II
ft
Sybren Polet's „De koning komt
voorbij" viel als een steen
m
De jeugduitgave
Onderweg
GROEN CO
„TAAL TEKEN"
Bijzondere
uitvinding!
Openingsavond Boekenweek
NEGEN MUZEN
Zeer feestelijk Boekenbal met
als slot wilde tonelen
Het Boekenweekgeschenk „De Geuzen",
monument voor de geest van verzet
KOSTUUMS
VRIJDAG 14 MEI 1965
17
ERRES
WASCOMBINATIE v.a. ƒ638.-
HARTENDORP
.99
99
<op
als
N.
Ronnie Tober niet naar
de Sleeswijk-revue
Centrale verwarming
„Duiker" oliebranders
„Duiker" aardgasketels
Jubileumuitgave bij 150-jarig bestaan
De radio geeft zaterdag
T elevisieprogramma
N.
MET DEZE SPUITBUS....
li
■M
PESCO 18-15
Tevens voor Uw tuin:
N.V. ORGACHEMIA
BOXTEL
T.V-nabeschouwingen
Onvermakelijk
N.
GISTERAVOND IS IN DE CONGRESZAAL bij de nieuwe RAI in Amster
dam de Boekenweek geopend met een galavoorstelling die werd bijgewoond
door koningin Juliana en een keur van excellenties op politiek en artistiek terrein.
Na een ingetogen openingswoord door de heer Paul Brand, voorzitter van de
Commissie voor de Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek nam
het artistieke deel van de avond een aanvang met de vertoning van Frans Weisz'
boekenfilm „Een Zondag op het Eiland van de Grande-Jatte" die met groot
enthousiasme werd ontvangen. Daarna was het de beurt aan Sybren Polets
„Drama in drie stadia" „De Koning Komt Voorbij". Dit is niet Polets eerste
werk^voor het toneel. Al eerder werd door de toneelgroep Test van hem „Het
Huis gespeeld, een symbolisch-experimentele eenakter die nadien ook op de
televisie te zien is geweest. Ook „De Koning Komt Voorbij" is een dergelijk
spel met gepersonifieerde abstracties.
Evenals in Iones-
co's „Le Roi se
meurt" vertegen
woordigen de, in Po
let's stuk optredende
koningen bepaalde
mensten types. In een
drietal bedrijven ziet
men de daadmens,
in conflict met de ar
tistiek begaafde mens
en beiden weer strijd
leverend tegen het
hun langzaam over
vleugelend kroost.
Tragisch is daarbij
het misverstand dat
Sybren Polet heeft
gemeend dat zijn
persoonlijke fanta
sieën de stof voor
een avondvullend
drama zouden kun
nen opleveren.
Nu was het resul
taat dat men een
aantal zich bewonde
renswaardig inzet
tende acteurs van
Studio enkele uren
lang zag worstelen
met een tekst die van
louter vaagheden en
poëtische bla-bla aan
elkaar hing. Daarbij
kwam dat de door de
schrijver gekozen
vormentaal op geen
enkel moment van
haar eigen noodzaak
blijk gaf, zodat de
grappen net decorstukken die inkrompen,
personen die van oud jóng werden en al
lemaal minstens elkanders vader en kind
waren, een zinledig spelen bleven dat de
toeschouwer, speciaal het eerste half uur,
bij vlagen kon boeien, maar vaker verbijs
terde en irriteerde.
Vooral met behulp van het programma
waarin een interpretatie van de auteur
staat afgedrukt, is het mogelijk naar na
dere duidingen te speuren, maar waar de
tekst van het stuk zelf geen duidelijk aan
knopingspunten bood, lijkt mij een nade
re verklaring buiten mijn competentie te
liggen. Trouwens het uitermate lauwe ap
plaus dat op de uitvoering volgde en dat
nagenoeg verstomde toen de auteur ten
tonele verscheen, spreekt in dit verband
en bij dit gemiddeld toch tamelijk onder
legde publiek, boekdelen.
