't is weer tijd voor
V.S. lijken zwart-wit politiek
van Dulles weer in te voeren
Nationalisering Britse „staal"
grote krachtproef voor Labour
WERELDNIEUWS
(<Pr
Soekarno gaat
niet naar Tokio
Van dag tot dag
Amerikaanse troepen in Dominicaanse
republiek schending van OAS-verdrag
Rachman pleit voor
Aziatische eenheid
van duiven boden n.v.
van duivenboden n.v.
raatótcel
MAANDAG 3 MEI 1965
3
.it
Dieptepunt
Onvermijdelijk
Elias
de permanente
meubelshow
NORTH
Luister naar ,,'t Is weer tijd voor North State", met de Dutch Swing College Band o.l.v. Peter Schilperoort via Radio Veronica za. 11.15 en 18.45 u.zo. 10.30 en 18.45 u.
Van onze correspondent)
WASHINGTON. In kringen van de Organisatie van Amerikaanse Staten
(O.A.S.) kan men vernemen dat de Amerikanen het O.A.S.-verdrag hebben
geschonden door troepen te sturen naar de Dominicaanse republiek. De artikels
15 en 17 van dit verdrag bepalen immers dat de territoria van lidstaten onschend
baar zijn en dat zelfs een tijdelijke militaire bezetting voor welk doel dan ook,
tegen het verdrag indruist. Vele waamèmers vragen zich bezorgd af of president
Johnson voor het leiden van een buitenlandse politiek wel voldoende begrip
en subtiliteit bezit. Die bezorgdheid wordt aangewakkerd door de slechte ont
vangst van de Amerikaanse actie in de Dominicaanse republiek door Latijns-
amerikaanse, neutrale en communistische staten en ook door Frankrijk.
De laatste maanden lijkt de Ameri
kaanse buitenlandse politiek een aaneen
schakeling van fouten, om het woord blun
ders maar niet te noemen. Nog afgezien
van het beleid in Vietnam stootte Johnson
India en Pakistan voor het hoofd, door uit
stel te suggereren van bezoeken aan Wah-
ington, die de leiders van deze beide sta
ten zouden afsteken. Iedereen kon echter
met zijn klompen aanvoelen dat dat uit
stel verband hield met de door Johnson
weinig op prijs gestelde critiek van deze
landen op zijn Vietnam-beleid.
Daarna begingen de onderminister
van Buitenlandse Zaken Ball en de vroe
gere Amerikaanse ambassadeur in Brussel
McArthur, een neef van de beroemde ge
neraal, een ernstige vergissing. Voor een
senaatscommissie in Washington zeiden zij,
dat de critiek in de Japanse pers op de
Amerikaanse politiek in Vietnam, ver
klaard moest worden uit het grote aantal
communisten op de Japanse redacties.
Deze uitlating heeft de stemming in Ja
pan tegenover Washington bepaald on
vriendelijk gemaakt. Japan had toch al
bedenkingen tegen de Vietnam-kwestie en
officiële Amerikaanse berichten over de
stand van zaken in Vietnam worden er ge
regeld tegengesproken.
Dit algemene dieptepunt in de Ameri
kaanse buitenlandse politiek is zorgwek
kend voor de positie van het Westen. Vol
gens velen is een en ander het gevölg van
de huidige instelling van Washington dat
zich maar al te zeer bewust lijkt van zijn
macht. De V.S. onderhouden onder een.
moralistisch mom feitelijk militaire bases
langs de grenzen van de potentiële tegen
standers Rusland en China. Maar op het
westelijk halfrond komen de Amerikanen
onmiddellijk gewapend tussenbeide als het
staatsbestel of de ontwikkeling in het buur
land hen niet bevalt.
Dat is in de afgelopen vijftien jaar ge
beurd in Guatemala, op Cuba en in de Do
minicaanse republiek. Afgezien van de
vraag of de Amerikaanse politiek verdedig
baar is uit zuivere machtsoverwegingen,
is het duidelijk dat deze politiek landen
naar het neutralisme drijft, vooral als zij
onder de rook van Amerika liggen. Dat
de communistische grootmachten hen met
open armen staan op te wachten is een vol
gende fase.
