegetocht
door de Nederlandse bioscooptheaters nog lang niet heeft beëindigd. Waar
schijnlijk ten gevolge van die vele prolongaties is deze kostelijke filmhistorie nu
pas in het Velsense City Theater te zien. En wel tot en met donderdagavond.
BRUSSEL (AP) Er worden bespre
kingen gevoerd door P.T.T.-directeuren uit
de zes landen van de Europese Econo
mische Gemeenschap over een E.E.G.-
postzegel, aldus meldt de persdienst van
de E.E.G. Over twee of drie jaar zal het
verschijnen van deze zegel een gebeurte
nis zijn voor postzegelverzamelaars.
Aan het ontwerp voor zulke zegels zit
ten nog politieke implicaties vast: moet
het profiel van een der staatshoofden er
op staan of een kaart van de zes landen?
Bij het ontbreken van een enkele Euro
pese valuta, zal de munteenheid op de
zegel van land tot land verschillen. Reke
ning houdend met de verschillende valu
ta's is het doel de posfctarieven te harmo
niëren zodat een gewone brief voor het
zelfde porto kan worden verzonden van
elke plaats in de gemeenschap naar een
andere, zij het van Parijs naar München of
van Amsterdam naar Sicilië. Er bestaat
zo goed als overeenstemming over een
uniforme frankering, met uitzondering van
Nederland waar zij (nog) de laagste is
De invoering van een uniform posttarief
voor brieven zal gevolgd worden door
soortgelijke maatregelen voor alle andere
soorten post. Verder zijn er plannen voor
het nachtelijk vervoer van post door de
lucht uit te breiden zodat een brief die
's avonds gepost is de volgende morgen
In het andere land besteld wordt.
In Delfzijl heeft gisteravond een jonge
man het 13-jarige meisje Geertje Runhart
met een scherp voorwerp drie steken in
de rug toegebracht. Een long van het
meisje werd geraakt. In een ziekenhuis is
direct operatief ingegrepen.
Het meisje was alleen thuis. De onbe
kende jongeman belde aan en vroeg een
fietspomp te leen. Toen 't meisje met hem
naar de schuur ging om de pomp te pak
ken bracht de jongeman haar de drie ste
ken toe. Zij wist nog het huis van een in
de buurt wonende oom te bereiken. Zij
kon slechts een uiterst vaag signalement
geven van de dader, die terstond nadat hij
de steken had toegebracht, was weggelo
pen.
„IRMA LA DOUCE" is een zeer vrije
bewerking naar de bekende Franse mu
sical in ons land met bijzonder veel
succes door Lia Dorana gespeeld zo
dat van het origineel niet veel meer dan
de naam en een vluchtige gelijkenis bleef
behouden. In samenwerking met Diamond
heeft Wilder van het verhaal een goede
en gezellige klucht gemaakt, die vooral
opvalt door het royaal gebruik van de
prostitutie, als ongewoon onderwerp voor
zijn talrijke grappen. In dit milieu van
lichte meisjes en zware jongens speelt
Shirley MacLaine de rol van Irma, de
prostituée, die haar vak met zoveel ple
zier beoefent en is Jack Lemmon de gras
groene agent Nestor, die de rosse buurt
achter de Hallen als zijn nieuwe wijk
krijgt toegewezen. Hij wordt hier voor
het eerste met de prostitutie geconfron
teerd en in zijn argeloosheid begint
Nestor een actie tegen het zedenbederf
welke hem prompt zijn baantje kost, om
dat hij daarbij zijn eigen politiechef laat
arresteren. Vervolgens wordt hij door
Irma uitverkoren tot haar souterneur,
waarbij Nestor spoedig zo verliefd op het
meisje wordt dat hij een ingewikkelde
list verzint om haar alleen voor zichzelf
te behouden.