WEL MOETEN de ontwerper van de de-
Advertentie
Gen. Cronjéstr. 43, Haarlem, Tel. 52760
DE JEUGDUITGAVE van de Boeken
week is niet meer een poëziebloemlezing;
aan de traditionele „Muze"-reeks is
vorig jaar een einde gekomen. Ditmaal
is de jeugduitgave een verzameling
prozafragmenten, bijeengezocht door
drs. Th. Vesseur. Alle fragmenten zijn
gekozen „om iets te laten ervaren van
mensen onderweg, letterlijk onderweg
van A naar B, en misschien nog letter-
lijker onderweg van geboorte naar ster
ven, van vreugd naar leed, van wanhoo
naar vertrouwen, gewoon onderweg
mens tussen de mensen".
HET HEEFT GEEN ZIN over dit thema
te twisten, het is er nu eenmaal; ook heeft
het geen zin de persoonlijke keuze van de
samensteller aan een andere persoonlijke
keus. te toetsen: „Hij koos dat, maar ik
zou „Onderweg" is een voortreffelijk
boekje als men het ziet voor wat het wil
zijn: een stimulans tot méér lezen.
De fragmenten (Schierbeek, Marsman,
Multatuli, Van Oudshoorn, J. B. Charles,
W. F. Hermans, Bordewij k, Adr. van der
Veen, Marcellus Emants, Couperus, Frans
Coenen, Hugo Claus, Jos Vandeloo, Bel-
campo, Joris Vriamont, Leo Vroman, A. L.
Schneiders, Nescio, Cees Nooteboom, Wil
lem Brakman, Maria Dermoüt, Bernlef,
Hugo Raes, Carmiggelt, Slauerhoff, Du Per
ron, Aya Zikken, Beb Vuyk, Ann Rutgers,
Van Schendel, Koolhaas, Vestdijk en Teir-
linck) munten uit door geografische en
litteraire veelzijdigheid en zijn waardige
specimina van al-Nederlandse schrijfkunst.
Een prettig boekje dat zeker aan zijn doel
zal beantwoorden.
„Onderweg" is tijdens de Boekenweek
voor 1,25 verkrijgbaar bij de boekhandel.
De Georgiërs. Het optreden van het Rus
sische staatsensemble De Georgiërs in
Carré te Amsterdam wordt met vijf da
gen verlengd. De laatste voorstelling
wordt gegeven zaterdagavond 22 mei.
Jules Hamel en Peter Oosthoek in
„De koning gaat voorbij" van
Sybren Polet.
cors (Lou Steenbergen) en van de kos
tuums (Lisettevan Meeteren) geprezen
worden voor hun toewijding evenals trou
wens de zes spelers van Studio die hun bes
te krachten gaven maar naar wie men
nauwelijks anders dan met plaatsvervan
gende gêne kon kijken, zó dwaas en ook
wel laag bij de gronds waren teksten en
handelingen die zij vertolken moesten.
De vraag of de directies van Studio en
van de C.P.N.B. er niet beter aan ge
daan zouden hebben van deze voorstelling
af te zien toen bleek dat verschillende Ne
derlandse regisseurs, die toch de zaak van
het moderne Nederlandse stuk met hart
en ziel zijn toegedaan, de leiding van
deze opvoering niet op zich wilden ne
men. zodat men ten einde raad zich tot
de Vlaming Rudy van Vlaanderen moest
wenden, moet dunkt mij zonder aarzeling
bevestigend beantwoord worden.
HET FEIT DAT OOK IN HET Holland
Festival al twintig voorstellingen van de
ze mislukte dramatische proeve gecontrac
teerd zijn, lijkt mij zonder meer een bla
mage voor het Nederlands Toneel en voor
het Festival.