Een griezelig aspect is verder dat de
huidige Amerikaanse regering terug
schijnt te keren naar het standpunt van
de vroegere minister Foster Dulles. Hij
Dit is de Amerikaanse YF 12-A, die
het wereldsnelheidsrecord in de lucht
weer in Amerikaanse handen heeft
gebracht. Op een hoogte van onge
veer 26 kilometer behaalde het toe
stel een snelheid van meer dan 3200
kilometer per uur. (Telefoto).
verkondigde dat progessieve en neutralis-
tische landen die niet toetreden tot het
westelijk kamp halve vijanden zijn, geïn
filtreerd door communisten.
De schrikaanjagende kreet „communis
tische infiltratie en communistische onder
grondse activiteit" kan men de laatste
tijd dagelijks in Washington horen. Zij
wordt niet alleen gebruikt tegenover het
buitenland, maar ook tegenover de binnen
landse critici van het regeringsbeleid in
Washington.
TOKIO (Reuter) Premier Abdoel
Rachman van Maleisië heeft vandaag in
Tokio gepleit voor de oprichting van een
instelling voor Azië als de Organisatie
voor Afrikaanse eenheid. Japan zou de lei
ding van zo'n organisatie op zich moeten
Op een lunch met de buitenlandse pers
zei hij dat Azië in zijn eigen belang ver
enigd zou moeten worden. „Als de huidi
ge toestand, waarbij Aziatische landen met
elkaar ruzie krijgen, blijft verslechteren,
zal Azië lijden en het gevaar van een mo
gelijke wereldoorlog opleveren. Tot nog toe
is een wereldoorlog in Europa begonnen,
maar hij zqu nu in Azië kunnen begin
nen hetgeen God verhoede", aldus
Rachman.
(Van onze correspondent)
LONDEN De eerste reactie op het
plan voor de Britse staalnationalisering is
over het algemeen negatief. De publieke
opinie weigert reeds lang te aanvaarden,
dat nationalisering in deze tijd en zeker
in de zo gevarieerde ijzer- en staalindu
strie nog kan worden beschouwd als hét
tovermiddel, dat alle problemen op slag
kan oplossen.
Verder wordt de hooggeprezen efficiency
en groei, die het gevolg van de nationali
sering moeten zijn, niet verwacht. De vaak
weinig bemoedigende voorbeelden van
vroegere nationaliseringen liggen aan dit
pessimisme ten grondslag. Wel is men het
er over eens, dat er talrijke fouten kleven
aan de huidige particuliere staalindustrie
met haar monopolistische neigingen, waar
tegen de conservatieve regering reeds
heeft moeten optreden, haar gebrek aan
doelmatigheid, haar onvoldoende moder
nisering en uitbreiding en haar twijfel
achtige export-prestaties.
Een ander euvel is een overbezetting
aan personeel. Maar nationalisering be
schouwt men buiten de Labourpartij en
zelfs ten dele ook binnen de partij en de
vakbeweging, als een middel dat erger is
dan de kwaal.
De regering, die sinds de zes maanden
van haar bestaan over de helelinie on
der de zwaarste problemen gebukt gaat
allemaal, zoals zij zegt het gevolg van
de door de Tories achtergelaten erfenis
haalt zichzelf door de overhaaste indiening
van het „staal-plan" nog extra moeilijkhe
den op de hals. Maar dit schijnt de onver
mijdelijke prijs te zijn die Wilson moet
betalen om het militante deel van zijn aan
hang te behouden in impopulaire politie
ke kwesties, zoals de volledige steun aan
president Johnson in Vietnam.
De regering wordt ook verweten dat zij
het tijdstip van het witboek-debat, donder
dag aanstaande, zo heeft bepaald, opdat
zij nog net een meerderheid van vier stem
men kan behalen en misschien nog juist
met de hakken over de sloot zal komen.
Ze heeft daarbij dan gerekend op de steun
van de eigen opposanten tegen de nationa
lisering.
Het debat valt namelijk samen met de
tussentijdse verkiezing in Hall Green (Bir
mingham), welke Tory-zetel zo goed als
zeker door de Conservatieven zal worden
behouden. Labours totale meerderheid zal
dan weer tot drie zetels worden terugge
bracht.
