wiel
8
NIEUWS IN HET KORT
TWEE
„WINNERS"
UIT DE
RITMEESTER
STAL
RIANT
PIKEUR
RITMEESTER
De „Snellius" neemt deel
aan het Navado-project
Nog een dode
bij vliegramp
Aanbevelingen voor veiliger
toerusting van de auto
Magneet brengt bromfiets
met schijfremmen
Rapport uit Oostenrijk
Niet hinderlijk
MICROBUS VAN FIAT
Werkgroep bezorgd over
de route naar Twente
Automatisering neemt toe
Automatisch
Groei
Weer spreekverbod
voor Paardekooper
in België
Belastingen omlaag
in Indonesië
Grootste oceanografische expeditie
na de tweede wereldoorlog
25.000ste schip
in R'dam binnen
Duitse interesse
voor driemastbark
Pieter A. Koerts
Voedselvergiftiging
in Verenigde Staten
Portretten weg van
Auschwitz-expositie
WOENSDAG 25 NOVEMBER 1964
11
Schelde-Rijnverbinding
nog niet in
Belgisch parlement
West-Australië naast alle
oude scheepswrakken
Ras is onmiskenbaar.
Ras zit niet
in het formaat.
U herkent het in
de heerlijke Pikeur,
maar ook
in de geurige Riant.
Twee „volbloed"
Ritmeesters.
Naar aanleiding van het steeds toenemende aantal
auto's op de Europese wegen en het groeiende getal
der verkeersslachtoffers heeft de raadgevende ver
gadering van de Raad van Europa besloten een studie
te laten maken van de verkeersveiligheid.
Men richtte de aandacht vooral op de personenwagen
en de verbeteringen die nodig zouden zijn om van dit
vervoermiddel een veiliger gebruik te kunnen maken.
In de studie die de Oostenrijkse afgevaardigde Czer-
netz tenslotte op schrift stelde kwamen de volgende aan
bevelingen voor:
Banden: Het verdient aanbeveling in autobanden een ge
kleurde laag aan te brengen, die duidelijk laat zien wanneer
het loopvlak zover versleten is dat de band vervangen moet
worden, of het voertuig ongeschikt wordt voor hoge snel
heden op autowegen.
Remmen: Onderzoekingen toonden aan, dat meer aan
dacht voor remmen, en vooral een juiste remafstelling ge
boden is. Voor vrachtwagens met luchtdrukremmen ver
dient het aanbeveling een geluidsignaal te ontwerpen, dat
waarschuwt als het luchtdruksysteem hapert.
De ontwikkeling van de automatische schakeling heeft
het voordeel, dat het rempedaal beter kan worden geplaatst
en met de linkervoet bediend, wat de reageertijd (schrik-
seconde) kan verkorten.
Verlichting: Mistlampen op auto's moeten in paren en zo
laag mogelijk worden geplaatst. Verblinding door achter
lichten kan een probleem worden, zodat het aanbeveling
verdient de lichtschakeling zodanig te ontwerpen dat bij
inschakeling van de koplampen de achterlichten minder
stroom krijgen.
De beste plaats voor de lichten der richtingaanwijzers is
niet bij de achterlichten, doch op de zijkant van de wagen,
en de beste kleur oranje-geel.
Exterieur: Men zou de autofabrikanten en automobilisten
ervan moeten overtuigen, dat een wagen zonder chroom
of andere blinkende versiersels minder hinderlijk is voor de
ogen en dus veiliger voor zowel de eigen bestuurders als
de andere weggebruikers.
Veiligheidsgordels: Deze vormen de beste bijdragen van
de afgelopen paar jaar aan de veiligheid. Volgens Ameri
kaanse ramingen hebben jaarlijks ongeveer 5500 mensen
hun leven eraan te danken. In Zweden heeft een onderzoek
van 250 ongevallen tot de conclusie geleid, dat het aantal
ernstig gewonden in auto's die bij een botsing betrokken
waren, met tweederde is verminderd.
Verwarming: Auto-ontwerpers zouden er nog eens op
moeten worden gewezen, dat ook autorijden „een koel
hoofd" vereist. De verwarmng dient dus laag te worden
geplaatst.
