weg
wiel
NIEUWELING VAN PEUGEOT
Australië herdenkt op 25 april
zijn oorlogsslachtoffers
KLEINE WAGEN MET
VOORWIELAANDRIJVING
NIEUWE ELEKTRONISCHE
SNUFJES IN AMERIKA
ASSEMBLAGE NIET LONEND
CENT
BOEKJE OPEN OVER
HET ONDERHOUD
ZWEEDSE FABRIEK WERKT
SAMEN MET ENGELAND
Accommodatie
voor LO loopt
verder achteruit
Over ANZAC-dag zal geen schoolkind
het antwoord schuldig blijven
AVRO-studio
een uurlang
stroomloos
KERKELIJK NIEUWS
10
11
5
S
VRIJDAG 23 APRIL 1965
n
/X
Honderden kransen
Oorlogsmuseum
Explosie in transfor
matorhuisje
o.i.milinn-»"
VImv,
De nieuweling van Peugeot: klein raspaardje.
Op 25 mei zal officieel in Nederland het nieuwste
Peugeot-produkt, de Peugeot 204 worden geïntrodu
ceerd. Op verscheidene autotentoonstellingen heeft
men tevergeefs uitgekeken naar deze nieuwe kleine
Franse wagen, maar nu staat de auto dan gereed
voor het publiek.
Zoals uit vroegere beschrijvingen van deze
nieuweling reeds bleek, is de „204" uitgerust met
een dwars voorin geplaatste motor, in navolging van
verschillende B.M.C.-modellen. Om deze motor
die de wagen via de voorwielen aandrijft ge
makkelijk toegankelijk te maken, heeft de fabriek
het motorblok iets naar voren gekanteld. Motor,
vierversnellingsbak en differentieel vormen één ge
heel, waarbij cilinderblok, cilinderkop, carter en
koppelingshuis van aluminium zijn vervaardigd.
Een bovenliggende nokkenas vormt een van de
voordelen van deze motor, die hij een inhoud van
1130 cc een vermogen levert van 58 pk bij 5800 om
wentelingen per minuut.
De Franse nieuweling bezit op alle wielen een
onafhankelijke vering, terwijl vóór Girling-schijf-
remmen zijn gemonteerd en achter trommelremmen.
Bovendien is er zoals dat meer en meer gewoonte
Peugeot 204 kijkt u aan
wordt een drukregelaar aangebracht, die het blok
keren van de achterwielen voorkomt.
De Peugeot 204 heeft de opzet van de moderne,
functionele wagen. Hoewel het uiterlijk niet ver
rassend kan worden genoemd, beantwoordt de auto
aan de formule zoals die thans opgeld doet: geringe
uitwendige afmetingen, ruim van binnen. Vier tot
vijf personen kunnen zonder moeite worden ver
voerd.
Tenslotte nog enige technische gegevens: de vier-
cilinder motor heeft een compressieverhouding van
8,8 1; boring maal slag 75 maal 64 mm; water
koeling. Opgegeven topsnelheid 135 kilometer per
uur.
Seriewagens krijgen er steeds meer accessoires bij. De
Amerikaanse Chryslerfabrieken hebben onlangs een sys
teem ontwikkeld dat bij duisternis zorgt voor het auto
matisch ontsteken van de koplampen.
Een foto-elektrische cel op het dashboard registreert de
hoeveelheid daglicht. Neemt het daglicht te veel af, dan
worden de lichten automatisch ontstoken.
Een tweede systeem eveneens door deze fabriek ont
worpen is een zogenoemde tijdschakelaar. De bestuurder
kan met een maximum van anderhalve minuut een
bepaalde tijd instellen waarin de koplampen blijven bran
den. Praktisch is zo'n tijdschakelaar vooral bij het parkeren
in een donkere garage. Bij het licht van de koplampen
die immers na een bepaalde tijd doven kan men de
garage verlaten.
Op aanvraag worden deze snufjes gemonteerd in de
Chrysler-Plymouth-afdeling.
Het Amersfoortse automobielbedrijf van J. J. Molenaar
beëindigt in september van dit jaar de assemblage van
personenwagens en bestelauto's. Het geringe verschil tussen
inkoopprijs van complete en nog te assembleren wagens en
de toegenomen invoerheffing op in onderdelen ingevoerde
auto's zijn de redenen van dit besluit.
Het autobedrijf zal zijn service en reparatiewerkplaatsen
gaan uitbreiden waarbij een deel van het personeel in an
dere functies zal worden tewerkgesteld.
