Een kat tussen de
duiven
EEN WENKBRAUWFRONS
KAN LEVENS SPAREN
W
KOFFIE
HUE
PANDA EN DE BRON
m
Ruhrgebied voorlopig gered
de vuilnis^verstikking
van
DE DODE BRUID
Ui
Kenners
Kopen Kodak
Film
Ons vervolgverhaal
Europa's grootste verbrandingsoven
vernietigt 2200 ton afval per dag
DONDERDAG 13 MEI 1965
15
Een detectiveverhaal
door Agatha Christie
Opzien barende „remversneller
van Joegoslavisch ingenieur
-/
Spaart hart
en zenuwen
Op 18 mei „Die Schöpfung"
Luchtverbetering
99
99
door dr. Robert van Gulik
rwvwvwwwtfvm
19)
„Maar ik denk dat u toch ook wei-
eens een vrije dag zult krijgen?"
Er viel even een stilte. Het leek
alsof ze het met zichzelf niet helemaal
eens was. Maar daarna voélde hij
dat ze, hoewel met tegenzin, zichzelf
meer op een afstand hield. „O, ja.
antwoordde zij. „Ik heb behoorlijk
veel vrije dagen. De arbeidsvoorwaar
den zijn hier uitstekend". Zij knikte
hem toe en zei: „Goeiemorgen!" Daar
na wandelde zij naar het hoofdgebouw
„Jij hebt in de sporthal het een of
inder uitgehaald" dacht Adam. Hij
wachtte tot zij uit het gezicht verdwe
nen was, liet zijn werk even rusten
liep naar de sporthal en keek daar
eens naar binnen. Maar niets leek hem
van zijn plaats te zijn gebracht. „En
toch ben je hier iets komen doen"
zei hij bij zichzelf.
Toen hij weer buiten kwam, stond
hij onverwachts tegenover Ann Shap-
land.
„Weet je ook waar juffrouw Bul-
strode is?" vroeg zij.
„Ik zag haar naar huis teruggaan,
juffrouw. Daarnet heeft ze even met
Briggs staan praten".
Ann fronste haar wenkbrauwen
„Wat deed je in de Sporthal?"
Adam stond haar even verbluft aan
te kijken. „Wat een lelijk, achterdoch
tig mens is dat" dacht hij. Met een
tikje onbeschaamdheid in zijn stem
gaf hij haar ten antwoord: „Ik vond
het aardig eens even te gaan kijken
Daar steekt toch geen kwaad in?"
„Deed je niet beter wat vlugger op
te schieten met je werk?"
„Ik ben bijna klaar met het opspij-
keren van het gaas rondom de hele
tennisbaan". Hij draaide zich om en
keek eens naar het gebouw achter
zich. „Die hal is pas nieuw, lijkt me.
Zal een lieve duit gekost hebben. De
jongedames krijgen hier wel het beste
van het beste, zou ik denken".
„Daar betalen ze ook voor" merk
te Ann nuchter op.
Hij voelde een onverklaarbare op
welling dit meisje te kwetsen of te
hinderen. Zij deed altijd zo koeltjes
en zelfverzekerd. Hij zou haar graag
eens boos willen zien.
Maar dat gunde Ann hem niet. Ze
zei alleen: „Ik zou je raden je werk
af te maken!" Toen ging ze naar huis
terug. Halverwege echter keek zij nog
eens om. Adam was druk met het
gaas bezig.
Zij keek met verbijsterende blik
van hem naar de sporthal.
HOOFDSTUK VIII
Moord
1.
Brigadier Green had nachtdienst op
het politiebureau van Hurst St. Cy
prian en hij gaapte. Toen de telefoon
ging, nam hij traag de hoorn op. Een
ogenblik later was zijn houding totaal
veranderd. Vlug schreef hij enkele no
tities op een blocnote.
„Ja? Meadowbank? En de naam,
zegt u? Wilt u even spellen alstublieft
S-p-r-i-n-g-e-r? Springer, ik heb het.
Zorgt u ervoor dat er niets wordt
aangeraakt? Er komt onmiddellijk
iemand bij u".
Vlug en systematisch ging hij er
vervolgens toe over het raderwerk op
gang te brengen dat in zulke gevallen
functioneert.
