FILATELIE
CUL
ARIA
Soljanka in Rusland geen soep,
maar beste biefstuk
e
f^ÜÜ
Dammen
ZATERDAG 15 MEI 1965
Erbij
'"L" -
O
/y'w
B. Dukel
Spraakverwarring achter IJzeren Gordijn
Soljanka - geen soep
Een aantijging
Mr. Ed. Spanjaard
De Poolse Barszcz
Mik met ham
Gaston Gourmet
De charme van de uiterste
vereenvoudiging
WEST-DUITSLAND. Op 26 mei zal
een postzegel van 20 pf. (rood, grijs en
zwart) worden uitgegeven ter herinne
ring aan het feit, dat honderd jaar ge
leden Adolph Kolping (1813-1865) over
leed. Kolping stichtte als kapelaan van
Elberfeld de eerste rooms katholieke
Gezellenvereniging, gevolgd door ande-
i'""s
re in Duitsland, Zwitserland en Oosten
rijk. Na zijn dood ook in het bisdom
Haarlem. De zegel is ontworpen door
Herbert Kern uit München en gegra
veerd door Egon Falz uit Berlijn, (af
beelding).
JOEGOSLAVIë. Ter gelegenheid
van de 28ste wereldkampioenschappen
tafeltennis, gehouden in Ljubljana, zijn
twee postzegels in omloop gebracht.
Het zijn een 50 en 150 dinars, die res
pectievelijk het silhouet van een speler
en een tegenspeler in actie vertonen.
ZWITSERLAND. Op 1 juni zal een
postzegel van 20 rp. (olijfgrijs, rood,
geel en groen) verschijnen ter herinne
ring aan het feit, dat 150 jaar geleden
de kantons Valais, Neuchatel en Genève
'ti
Bliiiiil
in de conferentie werden opgenomen.
Op de zegel komen de wapens van
Zwitserland en van de drie kartons
voor. (Afbeelding).
COMMUNISTISCH CHINA. Ter her
denking van de 95ste geboortedag van
Vladimir Lenin (1870-1924) is een post
zegel van 8 fen uitgegeven. De zegel
toont Lenin en de rode vlag.
INDIA. Naar aanleiding van de nati
onale Dag van de Scheepvaart is een
postzegel van 15 p. uitgegeven. Afge
beeld is tegen een achtergrond van ha
venwerken het s.s. „Jdlausha".
AUSTRALIë. Het eeuwfeest van de
Union Internationale des Télécommuni-
cations (U.I.T.) is gevierd met een post
zegel van 5 d. (blauw, bruin, oranje en
zwart). De zegel laat een communica
tiesatelliet die om de aarde draait en
een radiozendmast zien.
FINLAND. Ter herdenking van de
honderdste geboortedag van de compo
nist Jean Sibelius (1865-1957) zijn twee
postzegels, 0.25 en 0.35 mk., in roulatie
gebracht. De eerste zegel toont een
vleugel en het hoofd van Sibelius, waar
op een muziekpartituur en de tweede
zegel de omtrekken van de kaart van
Finland, waarop een partituur. (Afbeel
ding.)
LUXEMBURG. Ter gelegenheid van
het honderdjarig bestaan van de Union
Internationale des Télécommunications
(U.I.T.) is een postzegel van 3 fr. (vio
let, donkerrood en blauw) verschenen.
Het ontwerp bestaat uit het embleem
van de U.I.T. een telefoonmast en een
antenne. Hij is gedrukt bij Enschedé,
Haarlem.
KONGO (LEPOLDSTAD). Verzame
laars van „sport op postzegels" kunnen
hun collectie aanvullen met een serie
van zes waarden, die is uitgegeven naar
aanleiding van de Eerste Afrikaanse
Spelen: 5 en 24 fr. basketbal, 6 en 40
fr. voetbal en 15 en 60 fr. volleybal.
GRIEKENLAND. Een serie van twee
waarden is uitgegeven ter gelegenheid
van de Griekse festivalweken. Op de
I.50 dr. ziet men een dansopvoering in
het Epidaurostheater en op de 4.50 dr.
het theater van Herodes Atticus.
MONACO. Voor het eeuwfeest van
de U.I.T. zal op 17 mei een serie van
twaalf stuks verschijnen: 5 c. Syncom
II, 10 c. Echo II, 12 c. Relay, 18 c.
