Gelding en geld in de sport
ZIJ SPRONGEN
IN 1964
Lach naar het succes van de
Amerikaanse Olympiërs
Peter Snell wil de mijl in
3.50 lopen en dan stoppen
Nederlandse inspanning
werd met goud beloond
GEESINK
DIJKSTRA
Voor Dawn Fraser
uitstekend jaar
Goud was gewoon
voor Skoblikova
Karstens
Pieterse
Dolman
Zoet
Nederlandse ploeg
in spannende Tour
DONDERDAG 31 DECEMBER 196'
zoals Mary Rand Bignal, de
Engelse atlete, die in het Olympische
jaar 1964 met goud, zilver en brons
als resultaat aan de grootst denkbare
sportmanifestatie: de Spelen, deel
nam. Goud bij het vèrspringen, zilver
als vijfkampatlete en brons als lid van
de Engelse estafetteploeg, die aan de
4 x 100 meter dames deelnam. Ze had
dan ook een goed jaar.
Peter Burge ziet de verrassende
nederlaag van de Australische cricke
ters tegen Nederland.
Jan Janssen bereikte als vierentwin
tigjarige renner het hoogste: hij werd
wereldkampioen.
Het Olympische jaar 1964 hebben de sprekers en ging de vlag even regelmatig
Verenigde Staten van Noord Amerika aan- omhoog. In de zwemsport was er het
gegrepen om de supprematie te bewijzen wonder van vooral Don Schollander. (op
in de atletiek- en zwemsport. De interna- de foto samen met v.l.n.r. Saari zil-
tionale strijd op deze sportfronten, die ver op de 400 meter wisselslag persoon
vooral Russische slachtoffers eisten, was lijk, goud in de 4 x 200 meter vrije slag
voorafgegaan door een indrukwekkende ploeg, Schollander, Clark goud in es-
voorbereiding. tafetteploegen 4 x 100 en 4 x 200 meter
vrije slag, 4 x 100 meter wisselslag en
Direct na de Olympische Spelen in I960 nman goud op 4 x 100 en 4 x 200 meter
was die begonnen. De harde training vrjje slag. Schollander spande de kroon
kreeg succes. In Tokio kwam het Ameri- jn de Amerikaanse ploeg. De achttienjari-
kaanse volkslied regelmatig uit de luid- ge stevig gebouwde Amerikaan met het
blonde, zeer kort geknipte haar had
slechts interesse in het allerhoogste en
dat was in Tokio een gouden medaille. In
vier finales verscheen hij op de startblok
ken in het Olympische zwemstadion, voor
de 100 meter vrije slag, de 400 meter vrije
slag, de 4 x 100 meter en de 4 x 200 meter
vrije slag estafetten. Vier maal was hij na
de. strijd het middelpunt van een juichen
de Amerikaanse kolonie. Vier maal goud
was het resultaat: falen was een begrip
dat hij niet kende.
Dawn Fraser Is de snelste zwemster, die
de wereld heeft gekend. Haar tijd van 59,5
is in Tokio scherp genoeg gebleken om al
le concurrentie verre van zich te houden.
Ook de jonge Amerikaanse zwemsters, die
voor de Spelen In vele selectiewedstrijden
hun kandidatuur voor het goud hadden ge
steld.
De 25-jarige Australische raakte aan het
bègin van dit jaar bij een auto-ongeluk
zwaar gewond. Aan de gevolgen van bij
dit ongeval opgelopen verwondingen over
leed de moeder van Dawn Fraser. De
zwemster vond echter de moed en kracht
om zich na deze ernstige tegenslag op
nieuw in te zetten voor haar sport.
In Melbourne en Rome had zij al vol
doende Olympische ervaring opgedaan om
de reis naar Tokio niet als al te zwaar te
ondergaan. In de Australische en in de
Italiaanse hoofdstad veroverde zij goud op
de 100 meter vrije slag dames en de kans
om een trilogie in sportkringen te verwe
zenlijken liet zij zich niet ontnemen. In To
kio was het weer Dawn Fraser, die op de
hoogste trede van het ere-platform stond.