De overigens zeer feestelijke avond in de
als altijd door Metten Koornstra grandioos
opgetuigde ruimten werd in de vroege
ochtenduren nog extra opgeluisterd door
een kort Cabaretprogramma met (haastig
samengestelde) teksten van Jan Blokker,
vol droge humor gebracht door Rinus Fer-
dinandusse en Nelly Frijda.
Hans van den Bergh
Advertentie
(waarover mèn spreekt)
Betere konfektie en herenmode
ZIJLSTRAAT 71 - HAARLEM
(t.o. Alg. Bank Ned.)
Songfestival-zanger Ronnie Tober zal
geen deel uit maken van de revue van
René Sleeswijk zoals aanvankelijk in de
bedoeling lag. Ronnie, die de derde plaats
veroverd heeft met het liedje „geweldig"
op het Nederlandse songfestival zal optre
den in jubileumvoorstellingen van het im
presariaat van Herman Rinket, waarmee
men van 14 juli tot en met 17 augustus
een tournee maakt door het gehele land.
Ook de zangeres Trea Dobbs is geënga
geerd voor deze jubileumtournee.
Toneel-, radio- en t.v.-schrjjvers. In de
jaarvergadering van de Vereniging van
Nederlandse Toneel-, Radio- en Tele
visieschrijvers werd het bestuur als volgt
samengesteld: Jan Willem Hofstra, voor
zitter;
HET BOEKENBAL is een feest geworden, dat de Vereniging ter Bevordering van
de Belangen des Boekhandels, ondanks haar 150-jarig bestaan nog nooit zo heeft mee
gemaakt. Het internationale congrescentrum te Amsterdam was vannacht een com
plex feestzalen waar op uitbundige wijze plezier is gemaakt door wel 3500 mensen.
Nog nimmer was er zo'n gezellige sfeer als thans, nog nooit heeft men trouwens de
beschikking gehad over zo'n ideaal feestgebouw. Het feest dreigde uit de hand te
lopen toen omstreeks drie uur de feestversiering een prooi werd van de aanwezigen,
een half uur voor de plundering officieel was toegestaan.
METTEN KOORNSTRA had zich voor
dit jubileum bijzonder uitgesloofd en moet
kennelijk een ruim budget hebben gehad,
want tot in alle hoeken van het congres
centrum waren bizarre maskers, collages
en begerenswaardige versierselen aange
bracht, zoals ridderordes, vitrines met ti
tels als „de bezige bijslaap" en een twee
tal beschilderde orgels. Wilde tonelen
speelden zich af toen enkele ongeduldige
feestgangers zich van de decoraties
meester wilden maken. Het hoogtepunt
werd bereikt in de zaal, die was behan
gen met enorme foto's van naakte meisjes
in de meest wellustige houdingen. Heren
in rokkostuum, dames in decolleté of
avond-pyjama en jongelui in leren gewa
den, wierpen zich als roofdieren op de be
geerde foto's, waarvan restanten bil,
borst en dijbeen tenslotte vertrapt op de
grond bleven liggen.
DE ENKELE honderden die hier een
verbeten gevecht voerden, ontzagen zich
niet om klappen uit te delen. De bar in
deze zaal ging zelfs rinkelend aan scher
ven en wij zagen een jongeman die met
een bebloed hoofd per ambulance naar een
ziekenhuis moest worden gebracht. Een
woest feest dus, daar in het Congrescen
trum, waar bejaarde heren- liepen te wan
delen met een veroverde naakte etalage
pop of een harem-dame van papier ma-
ché.
ZOALS ALTIJD was het aantal schrij
vers zeer klein, maar er was toch weer
een groep min of meer excentrieke jonge
ren die zorgde voor een aardig kijkspel.
Dat het dit jaar bijzonder gezellig werd
op het bal is wel duidelijk, als men be
denkt dat het om 4 uur nog ei-vol was in
het Congrescentrum, en de laatste feest
vierders pas om zes uur op straat stonden.
Tot de volhouders behoorden o.a. de mi
nisters Vondeling en Den Uyl.
