Mr. Cals nu kabinetsformateur
Kans voor P. v. d. A. deel te
nemen aan de regering
Noordafrikaanse Arabieren
niet geheel solidair met Cairo
HET WEER
lÉÉISÏ
I tl O 0
President Johnson garandeert
negerkiesrecht in Alabama
Volledige
federale
macht van de
regering zal
zonodig worden gebruikt
UST
Zorgen in Londen
Kind gestikt in walm
van petroleumkachel
wmmrn*
Koningin en
prins naar
Oostenrijk
Gerechtshof naar
Badhotel in
Zandvoort
Abt van Montserrat
weg uit Spanje
Opwinding over banden Bonn-Jeruzalem
MORRIS éeforetfou êiuf/
SUÈDE-NAPPA MANTELS
Regen en wind
Realistisch
W IT
f Hi
9
99
99
A merikaanse tragedie
Ferme taal
Golf van emoties
Het woord is aan
In de krant van heden:
Saturne-zaak
Vrouw uit Velsen betrapt
bij stelen van japon
Tel. 8166
50e JAARGANG NUMMER 111
MAANDAG 15 MAART 1965
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 u. Zat. 9-11 u.
Tel. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519.
Tel. redactie 5389, na kantooruren 02560-6484.
Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V.
IJmuider Courant
DAGBLAD VOOR VELSEN-IJ MUIDEN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN HEEMSKERK
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement per week 75 cent, per kwartaal
9,75, franco per post 11,—. Losse
nummers, afgehaald aan ons bureau, 20 cent.
Girorekening IJmuider Courant no. 129288.
Hoofdredacteur: Simon Koster
Directeur: Mr. H. C. van der Mije
Adjunct Hoofdredacteur: E. Koning
DEN HAAG. Het kabinet der koningin deelt mee: Nadat drs. W. K. N.
Schmelzer de wens te kennen had gegeven niet in aanmerking te worden ge
bracht voor een opdracht tot kabinetsformatie, heeft de koningin hedenochtend
ten paleize Soestdijk mr. J. M. L. Th. Cals ontvangen en hem opgedragen een
kabinet te vormen, dat zal mogen rekenen op een vruchtbare samenwerking met
de volksvertegenwoordiging. De heer Cals heeft verzocht deze opdracht in beraad
te mogen houden.
De aanwijzing van mr. Cals als forma
teur en de opdracht die hem is verleend
betekent dat de P.v.d.A. nu waarschijn
lijk kans zal krijgen van de regering deel
te gaan uitmaken. De opdracht aan mr.
Cals is zeer ruim gesteld. Daar komt bij
dat de heer Cals nooit een geheim heeft
gemaakt van zijn voorkeur om met de so
cialisten in plaats van met de liberalen in
zee te gaan. Vooral in de omroepzaak en
de behandeling van de anti-REM-wet heeft
mr. Cals nogal felle critiek geleverd op
het liberale standpunt.
De aanwijzing van mr. Cals kwam van
morgen onverwacht. Hoewel zijn naam de
afgelopen dagen wel een enkele keer is
genoemd, meende men toch dat de politieke
rol van deze oud-minister van Onderwijs
voorlopig was uitgespeeld. Na zijn aftre
den als minister van O., K. en W. bij de
verkiezingen van 1963 heeft mr. Cals wei
nig meer van zich laten horen. Hij heeft
slechts naam gemaakt door zijn suggesties
inzake de hervorming van het parlemen
taire stelsel in Nederland en de behande
ling van de anti-REM-wet. Op dit moment
neemt hij in de Katholieke Volkspartij geen
belangrijke positie in.
De benoeming van mr. Cals houdt min
of meer in, dat hij premier zal worden als
hij erin slaagt een kabinet te vormen. Hij
lijkt bij uitstek de man om het netelige
omroepvraagstuk een stuk dichter bij de
oplossing te brengen. Hoewel daarover nog
geen mededelingen zijn gedaan mag men
aannemen, dat de formateur nu eerst een
gesprek zal hebben met de fractieleiders
van de vijf grote partijen, afzonderlijk of
tezamen. Daarbij zal dan blijken welke
eisen de Partij van de Arbeid op tafel zal
leggen en in hoeverre de andere partijen
daaraan tegemoet kunnen komen.
