VONDELS „ADAM IN BALLINGSCHAP"
I
m
i
i
{Charmant!
f *n echte „Step"..
De Nationale Boekenmarkt in Amsterdam
expositie ,Taa! en Teken' in Den Haag
ONEEL IN HAARLEM
wmmmmmmi
De Boekenweek
in Haarlem
S A A B- en R 0 V E R-
SHOW
VRIJDAG 7 MEI 1965
19
Gastvoorstelling door de K.V.S. uit Brussel
„Omzien in wrok"
gaat niet door
Kort geding over gesprek
G. K. van het Reve
FA. FLINTERMAN
Belgisch radio-orkest
van H. Segers ontslagen
Vereniging ter Bevordering van de Belangen des Boekhandels 150 jaar
De radio geeft zaterdag
HILVERSUM II. 298 m. 7.00 VARA. 9.40
VPRO. 10.00-24.00 VARA.
T elevisieprogramma
H ARTENDORP
T .V-nabeschouwingen
Ko van Dijk als Hendrik IV
J. Damshuizer
L
DE TONEELUITWISSELING in het
kader van het Belgisch-Nederlands Cul
tureel Accoord heeft gisteravond tot ge
volg gehad dat het gezelschap van de
Koninklijke Vlaamse Schouwburg te
Brussel naar Haarlem kwam met de op
voering van Vondels „Adam in balling
schap' die sedert enige maanden op
het repertoire van de Brusselaars staat.
Vlaamse voorstellingen in Nederland zijn
nog altijd zeldzaam; maar een Vlaamse
opvoering van een treurspel van Vondel
is wel een héél grote zeldzaamheid.
Zelfs de Noordnederlandse gezelschap
pen putten zich, afgezien van de obligate
„Gysbreght"niet Bepaald uit in Vondel
opvoeringen.
Advertentie
Haar liefste lach is voor hem, voor
zijn gelukkige keuze. Want Step Is
onmisbaar in ieder damestasje. Met
Step vier maal meer plezier van uw
parfum. Geeft een ragfijne verstui
ving. Zeer zuinig in het gebruik.
Beschermt uw parfum. Step, d§ ver
stuiver met welhaast onbeperkte ga
rantie en wereldberoemde service.
Let vooral op de blauwe verpakking.
Alleen dan heeft u de echte
PARIS
voor Nederland:
Fresiaplein 3 Wassenaar tel.01751-4247
De voorstelling door de Nederlandse Co-
medie van John Osborne's „Omzien in
wrok" gaat vanavond in de Haarlemse
Stadsschouwburg niet door. In plaats
daarvan zal op dinsdag 25 mei het stuk
„Wie is bang voor Virginia Woolf" wor
den opgevoerd.
Plaatsbewijzen, die voor het stuk van
vanavond waren bestemd zullen geldig
lijn voor dinsdag.
Senne Rouffaer en Vera Veroft als
Adam. en Eva.
IN 'T BIJZONDER „Adam in balling
schap" is altijd een stiefkind van het Ne
derlandse toneel geweest; ongeveer twee
honderdvijftig jaar is het ongespeeld blij
ven liggen en sedert Royaards het in 1911
eindelijk, als openluchtspel, vertoonde is
't maar zelden weer gespeeld. Tegenwoor
dig stuit de opvoering niet meer, zoals in
die twee-en-een-halve eeuw, op bezwaren
van dominees maar wel op bezwaren van
toneelkunstenaars die maar al te duidelijk
inzien dat dit treurspel van Vondels grijs
heid (Hij was 77 toen hij het schreef) wel
prachtige lyriek bevat maar doodarm is
aan dramatische handeling.
