Cay
enne is
dan
een s
niet veel meer
lordig kerkhof
1
■B
Randgemeenten van Alkmaar
zijn tegen annexatie
r
A
Voordat
U weer die
grove, grijze
„wandbekleding
kiest..
is m pnjs
verlaagd!
50 ct. 58~ct.
36ct. 40cf.
Bikini mag nu
in Raalte
Aanvaring op het
Noordzeekanaal
Stadsgewest Den Bosch
is in oprichting
Prof. Burger-penning
voor dr. Malten
Anderhalf jaar geëist
voor klap met
Gevangenisstraf geëist
voor lichten van
offerblokken
Twee jaar geëist
tegen indringer die
boerin neersloeg
Cafés hoeven op zondag
niet eerder dicht in
Sommelsdijk
Bus reed tegen boom,
boete van 100 tegen
chauffeur geëist
Bromfietstestbaan
in Apeldoorn
70 cent
Zacht
en héééél
veel papier.
WOENSDAG 14 APRIL 1965
7
(Van onze reisredacteur mr. H. L. Leffélaar)
CAYENNE (Frans-Guyana). - De drie Guyana's (Frans- en Brits-Guyana en
Suriname) worden in het 500 bladzijden tellende boek Inside Latin America
van de wereld-inventariserende Amerikaan John Gunther met twee zinnen
afgedaan: „De Guyana's zijn de beklagenswaardigste en armoedigste gebieden
in heel Latijns-Amerika. Onvoorstelbaar arm, onvoorstelbaar smerig". Voor zover
het Frans-Guyana betreft zegt Gunther geen woord te veel. Wat Suriname en
Brits-Guyana aangaat, zegt hij enkele bladzijden te weinig, maakt hij zich
schuldig aan de generalisatie van een betweter. Gemeen hebben de Guyana s de
vijfde breedtegraad boven de evenaar die de drie landen als hompjes vlees aan
het spit rijgt. Gemeen hebben zij ook een onstuimig tropische bebossing, te veel
brede en nauwelijks bevaarbare rivieren, en een brok koloniale geschiedenis waar
geen van de overzeese machten zich op kan laten voorstaan. Frans-Guyana, tot
1949 weinig meer dan een strafkolonie, was letterlijk het verdomhoekje van de
wereld. De gedegradeerde kapitein Dreyfus mag dan dood zijn, en Duivelseiland
nu een rotsachtig en onbewoond stukje grond met een vuurtoren, maar de sfeer
van ballingschap en doem is gebleven.
U- 'i IsL,- t!l
W
ii w.-r
Economisch vooruitzicht
HUISVROUWEN IN
NIEUW KABINET?
OP DE MARKT IS
UW GULDEN EEN DAALDER
WAARD!
Kaarslichttochten door de
Amsterdamse grachten
j
De Edet King Size rol - 500
velletjes zachtheid - is nu nog
maar
Met die prijs is het weg met de
perikelen van dat stugge, grau
we closetpapier. De normale rol
Edet toiletpapier kost nu
Kijk, dat geeft Edet toiletpapier
in '65: onvergelijkbare zacht
heid tegen gemakkelijk verge
lijkbare prijzen. Op en top mo
dern! In rose, geel, groen en wit
verkrijgbaar. Edet - met méér
velletjes per rol. Méér zacht,
zacht, zachtheid per velletje.
(was 75 ct.)
GUYANA: KOLONIAAL RAAKPUNT I
In de 17de en de 18de eeuw laa het
raakpunt van de koloniale belangen
van Frankrijk, Engeland en Neder
land in Zuid-Amerika. Het raakpunt
heette Gyana. De 3 Gyana's (waar
onder Suriname) komen na lange tijd
van verwaarlozing, gedurende de
laatste jaren opnieuw in de belang
stelling. In bepaalde kringen wordt
sinds kort gesproken over een moge
lijke Gyanese federatie. Onze reis
redacteur, MR. H. L. LEFFELAAR,
bezocht behalve Suriname ook Frans
en Brits Gyana en vergeleek het on
derlinge politieke en economische
beeld van deze drie koloniën. Zijn
eerste artikel in de serie ..GUY AN A:
KOLONIAAL RAAKPUNT" drukken
wij hiernaast af
s
verschil is tussen beide kapen?" luidt de
inleiding tot het geijkte lokale anti-gaullis
tische grapje: „Kaap Kennedy wint het
toch met een neuslengte".
