Johan v. Oldenbarnevelt
„Candida" bij Haagse Comedie
Het weekeinde
VASAS
In memoriam dr. Anthon van der Horst
TONEEL IN HAARLEM
H. N. Werkman
manifestatie Groningse
universiteit
NEGEN MUZEN
Anthon v. d. Horst
overleden
Speeldoos voor
stilte-brekers
MAANDAG 8 MAART 1965
7
Verdienstelijk historisch spel van
Hans Keuls zonder echte dramatiek
T.V-nabeschouwingen
KIES NU EEN
ARISTONA
GENIET VAN
Gevoelige creatie van Lies Franken
De radio geeft dinsdag
HILVERSUM I. 402 m. 7.00 AVRO. 7.50
VPRO. 8.00-24.00 AVRO.
T elevisieprogramma
HET MET DE Visser-Neerlandiaprijs bekroonde stuk „Johan van Olden
barnevelt" van Hans Keuls zou al in het vorige seizoen door de Haagsche
Comedie ten tonele gevoerd zijn. Men achtte het toen echter met het oog op de
spanningen rond het Oranjehuis niet opportuun, zodat de première nu pas zater
dagavond j.l. in de Koninklijke Schouwburg te Den Haag heeft plaatsgehad.
In dit stuk immers komt de weinig fraaie episode uit onze Vaderlandse Ge
schiedenis aan de orde waarbij prins Maurits om politieke redenen de stokoude
Oldenbarnevelt heeft doen onthoofden.
De motieven die tot deze daad geleid hebben liggen historisch bijzonder
ingewikkeld, maar in wezen was het een kwestie van machtsstrijd tussen de
Staten van Holland, die vooral in godsdienstzaken een grote autonomie wilden
behouden, enerzijds, en de Staten-Generaal met prins Maurits, die het liefst de
souvereiniteit aan zich getrokken zou hebben, anderzijds.
HET IS DE GROTE verdienste van
Keuls' stuk dat het deze bijzonder ge
compliceerde materie overzichtelijk heeft
weten te illustreren in een aantal histori
sche tableaus, zodat met name de wijze
waarop Maurits van de heersende gods
diensttwisten partij wist te trekken om de
grote voorvechter van de gewestelijke vrij
heid, Johan van Oldenbarnevelt, uit te
schakelen, bijzonder duidelijk werd.
Natuurlijk gaat het in twee en een half
uur zichtbaar maken van een jarenlange
behendig gevoerde politieke strijd, altijd
gepaard met een simplificatie van de wer
kelijkheid. Speciaal de manier waarop ook
Oldenbarnevelts huiselijke omstandighe
den' nog en passant werden belicht leek
ijselijk veel op de journalistieke opper
vlakkigheid waarmee zulks in damesbladen
pleegt te gebeuren.
HET OVERTUIGENDST waren dan ook
«le gedeelten waarin de geschiedenis zelf
voor sterke dramatische effecten had ge
zorgd en met name het proces voor de ten
enenmale vooringenomen rechtbank lever
de een dankbare speelscène op.
Een enkele maal was ook de zucht naar
pure sensatie, die in het thema van de
onthoofding van een oude man uiteraard
voor het grijpen ligt, de schrijver de baas
geworden, en in de laatste scène zorgde
dat voor een uitermate vals, pathetisch
accent, als Maurits de beslissing over het
gratieverzoek in handen legt van Olden
bamevelts vrouw, die zo dus voor de keu
ze staat óf haar mans idealen te verloo
chenen óf hem de dood in te zenden. De
heroïek die haar het laatste deed ver
kiezen, is in onze tijd, die puur helden
dom zo graag ontluisterd, of althans ver
menselijkt ziet, onverteerbaar geworden.
WAT DERHALVE IN Keuls' stuk voor
namelijk te waarderen bleef, is de econo
mische beheersing van zijn middelen
waardoor een overzichtelijke handeling in
drie bedrijven ontstond, en de karakteris
tiek die hij van zijn grijze held geeft: de
schijnbaar harde compromisloze idealist,
die achter een gespeelde hooghartigheid,
•envoud, humor en mildheid verbergt.
ZO HEEFT Paul Steenbergen de rol ook
gespeeld: als een interessante historische
schets van een beroemde persoonlijkheid
van wie maar een aantal facetten be
kend zijn, en die in wezen, juist in zijn
politieke hardheid en doordraverij ondoor
grondelijk blijft.