Om zes uur stormde een ploeg van 100
man personeel het RAI-gebouw in om de
enorme chaos van sigarettepeuken, res
ten van vertrapte versieringen, kapotte
glazen en andere rommel door de duizen
den balbezoekers achtergelaten, op te rui
men. Zij hadden voor de schoonmaakbeurt
alsmede voor het uitruimen van de foyers
precies 3V2 uur tijd. Vanmorgen moest in
het Congrescentrum door prinses Marga
ret, in tegenwoordigheid van Koningin Ju-
Advertentie
OVERVEEN
TELEFOON 54855
liana, de Britse Week worden geopend.
Maar vanavond gaat versierder Metten
Koornstra, wiens voorwerpen zo'n jam
merlijk einde vonden, weer aan de gang.
Morgenavond immers, zal er opnieuw
feest zijn, als de middelbare scholieren
hier hun schoolboeken-bal gaan vieren.
,TAAL TEKEN" geeft in tekst van Hij heeft kernthema's uit zijn oeuvre in
- <a r. a r\r-m ninutii Uii ff+
Bert Schierbeek en foto's van Cas Oort-
huys het verhaal over de betekenis van
het menselijk contact. Aldus de folder
van de Nationale Boekenmarkt. Een
droge typering, maar een veelzeggende,
want er staat niet „tekst bij foto's" of
„foto's bij tekst". Het boek valt samen
me{ wat de titel zegt: het is taal en het
is teken. De tekst van Schierbeek en de
foto's van Oorthuys, gescheiden in het
boek, gaan in de lezer-kijker de ver
binding aan die in de titel wordt beloofd.
SCHIERBEEK IS in al zijn werk geob
sedeerd door dat, wat tussen waarnemers
onderling of waarnemer en het waar-
genomene gebeurt; wat er tussen die
twee gebeurt is leven, is nooit tevoren be
paalbaar, is het verschuivend zwaarte
punt van het menselijk contact dat voor
ieder leven een andere keten wordt, een
andere „geschiedenis" krijgt. De geschie
denis van één mens is een serie verschui
vende, onvastlegbare zwaartepunten van
relaties. Voor die verschuivende en zich
wijzigende geschiedenis worden telkens an
dere tekens gevonden, want de mens wil
een greep hebben op het gebeurende. Zo
gebruikt hij taal. Maar taal raakt achter
op het leven als ze codificeert wat in
wezen vlietend is en veranderlijk. Schier-
beeks taal, die proëzie is genoemd (proza
en poëzie) is dan ook nieuw-beeldend, taai
ontginning vanuit het heden beleefde en
beleefbare.
ZIJN TEKST in het onderhavige boek is,
hoewel „proëtisch", meer een beginselver
klaring geworden dan Schierbeekse proëzie.
oorten verzet bestaan er niet voor hen, het is alles of niets"
OP 13 MAART 1941 WERDEN op de Waalsdorpervlakte vijftien mannen
van de Geuzen-verzetsgroep en drie Amsterdamse stakers door de Duitsers ge
fusilleerd, nadat in het gebouw van de Hoge Raad in Den Haag een monster
proces had plaatsgehad. Zij zijn de achttien doden van Jan Camperts gelijk
namige gedicht. Het Boekenweekgeschenk 1965, geschreven door drs. A. H.
Paape van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, heet „De Geuzen" en
bevat de geschiedenis van deze eerste verzetsgroep in ons land. Het boekje geeft
de lezer inzicht in de bron van het verzet: de mentaliteit van mensen die zich
niet neerleggen bij onderdrukking, hoe mild die zich ook laat aanzien. Want
wat wij nu weten, wisten de illegalen van het eerste uur niet; het was geen
verzet tegen de massadeportatie der joden die was er nog niet; niet tegen
moorden, razzia's, concentratiekampen, marteling men wist dat nauwelijks.
Het was het verzet van mannen wier hart zich niet vergiste en die daarom zich
noemden met de naam die niet de aard van acties maar de geest van Neder
landse vrijheidsliefde symboliseert: Geuzen.