Verrassing
Zoals gezegd is kwam de aanwijzing van
mr. Cals tot formateur voor politieke en
parlementaire kringen in Den Haag min of
meer als een verrassing, omdat algemeen
de verwachting bestond, dat drs. Schmel
zer een nieuwe, ruimere opdracht zou
krijgen. Hij heeft echter gemeend daar
voor te moeten bedanken.
Formateur mr. Cals.
Drs. Schmelzer had reeds zaterdag in
een televisie-interview opgemerkt, dat de
onderhandelingspositie van de P.v.d.A. is
versterkt. De oorzaak daarvan, de verwij
dering tussen A.R. en C.H.U., noemde hij
een tijdelijke tegenslag.
Deze verwijdering is overigens dit week
einde nog eens geaccentueerd door de bij
eenkomst van het hoofdbestuur van de
C.H.U., dat zich achter het beleid van mr.
Beemink heeft geschaard. Mr. Beemink,
die vrijdag nog zei geen offers te willen
brengen voor samenwerking met de A.R.,
werd hulde gebracht voor het compromis
dat hij in „de nacht van Schmelzer" ter
tafel bracht, maar dat niet de instemming
van K.V.P. en A.R. verkreeg.
De voorzitter van de K.V.P., mr. P. J. M.
Aalberse, heeft op het Overijssels appèl
CAIRO (Reuter en AP) De ministers
van Buitenlandse Zaken van dertien Ara
bische landen hebben vanmorgen in Cairo
na tien uren van verhitte discussies be
sloten de diplomatieke betrekkingen met
West-Duitsland te verbreken als dit land
Israel erkent. Het besluit van de Israëli
sche regering om Bonn's aanbod voor het
aanknopen van diplomatieke betrekkingen
te aanvaarden verwekte grote beroering
op de conferentie. Over het voorstel om
de DDR diplomatiek te erkennen bereikte
men geen eenstemmigheid.
De ministers hebben hun ambassadeurs
opdracht gegeven Bonn onmiddellijk te
verlaten als blijk van hun vastbesloten
heid om dit besluit ten uitvoer te brengen.
De conferentie verklaarde zich solidair
met Egypte in het geschil met West-Duits
land. Als de Bondsrepubliek, zo wordt in
een resolutie gezegd, een vijandige hou
ding jegens een van de Arabische landen
zou aannemen, zullen de andere landen
ook de economische betrekkingen met
Bonn verbreken.
Een Egyptische woordvoerder heeft
meegedeeld, dat de vertegenwoordigers
Advertentie
BARTEUORISSTR HAARLEM TEL 13439
LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 223596
Verwachting tot morgenavond:
Veel bewolking en tijdelijk
regen. Matige tot krachtige, aan
de kust enige tijd harde wind,
aanvankelijk zuidelijk, later
zuidwestelijk. Weinig verande
ring in temperatuur.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
van Tunesië, Marokko en Libië enig voor
behoud hebben gemaakt. Zij wilden zich
niet uitspreken over een eventueel verbre
ken van de diplomatieke betrekkingen met
Bonn zonder hierover hun regeringen te
hebben geraadpleegd.
Het voorstel voor de verbreking van de
economische betrekkingen met Bonn werd
aanvankelijk alleen gesteund door Jemen
en Irak. In een officieel communiqué, dat
na afloop van de conferentie is uitgegeven,
wordt niet van de D.D.R. gerept, wat erop
wijst, dat Nasser op dit punt geen meer
derheid heeft gekregen.
In de gehele Arabische wereld is op het
ogenblik het dreigement te horen om alle
olieleveranties aan de Duitse Bondsrepu
bliek en de vijanden van de Arabieren te
verbieden. De dreigementen zijn het
hardst hoorbaar in Irak en Koeweit, de
twee grote aardolieleveranciers in het Na
bije Oosten van Europa.
Premier Esjkol zal het besluit diploma
tieke betrekkingen met West-Duitsland
aan te knopen morgen ter goedkeuring
aan het parlement voorleggen. Vermoede
lijk zal het kabinet een ruime meerder
heid krijgen.
Uit het feit dat de Israëlische regering
haar beslissing heeft genomen voordat de
speciale afgezant van bondskanselier Er-
hard, Birrenbach, voor de tweede maal
naar Israel is gekomen, leidt men af, dat
het besluit niet afhankelijk is van het re
sultaat van het nader overleg over andere
hangende kwesties, zoals bijvoorbeeld het
eerder genomen besluit van Bonn om de
wapenleveranties aan Israel te staken.
