GEEN RATTEN, MAAR RAKETTEN
P
Op bezoek bij de „3.G.W.W.", een ongezond
„luchtkuuroord" in de voorste linies van het
N.A.V.O.-luchtafweersysteem
Hollandse „raketiers"
op bases in Duitsland
ZATERDAG
PAGINA DRIE
1965
APRIL
(HAMELN) „LUFTKURORT BLOMBERG" heet het
stadje, dat zich met Duits gevoel voor „Wirtschaft" aanprijst
als wijkplaats voor de geteisterde bewoners van het walmende
Roergebied. „Kom naar Blomberg, waar de lucht zo zuiver is".
Halverwege de bochtige weg van Hameln naar Detmold ligt
het, aan de Lippe en in de nabijheid van nog een plaats die aan
het Nederlandse koningshuis doet denken. Pyrmont. Het is een
stadje met maar 7000 inwoners, met een middeleeuwse toe
gangspoort, een heel oud stadhuis aan een pleintje en veel van
die scheefgeleunde vakwerkhuizen met godvruchtige in goud en
blauw geschilderde spreuken op de eikehouten gevelbalken. Als
de toeristen hier 's zomers niet waren zou het een ingeslapen
oord zijn.
IN HAMELN WACHT EEN FLUITENDE
VREEMDELING NIEUW ONGEDIERTE
'S WINTERS is het hier dan ook een taaie boel. „Luftkurort
Blomberg": gezond, maar saai. Het lijkt een wrange grap, dat
Juist dit vredige plekje de thuisbasis moet worden voor een
gierend stuk techniek uit de moderne drukknopoorlog, dat de
helemaal niet vredige naam van „Homing All the Way Killer"
draagt en voor zjjn doelwit saai noch gezond is.
INTEGENDEEL, de Hawk paart een onstuimige levendig
heid aan een vrijwel absolute dodelijkheid. De mannen van
onze luchtmacht, die deze nieuwste raket beheren, hebben
de grap nog verder doorgevoerd en het plaatsnaambord met
„Luftkurort" erop, „gestunt" voor een slof sigaretten, voor de
poort van hun kazerne gezet.
Beweeglijke backs
LANGS DE HELE oostgrens van
het Westelijk territoir en in het bij
zonder in de Bondsrepubliek bouwt
de NAVO aan een afweerschild van
raketten. Het dichtst langs de Oost-
duitse grens komen de Hawk-opstel-
lingen, in tweede linie daarachter de
grotere en zwaardere Nike-batterijen.
Vergelijken we dat afweerscherm met
de verdedigende helft van een voet
balelftal dan zijn de Hawks de be
weeglijke backs, die een vijandelijke
aanval het eerst zullen pogen af te
slaan met, als dat niet lukt, altijd nog
de betrouwbare Nike als keeper ach
ter hen. De commandant van het ge
heel mag men gerust de spil noemen.
De aanvalslinie ontbreekt in dit elf
tal want die hoort thuis in de sector
bommenwerpers en lange-afstands-
raketten, waar Nederland niet bij
draagt. De Nederlandse luchtmacht-
groepen in West-Duitsland vallen
onder het commando luchtverdedi
ging, klemtoon op het laatste woord.
DREIGT er een aanval dan kiezen
de Hawk's als de beweeglijke backs al
vast hun beste verdedigingspositie, ter
wijl de Nike onder de doellat blijft af
wachten. De Hawk-batterijen zijn vol
ledig mobiel. Elk radar-apparaat, elke
affuit en heel het elektronische reken
centrum dat de door radar vergaarde
inlichtingen verwerkt en vertaalt tot
instructies voor de af te vuren raket,
staat op wielen.
Binnen een half uur kan een Hawk-
batterij opbreken, wegrijden en ergens
anders in stelling gaan. De Nike's kun
nen dat niet. Zij zijn gebonden aan hun
betonnen bunkers en hebben vóór zij
hun schot afgeven niet veel meer speel
ruimte dan een doelman tussen zijn
goalpalen. Maar net als op de groene
mat wel voorkomt reikt hun goed voor
bereide schot ook verder dan dat van
de Hawk. De backs in dit militaire
voetbalelftal schieten voortreffelijk
maar verder dan een kilomter of 25
komen ze niet.