HET IS EEN SOBER maar indrukwek
kend monument dat drs. Paape heeft op
gericht voor die vrijheidsliefde, die de
Geuzen en zovelen met hen met
de dood moesten bekopen, maar die ook
het leven gelaten heeft aan hen die nu
kunnen herdenken. Het herdenken der
slachtoffers mag niet ten koste gaan van
de overlevenden: zij speelden in hetzelfde
spel op leven en dood. en dat de kansen
daarin verdeeld waren maakt het aandeel
der overlevenden niet minder. Het zeer
belangrijke van het boekje van drs. Paape
is, dat de auteur nergens de naïveteit
van de eerste Geuzen verdoezelt. Daardoor
is het dat monument geworden, waarvan
hierboven gewaagd werd: een monument
voor de verzetsmentaliteit, de menselijke
vrijheidsliefde die niet van schipperen weet
en die niet minder werd toen de prak
tijk ervan, de verzetsdaden, soms pad-
vindersachtig was. Het effect van het ver
zet is niet in nuttigheden te meten; wie
zal uitmaken waardoor, door welke da
den, het Nederlandse volk zijn gevoel van
eigenwaarde heeft behouden.
DRS PAAPE BESCHRIJFT de Geuzen-
groep als een veelal naïeve, te groot ge
worden, ondoeltreffend bestuurde organisa
tie. Het begon met Bernard IJzerdraat,
die al vóór de capitulatie in mei zijn eer
ste „Geuzenbericht" opstelde, die op 29
HILVERSUM I. 402 m.
KRO: 7.00 Het levende Woord, medita
tie. 7.05 Kerkorgelconcert (gr.): klassieke
muziek. 7.30 Nieuws. 7.40 Geestelijke lie
deren (opn.). 7.55 Overweging. 8.00 Djinn,
gevarieerd programma. 12.00 Angelus.
12.03 Country and Western Expres. 12.24
Marktberichten. 12.27 Mededelingen t.b.v.
land- en tuinbouw. 12.30 Nieuws. 12.40 re
ligieus nieuws. 12.45 Overheidsvoorlich
ting: Geven en nemen: De familie Van
Buuren praat weer over het verkeer. 12.55
Verzoekprogramma. 13.15 Voor de jeugd.
14.10 Musicerende dilettanten. 14.30 Voor
de kleuters. 14.40 Franse les. 15.00 Lichte
grammofoonmuziek. 15.30 Signaal: docu
mentatie voor en over jonge mensen. 15.50
Lichte grampaofoonmuziek. 16.30 Sportpe-
riscoop. 16.40 Promenade orkest. 17.00 Lich
te grammofoonmuziek. 17.30 Kunstkroniek.
(Tussen 18.00 en 18.30 kan het programma
onderbroken worden voor een reportage
van de Ronde van Nederland). 18.00 Lich
te grammofoonmuziek. 18.30 Dansorkest.
18.50 Lichtbaken, lezing. 19.00 Nieuws.
19.10 Actualiteiten. 19.30 Radiophilharmo-
nisch orkest en solist: klassieke muziek.
20 30 Rieleksen. gevarieerd program
ma. 21.35 Man en paard, een vrijmoedi
ge kijk op actuele zaken. 21.45 Roulette,
een spelletje met grammofoonplaten. 22.00
Liedjes uit Vlaanderen en Nederland. 22.18
Sportreportages. 22.30 Nieuws. 22.40 Epi
loog. 22.45 Kruispunt, gesprek over Chris
ten-zijn in kerk en wereld van vandaag.
23.15 Nieuwe klassieke grammofoonplaten
met commentaar. 23.55-24.00 Nieuws, a
HILVERSUM II. 298 m. 7.00 VARA. 9.40
VPRO. 10.00-24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws, ochtendgymnastiek
en socialistisch strijdlied. 7.20 Grammo
foonmuziek. 7.25 Van de voorpagina. 7.30
Lichte grammofoonmuziek. 8.00 Nieuws,
postduivenberichten en socialistisch strijd
lied. 8.13 Lichte orkestmuziek (gr.) 8.20
Wegwijs, tips voor trips en vakanties.