In Israëlische officiële kringen ziet men
de betrekkelijk snelle reactie op het West-
duitse aanbod, dat vorige week zondag
werd gedaan, als een teken van een realis
tische politiek en de wens om bondskanse
lier Erhard in zijn conflict met president
Nasser van Egypte te steunen.
Esjkol, die volgende week naar Londen
gaat voor een ontmoeting met premier
Harold Wilson, leverde geen commentaar
op de geruchten dat hij een ontmoeting
zou hebben met kanselier Erhard.
De Christen-democratische partij heeft
de beslissing van het Israëlische kabinet
om het Westduitse aanbod voor het aan
knopen van diplomatieke betrekkingen te
aanvaarden, verwelkomd.
Ook de socialistische oppositie, de SPD,
juichte de beslissing van premier Esjkol
toe, maar de vrije democraten (FDP), de
partner in de coalitie-regering van Er
hard, had voorbehoud.
van zijn party in Deventer als voorwaarde
van de medewerking van de K.V.P. aan
een nieuwe coalitie gesteld dat het beleid
van het kabinet-Marijnen in grote lijnen
moet worden voortgezet. Hjj noemde in dat
verband vooral het bouwbeleid van minis
ter Bogaers, het defensiebeleid van minis
ter De Jong en het sociale beleid van
minister Veldkamp en vroeg grote aan
dacht voor de ruimtelijke ordening en de
ontwikkelingshulp.
In de ouderlijke woning in Nijmegen is
zondag een 2-jarig meisje tijdens afwezig
heid van de ouders om het leven geko
men.
Het kind, dat ziekelijk was, werd zondag
ochtend omstreeks half twaalf in een klein
slaapkamertje te slapen gelegd. De ouders
verlieten de woning, nadat zij een bran
dende petroleumkachel in het kamertje
hadden geplaatst. Toen de moeder enige
tijd later thuiskwam, bemerkte zij, dat de
petroleumkachel was gaan walmen en dat
het kind geen tekenen van leven meer gaf.
Het meisje, de jongste van drie kinde
ren, werd naar een ziekenhuis overge
bracht, waar werd vastgesteld, dat het
door verstikking om het leven is geko
men.
WÊm ËÊjÊÊÊ ill»
Duitse troepen hebben voor het eerst
na de oorlog meegedaan aan een
NAVO-oefening in Denemarken. Dat
heeft nogal wat verontwaardiging
gewekt. Heel wat Denen herinneren
zich nog te goed dat Duitse troepen
in hun land waren met heel wat min
der vriendschappelijke bedoelingen.
In heel wat steden werd geprotes
teerd, zoals in Randers in Jutland,
waar de Duitsers tijdens de oefentijd
gelegerd zijn.
WASHINGTON (Reuter, AP en AFP).
President Johnson van de Verenigde
Staten zal vanavond op een gezamenlijke
bijeenkomst van Senaat en Huis van Af
gevaardigden ("het Congres) een wets
ontwerp over het stemrecht toelichten.
De democratische en republikeinse frac
tieleiders hebben de president gisteren
op het Witte Huis hiertoe uitgenodigd.
Dit feit kan als een belangrijke ontwik
keling in de Amerikaanse rassenstrijd
worden beschouwd.
De negerleiders in Selma treffen maat
regelen voor een grote mars, die van
daag zal worden gehouden, ondanks het
dreigement van de overheid in Alabama,
dat alle deelnemers zullen worden ge
arresteerd. In het gehele land zijn gis
teren demonstraties gehouden tegen de
rassendiscriminatie in Alabama.
In New York trokken 20.000 mensen door
de straten van de negerwijk Harlem. Tien
duizenden betogers verzamelden zich in
Washington voor het Witte Huis en in Bos
ton waren eveneens vele duizenden voor
„rechtvaardigheid in Selma" op de been.
In Selma heerste zondag een explosieve
stemming.