HIJ VERMOMT ZICH als een excen
trieke Engelsman, die Irma voor een en
kel periodiek bezoek een week-inkomen
garandeert, waardoor zij van haar overige
nachtelijke clièntele is verlost. Dit
dwingt Nestor echter tot een dubbelleven
van ingespannen arbeid om voor de ge
fingeerde figuur voldoende geld te ver
dienen. Enfin, de situatie biedt aan een
geroutineerde kluchtspelregisseur als Wil
der voldoende kansen er een door-en-
Advertentie
Minister Scholten van Justitie ziet geen
aanleiding maatregelen te treffen tegen de
lancering van kleine raketten, die meer
het karakter van vuurpijlen hadden, op
het luchtvaartterrein Teriet van de Kon.
Ned. Vereniging voor Luchtvaart bij Am-
hem op 10 en 11 oktober. Hij antwoordt dit
op vragen van de Tweede Kamerleden
Van der Goes van Naters en Nederhorst
(beiden P.v.d.A.). Voor de lanceringen, die
plaats hadden in het kader van een sympo
sium voor ruimtevaart in Oldenzaal, was
toestemming verleend. De politie heeft
toezicht gehouden.
Diverse factoren, met name de recente
verhoging van het strafdepositie en de
onttrekking van middelen wegens de
Sinterklaasaankopen, hebben geleid tot
een verdere verkrapping van de geldmarkt.
Dientengevolge moest het tarief van call
money (daggeld) vandaag wederom worden
verhoogd en wel van 3 tot 3V2 percent.
Advertentie
VOOR MINDER OP SENSATIE en
oorlogsleed beluste toeschouwers draait
dan zondagmiddag „De avonturen van
Huckleberry Finn", een onderhoudende
verfilming van Mark Twain's beroemde
en gelijknamige roman.
(Luxor). Chales Saunders heeft met
„Stripgirls van Soho" een Engelse bij
drage aan de serie gangsterfilms gele
verd, welke uit de bekende onderdelen
is samengesteld. Zoals de roofmoord in
een Londense achterbuurt, een wegge
gooide portefeuille die de politie op een
spoor brengt, twee vrienden in het
kwaad die eikaars vijanden worden om
een gemeenschappelijk vriendinnetje, een
inbraak die de politie verdere aanwij
zingen geeft en tenslotte de omsingeling
van het huis van de dader en diens
arrestatie.
„EEN FILM OVER de moderne jeugd,
levend in een sfeer van striptease, drank
en misdaad", zegt de reklame, want bij
een dergelijke sensatiefilm hoort nu
eenmaal ook iets van sociaal meegevoel
Ook in dit opzicht is „Jungle street"
dus niet origineel. Deze film draait van
zondag tot en met woensdag; tot en
met zaterdag voorafgegaan door
„Mitrailleurcommando S.S.", een harde
oorlogsfilm over de terreur, welke door
de beruchte Duitse regimenten op de
Italiaanse burgerbevolking werd uitge
oefend. Ter verademing zondagmiddag
een genoeglijker soldatenhistorie, name
lijk „De schrik van de marine", met
Kenneth More in de hoofdrol.
(Kennemer theater). „Comment réus-
sir en amour?", dat vraagt de serieuze
vrijgezel Bernard Monod zich af, die
overdag bij een uitgever werkt en in zijn
vrije tijd stichtelijke lektuur schrijft. Het
duurt wat lang, maar als hij tenslotte in
de liefde weet te slagen, dan is het met
de levenslustige Sophie die van de twist
houdt en een moeder heeft die niet valt
weg te cijferen. In ieder geval is er dan
een situatie geschapen welke vol zit met
narigheid en moeilijkheden voor de wat
schuchter levende Bernard, een situatie,
waaruit gemakkelijk een huweliikskome-
die kan worden gebrouwen welke niets
om het lijf heeft en door de gerouti
neerde Michel Boisrond, daarbij geassi
steerd door Dany Saval als Sophie en
Jean Poiret als Bernard, dan ook glad
en probleemloos wordt afgeleverd. De
film heet in Nederland „Hoe slaag ik
in de. liefde" en draait in het Kennemer
theater- van zondag tot en met woens
dag. Het resterende programma bestaat
uit „Het geheim van de zwarte sperwer"
voor vrijdag en zaterdag, met diezelfde
avond nog „Rocco en zijn broers Ten
slotte zondagmiddag „Schrikbewind der
Comanches", met welke titel tevens de
inhoud al wordt aangegeven.