8.30 Lichte grammofoonmuziek. 9.00 Loon
naar werken, praatje. 9.10 Stereo: Klassie
ke orkestmuziek (opn). 9.35 Klassiek pia
nospel (gr.). VPRO: 9.40 Geheel en al, le
zing. 9.55 Doe je vrouw de deur uit, praatje.
VARA: 10.00 Grammofoonmuziek. 10.15
Z.O. 135: gevarieerd programma. (Om
11.00 Nieuws). 12.27 Mededelingen t.b.v.
land- en tuinbouw. 12.30 Actueel sport
nieuws. 12.55 VARA-Varia. 13.00 Nieuws.
13.15 Stereo: Lichte orkestmuziek en zang
solisten. 13.40 uitlaat, programma voor
twintigers. 14.15 Radio jazzclub. 14.45 Voor
nu en later, lezing. 15.00 De Stem des
Volks; Residentie-orkest en solisten: klas
sieke gewijde muziek. 16.00 Nieuws. 16.02
Boekbespreking. 16.20 Elektronisch orgel
spel. 16.45 Amateurs-uitzending. 17.10 Ste
reo: Instrumentaal kwartet en zangsoliste.
17.30 Weekjournaal. 18.00 Nieuws1 en com
mentaar. 18.20 Tijd voor teenagers. 19.20
Onbewoond: interview en grammofoonmu
ziek. 20.00 Nieuws. 20.05 Disco-Festival.
21.00 Socialistisch commentaar. 21.15 Pro
menade-orkest: Nederlandse lichte muziek.
21.45 12V2 jaar Dorus, licht programma.
22.00 Reportage. 22.30 Nieuws. 22.40 Ste
reo: Tango-Rumba orekst en zangsolisten.
23.10 Even naplaten: licht muzikaal pro
gramma. 23 55-24.00 Nieuws.
BRUSSEL 324 m.
12.00 Nieuws. 12.03 Hallo, met Henk, ge
varieerd programma. 12.25 Weerberich
ten, mededelingen en berichten voor de
schippers. 12.30 Stereo: gevarieerde mu
ziek. 12.57 Programmaoverzicht en berich
ten voor de schippers. 13.00 Nieuws en
weerberichten. 13.20 Gevarieerde muziek.
14.00 Nieuws. 14.03 Jazzmuziek. 15.00 Nws.
15.03 Radioweek I, II en III. 15.15 Hoor
spel. 16.22 Lichte muziek met commen
taar. 17.00 Nieuws. 17.15 Jeugdkroniek.
17.30 Orgelrecital. 18.00 Nieuws. 18.03 Voor
de soldaten. 18.28 Paardesportberichten.
18.30 Kleinkunst uit Vlaanderen en Neder
land. 18.45 Sportkroniek. 18.52 Grammo
foonmuziek. 19.00 Nieuws en radiokroniek.
19.40 Spel met muziek. 22.00 Nieuws. 22.15
De keuze van Walter. 22.45 De zeven kun
sten. 23.00 Nieuws. 23.05 Dansmuziek. 23.55-
24.00 Nieuws.
VRIJDAG 14 MEI 1965
NEDERLAND I
NTS: 19.00 Nieuws. 19.01 Voor de kleu
ters. AVRO: 19.06 Voor de tieners. 19.35
De Flintstones. NTS: 20.00 Journaal en
weeroverzicht. AVRO: 20.20 AVRO's Tele-
vizier. 20.40 De Danny Kaye Show, TV-
film. 21.30 Voor de vuist weg. NTS: 22.40
Toeristische tips van de A.N.V.V. 22.43
Journaal. 22.48-22.58 Ronde van Nederland
een filmverslag van de vandaag verreden
etappe.