DEZE ZWAKTE van het stuk heeft de
Belgische regisseur Jo Dua door zijn aan
pak van de opvoering bepaald niet kunnen
verdoezelen, ook niet door een zo hoog
tempo te nemen dat het hele treurspel,
met inbegrip van de pauze, niet veel meer
dan twee uur in beslag nam. Daarentegen
leverde dat tempo wèl het nadeel op, dat
de verzen nogal eens werden afgeraffeld
zodat de lyrische bewogenheid de we
zenlijkste waarde van het werk in 't ge
heel niet tot haar recht kwam. Misschien
was het de bedoeling van de regisseur,
zich verre te houden van alle ouderwetse
„verzenzeggerij" en in plaats daarvan de
volle nadruk op de dramatiek van de tekst
te leggen. Maar helaas, daarvoor bezit de
ze tekst te weinig dramatiek, althans in
de eerste drie bedrijven; zodat het spel
eigenlijk pas na de pauze werkelijk op
gang kwam.
IN DIE LAATSTE twee bedrijven kre
gen wij dan ook een indrukwekkende
Adam van Senne Rouffaer te zien en een
goed gespeelde (maar zich herhaaldelijk
overschreeuwende) Eva van Vera Veroft;
het was een verademing na de weeë zoe-
elijkheid, die dit tweetal in de eerdere
idyllische scènes ontophoudelijk had uitge
straald. Goede vertolkingen waren er ook
van Alex Cassiers als Gabriël, Bert Struys
weliswaar niet steeds verstaan) als Lu
cifer, Jeanne Geldof als een mooi slang
achtige Belial en Jo Coppens als een ver-
standelijk-gluiperige Asmodé.
De Rei van Wachtengelen liet veel
om niet te zeggen alles te wensen over.
Er werd door hen vriendelijk gehuppeld
en er werden braaf versjes opgezegd, welis
waar nogal eens met foutieve klemtonen
maar in elk geval netjes in de maat.
Maar van de prachtige zangen en tegen
zangen, die Vondel voor deze Wachtengelen
heeft geschreven, kwam in 't geheel niets
over het voetlicht.
DE KOSTUUMS van Harry Wich volde
den goed en er was een sfeer-scheppend
geluidsdécor van Marcel Stoop. Vondels
aanwijzing „Het treurtooneel is in den
paradijze" kwam in Wichs uiterst simpel
decor niet overtuigend tot uitdrukking.
De voorstelling werd bijgewoond door de
Belgische ambassadeur, F. X. baron van
der Straten-Waillet, en de Commissaris der
Koningin in de provincie Noord-Holland
mr. F. J. Kranenburg. De belangstelling
van 't gewone publiek voor deze Belgische
gastvoorstelling was, afgezien van een ver
heugend aantal middelbare scholieren, ge
ringer dan men had mogen verwachten.
Simon Koster
Te Haarlem zal er slechts één Boeken
weekmanifestatie zijn, namelijk een door
de R.K. Openbare Leeszaal en Bibliotheek
georganiseerde bijeenkomst op woensdag
19 mei (20.15 uur) in de Renaissance-
zaal van het Frans Halsmuseum. Prof. dr.
S. Dresden zal dan spreken over „Het
raadsel in roman en detectiveroman".
Prof. Dresden, die moderne Franse let
teren doceert aan de Rijks-universiteit te
Leiden, schreef behalve vele andere letter
kundige werken, tezamen met Simon Vest
dijk „Marionettenspel met de dood; over
het wezen van de detective-story".
Na de pauze is er gelegenheid tot het
stellen van vragen en tot discussie. De
toegang is geheel vrij voor personen boven
17 jaar (voorzover de plaatsruimte het
toelaat). Er is geen kaartverkoop, geen
plaatsbespreking en er zijn geen toegangs
bewijzen. De Renaissance-zaal is uitslui
tend te bereiken via de poort van het mu
seum aan het Klein Heiligland» tegenover
het belastingkantoor.
Dit is een foto van het Pavilion de
Montreux, waar deze week het tele
visiefestival is gehouden met als in
zet de gouden, de zilveren en de
bronzen roos. Van kwart over tien
tot kwart voor elf is vanavond via
Nederland 1 de rechtstreekse Euro
visie-uitzending van de gala-avond,
ijdens welke de prijzen worden be
kend gemaakt, te zien.
Een interview met de schrijver G. K.
van het Reve in het bij de n.v. Uitgevers
mij Polak en Van Gennep uitgegeven boek
„Scheppen riep hij gaat van au" van H.
U. Jessurun d'Oliveira, is inzet geworden
van een kort geding dat de Vlaamse n.v.