Joris Diels had een duidelijk op het his
torische kijkspel gerichte regie gevoerd en
willens en wetens was er dan ook zelden
van normale menselijke dramatiek spra
ke. Een enkele maal had de opvoering
daardoor iets weg van een geschiedkundig
openluchtspel zoals dat wel door Studen
tenverenigingen wordt opgevoerd. De kijk
spelkant was dan ook met knappe decors
en „zo uit de boekjes weggelopen" cos-
tuums van Harry Wich de sterkste troef
van de voorstelling.
CARL VAN DER PLAS zette een vitale,
toch nog nobele Maurits neer waarin wel
te geloven viel, Ida Wasserman was een
huiselijke mevrouw Oldenbarnevelt en een
groot aantal andere acteurs en actrices
van de Haagsche Comedie kwamen, voor
het merendeel zeer kleine, rolletjes spe
len, waarbij het met zwier dragen van
de mooie pakjes de zwaarste eis was die
aan hun talent werd gesteld.
Een menselijk accent verleende deson
danks Frans van der Lingen aan de rol
van Van Aerssen, één van Oldenbarne
velts felste vijanden; Annie Leenders aan
Louise de Coligny en Joris Diels aan zijn
vertolking van Dominee Walaeus.
HANS KEULS' jongste stuk bleek met
dit al een onderhoudend historisch spel,
eerder dan een belangrijke bijdrage aan
de eigentijdse Nederlandse toneelschrijf
kunst.
Hans van den Bergh
In Groningen heeft prof. dr. H. Schulte
Nordholt onder uitzonderlijk grote belang
stelling een tentoonstelling geopend van
druksels van H. N. Werkman (1882-1945).
De expositie is ingericht in het gebouw
van het Kunsthistorisch Instituut door de
studenten van dit instituut. Zij is onderdeel
van een breed-opgezette Werkman-mani
festatie.
Er is een kleurenfilm gemaakt over diens
werk, waarvan op de opening de première
ging. Een nieuw-verschenen boek doet te
vens dienst als catalogus voor de ten
toonstelling; het boek is van de hand van
drs. H. W. van Os, die de leiding heeft
van de Werkman-manifestatie.
De heer en mevrouw Henkels uit Heem
stede hebben hun collectie druksels van
Werkman voor deze expositie beschikbaar
gesteld.
De tentoonstelling duurt de hele maand
maart. Daarna zal zij te zien zijn in Arn
hem, Dordrecht, Breda en Haarlem.
Kleinplastieken in Madurodam. In Madu-
rodam wordt in het kader van het Hol
land Festival een openluchttentoonstel
ling gehouden van Italiaanse kleinplas
tieken. Op 15 juni zal de officiële ope
ning worden verricht door de heer G.
Agnelli, president-directeur van Fiat, die
in Italië op cultureel gebied een voor
aanstaande plaats inneemt. De tentoon
stelling zal een 90-tal kleine sculpturen
omvatten van de meest bekende Itali
aanse beeldhouwers, zowel van de oude
re als de jongere generatie.
Paul Steenbergen als Johan van Ol
denbarnevelt.
Het pleit voor tekstschrijver Jaap van
de Merwe en voor Joop Doderer dat zij
de in Engeland zo populair geworden fi
guur van Tony Hancock (naast „Stief-
been" een geesteskind van Galton en
Simpson) ook voor Nederland aanvaard
baar gemaakt hebben. De NCRV, destijds
gedwongen deze serie, al te geforceerd
gespeeld door Coen Flink, te staken, kwam
nu zaterdagavond met een vervolg in een
uitzending over Nederland 1 De verne
derlandste Hancock, nu Nachtegaal gehe
ten, werd als fantast en zonderling type
goed en met geestdrift gemaakt door Do
derer, die in Fred Wiegman als de „linke"
Fred Crul, een goede partner vond. Onder
regie van Fred Benavente, die gezien de
aankleding en de vele medewerkers voor
„Joop Nachtegaal" een flink bedrag ter
beschikking kreeg, bereikte deze eerste af
levering het niveau van het pretentielo
ze, wat ijdele tijdverdrijf, dat kenmerkend
is voor vele Amerikaanse ontspanningsse
ries.
