J
IfAv
wm
In Australië is het kerstfeest een tijd van
pret maken buitenshuis, maar Nederlandse
immigranten vieren het op hun eigen wijs
Nederlandse verenigingen
en kerken organiseren tal
van wijdingssamenkomsten
Wijding
Erbij - Kerstmis 1964
Uit en thuis
IJdel pogen
er Grandioos onthaal
I
KERSTMIS BIJ 100 GRADEN
FAHRENHEIT
Kerstviering door de kerk
gemeente heeft in Australië dik
wijls plaats in voor Nederlandse
ogen primitieve gebouwen opge
trokken van hout of van asbest-
cementplaten, waarvan het ge
raamte op bovenstaande foto dui
delijk is te zien. Op de foto: de
Nederlandse emigrant Emil Suy-
derhoud met vier van zijn kinde
ren (op de middelste bank) ont
vangt een bijbel van de Austra
lische voorganger in de Doops
gezinde Kerk te Heathcote, N.Z.W.
HARD GEWERKT wordt er in
deze tijd niet. Evenals de geboren
Australiër heeft onze landgenoot zich
er al lang niet meer over verwon
derd, dat er reeds in oktober kerst
kaarten te koop zijn „voor vrien
den en verwanten overzee", zo ad
verteren de winkels en verschij
nen er hier en daar al zilverkleurige
slingers in de etalages. Op 12 sep
tember is de eerste kerstman al
aangekomen om kinderen te ver
welkomen in de grote warenhuizen,
en tegen het eind van oktober kan
onze oud-Nederlander al kerst
liedjes in alle toonaarden over de
geluidsversterkers horen in de „de
partment stores", waar de voorbe
reiding tot de kerstweek druk aan
de gang is.
Langzaam maar zeker wordt onze
landgenoot op die manier murw ge
maakt. Op zijn kalender thuis staat
op 30 oktober in rode letters ge
drukt: „8 Weeks to Christmas"
(acht weken vóór Kerstmis) en dit
gaat elke week door, zodat hij er
telkens aan herinnerd wordt, tijdig
kerstcadeautjes te kopen.
KERSTCADEAUTJES elk jaar
keert dit voor onze landgenoot weer,
want voor de Nederlandse immi
granten in Australië betekent Kerst
mis niet alleen een periode van vrije
dagen, van lange vakantie en van
sloomheid en loomheid, maar ook
van voortdurende waakzaamheid om
tijdig presentjes te kopen voor moe
der, voor vader, voor vrouw en kin
deren en voor andere familieleden,
voor vrienden, voor je secretaresse
op kantoor, voor de telefoniste, die
je het hele jaar door welwillend
te woord heeft gestaan en onver
stoorbaar bleef wanneer je gehaast
was om een verbinding door te
krijgen. Met Kerstmis zijn winkels
en warenhuizen ware feestpaleizen,
waar je je geld wel kwijt kan:
Er worden goede zaken gedaan,
alleen al in de staat Nieuw-Zuid-
Wales wordt meer dan een miljard
(gulden) besteed aan grote en kleine
presentjes, elektrische wasmachines
en koelkasten incluis, kampeer
uitrustingen, barbecues, strandtas-
sen en strandparasols, allemaal ge
wikkeld in plastic, versierd met
rood lint en bestrooid met de zilver-
glinsterende slingers, die karakte
ristiek zijn voor de kerstperiode.
KERSTMIS IN AUSTRALIË Is
een tjjd van zomerjolijt, van strand
en bad, van uitgaan en van eten
buitenshuis, van barbecues (vlees
gebraden in de open lucht aan het
spit of op open brandhaarden), van
kerstdiners in restaurants, en kal
koen of kip en „plumpudding" thuis.
Of het buitenlandse gedoe onze Ne
derlandse immigranten innerlijk rust
en bezinning op de kerstgedachte
geeft, is een open vraag. Er is heim
wee naar rustige viering, met het
gezin gezeten om de tafel in het
schemerduister van een winterse
avond, een onbereikbaar ideaal in
het land der antipoden, waar de zon
brandend heet staat in het noorden
en de natuur haar prachtige kleuren
ten toon spreidt.
(Van onze correspondent Jan van Rempt)
SYDNEY Kerstmis in Australië is voor de immigrant uit
Nederland, die al zo'n tien of vijftien jaar in het Nieuwe Holland
woont, een periode waarin hij met zijn gedachten bij het oude
vaderland verwijlt. Hij denkt aan de weldadige warmte van
gloeiende kolen in een haardkachel. Maar in Australië veegt
hij zich met vermoeid gebaar het zweet van het hoofd en legt
zich loom neer onder de schaduw van een coolibah (gomboom),
wanneer het kwik in de thermometer tot negentig graden Fah
renheit of hoger is gestegen om van 102 in het diepe binnenland
niet te spreken. Daarbij is de vochtigheidstoestand van de
lucht, vooral in de kuststreken zo hoog, dat een kerstvakantie
die drie, vier of vijf weken duurt hem meer dan welkom is.