Uitgeversmij A. Manteau en mevrouw A.
G. G. Manteau hadden aangespannen te
gen de genoemde Amsterdamse uitgever.
In dat interview vertelt Van het Reve
van zijn Vlaamse collega Hugo Claus dat
deze destijds voor de uitgave van diens
roman „De Metsiers" een bijzonder nade
lig contract bij de Brusselse uitgeverij had
gekregen. Voorts betitelt van het Reve in
dat interview mevrouw Manteau met een
term, die de raadsman der eisende partij,
mr. A. Mout» omschreef als „een woord
van hoogst obscene afkomst in de beteke
nis van sufferd". De eiseressen stellen dat
de weergave van het contract met Hugo
Claus volstrekt onjuist is en hun bij het
publiek een slechte naam kan bezorgen.
Zij vorderen een verbod tot verspreiding
van het boek op straffe van een dwangsom
van 1000 per overtreding. Bovendien acht
mevrouw Manteau zich beledigd door de
voor haar gebezigde benaming. Mr. Mout
noemde in zijn eisen, behalve het stopzet
ten van de uitgave, als tweede mogelijk
heid het onleesbaar maken van de betref
fende passage.
Mr. J. C. Schultsz, die voor gedaagde
optrad, meende dat het geding volstrekt
onnodig was geweest. Zijn cliënt had de
Brusselse uitgeverij in een brief toegezegd
de passage in de tweede druk van d'Oli-
veira's boek weg te laten, (de eerste druk
is vrijwel uitverkocht).
Over de gebezigde benaming voor me
vrouw Manteau zei hij: „Men pleegt in
litteraire kringen nu eenmaal geen blad
voor de mond te nemen. Bovendien dient
men in aanmerking te nemen dat Van het
Reve een belangrijk verband ziet tussen
honorering en creativiteit."
Advertentie
op 6, 7 en 8 MEI
dagelijks van 10.0022.00 uur
SAAB - ROVER DEALER
Zandvoortselaan 365 - Telefoon 42212
BENTVELD
De Franstalige radio en t.v. in België,
de R.T.B. heeft besloten het contract met
het ook in Nederland bekende orkest van
ïlenri Segers niet te verlengen.
De Belgische orkestleider is schriftelijk
medegedeeld, dat hem na afloop van het
lopende contract op 31 mei geen nieuwe
verbintenis zal worden aangeboden. De
R.T.B. beschouwt het orkest als een
„overbodige luxe", aldus verklaarde di
recteur-generaal R. Wangermee. Henri Se
gers zelf zei van het ontslag van hem
en zijn achttien musici niets te begrijpen.
Hij is sedert 1954 in dienst bij de R.T.B.
De Gala-avond en het Boekenbal ter opening van de
Boekenweek, zullen dit jaar van bijzondere allure zijn: het
RAI-congrescentrum te Amsterdam zal door Metten Koom-
stra met honderden versiersels worden omgebouwd tot een
gigantisch pret-paviljoen, waar meer mensen dan ooit
3500 het boekenfeest zullen vieren. Er is dan ook alle
reden om feest te vieren want de Vereniging ter Bevordering
van de Belangen des Boekhandels bestaat 150 jaar. De
Boekenweek wordt voor de dertigste maal gehouden en voor
het eerst zal er een week lang een nationale boekenmarkt
worden gehouden, waar alle 30.000 bestaande Nederlandse
boektitels onder één dak worden verkocht. Koningin Juliana
zal de gala-avond, die wordt geopend door minister Vrolijk,
bijwonen. Het programma vermeldt de vertoning van de
door Frans Weisz gemaakte film „Een zondag op het eiland
van de Grande Jatte" en het toneelstuk „De Koning komt
voorbij" van Sybren Polet, dat wordt opgevoerd door de
toneelgroep „Studio". De gala-avond wordt besloten met
het traditionele boekenbal, waarvoor dé NTS extra zendtijd
heeft gereserveerd, opdat de VARA van 23.10 uur tot midder
nacht een directe televisiereportage kan uitzenden.