De „balans" die het gezelschap Rinus
Ferdinandusse op Nederland 2 van het
eerste kwartaal 1965 opmaakte, was wat
de uitvoering betreft weliswaar geen groot
vakwerk (wie een week tevoren Toon Her
mans zag, besefte dit nu wel zeer goed),
maar toch in enige onderdelen wel weer
scherp, eerlijk en amusant. En dan doe
len wij deze keer niet zozeer op de con
férences van de leider van het gezel
schapje en evenmin op de wat banale dan
wel zouteloze sketches „De goeie ouwe
tijd" en „Simson en Delilah" (die als
aanval op het sportamateurisme niet raak
was, omdat Geesink geen amateur meer
is). Wél echter op de groepsnummers, ge
wijd aan het lawaai van draagbare ra
dio's en aan de woordarme, vlakke en
zoutelose conversatie, die kenmerkend is
voor menige Nederlandse familie- of
vriendenkring. Minister Bot (en ook een
beetje Karei Prior) konden het doen met
een versie van ,,'t Is genoeg", gezongen
door Else Hoog, in de songgebarentaal
fraai bijgestaan door de mannen.
De verrassing van het zaterdagavond
programma kwam zowaar uit „Achter
het Nieuws"; nog nooit vertoonde beel
den van de voor christenen ontoegankelij
ke, Islamitische bedevaartplaatsen Mekka
en Medina.
In de naar hem genoemde show was Tom
Ewell, als steeds op Nederland 2, gister-
Advertentie
returnwedstrijd
kwartfinale Europacup
ZEGT ELLES BERGER
woensdag 10 maart a.s
VOOR MENSEN DIE HET GOED BEKIJKEN
avond weer hartveroverend komiek als de
„baas", die geen overlast krijgt van een
knappe, maar van een zeer dynamische,
overijverige secretaresse. Ewell en zijn
tekstschrijver(s) vormen toch wel een zeer
knappe combinatie, die er elke keer weer
in slagen, zij het met enige overdrijving,
de gewone man, zijn gezin en hun beleve
nissen in een lachspiegel te plaatsen.
Het toneelwerk der modernen, die met
hun symbolentaal en hun sfeer het leven
vaak terugbrengen tot het niets-zonder-
enig-perspectief, werd min of meer be
lachelijk gemaakt door N. F. Simpson in
diens spel „Een donderend gerinkel", dat
gisteravond onder regie van Walter van
der Kamp en in een AVRO-programma
op Nederland 1 werd uitgebracht. Het spel
had veel weg van een schietoefening,
waarbij men zich moest behelpen met de
„losse flodders" van een taal, die niet
meer een uitdrukkingsvorm van redelijk
denkende wezens was. Of was het een
oefening van de toneelschool, waarin het
spel en het oproepen van enige spanning
hoofddoel waren? Enny Meunier, Coen
Flink en Sigrid Koetse doorstonden deze
oefening voor hen duidelijk een amu
sante „schnabbel" in ieder geval zeer
goed. Verder was het niets; wie dit goed in
scène gezette en opmerkelijk genoeg
knap geschreven spel miste, miste derhal
ve niets.
J. Damshuizer
Hoofdstad Operette. De Hoofdstad Operet
te zal van 20 maart af een serie voor
stellingen geven in Théatre Arenberg in
Antwerpen van de operette „An der
schonen blauen Donau".
ZONDAG BEREIKTE ons het bericht
dat een der belangrijkste figuren van het
Nederlandse muziekleven, dr. Anthon van
der Horst die dag te Hilversum overleed.
Hoewel ons bekend was, dat, sinds hij in
juli van het vorige jaar zijn functie als
hoofdleraar orgel aan het Amsterdams
Conservatorium wegens het bereiken van
zijn 65-ste verjaardag beëindigde, zijn ge
zondheidstoestand sterk achteruitging en
er weinig hoop op herstel was, kwam de
tijding van zijn verscheiden toch nog on
verwacht.
VERLEDEN ZOMER was hij nog toege
treden tot de Commissie van het Haar
lems Orgelconcours en niets deed toen
vermoeden dat het slechts voor kort zou
zijn. De Haarlemse orgelcultuur had zijn
volle belangstelling. Zijn ideaal eens als
stadsorganist van Haarlem te fungeren
was niet in vervulling gegaan, maar het
werd hem een grote voldoening, dat twee
van zijn leerlingen, die hij tot de Prix
d'Excellence opleidde, Albert de Klerk en
Piet Kee deze zelf gedroomde taak te ver
vullen kregen.
