Televisie-amusement overal
in Europa een probleem"
moe van
maagzuur?
Van gentleman-boef tot bureauspeurder
„Plaatsbekleder"
bedreigt leven van
regering-Moro
„Michelangelo's David
had een lichte hernia"
neem natwr-grijze
Offerman-show in feestelijk lijstje
Charlotte van Pallandt en Kees Verwey
in het Cemeentemuseum van Arnhem
Haarlems matrassenhuis
DINSDAG 2 MAART 1965
10
Elizabeth Taylor bestolen
Wim lbo terug van reis door acht landen
Spanje
Dr. Kildare in Polen
Joan Haanappel blijft nog
jaar bij Wiener Eisrevue
Bevoorrecht
Arsène Lupin herdrukt in nieuwe reeks
Wees goed voor uzelf en uw maag
Kort
nieuws
De radio geeft woensdag
T elevisieprogramma
Bob Buys
Bert Japin
uw matras te dun of versleten
aat het ons even weten
irijsopgave aan huis
s morgens om 9 uur gehaald
s avonds 6 uur weer thuis
grote houtstraat 103
Haarlem, telefoon 11485
rofiteer van onze inruilactie
10.- of f 25.- voor uw oude
spiraal of ledikant
ROME (AP) Op het ogenblik wordt
het leven van de Italiaanse regering be
dreigd door het verbod om Hochhuths to
neelstuk „De Plaatsbekleder" op te voeren.
De socialisten eisen een herziening van
het uit 1929 stammende concordaat tussen
Italië en het Vaticaan.
Deze eis kwam op een ogenblik, dat de
llnks-van-het-midden-regering van pre
mier Aldo Moro juist een aantal interne
moeilijkheden te boven was gekomen.
JOHANNESBURG (AP) Volgens dr.
Eric Woods, een arts te Johannesburg, had
het model dat Michelangelo heeft gebruikt
voor zijn beroemde beeld David, een lichte
hernia, op het reusachtige beeld waar
neembaar als een kuiltje in een buikspier,
ongeveer 1% cm. boven de navel.
Het defect is niet van medisch belang,
zegt dr. Woods. Veel mensen worden met
een dergelijke kleine afwijking geboren
zonder er last van te ondervinden. Het is
niet wat gewoonlijk een breuk wordt ge
noemd.
De David, die zich in Florence bevindt,
is een van de eerste grote werken van
Michelangelo waarin tot uitdrukking komt,
tot in welke kleine bijzonderheden hij de
menselijke vormen reproduceerde en wel
ke nauwkeurige studie hij maakte van de
anatomie.
Volgens dr. Woods hebben Italiaanse
kunsthistorici veel belangstelling getoond
voor zijn ontdekking. Zij zouden andere
beelden van de meester op de kleine li
chamelijke afwijking gaan onderzoeken om
te zien, of Michelangelo hetzelfde model
ook voor andere werken heeft gebruikt.
De actrice Elizabeth Taylor is in een
hotel in Dublin beroofd van juwelen ter
waarde van 50.000 dollar.
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM „Het amusement in de
televisie is niet alleen een probleem in
Bussum. maar overal in Europa waar te
levisie wordt gemaakt." Met deze conclu
sie is Wim lbo gisteren op Schiphol terug
gekeerd van een studiereis door acht lan
den, waartoe een beurs van het ministerie
van O. K. en W. hem in staat stelde.
Hij zal in opdracht van het ministerie een
verhandeling schrijven over het amuse
ment in de televisie.
Wim lbo is drie maanden geleden naar
Lissabon vertrokken. Na de Portugese te
levisie te hebben bestudeerd, reisde hij
naar Madrid en bezocht achtereenvolgens
Italië, Griekenland, Joegoslavië, Hongarije
Tsjechoslowakije en Polen. „Mijn ervaring
is, dat het brengen van amusementspro
gramma's het moeilijkste punt is en blijft.
Alle landen die ik heb bezocht worstelen
ermee."
