IJmuider Courant | 1965 | 8 mei 1965 | pagina 21

AUGUST DE BOECK

PAUL GILSON

Werk van Chabot in Felison

Gouden Roos voor Finland

en

herdacht

gMimmim 1

NEGEN MUZEN

il!»

[ATERDAG 8 MEI 1965

21

De Koninklijke Vlaamse Opera eert twee
pioniers van haar nationale repertoire

jij

- -m

V

iilly H h

k.

een expositie als een oorlogsmonument

Omroepen-Televizier nu
voor de Hoge Raad

De televisieprijzen van Montreux

&-

De radio geeft zondag

De radio geeft maandag

T elevisieprogramma

VOOR ZATERDAG

NEDERLAND I

T. V-nabeschouwingen

Dag Rob, dag Rinus

IN BELGIë, vooral in het Vlaamse gedeelte, maakt men
zich op om het eeuwfeest te herdenken van twee compo
nisten die een voorname rol hebben gespeeld in de muziek-
culturele bedrijvigheid van vóór de tweede wereldoorlog:
August de Boeck en Paul Gilson. Beiden zijn leraar geweest
aan de conservatoria van Brussel en van Antwerpen; hun
invloed op de nu nog levende oudere generatie is dus groot
geweëst. Maar ook als componist hebben zij markante
sporen nagelaten. Beiden hebben onder meer het nationale
operarepertoire verrijkt, zodat het voor de hand ligt dat hun
eeuwfeest in de schouwburgen enig accent zal krijgen.
Zo woonde ik in de Koninklijke Vlaamse Opera te Ant
werpen voor kort een opvoering bij van „Francesco" van
August de Boeck, manifestatie die reeds vooruitliep op de
herdenking, die pas morgen, negen mei valt. Dit werk da
teert van 1921; het is de enige opera van De Boeck, die hij
op Franse tekst schreef, namelijk op een libretto naar de
roman „La route d'Emeraude" van Eugène de MolcLer-, in

de Nederlandse vertaling die in de Koninklijke Vlaamse
Opera gebruikt wordt, werd de naam van de vrouwelijke
hoofdrol als titel genomen. Men verliest niets aan deze
vertaling, te minder zelfs daar het gegeven zich afspeelt
in het zeventiende-eeuwse Holland, te midden van een ge
fingeerde schildersbent, waarbij ook Rembrandt even om de
hoek komt kijken. Voor het overige componeerde De Boeck
zijn opera's steeds op Nederlandse teksten. Ik herinner mij
uit mijn jeugd opvoeringen in de Vlaamse Opera (meestal
premières) van zijn „Thervigne de Méricourt" (1901),
„Winternachtsdroom" (1902), „Rijndwergen" (1906) en „Rei-
naert de Vos" (1909). Laatstgenoemde werk (een „beesten
spel" in de aard van Aristofanes' „De Vogels") is van al deze
wel het merkwaardigste. De dichter van het libretto, Rafael
Verhulst, ging er prat op, dat hij met deze cultuurhistorische
menagerie Rostand met zijn „Chanteclair" (1910), een stuk,
waarin vogelfiguren acteren, een slag vóór was.

BERTHE SEROEN, die kort tevoren schitterend gedebuteerd had met de Elisabeth-
rol in „Tannhauser", creëerde in de „Reinaert de Vos" de partij van Hermelijn, de
vrouw van Koning Nobel. Daar ik als musicerend figurant bij die eerste opvoeringen
betrokken was (ik had in de eerste scène op het toneel een piccolopartij te spelen)
kan ik daar als getuige een aardige anekdote van vertellen, die trouwens ook in het
geschiedboek van de K.V.O. vermeld staat. Het gebeurde tijdens een stormachtige
avond, waarop zelfs het treinverkeer in de war was. Berthe Seroen, die per spoor van
Mechelen moest komen, ontbrak op het appèl toen het doek moest gehaald worden.
De zangeres die de rol als „doublure" ingestudeerd had stond klaar om „op te gaan"
toen, op het moment dat Hermelijn moest optreden en plaats nemen op de troon
naast Koning Nobel, Berthe Seroen het toneel zingend kwam opgestormd in zwarte
rouwkleding, met hoed en lange voile (haar vader was kort tevoren overleden), net
op tijd om haar partij vocaal te vervullen. Begrijp wat een sensatie het gaf daar, in
plaats van een "witte Hermelijn een zwarte dame te zien verschijnen die met een
heftig gebaar haar rouwhoed met voile van het hoofd rukte en wegsmeet. De akte
verliep daarna rustig met die „zwarte madam" tussen beer en vos, wolf en kater, das
en hondje op de dagvaart van Koning Nobel.