Van begin afaan (1951) was dr. v. d.
Horst bij het improvisatie-concours als
jurylid betrokken en aan die relatie dan
ken wij zijn zeer geslaagde „Concerto per
organo romantico", waarvan hij een deel
opdroeg aan „de orgelstad Haarlem en
haar bestuurderen", een tweede aan
Jeanne Demessieux en een derde aan Al-
bert de Klerk. Tevens danken wij hem
zijn Orgelconcert in barokstijl, dat hij toe
wijdde aan mijn echtgenote. En nu hij
meende als gepensioneerde hoofdleraar
over meer tijd te beschikken, maakte hij
zich op om mede zijn schouders te zetten
onder de organisatie van onze orgelbe
weging. Het heeft niet zo mogen zijn.
TENSLOTTE LAG DE vervulling van
zijn levenstaak hoofdzakelijk elders: als
organist en opleider van organisten
wat het scheppen van een geprononceerde
richting betekent die zijn naam draagt
als koor en orkestleider met een ethi
sche tendens betreffende de Bach-cultuur
en wat verder met de liturgische koor
muziek te maken heeft en als compo
nist, die met scherp intellect zich onaf
hankelijk een eigen weg baande. Alles bij
elkaar een rijk, veelzijdig en bewust ge
leid kunstenaarsleven, dat sporen naliet
waarvoor muzikaal Nederland dankbaar
mag zijn.
ANTHON VAN DER HORST werd op
20 juni 1899 te Amsterdam geboren en al
vroegtijdig door zijn vader ingewijd in het
orgelspel. Als twaalfjarige werd hij leer
ling van de toenmalige organist der Oude
Kerk en als vijftienjarige op het conserva
torium van J. B. de Pauw voor orgel en
piano en van Bernard Zweers voor com
positie. Toch gaf hij steeds toe dat hij als
componist zich autodidactisch gevormd
had. In 1919 verwierf hij met onderschei
ding de Prix d'Excellence voor orgel. Hij
werd organist van de Grande Eglise Wal-
lonne en van de Engelse Kerk, eigenlijk
te bescheiden posities voor zijn groot ta
lent. Later speelde hij orgel in de Hilver-
sumse Protestantenbond en ten slotte in
de Naarder kerk.
In 1936 werd hij hoofdleraar aan het
Amsterdamse Conservatorium voor orgel
en directie. Intussen vestigde hij zijn re
putatie als concertorganist op tournees
met beroemde vocalisten en maakte hij
zich vaardig als koordirigent bij verschil
lende oratoriumverenigingen, onder welke
hij de Kon.O.V. te Amsterdam en Kon.O.V.
Excelsior" te 's Gravenhage lang aan
gehouden heeft.
TOEN IN 1931 Evert Comelis overleed
was Anthon v.d. Horst de aangewezen
man om deze pionier op te volgen als
leider van de Ned. Bachvereniging met
haar uitvoeringen van de Matthaeuspas-
sion en de Hohe Messe in de Naarder
kerk. En hier ligt de vervulling van zijn
levensideaal, dat ook geleid heeft tot zijn
promotie aan de Universiteit van Gro
ningen als dr. h. c. Hij heeft Naarden tot
een begrip gemaakt voor de Bachcultuur.
Dit naar waarde en betekenis uit te me
ten, lijkt ons hier overbodig, als zijnde te
algemeen bekend.
ALS COMPONIST volgde hij, zoals wij
reeds aanstipten, zijn eigen weg, steunend
niettemin op het begrip der tonale basis.
Zijn orgelwerk „Suite in modo conjunc-
to" is daarvan een typisch voorbeeld. Hij
schreef onder meer ook twee symfonieën,
meerdere orgelwerken, een „Te Deum" op
Engelse tekst, zeven grote koorwerken die
hij als „Chorus" betitelde en waaronder
het achtstemmige „La Nuit" veel opzien
baarde. Van zijn grondige eruditie en
ethische inzichten getuigt zijn studie (met
prof. van der Leeuw) over Bach's Hoog
mis.
Verder mogen wij ons gelukkig prijzen,
In zijn woning in Hilversum is zondag
middag op 65-jarige leeftijd overleden de
dirigent dr. Anthon van der Horst. Hij
was reeds ziek sinds vorig jaar mei.