Pikant detail: de raketten van Kaap
Kennedy gebruiken het stuk Atlantische
Oceaan voor de drie Guyanas als lan
dingsterrein nog onlangs raakte een
capsule zoek, 150 kilometer buiten de Su
rinaamse kust. Pikante speculatie: gaan
de Franse raketten straks in de richting
van Miami?
Gedurende de siësta ligt het Place
des Palmistes in het hartje van Cay
enne verlaten als een kerkhof in de
hete middagzon.
CAYENNE, met 56 percent van de
gehele bevolking van 36.000, heeft meer
van een slordig kerkhof dan van een kolo
niale hoofdstad. Op het centrale Place des
Palmistes groeit het gras lang en hoog
aan de voet van palmbomen met een
knoet varens hoog op de lange, kale stam.
In het midden staat een vervuild en ont
heemd beeld van Felix Ebeue met een ci
taat van Mairaux, en tussen de paimstam-
men rijst een tien meter lange zuil met
daarbovenop het borstbeeld van een vrouw
neergezet ter gelegenheid van de hon
derdste verjaardag van de Franse revolu
tie. Er is ook een Avenue du Général De
Gaulle.
Staatkundig een overzees „departement"
van Frankrijk, is Frans-Guyana met 90.000
vierkante kilometer even groot als een
derde van het moederland, of een kwart
van het aangrenzende Suriname. De kolo
nie wordt geadministreerd door préfect
René Letellier, die zijn kantoren heeft in
een voormalig Jezuïtenklooster. Daar
wordt ook door de voorlichtingsambtenaar
met een assistente de enige dagelijkse
krant (vier kwarto pagina's) geproduceerd,
„le Radio-Presse", waarvan de oplaag
van duizend exemplaren gratis wordt ge
distribueerd. Enige tegen-krant is het
weekblad „Debout Guyana" van de socia
listische partij (met 3000 leden).
De Fransguyanese hoofdstad heeft één
bank (met een geadverteerd kapitaal van
90 miljoen francs), drie bioscopen, 296
i
4^--v.
ï&fttfcVx.:xv»>.A-*"
over Frankrijks plan in Frans-Guyana
een raket-lanceringsbasis te bouwen. De
constructie, waarvoor 300 miljoen francs
werd gereserveerd, zal 5000 man aan ar
beidskrachten vereisen. Onder de bepalin
gen van de Evian-overeenkomst moet
Frankrijk het huidige proefterrein in de
Sahara tegen juli 1967 ontruimen. Volgens
de plannen zal de verhuizing naar Frans-
Guyana eind 1966 plaats vinden.
De nieuwe basis zal zestig kilometer bui
ten Cayenne komen te liggen bij het stad
je Kourou, op een vijftien kilometer brede
strook langs de kust.
In navolging van Amerika's Kaap Ken
nedy, heeft men het in Cayenne nu over
„Kaap De Gaulle". „En weet u wat het
Openlucht handel in groenten en
fruit i* in Cayenne alleen op kleine
schaal te vinden.
telefoonaansluitingen (en 116 in de rest
van het land), één modern geoutilleerd
hotel enkele kilometers buiten de stad, en
opvallend veel Chinese winkels. Wanneer
Cayenne van twaalf tot vier siësta houdt
en zelfs de stoelen op het trottoir-terras
van het café des Palmistes verdwijnen,
•taan de gevels als grafzerken in de hete
middagzon.
Frans-Guyana is een mens-verslindend
land geweest. Van de 14.000 kolonisten die
er in de achttiende eeuw uit Frankrijk
kwamen, waren enkele jaren later niet
veel meer dan 2000 over ruim 11.000
werden het slachtoffer van gele koorts en
rampzalige overstromingen (de Fransen
bouwden geen dijken, zoals de Nederlan
ders in Suriname) dan zijn er de 80.000
goud- en gelukzoekers geweest die tussen
1853 en 1949 omkwamen of spoorloos in
het oerwoud verdwenen.