Drie maal goud op drie achtereenvolgende
spelen, wereldrecordhoudster met een
scherpe tijd, het zijn feiten die Dawn Fra
ser met een gerust hart aan een afscheid
san de wedstrijdsport doen denken.
De Olympische Spelen hebben het afgelopen sportjaar beheerst. Alles heeft
zich in 1964 geconcentreerd op het enorme sportevenement in Tokio, waar
opnieuw duidelijk werd, dat er voorlopig nog geen grenzen zijn aan het men
selijke prestatievermogen. Er is ook duidelijk geworden, dat de voorbereiding
steeds meer specialistisch wordt toegespitst. We herinneren hierbij aan een uit
spraak van dokter Rolink, dat de topsport oefenterrein geworden is ten dienste
van de ruimtevaart.
Zoals zoveel zaken op dit moment in beweging zijn, maakt ook de sport
een evolutie door. De plaats van de sport wordt belangrijker in het alge
mene patroon, ook omdat er door invoering van de kleinere werkweek meer
vrije tijd is gekomen. Men zoekt dan naar een vulling van die tijd en vindt die
steeds meer bij de sport. Wat de topsport betreft gaat het de richting op van
de show, een tendens van de tijd. Maar om zich een plaats in die showbusiness
te verwerven en die ook te behouden moet er een bikkelharde strijd gestreden
worden. Dat laat zich zien bij het voetbal, dat door de internationale ont
sluiting steeds harder wordt. Het is een kwestie van gelding en geld geworden.
En waar men zich spiegelt aan de top komt het ook in de lagere regionen
steeds meer voor, dat het spel verruwt. Om bij het voetbal te blijven: bezie
de groeiende straflijsten en lees de wekelijkse verslagen, niet alleen van het
betaalde voetbal maar ook in de amateursectie. Men treft er meestal wel een
geval van molestatie bij aan. Terecht is de KNVB een forse actie begonnen met
fikse straffen om het kwaad de kop in te drukken (als dat al mogelijk is, om
dat het meer een kwestie van mentaliteit is). Het is overigens niet alleen een
probleem bij ons. In Engeland is het in even grote mate aan de orde.
Dit jaar heeft geleerd, dat het met de conditie van de Nederlandse jeugd niet
zo best is. Dat kwam tot uiting in een onderzoek naar de fysieke kracht vani
de militairen. Dat vindt voor een groot deel zijn oorzaak in het tekort of vol
komen ontbreken vaak van lichamelijke oefening op de scholen en in de be
drijven. Gelukkig gaat men zo langzamerhand inzien, dat daar iets aan moet
gebeuren. Maar met dat groeiende besef komt het schrijnende gebrek aan
sport- en speelruimte naar voren.
Een gunstig facet, dat het afgelopen jaar gestalte kreeg, is de medische be
geleiding in de sport. Dank zij de Nederlandse Sport Federatie is men tot een
begin van een gesprek een cursus gekomen, dat de basis gaat worden
van een federatie van sportartsen. Volgende maand komt het eerste nummer
van het blad over sportgeneeskunde van de pers. De NSF kon dit project en
andere zaken in behandeling nemen door de gelden uit de sporttoto. Wat dat
betreft was de afsluiting van het jaar zeer prettig. De toto kreeg meer armslag
en daarmee de ontwikkeling van de sport in Nederland.