Dr. Anthon van der Horst was dirigent
van de Nederlandse Bachvereniging en
als zodanig vooral bekend van de jaarlijk
se uitvoering der Mattheus Passion in
Naarden. Voorts was hij oud-leraar-orga
nist aan het Conservatorium in Amster
dam. In vroeger jaren speelde hij piano
improvisaties bij de ochtendwijdingen van
de VPRO.
Dr. Anthon van der Horst f.
dat „Artone" voor kort een paar Bach-
platen in 't licht gegeven heeft (gespeeld
op het Alkmaarse Schnitgerorgel en bet
Haarlemse Müller-orgel) waarop het orgel
spel van dr. Anthon van der Horst vast
gelegd is. Daarin, maar ook in zijn leer
lingen leeft hij voort en wat hij als diri
gent en als componist tot stand gebracht
heeft kenmerkt hem als een der grote
figuren van zijn generatie. Hij ruste in
vrede.
Jos de Klerk
ZEVENTIEN JAAR na de vorige
Nederlandse opvoering (in 1948 bij het
gezelschap Comedia, met Mary Dressel-
huys in de titelrol) heeft de Haagse
Comedie George Bernard Shaws „Can
dida" weer eens ten tonele gebracht.
Zaterdagavond is in de Haarlemse Stads
schouwburg een „voor-première" van
deze wederopvoering gegeven; de offi
ciële première zal pas later in deze
maand in Den Haag plaatshebben.
Gewoonlijk wordt bij een „voor
première" van de critiek een zekere
reserve verwacht, omdat er tussen die
onofficiële en de officiële eerste voor
stelling nog wel eens iets bijgeschaafd
of afgewerkt moet worden. Een der
gelijke reserve is in dit geval echter be
paald onnodig, want de voorstelling van
zaterdagavond was, afgezien van een
heel enkel onbeduidend detail, precies
zo „af als we dat van het Haagse
gezelschap gewend zijn.
MISSCHIEN WAS ER wel enige moed
voor nodig om „Candida", in 1895 geschre
ven, weer voor de dag te halen, want zou
het stuk zeventig jaar later het publiek
nog iets te zeggen hebben? Destijds had
„Candida" een duidelijk politiek aspect:
het was een afrekening met wat Shaw
noemde het „krasse, zelfverzekerde, ver
standige, welwillende, zalig kortzichtige
ideaal" van het christelijk socialisme, een
beweging die toen vooral in Engeland de
gemoederen bezighield, maar die nu al
lang historie is geworden.
De figuur van dominee James Morell is
door Shaw dan ook grotendeels getekend
als de incarnatie van dat christelijk socia
lisme waarmee hij, via de persoon van
Morell, de draak steekt. En het toen
nog veel omstreden pre-rafaelitisme (de
„eredienst der verinnerlijkte schoonheid")
in het stuk belichaamd door Candida's jon
ge aanbidder Marchbanks en door Shaw
hier gebruikt als dramatische tegenpool
van dat christelijk socialisme, is nu nog
slechts een half-vergeten begrip uit de En
gelse kunstgeschiedenis.
TOCH DOET „CANDIDA" in deze nieu
we voorstelling over 't algemeen niet ver
ouderd aan, dankzij de intelligente regie
van Bob de Lange, die het stuk eerlijk
als „period piece" presenteert, zonder
weglating van maar ook zonder enige
nadruk op de politieke toespelingen die
in Shaws jeugd evenzovele lachsuccesjes
waren. Het geheel is daar echter niet min
der amusant om geworden, want in onze
tijd lacht men waarschijnlijk hartelijker
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Ochtendgym
nastiek. 7.20 Lichte grammofoonmuziek.
VPRO: 7.50 Dagopening. AVRO: 8.00 Nws.
8.10 Lichte grammofoonmuziek. 8.50 Och
tendgymnastiek. 9.00 De groenteman.
9.05 Klassieke grammofoonmuziek. 9.35
Waterstanden. 9.40 Morgenwijding. 10.00
Arbeidsvitaminen (gr.). 10.50 Voor de
kleuters. 11.00 Nieuws. 11.02 Voor de zie
ken. 12.00 Licht instrumentaal kwintet.