Na september zullen uitsluitend complete Morris- en
MG-modellen uit Engeland worden ingevoerd. Een uit
zondering hierop wordt gemaakt voor de vrachtauto's. De
assemblage van deze transportvoertuigen zal op de bestaan
de voet worden voortgezet.
Sedert het begin in 1950 heeft het assemblagebedrijf van
Molenaar ongeveer vijftigduizend auto's gebouwd.
De voorzitter van de Koninklijke Neder
landse Vereniging van Leraren en onder
wijzers in de Lichamelijke Opvoeding de
heer J. Kramer heeft in de te Deventer
gehouden jaarvergadering van zijn ver
eniging met aan het centraal bureau voor
de statistiek ontleende cijfers aangetoond,
dat wat de accommodatie voor de licha
melijke opvoeding betreft de in 1959 al
niet zo rooskleurige situatie nog is ach
teruit gegaan.
Had bijvoorbeeld in 1959 elke groep van
7918 Nederlanders tussen de 6 en 25 jaar
de beschikking over een zwembad, in
september 1963 moesten 8204 personen
uit die groep het met een bad doen. De
toename van gymnastieklokalen bedroeg
tussen 1961 en 1963 9,1 percent, die van
sportlokalen ook 9,1 percent maar de
schoolbevolking nam toe met 9,8 percent.
Op 1 september 1963 was er één gymna
stieklokaal op 577 leerlingen. „Nederland
en het Nederlandse volk moeten zich
schamen over de verkommering van de
lichamelijke opvoeding in ons land".
Van de aangekondigde tweede nota met
betrekking tot de sport en de lichamelij
ke opvoeding verwachtte hij niet veel.
Nodig is dat de regering maatregelen
treft tot opheffing van de achterstand.
Men kan de huidige regering moeilijk de
ongehoorde achterstand verwijten, aldus
de heer Kramer, maar wel draagt zij de
verantwoordelijkheid voor het achterwege
laten van maatregelen die tot opheffing
ervan kunnen leiden.
Advertentie
VELASQUES ALCAZAR
Sinds '64
de succes-bolknak.
Vervaardigd volgens
Velasques-patent
nr. 86596, dus:
de kwaliteit van een dure sigaar
en dat voor dertig centl
-0
75»
NEERUNOS GR0°1&
„Hoe verminder ik mijn autokosten": dit is de
titel van een handig boekje in zakformaat, ver
schenen bij L. J. Veen's uitgeversmaatschappij in
Amsterdam, dat op duidelijke wijze uiteenzet welk
onderhoud uw auto nodig heeft. De schrijver
H. G. Labots geeft tevens aan op welke, zo efficiënt
mogelijke manier, dit onderhoud moet gebeuren.
Tekeningen en foto's komen de tekst te hulp en zelfs
zijn er blanco bladzijden, waarop u eventueel aan
tekeningen kwijt kan. Aanbevolen voor de amateur
monteur. Het boekje betaalt zichzelf.
De Zweedse fabriek Saab en Standard Triumph Inter
national gaan gezamenlijk een motor ontwikkelen en produ
ceren voor de Triump-personenwagen, die in Coventry zal
worden gebouwd.
De nieuwe motor, die thans in Engeland wordt beproefd,
is bestemd voor een grotere Saab, die in 1970 zal uitkomen.
Donald Stokes, chairman van Standard Triumph, zei over
deze samenwerking met de Zweedse fabriek: „De concur
rentie in de auto-industrie is nooit zo heftig geweest als
thans en het is mijn vaste overtuiging, dat Europese ver
bintenissen van dit soort de enige manier zijn, waarop wij
onze strijd met de Amerikaanse reuzen kunnen overleven".
Een van de snelste en comfortabelste Duitse wagens: BMW 1800 TI. Geschikt voor toerritten alsmede voor het circuit
en voor de rally's. Vermogen van 110 pk met een topsnelheid van 170 kilometer per uur. De wagen bezit vier gesyn
chroniseerde versnellingen en schijfremmen op de voorwielen. De viercilinder motor, watergeköeld, heeft een inhoud
van 1773 cc en een compressieverhouding van 8,5 1. Snel en elegant en eventueel ruimte voor vijf personen.