De al lang opstandige oppositie heeft de
Labourregering thans definitief de oorlog
verklaard, hoewel de ontredderde Conser
vatieve Partij voor innerlijk herstel en
een beslissing over het leiderschap Sir
Alec Douglas Home's positie is wankel
een rustperiode hard nodig heeft. Maar er
is geen tijd om in de wachtkamer te gaan.
Er moet rekening worden gehouden met
nieuwe algemene verkiezingen, indien het
voor Labour met de voorgestelde nationa
lisatie misloopt.
De Conservatieven dreigen nu als
represaille tegen het voor Labour gunsti
ge tijdstip van het debat, een van hun
niet tot stemmen gemachtigde ondervoor
zitters in het Lagerhuis te laten aftreden,
met als gevolg dat deze functie dan door
een Labour-lid zal moeten worden be
kleed, hetgeen zo goed als zeker een rege
ringsnederlaag ten gevolge zal hebben,
hoewel zulks waarschijnlijk niet tot aftre
ding van de regering zal leiden, omdat
het wetsontwerp zelf nog niet in het ge
ding is.
In elk geval zal voor de staalindustrie
de onzekerheid, die nu al twintig jaar be
staat, nog langer duren. Als de plannen
voor de regering doorgaan, zal de nationa
lisering pas in de zomer van 1966 van
kracht kunnen worden. Daarna krijgt de
op te richten „nieuwe nationale staal-cor-
poratie" nog een vol jaar om rapport uit
'te brengen over de nieuwe structuur van
de industrie. De mogelijkheid is opengela
ten, dat de bestaande concerns naar bui
ten toe hun identiteit zullen bewaren, om
dat hun goodwill daarvan in hoge mate
afhankelijk is.
Soms denk je dingen die ondenkbaar
zijn, maar die toch enige reden geven tot
doordenken op het nutteloos stramien. Zo
dacht ik, een uur geleden, toen ik iemand
zich buiten adem zag rennen om nog net
de bus te pakken: als die bus nu eens
twee minuten-geleden om de hoek verdwe
nen was, dan zou diezelfde man rustig
naar het haltepaaltje gewandeld hebben
en rustig op de volgende hebben gewacht,
dan zat hij nu niet met hartkloppingen te
hijgen op zijn bankje en dan was er niets
gebeurd.
En daarop doordenkend: als nu eens
niemand deed wat onnodig is, hoeveel be
ter zou de wereld er dan niet uitzien, zon
der dat daar enig denkbaar kwaads of
schadelijks mee zou worden aangericht.
Als al die meneren die nu in hun auto
zo'n haast hebben om thuis te komen,
acht of zelfs elf minuten later bij hun,
niet eens zo aantrekkelijke Marie binnen
traden, zou daardoor enig belang worden
geschaad? Integendeel: er zouden heel
wat minder verkeerstragedies voorvallen.
Als alle mensen, die zonder redelijk
doel het huis uitgaan, niet het huis
uitgingen hoeveel rustiger zou alles
zijn.
Als alle schrijvers van middelmatige
boeken, die boeken niet zouden schrij
ven; als alle toneelspelers van generlei
betekenis, alle dito dichters en journalis
ten, smid of timmerman of kruidenier
werden; als alle nietszeggende schilderij
en niet geschilderd en alle dito redevoerin
gen, lezingen en speeches niet werden uit
gesproken, vier-vijfde van alle kokteelpar-
tijen niet gehouden werden, evenmin als
vijf-zesde van alle vergaderingen en bij
eenkomsten, als van alles wat gezegd
wordt negenennegentig percent niet ge
zegd werd, van alle congressen drie-kwart
niet werd gehouden, en gaat u zo nog
maar geruime tijd voort, zou dat het le
ven van ons allen niet heel wat aangena
mer maken en zou daar enig nadeel aan
verbonden zijn?
Hoe groot is het deel dat u langer dan
een dag is bijgebleven van alles wat u
hebt gezien, gehoord, gelezen? En wat is
het resultaat van alles wat u zelf, een
mensenleven lang, bij en aan elkaar ge
babbeld hebt, van de honderdduizenden ki
lometers die u hebt afgelegd, van de
eerb're arbeid die u op alleszins lofwaar
dige wijze hebt verricht?
Als u morgen niet naar dat feestje gaat
en overmorgen niet naar die lezing, die
film, dat congres of die receptiege
beurt er dan wat, wat anders niet ge
beurd zou zijn, benadeelt u dan op een
of andere wijze u zelf en/of anderen?