H. R.
„Ik moet ook aan mijn maatschappelij- na de Olyrnp. Spelen zijn eigen wereld-
ke toekomst denken." Peter Snell zei het record op de mijl verbeterde, heeft zich
in een van zijn spaarzame interviews (Ro- voorgehouden volgend seizoen de mijl in
ger Moens, oud-atleet en t.v.-reporter in 3.50 te lopen (zijn record is 3.54.1). Dan
Tokio voor België en Nederland sprak met stopt Snell, houder van de wereldrecords
hem als een van de weinigen). En daar- op de mijl, halve mijl, 800 en 1000 meter
mee toonde Snell zich een nuchter man, en de indoor halve mijl en de indoor 1000
die niet verblind was door de geweldige yards,
prestaties die hij tijdens de Olympische
Spelen leverde. Op de 800 en op de 1500
meter was hij veruit de beste. Zijn ge
concentreerde en harde trainingswijze, in
Nieuw-Zeeland door weinig publiciteit om
geven, in de tijd voor de Spelen met enke
le prestaties gesierd die al op zijn klasse
wezen betekenden in Tokio een brede ba-
Lidia Skoblikova, een blonde hardrijd»
ster op de schaats, was de Russisch#
sis voor zijn succes. Op de 800 meter bleef kracht bij de winterspelen in Innsbruck.
Zij veroverde 4 gouden medailles. Lidia
Skoblikova heeft haar fantastische loop
hij met zijn 1.45.1 een halve seconde voor
op nummer twee (Crothers uit Canada) en
op de 1500 meter was hij met 3.38.1 zelfs baan voorlopig afgesloten na de successen
anderhalve seconde sneller dan Odlozil aan het begin van dit jaar. Zij is op non
(Tsjechoslowakije) die tweede werd.
Snell denkt aan zijn maatschappelijke
toekomst. De 25-jarige Nieuwzeelander, die
■■'nm.
Sjoukje Dijkstra, Anton Geesink, Bart
Zoet, Eef Dolman, Jan Pieterse en Ger-
ben Karstens zijn de Nederlanders, die in
1964 voor een gouden Olympische medail-
Spelen werden voor het organiserend land Een hoofdstuk apart zou feitelijk de
een groot succes. Blaisse en Veenemans voetbalsport in beslag moeten nemen,
werden Europees kampioen. In Tokio was Maar wie ii^ de top van 1964 van de J5-
er T>" I-i
actief vanwege een verwachte gezinsuit
breiding.
Bij de winterspelen in Innsbruck waren
haar mannelijke landgenoten vooral in
strijd gewikkeld met Amerikanen (op de
sprint) en met de Noren en Zweden (op
de lange afstanden). Cees Verkerk greep
er op de 1500 meter de enige zilveren me
daille, die Nederland bij het hardrijden op
de schaats veroverde. Liebrechts bleef op
d.e 10 km. net buiten de prijzen. Hij werd
vierde.
Alle sportgebeurtenissen in 1964 werden
overschaduwd door de Olympische Spelen.
Het grote wielersportevenement de Tour
de France verloor door de Olympische
Spelen veel aan kracht en toch was de
Tour dit jaar belangrijk. De strijd was
immers volkomen open en twee heel gro
ten hebben elkaar de eindzege betwist.
Het werd uiteindelijk opnieuw Jacques An-
quetil, die in het Parijse Pare des Princes
zijn ereronde reed, maar zijn triomf was
veel minder dan in de voorgaande vier
jaar, dat hij dit wielersportsuces behaal
de. Raymond Poulidor diende zich aan als
de eerzuchtige renner, die Anquetll naar
den Europees kampioen, in toho was maar wie is ae iop van van ue id- de kroon kon steken en daarvoor bereid
ook reden tot vreugde, vooral door i er ge ten De wedstrijd was ades geven van zjin niet geringe
le in de eigen prijzenkast zorgden. Voor Blaisse-Veenemans, die in de twee zon- Nederland-Engeland met als resultaten inboud ais sportman.
Sjoukje was dat de afsluiting (aan het be
gin van dit jaar) van een glorieuze ama
teurperiode, die haar al het succes heeft
der stuurman zilver veroverden (brons
voor vier met stuurman en twee met
stuurman). Ook met de kanosport ging
een geestdriftig publiek in een uitverkocht
Olympisch stadion in Amsterdam, een
gebracht, dat een sportvrouw zich wensen het in 1964 voortreffelijk. Deze in ons land
Voor Nederland was er voorts de deel-
name van een eigen merkenploeg onder
voetbalheld (Moulijn) en een gelijkspel ]ejdi yan Keeg PellenaarsP Norland
Zan,_ _-iS_\m.m^rS 1^Lmet ln het vergeet- had b*vendien een renner als Jan Janssen,
kan. En Geesink: hij profiteerde na de vrij onbetekende sport is een Olympisch boek: geraakt. En DWS is nog bezig om die snel genoeg was om in het puntenklas-
J'- JJJ J— ln de Europa Cup strijd PSV te overtref- sement de eroene trui te veroveren en ta
fen. Wat publieke interesse betreft is dat b® b ™d °e groene lrul le veroveren en ta
al gelukt.