De slechtste televisieprogramma's heeft
lbo in Spanje gevonden. „Dat is met geen
pen te beschrijven. Vlak voor de uitzen
ding begint, spreekt men af wat er gaat
gebeuren en dan wordt er maar wat aan
gerommeld. Rome daarentegen was gewel
dig, de Italianen hebben een voortreffelijk
apparaat opgebouwd."
In de Oosteuropese landen vond hij de
televisie in Tsjechoslowakije het best op
gezet. „Men gaat daar met veel kunnen
en energie te werk en probeert op artis
tieke wijze een eigen vorm van televisie
te vinden."
Wim lbo heeft zich verbaasd over de
westerse invloed in Oost-Europa. „Dat ijze
ren gordijn is niet meer dan een papieren
gordijn. In Hongarije. Tsjechoslowakije en
Polen zien de kijkers net als wij de Lu
cille Ball show, Dick Powell, dr. Kildare
en de Flintstones. In de bioscopen draaien
Amerikaanse films, in de dancings ziet
men de jeugd twisten. Met de commerciële
televisie is men in de communistische lan-
(Van onze moderedactrice)
Tuilen vol blozende lentebloemen sierden maandag de salons van mode
ontwerper Ferrtj Offerman. Enkele dagen geleden is zijn modehuis aan de
Amsterdamse Van Baerlestraat feestelijk heropend na een ingrijpende verbou
wing. Het smaakvolle interieur, gemeubileerd met vergulde stoeltjes en Louis
XV-banken onder flonkerende kroonluchters, werd maandag ingewijd met een
voorjaarsshow.
Offerman volgt in zijn nieuwe collectie
vrij trouw de laatste Parijse modelijn.
Erg oorspronkelijk zijn z'n modellen niet,
Hij verheelt overigens niet, dat hij ge-
ilaagder is als zakenman dan als artiest
Zijn mantelpakjes zien er aardig uit. Ze
hebben naar Parijs voorbeeld ge
plooide rokken die op de heupen slank
zijn. De jasjes erop zijn kort of heuplang
en hebben diepe kragen die een kruising
zijn tussen sjaalkragen en revers. In de
hals bungelt altijd wel een pastelkleurige
ketting. Offerman toont in deze collectie
een fijne neus voor stoffen. Hij gebruikt
prachtige tweeds en bouclés in opval
lend mooie pastelkleuren. Ook de japon
nen hebben een Parijse toets. Zij het, dat
ze wat coupe en afwerking betreft niet
De cabaretier Wim lbo bii ziin terug
keer op Schiphol.
Wit linnen pakje uit de voorjaars
collectie van Ferry Offerman. Op de
geplooide rok gaat een jasje, dat het
effect heeft van een verhoogde buste-
lijn door 2 hoogggeplaatste klepjes.
bij Parijs halen. Ook bij deze modellen
valt de aandacht weer op de rok, die ge
plooid of geplisseerd is. Soms bestaat de
hele japon uit van die fijne kleine plooi
tjes en is alleen het schouderpasje glad.
De buste heeft dan een verhoogd effect
door een strik. De ontwerper brengt ook
een paar zijden jurkjes met schorteffect
of losse fladderende overpanden. Veel
voorkomende kleuren in zijn collectie zijn
marineblauw met wit, geel en groen. Een
bijzonder lief japonnetje was een marine
blauw model met mousselinen mouwen en
jabot van hetzelfde doorzichtige materiaal.
De mantels volgen de hyperslanke redin
gote-stijl of de iets meer uitwaaiende
prinsessenlijn. De knopen zijn ver uit el
kaar geplaatst. De kragen staan af.
Met zijn cocktailtoiletjes was Offerman
op z'n best. Om te stelen waren zijn zijden
mousseline pakjes in tere impressionisti
sche tinten en met wijd uitwaaiende rok.