DIT GEVAL MEMORERENDE, schiet
mij ook te binnen hoe Berthe Seroen als
„Princes Zonnestraal" in „Winternachts
droom" van De Boeck furore maakte en
wij haar ook als Sieglinde in de Walküre
bewonderen. Herinneringen, des te dier
baarder daar de rijk begaafde zangeres na
1914, in haar Hollandse tijd, de operarich
ting vaarwel gezegd heeft en op het con
certpodium een nog rijker ontplooiing van
haar muzikale talenten tot werkelijkheid
maakte, waarvan bij velen de gedachtenis
lang niet vervaagd is, evenmin als die be
treffende de invloed op de muzikale ten
densen, die met haar pianist Evert Cor
nells op de generatie van toen uitging.

MAAR WIJ HADDEN het over de com
ponist August de Boeck. Als zoon van de
koster-organist van Merchtem bij Brussel
in 1865 geboren, studeerde hij aan het
Conservatorium van'de hoofdstad orgel en
compositie; hij verwierf de Prijs van Rome.
Opvallend hoe deze buitenman (hij bleef
jarenlang organist in zijn geboortedorp en
was bekend om zijn hobby als rozenkwe-
ker) de niet-Vlaamse, om niet te zeggen
de anti-Vlaamse sfeer van Brussel van zich
afwierp en met cantates .liederen en
opera's zijn Vlaamse natuur volgde. Zo
werd hij dan ook een der steunpilaren van
de Antwerpse Vlaamse Opera, die nu ruim
zeventig jaar geleden uit de Vlaamse cul-
tuurdrang ontstond en zich op te werken
had tegen de plaatselijke traditie van de
uit het begin der achttiende eeuw da
terende Franse Opera van de Scheldestad.
Het werd een streven naar een oorspronke
lijk repertoire, dat het bestaansrecht van
de idealistische onderneming zou billijken.

7V - «2 .w:

r -• .°j:

v l"™': - -■ ■.ttilBffliKn
- Wfe u ;i jHÖ

- 1 - t

y.:vr i n - - -

August de Boeck.

Het eigen repertorium kwam er en kreeg
zijn plaats nevens de vertaalde opera's van
meestal Germaanse origine. Al was het dan
met die aanwinsten niet allemaal om bravo
te roepen, er waren toch werken bij (een
paar van Jan Blockx bijvoorbeeld) die de
tijd zouden trotseren; prof. Van der Mueren
spreekt in dit verband van „het heroïsche
gebaar van de vechterstijd, waarbij men te
luid schreeuwen moest om wezenlijk mooi
te doen". Men stampt een eigen cultuurstijl
zo maar niet uit de grond. Werkelijke ver
fijning en artistiek cachet brachten De
Boeck en Gilson (deze laatste vooral met
zijn „Prinses Zonneschijn") klaarblijkelijk
in het geding, wat daarom nog niet tot
overweldigende successen bij het publiek
leidde, doorgaans te verklaren uit de
zwakke scenische kracht van de libretti,
die zich soms wel mooi laten lezen, maar
aan boeiende spanning en intrige op de
planken inboeten.

DIT VIEL MIJ OOK bijzonder op bij de
opvoering van de De Boecks „Francesca",
waarin pas een conflictstof merkbaar
wordt in de derde akte. Het geval heeft
dan voor het publiek reeds geen interesse
meer. De muziek moet hpt alleen doen; en
ze doet het ook, althans voor hen die er
oren naar heeft en de slappe psychologie

Paul Gilson.

van het gegeven op de koop toe neemt.
Want het geldt hier een prachtige, karakte
ristieke en rijkgekleurde partituur, waar
van sommige fragmenten in de concertzaal
tevens frappant tot hun recht kunnen ko
men. De Boeck vulde zelfs een heel ta
fereel, waarin niet de minste actie'reliëf
aan het spel geeft, met een symfonische
muziek waarin orgel en verwijderd koor
mede de atmosfeer wekken. Nota bene, de
K.V.O. kan dit nog zonder zielloos Ham
mond-apparaat verwerkelijken, want men
beschikt er over een ingebouwd pijporgel.

De Vlaamse Opera bepaalt zich deze De
Boeck-herdenking niet alleen tot „Fran
cesca", want reeds heeft men voor het
volgend seizoen „Winternachtsdroom" van
de meester in voorbereiding. En verder
maak ik mij sterk, dat de Belgische Radio
nog een keus zal doen uit De Boecks sym
fonisch oeuvre.

HET JUBILEUM betreffende Gilson valt
op 6 juni, dus buiten het operaseizoen;
maar reeds is bekendgemaakt dat de
K.V.O. het seizoen 1965-1966 zal openen
met „Prinses Zonneschijn" van deze merk
waardige gangmaker van het Belgische
muziekleven, werk op tekst van Pol de
Mont, waarvan ik in 1903 ook de première
meemaakte en dat ik later nog menigmaal
hoorde.