Schakels
„3-GGW" IS BIJ afkorting de naam
van de in Blomberg gelegerde „Derde
Groep Geleide Wapens". Het is de eer
ste groep met Hawk's. De groepen één
en twee, dichter bij de Nederlandse
grens bedienen Nike's. Aan de opstellin
gen voor de groepen vier en vijf, die
ons land nog heeft beloofd te zullen bij
dragen, wordt gewerkt. Samen passen
de vijf Nederlandse groepen als evenzo-
vele schakels in de ketting, die van
noord tot zuid langs het ijzeren gordijn
wordt gesmeed. Ten noorden van ons
haken de Duitsers in, onze zuiderburen
zijn ook hier de Belgen die op hun
beurt, nog weer zuidelijker, de hand rei
ken aan Amerikaanse raketgroepen.
Veel kans dit scherm heelhuids te
passeren hebben vijandelijk vliegtuigen
niet, zelfs niet als zij het foefje toepas
sen van heel laag te gaan vliegen, wat
i 'Ir
vroeger wel eens tegen radaropsporing
hielp, de speurende ogen van een
Hawk-batterij werken ten dele met ra
dio-golven die ook als ze heel laag over
het aardoppervlak worden uitgestraald
nog een duidelijk beeld op de beeldbuis
afleveren.
Zou een vijandelijk vliegtuig uit het
Oosten komend boven Hameln de hoge
fluittonen van zijn straalmotoren laten
orgelen dan kan het net zo zeker zijn
van zijn aantrekkingskracht op het
Hawk-gedierte als die andere vreemde
ling die hier in 1249 met zijn gepi.jp rat
ten uit hun holen lokte. Slechts met
dit verschil, dat ratten lieftallige huis
diertjes genoemd mogen worden in ver
gelijking met de alles-vernietigende
witte vuurpijlen van de luchtmacht.
Niet alleen zoeken zij hun prooi op
met feilloos (electronisch) instinct, als
zij hem gevonden hebben werpen zij
zich pardoes bovenop hem en is er geen
redding meer mogelijk. De per toeval
uit de afkorting voortgekomen bena
ming Hawk Havik is wel treffend
juist.
ONDANKS DE afschrikwekkende
vuurkracht van hun oorlogsspeelgoed
en de kille dood waarmee zij indrin
gers bedreigen trachten de ongeveer
zeshonderd Nederlandse raketiers, die
elke groep telt, zo vriendelijk-mogelij-
ke buren te zijn voor de plaatselijk be
woners in wier nogal on-emotionele le
ven hun komst zo drastisch verande
ring heeft gebracht.
Met inbegrip van de vrouwen en kin
deren, die binnenkort in een in aanbouw
zijnde woonwijk een stevig Duits, cen
traal verwarmd huis toegewezen zullen
krijgen, beloopt de Nederlandse inva
sie in Blomberg al gauw een kleine dui
zend zielen. Duizend op de zevendui
zend, dat is nogal wat. Commandant
luitenant-kolonel-vlieger W. Bartelings
heeft naast zijn dienstzaken dan ook
het meeste te stellen met de aanpas
singsproblemen die dit geeft. Al haast
hij zich te verklaren dat het, gegeven
de omstandigheden, allemaal niet on
fortuinlijk verloopt: Blomberg kegel
clubs, sportverenigingen, muziek en to
neelgezelschappen doen hun best de
nieuwe stadgenoten voor hun prestaties
te interesseren, hetzij als mee- of
als tegenspelers.
Er is afgesproken dat Nederlanders
en Duitsers samen in de komende zo
mer een zweefvliegclub zullen oprichten
en in de kerken van het stadje worden
gecombineerde Duits-Nederlandse dien
sten gehouden. De burgemeester, die
het in het Duitse leger niet verder
bracht dan korporaal kreeg van de
Nederlanders om zijn voortreffelijke
medewerking de rang van „ere-ser-
geant-majoor" (buiten bezwaar van des
rijks schatkist) en is met die status de
enige onder-officier die vrijelijk toegang
heeft tot d° officiersmess in het centra
le kampement van „3GGW".
Als ambtenaar van de burgerlijke
stand heeft hij al de eerste Nederlandse
baby in Blombergs geboorteregister in
te schrijven gekregen, Nicole, dochter
van kapitein H. Postma, die al vroeg
een stuk van een Duits huis voor hem
en zijn echtgenote heeft weten te huren.