12.17 Overheidsvoorlichting: Voor de land
bouw. 12.27 Mededelingen t.b.v land- en
tuinbouw. 12.30 Promenade-orkest en zang
soliste: amusementsmuziek. 13.00 Nieuws
13.10 Mededelingen, eventueel actueel of
grammofoonmuziek. 13.25 Beursberichten.
13.30 Licht instrumentaal ensemble. 14.00
Voor de vrouw. 14.40 Schoolradio. 15.00
Stereo: Moderne kamermuziek (opn.).
15.40 Voordracht. 16.00 Nieuws. 16.02 Pia
no-recital: klassieke muziek (opn.). 16.30
Voor de jeugd. 17.30 New York calling.
17.35 Lichte grammofoonmuziek voor de
tieners. 18.00 Nieuws. 18.15 Eventueel ac
tueel. 18.20 Pianospel: lichte muziek. 18.30
Radio Volks-Universiteit: Muzikaal Spec
trum, door Klaas A. Posthuma. 19.00 Voor
de kinderen. 19.05 Gesproken brief uit Pa
rijs. 19.10 Muziekrevue. 20.00 Nieuws. 20.05
Variété-theater: gevarieerd programma.
21.20 Gehoord, gezien, gelezen, veertien
daagse gedachtenwisseling over film. to
neel en literatuur. 21.45 Inleiding tot mu
ziekbegrip, muzikale lezing. 22.00 Oude ka
mermuziek (opn.). 22.30 Nieuws en mede
delingen. 22.40 Actualiteiten. 23.00 Gespro
ken brief. 23.05 Musical-fragmenten (gr.).
23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m. 7.00-24.00 KRO.
KRO: 7.00 Het levende Woord. 7.05 Lich
te grammofoonmuziek, reportages en com
mentaren. 8.30 Nieuws. 8.40 Voor de huis
vrouw. 9.40 Schoolradio. 10.00 Londens
symfonie-orkest en solist: klassieke mu
ziek (gr.). 11.00 Voor de vrouw. 11.30
Lichte grammofoonmuziek. 11.50 Volaan..
vooruit, lezing. 12.00 Angelus. 12.03 Volks
dansen en dansen uit verschillende landen
(gr.). 12.20 Voor de boeren. 12.27 Medede
lingen ten behoeve van land- en tuinbouw.
12.30 Nieuws. 12.40 Actualiteiten of gram
mofoonmuziek. 12.50 Draaien maar!! lich
te grammofoonmuziek. 13.35 Pianospel
met ritmische begeleiding (grammafoon-
platen). 14.00 Voor de plattelandsvrouwen.
14.10 Musiësta gevarieerd muzikaal pro
gramma. 14.50 Lichtbaken, lezing, (herha
ling van zaterdag jl.). 15.00 Rieleksen...,
gevarieerd programma, (herhaling van za
terdag jl.). 16.00 Voor de zieken. 16.40 On
derweg: programma voor oudere luiste
raars. 17.00 Voor de jeugd. 17.50 Over
heidsvoorlichting: Een oogstfeest op Cura
sao. Spreker: Dr. G. D. van Wengen. 18.00
Licht instrumentaal ensemble (Stereofoni-
sche uitzending). 18.20 Uitzending van de
Katholieke Volkspartij: Kaarten op tafel.
Een uitzending over politieke zaken, die
de aandacht verdienen. 18.30 Portret in
muziek. 18.50 Van klanten en wanten we
ten. 19.00 Nieuws. 19.10 Actualiteiten. 19.30
Promenade-orkest en zangsolist: opera
muziek (opn.). 20.00 Kerkorgelconcert:
klassieke en moderne muziek. 20.30 Lij
densmeditatie. 21.05 Benej Jisrael: muziek
en voordracht. 21.25 Vocaal ensemble: mo
derne chansons (gr.). 21.45 SUS-actie 12:
tienerprogramma. 22.10 Vlaanderen 1965:
lezing. 22.25 Boekbespreking. 22.30 Nieuws
22.40 Epiloog. 22.45 Vreemd... een keuze
uit woord, zang en dans van elders en...
anders. 23.15 Licht ensemble. 23.35 Stereo:
Licht instrumentaal kwartet. 23.55-24.00
Nieuws.