VAN TIJD TOT TIJD zo eens een trip
tijdens het weekeinde naar Antwerpen,
geeft mij gelegenheid op operagebied
enigermate bij de tijd te blijven. Het zijn
niet altijd modelopvoeringen, want zo'n
gezelschap dat in de regel alleen in de
eigen stad optreedt, moet te veel hooi op
dè vork nemen om met een eigen, zij het
dan uitgebreide bezetting zijn publiek te
bedienen. Maar er gebeurt voortdurend
wat van belang en zulks doorgaans met
een spontaneïteit die alles overspoelt en het
geheel een levendig karakter verleent. Zo
heb ik er dit seizoen een alleszins vlotte
vertoning bijgewoond van de komische
opera „Marouf" van Rabaud, een partituur
om van te smullen, een goudmijn van
muzikale humor. Wie van Rabaud niets
anders kent dan zijn veelgespeelde „Pro
cession nocturne" leert hem hierbij in een
ander uiterste kennen en bewonderen.
Vieux jeu? Och kom, goede waar verjaart
niet.

BIJ EEN ANDERE gelegenheid kon ik
intens genieten van een uiterst verzorgde
montering van Benjamin Brittens merk
waardige kameropera „De Schending van
Lucretia" („The rape of Lucretia") met in
de titelrol „onze" Mimi Aarden, die bij de
K.V.O. in haar glansrollen, onder meer
Carmen en Amneris een zeer geziene en
gevierde figuur is. De streng klassieke con
ceptie waarin regisseur Anton van de
Velde het werk van Britten monteerde,
gaf aan Mimi de gelegenheid kwaliteiten
in stem en speeltechniek te tonen, die men
van haar uitbundig temperament niet zou
verwachten. In strenge beheersing werd
het een hoogst verrassende prestatie. Dit
gold trouwens voor de opvoering als ge
heel, ook voor het geraffineerde samen
spel van het kamerorkestje onder leiding
van Frits Celis.

HET EXCLUSIEVE der vertolkingen van
het repertoire op Nederlandse tekst bij de
K.V.O., waarmee zij aan haar oorsprong
getrouw blijft, brengt mee dat voor gast-
vertoningen de Nederlandse vocalisten te
Antwerpen een ruime kans krijgen; want
Mimi Aarden is niet de enige die er veel
vuldig optreedt. Bij de jaarlijkse Parsifal-
montering op Goede Vrijdag, was dit jaar
Antoinette Tiemessen betrokken. Doch de
vier delen van de „Ring" alsook „De
Meesterzangers", welke werken in het af
gelopen seizoen met „Parsifal" het ge
bruikelijke Wagnerprogramma van het sei
zoen vormden, werden met uitsluitend
eigen krachten van het gezelschap gegeven.
Stel u voor de complete „Ring" in een
tijdsbestek van twee weken! iets wat men
overal elders voor onmogelijk zou houden,
kan daar wèl. Men hengelt in de Schelde
stad nog niet naar een internationale show
opera. Er is daar traditie die geen prin
cipes vrijgeeft. Hoe lang nog? hoor ik om
mij heen zeggen. Ik weet het niet; maar ik
weet wel dat de Antwerpse Vlamingen
harde koppen hebben en de K.V.O. als een
hunner bolwerken niet zo licht zullen laten
vervreemden.

Jos de Klerk

FELISON HERDENKT oorlog en bevrijding met een belangrijke tentoon
stelling van schilderijen van Hendrik Chabot (1894-1949). Men vindt op deze
expositie een inleiding tot Chabots kunst van de hand van Marius van Beek. Van
Beek citeert daarin Charles Wentinck, die over Chabot schreef in zijn boek
„De Nederlandse schilderkunst sinds Van Gogh". Ook ik neem een stuk tekst
van Wentinck over. „Indien men", schrijft hij, „het expressionisme wil zien als
een terugkeer tot nog niet door de civilisatie aangetaste oerkrachten, wordt het
begrijpelijk dat bijvoorbeeld in Chabots werk een voorkeur optreedt voor een
mensenslag dat als het ware buiten de cultuur en zelfs buiten de civilisatie om
heeft geleefd".

CHABOT HEERT zo vaak een mensen
type geschilderd dat ik met enige verle
genheid boer of landarbeider zou moeten
noemen. We kunnen denken aan Van
Goghs aardappeleters. Ik moet bekennen
dat ik op dit punt altijd weinig contact
met Chabot heb gehad omdat ik onze
maatschappij te ver ontwikkeld meende te
achten om zijn visie op het onderwerp
als een voldoende reële te kunnen zien.
Daarbij hinderde mij een verstarring in
Chabots vormgeving.