IN DE FOYERS van het congresgebouw zullen de 1500 genodigden en de 2000 men
sen die tegen betaling van tien gulden het schrijversbal willen meemaken kunnen
dansen op de muziek van zes orkesten, 's Nachts om 1 uur heeft in de congreszaal
de première plaats van de nationale boekenmarkt-show, waaraan meewerken: Mies
Bouwman, Jan Blokker, Rinus Ferdinandusse, Arly Day, Nelly Frijda en Boys Big
Band. De jubilerende boekhandelaren hebben in de Boekenweek zoveel grote en
kleine evenementen georganiseerd, dat het ondoenlijk is ze alle te vermelden. Het
grootste gebeuren is echter de Nationale Boekenmarkt, die van vrijdag 14 mei tot en
met zondag 23 mei in de hallen van de RAI wordt georganiseerd. Deze markt beslaat
een oppervlakte van ruim 10.000 vierkante meter met onder meer honderd stands
van uitgevers en importeurs en een aantal paviljoens, waar de boeken naar onder
werp zijn gerangschikt. Tien dagen lang zal de RAI de grootste boekhandel van
Europa zijn en misschien wel van de wereld.
DE BEVOORRADING van deze reus
achtige boekwinkel vraagt een bijzondere
organisatie; in een van de RAI-hallen is
dan ook een magazijn gebouwd met een
totale plank-lengte van 7 kilometer, waar
op ruim een half miljoen boeken worden
opgeslagen, die in totaal 140 ton wegen.
Men zal op de Boekenmarkt niet alleen
kunnen kijken en kopen, maar ook iets
kunnen beleven van de vele activiteiten
die het programma vermeldt, zoals film
vertoningen in het congrescentrum, lezin
gen, forums, ontmoetingen met auteurs,
van Jan Cremer tot prof. Toynbee, bal
letuitvoeringen en zelfs een militaire tap
toe. Op zaterdag 15 mei is het wederom
feest in het congrescentrum. Om 10 uur
begint hier namelijk een School-boeken-
bal voor 1500 leerlingen van middelbare
scholen. De jeugd kan er dansen op mu
ziek van drie orkesten en een litterair
café bezoeken waar zo'n 70 auteurs zullen
zitten, die graag over hun werk willen
praten.
ALS BOEKENWEEK-GESCHENK is de
ze maal uitgegeven het verhaal „De Geu
zen" van Harry Paape; men krijgt dit
boekje cadeau bij boekaankopen van 7,50
gulden of meer. In het boekenweek-ge-
schenk bevindt zich een bon die recht
geeft op een reductie van 1,50 gulden bij
aankoop van een exemplaar van het foto
boek „Taal en Teken". De jeugduitgave
ter gelegenheid van de Boekenweek is een
verzameling van proza-fragmenten van Ne
derlandse schrijvers, op het thema „on
derweg", bijeengebracht door drs. Theo
Vesseur. In de komende dagen zal door
geheel Nederland in een oplage van 1 mil
joen exemplaren, het tijdschrift „Boe
ken in Huis" gratis worden verspreid.
De tentoonstelling „Taal en Teken" in
het Haagse gemeentemuseum betreft de
menselijke communicatie, het betekenis
hechten aan natuurverschijnselen is een
veel elementairder eigenschap van de mens
dan bijvoorbeeld zijn drang naar ratio
neel onderzoek. Aan het verschijnen van
kometen of van gestrande walvissen werd
een ongeluk voorspllende betekenis ge
hecht waarom? Daarvoor is geen en
kele redelijke verklaring te geven. Het be
wijst alleen dat de mens aan elk uitzon
derlijk natuurverschijnsel een betekenis
gaf. Hij maakte ook zelf tekens. Hoe, dat
wordt op deze tentoonstelling in grote lij
nen aangeduid. Een teken is alles wat
door de mensen wordt gesteld voor een
bepaald aspect van de werkelijkheid om
iets over de werkelijkheid te zeggen.
Elk volk, elke cultuur heeft een patroon
uitgedacht om de wereld „kenbaar" te
HILVERSUM I. 402 m. 7.00-24.00 KRO.