Fiat is tamelijk onverwacht te voorschijn gekomen met
een microbus. Zeven personen kunnen ruimschoots
zitten in dit nieuwe ontwerp, dat beschikt over de motor
van Fiat 600. Met een inhoud van 767 cc en een ver
mogen van 32 pk schenkt deze krachtbron aan het busje
een topsnelheid van 95 kilometer per uur. De achterbank
en eventueel twee zetels kunnen worden neergeklapt,
zodat een grote laadruimte ontstaat. Het is nog niet
bekend wanneer Fiat dit model in produktie neemt.
Sinds kort bestaat er in ons land zoiets als een werk
groep E8. Algemene bezorgdheid over de verbinding over
de weg met Twente en in het bijzonder de trage werk
zaamheden aan de E 8, de route die eens een groot deel
van Twente zal moeten „openleggen", heeft de veront
waardiging en verontrusting gewekt van een aantal
industriëlen.
Er zijn dan ook van ministeriële zijde een paar be
sluiten gevallen die enige grond geven aan deze veront
rusting. Zo is in de Memorie van Toelichting op de be
groting 1965 en in het nieuwe Wegenplan komen vast
te staan, dat er slechts tien miljoen beschikbaar komt
voor de weg Hoevelaken-Apeldoorn (de geraamde kos
ten van dit weggedeelte zijn gestegen van 30 tot 75 mil
joen). Het wekte eveneens verbazing dat men verwacht
in 1970 met de aanleg van de E 8 slechts tot en met
Holten te zijn gevorderd.
Op de bestaande E 8 route zijn nu ten behoeve van
de verkeersveiligheid zoveel snelheidsbeperkingen
ingelast, dat de verkeersvertraging op deze weg vol
gens de werkgroep te grote vormen heeft aange
nomen.
Het één gecombineerd met het ander, en het feit dat
er voorlopig geen plannen bestaan om tot een snelle op
lossing van het geheel te komen (steden zoals Apel
doorn en Deventer zullen op deze nationale en inter
nationale autoweg nog jarenlang een steeds drukker
wordend verkeer krijgen te verwerken): de gehele
situatie dus van vertraging in wegenaanleg, verkeers-
belemmeringen en het lange uitstel van een doeltreffen
de oplossing, acht de werkgroep onaanvaardbaar.
il&iïi:
Schijfrem, gemonteerd op bromfiets van Magneet.
De Nederlandse fabriek van rijwielen en motoren
„Magneet" heeft thans een bromfiets op de markt ge
bracht die is uitgerust met schijfremmen. Hoewel de
trommelremmen waarmee de oudere modellen waren
uitgerust volledig voor hun taak zijn berekend, biedt de
montage van een schijfrem, vooral bij vochtig weer,
meer zekerheid. Bovendien is de schijfrem minder ge
voelig voor hitte dan de trommelrem. Het bijstellen van
de rem is volgens de fabriek zeer eenvoudig. Versleten
onderdelen kunnen in korte tijd worden vervangen.
Hoewel het enige tijd slecht is gegaan met de verkoop
van bromfietsen de jaren 1962-1963 vertoonden een op
merkelijke daling blijkt thans het vervoer per bromfiets
weer meer in trek te komen. De verkoop van bromfietsen
heeft in vergelijking met verleden jaar een stijging van
zestien percent doorgemaakt.
De bromfiets is dan ook met zijn tijd meegegaan. De een
voudige beginmodellen (het eerste Solex je) zijn vaak tot
ergernis van de medeweggebruikers uitgegroeid tot bijna
volwaardige motoren die worden voorzien van de technische
bijzonderheden, die bijvoorbeeld in de automobielindustrie
reeds lang worden toegepast.
Als voorbeeld de automatische transmissie die in Frank
rijk al enige tijd geleden op de bromfiets werd toegepast.
Duitsland heeft dit voorbeeld nu nagevolgd en de bestaande
versnellingen „automatisch" gemaakt. Sachs en Ilo zijn nu
uitgerust met twee automatische versnellingen en zelfs met
een zogenoemde automatische startkoppeling. De voordelen
liggen voor de hand: de bediening wordt eenvoudiger, het
toerental wordt correct geregeld en afslaan van de motor
bij een plotselinge stop wordt voorkomen.