„Meadowbank?" vroeg vervolgens
de inspecteur van de recherche Kelsey
toen hij aan de beurt kwam. „Dat is
dat meisjesinternaat, hè? Wie is daar
vermoord?"
„Dood van een sportlerares" zei Kel
sey nadenkend. „Goede titel voor een
detective!"
„Wie zou zo iemand van kant heb
ben willen maken, denkt u?" vroeg de
brigadier. „Lijkt me zo onnatuurlijk"
„Zelfs sportleraressen houden er
een liefdeleven op na" verzekerde in
specteur Kelsey. „Waar zeiden ze dal
het slachtoffer was gevonden?"
„In de sporthal. Ik denk dat dat een
mooie naam is voor het gymnastiek
lokaal".
„Kan zijn" sprak Kelsey. „Dood
van een sportlerares in het gymnas
tieklokaal. Dat klinkt als een eerste
klas misdrijf op atletisch gebied. Maar
ze was doodgeschoten, zeg je?"
„Ja".
„Hebben ze de revolver gevonden?"
„Neen."
„Dat is van belang" antwoordde in
specteur Kelsey, die zijn helpers uit
koos en zich onmiddellijk met hen op
weg begaf.
2.
De voordeur van Meadowbank stond
wijd open en het licht straalde naar
buiten. Inspecteur Kelsey werd door
uffrouw Bulstrode zelf ontvangen. Hr
kende haar van gezicht, zoals de mees
je mensen uit de buurt. Zelfs in dit
ogenblik van onzekerheid en verwar
ring was juffrouw Bulstrode volkomen
•.ichzelf, meester van de'situatie en ge-
ag oefenend over haar ondergeschik
ten.
„Kelsey, inspecteur van de recher
che, mevrouw," stelde de inspecteur
zich voor.
„Waarmee wilt u beginnen, inspec
teur? Wilt u eerst naar de sporthal
gaan of eerst alle bijzonderheden ho
ren?"
„Ik heb de dokter meegebracht,"
sprak Kelsey. „Wanneer u hem en
twee van mijn rechercheurs wilt wij
zen waar zij het slachtoffer kunnen
vinden, zou ik graag eerst even met
u willen praten."
„Ja, zeker. Komt u mee naar mijn
kamer. Juffrouw Rowan, wilt u de
dokter en de andere heren even de
weg wijzen?" Zij liet erop volgen
„Een van de leerkrachten houdt daar
de wacht, zodat er niets is ver
stoord."
„Uitstekend, mevrouw."
Kelsey volgde juffrouw Bulstrode
naar haar zitkamer. „Wie heeft het
slachtoffer ontdekt?"
„Het hoofd van de huishouding, juf
frouw Johnson. Een van de leerlingen
had oorpijn en juffrouw Johnson was
opgestaan om het meisje te helpen. Ze
merkte toen dat een van de gordijnen
niet behoorlijk was dichtgetrokken en
bij die gelegenheid ontdekte zij dat er
in de sporthal nog licht brandde, iets
wat om 1 uur 's nachts niet behoort,"
besloot juffrouw Bulstrode zakelijk.
„Juist. Waar is juffrouw Johnson op
het ogenblik?" vroeg de inspecteur.
„Zij is in de buurt, indien u haar
wilt spreken."
„Zo dadelijk. Gaat u verder, me
vrouw."
„Juffrouw Johnson is toen een van
de leraressen gaan wekken, juffrouw
Chadwick. Zij besloten er samen op
af te gaan. Toen zij de zijdeur uit
kwamen hoorden zij een schot. Daar
op zijn zij zo hard zij konden naar
de sporthal gesneld. Bij aankomst.
Hier onderbrak de inspecteur haar.
„Dank u, juffrouw Bulstrode. U zei
dat juffrouw Johnson beschikbaar
was. Dan hoor ik het verdere wel van
haar. Eerst verzoek ik u mij het een
en ander omtrent de vermoorde te
vertellen."
„Haar naam is Grace Springer."
„Is zij hier reeds lang?"
„Neen. Zij is dit semester pas ge
komen. Mijn vorige sportlerares is
weggegaan, omdat zij een betrekking
in Australië had aangenomen."
„En wat weet u van deze juffrouw
Springer?"