Gevraagd om een overzicht van de eco
nomie, produceert de regerings-ambtenaar
een rapportje van vier getikte pagina's
over de sinds 1961 op gang gekomen gar
nalen-visserij (men hoopt in 1965 2000 ton
te exporteren). Het rapport heeft de toon
van disproporties. Schrijvend over een
Industrie waar 350 mensen bij betrokken
zijn, eindigt het: „Deze industrie heeft
reeds, behalve het benodigde kapitaal, een
coördinatie van diensten vereist. Tenslotte
markeert zij voor Guyana het begin van
de verwezenlijking van plannen". De plan
nen, krijgt men het gevoel, zijn lucht
kastelen.
Van een nationale economie is in Frans-
Guyana geen sprake, tenzij in termen van
Import (voor een waarde van ruim 5 mil
jard francs in 1962). Naar schatting im
porteert het land ieder jaar voor acht mil
joen gulden aan levensmiddelen die het
zelf zou kunnen produceren. Maar anno
1964 is er in Frans-Guyana niet één trak-
tor, en voor de 1937 particuliere auto's is
«en wegennet beschikbaar van nog geen
300 kilometer, waarvan 104 kilometer ge
asfalteerd is. Spoorwegen zijn er niet, en
zowel de haven van Cayenne als die van
St. Laurent zijn ongeschikt voor schepen
met een diepgang van meer dan vier
meter.
TOCH ZIJN ER tekenen van kentering.
Nog wat ongelovig praten Cayennezen
EEN ANDERE GUNSTIGE ontwikkeling
is dat Frankrijk voor het eerst een syste
matisch onderzoek heeft ingesteld naar de
bodemschatten van Frans-Guyana. Hier
voor werd de helft gebruikt van het door
het Fonds d'Investissement des Départe
ment® d'Outre Mer (Fidom) in de kolonie
gestoken kapitaal van ongeveer 15 miljard
francs.
Een van de voorspelbare vondsten (ge
zien de ervaringen in Suriname) waren
bauxietlagen in de bergen van Kaw, ook
al is het aluminiumgehalte aanzienlijk
minder hoog dan in Suriname.
Het is waarschijnlijk dat Frankrijk in de
komende jaren zich meer gelegen zal laten
liggen aan haar enige kolonie in Zuid-
Amerika dan tot nog toe het geval is ge
weest. Frans-Gyuana is, in vele opzichten
meer nog dan sommige afrikaanse staten,
een onderontwikkeld gebied. In vergelij
king met Brits-Guyana en Suriname is het
land een paria in gezelschap van twee zelf
bewuste nouveau richards.
Veel winkels en andere publieke gebou
wen in Cayenne zijn voorzien van een pla-
kaat: Bespoten met D.D.T. De moraal
daarvan is dat het zelfbewustzijn van een
paria begint op het ogenblik dat hij last
krijgt van zijn luizen.
Met laag water liggen de boten in het
binnenhaventje van Cayenne droog
op het slib.
Advertentie
Er gaan hardnekkige geruchten In
doorgaans welingelichte kringen,
dat de formateur enkele hulsvrou
wen heeft gepolst voor het bezetten
van een ministerszetel. Dit zou met
name betrekking hebben op het ge
bied van het prijsbeleid. De zegs
lieden voegen hieraan toe dat het
hier een aantal zeer prijsbewuste
huisvrouwen betreft, stuk voor
stuk geestdriftige markt-koop-
sters, die hun enthousiasme ontle
nen aan de lage prijzen die op de
markt steeds mogelijk blijken.
Nu is inderdaad de markt het voor
deligste (en bovendien het gezel
ligste) koopcentrum. Nergens zijn
de prijzen zo laag, nergens kan men
zo ongedwongen rondkijken en kie
zen uit een enorm assortiment van
honderden kwaliteitsartikelen.
Marktkoopman en straathande
laar laten hun klanten volop pro
fiteren van hun geringe onkosten
en hun massale inkoop. Of er huis
vrouwen in de regering komen of
niet:
Tot nu toe was in het Raalter zwem
bad de bikini verboden zwemkleding.
Een gemeente-verordening schreef
de dames een ééndelig badpak voor.
Tijdens een vergadering van de
Raalter gemeenteraad eind vorig jaar
vroeg de fractieleider van de K.V.P.
(de partij, die dertien van de zeven
tien zetels bezet) of nu de tijd niet
gekomen was om deze gemeentever
ordening in te trekken. B. en W.
waren echter van mening dat er in
de bestaande toestand geen verande
ring diende te worden gebracht.