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Nieuws. KRO: 20.01 Het le
ven van Richard Strauss, documentair
programma. 21.10-22.15 Dr. Jekyll en Mr.
Hyde, TV-spel.
VOOR ZATERDAG
NEDERLAND I
NTS: 10.00-12.00 Teleac (herhalingen).
NCRV: 16.00 Onder de loep, filetalfttisch
allerlei. 16.20 Achter het stuur, autoru
briek (5e aflevering). 16.50-17.30 Voor de
jeugd. NTS: 19.00 Journaal. 19.01 Voor de
kleuters. NCRV19.06 Voor de kinderen.
19.25 Lassie, TV-film. 19.50 Morgen is het
zondag. NTS: 20.00 Journaal. NCRV: 20.20
Verkeersreacties, reacties van het publiek
op de uitzending over de verkeersonveilig
heid. 20.55 Jij en ikke, Nederlandse be
werking van de Engelse musical comedy.
22.25 Attentie. NTS: 22.40 Journaal. 22.45
Ronde van Nederland, een filmverslag van
de vandaag verreden etappe. 22.55-23.45
Wereldkampioenschappen biljarten, drie
banden te Hilversum.
NEDERLAND II.
NTS: 20.00 Nieuws. VPRO: 20.01 Hol
lywood and the stars, TV-film. NTS: 20.26
The second Mrs. Tanqueray, toneelstuk.
VPRO: 21.45 Voetangels en klemmen, een
serie programma's over enkele aspecten
van het huishoudelijk beheer. NTS: 22.05-
22.55 Wereldkampioenschappen biljarten,
driebanden te Hilversum.
Bernard IJzerdraat, de eerste Geus, in
zyn gobelin-restauratieatelier in het
Frans Halsmuseum in Haarlem.
mei al de profetie van zijn hart volgde:
„Om ons uit de tent te lokken, zullen we
voorlopig met verraderlijke vriendschap
worden behandeld". Kreupel Nederlands,
maar wellicht het beste dat er in die tijd
geschreven is. Het boekje van oud-premier
Colijn was toen al verschenen, waarin de
ze staatsman schreef „dat een nederlaag
van Duitsland niet langer binnen de grens
der mogelijkheden mag worden gerekend"!
Eind juli komt IJzerdraat naar Haarlem,
waar hij in het Frans Halsmuseum een
atelier krijgt om er het gobelin „De val
van Damiate" te restaureren.
Paape beschrijft de onhandigheid der
eerste sabotagedaden, plannen om vergif
tigde punaises aan auto's te plakken,
Duitsers vergiftigde potloden in de hand
te spelen, draden doorsnijden.„Maar
toch, het is zo verleidelijk als je dag na
dag ziet en ervaart hoe je land ge
ringeloord wordt, om dan op een donke
re avondHij schrijft: „Nimmer heb
ben ze zich afgevraagd: ben ik wel ge
schikt voor het verzet, of: voor welk
soort verzet ben ik geschikt? Soorten ver
zet bestaan er niet voor hen. Het is alles
of niets". De Geuzen deden het technisch
en organisatorisch misschien niet best,
maar ze vergisten zich niet in de vraag óf
er verzet gepleegd moest worden.
HET BOEKENWEEKGESCHENK - is
daarom een appèl aan het geweten van de
vrijheid, het geweten dat niet pas reageert
als het te erg wórdt, maar als het er is:
het verlies van eigenheid, aantasting van
eergevoel. Die grootheid brachten de Geu
zen op, toen de makker die geblunderd
had. met hen voor de lopen kwam te
staan: ze vergaven hem; „zonder jou wa
ren we ook gegaan". En drs. Paape
schrijft: „Ze willen niet met haat in het
hart sterven, niet met haat tegen een me
de-Geus". Want die Geus had geen ver
raad willen plegen, hij had zich in de ernst
van de affaire vergist, naïveteit.