Bij de avondtoiletten sloeg Offerman door
van uiterst mooi naar uiterst lelijk. Een
NEGEN MUZEN
Nederlands ballet in Londen. De aan het
Nationale Ballet verbonden choreograaf
Rudi van Dantzig is naar Londen ver
trokken, waar hij zijn ballet „Jungle"
bij het London Dance Theatre zal in
studeren. Als dit werk eind maart in
Londen in première wordt gebracht, zal
dit de eerste maal zijn dat een ballet van
een Nederlandse componist (Henk Ba-
dings) en een Nederlandse choreograaf
in Londen wordt uitgevoerd.
helgroen geplisseerd toilet met gebor
duurd jasje streek iedereen tegen de ha
ren in om z'n gemene kleur. Warm ap
plaus daarentegen kreeg een lichtbruine
wapperende avondpantalon met 7/8 jak van
geborduurde zijde.
(Van onze correspondent)
DEN HAAG Joan Haanappel heeft
besloten haar contractuele verbintenissen
bij de Wiener Eisrevue tot juli 1966 nor
maal na te komen. Al maanden lang liep
zij met het plan rond om een eind te
maken aan haar carrière bij de Wiener
Eisrevue, maar voor een plotseling vertrek
zou zij een dwangsom van 25.000 gulden
hebben moeten betalen.
Na 1 juli 1966 stapt zij echter definitief
uit de showbusiness. Zij is thans met de
AVRO in onderhandeling over een functie
bij de televisie.
fWWWWUWWWWWtJWMWWWMWIJWIIliWWUWIJIfUIIMWWVMlIU
den al verder dan in Nederland, er wor
den regelmatig reclames uitgezonden."
Zijn conclusie van de studiereis vatte
lbo als volgt samen: „Wij blijken in Ne
derland zeer behoorlijke tv-programma's
te hebben en een goed functionerend ap
paraat; ondanks het merkwaardige sys
teem van vijf verschillende omroepvereni
gingen."
Wim lbo sprak in de diverse landen met
tal van leidinggevende personen uit de tv-
wereld, waarvoor de V.P.R.O. tevoren con
tacten had gelegd. „Ik ontmoette een Por
tugees die dolgraag in Duitsland de tv wil
de bestuderen, maar niet mocht van zijn
regering, een Pool die Toledo wilde zien,
maar geen toestemming kreeg om zijn
land te verlaten en iemand in Belgrado
die vergeefs om een reis naar Frankrijk
had verzocht. En toen besefte ik hoe be
voorrecht een Nederlander is, dat hij over
al mag kijken, waar ter wereld ook."
Advertentie
Stop met slikken van middelen die
geen blijvende verlichting geven. Vraag
de apotheker of drogist NORAC. Niets
anders. NORAC brengt het maagzuur
in gezond evenwicht.
nu
Norac is 'n NORIT produkt
Door trein aangereden. Langs de spoorlijn
te Horst-America is het stoffelijk over
schot gevonden van de 24-jarige onge
huwde Spaanse arbeider Antonio Moran
Carrecano. De Spanjaard verliet zon
dagavond het kamp te America om car
naval te gaan vieren. Op de terugweg
naar de barak moet hij door een trein
zijn aangereden.
HET IS DIT JAAR een eeuw geleden
dat Maurice Leblanc in Rouen geboren
werd, maar zijn elegante gentleman-boe::
Arsène Lupin, die in een twintigdelig
oeuvre, met tal van oplichterstrucs en in
tal van vermommingen, steeds weer op
treedt als verdediger van de verdrukten
heeft een wonderlijke frisheid behouden
Dat geldt ook voor de snelheid en licht
voetigheid in de verteltrant van zijn
schepper, Leblanc, eigenschappen waar
door diens boeken alleszins leesbaar zijn
gebleven, hoezeer ze ook een overi
gens hoogst charmante fin-de-siècle
geest ademen. Ik heb wel eens verhalen
van Leblanc gelezen, die een al te groot
begrip van teveel waardering vroegen
voor de mentaliteit en de melodramatiek
van dat tijdvak; er zijn er echter, zoals
die welke verenigd zijn in Arsène Lupin
gentleman-cambrioleur, een mooie editie
van de Libraire Générale Fran9aise, die
ook de lezer van vandaag aangenaam
bezighouden en hem bovendien weer
eens iets heel anders voorzetten dan zijn
gewone menu van misdaadverhalen.