„De volledige macht van de Amerikaan
se federale regering zal zonodig worden
gebruikt voor de bescherming van de
grondwettelijke rechten van de negers in
Selma (Alabama)". Dit verklaarde presi
dent Johnson zaterdagmiddag in Washing
ton, na afloop van zijn gesprek met de
racistische gouverneur van Alabama,
George Wallace, wiens politiemannen de
afgelopen week zo stoer zijn opgetreden
tegen alle demonstranten die protesteer
den tegen de discriminatie van negers in
Selma bij de registratie in het kiesregis-
ter.
Johnson noemde zo meldt onze correspon
dent in Washington de gebeurtenissen van
zondag 7 maart, toen de politie van Selma
met traangas, zwepen en gummiknuppels
de vreedzame demonstranten uiteensloeg,
een „Amerikaanse tragedie" en beloofde
vandaag voorstellen naar het congres te
zullen zenden voor een federale wetgeving,
die de registratie van kiezers in de hele
Verenigde Staten zal regelen, en onmoge
lijk zal maken dat negers met allerlei
foefjes worden afgehouden van het stem
recht, dat hun de president herinnerde
daaraan uitdrukkelijk al sinds 95 jaar
grondwettelijk gewaarborgd is.
Tegenover gouverneur Wallace zette
Johnson uiteen, dat hij van hem volledige
medewerking verwacht wat betreft het
garanderen van kiesrecht voor negers.
Dat de gouverneur het recht van demon
stratie en het houden van optochten van
alle Alabamezen moet erkennen en dat
hij door het bijeenroepen van de blanke
en gekleurde leiders de situatie in Selma
moet oplossen.
Daarmee sprak de president ferme taal
en liet er geen twijfel over bestaan, dat
de federale regering aan de zijde van de
Gouverneur George Wallace (links)
en president Johnson na een gesprek,
dat meer dan drie uur heeft geduurd.
De Amerikaanse president heeft tij
dens de persconferentie, die op het
gesprek volgde, krachtig stelling ge
nomen tegen de rassenscheiding in
Alabama. (Telefoto).
negers zal meestrijden voor gelijke rech
ten van alle burgers.
Anderzijds beloofde Johnson niet meteen
interventie in Alabama van federale een
heden, waar al dagenlang de vele demon
stranten in Washington om vragen. Ook
het afgelopen weekeinde was het weer
verre van rustig in de Amerikaanse hoofd
stad, waar onder anderen 4.000 predikan
ten en religieuze leiders waren samenge
stroomd om druk uit te oefenen op presi
dent Johnson, opdat hij een einde zou ma
ken aan de brutaliteit van de Alabamese
politie, die het nog altijd de groepen de
monstranten in Selma niet toestaat hun
beoogde demonstratie voor het gebouwen
van de rechtbank te houden.
De afgelopen week was overigens een
uniek hoogtepunt van emotie, spanning en
opwinding in de Verenigde Staten door de
gebeurtenissen in Selma. De onloochenba
re climax was uiteraard het overlijden van
de Bostonse predikant Reeb, die vorige
week zondag wegens zijn deelneming aan
pro-negerdemonstraties door vier blanke
racisten was aangevallen en half dood ge
slagen.
Overal, zowel in de zuidelijke staten als
in Washington, Pennsylvania enzovoorts,
hield men gedurende de afgelopen dagen
optochten en diensten om de nagedachte
nis van Reeb te eren.
Zijn dood en het bloeddorstige optreden
van de Alabamese politie op zondag 7
maart droegen belangrijk bij aan de golf
van emoties onder Amerika's verant
woordelijke elementen, die nu eindelijk ge
noeg hebben van de onmenselijke behan
deling van negers in een groot deel van
Amerika's zuiden. De racistische zuider
lingen verdedigen zich hierbij met het ar
gument, dat de onrust en ellende in Sel
ma geheel veroorzaakt worden door de
demonstranten, onder leiding van de win
naar van de Nobelprijs voor de vrede, dr.
Madtin Luther King. Hij is er volgens hen
opuit van de situatie in Selma een dra
ma te maken.
Merkwaardigerwijs hebben de zuiderlin
gen daarin ten dele gelijk. Selma werd
door de negerleiders uitgekozen als het
slagveld waarop de kwestie van de dis
criminatie van negers bij de registratie
van kiezers zo dramatisch mogelijk moest
worden uitgevochten.
De negerleiders provoceerden daarom
opzettelijk Alabama's racisten en lokten de
kwalijke reacties van de politiemannen in
Selma uit.