„De Geuzen" is een eerlijk en authen
tiek boekje, dat door de beperktheid van
het gegeven één verzetsgroep geduren
de niet eens het gehele eerste oorlogsjaar
de diepste bron van het later zo om
vangrijke en beter georganiseerde verzet
een nieuw verband gerangschikt. Hij dwingt
de lezer zich open te stellen voor de taai-
impulsen die hij uitzendt als mens, die
met chaos en orde, aarde en andere pla
neten, zijn oereigen verbinding aangaat.
„taal en teken
teken en taal
verbruiken elkaar
en heffen elkaar op
daartussen de mens die vindt
de vinder verzwolgen
duikt op in nieuwe talen en tekens
die hij opkomende maakt"
DE FOTO'S van Oorthuys ontginnen
beelden, realiteiten, zoals Schierbeek dat
de taal doet. Hoe verschillend van onder
werp ook, hebben alle foto's de spanning
van het voor-het-eerst-zó-geziene. Aan de
hand van de fotograaf komt de kijker in
een nieuwe en eigen relatie tot onderwer
pen die hij „beklonken" dacht,
de jubileumuitgave van deze Boekenweek,
is voor 6,90 verkrijgbaar. De waarde
bon uit het Boekenweekgeschenk geeft een
reductie van 1,50.
Advertentie
kunt U met één druk op de
knop, elk gewenst onkruid
(klaver, weegbree, enz.) uit
Uw gazon verwijderen.
veilig, doelmatig,
fraai verpakt.
Toepassen: mei-september;
ruimt ook hardnekkige, diep-
wortelende, breedbladige on
kruiden op paden op.
Verkrijgbaar bij zaadhandel,
bloemist en drogist.
Gesatop strooikoker tegen
onkruid op paden.
Basudine spuitbus tegen
luis op rozen, kamerplanten,
enz.
Gesal stuifkoker tegen
schimmels en insekten op
sierplanten.
Produkten van
Van de televisieprogramma's van gister
avond leken ons het spel „Moord en dood
slag" en de documentaire over Marsman,
Du Perron en Ter Braak de beste onderde
len en dus de moeite van het volgen zeker
waard. Vervelend genoeg echter lag laatst
genoemde uitzending van Nederland 2 tien
minuten lang over die van het televisie
stuk op Nederland 1 heen en dus
moest er nog eens gekozen worden.
De voor televisie bewerkte komische
thriller van de heren Launder en Gilliat,
ook op het Nederlands toneel nogal goed
gedaan, kon ons niet vermaken. Of het nu
aan dit stuk dat in ieder geval even on
waarschijnlijk als ingewikkeld en langdra
dig is lag dan wel aan de in manne
tjesmakerij ontaarde poging, opgewekt
Brits te acteren, weten wij nog niet pre
cies. Wel stellen wij, ongaarne, vast, dat
het als t.v.-spel een misgreep was. Enigs
zins aanvaardbare rolvertolkingen waren
in deze voorstelling zo in de minderheid,
dat het de moeite niet loont, over al de
quasi-leuke en bizarre typetjes nog iets te
schrijven.
J. Damshuizer
Luchtkussentrein. De Franse regering
heeft drie miljoen frank beschikbaar ge
steld voor de bouw van een „luchtkus
sentrein". Als de proef aan de verwach
tingen voldoet, zal deze „luchttrein",
die op een vliegtuig zonder vleugels lijkt,
en voort moet glijden over een rail op
een kussen van lucht, honderd passa
giers met snelheden van 200 tot 400 km.
per uur kunnen vervoeren.
openbaart: de mentaliteit van de Geus. Die
was er óók toen niemand wist, wat wij nu
weten. Voor ouderen èn jeugd een, ver
plicht en verplichtend geschenk.
„De Geuzen" wordt geschonken aan al
len, die tijdens de Boekenweek ƒ7,50 of
meer aan bobken besteden. In het boekje
is een reductiebon van 1,50 voor de jubi
leumuitgave „Taal Teken".