Overigens is de fabrikage van bromfietsen allang geen
Europese zaak meer. Men hoeft maar de naam Honda te
noemen om duidelijk te maken dat Japan een forse concur
rent is geworden voor de fabrieken op dit continent. De
Japanse industrie heeft op dit gebied dan ook een spectacu
laire groei doorgemaakt. Zoals in Europa iedereen naar een
nieuwe auto lijkt te streven, zo is de Japanner met het
middelgrote inkomen nu toe aan de aanschaf van een
nieuwe motor of op zijn minst een bromfiets. De produktie
van bromfietsen steeg van 50.000 stuks in 1958 tot 715.000
stuks in 1963.
Dat de bromfietsindustrie in het land van de rijzende zon
inmiddels niet alleen de blik op de binnenlandse markt ge
vestigd houdt, moge alweer blijken uit het ten tweede male
noemen van de naam Honda. Deze fabriek heeft inmiddels
in het Belgische plaatsje Aalst een fabriek gesticht, waar
thans zo'n 250 man personeel maandelijks ongeveer tien
duizend bromfietsen aflevert. De helft hiervan wordt afgezet
in de Beneluxlanden.
Voor Citroen begint het leven pas bij veertig. Dit is de
nieuwe spreuk van de Nederlandse vestiging van deze
fabriek, dat onlangs het feit herdacht dat veertig jaar ge
leden de Automobiles Citroën n.v. een bedrijf in ons land
stichtte.
De KNAC heeft een nieuwe rjjstylcursus ontworpen
waarvoor, voorlopig, nog slechts groepen automobilisten in
aanmerking komen. De cursus omvat een opleiding gericht
op verbeterd rij-inzicht, een anti-slipcursus en een theore
tische voorbereiding die deels mondeling en deels schriftelijk
wordt gegeven.
BRUSSEL (ANP) De Nederlander
P. C. Paardekooper heeft het bestuur van
de Vlaamse Volksbeweging medegedeeld,
dat hem door de Belgische staatsveilig
heidsdienst is verboden voor de leden van
deze organisatie een rede uit te spreken.
Hij was door de beweging uitgenodigd
dinsdagavond in Mechelen te spreken over
het onderwerp „taalculturele slagvaardig
heid", een lezing die hij reeds op 10 juli
zou hebben gehouden naar aanleiding van
de herdenking van de Slag der gulden spo
ren. Ook toen werd hem een verbod op
gelegd. De aanleiding tot het verbod is,
dat Paardekooper in vorige lezingen poli
tieke kwesties heeft besproken.
Volgens het socialistische Vlaamse blad
„Volksgazet" zou Paardekooper na de
spreekbeurt een vragenuurtje organiseren
„Men zou dan kosteloos de goede raad
van deze Nederlander hebben kunnen in
winnen", merkt het blad op, erop wijzend,
dat „dr. P. C. Paardekooper zich met alle
geweld tracht te mengen in de binnen
landse aangelegenheden van België".
DJAKARTA De Indonesische regering
zal met ingang van 1965 de inkomsten-,
vermogens- en vennootschapsbelasting
drastisch verlagen. Dit is aangekondigd
door het hoofd van de inspectie van finan
ciën voor Djakarta op een bijeenkomst
met vertegenwoordigers van het Indo
nesische bedrijfsleven in de hoofdstad. De
verlaging heeft tot doel de tarieven aan te
passen aan het door de inflatie naar boven
gesprongen prijs- en inkomenspeil.
BRUSSEL De Belgische Kamer van
Volksvertegenwoordigers heeft dinsdag be
sloten de behandeling van het wetsont
werp over de Schelde-Rijnverbinding uit
te stellen tot de volgende week. Het on
derwerp zou vandaag aan de orde komen
PERTH (Australië) (AP) De regering
van West-Australië heeft alle zeventiende
en achttiende-eeuwse scheepswrakken in
de territoriale wateren genationaliseerd
De minister van Onder wij s Edgard
Lewis heeft verklaard, dat de Nederland
se en Britse marine de staat door scheeps
rampen veel waardevols heeft nagelaten.
De wrakken worden door kikvorsmannen
opgespoord en voor persoonlijk profijt
leeggehaald zonder dat acht wordt ge
slagen op hun historische waarde.