Ik vraag het maar, al zie ik zelf het
nutteloze van deze vraag heel goed in,
want als ik mijn agenda voor volgende
week bekijk alles wat ik keurig zal
volbrengen dan kon daarvan ook ze-
ven-achtste worden geschrapt zonder dat
dat enig gevolg, ten goede of ten kwade,
zou hebben, behalve dit goede dat ik dan
mijn tijd aan andere nutteloze zaken zou
kunnen gaan besteden.
Als ik niet op die receptie kom zal geen
mens erom wenen; als ik dat boek niet
lees miljoenen zullen het niet lezen,
zonder voor hen nadelige gevolgen. Zelfs
als ik dat stukje niet geschreven had...
Advertentie
ipaarne 11 damstraat en
teylermuseum
iiivlhiliihl'.
official dealer
van
international
#rtrfort - bovenkamp - leolux - tessi -
gelderland zitmeubelen
wandmeubelen
fristo - formule
mah. yonsa
pastoe
royal systeem
deco k.l.m.
ged. oude gracht 108-110 - spaarne 11
kruisstraat 22 - afd. woningtextiel
J
Voorbeeld. Een 44-jarige ingenieur in Lü-
beck die enkele dagen geleden in een
krant had gelezen, dat Hitier op 30 april
1945 om 15.35. uur zelfmoord pleegde,
heeft precies op dezelfde tijd, twintig
jaar later, zijn 32-jarige verloofde met
een keukenmes vermoord. De man die
in de oorlog als vliegenier ernstige ver
wondingen had opgelopen, was in be
handeling bij een psychiater.
Val. Een Russische ambtenaar bij de
V.N.-commissie voor de rechten van de
mens, de veertigjarige Joeri Ragoelin,
is in New York uit een raam van zijn
flat op de zevende verdieping gevallen.
Hij kwam drie etages lager op het dak
van een kerk terecht en liep verwondin
gen op.
Demonstratie. Vierhonderd leden van een
linkse groepering hebben voor het con
sulaat-generaal van de Verenigde Staten
in Zürich een demonstratie gehouden te
gen de Amerikaanse politiek in Vietnam.
Zij droegen spandoeken waarin zij de
„Amerikaanse onderdrukking van het
Zuidvietnamese volk" veroordeelden.
Tijdbom. Waarschijnlijk na een anonieme
waarschuwing heeft de Italiaanse politie
op het Brenner-station in het toilet van
een Duits rijtuig van de Brenner-expres
München-Milaan een pakje met twee ki
lo ontplofbare stof ontdekt.
Bomaanslag. Een bomexplosie heeft zater
dag ramen en deuren van het Ameri
kaanse consulaat in Montreal bescha
digd. Niemand werd gewond. Men weet
niet wie de bom heeft geplaatst, noch
waarom dit gebeurde.
Vergaan. Het Noorse vrachtschip „Tem
plar" is in de Stille Oceaan op bijna
zeshonderd kilometer van de Peruviaan
se havenstad San Juan de Marcona ver
gaan. De kapitein ging met zijn schip
ten onder. De overige 34 bemannings
leden werden gered.
Petitie. Meer dan vijftig bekende Duits»
intellectuelen hebben een petitie inge
diend bij de federale Westduitse rege
ring, de politieke partijen, de vakbonden
en de kerken om stappen te nemen om
het rechtfee weekblad „Deutsche Natio
nal und Soldatenzeitung" te verbieden.
Onder de ondertekenaars van de oproep
bevonden zich Hans Werner Richter en
Gunther Grass, schrijvers, de natuur
kundige Werner Heisenberg en Goln
Mann, historicus.
Postzegels. Een 42-jarige bediende in een
Turijnse postzegelzaak, is gearresteerd.
Hij wordt verdacht van het stelen van
zeldzame postzegels ter waarde van
ruim 300.000 gulden, om geld te krijgen
voor zijn eigen verzameling van oude
munten en vuurwapenen. De kopers van
de postzegels waren achterdochtig ge
worden en hadden de zaak aanhangig ge
maakt.
Op reis. Charles Helou, de Libanese pre
sident, brengt een officieel bezoek van
vier dagen aan Egypte, waarna hij naar
Parijs en het Vaticaan zal gaan.