(W.B.-theater). Het weekprogramma
van dit theater wordt vrijdag en zater
dag ingezet met een film ,die de intri
gerende titel draagt van "Codewoord
Poes". Wanneer men zich eventueel
heeft overtuigd welke verrassingen hier
achter zijn verborgen, bestaat zondag en
maandag de gelegenheid de hete avon
turen bij te wonen van „Tien van het
vreemdelingenlegioen". Ten overvloede
wordt dan zondagmiddag „De loerende
dood" nog vertoond.
door Amerikaanse klucht van te maken,
waarin het heimelijk plezier doorsche
mert dat een tot voor kort verboden
thema nu in allerlei pikante details kan
worden behandeld, waarbij de toeschou
wers een blik wordt gegund in het frivole
Parijs, dat hen bij geen enkele groepsreis
onder ogen zou zijn gekomen.
VERDER BLIJKT de Romeinse ge
schiedenis een onuitputtelijke bron voor
scenarioschrijvers, die aan rijk gemon
teerde en spectaculaire kostuumfilms
denken. Een van deze vruchtbare leve
ranciers van filmverhalen heeft de intri
ge bedacht van Ursus, die als klein kind
ontsnapt aan de moordzucht van een
door Ajak aangevoerde bende barbaren.
Het kind wordt bij de leeuwen grootge
bracht, zodat hij zich later als oerster
ke jongeling op zijn belagers kan wreken.
Gevechten van allerlei aard houden er
geducht de spanning in en het is onder
regie van Carlo Ludovico Bragaglia dat
Ed Fury „Ursus de leeuwenkoning"
speelt, die het opneemt tegen olifanten,
hyena's en een bende woeste barbaren.
Dit gebeurt hier echter alleen zondagmid
dag.
(Stadsschouwburg). Doordat het film
doek hier voor enige toneelvoorstellingen
opgerold moet blijven zoals vrijdag
avond voor „De eerbiedige lichtekooi"
voor de leden van de Velsense kunst
kring en maandag en dinsdag voor de ge
combineerde opvoeringen door „PALVU"
en „K.Z.O.S." van Herman Bouber's be
kende volksstuk „De Jantjes", is er voor
het projectieapparaat weinig te draaien
overgebleven. Dit is dan ook slechts za
terdag en zondag in werking voor
„De hel van niemandsland", een span
nende oorlogsfilm over het „conflict"
tussen Noord- en Zuid-Korea. Het be
treft de levensgevaarlijke avonturen van
drie Amerikaanse krijgsgevangenen, die
uit het kamp weten te ontsnappen om
tenslotte na onvoorstelbare ontberingen
hun eigen linies weer te bereiken. Het
is een Metro-Goldwyn-Mayerfilm met
Rory Calhoun in de hoofdrol.
Advertentie
Op de nieuwe brug over de Donau
in de Hongaarse hoofdstad Boeda
pest lijkt het verkeer danig in de
knoop te zitten. Schijn bedriegt, de
autoriteiten beproefden het gewicht
van de brug.
Advertentie
De prachtige INDUS
kalender met 12
schitterende kleu
renfoto's van euro-
pese landschappen,
ontvangt U gratis,
na aankoop van een
INDUS-horloge in de
periode van heden
tot 31 december'64.
Tegen inzending
van het daarvoor
bestemde,
bij de juwelier aan
wezige, formulier
aan INDUS-hor-
loges, Rotterdam,
wordt U de fraaie
INDUS kalender
franco thuis gezon
den. Uw horloger-
juwelier zal U gaarne
een der fraaie kleu
renfoto's vrij
blijvend laten
zien.