Een classic als deze vormt een waardig
object om, precies honderd jaar na de
IN HET ARNHEMSE Gemeentemuseum
is tot 28 maart een tentoonstelling te zien
van beelden en tekeningen van Charlotte
van Pallandt en schilderijen en aquarel
len van Kees Verwey. Al eerder exposeer
den deze kunstenaars samen. Ik herinner
aan de Zonnehof te Amersfoort, waar men
van beiden een portret van de scheidende
burgemeester H. Molendijk had gevraagd.
Waar portretten voor representatieve
ruimtes verlangd ivorden, zou ik vermoe
delijk ook in de eerste plaats aan deze
kunstenaars hebben gedacht. Beider werk
kan van een kracht zijn waarmee het een
ruimde voldoende kan beheersen. Wanneer
het gaat om portretten van in het open
bare leven bekende en gewaardeerde fi
guren loopt men misschien met Verwey
enig risico, omdat hij, anders dan Char
lotte van Pallandt, zo sterk kan uitgaan
van een louter visueel ervaren. Het ge
schilderde portret kan soms wezenseigen
schappen van het model openbaren, die
men in het gewone dagelijkse verkeer niet
vermag te zien. Van Verwey weet ik
dat hij de verwondering kent over het re
sultaat van een letterlijk zien. Dan is het
mogelijk dat een resultaat niet altijd be
antwoordt aan wat wij verwachtten te zul
len zien. Mij gebeurde het op de tentoon
stelling in Arnhem, dat ik een door Ver
wey geschilderd portret van zijn collega
Sjollema niet direct als zodanig herkende.
Ik dacht Sjollema anders te zien; maar
na mijn bezoek aan de tentoonstelling is
juist dit portret een van mijn sterkste
herinneringen. Ik had ook enige moeite
met de kleur van dit schilderij, maar
vraag me nu ook af of niet juist deze
kleurgeving mede tot de essenties behoort
van dit portret, dat ik inmiddels leerde
accepteren.
HET KOMT ME VOOR dat de portret
ten van Charlotte van Pallandt, meer dan
dit bij Verwey het geval is, te maken
hebben met een opinie over het model.
Voor representatieve portretten zit men bij
haar veiliger. Daarbij moet direct worden
opgemerkt dat van concessies aan haar
kant evenmin sprake is. Zij vormt bewus
ter dan Verwey. En ik vraag me af of
HILVERSUM I. 402 m. 7.00 VARA. 9.40
VPRO. 10.00-24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws. Aansluitend: och
tendgymnastiek en socialistisch strijdlied
7.20 Grammofoonmuziek. 7.25 Van de voor
pagina, praatje. 7.30 Lichte grammofoon
muziek. 8.00 Nieuws en socialistisch strijd
lied. 8.13 Lichte grammofoonmuziek en re
portages. 8.50 Gymnastiek voor de vrouw.
9.00 Kookpraatje. 9.05 Klassieke gewijde
muziek (gr.). 9.35 Waterstanden. VPRO:
9.40 Schoolradio. VARA: 10.00 Romanti
sche orkestwerken (gr.). 11.00 Nieuws.
11.02 Voor de vrouw. 11.40 Stereo: Tango
rumba orkest en zangsolisten. 12.10 Lich
te orkestmuziek (gr.). 12.22 Voor het plat
teland. 12.27 Mededelingen t.b.v. land- en
tuinbouw. 12.30 Elektronisch orgelspel.
12.55 Actualiteiten. 13.00 Nieuws. 13.15 Ka
lender. 13.20 Stereo: Promenade-orkest en
radiokoor: amusementsmuziek. 13.45 Ge
sproken portret. 14.00 Stereo: Radio Ka
merorkest: moderne en klassieke muziek.