KRO: 7.00 Het levende Woord. 7.05 Oude
kamermuziek (gr.). 7.30 Nieuws. 7.40
Geestelijke liederen. 7.55 De kerk zijt gij,
praatje. 8.00 Djinn: gevarieerd program
ma. (8.30-8.40 Nieuws). 12.00 Angelus.
12.03 Licht instrumentaal ensemble en
zangsolisten. 12.24 Marktberichten. 12.27
Mededelingen t.b.v. land- en tuinbouw.
12.30 Nieuws. 12.40 Religieus nieuws. 12.45
Overheidsvoorlichting: Geven en nemen.
Tips voor en van weggebruikers. 12.55
Licht instrumentaal kwartet en zangsolis
te. 13.15 Voor de jeugd. 14.10 Musicerende
dilettanten: Vocaal dubbelkwartet. 14.30
Voor de kleuters. 14.40 Franse les. 15.00
Lichte orkestmuziek en zangsolisten. 15.30
Signaal' dokumentatie voor en over jonge
mensen. 15.50 Karakteristiek; een pro
gramma van weinig woorden en veel mu
ziek. 16.30 Sportperiscoop. 16.40 Moderne
orkestwerken (opn.). 17.05 Lichte grammo-
foonmuziek. 17.30 Kunstkroniek. 18.00 Ste
reo: Licht instrumentaal ensemble. 18.20
Jazzmuziek met commentaar. 18.50 Licht
baken, lezing. 19.00 Nieuws. 19.10 Actuali
teiten. 19.30 Limburgs Symfonie-orkest en
soliste: klassieke en semi-klassieke wer
ken (opn.). 20.30 Rieleksen..., amuse-
menstprogramma. 21.35 Man en paard, ac
tuele kroniek. 21.45 Roulette, muzikaal
spelletje. 22.00 Liedjes uit Vlaanderen en
Nederland. 22.25 Boekbespreking. 22.30
Nieuws. 22.40 Epiloog. 22.45 Kruispunt: ge
sprek over Christen-zijn in Kerk en wereld
van vandaag. 23.15 Nieuwe klassieke
grammofoonplaten met commentaar.
23.55-24.00 Nieuws.
VARA: 7.00 Nieuws, ochtendgymnastiek
en socialistisch strijdlied. 7.20 Grammo-
foonmuziek. 7.25 Van de voorpagina. 7.30
Lichte grammofoonmuziek. 8.00 Nieuws,
postduivenberichten en socialistisch strijd
lied. 8.13 Lichte orkestmuziek (gr.). 8.20
Wegwijs, tips voor trips en vakanties.
8.30 Lichte grammofoonmuziek. 9.00 Loon
naar werken, praatje. 9.10 Stereo: Weens
Filharmonisch orkest: klassieke muziek
(opn.). VPRO: 9.40 Geheel en al, gods
dienstige lezing (1). 9.55 Doe je vrouw de
deur uit, praatje. VARA: 10.00 Grammo
foonmuziek. 10.15 Z.O. 135, gevarieerd
programma. (Om 11.00 Nieuws). 12.27
Mededelingen t.b.v. land- en tuinbouw en
postduivenberichten. 12.30 Actueel sport
nieuws. 12.55 VARA-Varia. 13.00 Nieuws.
13.15 Stereo: Lichte orkestmuziek en solis
ten. 13.40 Uitlaat, programma voor de
twintigers. 14.15 Radio Jazzclub. 14.45 Ver
enigingsraad van de VARA vandaag bij
een: samenvatting van de toespraak. 15.00
Nederlandse zangers uit vroeger jaren
(opn.). 16.00 Nieuws. 16.02 Boekbespre
king. 16.20 Stereo: Licht instrumentaal
septet. 16.40 Orgelspel. 16.55 Stereo: Sa
lon-orkest. 17.20 Tot ziens in Den Haag:
Het Pinkstersportfeest van de Nederlands
Culturele Sportbond. 17.30 Weekjoumaal.
18.00 Nieuws en commentaar. 18.20 Tijd
voor teenagers. 19.20 Promenade-orkest en
solist: amusementsmuziek. 20.00 Nieuws.