Op deze tentoonstelling ontmoet men ech
ter Chabots verbeeldingen van vluchten
de en ondergedoken mensen, door het
Duitse barbarendom buiten cultuur en ci
vilisatie gejaagd, 5 dames schamel en lij
dend als getrapte dieren. En nu is het con
tact er wèl voor mij. Vergeten zijn de be
zwaren tegen de verstarde vormen, ver-

Vakopleiding expressieve vorming. Het

Instituut'voor Expressie van de stich
ting „Ons Leekenspel" te Bussum zal in
september van dit jaar beginnen met een
vakopleiding expressieve vorming te De
venter. Deze opleiding duurt twee jaar
en is bedoeld voor hen die reeds elders
een pedagogische vorming hebben ge
had. Door middel van deze opleiding
hoopt de stichting een bijdrage te leve
ren tot de vorming van leraren en
jeugdleiders die op verantwoorde wijze
leiding kunnen geven aan de expressie
activiteiten van de jeugd.

Jos van Manen. De schrijfster Jos van
ManenPieters krijgt de Athos-prijs
voor 1964 van de Algemene Nederlandse
Bond van Leesbibliotheekhouders omdat
een boek van haar het afgelopen jaar
de meeste keren door bibliotheken w^rd
uitgeleend. De voorzitter van de A.N.B.L.
de heer K. P. van Lierop, zal de prijs
dinsdagmiddag 18 mei uitreiken op de
Nationale Boekenmarkt in de RAI te
Amsterdam.

geten de bezwaren tegen een soms schril te
noemen kleurgeving. Men buigt het hoofd
en herdenkt.

MEN GERAAKT VOL van respect voor
de man, die dit moest maken en dat zo
koppig wist vol te houden. Dan worden
ons ook de ogen geopend van de Holland
se landschappen van Chabot. Het zijn
landschappen waarin men huivert, projec
ten van Chabots voeten, bepaald in en
door die verschrikkelijke tijd. Men komt
Chabots werk niet meer dagelijks tegen
in de museums, die van hem iets bezitten.
Het zou daar eigenlijk ook een eigen zaal
moeten hebben, zoals thans in Velsens ge
meentelijke expositiezaal, waar we niet
afgeleid worden door schilderkunstige pro
blemen, door anderer werk opgeroepen.
De schilder Chabot is vergelijkend met
andere expressionisten te bespreken, maar
dan lopen we de kans de gedreven mens
Chabot enigszins uit het oog te verliezen.
Zijn tentoonstelling is als een oorlogsmo
nument (Tot 31 mei).

Bob Buys

DEN HAAG „De vier grote omroe
pen hebben gezorgd voor een voortzetting
van het optreden van de NTS in 1959, dat
toen verboden en afgekeurd werd door de
staatssecretaris van O.K. en W." consta
teerde gistermiddag tijdens de voortgezet
te behandeling voor de Hoge Raad van
het proces tussen de omroepen en het
blad „Televizier" mr. A. G. Maris, die de
tegeneis van „Televizier" toelichtte. Zo
wel de rechtbank als het Haagse Hof heeft
de vordering reconventie het opleggen
van de verplichting aan de omroepen al
le programmagegevens en radio- en tv-
nieuws ook aan „Televizier" te verstrek
ken niet toegewezen.

Mr. Maris liet zijn betoog vooral ook
steunen op een beschikking van de staats
secretaris van O.K. en. W. uit 1959. De
staatssecretaris kwam toen in het geweer
tegen een beslissing van de N.T.S. een
exclusief fotorecht te verlenen aan het
ANP en fotografen van het weekblad TV.,
de toegang tot de tv-studio's te ontzeggen.
De staatssecretaris oordeelde deze maat
regel in strijd met de vrijheid van nieuws
garing en met het beginsel van non-dis
criminatie.

„Deze praktijk wordt nu voortgezet"
klaagde mr. Maris niet door de NTS.
maar nu door de Federatie van Omroep
verenigingen: een particulier clubje, waar
de overheid niet tussen kan komen".

Zijn tegenpleiter, mr. C. R. C. Wijcker-
held Bisdom, wees er echter op dat de
vrijheid van nieuwsgaripg een wettelijke
fundering mist. Maar ook al gaat men
uit van de vrijheid van nieuwsgaring, dan
nog volgt daar niet de verplichting uit
„nieuws" beschikbaar te stellen.

Op 21 mei zal de advocaat-generaaj
conclusie nemen.

MONTREUX, Vrijdagmiddag. Tot grote verrassing van iedereen heeft de
Finse inzending „The cold old days" de Gouden Roos van Montreux gewonnen
met bovendien nog de persprijs. Canada heetf met zijn show „Show of the week"
van Wayne en Shuster de Zilveren Roos gewonnen en als derde prijswinnaar
kwam Frankrijk uit de bus: Averty gaat met de Bronzen Roos naar huis. De
Chaplin-prijs uitgereikt door de stad Montreux, voor de geestigste inzending op
dit festival, kwam bij Tsjechoslowakije; Noorwegens inzending „Collage kreeg
een speciale vermelding van de 25 man tellende jury.