14.50 Politieke lezing. 15.00 Voor de jeugd.
(Om 16.00 Nieuws). 16.50 Voor de zieken.
17.20 Stereo: Metropole-orkest: amuse
mentsmuziek. 17.50 Overheidsvoorlichting:
Geven en nemen. Tips voor en van weg
gebruikers. 18.00 Nieuws. 18.15 Actualitei
ten. 18.20 Uitzending van de Pacifistisch
Socialistische Partij: Aktualiteiten. 19.00
Voor de kinderen. 19.10 Stereo: Meisjes
koor met pianobegeleiding. 19.30 Artistie
ke staalkaart. 20.00 Nieuws. 20.05 Stereo:
Dansorkest en zangsolisten. 20.40 Licht in
strumentaal kwartet. 21.00 Dit is uw le
ven. 22.00 Lichte grammofoonmuziek. 22.10
Radio kamerorkest en solisten: moderne
muziek (opn.) 22.30 Nieuws. 22.40 Piano en
viool: klassieke muziek (opn.). 23.05 Re
portage Vrouwencongres P.v.d.A. 23.15
Jazzmagazine. 23.55-24.00 -Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m. 7.00-24.00 NCRV.
NCRV: 7.00 Dagopening. 7.10 Klassieke
grammofoonmuziek. 7.30 Nieuws en herha
ling SOS-berichten. 7.40 Radiokrant. 7.55
Lichte grammofoonmuziek. 8.15 Gewijde
muziek (gr.). 8.30 Nieuws. 8.40 Lichte
grammofoonmuziek. 9.00 Voor de zieken.
9.40 Voor de vrouw. 10.10 Moderne orkest
muziek (gr.). 10.30 Morgendienst. 11.00
Klassieke muziek (gr.). 11.30 Lichte gram
mofoonmuziek. 11.50 Twaalf uurtje: caba-
rettistisch programma. 12.05 Accordeonmu
ziek met instrumentale begeleiding (opn.).
12.27 Mededelingen, t.b.v. land- en tuin
bouw. 12.30 Nieuws. 12.40 Lichte muziek en
reportages. 13.30 Licht instrumentaal trio
(opn.). 14.00 Boeren en burgers in Buiten
veen, hoorspel: 2. De bondgenoten van Jan
van 't Hof (herhaling van 25 februari jl.).
14.25 ClavecimbelrecitalOude muziek (gr)
14.50 Moderne orkestmuziek (gr.). 15.50
Bijbelvertelling voor de jeugd. 16.00 Voor
de jeugd. 17.15 Lichte grammofoonmuziek.
18.10 Koorzang (opn.). 18.30 Het spektrum:
nieuws uit de protestants-christelijke orga
nisaties. 18.45 Nieuwe grammofoonmuziek
19.00 Nieuws en weerpraatje. 19.10 Radio
krant. 19.30 Leger des Heilskwartier (opn.)
19.45 Liefdadigheidsoproep Leger des Heils.
19.50 Licht instrumentaal trio. 20.05 Con
certgebouworkest en solist: klassieke en
moderne muziek (opn.). (In de pauze:
20.55-21.15 Pleit voor de straat: klank-
schets). 22.00 Amusementsmuziek (gr.).
22.20 Sport. 22.30 Nieuws. 22.40 Avond
overdenking. 22.55 Pianorecital: Moderne
muziek (opn.). 23.10 Pleit voor de straat?:
lezing. 23.25 Lichte grammofoonmuziek.
23.55-24.00 Nieuws.
BRUSSEL 324 m.
12.00 Nieuws. 12.03 Grammofoonmuziek.
12.15 Lichte muziek (Om 12.25 Weerbericht
en mededelingen voor de scheepvaart).
12.50 Beursberichten en programma-over
zicht. 13.00 Nieuws. 13.20 Kamermuziek.
14.00 Nieuws. 14.03 Schoolradio. 14.20
Jeugdkoorzang (Om 14.30 v. d. jeugd).