Japanse lawines. Dertien vakantiegangers
meest studenten, zijn in het weekeinde
in de Japanse alpen om het leven geko
men door lawines.
Advertentie
Een bijzonder groot contingent Ameri
kaanse militairen is op het grondgebied
van de Dominicaanse republiek aanwezig
om de levens van de Amerikaanse bur
gers in dat land te beschermen. Dat was
althans de oorspronkelijke argumentering
van president Johnson. Daar is nu een
nieuwe overweging bijgekomen, namelijk
het gevaar voor een communistische
omwenteling.
Hiermede is Amerika voor de zoveelste
maal betrokken in de binnenlandse aange
legenheden van een onafhankelijk land en
riskeert het voor de zoveelste maal ver
dachtmakingen aan zijn adres van tegen
standers, die de Amerikaanse politiek
doodverven als imperialistisch.
Imperialisme is een woord dat nodig her
ziening behoeft. In de moderne politieke
omstandigheden zou het moeten worden
vervangen door: economisch-politieke ex
pansie. Een macht als Amerika kan niet
meer buiten de welwillende medewerking
van een groot aantal kleine landen, wan
neer het zijn eigen politieke status wil
handhaven en zijn gevestigde economische
potentie gezond wil houden. Dat geldt voor
alle grote staten ter wereld. Hoe men
die welwillende medewerking verkrijgt, Is
een andere zaak. In zekere zin noodzaken
de economische omstandigheden van het
huidige wereldbeeld ieder land, zich te
verzekeren van de welwillende medewer
king van andere landen. Wat zich in Euro
pa afspeelt, is een bijzonder ingewikkelde
procedure van multilaterale pogingen
daartoe.
Amerika verkeert in de ongunstige po
sitie, dat het te maken heeft met een
ommeland van staten, die een zeer onsta
biele politieke basis hebben. Ieder ogenblik
kan een regime in Latijns Amerika zich
wijzigen van welwillend tot onwelwillend.
Indien Washington dat risico wil vermin
deren, moet het offers brengen die zijn
eigen welvaart kunnen aantasten. Het kan
echter ook proberen, partijen die in be
paalde landen naar de macht streven en
Amerika onvriendelijk gezind zijn, te inti
mideren. Lukt dat, dan is op voordelige
wijze veel gewonnen. Lukt het niet, dan
wordt Washington andermaal geconfron
teerd met de reactie van de grote en klei
ne vijandelijke groepen op de Wereld, die
thans worden aangevoerd door (gelukkig)
nog niet of niet meer eensgezinde grote
machten: Moskou en Peking.
Het is een bitter en onelegant spel, een
gevaarlijk spel ook. Vietnam bewijst, dat
soms de opgeroepen reactieboven het
hoofd kan groeien. Als men dan aan Cuba
denkt, beseft men bovendien dat een ver
keerde aanpak van een tegenactie ook
al betreft het een onbelangrijk landje
kan uitgroeien tot de kern van een we
reldconflict. Het peilen van de oorzaken,
waarom in een bepaald land een revolte
uitbreekt, is uitermate moeilijk. Door al te
drastisch en te overijld op te treden kan
Amerika zo'n revolte ongewild stimuleren
in de richting van een communistisch Ini
tiatief.
Op die wijze werkt de Amerikaanse po
litiek eerder als koren op de communisti
sche molen dan als een beveiliging tegen
linkse acties. Dat is het enorme risico, dat
Washington op zijn schouders laadt en dat
ook zijn bondgenoten mede te dragen krij
gen. Het wordt tijd dat Johnson eens da
nig opruiming houdt onder zijn adviseurs,
wil hij niet worden meegesleept in avontu
ren die de meest gruwelijke gevolgen zou
den kunnen hebben voor de hele wereld.
l/w^wv/uwvwv^fwwwwvifwwvyvwwwvwwwww*
DJAKARTA In een rede ter gelegen
heid van 1 mei heeft president Soekarno
van Indonesië bekendgemaakt, dat hij niet
naar Tokio zal gaan om met premier
Rachman van Maleisië over de kwestie-
Maleisië te spreken. Dit besluit is geno
men na een bijeenkomst met de Indone
sische politieke en militaire leiders, die
gisteren is gehouden.