Kerstbomen zijn er bijna even
talrijk als gombomen, zo lijkt het
in deze week van Kerstmis: ze wor
den uit de Blauwe Bergen of uit de
bossen nabij gehaald en naar de
miljoenenstad Sydney vervoerd. Het
zijn geen denne- maar pijnbomen,
met lange, dunne takken, die niet
stevig genoeg zijn om er iets zwaars
aan te hangen; met enig geduld
lukt het om gekleurde ballen en
zilveren slingers er doorheen te
draperen, maar het is tegenwoordig
al gebruikelijk om, zelfs voor huis
kamers, kunstbomen met „zilveren"
takken te kopen. Een grote attractie
van het natuurprodukt is echter de
aromatische geur van de pijnbomen,
die bij honderdduizenden worden
aangevoerd en verkocht in de groen
tewinkels en op hoeken van straten.
In de groentewinkels vermengt
zich de geur der bomen met die
van het tropisch fruit, dat opge
stapeld ligt in de open etalages in
een rijkdom van kleur: ananas, ba
nanen, sinaasappelen, paw-paws,
avocado's, appelen en peren, toma
ten, kersen, abrikozen, pruimen enz.
ZO KLEURIG ALS HET FRUIT,
zo bont is ook het wereldse ver
maak in de kerstperiode. Zelfs Ne
derlandse verenigingen kondigden
weken van tevoren aan, dat op
Kerstmis wordt gegeten en gedanst:
Nederlandse Club in Fairfield: kerst
diner bij kaarslicht, dansen tot in
de vroege ochtend; Hollandia Voet
bal Club in Brisbane: kerstbal met
muziek van De Immigranten; Ne
derlandse amusementsclub in Black-
town: kerstbal met cabaret. Geluk
kig zijn er ook kerkelijke vereni
gingen en deze brengen de oud-
Nederlanders de intieme kerstsfeer,
die zij zich herinneren uit het oude
land, waar zij op kerstavond ter
kerke togen: de Reformed Church
in Dee Why organiseert een Neder
landse kerkdienst, en een Neder
lands zangkoor brengt kerstliederen
ten gehore; de Verenigde Neder
landse zangkoren houden in Colla-
roy een kerstzang-avond met de
clamatie van kerstverhalen; de Re
formed Church in Box Hill houdt
een kerstavond, waarop Nederlandse
kerstliederen worden gezongen door
net zangkoor „Gloria in Excelsis
Deo" en het kerstevangelie wordt
verteld. Weer andere Nederlandse
verenigingen, o.a. in Adelaide, or
ganiseren familie-adventswijdingen;
ook wordt er een kerstspel opge
voerd. In Brisbane organiseert de
Katholieke Nederlandse Vereniging
van Immigranten in samenwerking
met de Nederlandse Gemeente in
de Presbyteriaanse Kerk een ge
combineerde kerstavond voor zowel
rooms-katholieken als Nederlands
hervormden.
Er worden kerstspelen opgevoerd
door kinderen in Ballarat. In Sydney
wordt een kerkdienst voor kinderen
gehouden door de Nederlandse Ge
meente in de Presbyteriaanse Kerk,
waaraan ook ouderen deelnemen,
zodat het een gezinskerkdienst kan
worden genoemd. Het vorige jaar
werd opgevoerd het kerstspel „De
vierde Wijze uit het Oosten" van
A. van Leeuwen en J. de Hater.
Het Nederlandse zangkoor in Box
Hill en het Mannenzangkwartet van
de Reformed Church zingen bij
kaarslicht.
In Villawood zingt het Neder
landse Mannenkoor St. Gregory
kerstgezangen in de kerstnacht tij
dens een nachtmis. Het Nederlandse
St. Patrick Mannen-zangkoor doet
hetzelfde in Blacktown.
Een Nederlandse kerstwijding
wordt gehouden door de Evange
lisatiecommissies van de Presbyte-
De activiteit van de kerken onder
de Nederlanders is zeer groot. Geen
gelovige immigrant behoeft iets je
missen van de Nederlandse sfeer.
THUIS IS IN ELK GEVAL een
kerstboom en daar speelt zich dan
de viering af, die bij de emigrant,
die lang geleden uit Nederland trok,
vrijwel altijd heimwee oproept,
want in Australië is Kerstmis een
periode van plezier maken.
Talloze jongeren trekken er in
riaanse en Reformed Churches in
Geelong. De Nederlandse Gemeente
in de Presbyteriaanse Kerk in Ade
laide houdt een kerstnachtdienst
met uitvoering van een kerstcan
tate. In Melbourne zal tijdens de
nachtmis in New een Nederlands
koor meerstemmige gezangen uit
voeren en Nederlandse kerstliede
ren zingen. In Geelong organiseert
de Nederlandse Huisvrouwenver
eniging een kerstspel.