De Finnen met „the cold old days
(het verhaal van werklieden bij een tem
peratuur van 25 graden onder nul die een
oud kasteel op een eilandje gaan restau
reren en waarvan een van hen in ge
dachten de meest merkwaardige dingen

HILVERSUM I 8.00 KRO. 10.00 CONVENT
VAN KERKEN. 11.15 KRO. 17.00
IKOR. 19.30 NCRV. 20.15-24.00 KRO

KRO: 8.00 Nieuws. 8.15 Klassieke gram-
mofoonmuziek. 8.25 Inleiding hoogmis. 8-30
Hoogmis. 9.30 Klassiek pianospel (gram.).
9.45 Nieuws. CONVENT VAN KERKEN:
10.00 Dienst van het Leger des Heils.
KRO: 11.15 Medaillon: klankrijk portret.
12.10 Boekbespreking. 12.20 Stereo: Lichte
grammofoonmuziek. 12.30 Nieuws. 12.35
Buitenlands commentaar. 12.45 Mededelin
gen of grammofoonmuziek. 12.50 De drie
musketiers, licht programma. 13.10 De
Springplank: programma met jonge arties
ten. 13.30 Voor de kinderen. 14.00 Gelders
orkest en soliste: klassieke muziek. 15.00
De hand aan de ploeg, lezing. 15.05 Mara
thon; muziek en sport. (j6.25-16.30 Toto
uitslagen). 16.30 Lichte grammofoonmu
ziek. IKOR: 17.00 Hervormd# kerkdienst.
18.00 Oecumenisch nieuws. 18.10 Zingt het
voorbedachte lied. 18.30 Kerk, veraf en
dichtbij, berichten en lezingen. 19.00 De
Open Deur, lezing. NCRV: 19.30 Gewijde
muziek (gr.). 20.00 Nieuws. 20.07 Reflex:
een wekelijkse bespiegeling over leven en
samenleven. KRO: 20.15 De Zilvervloot, in
ternationale volksliederen. 20.30 Het grote
Schisma, klankbeeld. 21.30 Pianotrio: klas
sieke en moderne muziek. 22.05 Wissewas-
sen, licht programma. 22.25 Boekbespre
king. 22.30 Nieuws. 22.40 Epiloog. 22.50
Licht ensemble: licht klassieke werkjes.
23.10 Muziek van de Lage Landen, muzi
kale lezing. 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM II 298 m. 8.00 VARA. 12.00
AVRO. 17.00 VARA. 18.30 VPRO.
20.00-24.00 AVRO.

VARA: 8.00 Nieuws, postduivenberichten
sportmededelingen en socialistisch strijd-
liéd. 8.18 Voor het platteland. 8.30 Weer of
geen weer, gevarieerd programma. 9.45
Geestelijk leven, toespraak. 10.00 Instru
mentaal ensemble: Oude muziek. 10.35 Ad
Rem, wedstrijdspelletje. 10.50 Promenade
orkest en solist: klassieke en moderne mu
ziek. 11.25 Boeketje romantiek, liedjes en
proza. AVRO: 12.00 Lichte orkestmuziek
en solisten. 13.00 Nieuws. 13.07 De toe
stand in de wereld, lezing. 13.17 Mede
delingen of grammofoonmuziek. 13.20 Knip
perlicht, programma voor alle weggebrui
kers. 14.00 Klankomrankte levens: biogra
fie van grootmeesters der lichte muziek.
15.00 Stereo: Omroeporkest en solisten
(opn.): klassieke muziek. 16.15 Lichte
grammofoonmuziek. 16.30 Sportrevue. VA
RA: 17.00 Dansmuziek voor de tieners.
17.30 Voor de jeugd. 17.50 Nieuws en sport
uitslagen. 18.05 Sportjournaal. VPRO: 18.30
Om recht en menselijkheid, lezing (IV).
18.45 Parlando: licht gevarieerd program
ma. 19.30 Wijdingsdienst. AVRO: 20.00
Nieuws. 20.05 Promenade orkest, radio
koor en solisten: La belle Hélène, operette
(opn.). 21.05 Koste(r)lijk Rendez-vous, ca
baretprogramma. 21.30 De blinde schutter,
hoorspel. 22.05 Klavecimbelrecital: oude
muziek (opn.). 22.30 Nieuws. 22.40 Actuali
teiten en sportuitslagen 2de klas voetbal.
23.00 Franse chansons (opn.). 23.30 Lichte
orkestmuziek (gr.). 23.55-24.00 Nieuws.
BRUSSEL 324 m.