„Zij had uitstekende getuigschrif
ten," verklaarde juffrouw Bulstrode.
„U kende haar voordien dus niet
persoonlijk?"
„Neen."
„Hebt u enig idee, al is het nog
zo gering, wat dit drama zou kun
nen hebben veroorzaakt? Voelde zij
zich ongelukkig? Waren er onplezieri
ge verwikkelingen?"
Juffrouw Bulstrode schudde ont
kennend het hoofd. „Niet dat ik weet.
Ik kan wel zeggen, verzekerde zij,
„dat het mij onwaarschijnlijk voor
komt. Daar was zij het type niet
naar."
„Daarin zou men zich lelijk kunnen
vergissen," sprak Kelsey duister.
„Zal ik nu juffrouw Johnson even
laten komen?"
„Graag. Wanneer ik haar heb aan
gehoord ga ik naar het gymnastiek...
hoe noemt u het... de sporthal."
„Het is een pas gebouwde aanwinst
van de school," vertelde juffrouw Bul
strode, „grenzend aan het zwembad,
en het bevat onder andere een ruim
te voor tafeltennis, voor badminton en
andere sporten. De rackets, de hoc-
keystiks en dergelijke worden er be
waard en er is een droogkamer voor
de zwempakken aan verbonden."
(Wordt vervolgd)
ONTELBARE AUTO-ONGEVALLEN zouden wellicht nooit
gebeurd zijn als de bestuurders iets eerder hun rempedaal
hadden kunnen indrukken. Zelfs in de gunstigste gevallen ver
loopt er meestal ongeveer een halve seconde tussen het op
merken van het gevaar en het intrappen van de voetrem
Afhankelijk van de snelheid rijdt de wagen in die halve
seconde dus nog een heel stuk door, dikwijls te ver om een
botsing nog te vermijden. De oorzaak daarvan is de lange weg
tussen waarneming en reactie. Ons oog ziet plotseling een
obstakel opdoemen en geeft een „waarschuwingssignaal" naar
de hersenen. Het brein ontvangt dat signaal en alarmeert via
de zenuwbanen de been- en voetspieren: „Remmen!" De
rechtervoet laat het gas los en schakelt over op het gaspedaal.
Dat alles gaat „bliksemsnel" in zijn werk, maar vaak is dat
„bliksemsnel" nog net iets te langzaam, met als onvermijdelijke
gevolgen botsingen, brokken en mensenlevens. Rijdt een auto
90 km per uur, dan is zij al 15 tot 20 meter verder voordat de
man achter het stuur zijn rem begint in te trappen. Daarbij
komt dan nog de remweg de afstand die wordt afgelegd
tijdens het remmen zelf.
BETERE REMMEN (o.a. de moderne
schijfrem) kunnen die remweg wel iets
verkorten, maar aan die halve seconde
menselijke reactiesnelheid valt uiteraard
niet veel te dokteren. Toch is er nu een
apparaat ontwikkeld, dat het probleem
van die kant aanpakt. De geestelijke va
der daarvan is de Joegoslavische ingeni
eur Lojze Vodovnic, privaatdocent in de
electronica aan de universiteit van Ljub-
jana, die op de foto hierbij is afgebeeld
met een vreemdsoortige uilebril. Die bril
is in wezen de kern van zijn vinding.
Links en rechts aan het montuur zijn
twee lichtmetalen veren bevestigd die
steunen tegen de slapen, juist boven de
wenkbrauwen. Trekt de brildrager-autobe
stuurder nu zijn wenkbrauwen op een be
paalde manier op, dan brengen de veren
via een kabeltje in een der brilsteunen een
contact tot stand in het remversnellings-
apparaat dat men op de andere afbeel
ding ziet. Dit doosje (dat b.v. in het hand
schoenenkastje van de auto kan worden
ondergebracht, is een tweetraps-transis-
torversterker, die het inkomende „wenk-
brauwstroompje", vele malen versterkt,
doorstuurt naar een trillermechanisme. Dit
laatste staat in verbinding met een sterke
elektromagneet onder het rempedaal, die
door de trillerimpuls bekrachtigd wordt
en de remmen in werking stelt. Na een
halve sekonde (de gemiddelde reactietijd
van de mens) wordt het contact automa
tisch verbroken en de rem weer vrijgege
ven. Maar op dat ogenblik heeft de voet
van de bestuurder de taak van de elektro
magneet overgenomen.
