NAVO-parlementariërs krijgen
niets concreets mee naar huis
r
I
KENT
Nieuw licht op houding van
paus Pius XII in
GIEBELS
WERELDNIEUWS
Wie Wat Waar 1965 1
J. BRIJS „TOTAL"
DE SINT
Van dag tot dag
Drie mijnwerkers in
Zuid-Afrika gered
Documenten uit Bonn en Londen gepubliceerd
„De massale vergassing van joden
is propagandistisch overdreven
VS. gooit 150 oude
raketten op de
schroothoop
raatótoel
fie
(Dp de
VRIJDAG 2 0 NOVEMBER 1964
Bezorgd
Doordrijven
is uit
ÏBUIIUlIHMIHUHUHUIlï
BENZINE - SERViCESTATION
Wassen - smeren - reparatie
Dag en nacht
Zijlweg 39-41 - Haarlem
Tel. 14308
Kosygin ontvangt aantal
Amerikaanse zakenlieden
KENT met het nieuwe
MICRONITE filter
verzekert u van het
beste evenwicht tus
sen filterwerking en
zuivere, zachte smaak
Hoe beter het filter...
hoe zachter de smaak
Onduidelijk
Bolwerk
Onder druk
Partijdigheid
Volwaardige
gereedschappen
IJZERHANDEL
Een gezond aandoend verzet uit parle
mentaire en andere maatschappelijke
kringen tegen de ongezond aandoende po
gingen van het kabinet om door „hef
bomen" als weggeldverhoging, duurdere
kleuterscholen en verhoging van college
gelden op een gemakkelijke manier veel
geld los te wrikken, wekt het vertrouwen
dat deze absurditeiten niet zullen door
gaan.
De voorgenomen maatregelen gaven al
dadelijk bij hun aankondiging in het re
geringsprogramma de indruk, op tame
lijk amateuristische overwegingen te zijn
gebaseerd. Er sprak een ernstig gebrek
aan begrip voor de gevoeligheden des
volks uit, waardoor wellicht nog meer
een psychologische dan een beleidsblun-
der zou zijn gemaakt. Dat parlementaire
„rotten in het vak" deze gevoeligheden
beter begrijpen,, is natuurlijk in de eerste
plaats inhaerent aan hun representatieve
taak, maar aangezien de kabinetsleden
voor hun benoeming tot minister toch ook
wel enig contact met hun kiezers en de
maatschappij in het algemeen moeten
hebben gehad, zou men hebben mogen
verwachten dat zij niet over maatregelen
zouden hebben gaan peinzen, die niet al
leen anachronistisch maar bovendien so
ciaal onsympathiek moesten aandoen.
Het is echter te vrezen dat sommige ka
binetsleden nog steeds zinnen op een ge
forceerde doorvoering van hun denkbeel
den, waarbij de gevaren voor het voortbe
staan dezer regering zullen toenemen. De
algemene indruk overheerst dat een ze
kere onverschilligheid voor de gerecht
vaardigde verlangens van de openbare
mening zich in de belangrijkste kwesties
zal blijven demonstreren, waardoor de
parlementaire wrevel wel eens tot een
uitbarsting zou kunnen komen.
(Van onze correspondent)
PARIJS Met de kopieën op zak van
de nietszeggende eindresolutie die voor
kennisgeving aan de regeringen van de
vijftien Iedenstaten zal worden gezonden,
hebben donderdagavond de tweehonderd
NAVO-parlementariërs afscheid van el
kaar zo niet van Parijs genomen. Gisteren
hebben in de openbare vergadering nog
verschillende leden het woord gevoerd
zonder veel nieuwe gezichtspunten te
openen.
Na de aanvallen van de tegenstanders
uit de andere landen hoorde men voor het
eerst echter ook enige reserves over de
M.L.F. uit de monden van een gezagheb
bende Amerikaan en een dito Duitser.
Zo verklaarde de bekende Westduitse
socialist Carlo Schmidt dat hij zijn omzich
tige steun aan het project weer zal intrek
ken, indien de Frans-Duitse betrekkingen
door de M.L.F. in ernstig gevaar zouden
worden gebracht.