20.05 Amusementsmuziek (gr.). 21.00 So
cialistisch commentaar. 21.15 Stereo: Me-
tropole-orkest. 21.45 Ik trek door het land,
licht programma. 22.00 Reportages. 22.30
Nieuws. 22.40 Lichte orkestmuziek. 23.10
Even naplaten, licht muzikaal program
ma. 23.55-24.00 Nieuws.
BRUSSEL. 324 12.00 Nieuws. 12.03 Amuse
mentsprogramma. 12.25 Weerbericht, me
dedelingen en berichten. 12.30 Stereo:
Lichte muziek. 12.57 Programmaoverzicht
13.00 Nieuws en weerbericht. 13.20 Amuse
mentsprogramma. 14.00 Nieuws. 14.03 Mu
sical. 15.00 Nieuws. 15.03 Radioweek I, II
en III. 15.15 Hoorspel. Daarna: Lichte mu
ziek met commentaar. 17.00 Nieuws, weer
bericht en mededelingen. 17.15 Amateur
koorzang. 17.30 Recital. 18.00 Nieuws. 18.03
Voor de soldaten. 18.28 Paardesportberich-
ten. 18.30 Kleinkunstprogramma. 18.45
Sportkroniek. 18.52 Lichte muziek. 19.00
Nieuws, weerbericht en radiokroniek.
18.40 V. d. jeugd. 20.30 Internationale uit
zending van het Rode Kruis. 21.00 Amuse
mentsmuziek. 22.00 Nieuws en berichten.
22.15 Lichte orkestmuziek. 22.45 De zeven
kunsten. 23.00 Nieuws. 23.05 Dansmuziek.
23.55-24.00 Nieuws.
VOOR VRIJDAG
NEDERLAND I
NTS: 19.00 Nieuws. 19.01 Voor de kleu
ters. VARA: 19.06 Sportcommentaar. 19.35
The Flintstones, tekenfilm. NTS: 20.00
Journaal. VARA: 20.20 Achter het nieuws.
20.45 Mei '65, geïllustreerd tijdschrift.
21.25 K-wartaal, cabaret:' NTS: 22.15 Prijs
uitreiking Gouden Roos van Montreux.
VARA. 22.45 Actueel Humanisme. NTS:
22.55 Toeristische tips. 22.58-23.03 Jour
naal.
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Journaal. NCRV: 20.01 Voor
de tieners. NTS: 20.45 Geheime Brigade,
TV-film. 21.35 Abebe Bekila, documentai
re film. 21.55-22.10 Attentie.
VOOR ZATERDAG
NEDERLAND I
VPRO: 16.00-17.30 Voor de kinderen.
NTS: 18.45 Nieuws. 18.46 Voor de kleu
ters. 18.51 Inleiding tot het schakelpro
gramma in verband met de herdenking
van VE-day. 19.00 VE-Day, documentair
schakelprogramma. 20.00 Journaal VPRO
20.20 Les Compagnons de la Chanson. 20.55
Uit... goed voor U. 21.30 Balletprogram
ma. 22.00 Mensen kijken. NTS: 22.40-22.45
Journaal.
NEDERLAND II.
NTS: 20.00 Nieuws. AVRO: 20.01 Zoo
Zoo, maandelijks dierenprogramma. 20.25
De schone heks, TV-film. 20.50 Combo:
dansmuziek. NTS: 21.20-22.10 Hoe maakt
U het?; de fiets.
Advertentie
E R R E S
CENTRIFUGES v.a. 159.-
Gen. Cronjéstr. 43, Haarlem - Tel. 52760
maken. De patronen veranderden en daar
mee de symbolen waarmee het patroon
werd aangeduid. De geschiedenis der
mensheid, het menselijk besef van kenba
re en onkenbare dingen, zijn uitgedrukt
in een onafzienbaar aantal tekens. Uit die
onmetelijke hoeveelheid heeft men voor de
tentoonstelling 'n aantal voorbeelden moe
ten kiezen. Het begint met het door Con
stant Nieuwenhuis gebouwde „Labyrint",
dat de „aarde zonder mensen, onbespro
ken, onbeschreven, zonder naam" voor
stelt. De mens verschijnt en net als de
dieren wordt hij door middel van zijn zin
tuigen de hem omringende wereld gewaar.