Het doel dat de negerleiders met deze in
scène gezette rassenbotsing voor ogen had
den, was de discriminatie bij de stembus
dermate te dramatiseren, dat een golf van
nationale en wellicht wereldwijde veront
waardiging president Johnson zou dwingen
over de brug te komen met een federale
wetgeving ter bescherming van de gekleur
de kiezers.
Precies dat hebben de negers en hun
vele blanke medestanders, onder wie voor
al veel rooms-katholieke, protestante en
joodse geestelijken, thans bereikt, waarbij
men echter hopen moet dat hun dramati-
seringsacties niet zoveel emoties hebben
opgewekt bij de traag denkende zuidelijke
rassenscheiders zowel als bij verantwoor
delijke groepen overal in Amerika, dat de
kloof nog wijder is geworden en extremis
tische gewelddadigheden nog moeilijker te
vermijden zullen zijn.
Shakespeare:
Het is prachtig over een reuzenkracht
te beschikken; doch het is tirannie,
die kracht te gebruiken als een reus.
Weerrapporten 1, 2
Agenda van IJmond en Haarlem 2
Uit het binnenland 2, 5
Beeldverhalen 2, 15
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstoel 3
Buitenlands nieuws 3, 5
Uit stad en omgeving5
In de Vishal en op zee5
Radio en t.v6
Kunst 6
Economisch nieuws7
Scheepsberichten 7
Beurs 7
Ferdinand 8
Sport 9 t/m 13
Topsy 14
Feuilleton 15
Luidsprekers 4
Dit nummer bestaat uit
zestien pagina's
De koningin en prins Bernhard zijn
vanmorgen voor een korte wintersport
vakantie naar Lech in Oostenrijk vertrok
ken. Indien nodig zal de koningin iiaar
vakantie onderbreken om zich door de
kabinetsformateur mr. Cals op de hoogte
te laten stellen van zijn formatiewerk
zaamheden.
Het gerechtshof te Amsterdam heeft
vanochtend besloten de behandeling van
de Saturnezaak op donderdag 29 april
voort te zetten in het Badhotel te Zand
voort voor het horen van getuigen en ge-
tuigen-deskundigen.
Op 3 maart eiste de procureur-generaal
tegen de directeur van dit hotel een boete
van 25,wegens het gelegenheid geven
tot hazardspel. Op 25 februari was de be
handeling van de zaak door het gerechts
hof reeds uitgesteld omdat de speeltafel,
die in de rechtszaal was opgesteld, niet
goed functioneerde. De officier van Justi
tie bij de rechtbank te Haarlem had eerder
eveneens een boete van 25,geëist.
MADRID (DPA) De al jaren door de
Spaanse regering bekritiseerde abt van
het beroemde Catalaanse klooster Mont
serrat, dom Aurelio Escarre. is naar Mi
laan overgeplaatst. Waarnemers menen,
dat de klachten van de regering in Ma
drid over deze hardnekkige criticus van
Franco en zijn regime tot zijn verwijde
ring hebben geleid.
In het najaar van 1963 verklaarde de
abt in een vraaggesprek met een verte
genwoordiger van het Parijse blad „Le
Monde" dat er na de burgeroorlog in
Spanje nog niets gedaan was om de te
genstellingen in het land te verzoenen. Hij
zei toen ook, dat de Spaanse regering
zich verzette tegen de ontwikkeling van
het Catalaans als taal en tegen de ver
breiding van de Catalaanse cultuur. De
Spaanse staat handelde volgende hem ook
in strijd met de grondslagen van het
christendom, omdat de Spanjaarden niet
zelf hun eigen regering konden kiezen.
De recherche van de Haarlemse politie
heeft zaterdagmiddag een 57-jarige in
woonster van Velsen aangehouden, die
verdacht wordt van diefstal van een japon
uit een kledingmagazijn in de Haarlemse
binnenstad. De vrouw, die al eerder bij
winkeldiefstallen betrokken zou zijn ge
weest, is in verzekering gesteld.
DAMESKAPSALON
Lange Nieuwstraat 471.
Advertentie
Super-A-Matic, een 5 kg volautomaat met 6
wasprogramma's voor witte, bonte en fijne was,
Candy-filter, "mini-maten" (90 x 44 x 63 cm)