DE MAGNEET werkt op de normale
(12-volts) autoaccu, die ook de versterker
voedt. Praktijkproeven hebben aangetoond
dat deze „remversneller" practisch ver
tragingsloos werkt: de tijd die verloopt
tussen het optrekken van de wenkbrauw
en het remmen is alleen in honderdste se-
konden te meten. Bepalend is alleen het
moment dat verstrijkt tussen de waarne
ming van het gevaar en het optrekken van
de wenkbrauw. Dat moment is bij de mees
te proefpersonen nu nog 1/8 sekonde,
maar ir. Vodovnic meent dat deze reactie
tijd met enige oefening nog belangrijk te
bekorten is. Hij gaat daarbij uit van de
theorie, dat de meeste mensen bij een
plotselinge schrik of verbazing „automa
tisch" de ogen wijd opensperren, waarbij
dan tevens de wenkbrauwen „omhoog
vliegen". Dat is dus een veel directere en
snellere reactie die via de ogen en de her
senen naar de voetspieren. Daarom gelo
ven velen die de demonstraties met deze
„wenkbrauwenrem" bijgewoond hebben,
dat ir. Vodovnics vinding van wezenlijk
belang kan worden voor een grotere ver
keersveiligheid.
De uitvinder, ir. Vodovnic, met zijn
„rembril" en (foto boven) transistor
versterker. De apparatuur is weinig om
vangrijk en werkt foutloos, alleen het
zeer bijzondere „remfronsen" moet ge
leerd worden.
Advertenti»
QP. t-.A?I£N lOi
15. „Hallo hallo!" riep Joris monter, „Hier ben ik,
met de nieuwste uitvinding om de KlapTrap open te
houden! Ge ziet; op mij kunt ge bouwen!" „Een drij
vende betonmolen..." mompelde meneer Drom, ontevre
den het vaartuigje monsterend. „Voor vervaardiging
van schokbeton... Hm, schokbeton tussen de klaprotsen
zal ze misschien een poosje op hun plaats cementeren.
Maar veel vertrouwen heb ik daar niet in en bo
vendien is het geen nieuwe uitvinding. Er bestaat dus
ook geen uitvinder, aan wie U de duizend florijnen
moest betalen, die U van mij gekregen hebt." „Hoho,
wacht even," riep Joris, uit. „Ge denkt toch niet, dat
ik dat geld in eigen zak heb gestoken? Ge doet mij
bitter onrecht! Dit is teel degelijk een nieuwe uitvin
ding, doch omgebouwd tot een betonmolen." „Waar
om?" vroeg Panda verbaasd. „Om de vinding geheim
t« houden, natuurlijk", antwoordde Joris. „Gezien de
algemene behoefte om klaptraps open te houden, is
die goud waard. Dus ga ik met deze ongepatenteerde
vinding niet zomaar open en bloot op open zee varen!"
Het doet er ook eigenlijk niet toe," zei meneer Drom
vermoeid. „Als het maar werkt. Dat is de hoofdzaak."
Het doet er wèl toe," wierp Joris tegen. „Dat om
bouwen heeft me nog eens duizend florijnen extra ge
kost, die ik uit eigen zak heb voorgeschoten. Dat be
dragje zou ik nu gaarne terug ontvangen.." De ont
dekkingsreiziger betaalde zuchtend en met grote tegen
zin. Hij had het gevoel, dat hij bedrogen werd, maar
hij had geen lust om dieper op de eigenaardigheden
van de uitvinding in te gaan. Er was een grimmig,
door hoge rotsen omsloten eiland in zicht gekomen en
over de stille zee klonk een angstwekkend gedreun.
„Hoor", zei meneer Drom. „De KlapTrap! Nu kunnen
we zien hoe de vinding werkt."
Het Koor Katholiek Haarlem zal op
dinsdag 18 mei, onder leiding van Albert
de Klerk, een uitvoering geven van Haydnt
Die Schöpfung". Het concert, dat plaats
heeft in het Concertgebouw in Haarlem,
begint om 8 uur.