Spelen ook van een profstatus, maar die nummer en de waarde ervan werd door
was niet in een enkel contract vastgelegd.
Drie van de vier gouden wielrenners
zullen volgend jaar ook niet meer actief
zijn als amateur. Zoet, Karstens en Pie
terse hebben zich al van een wielerwerk-
gever verzekerd. Dolman doet dat voor
lopig nog niet.
Nederland had aan 1964 meer dan een
jaar, dat enkel gouden medailles bij de
Olympische Spelen opleverde. Het had aan
Jan Janssen, Tiemen Groen en Jaap Oud-
kerk wereldkampioenen wielrennen, res
pectievelijk op de weg profs, achtervol
ging amateurs en bij de amateurstayers.
Dat waren klinkende successen in een
sport, die in Nederland een toenemende
belangstelling kreeg door het „wonder"
Groen, de zakenman-ster Janssen en de
klasse rijder Oudkerk. Het Nederlandse
honkbalnegental benadrukte voorts in Mi
laan nog eens het hoge peil, althans naar
Hoekstra en Geurts, een jeugdig enthou
siast kanovaarder en een sterk routinier,
aangetoond. De zeilsport kende geen suc
cessen, wel een heibeltje, waarvan de op
lossing nog niet in zicht is (Jongkind ging
naar huis, omdat Van Duyls gaan en
staan niet was zoals Jongkind dat van een
Olympisch deelnemer verwachtte).
Geen Olympisch succes had het Neder
landse volleybalteam. De perikelen, die
aan de uitzending vooraf waren gegaan
hadden de mogelijkheden daarvoor feite
lijk al bij voorbaat uitgesloten. Wel was
Nederland West Europees kampioen ge
worden.
Tom Okker gaf dit jaar de grootste glans
aan de nationale tennissport. Te lang was
succes in deze tak van sport uitgebleven.
Dit jaar kwam het dan weer door de Haar
lemmer, die op Wimbledon verraste en ook
daarna aantoonde op weg te zijn naar de
Europese maatstaven gemeten, van het internationale top. De toenemende kracht
Nederlandse honkbal. De Italiaanse aan
spraken op de Europese titel bleken daar
door weer onvoldoende.
Ondanks de zilveren medaille voor Ada
Kok op de 100 meter vlinderslag, de zil
veren medaille voor de 4 x 100 meter wis-
van het damestennis is daarbij een ver
heugend teken.
1964 had uiteraard meer sportgebeurte
nissen, die een grote belangstelling ver
dienden en kregen. In Nederland ging de
selslag en de bronzen op de 4 x 100 meter interesse bij voorbeeld toch ook uit naar
vrije slag, dames, was Nederlands rol als de cricketwedstrijd, die het Nederlands
zwemnatie beperkt. Coach Forbes Carlile team in Den Haag tegen Australië speelde
viert oud en nieuw in eigen Australisch en won. In Nederland ook kreeg de ruiter-
land en kan dat doen zonder zich verder sport een troef in Anton Ebben, die na
nog iets aan te trekken van de Neder
landse zwemjeugd. Maar op het water wa
ren de prestaties beter. Roeiend Ned er-
de Olympische Spelen bewees op hetzelfde
niveau te staan als de ruiters, die in To
kio op het voorste plan waren gekomen
land kreeg de Europese kampioenschap- of zich daarop hadden gehandhaafd,
pen op de Bosbaan te verwerken en die Biljarter Henk Scholte werd Europe
„selectiewedstrijden" voor de Olympische kampioen 47/2.