BRUSSEL. 324 m. 12.00 Nieuws. 12.03
Grammofoonmuziek. 12.15 Gevarieerd mu
zikaal programma. (12.35 Weerbericht en
berichten). 12.50 Beursberichten en pro
gramma-overzicht. 13.00 Nieuws. 13.20 Ka
mermuziek. 14.00 Nieuws. 14.03 Schoolra
dio. (15.00 Nieuws). 15.45 Lichte orkest
muziek. 1600 Nieuws. 16.03 Beursberichten
16.09 Duitse les 16.24 Kamermuziek. 17.00
Nieuws en mededelingen. 17.15 Jazzmuziek
voor de jeugd. 17.45 Volksmuziek. 18.00
Nieuws. 18.03 Voor de soldaten. 18.28 Paar-
desportberichten. 18.30 Lichte muziek.
18.45 Sportkroniek. 18.52 Muzikaal rendez
vous. 19.00 Nieuws en radiokroniek. 19.40
Deuntjes. 19.50 Syndicale kroniek. 20.00
Hoorspel. 21.30 Lichte muziek. 22.00 Nws
en berichten. 22.15 Amerikaanse volksmu
ziek. 22.45 De zeven kunsten. 23.00 Nws.
23.05 Grammofoonmuziek. 23.55 Nieuws.
24.00-0.10 Voor de scheepvaart.
VOOR MAANDAG
NEDERLAND I
NTS: 19.00 Eurovisie: Wereldkampioen
schappen kunstrijden te Colorado Springs,
(heren). 19.30 Artisteningang, T.V.-film.
19.45 Openbaar Kunstbezit. 20.00 Journaal
en weeroverzicht. 20.20 Uitzending van de
Christelijk Historische Unie. 20.30 Indis
creet, speelfilm (14 jaar). 22.05 Francisco
Goya 1746-1828, documentaire over de
Spaanse schilder Goya. 22.2522.30 Jour
naal.
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Nieuws. NCRV: 20.01 Rendez
vous a Paris (V). 20.40 Micro: Het plank
ton, wetenschappelijk programma. NTS.
21.00 Weerzien met Garbo, een gesproken
portret, met filmfragmenten. 21.30 Drie
maal negen, TV-film. NCRV: 21.55—22.10
Attentie.
.VOOR DINSDAG
NEDERLAND I.
NTS/NOT: 14.05-14.30 Schooltelevisie.
NTS: 19.00 Weekjournaal voor gehoorge
stoorden. 19.30 Engelse les. (les 22 herha
ling, en les 23). KRO: 20.20 Jan en Alle
man. 20.45 'n Moeder-plaat-'n Gouden
Plaat?, een programma over Smartlappen
21.20 Hazels TV-toestel, TV-film. 21.45 De
laatste lo(o)tjes..„ tienerprogramma, rond
de uitslag van de 12e SUS-loterij. 22.10
Vanavond in Nieuwspoort: Brandpunt
productie. NTS: 22.35-22.40 Journaal.
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Nieuws. AVRO: 20.01 Cara
Williams... getrouwd ongetrouwd, TV-film.
20.25 Artistieke ontmoetingen. NTS: 21.10
De vijfde Colonne, speelfilm. IKOR: 22.15-
22.40 Opspraak, gesprek.
Cultuurprijs Hilversum. In Hilversum
heeft burgemeester Boot vrijdagavond
de Cultuurprijs Hilversum 1965 2.000)
uitgereikt aan de graficus M. C. Escher.
De aanmoedigingsprijs voor jonge kun
stenaars 1.000) werd voor de eerste
maal uitgereikt. Deze viel ten deel aan
mej. Marte Röling.
om andere dingen, b.v. om de grove,
egoïstische uitzuiger Burgess, dan men
dat omstreeks 1900 kon doen en Bob de
Lange heeft daar ruimschoots partij van
getrokken.
BOVENDIEN HAD HIJ een bijna ideal*
rolbezetting tot zijn beschikking. In de
eerste plaats Lies Franken die, in de
smaakvolle kostuums van Lisette van Mee-
teren, alleen uiterlijk al een perfecte Can
dida was. Ook haar vertolking bezat al
de gevoeligheid, de humor en de char
mante verstandelijkheid waaruit Candi
da's karakter is opgebouwd en trof als lo
gische afsluiting precies het vrouwelij k-
dominerende tegenover haar twee manne
lijke tegenspelers. Het was een creatie die
een vergelijking met het spel van de be
kende Ierse actrice Eithne Dunne (die
hier vier jaar geleden met de Dublin Fes
tival Company de rol heeft gespeeld) glans
rijk kon doorstaan.