Met begeleiding door het Noordholland»
Philharmonisch Orkest nemen als solisten
aan het concert deel de sopraan Elisabeth
Lugt, de tenor Reinier Schweppe en de
bas Herman Schey.
Advertentie
VOOR BRILJANTE KLEURENFOTO'S
IN DE WESTDUITSE industriestad Essen is Europa's grootste vuilver
brandingsinstallatie in bedrijf genomen. 2200 ton huis- en industrievuil ver
dwijnt dagelijks in de reusachtige oven van de elektrische centrale in Essen-
Karnap. Dat betekent, dat niet alleen al het vuil van de industriebedrijven en
particulieren in Essen, maar ook het vuil uit de naburige steden Mülheim en
Gelsenkirchen tot steriele as verbrand wordt.
REEDS VORIG JAAR had men in de
elektrische centrale van Essen de ketels
voor een deel op vuilverbranding overge
schakeld. Sedertdien slikte de installatie
dagelijks 1.300 ton afval. Het daarbij vrij
komende stof wordt voor 98 percent door
reusachtige elektrofilters gebonden. Elk
van deze filters, die als de modernste in
hun soort gelden, is ongeveer zo groot als
een doorsnee-huis voor twee gezinnen. De
voordien in Karnap in bedrijf zijnde filters
konden het verbrandingsstof slechts voor
90 percent uit de weg ruimen. Om hun
werking met 8 percent te verbeteren, moes
ten zij tweemaal zo groot gemaakt wor
den. De Karnaper centrale stoot minder
stof uit dan maximaal door de autoriteiten
is toegestaan.
VOOR HET STEDENTRIO Essen, Mül
heim en Gelsenkirchen betekent de nieuwe
installatie een redding uit de „vuilnood".
De drie steden in het centrum van het
Duitse kolenbekken dreigden langzamer
hand in hun eigen afval te verstikken. De
ruimte voor de dagelijks aangroeiende af
valbergen kon in dit overbevolkte indu
striegebied met de beste wil niet meer
vergroot worden. Een probleem, dat de
vroede vaderen van de meeste grote Duit
se steden, maar vooral de gemeentebe
sturen in het kerngebied van de Westduitse
zware industrie tussen Rijn en Ruhr al
veel hoofdbrekens kostte.
Met de uitbreiding van de verbrandings
installatie in Essen-Karnap op een dag
capaciteit van 2.200 ton is tegelijkertijd een
verbrandingsoven gebouwd voor afval, dat
niet zonder meer kan worden weggewor
pen. Oude tafels, kasten en matrassen wor
den door de krachtcentrale gestookt, even
als papieren emballage en aardappel
schillen.
De vuilverbranding draagt hoe vreemd
het ook klinken mag bij tot het schoon
houden van de lucht. Een deel van de rook,
die door de verbranding ontstaat is na
melijk alkalisch en bindt zo het zich bij de
verbranding van steenkool vormende
zwaveldioxyde. „Voor de verbetering van
de lucht", meent de directeur van de cen
trale, „zou niets bevorderljjker zijn. dan
alle bedrijven te dwingen, hun ketels op
vuilverbranding over te schakelen". De
verwezenlijking van dit voorstel zou met
hoge kosten gepaard gaan, maar zou op
zekere dag onmisbaar kunnen zijn bij de
oplossing van het afvalprobleem, dat met
de voortschrijdende civilisatie steeds be
denkelijker vormen aanneemt.
In Essen is men nu al enige tientallen
jaren op het schema vooruit: Europa'»
grootste vuilverbrandingsinstallatie kan zo
nodig tot een dagcapaciteit van 4.000 ton
uitgebreid worden.
DR. HWA HEEFT LAU Z'JN
EXCUSES AANGEBODEN
MAAR IX VOND NIET DAT
HET VAN HARTE GIN6
HWA HEEFT
VERMOEDELIJK OPGEMERKT
DAT LAU MEVROUW HWA
VEREERT, EN 70EKT
DAAR WAT ACHTER...
GEVAL IS
EDELACHT
SCH'JNT DIE REDER
LAU TE HATEN
JAWEL.
DE MOORD
WEY'S SOEKHOUDER PANG,
OM NIET TE SPREKEN
VAN DESMOKKEL-
AFFAIRE...