Hut.
deze tijd op uit naar bos en zee,
naar de wijde verten om de druk
kende hitte van stad en dorp te
ontvluchten. In vele steden in het
binnenland zijn in de afgelopen vijf
tien jaren „Olympische" zwembaden
gebouwd, waardoor het verblijf ook
daar aantrekkelijker is geworden.
Misschien doet de Nederlandse im
migrant mee aan de hier ingewor
telde gewoonte om buitenshuis te
gaan eten op de ene dag en thuis
een kerstdiner te genieten op de
andere dag, met kalkoen of kip en
plumpudding de oude Scrooge
uit Dickens' kerstverhaal zou
van kunnen genieten, want niets
is aantrekkelijker dan traditie, en
de Australiërs klampen zich vast
aan de traditie van het moederland.
Als onze landgenoot kinderen
heeft, zal hij hen meenemen naar
een van de vele grote warenhuizen,
waar vader Kerstmis, gekleed in
diep-rood gekleurde met wit-bont
afgezette jak en broek, kabouter
muts en witte baard en snor
zwetend in z'n warme kledij
met gulle lach de kinderen onthaalt
met een zitje op zijn schoot, zodat
zij hem in z'n oor kunnen fluisteren
wat ze graag als kerstpresentje van
vader Kerstmis willen hebben
en dan zal pa of moe diep in de
zak tasten, want het warenhuis met
z'n glinsterende, zilveren slingers en
gouden kerstballen, die het licht
weerkaatsen in duizendvoudig kleur-
geschitter, biedt alle verleidelijk
heden die een kinderhart in ver
rukking brengen.
Kerstfeest in Australië. De den-
deboom heeft plaats moeten ma
ken voor de pijnboom met z'n
slappe takken, die nauwelijks
enige zware versiering kunnen
dragen. De huiselijke warmte
van het brandende haardvuur is
vervangen door de drukkende
hitte van de dag, die tempera
turen tot tegen de honderd gra
den kent, zodat badpak en
zwembroek attributen zijn van
de kerstkleding. (Op de foto kin
deren van een Nederlandse emi
grant uit Utrecht).
ratie. In restaurants zijn de eet
zalen versierd met goud- en zilver-
flonkerende slingers en kerstkran
sen en staan er de grote kunst
kerstbomen als een ijle poging om
religieus gevoel op te wekken in
een wereldse omgeving. In de grote
warenhuizen zingen zangkoren van
het personeel des morgens vroeg,
gehuld in bijbelse kleding, liederen
op de brede trappen in de hal. In
de kantoren geeft het personeel el
kaar presentjes met een passende
spreuk op een zilver- of goudge
kleurde kerstkaart.
In de parken is de kerstsfeer op
gewekt door de opstelling van reus
achtig grote kerstbomen som
migen zijn over afstanden van meer
dan tweeduizend kilometer vervoerd
en rondom de grote Norfolk-
pijnbomen, die tot twintig en meer
meter hoog zijn, kunnen cadeautjes
worden gedeponeerd voor kinder
tehuizen.
's Avonds worden in de parken
massale bijeenkomsten gehouden,
waar kerstliederen bij kaarslicht
worden gezongen en „pop"-zingers
in letterlijke en figuurlijke zin de
toon aangeven.
DE SFEER VAN KERSTMIS is
buiten op straat, waar je ingeblikte
kerstliederen hoort uit de luid
sprekers boven de ingang van de
winkels en waar boven de luifels
lange rijen verzilverde kunst-kerst-
boren staan uitgestald voor deco-
o w
KERSTSFEER is er ook in de
grote zaal van het raadhuis van
Sydney, waar ettelijke honderden
ouden van dagen een kerstmaaltijd
namens de gemeente wordt aan
geboden. In de gevangenissen krijgen
de gevangenen een feestmaaltijd,
en er is kerstfeest in ontelbare
besloten clubs, waar liefdadigheid
het parool van de dag is en be-
hoeftigen grandioos worden ont
haald.
Maar de kerstsfeer in huis is dik
wijls ver te zoeken.
De pas aangekomen Nederlandse
emigrant meent nog binnen "ier
muren te moeten blijven, maar de
oud-gedienden onder -hen zoeken,
net als de geboren Australiërs, ver
koeling buiten want thuis is het
vaak nauwelijks om uit te houden:
chocolade kerstkransen aan de kerst
boom smelten weg als kaarsvet.
Voor Nederlanders is Kerstmis in
Australië een tijd van heimwee;
maar de oudgedienden zijn er al
overheen Zij hebben zich ermee
verzoend te weten dat Kerstmis in
het Nieuwe Holland een feest is
voor ieder in zijn hart en voor het
hele gezin in de speciale kerkdien
sten, maar overigens het meest nabij
komt aan de gebeurtenis in Beth
lehem, nu bijna tweeduizend jaar
geleden: een kerstnacht onder de
blote hemel