In het kader van onze streek Kenne-
merland gezien moet de conclusie van de
gemeenteraad van Bloemendaal, dat toe
voeging van fluor aan het drinkwater on
gewenst is, van groot belang worden ge
acht. B. en W. van Bloemendaal zijn niet
eens met een voorstel gekomen, maar
hebben heel verstandig het punt ter
discussie gesteld. Met zeer aanvaardbare
en praktische argumenten is de raad in
meerderheid tegen de fluoridering.
Bloemendaal dus niet, Velsen wel, Zand
voord niet, Haarlem wel, Heemstede (als
klant van de Amsterdamse waterleiding)
moet accepteren wat de hoofdstad uitein-
delijk op dit punt uit de leiding laat ko
men, maar is toch voorbestemd om in de
toekomst bij een coördinatie van drinkwa
tervoorziening in Kennemerland te worden
betrokken. Dit bont patroon van drinkwa
ter-soorten in een zo betrekkelijk klein ge
west is een afspiegeling van het gebrek
aan bestuurlijke samenwerking een on
derwerp waaraan ons blad sedert geruime
tijd critische commentaren heeft gewijd.
Het is duidelijk de bedoeling en ook
de ontwikkeling in onze streek dat zo
spoedig mogelijk een stevige, efficiënte sa
menwerking ontstaat. Of die ontstaan zal
is afhankelijk van wat betrokken gemeen
ten opbrengen aan wil en inzicht op dit
gebied. De diensten dezer gemeenten op
diverse terreinen van openbaar nut wer
ken nog steeds onder moeilijke, geïsoleer
de omstandigheden, waarvan de inwoners
der streek de dupe zijn.
Het is in het geval van de fluor duide
lijk, dat niet een openbaar nut maar een
politiek stokpaardje voor de wagen is ge
spannen. De P.v.d.A. is mentaal gefluori
deerd, ofschoon sommige leden in be
stuurslichamen persoonlijk veel objectie'
ver tegenover de kwestie blijken te staan.
Omwille van bepaalde politieke verhoudin
gen is de K.V.P. geneigd de fluor te ac
cepteren. Ook daar echter zijn leden per
soonlijk niet overtuigd van het nut. Als
men de argumentatie van de Bloemendaal-
se tegenstanders verneemt, moet men de
conclusie trekken dat afgezien van
strikt medische en daardoor slechts door
deskundigen te géven redenen de prak
tische verwezenlijking van gefluorideerd
drinkwater zo ingewikkeld, kostbaar en
ingrijpend is, dat het onverantwoord moet
heten om met één pennestreek een streek-
of stadsbevolking fluor op te dringen.
Bloemendaal heeft in alle opzichten een
logisch en voorzichtig besluit genomen,
dat gericht moet heten op een onvermijde
lijke toekomst van sterker, efficiënter
streekbestuur.
Het Nederlandse K.V.P. kamerlid profes
sor Duynstee zag een viertal redenen van
politieke aard om zich achter de M.L.F.
te plaatsen waarvan hij vooral een nog in
tiemere binding tussen de Verenigde Sta
ten en Europa verwachtte.
Waarom op dit moment nu de po
litieke dooi internationaal juist schijnt in
gezet, plotseling zoveel haast met de
M.L.F. moet worden gemaakt, heeft nie
mand duidelijk weten te maken, alle woor
den erover ten spijt. De M.L.F. deed ons
onder de debatten denken aan het kada
ver uit Ionesco's toneelstuk „Comment
én debarrasser", een kadaver dat maar
niet sterven wil en dat men met goed fat
soen evenmin de deur uit weet te krijgen.
De M.L.F. scheen enkele maanden gele
den ook ongeveer dood, ofschoon nog niet
begraven te zijn. Maar daarna begon het
geraamte eensklaps weer levenstekenen
te vertonen. Dat de Westduitsers zich veel
moeite geven de patiënt of het levende
lijk te redden is niet zo moeilijk te be
grijpen. Langs de weg van de M.L.F.
zouden zij immers onder Amerikaanse
auspiciën het voorportaal van de atoom
club kunnen worden binnengeleid.
En een soortgelijke bezorgdheid werd
ook door de vermaarde Amerikaanse pre
sident van de congrescommissie van Bui
tenlandse Zaken, senator Fulbright, uitge
sproken die in zijn geval echter gericht
was op de verhouding tussen Oost en West.