12.00 Nieuws. 12.03 Satirisch program
ma. 12.55 Programma-overzicht en berich
ten voor de schippers. 13.00 Nieuws en
weerbericht. 13.20 Voor de soldaten. 14.00
Nieuws. 14.03 Opera- en Belcantoconcert.
15.03 Sportprogramma met berichten voor
de automobilisten en gevarieerde muziek.
(Om 17.00 en 18.00 Nieuws). 18.30 Katho
lieke godsdienstige uitzending. 19.00 Nws.
19.40 Gevarieerd muzikaal programma m.
berichten voor de automobilisten. 21.00
Amusementsmuziek. 22.00 Nieuws. 22.15
Lichte muziek. 23.00 Nieuws. 23.05 Ge
mengd avondprogramma. 23.55-24.00 Nws.

HILVERSUM I. 402 m. 7.00-24.00 NCRV.

NCRV: 7.00 Dagopening. 7.10 Klassieke
kamermuziek (gr.). 7.20 Sportuitslagen
van zaterdag. 7.30 Nieuws. 7.40 Radiokrant
7.55 Lichte grammofoonmuziek. 8.10 Gewij
de muziek (gr.). 8.30 Nieuws. 8.40 Lichte
grammofoonmuziek. 9.00 Verzoekprogram
ma voor de zieken. 9.35 Waterstanden. 9.40
Voor de vrouw. 10.10 Klassieke grammo
foonmuziek. 10.20 Rondom het Woord:
theologische etherleergang. 11.05 Lichte
grammofoonmuziek. 12.00 Licht instrumen
taal kwartet. 12.22 Voor boer en tuinder.
12.27 Mededelingen t.b.v. land- en tuin
bouw. 12.30 Nieuws. 12.40 De Meidagen van
1940, serie korte programma's over de in
val van de Duitse troepen in ons land, nu
25 jaar geleden. 12.50 Lichte orkestmuziek
en solisten (opn.). 13.20 Lichte grammo
foonmuziek. 14.05 Schoolradio. 14.30 Moder
ne kamermuziek (opn.). 15.05 Als de kat
van huis is... (herhaling van donderdag 29
april jl.). 15.35 Klassieke grammofoonmu
ziek. 16.00 Bijbeloverdenking. 16.30 Stereo:
Vocaal ensemble: geestelijke liederen.
16.45 Klassieke grammofoonmuziek. 17.00
Voor de kleuters. 17.15 Voor de jeugd.
17.30 Lichte grammofoonmuziek voor de
tieners. 17.50 Overheidsvoorlichting: Expe
ditie in het Surinaamse binnenland. Spre
ker: L. Hulsebos. 18.00 Marinierskapel van
de Koninklijke Marine. 18.20 Uitzending
van de Partij van de Arbeid: Bij de tijd,
een 14-daagse radio-uitgave van de Partij
van de Arbeid. 18.30 Klassieke gewijde
grammofoonmuziek. 19.00 Nieuws en weer-
praatje. 19.10 Radiokrant.»19.30 Ensemble
parade (opn.). 19.55 Op de man af, praatje.
20.00 Stereo, Lichte grammofoonmuziek.
20.20 Koningin en Vaderland: De rege
ringsperiode van H.M. Koningin Wilhelmi-
na 1938-1948, klankbeeld. 21.50 Wereldpa
norama. 22.00 Instrumentaal en vocaal en
semble: ritmische studentenliederen. 22.20
Boekbespreking. 22.30 Nieuwe en herhaling
SOS-berichten. 22.40 Avondoverdenking.
22.55 Show-Schouw, makers van muziek in
film en musical. 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m. 7.00 VARA. 9.40
VPRO. 10.00-24.00 VARA.