Enkele groepen kikvorsmannen hebben
explosieven gebruikt in hun jacht op mun
ten en goud en daardoor in een wrak tal
van kostbaarheden vernield.
De nieuwe wet heeft ten doel historisch
kostbare wrakken te beschermen. Het is
bekend, dat negen wrakken voor de kust
liggen terwijl de ligplaats van zes andere
op kaarten staat getekend.
Advertentie
In het begin van zijn studie wijst de schrijver erop, dat
de verbeteringen die de auto-industrie in de loop der jaren
in de personenwagen heeft aangebracht, ongetwijfeld de
verkeersveiligheid in het algemeen ten goede zijn gekomen.
Daar staat echter tegenover dat bij definitieve beslissingen
de verkoopmotieven altijd een leidende rol hebben gespeeld,
behoudens waar aan wettelijke voorschriften moest worden
voldaan.
Morgen, 26 november, 's middags om
twaalf uur, zal uit Den Helder het opne
mingsvaartuig „Snellius" uitvaren om, zo
als reeds is bericht, te gaan deelnemen aan
de grootste oceanografische expeditie wel
ke wordt uitgevoerd in nauwe samenwer
king met Amerikanen en Engelsen en aan
boord van de „Snellius" zijn dan ook we
tenschappelijke medewerkers ingescheept
die behoren tot de Engelse en Amerikaan
se marine. De expeditie, die onder de
naam „Navado-project" te boek staat, zal
ongeveer elf maanden duren. In die tijd
worden ongeveer 40.000 zeemijlen (72.000
km) afgelegd. Het schip staat onder com
mando van luitenant ter zee eerste klasse
F. Brabander.
Het doel van het Navado-project is meer
kennis te vergaren omtrent het oceaanwa
ter, de oceaanbodem, de zwaartekracht en
het aardmagnetisme op de oceaan. Het
niet-militaire wetenschappelijke onderzoek
zal worden uitgevoerd door deskundigen
van de afdeling geodesie van de techni
sche hogeschool in Delft, het Koninklijk
Nederlands Meteorologisch Instituut, het
Vening Meinesz-laboratorium te Utrecht,
het Nederlands Instituut voor Onderzoek
der Zee in Den Helder en de Vrije Univer
siteit te Amsterdam.
De coördinatie van het Navado-project
ligt in handen van de chef der Hydrografie
van het ministerie van Defensie. De „Snel
lius" is voor de expeditie voorzien van de
modernste meetapparatuur, die gedeelte
lijk ter beschikking gesteld is door weten
schappelijke instituten en universiteiten in
Nederland en Engeland. Ook apparatuur
van de Britten en Amerikanen is aan boord
gebracht. Het schip werd verder uitgerust
met de modernste elektronische navigatie-
apparaten, die gedeeltelijk nog in een sta
dium van beproeving zijn. Deze apparatuur
werd van Amerikaanse zijde ter beschik
king gesteld. De voorbereiding van het Na
vado-project is geschied in nauw overleg
met de Britse hydrografische dienst en
andere marine-instellingen. Zij heeft onge
veer anderhalf jaar in beslag genomen.
De chef van de Britse hydrografische
dienst, schout bij nacht E. G. Irving, heeft
gisteren een bezoek gebracht aan de „Snel
lius". Hij werd daarbij vergezeld door zijn
Nederlandse collega, commandeur ir. W.
Langeraar.
Verschillende diensten van de Koninklij
ke Marine hebben de noodzakelijke ver
bouwingen en veranderingen aan de „Snel
lius" verricht.
Pas een tiental jaren geleden is men in
maritieme kringen begonnen met het meer
intensief onderzoeken van de zee in het
algemeen. Een groot gedeelte van de oorlog
ter zee speelt zich onder water af. Er
wordt een groot aantal wapens onder wa
ter gebruikt, zoals mijnen, torpedo's en
dieptebommen. En niet alleen onderzeebo
ten maar ook oppervlakteschepen maken
een druk gebruik van onderwater-detectie-
apparatuur. Het belang van een dergelijk
onderzoek blijkt onder meer uit de enorme
sommen welke er in de Verenigde Staten
per jaar voor oceanografisch onderzoek
worden besteed; voor 1965: 130 miljoen dol
lar. Uit militair-nautisch oogpunt is het
beschikken over uitgebreide militair-ocea-
nografische gegevens van de Atlantische
Oceaan zeer belangrijk.