HET JAARBOEKJE
Zie advertentie elders in dit blad.
SASOLBURG (Zuid-Afrika) (AP)
Drie Afrikaanse mijnwerkers die sinds
maandag door een brand 137 meter onder
de grond in een kolenmijn bij Sasolburg
opgesloten waren, zijn vandaag gered.
Twintig van hun kameraden die tegelijk
van de buitenwereld afgesloten werden,
zijn vermoedelijk allen om het leven ge
komen. Elf kompels worden nog als ver
mist beschouwd, negen mannen, wier
stoffelijke resten geborgen werden zijn
gisteren begraven. De mijn ligt 65 kilo
meter ten zuiden van Johannesburg.
Lastiger is te verklaren waarom de
Amerikanen met alle geweld de M.L.F.
eveneens willen doordrijven, de M.L.F.
waarvan het eerste effect niettemin wel
dreigt te zullen worden dat de NAVO er
het loodje bij zal moeten leggen. De meest
plausibele verklaring is misschien wel dat
president Johnson nu bereid is alles, de
NAVO inbegrepen, op het spel te zetten
om generaal De Gaulle politiek om hals
te brengen.
Want inderdaad zou de M.L.F. het iso
lement van Frankrijk in de Westelijke we
reld totaal en definitief maken. Een zwa
re prijs, vooral omdat generaal De Gaul
le die zich van nature nu eenmaal niet
zo gemakkelijk laat elimineren al open
lijk heeft gespeeld met de gedachte even
tueel in Moskou het tegenwicht te zoeken
voor het verlies dat hij dan in het Wes
ten zal lijden.
Wanneer dat inderdaad de bedoeling
van Washington is dan kan men ook de
zin en de achtergrond begrijpen van de
uitspraak die generaal De Gaulle dezer
dagen in de ministerraad zou hebben ge
daan. Die uitspraak luidde dat hij zich
aan de vooravond bevond van de zwaarste
veldslag die hij in zijn lange carrière van
militair en staatsman tot dusver heeft
moeten leveren.
Advertentie
MOSKOU (AFP) De Russische eer
ste minister Kosygin heeft tegen 92
Amerikaanse zakenlieden, die donderdag
ochtend door hem in het Kremlin zijn
ontvangen, verklaard dat het beginsel
van een vreedzame internationale samen
leving een plechtanker van de Russische
buitenlandse politiek blijft.
Enkele zakenlieden, die de ontvangst
van bijna twee uur hebben bijgewoond,
verklaarden dat Kosygin een toespraak
van ongeveer veertig minuten heeft ge
houden. Zij volstonden met de medede
ling dat zij het door Kosygin aangevoer
de „bijzonder bemoedigend" achtten voor
de toekomst van de Amerikaans-Russi
sche betrekkingen.
President Johnson bekijkt aandach
tig het nieuwe borstbeeld van wijlen
president John Kennedy. Het beeld
is bestemd voor een bibliotheek in de
Amerikaanse plaats Cambridge.
(Telefoto).
Advertentie
KENT
KING SIZE
P. LORILLARD COMPANY U.S.A.
FIRST WITH THE FINEST CIGARETTES-THROUGH LORILLARD RESEARCH
LONDEN (AP). - „In zijn hart wordt men er telkens weer van overtuigd dat
paus Pius XII aan de kant van de as-mogendheden staat'. Dit schreef in 1941
de ambassaderaad van de Duitse ambassade bij het Vaticaan Fritz Menshausen.
Het memorandum werd onder meer gepubliceerd in de Britse serie „Documenten
over de Duitse buitenlandse politiek waarvan het dertiende deel zojuist is ver
schenen. De documenten zijn afkomstig uit nazi-archieven die door de Britten
in 1945 werden buitengemaakt. Ook in West-Duitsland zijn door de Zwitserse
historicus professor Saul Friedlander documentaire voorbeelden van de pro-
Duitse gevoelens van deze paus gevonden, die hem „zeer hebben geschokt'.
Deze documenten zijn onlangs gepubliceerd in een Westduits weekblad.