Kranten, tijdschriften en radio wijd
den hier nog al wat aandacht aan,
hetgeen blijkbaar invloed heeft gehad
op de beslissing van de gemeenteraad
van Raalte, want tijdens de raads
vergadering deelden B. en W. mee
dat zij van de bikini geen halszaak
wilden maken. De raad ging toen met
algemene stemmen akkoord met het
intrekken van de verordening.
De gemeentebesturen van Bergen, Hel-
loo, Koedijk, Oudorp en Sint Pancras, al
le randgemeenten van Alkmaar, zijn voor
nemens een brief te richten aan de minis
ter van Binnenlandse Zaken, waarin zij de
bewindsman zullen vragen te overwegen
of intergemeentelijke samenwerking via
de gemeenschappelijke regeling „Noord
Kinheim", zoals in het rapport-Prins
wordt aanbevolen, geen voorkeur verdient
boven de door Alkmaar gewenste grens
wijziging.
Het annexatie-verzoek van Alkmaar zou
volgens de adresserende gemeenten be
doeld zijn als een voorziening in de be-
stuursproblematiek van de toekomstige
stadskern. Zij zijn echter van mening, dat
een veel groter gebied dan alleen de toe
komstige stadskern bij de snelle ontwik
keling van dit deel van Kennemerland is
betrokken. Een gedeeltelijke oplossing
door annexatie biedt minder perspectief
voor de in de toekomst zo noodzakelijke
samenwerking in een veel groter deel van
het streekplan Noord-Kennemerland, al
dus de buurgemeenten.
Zij achten wijziging van het streekplan-
Noord-Kennemerland nog mogelijk en
gaan er van uit, dat het aantal gemeenten
dat in „Noord-Kinheim" zal moeten sa
menwerken groter zal worden. In het in
tergemeentelijk lichaam „Noord Kin
heim" hebben de randgemeenten aan Alk
maar zeven zetels toebedacht, aan Ber-
Het 5700 ton metende motorschip Gany-
medes van de K.N.S.M. en het 5408 ton
metende Braziliaanse motorschip Loide
Nicaragua zjjn gisteren halverwege het
Noordzeekanaal met elkaar in aanvaring
gekomen.
Het Braziliaanse schip, dat onderweg
was naar de Amsterdamse haven, liep
daarbij een gat in de neus op. De Gany-
medes heeft aanzienlijke schade bij de
neus geleden. De boeg en verschansing
zijn over een oppervlakte van zes vierkan
te meter ontzet.
Omtrent de oorzaak is nog niets bekend.
De Ganymedes is gesleept naar loods 5
van de K.N.S.M. aan de Levantkade en de
Braziliaan naar loods 9 in de Coenhaven.
Beide schepen vervoeren stukgoederen.
De Amsterdamse V.V.V. heeft een nieuw
initiatief ontwikkeld om het verblijf in de
hoofdstad voor toeristen aantrekkelijker
te maken. In samenwerking met de geza
menlijke rondvaartrederijen en het Am
sterdamse wijnkopersgilde worden deze
zomer kaarslichttochten door de grach
ten gemaakt. Hiervoor zal iedere week
een van de rederijen zijn best geoutilleer
de rondvaartboot beschikbaar stellen. Dit
is bekend gemaakt door de directeur van
de hoofdstedelijke vereniging voor vreem
delingenverkeer, de heer J. N. Strijkers
Verder heeft men in samenwerking met
andere randstedelijke V.V.V.'s een hotel-
folderservice ontwikkeld. In de verschil
lende kantoren worden hierbij een of meer
klapperboeken ter inzage gelegd met
bijzonderheden over een groot aantal ho
tels, ook in de andere delen van het land.
Men kan hieruit een keuze doen en folders
van het desbetreffende hotel vragen.
gen en Heiloo elk twee en aan de andere
gemeenten elk één. Alkmaar zou er dus
geen dominerende positie in krijgen.
De voorzitter van dit college zal voor
zes jaar door Gedeputeerde Staten moe
ten worden benoemd, terwijl deze functie
niet verenigbaar zal mogen zijn met het
ambt van gedeputeerde, burgemeester
noch met enig ander ambt in dienst van
een der aangesloten gemeenten. Het ont
werp van de brief komt dezer dagen in
de raden van de betrokken gemeenten in
behandeling.