Om deze gegevens te verzamelen werd
door de Britten een uitgebreid onderzoek
opgezet. Hierbij wordt de Atlantische Oce
aan door een onderzoekingsvaartuig in
oost-west en west-oost-richting in parallelle
lijnen overgestoken. Deze lijnen liggen drie
breedtegraden uit elkaar. De lijnen wor
den „afgestoomd" met een snelheid van on
geveer tien knopen. Op elke lijn wordt een
aantal malen gestopt. Elke stop duurt
twaalf tot zestien uur.
Terwijl de schepen varen of gestopt lig
gen wordt een aantal gegevens verzameld
over zwaartekracht, aardveldmagnetisme,
zeewaterhelderheid, zeewatertemperatuur
en diepteprofiel. Ook worden er bodemfo
to's en bodem- en watermonsters geno
men.
Het totale project duurt twee jaar. Elf
maanden daarvan zal de „Snellius" de lij
nen tussen 22 graden noorderbreedte en
55 graden noorderbreedte afstomen.
De „Snellius" heeft een lengte van 71,4
meter, een breedte van 10.8 meter en een
gemiddelde diepgang van vier meter. De
standaardwaterverplaatsing is 1100 ton.
Het schip heeft een machinevermogen van
2000 pk en een maximumsnelheid van
15 zeemijlen per uur. De bemanning be
staat uit 95 officieren, onderofficieren en
manschappen en tien wetenschappelijke
medewerkers.
Zeventien dagen eerder dan vorig jaar
is gisterochtend het 25.000ste schip sinds
het begin van dit jaar de Rotterdamse
haven binnengelopen. Het was de vracht
vaarder Alhena van de rederij Van Nie-
velt Goudriaan.
Vorig jaar was de Noorse vrachtvaar
der Tarija de 25.000ste. Rotterdam ver
wacht dit jaar 27.500 schepen.
DELFZIJL Een aantal particulieren
uit de Westduitse havenstad Emden heeft
het college van B. en W. van Delfzijl mee
gedeeld bereid te zijn de driemastbark
Pieter A. Koerts te kopen. De Westduitsers
hebben zich al laten inlichten over de mo
gelijkheden om het schip naar Emden te
slepen. Overigens zijn de Duitsers niet de
enigen die belangstelling voor het schip ge
toond hebben.
ROME (AP en Reuter) Het aantal
slachtoffers van de vliegramp op het Ro
meinse vliegveld Fiumcino is gestegen tot
46. Dinsdagavond overleed de tweede pur
ser, de Fransman Constant, aan zijn ver
wondingen. Een voorlopig rapport van de
Trans World Airlines maakt melding van
motorstoring tijdens de start. De gezag
voerder moest afremmen, waardoor het
toestel overhelde naar rechts. Een vleugel
kwam daarbij buiten de startbaan en raak
te de asfaltmachine. Benzine stroomde ver
volgens uit de beschadigde vleugel die
vlam vatte en ontplofte.
WASHINGTON (AP) Meer dan 150
leerlingen van twee lagere scholen zijn gis
teren in ziekenhuizen in Washington opge
nomen met symptomen van voedselvergif
tiging. Hun toestand is niet ernstig.
In Marietta in de Amerikaanse staat
Georgia moesten 216 kinderen en leer
krachten van lagere en middelbare scho
len worden behandeld voor voedselver
giftiging. Van geen van hen is de toestand
ernstig.
BONN De organisatoren van de
Auschwitztentoonstelling in de Pauluskerk
in Frankfurt, die er bij de opening blijk
van gaven niet geheel achter hun eigen
tentoonstelling te staan, hebben toch niet
willen toegeven aan de wens van drie ver
dedigers in het proces tegen de Ausch-
witz-verdachten dat eveneens in Frank
furt gevoerd wordt om de tentoonstelling
te sluiten. Deze blijft in volle omvang ge
handhaafd alleen zijn de portretten van
beklaagden in het proces, zoals Boger,
Kaduk en Klehr van de tentoonstelling
verwijderd.