(Van onze correspondent)
SYDNEY. De 25ste april is voor Australië wat de
4de mei in Nederland is: de dag, waarop de gevallenen van
de tweede wereldoorlog worden herdacht. Op ANZAC-dag
worden niet alleen de doden uit wereldoorlog II geëerd,
maar in de eerste plaats de slachtoffers van de strijd in
Gallipoli, waar op die dag in 1915 de geallieerden een
invasie begonnen om de Dardanellen en Constantinopel te
veroveren en Turkije, in die tijd bondgenoot van Duitsland,
lam te leggen. Onder de troepen, die aan land werden gezet,
bevond zich het „Australia and New Zealand Army Corps"
(ANZAC). De landing in Gallipoli mislukte. Er vielen meer
dan tienduizend doden onder de ANZAC's, waarvan zeven
duizend Australiërs. Bijna twintigduizend anderen werden
gewond. Door een list gelukte het de rest (40.000) later door
geallieerde schepen te laten oppikken. Zij werden wegge
voerd zonder verliezen en zonder dat de Turken er iets van
merkten. Zo werd de nederlaag in Gallipoli een heroïsche
gebeurtenis, zoals in de laatste wereldoorlog de terugtocht
van Duinkerken een bijna legendarisch heldenfeit werd.
De gevechten in Gallipoli, waar thans
nog de graven van de tienduizenden
gevallenen worden onderhouden, had
den zo'n grote indruk nagelaten, dat de
bond van oud-strijders in de Australische
staat Nieuw Zuid-Wales in 1922 besloot
jaarlijks een herdenkingsdag te houden
(25 april), die geleidelijk ook in andere
staten is aanvaard en later tot „natio-
naai" is verklaard.
OP DEZE DAG worden zowel in de mil
joenensteden, zoals Sydney en Melbourne,
als in de kleinere plaatsen elders in
Australië zogenaamde ANZAC-marsen ge
houden. In Sydney trokken vorig jaar
meer dan dertigduizend oud-strijders, met
hun onderscheidingen op de borst, in rijen
van achttien langs het graf van de onbe
kende soldaat op Martin Place in het cen
trum van de stad. De optocht duurde drie
uur. Er waren meer dan een kwart mil
joen toeschouwers op de been.
Evenals in Nederland waren en zijn ook
nu nog de meningen verdeeld of een
„dodenherdenking" en een „feest" (van de
teruggekeerden) op een en dezelfde dag
kunnen worden gehouden. In de verschil
lende Australische staten zijn dan ook ver
schillende regelingen getroffen, waarvan
die in Queensland het meest het plechtige
karakter hebben bewaard.
In Nieuw ZuidWales echter wordt na de
herdenkingsmars en reünie in een park
met officiële toespraken, de dag na het
middaguur als een officiële vrije dag ge
vierd. De bioscopen en cafés zijn geopend,
er wordt veel bier gedronken en er zijn
bijeenkomsten, die meer weg hebben van
een feest van Breugel dan van een sobere
dis.
Dit neemt niet weg dat ANZAC-dag een
nationale instelling is gebleven, waarvan
de ernst door iedereen wordt aangevoeld.
De massale deelneming aan de betoging
is daarvan een bewijs. Maar is de geest
van ANZAC ook levend bij de jongeren?
Deze vraag is diepgaand in een toneel
stuk van de bekende toneelschrijver Alan
Seymour behandeld. In zijn „De ene dag
van het jaar" is sprake van een scherpe
tegenstelling tussen de jonge generatie en
de oudere. Om de leegheid van de
ANZAC-herdenking te illustreren, laat de
auteur de vader van de hoofdpersonen in
het stuk zeggen: „Ik ben een oer-echte
Australiër en juist daarom zuip ik op deze
dag."
Maar wij geloven toch dat de 25-ste
april voor de meeste Australiërs meer be
tekenis heeft. Al om zeven uur op de
avond tevoren zoeken vele mensen een
plaats tegenover het graf van de onbeken
de soldaat om er de nacht door te brengen
en getuige te zijn van de ANZAC-dienst
bij het gloren van de dageraad. Ook het
feit, dat geen enkel schoolkind het ant
woord schuldig zal blijven op de vraag
wat op deze dag wordt herdacht, maar de
betekenis van Australië's werkelijke natio
nale feestdag, 26 januari, (landing van
gouverneur Arthur Philip in 1788) niet
dadelijk begrijpt, bewijst dat ANZAC een
„levend" bezit is van de Australische be
volking.