„De plaatsvervanger van Christus heeft
nauwelijks een duidelijk herderlijk woord
gesproken tegen de misdaden van de bruin-
gehemde machthebbers", aldus het week
blad onder de kop „Pius XII en de Duit
sers". Op de omslag van het blad staat
een foto van de paus, terwijl hij tussen
twee Duitse soldaten doorloopt die« voor
hem het geweer presenteren.
„Hij heeft de nazi's nooit met de ker
kelijke ban bedreigd zoals hij in 1949 wel
met de communisten heeft gedaan. Hij is
nooit ingegaan op verzoeken van de wes
terse geallieerden om zijn zegen te geven
aan de kruistocht tegen Adolf Hitler van
de westerse geallieerden."
„Toen paus Pius XII de misdaden van
de nazi's veroordeelde, deed hij dat in on
duidelijke bewoordingen en later alleen
met gemeenplaatsen. In zijn protesten
heeft hij nooit openlijk het derde rijk met
name genoemd. Hij protesteerde slechts
als het om katholieken ging."
„De oorlogsmachine van Hitier rolde
over het protestantse Denemarken en het
protestantse Noorwegen de paus zweeg.
Hitier liet zijn vernietigingscommando's
door Polen zwermen de paus protes
teerde. Zeshonderdduizend Serven van de
Russisch-orthodoxe kerk werden door
het katholieke Oestasja regime pro-Duits
in Kroatië opgeofferd de paus zweeg."
In het artikel wordt de sympathie voor
de Duitsers verklaard uit het feit dat de
paus enkele jaren als pauselijk nuntius in
München en Berlijn was geweest, waar
hij diep respect had gekregen voor de Teu
toonse levensstijl. Hij zou daar ook bijeen
komsten hebben bijgewoond van de nazi's
als belangstellend toeschouwer om er meer
van te weten te komen.
„Zijn manier van werken was Duits
Duits was zijn nauwkeurigheid en Duits
zijn hang naar gezag."
Behalve dat hij de Duitsers graag mocht
zo schrijft het blad kan de sympathie van
de paus voor de as Rome-Berlijn ook wor
den toegeschreven aan het feit dat de Duit
se legers destijds het enige bolwerk vorm
den tegen een communistisch Europa.
Dit heeft hem er toe gebracht onderhan
delingen te beginnen met het doel de Ver
enigde Staten en Engeland over te halen de
partij van nazi-Duitsland te kiezen in een
gemeenschappelijke kruistocht tegen de
Sovjet-Unie.
De paus stelde bij deze onderhandelings
pogingen voor dat de S.S. Hitier door een
andere leider zou vervangen, waarschijnlijk
de commandant van de S.S., Heinrich
Himmler.
Hoewel de paus heel goed wist wat de
joden onder Hitier te wachten stond, heeft
hij weinig gedaan om hen te redden, zelfs
als de ongelukkigen vlak voor het Vati
kaan werden samengedreven om naar de
gaskamers te worden gezonden.
In januari 1943 vertelde de paus de
Amerikaanse diplomaat Harold Tittmann
dat hij van mening was dat de geallieer
de berichten over de massale vergassin
gen van joden „om propagandistische re
denen wat worden overdreven".
„Hoewel de paus zelf heeft gezegd dat
hij van verschillende kanten onder druk
is gezet heeft hij zich niet laten dwingen
tot demonstratieve verklaringen tegen het
transport van joden uit Rome. In deze
moeilijke kwestie heeft hij al het mogelij
ke gedaan om zijn betrekkingen met de
Duitse regering niet te schaden."
De tot nu toe onbekende documenten
van de nazi's die de basis van het arti
kel vormen, zijn heel toevallig ontdekt
door de Zwitser Saul Friedlander die onder
zoekswerk verrichtte in de archieven van
het ministerie van Buitenlandse Zaken in
Bonn over de nazipolitiek met betrekking
tot de Verenigde Staten. Friedlander is
hoogleraar in de nieuwe geschiedenis aan
het beroemde instituut voor internationale
studie in Genève.
WASHINGTON (Reuter en AP) Zes
Amerikaanse bases van het strategische
luchtmachtcommando en twee marine
scheepswerven zullen worden gesloten en
150 verouderde intercontinentale ballisti
sche raketten worden gedemonteerd. Dit
heeft de Amerikaanse minister van De
fensie, McNamara, gisteren bekendge
maakt.