Weekend verlof
VOOR DE DIENSTPLICHTIGEN
wordt naar vermogen gezorgd. Buiten
de kazernepoort is een militair tehuis
in aanbouw, drie keer in de week is
er een filmvoorstelling en om de veer
tien dagen mogen ze op staatskosten
van vrijdagochtend tot maandagavond
naar huis. De resterende tijd, voorzo
ver zij die niet op wacht bij hun „pij
pen" op de afvuurstellingen doorbren
gen, vermaken ze zich wel in het stad
je of de naaste omgeving.
Er zijn een paar goede restaurants
waar de diensterjes met rode konen
schichtig de ogen heen en weer laten
gaan tussen de Hollandse boys en
„Gnadige Frau" die bijna altijd zwart
en massief ergens in een hoekje van
de zaal op haar zaak zit te letten.
Er zijn bierlokalen en „bratwürst-
chen stubes" en zelfs telt dit heuvel
achtige platteland van het Lippe-
stroomgebied een paar bloedeloze nacht
clubs met namen als „Ali-bar" en „Na-
poli".
Of het aan Rommels krjjg herinnerende
„Timboektoe" waar zowaar een „Grie-
chische Schönheitstanzerin" (uit de
Oostzone) driftig strippend geld ver
dient met de zaken die zij van moeder
natuur cadeau heeft gekregen.
Het is er voor de Hollandse soldaten
wel goed. Zij komen hun jaartje dienst
plicht hier wel door en de beroepsmili
tairen, die veel langer moeten blijven,
hebben allemaal zoveel van de wereld
gezien, dat Blomberg niet meer kan
verontrusten. Zij zullen minder moeite
hebben te wennen aan het wonen in
Duitsland, dan Blomberg om te wen
nen aan hen want sinds zijn ontstaan
in de vroege middeleeuwen heeft dit
heilzame Luftkurort nimmer militairen
binnen zijn muren had.
Ruim vijf meter
VOOR DE TECHNISCHE fijnproe
vers: de Hawk is een semieactieve,
doelzoekende raket met een lengte van
5,18 meter en een doorsnee van 35 cm.
Gewicht vóór het afvuren 590 kg, be
reik ca 25 kilometer. Te gebruiken op el
ke hoogte van nul tot 15.000 meter.
Kan ingezet worden tegen vliegtuigen,
maar ook tegen raketten. Onderschep
te bijvoorbeeld reeds in de vlucht Ho-
nest John, Little John en Corporal.
Radar doorzoekt het luchtruim en
zendt de gegevens naar het centrale
punt, het controle centrum. Is er een
doel geselecteerd dan wordt een bijzon
der sterke radarstraal, de zogenaamde
illuminator, ingeschakeld. Deze hecht
zich aan het opgegeven doel vast en
vojgt er elke beweging van. De afvuur-
inrichtingen of affuiten volgen elke be
weging van de illuminator.
In het controle centrum kan de vuur
leidingsofficier op schermen aflezen
welk moment geschikt is voor het af
vuren. Terstond na het verlaten van het
affuit voegt de met twee na elkaar ont
brandende voortstuwingssystemen toe
geruste raket zich in de radarbundel
van de illuminator en wordt op die ma
nier naar het doel geleid. In de vlucht
heeft de raket zelf nog twee antennes,
die de ontvangen impulsen aan een
eigen ingebouwd computertje doorge
ven, waarmee nog op een andere wijze
een koerswijziging mogelijk wordt ge
maakt, Om deze voorziening noemt
men de Hawk „semi-actief". Omdat hij
zijn doel geleid blijft volgen tot aan de
dodende explosie heet hij „homing all
the way killer."
Het systeem werd ontwikkeld in de
Verenigde Staten. Al het technische per
soneel van de Nederlandse Hawk-squa-
drons werd dan ook gedurende periodes
van vijf tot achttien maanden in de
V.S. opgeleid. Nu België, West-Duits-
land, Frankrijk, Italië en Nederland het
wapen hebben aangekocht wordt het in
vijf grote Europese electronische be
drijven, in elk land een, in licentie ge
bouwd. In Nederland door Philips.
Een Hawk-batterij vervangt een squa
dron straaljagers maar kost niet meer
dan een vliegtuig. Daar staat tegenover
dat zij niet alle taken van het jacht
vliegtuig kan overnemen.