Maar anders dan de dieren interpreteert
hij die wereld als werking van goede
en boze geesten, als goddelijke schep
ping of als gevolg van natuurkundige wet
ten. Het beeld dat de verschillende vol
ken zich van dezelfde werkelijkheid vor
men is telkens heel anders. Het wordt be
schreven in hiëroglyphen, in alfabetische
lettertekens, in verschillende vormen van
beeldende kunst. De beeldende kunst
spreekt ook een taal, waarvan de tekens
in elk tijdperk en voor elke cultuurge
meenschap een hoogst actuele betekenis
hebben om daarna weer door actuele te
kens vervangen te worden. Ook dit dege
neratieproces van het teken wil de expo
sitie aantonen met als voorbeeld „De Ve
nus van Milo" en het christelijk kruis
beeld. Verder wil men laten zien hoe te
kens gebruikt, maar ook misbruikt kun
nen worden, hoe de grootste ontdekkingen
er door mogelijk zijn gemaakt, maar ook
de leugen (nazistische propaganda).
Zo wil de tentoonstelling „Taal en Te
ken" een leiddraad zijn in dit onmete
lijke gebied, dat eigenlijk de gehele ge
schiedenis der mensheid omvat. Van het
gesproken woord naar het schrift, dat weer
een begrippenschrift (beeldverhaal) en een
woordenschrift kan zijn. De boekdrukkunst
maakt een nog groter verspreiding van
het woord mogelijk, radio, film, televisie
zijn nog weer moderner verspreidingsmid
delen. Kunstwerken en monumenten zijn
duurzame tekens om de gehele geeste
lijke bagage van een tijdperk te „ver
eeuwigen". Met tekens tenslotte, kan men
uitdrukken wat niemand zich kan voor
stellen: de snelheid van het licht, de struc
tuur van een atoom. Kortom, tekens die
nen om de wereld voor ons hanteerbaar
te maken, zoals men een stratenplan in
zijn zak kan dragen van een wereldstad
als Londen, terwijl het werkelijke stads
beeld er toch heel anders uitziet. Taal en
Teken is een ambitieuze tentoonstelling,
een interessante tentoonstelling waarop in
detail misschien wel het een en ander
aan te merken valt.
Gisteravond bracht de AVRO „Hendrik
IV" van Luigi Pirandello op het scherm.
Ko van Dijk, uitzonderlijk goed, maakte
onder de scherp toeziende ogen van de
televisiecamera's, kundig gebruikt door
regisseur Walter van der Kamp en zijn
medewerkers, duidelijk, hoe evenwichtig
de hoofdrol is, hoe ontdaan van overdrij
ving, hoe innerlijk doorleefd ook.
Zeldzaam goed was ook de bezetting
van de andere rollen. Josephine van Gas
teren, die de markiezin Mathilde Spina
speelde, liet beseffen, dat het jammer is,
dat wij haar haast nooit op de televisie
zien; Cockie Boonstra was haar bevallige,
in deze bizarre kring doodsbange dochter
Frieda. Henk Molenberg overtrof zichzelf
als de aristocratische markies Di Nolli.
Gerard Hartkamp maakte een bijna be
lachelijke, meelijwekkende figuur van de
angstige en wijsneuzige dokter Genoni. Lo
van Hensbergen gaf niet alleen figuurlijk
overtuigend gestalte aan de bedrieglijke
en misdadige, rijke nietsnut, de baron
Belcredi. En daarbij als het ware voor
gegaan door de altijd boeiende Cor van
Rijn, waren ook Joop Admiraal, Eric
Plooyer en Aart Staartjes zeer goed als
de vrolijke, jonge raadslieden van deze
pseudo-Hendrik IV. Tegen de achtergrond
van de sobere, maar indrukwekkende dé
cors van Peter Zwart boden zij onder
tekstregie van Ko van Dijk en duide
lijk door diens vertolking bezield ons
een anderhalf uur van waardevol genot,
die het bezit van een t.v.-toestel weer
eens een rijk bezit maakte.