De documenten zullen spoedig in boek
vorm worden gepubliceerd
In de Britse „Documenten over de Duit
se buitenlandse politiek", wordt een ge
sprek aangehaald, dat paus Pius XII op
16 september 1941 voerde met de Italiaan
se ambassadeur Attolico. Deze zegt: „De
paus heeft tegenover mij gewag gemaakt
van de vele jaren, die hij in Duitsland
heeft doorgebracht en van zijn gehechtheid
aan de Duitsers.
Zelfs hier, in Rome ontvangt hij elke dag
op het Vatikaan alle Duitsers, die hem
komen bezoeken zonder zelfs te eisen dat
zij voor hem knielen, zoals alle anderen
doen. Soms onderbreekt hij zelfs het da
gelijkse rapport van de staatssecretaris om
hen te ontvangen".
Volgens Attolico zou hij ook gezegd heb
ben: „o, als Duitsland mij slechts met rust
had gelatenmijn houding met betrek
king tot deze oorlog, in het bijzonder op
dit tijdstip, zou geheel anders zijn geweest.'
Over de betekenis van deze passage
weidt het momerandum niet uit.
Een hoge funktionairs in het Vatikaan
heeft de beweringen in Londen en Ham
burg dat paus Pius XII in de tweede we
reldoorlog pro-Duits is geweest „partij
dig" genoemd. De funktionaris, die niet
wilde dat zijn naam zou worden gepubli
ceerd, zei: „Deze zaak heeft betrekking op
duidelijke partijdige documenten gezien de
bron van de documenten. Het zijn docu
menten van slechts één van de belangheb
bende partijen."
Een tijdbeeld
O! Komt toch eens kijken wat ik op
mijn lijstje vindt. Plakboek, boortjes,
breikatoen en lint.
Lapje boerenbont, een schaal met bolle
tjes in grind,
Muiltjes, houten bootje en een popje
(maar in z'n blootje
Want 't moet nog aangekleed door Sint).
Wat verder? Ja, nog wat van die din
getjes.
Voor gordijntjes wathoe heet 't
wat bénen ringetjes.
Het warenhuis is groot, heel groot. Vijf
verdiepingen in totaal, de kelder meegere
kend. 't Is er een drukte van belang. Men
trapt er elkaar de hielen kapot. De kas
sa's rinkelen verzenuwd over alles en al
len heen. Het warenhuis is één geweldige
kraamkamer waar iedere sekonde goede
gevers geboren worden. De verkoopsters
ijlen als overwerkte zusters daartussen
door. De muiltjes komen tot mij in ruil
voor een vies papiertje waar ik toch geen
prijs op stel, ook het houten bootje en het
popje (in z'n volstrekte blootje). Het plak
boek is hard en hoekig en fungeert als een
soort zwaard om mij een doorgang te snij
den door het massieve koperslichaam. Ik
heb alles, behalve...
Ja, behalve dan die dingetjes. Hoe heten
ze... die benen ringetjes. Voor gordijntjes.
't Verkopersgilde in de kelder glim
lacht fijntjes,
Zegt: Och kom nu toch, ringetjes van
béén?
Da's iets uit een grijs verleen.
Van plastic zijn ze nu.
Wie volgt? U?
Kan ik u dienen, dame?
Kan ik U helpen, meneer? Dat 's dan
zesachtennegentig samen.
Néé, dame, écht, benen ringetjes die zijn
er niet meer.
Maar probeert U nog es afdeling vitrage.
Op de tweede étage.
Boven achter een bril en een stapel keu
kenvalletjes wacht een treurige juffrouw
mijn komst af. Haar vak ligt geheel ver
laten. Wat kom ik dan doen?
Aha, ringetjes, Van béén?!
Nee, daarvan heb ik er geen.
V zult beneden moeten zijn.
Afdeling Doe Het Zeivers, in het soe-
terrein...
Ook daar geen been voor aan 't gordijn
„Tja, 't spijt me," zegt ze strak.
Gaat U dan nog maar es naar t
Handwerkvak."
Een verdieping lager worstelen en daar
liggen de handwerken, goed verstopt ach
ter een dubbele rij ruggen, die zich bui
gen over het raffia, de kopjes van kurk,
beugels en smeedijzeren gespen voor aan
een jurk. Ik schreeuw daar overheen:
Hebbu soms ringetjes van been?!