15.00 Nieuws. 15.0 3 Grammofoonmuziek.
15.15 Voor de kinderen. 16.00 Nieuws. 16.03
Beursberichten. 16.09 Engelse les. 16.24
Lichte muziek. 16.45 Kinderkoorzang. 17.00
Nieuws. 17.15 Voor de teenagers. 18.00 Nws
18 08 Voor de soldaten. 18.30 Lekenmoraal
en -filosofie. 18.50 Sportkroniek. 18.52
Grammofoonmuziek. 19.00 Nieuws en ra
diokroniek. 19.40 Grammofoonmuziek. 19.45
Lezing. 20.00 Muziek-kroniek. 21.00 Kamer
muziek. 21.50 Pedagogisch praatje. 22.00
Nieuws. 22.15 Jazzmuziek. 22.45 De Zeven
kunsten. 23.00 Nieuws. 23.05 Feiten en mu
ziek uit vroeger jaren. 23.30 Lichte mu
ziek. 23.55 Nieuws. 24.00-0.45 Voor de
scheepvaart.
VOOR DINSDAG
NEDERLAND I
NTS: 19.00 Weekjournaal voor Gehoor
gestoorden. 19.30 Engelse les. 20.00 Jour
naal. 20.20 Patrouillewagen 54. T.V.-poli-
tiefilm. VPRO: 20.45 Helpende handen, re
portage over het werk van de C.C.S.A.
21.20 Muzikaal programma. 21.40 Ziek
zijn beter worden, medische rubriek.
NTS: 22.25-22.30 Journaal.
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Nieuws in het kort. VARA:
20.25 Perry Mason Twee in één, T.V.-
film. 21.15 Filmvenster. 21.45 Achter het
nieuws. R.K.K. 22.10-22.35 Paulus achter
na, religieus programma.
VOOR WOENSDAG
NEDERLAND I
NTS: 17.00 De Verrekijker, internatio
naal jeugdjournaal. KRO: 17.10-17.45 Voor
de kinderen. NTS: 19.00 Teleac Onge
vallen in en om de woning, TV-academie.
AVRO: 19.30 Mr. Magoo, tekenfilm. 19.35
De Dick van Dyke show. NTS: 20.00 Jour
naal en weeroverzicht. AVRO: 20.20
AVRO's Televizier. 20.30 Danny Kaye-
show. NTS: 21.20 Voetbalwedstrijd Liver
poolF. C. Köln; 22.15 „Nog niet helemaal
één" (moderne onderwijsmethoden en
didactiek). 22.4(5 Tweede journaal.
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Nieuws in het kort. KRO:
20.01 Theater 65. 20.20 Onze man in Pa
rijs. 20.45-22.10 39 stappen (39 steps), spio-
nagefilm (beide keuringen boven 14 jaar).
Charlotte van Pallandt: Staand figuur
met voet vooruit, 1959 (brons, 65 cm.
hoog, Stedelijk Museum Amsterdam).
hier ook niet een meer algemeen geldend
verschil ligt ussen een figuratief werkende
beeldhouwer en een schilder.
Maar ook staat de twee jaren oudere
Charlotte van Pallandt verder in de ont
wikkeling van de beeldende kunst, die ons
leerde dat in beeldende kunst meer te ver
wezenlijken valt dan wij alleen met de
ogen aan de natuur ervaren. Verwey weet
daar ook wel van en wist te verrassen
met experimenten, parafrases en varia
ties. Maar daarbij bleef toch steeds weer
kenbaar „de man van '80", zoals hij zich
wel eens noemt. Hij acht zich ook de laat
ste echte aquarellist, omdat volgens hem
de aquarel van een bepaald en voorbij
gaand tijdperk zou zijn. Wanneer men het
daarmee niet eens wil zijn, veronderstelle
men maar boutades uitspraken die toch
wel tekenend zijn voor zijn positie zoals
hij die zelf voelt of vermoedt. Met dat al
gaat zijn werk dan toch maar uitstekend
samen met het „moderner" te noemen
werk van Charlotte van Pallandt, zoals een
enkel schilderij van Verwey het tot zijn
eigen verbazing en vreugde het zo goed
deed naast een groot werk van Kruyder.