VARA: 7.00 Nieuws, ochtendgymnastiek
en socialistisch strijdlied. 7.20 Amuse
mentsmuziek (gr.). 7.25 Van de voorpagi
na, praatje. 7.30 Lichte grammofoonmu
ziek. 7.55 De eerste oorlogsdag, nu 25
jaar geleden. 8.00 Nieuws en socialistisch
strijdlied. 8.13 Lichte grammofoonmuziek.
8.50 Gymnastiek voor de vrouw. 9.00 De
eerste oorlogsdag, nu 25 jaar geleden. 9.05
Klassieke grammofoonmuziek. VPRO: 9.40
Arthur Miller en de schuldvraag, overden
king. VARA: 10.00 De eerste oorlogsdag,
nu 25 jaar geleden. 10.05 Lichte grammo
foonmuziek. 11.00 Nieuws. 11.02 De eer
ste oorlogsdag, nu 25 jaar geleden. 11.07
Voordracht. 11.50 Moderne Nederlandse or
kestwerken (gr.). 12.00 De eerste oorlogs
dag, nu 25 jaar geleden. 12.05 Pianoduo:
lichte muziek. 12.22 Voor het platteland.
12.27 Mededelingen t.b.v. land- en tuin
bouw. 12.30 Lichte orkestmuziek en zang
solisten. 12.50 Actualiteiten. 12.55 De eer
ste oorlogsdag, nu 25 jaar geleden. 13.00
Nieuws. 13.15 Voor de Middenstand. 13.20
Elektronisch orgelspel. 13.45 Wikken en
wegen, lezing. 14.00 De eerste oorlogsdag,
nu 25 jaar geleden. 14.05 Grepen uit de
muziekgeschiedenis, muzikale lezing. 14.30
Dit is Uw leven. 15.30 Vierhandig piano
spel: klassieke muziek. 16.00 Nieuws. 16.02
De eerste oorlogsdag, nu 25 jaar geleden.
16.07 Sociëteit: Zestig minuten voor boven
de zestig. 17.00 De eerste oorlogsdag, nu
25 jaar geleden. 17.05 Oude liedjes. 17.20
Semi-klassieke grammofoonmuziek. 17.30
Omroepkamerkoor en zangsolist: Joodse
gezangen. 17.50 Militair commentaar.
18.00 Nieuws. 18.15 De eerste oorlogsdag,,

VPRO: 16.00-17.30 Voor de kinderen.
NTS: 18.45 Nieuws. 18.46 Voor de kleu
ters. 18.51 Inleiding tot het schakelpro
gramma in verband met de herdenking
van VE-day. 19.00 VE-Day, documentair
schakelprogramma. 20.00 Journaal VPRO
20.20 Les Compagnons de la Chanson. 20.55
Uit... goed voor U. 21.30 Balletprogram
ma. 22.00 Mensen kijken. NTS: 22.40-22.45
Journaal.

NEDERLAND II.

NTS: 20.00 Nieuws. AVRO: 20.01 Zoo
Zoo, maandelijks dierenprogramma. 20.25
De schone heks, TV-film. 20.50 Combo:
dansmuziek. NTS: 21.20-22.10 Hoe maakt
U het?: de fiets.

VOOR ZONDAG

NEDERLAND I

NTS: 16.00-17.15 De Bezetting XXI, do
cumentaire. (herhaling van dinsdag 4 mei
jl.). 19.00 CVK-IKOR-RKKWoord voor
Woord, bijbelvertelling voor de kinderen.
NTS: 19.06 Kentucky Jones: De luister
vink, TV-film. 19.30 Internationaal agra
risch nieuws. 20.00 Journaal. 20.05 Sport in
beeld. NCRV: 20.30 Memorandum van een
dokter, TV-spel. 21.15 Voor een sprankje
uitzicht, reportage ever het werk van Bar-
timeus, het Christelijk Instituut voor Blin
den en Slechtzienden te Zeist. 21.45 Zang.
22.10 Verknoei uw1 tijd niet, overdenking.
NTS: 22.20-22.30 Journaal.

NEDERLAND II

NTS: 19.30 Voor de jeugd. 20.00 Jour
naal. 20.05 Meine Frau Susanne, TV-film.
20.30 Vakantie op zicht: Joegoslavië. 21.05
Show hin schau her, amusementsprogram
ma. 22.10-22.25 Sport in beeld.

VOOR MAANDAG

NEDERLAND I

NTS: 18.30 Teleac: Studievoorlichting.
19.00 Nieuws. 19.01 Voor de kleuters. CVK'
IKOR/RKK: 19.06 Kenmerk: Joden en
Christenen in Israël, opinies van Joden en
Christenen, die in Israël wonen. NTS:
19.35 Huckleberry Hound, TV-film. 20.00
Journaal en weeroverzicht. 20.20 Uitzen
ding van de Boerenpartij. 20.30 Operatie
Amsterdam, speelfilm. (Beide keuringen
14 jaar). 22.10 De Eerste Wereldoorlog, do
cumentaire. (deel 8). 22.35 Journaal. SOC:
22.40-22.55 Socutera.