't Antwoord is een kort en verbolgen:
Néén.
Tweede étage, afdeling vitrage.
Ik: plastic en metaal alleen, géén been.
Dan in de kelder bij de knutselaar mis
schien.
Nee. daar heb 'k 't ook al gezien
Kortom: ik zocht me naar en ging ver
baasd, verdrietig heen,
Een vijf verdiepingenhuis vol waar en
nog niet eens zo'n simpel ringetje van
been...
Cri Stellweg
Advertentie
wordt er jaloers op
GEREEDSCHAPKISTEN
(naar keuze gevuld!)
voor houtbewerking
LUXE ZAKMESSEN
in diverse uitvoeringen
ONVERSLIJTBAAR
AMERIKAANS SCHAAF-
EN VIJLGEREEDSCHAP
GED. OUDE GRACHT 5
t.o. Postkantoor
HAARLEM TEL. 17438
Ondergrond. Twee Franse grotverkenners
zijn van plan lange tijd onder de grond
door te brengen. Zij hopen, dat hun be
proeving waardevolle informatie voor de
toekomstige Amerikaanse ruimtevaart
experimenten zal opleveren.
Lidmaatschap. In Madrid is een proces
aan de gang tegen 38 mannen en een
vrouw. Ze zijn in staat van beschuldiging
gesteld in verband met stakingen die
verleden jaar in de steenkoolmijnen van
Asturië, in Noord-Spanje, werden gehou
den. De 39 worden beschuldigd van lid
maatschap van een ondergrondse com
munistische organisatie.
Stembusstrijd. Ongeveer 33 miljoen Italia
nen zullen maandag en dinsdag naar de
stembus gaan om nieuwe gemeente- en
provinciale raden te kiezen.
Nieuwbouw. Arbeiders die de laatste hand
zouden leggen aan een nieuwe rooms-
katholieke kerk in de Engelse stad
Leeds zagen tot hun ontsteltenis dat het
gebouw was ingestort. Slechts één muur
was blijven staan. De kerk zou op 29
november in gebruik worden genomen.
Borgsom. Het hoofd van de afdeling
Joodse zaken van Hitiers ministerie
van Buitenlandse Zaken, Eberhardt von
Thadden, is overleden aan bij een auto
ongeluk opgelopen verwondingen. Er
was een gerechtelijk onderzoek tegen
hem aan de gang naar zijn rol in de
oorlog. Om op vrije voeten te kunnen
blijven had hij een borgsom van 1,8
miljoen gulden moeten storten.
Arrestaties. Premier Lal Bahadoer van In
dia heeft zeker 104 mensen laten arres
teren. De meesten van hen waren com
munisten uit Kerala waar voedselge
brek heerst.
Boete. De eigenaar en de beheerder van
een woningcomplex in Washington zijn
allebei tot 150 dollar boete veroordeeld.
Zij hadden geweigerd een kamer te ver
huren aan een neger.
Ondubbelzinnig. Otto Eisenmann, parle
mentslid en voorzitter van de Vrije De
mocratische partij in de Westduitse staat
Sleeswijk-Holstein, meent dat een einde
gemaakt moet worden aan de dubbele
moraal, een voor de overwonnenen en
een voor de overwinnaars: „Duitsland is
per slot van rekening niet het enige land,
dat de tweede wereldoorlog heeft veroor
zaakt." Hij wil een algemene amnestie
voor alle nazi-oorlogsmisdadigers en
stopzetting van de herstelbetalingen aan
Israel.
Oprichter. In de Franse stad Neuilly-sur-
Seine is op 66-jarige leeftijd overleden
Henri Theodore Pigozzi, de oprichter van
de Simca-autofabrieken.
Belachelijk. De bekendmaking, dat Napo
leon Bonaparte aan de gevolgen van een
vergiftiging is overleden, heeft in de ge
boortestad van de keizer, Ajaccio op
Corsica grote opwinding veroorzaakt. De
Corsicanen willen een officieel protest
indienen. „Het is belachelijk om te zeg
gen dat de keizer vergiftigd is," zo werd
gezegd