DOMINEE MORELL, de echtgenoot die
door een enkel stootje van zijn zo veilig
schijnend voetstuk valt, werd in al zijn
zelfingenomenheid en latere beklagc-ns-
waardigheid zeer overtuigend gespeeld
door Pim Dikkers.
Bob de Lange zelf gaf een kostelijke
vertolking te zien van Candida's vader, de
prollige kleine zakenman die door zijn uit
zuigersmethoden als werkgever in goede
doen is geraakt, een vertolking die weer
schitterde door talloze kleine, fijne fa
cetten die De Lange aan zo'n rol weet te
geven. Zijn opvatting liet wel heel duide
lijk zien dat deze Burgess eigenlijk een ka
pitalistische oudere broer is van de vuil
nisman Doolittle uit „Pygmalion".
DE ROL VAN de „vreemde, schuwe jon
geling van achttien jaar", zoals Eugene
Marchbanks door Shaw is beschreven, was
in handen van Jules Royaards. Het was
een heel andere Marchbanks dan ik tot
dusver ooit heb gezien, met veel meer na
druk op zijn brutale agressiviteit dan op
de dichterlijke tederheid die hij toch ook
bezit en die hij door die agressiviteit
probeert te beschermen. Het was een
Marchbanks, die wel beschikte over ,.de
sluwheid van een slang", maar wiens „in
tuïtie van een kind" nauwelijks tot uiting
kwam. Zo werd deze Marchbanks meer
een „angry young man" uit onze eigen
tijd dan een pre-rafaelitische dweepzieke
dichter van zeventig jaar geleden en daar
mee werd het stuk enigszins ontwricht,
hoe doorleefd en gepassioneerd Royaards
de rol in deze opvatting ook speelde.
Sterk gechargeerd was de Alexander
Mill van Wim van Rooij, die van deze jon
ge dominee, die volgens Shaws beschrij
ving „niets bepaald ondragelijks over zich
heeft", een hoogst ondragelijke karikatuur
maakte. Hoe zo'n enigszins mal type kan
worden uitgebeeld zonder storende over
drijving en zonder goedkope effecten had
Van Rooij kunnen zien aan het ingehou
den en toch heel vermakelijke spel van In
geborg Elsevier als de secretaresse Pros-
sy.
HET STUK WERD gespeeld in de nu
ook al meer dan een halve eeuw oude
vertaling van M. 's Jacob, die nog goed
bleek te voldoen, misschien juist wel om
dat het woordgebruik daarin bepaalde re
miniscenties oproept aan het tijdperk van
de jonge Shaw.
De voorstelling, gespeeld in een rustig
decor van Wim Vesseur, bleek de toe
schouwers zeer te boeien. Er werd aan
het slot dan ook langdurig en geestdriftig
geapplaudisseerd.
Simon Koster
DEN HAAG Voor de vakantiegan
gers die geen pret aan hun vrije da
gen beleven als er in hun onmiddel
lijke nabijheid geen muziek valt te
beluisteren, heeft Philips een uiterst
klein bandrecordertje op de markt
gebracht.
Het bandje hoeft niet met de vingers
te worden aangeraakt, daar beide
spoelen in een huis zitten. Het for
maat daarvan is kleiner dan dat van
een pakje sigaretten. De bandrecor
der is 20 cm lang, 11 cm breed en 6 cm
hoog. 19 bandjes met voornamelijk
het lichte repertoire, zijn op het ogen
blik in de handel. De muziek daar
van is niet afwisbaar. Daarnaast zijn
„opneemcassettes" te koop, die wel
afwisbaar zijn.
De komende zomer zal de buitenlucht
derhalve vermoedelijk nog meer dan
voorheen zwanger zijn van gitaarge-
weld, drumsolo's en gestroomlijnde
dansmuziek.
Het Italiaanse stilleven. In het museum
Boymans-Van Beuningen in Rotterdam
is een tentoonstelling geopend van Ita
liaanse stillevens van de zestiende eeuw
tot heden. De expositie, die onder auspi
ciën staat van de universiteit van Bolog
na, was eerder, in wat uitgebreidere
vorm, te zien in het Museo di Capodi-
monte in Napels en in het Kunsthaus in
Zürich.