De directeur van het Arnhems museum
spreekt van affiniteiten in beider kunste
naarschap. En in de geïllustreerde cata
logus houdt de inleider Hans Redeker zich
nader bezig met dit goede samengaan. Bij
alle waardering voor het pogen dit te ver
klaren blijft mij deze bevredigende com
binatie toch ietwat een raadsel. En juist
dat maakte mij deze expositie tot zo'n in
trigerende.
IN DE KOEPELZAAL treft men een
drietal grote doeken van Verwey, die wel
zeer sterk een herinnering aan Boot op
roepen. Het verschil zit in een veel grotere
stelligheid bij Verwey. Midden staat een
plastiek van een liggende figuur, die over
duidelijk wijst op de andere instelling van
de beeldhouwster, die meer opnieuw cre-
eert. Hoezeer zij zich met vormgeving be
zighoudt, blijkt uit haar tekeningen, die
ook weer zo'n andere instelling tegenover
en met de natuur vertonen dan Verweys
aquarellen, die veel meer ontstonden uit
een directe aanschouwing van het gege
ven. Met de portretten komen zij dan dich
ter bij elkaar. Charlotte van Pallandts
boetseren en Verwey's schilderen lijkt
soms bijna van één hand te zijn. Van de
verschillen sprak ik al.
Om Charlotte van Pallandts portretten
was mij tijdens mijn bezoek deze expositie
vooral belangrijk. Men proeft aan deze
koppen de afkomst van het model, de sfeer
waarin het leefde tot soms bijna de reële
omgeving. In het portret van Mevrouw
Lammers vind ik het werk van de echt
genoot, de schilder en tekenaar D. D.
Lammers. Achter dat van jhr. D. C. Roëll
zie ik het museum, dat deze beheerde. In
dat van H. Molendijk proef ik nog de vroe
gere en door mij gewaardeerde jeugdbe
wegingsleider, naast de burgemeester, die
mij ook vergund was te ontmoeten.
geboorte van zijn schrijver, deel uit te
maken van de eerste aanbieding in een
nieuwe pocketserie. Die waardering is
dit werk ook te beurt gevallen doordat
het (onder de titel Arsène Lupin, gentle-
man-inbreker) is verschenen in een
nieuwe reeks van uitgeverij Het Spec
trum: de serie Prisma-Detectives.
HET IS EEN. van vlotte, moderne foto
omslagen voorziene, pocketreeks, die zich
wil concentreren op de goede vertegen
woordigers van de diverse aspecten van
het misdaad- en speurdersgenre. De eer
ste aanbieding wekt al dadelijk behoorlij
ke verwachtingen. Behalve Arsène Lupin
bevat deze o.m. The Nose on my Face
van Laurence Payne (vertaald als Televi
sie-ster in slecht gezelschapeen van die
langzamerhand zeldzaam wordende
boeken, die tonen wat ook een hedendaags
detectiveverhaal moet en kan zijn. In me
nig opzicht modern, toont het in opzet en
uitwerking de gedegenheid van het oude
puzzelverhaal. Het geval, zich afspelend
in een milieu van aan drank en verdoven
de middelen verslaafde artiesten en „play
boys", brengt speurder en lezer in aanra
king met vaak even miserabele als boeien
de mensentypen. Is het milieu er een waar
in een moderne Amerikaanse „tough-sto-
ry" gesitueerd zou kunnen zijn, de vaak
rauwe aspecten van het „hardgekookte"
verhaal zijn ver te zoeken: het blijft alles
typisch Engels, ook in de figuur van de
volmaakt correcte politieman die Scotland-
Yardspeurder inspecteur Sam Birkett is.