Het stadsgewest Den Bosch wordt deze
maand opgericht. In navolging van de ag
glomeratie Eindhoven het eerste stads
gewest in Nederland, waarvan maandag
de gewestelijke raad officieel is geïnstal
leerd door de commissaris der koningin
in Noord-Brabant gaan ook Brabants
hoofdstad en vijftien gemeenten rond Den
Bosch een stadsgewest vormen. Nog deze
week krijgen de raadsleden van de teza
men honderdnegentigduizend inwoners tel
lende zestien gemeenten een conceptont
werp voor het stadsgewest Den Bosch
thuis gestuurd.
De bedoeling is dat in Berlicum, Box
tel, Den Dungen, Empel, Engelen, Esch
Heeswijk, Helvoirt, 's-Hertogenbosch.
Liempde, Nuland, Rosmalen, Schijndel,
St-. Michielsgestel, Vlijmen en Vught op
29 april gelijktijdig gemeenteraadsverga
deringen worden gehouden, waarin be
slist wordt over het al of niet toetreden
tot het stadsgewest.
Het stadsgewest Den Bosch zal worden
bestuurd door een gewestelijke raad,
waarin zestien burgemeesters en zesen
twintig door de gemeenteraden van de
aangesloten gemeenten te kiezen raadsle
den zitting krijgen. Naast bestuurlijke sa
menwerking bedoelt het stadsgewest de
belangen van de afzonderlijke gemeenten
te behartigen en te coördineren op de vol
gende terreinen: ruimtelijke ordening, re
creatie, personen- en goederenvervoer, on
derwijs en cultuur.
De prof. G. C. E. Burger-penning, die
elke twee jaar wordt uitgereikt aan de
schrijver van de beste wetenschappelijke
publikaties op bedrijfs-geneeskundig ge
bied, is uitgereikt aan dr. K. E. Malten
een huidarts uit Arnhem.
Dit gebeurde tijdens de in Utrecht ge
houden jaarvergadering van de Neder
landse vereniging voor arbeids- en be
drijfsgeneeskunde. Prof. Burger de
naamdrager van de penning reikte de
prijs zelf uit.
De officier van justitie bij de rechtbank
in Almelo heeft tegen een zestigjarige
machinist uit Enschede wegens poging tot
doodslag anderhalf jaar gevangenisstraf
gevorderd.
De machinist wordt ervan beschuldigd op
2 januari van dit jaar zijn mede-kostgan
ger H. Leppink met een bijl op het hoofd
te hebben geslagen.
Voor het lichten van offerblokken in de
Eusebius-kerk te Arnhem en de Clemens-
parochie te Hilversum heeft een 59-jarige
kleermaker de officier van justitie mr. H.
G. van Everdingen een gevangenisstraf te
gen zich horen eisen van tien maanden,
waarvan vier voorwaardelijk. Mr. Van
Everdingen eiste voorts onder toezichtstel-
ling van een reclasseringsvereniging. De
kleermaker is al tweeentwintig maal eer
der voor dezelfde feiten veroordeeld, on
langs nog in Duitsland. Verdachte is ook
lange tijd ter beschiking van de regering
gesteld geweest.
Verdachte, die veel heeft rondgezworven,
vroeg de rechtbank hem een laatste kans
te geven. „Mocht ik deze niet benutten
dan kunt u mij gerust een gevoelige vrij
heidsstraf geven" aldus de kleermaker.
De president mr. B. v.d. Waerden wees
hem erop dat bij herhaling hem altijd ter
beschikkingstelling boven het hoofd blijft
hangen.
Uitspraak 27 april.
Een 33-jarige Amsterdammer was op 2
oktober 'n boerderij in Werkhoven binnen
gedrongen met het doel geld te stelen.
Hij dwerd ontdekt door de boerin, die
van de indringer, met een breekijzer een
slag op het hoofd kreeg. De man rende
daarna het huis uit en vluchtte. Voor de
rechtbank zei hij zich weinig meer te her-
nneren. Wel wist hij, dat hij een vrouw
een klap op het hoofd had gegeven.
De boerin, die enkele gapende hoofd
wonden en een zware hersenschudding
had opgelopen, was twee maanden in een
ziekenhuis verpleegd.