NEDERLAND II

NTS: 20.00 Nieuws. KRO: 20.01 Waauw,
gedanste hit-parade. 20.25 De eerste eeu
wen van het Christendom, documentair
programma (4e aflevering). NTS: 20.55
Balletprogramma. KRO: 21.15 Een nieuwe
stad, leefbaar?, documentaire over Rotter
dam. KRO: 21.45-22.10 Onze man in Lon
den.

nu 25 jaar geleden. 18.20 Actualiteiten.
18.25 Licht instrumentaal trio. 18.50 Open
baar Kunstbezit. 1900 De eerste oorlogs
dag, nu 25 jaar geleden. 19.05 Grammofoon
muziek. 19.10 Vocaal ensemble. 19.30 Par
lementair overzicht. 19.45 Licht instrumen
taal trio. 20.00 Nieuws. 20.05 De eerste oor
logsdag, nu 25 jaar geleden, klankbeeld.
20.50 Klein gedrukt, cabaret. 21.10 Instru
mentaal en vocaal ensemble en zangsolis
ten. 21.35 Stereo: Concertgebouworkest en
solist: Moderne en klassieke muziek.
23.25 Lichte grammofoonmuziek. 23.55-
24.00 Nieuws.

beleeft met de geesten uit dit oude kas
teel) waren er helemaal van onderstebo
ven. Vier man hebben dit programma ge
maakt: Aarre Elo, Jukka Virtanen, Mat-
ti Kuusla en Jaako Salo, de eerste drie
regisseurs en producers, de laatste muzi
kaal directeur. Twintig van dergelijke pro
gramma's hebben deze Finnen al ge
maakt: ze vormen samen een hecht team
en werken dan ook uitsluitend met el
kaar. In twee weken tijd is „The Cold
Old Days" gemaakt, waarbij een werkdag
bij deze ontstellende koude niet langer
kon duren dan vier uur. Deze gehele pro-
duktie heeft niet meer dan 40.000 gulden
gekost en dat is toch wel weer het na
denken waard: het hoeft dus niet nood
zakelijk te zijn om veel geld en een ge
weldige technische uitrusting met grote
perfect ingerichte studio's te hebben om
een goede tv-produktie te maken. Dat is
dan toch wel weer een opwekkertje voor
de kleine tv-landen.

Zo behoort dan het vijfde tv-festival van
Montreux ook al weer tot het verleden.
De meningen zijn verdeeld wat de prij
zen van de jury betreft: de Engelsen voe
len zich behoorlijk opgelaten, omdat zij,
ondanks ieders verwachting, niet in de
prijzen zijn gevallen; de Noren zijn hoge
lijk verbaasd, de Zweden een beetje te
leurgesteld. Joop Simons (VARA) zei:
„Ik heb de indruk dat het aantal uitschie
ters dit jaar minder dan vorig jaar is.
Het is met het festival, geloof ik, zo ge
steld dat het in een soort tussenfase is.
Men heeft in de verschillende deelnemen
de landen moeite om een keuze te bepa
len voor Montreux. Men zegt te gauw:
dit is niet goed genoeg of het past niet
in het kader van Montreux. Maar dat be
tekent, volgens mij dan wel dat er thuis
betere nationale produkties liggen dan dat
wat er hier binnenkomt, dit laatste geldt
ook voor Nederland".

Ook de laatste aflevering van de Rob de
Nijs-show was zowel in beeld als in ge
luid uitstekend verzorgd en werd weer ge
kenmerkt door een aanstekelijke vitaliteit
die de medewerkers de hindernis deed
overwinnen, dat zij ook een weinig moes
ten acteren. Dit laatste gold natuurlijk
niet voor Marijke Merckens, die nu op
weg naar de Haagse Comedie het voor
al van acteren moet hebben. Gezegd moet
worden dat deze serie amusementspro
gramma's, gebaseerd op een frisse maar
niet te handhaven opzet (een zingende re
dactie van een beeldmagazine) zeer ge
slaagd was, ook al hadden wij dan wel
eens bezwaar tegen een enkel onderdeel,
zoals het soms wat al te overmoedige op
treden van Ria Valk, die overigens gister
avond heel knap die andere tiener-ster,
Anneke Grönloh, imiteerde. En dat succe»
is natuurlijk mede te danken aan regis
seur Ben de Jong en aan Frans de Kok en
diens uitstekende orkest.

Afscheid voorgoed zelfs nam gister
avond ook het Haags Studenten Cabarat
van Rinus Ferdinandusse, dat uiteen
moest vallen, omdat de leden, allang geen
studenten meer, uiteen gaan. Van een min
of meer militant, actueel studentencaba-
retje ontwikkelde dit groepje zich tot een
gezelschap, dat zeker een blijvende plaats
in de wereld van het professionele amuse
ment verdiend had. Natuurlijk riep het op
treden van Fernandusse en zijn medewer
kers, wier werk steunde op actuele en poli
tieke gebeurtenissen, ook bij ons menige,
negatieve reactie op. Doorgaans echter
volgden wij met veel genoegen hun pro
gramma „(K)wartaal".

Met deze laatste uitzending, waarin de
satire de boventoon voerde en die enige,
zeer vermakelijke sketches bevatte, maak
ten zij het ons dan ook een beetje moei
lijk, afscheid van hen te nemen. Wat ons
betreft, mag Ferdinandusse in een andere
formatie (en dan naast „Zo is het enz.")
terugkomen op de beeldbuis.

Damshuizer