ELKE STAD, elk dorp, elke gemeente
in Australië heeft zijn oorlogsgedenkteken,
waarop de namen vermeld staan van hen,
die in de oorlog(en) zijn gevallen. In vele
gebouwen van zowel openbare instellingen
als particuliere ondernemingen, vindt men
in de hal een bord aan de muur met de
namen van de personeelsleden, die het sol
datenuniform hebben gedragen, met spe-
ciale vermelding van hen, die het hoogste
offer, hun leven, hebben gegeven, of ge
wond zijn teruggekeerd.
OP ANZAC-dag, wanneer het graf van de
onbekende soldaat in Sydney onder hon
derden kransen en meer dan tienduizend
bloemstukken wordt bedolven, leggen in de
dorpen en gehuchten van het platteland
liefderijke handen bloemen op en rondom
de sobere oorlogsgedenktekens, die daar
eveneens het centrum vormen van de her
denkingsplechtigheden.
IN HET INDRUKWEKKENDE oorlogs
museum in Australië's nationale hoofdstad
Canberra kan men urenlang ronddwalen in
de zalen, waar de slagvelden van Europa,
Azië en Afrika zijn afgebeeld in maquettes
en schilderijen en waar de landing in Gal
lipoli op zo suggestieve wijze is weerge
geven, dat de maquettes zijn gebruikt om
die landing te verfilmen in een documen
taire.
Hoewel Australië in vredestijd geen mi
litaire dienstplicht kent heeft de bevolking
een sterk gevoel voor militaire plichten en
neemt de oud-strijder 'n bijzondere plaats
in doordat hij, met erkenning van zijn po
sitie, allerlei voordelen geniet. Reeds in
1867 werd aan elke vrijwilliger met vijf
dienstjaren een stuk grond van twintig
hectaren ter beschikking gesteld, en nog
heden ten dage genieten oud-strijders voor
keur bij de toewijzing van grond tegen
lage huur en bij verstrekking van kredie
ten tegen geringe rente voor de aankoop
van vee en werktuigen, bij de vervulling
van vacatures bij de overheid, aankoop
van huizen (lage aanbetaling en lage af
betalingspremies), en bij ziekenhuisverple-
ging.
Leger, vloot en luchtmacht zijn dan ook
niet alleen in de ANZAC-marsen, maar
ook in andere optochten vrijwel altijd ver
tegenwoordigd (zelfs in de jaarlijkse op
tocht op het lentefeest in Sydney) en ont
vangen warm applaus van de toeschou
wers.
HILVERSUM - Gistermorgen omstreeks
elf uur ontplofte met een daverende knal
het transformatorhuisje onder de AVRO-
studio. Twee technici, die op dat moment
in het transformatorhuisje de jaarlijkse
controle uitvoerden, hebben waarschijnlijk
hun leven te danken aan hun razendsnelle
reactie. Toen de explosie zich door een
hevig gesis aankondigde renden beiden,
de heren R. Porton uit IJmuiden en L.
Dignus uit Heemskerk, hals over kop naar
buiten. Enkele seconden later schoot een
steekvlam uit het gebouwtje, waardoor de
heer Porton brandwonden opliep.
De AVRO-studio en een deel van Hil
versum waren een uurlang stroomloos.
Een orkest en een koor, die juist opna
men maakten, werden naar huis ge
stuurd.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Enschede (vac. D. Oosten)
H. W. Colstee te Zuidlaren; te Nagele-Tol-
lebeek R. Heusinkveld te Eek en Wiel; te
Kinderdijk J. v. Wier te Putten; door de
Gen. Syn., tot pred. voor buitengew.
werkz. (legerpred.) C. v. Wingerden te Ba-
byloniënbroek. Aangenomen naar Bloemen-
daal (vac dr. J. H. Stelma) J. Boersma te
Oost- en Midwoud; naar Wildervank A. F.
S?holte te Sleen; naar Driebergen (vac. J.
J. Moll) W. Klakman te Willege-Langerak.
Bedankt voor Uithuizermeeden T. Tijsma
te Twijzelerheide; voor Appelschar (toez.)
B. Klopman te Molkwerum; voor Vaassen
(toez.) A. P. Nauta te Middelburg. Be
noemd tot jeugdpastoor te Amsterdam
(Muiderkerkgemeente A) G. Prast te West-
zaan, die deze benoeming heeft aange
nomen; tot hulppred. te Groningen (t.b.v.
de commissie bijzondere diensten) A. G.
Soeting te Noordbroek.