De officier van justitie vond het merk
waardig dat de verdachte in Amsterdam
op zijn fiets stapt en regelrecht naar
Werhoven rijdt om daar te gaan inbre
ken en dat hij zich nauwelijks meer iets
herinnert van het gebeurde.
Tegen de verdachte die in 1955 voor het
laatst, na een hele serie vonnissen, acht
maanden gevangenisstraf had gekregen,
eiste de officier een gevangenisstraf van
twee jaar.
Op 27 april wijst de rechtbank vonnis
De Hoge Raad der Nederlanden is van
oordeel dat de arrondissementsrechtbank
te Rotterdam terecht de bepaling in de al
gemene politieverordening van de gemeen
te Sommelsdijk, die de openingstijd van
cafés op zondag meer beperkt dan door de
week, onverbindend heeft verklaard. Vol
gens een dinsdag gewezen arrest van de
Hoge Raad, waarin het beroep in cassatie
van de officier van justitie te Rotterdam
tegen het vonnis van de rechtbank wordt
verworpen, is de bedoelde bepaling in
strijd met de zondagswet.
Mr. P. s' Jacob, advocaat-generaal bij
de Hoge Raad, had op dinsdag 2 februari
geconcludeerd tot vernietiging van't von
nis van de rechtbank. Eerder had de kan
tonrechter te Sommelsdijk een 59-jarige ca
féhouder te Sommelsdijk tot elf gulden
boete of twee dagen hechtenis onvoor
waardelijk veroordeeld omdat hij zijn loka
liteit op zondag 1 december 1963 tussen
17.00 en 24.00 geopend heeft gehad. Wat
de caféhouder betreft, was de uitspraak
van de rechtbank ontslag van rechtsver
volging.
De rechtbank had vastgesteld dat de
beperking voor de zondag in feite niet was
gegrond op de dreigende of te duchten ver
storing van de openbare orde maar op het
bijzondere karakter van de zondag. De be
paling is daarom in strijd met de zondags
wet, aldus het vonnis. Volgens de onver
bindend verklaarde bepaling mochten ver-
gunnings- of verloflokaliteiten op zondag
geopend zijn van 10.00 tot 17.00, op andere
dagen van 05.00 tot 23.00 uur.
De officier van justitie bij de rechtbank
te Amsterdam heeft tegen een 28-jarige
buschauffeur wegens hoogst onoplettend
rijden een boete van 100 en een voor
waardelijke gevangenisstraf van veertien
dagen geëist.
Hij was op 19 december vorig jaar in
de Stationsstraat in Laren als bestuurder
van een bus van de Nederlandse Buurtver-
voermaatschappij zonder enige aanleiding
plotseling naar links gezwenkt en met een
vaart van 37 km per uur tegen een boom
gebotst. Van de veertig passagiers werden
er 22 gewond, van wie vijf zo ernstig, dat
zij in een ziekenhuis moesten worden op
genomen.
Verdachte, die 's morgens om half zes
was begonnen en ten tijde van de botsing
aan zijn laatste rit van die dag bezig was,
zei zich niets van het gebeurde te herin
neren.
De chauffeur was na het ongeval op
nieuw gekeurd. Men had geen afwijkingen
kunnen vinden. Zijn werkgever had dan
ook geen reden gezien hem te ontslaan
In Apeldoorn is in het sportpark Order-
bos een bromfietstestbaan in gebruik geno
men, die speciaal is ingericht om de brom
fietsende jeugd gelegenheid te geven zich
uit te leven zonder zichzelf en het publiek
in gevaar te brengen.
De Apeldoornse baan is zo aangelegd
dat van de bromfietsers de grootste behen
digheid wordt geëist. Zo zijn er valkuilen,
kegels voor het slalom-rijden, wipplanken
en een cake-walk. De ervaring heeft de
deskundigen geleerd dat de bromfietsende
jeugd in feite meer belangstelling heeft
voor het demonstreren van behendigheid
dan voor snelheid. Daarmee is bij de aan
leg van de baan rekening gehouden.
Advertentie
11
KING SIZE
MADE IN SWEDE*
Edet
KING SIZE
€déb
I made in swede*
Voor
kunt U nu ook die
Edet keukenrol
eens proberen.
Handig voor
1000-en-l klusjes!
Edet
U»l«ndip?
SfiTnSfc