Daarmee treedt een tweede aspect naar
voren: dat van de z.g. „politieroman". Ik
heb bij herhaling betoogd, dat ik deze
term overwegend door Nederlanders
gebruikt van een zinloze pretentie acht,
maar als men de term zou willen hante
ren, zou men dat o.m. kunnen doen met
betrekking tot dit boek, waarin een rustig
systematisch politieonderzoek plaatsvindt,
dat volmaakt de indruk wekt zich in de re
aliteit af te spelen, zonder dat dit streven
naar realisme zoals in de meeste z g.
„policiers" het verhaal onleesbaar
heeft gemaakt van dorheid.
De methode volgens welke Paynes Bir
kett tewerk gaat, is niet alleen die van een
volgens de regels van het ambacht wer
kend politieman, maar ook die van de suc
cesrijke speurder uit de oude analytische
school, waarin men als „held" de amateur
verkoos boven de politieman: intuïtie en
verstandelijke analyse zijn de draden
waarlangs zijn onderzoek zich ontwikkelt
en die uiteindelijk tot zijn succes leiden.
Al met al een boek dat genoten kan wor
den zowel door wie „human interest" of
een kleurig milieu, als door wie vaart en
spanning of logische deductie verwacht in
zijn speurderlectuur.
NUMMER DRIE IN de Prisma-Detec
tives is Moord in de eerste graad (The
busy body) van Elizabeth Ferrars, even
eens een detectiveschrijfster die het mé
tier nog op ouderwets-gedegen wijze be
oefent. The busy body is de geschiedenis
van een vrouw die met de ene helft van
een tweeling getrouwd is en haar man in
moeilijkheden ziet komen als hij kort na
hun huwelijk voor het eerst in contact
komt met de misdadige andere helft, die
zijn broer misbruikt ter dekking van zijn
criminele escapades. De moeilijkheden
stijgen tot een hoogtepunt als de „andere
helft" vermoord wordt en het pasgetrouw
de vrouwtje zelfs even moet vrezen aat
haar man hieraan niet onschuldig is. Om
standigheden en gebeurtenissen die vol
doende gelegenheid geven tot het schep
pen van een bijzonder spannende thriller,
met vele verwikkelingen, beklemmende si
tuaties en dreigende atmosfeer. Elizabeth
Ferrars heeft die gelegenheid uitgebuit en
daarnaast nog gezorgd voor een redelijk
intelligente complottering, al mag men
natuurlijk van de zuivere thriller nooit de
hecht doortimmerde detective-intrige ver
wachten waarvan het analytische speur-
dersverhaal het hebben moet.
EEN ENGELSE EDELMAN, die gasten
rondleidt op zijn voorvaderlijk landgoed,
vindt tijdens een van deze excursies het
lijk van een man op een hemelbed-met-
een-historie. Het is de veelbelovende ope
ningsscène (met het lijk al bovenaan blad
zij 2) van Royal Bed for a Corpse, de
thriller van Max Murray, die als Het
lijk in het lconingsbed eveneens behoort
tot de eerste collectie Prisma-Detectives.
Veelbelovend, ook in de bijna Wodehouse-
achtige humor bij de schildering van de
Lord en diens butler, doet deze inzet meer
verwachten dan het verhaal geeft als het
zich verderop geheel gaat concentreren
rond ervaringen en herinneringen van de
ten onrechte verdachte, aangenomen zoon
van de Lord, die een avontuurlijk ver
leden heeft, niet alleen als oorlogsvlieger,
maar ook als medewerkder aan een fan
tastische stunt van de Engelse spionage
dienst. Dit alles brengt met zich mee dat
de jongeman in allerlei fantastische com
plotten moet graven en onder andere een
psychiatrische inrichting moet bezoeken,
die een verkapt toevluchtsoord blijkt voor
Sovjet-spionnen. Veel intelligentie komt er
bij zijn speurwerk niet te pas en het ver
haal doet druk en overladen aan, al kan
men het een zekere spanning niet ont
zeggen.
Advertentie
h. de graaff