Loenik III, 25 c. Telstar en station te
Pleumeur-Bodou, 30 c. A. G. Bell en
MÉ
telefoontoestel, 50 c. Morse en telegraaf
toestel (afbeelding) 60 c. Belin en „be-
linograaf' 70 c. Romeinse toren en
Chappe-telegraaf, 95 c. kabelschepen
„The Great Eastern" en „Alsace" 1
fr. E. Branly, en G. Marconi en 10 fr.
de zender van het televisiestation te
Monte Carlo.
V 8 6 2
H V
9 6 5
V 8 6 2
Het is mij opgevallen, dat vele minder
sterke spelers onvoldoende gebruik maken
van de mogelijkheid tot signaleren in situ
aties, waarbij dat gemakkelijk mogelijk
zou zijn geweest. De zuidspeler van het
onderstaande spel bijvoorbeeld, was er
bepaald schuldig aan dat OW een manche
mee naar huis sleepten waar zij feitelijk
geen recht op hadden.
10 7 3
9? A 5 3
10 8 7 4 3
75
54
B 10 8 7 4
O A H V
A H B
A H B 9
9 6 2
O B 2
10 9 4 3
West gever, OW kwetsbaar. Het bieden
verliep eenvoudig: west één harten - NZ
pasten - oost één schoppen - west drie
sansatout.
Noord kwam tegen drie SA uit met rui
ten vier, op tafel (oost) ruiten vijf, zuid
ruitenboer en west nam met ruitenaas. In
de tweede slag speelde west harten vier
na, door noord genomen met hartenaas
zuid speelde harten twee bij.
Noord stond nu, met dichte kaarten,
voor het probleem wat na te spelen. Het
was geenszins ondenkbaar, dat zuid oor
spronkelijk in ruiten gehad zou hebben
VB2 in welk geval het naspelen van
ruiten tot goed resultaat zou kunnen leiden
als zuid een tijdige stop in schoppen of
klaver had. Noord speelde dus ruiten na
en de lachende west maakte nu drie SA
met liefst nog twee overslagen.
Het is duidelijk, dat indien noord in de
derde slag schoppen tien had nagespeeld,
OW één down zouden zijn gegaan. Kon
noord dit weten?
De schuld voor het verkeerde tegenspel
komt niet op noords, doch op zuids hoofd
neer. Toen de eerste harten werd gespeeld,
had zuid de keuze tussen het bijspelen van
harten twee, zes en negen. Teneinde zijn
partner te wijzen op de mogelijkheid dat
de downslagen misschien in schoppen ge
vonden hadden kunnen worden, had zuid
de harten negen moeten bijspelen.
Wanneer noord die hóge kaart ziet val
len (en wetende dat zuid zeker nog wel een
kleinere harten bezit), moet noord zich af
vragen „waarom speelt mijn partner in
eens die harten negen bij?". Het kan
daar west harten bood onmogelijk een
signaal zijn dat zuid harten wil wat wil
hij dan wel??
Wanneer noord nu kijkt naar de zwakke
schoppens die op tafel (oost) liggen en zich
het biedverloop goed herinnert (west bood
drie SA, dus heeft zéker goede klaveren),
kan noord gemakkelijk afleiden dat die
harten negen een dringend verzoek moet
zijn om een hoge kleur (dus schoppen) na
te spelen.
Daar noord weet nooit meer aan slag te
komen, moet hij de schoppen tien spelen;
zou hij de fout maken een kleine te spelen,
dan krijgen NZ slechts drie slagen in die
kleur.
De „techniek" van dit signaal is eenvou
dig genoeg het is slechts zaak goed op
te letten, zodat men het in een voorkomend
geval op de juiste wijze kan toepassen. Zou
zuid inderdaad ruiten VB2 gehad hebben;
dan speelt hij op de eerste harten gewoon
de kleinste bij. Noord mag daaruit dan af
leiden, dat zijn partner géén bijzondere
belangstelling voor schoppen heeft en kan
nu met ruiten vervolgen.
Filarski
Bridgevraag dezer week: Zuid heeft:
4 9 9 7 6 4 9 B 3 OAH2 H92
Zuid gever, niemand kwetsbaar. Zuid
één schoppen - west twee klaver - noord
doubleert - oost twee ruiten - wat moet
zuid doen? Antwoord elders op deze blad
zijde.
leiden, een opvatting waarmee wij het met
de heer Van Lunenburg eens zijn. Graag
opnieuw dus de aandacht van onze lezers
kring over dit eindspel, na de mooie ont
dekking van de ex-HDC'er.
Voor de liefhebbers van het oplossen van
problemen geven wij een tweetal vraag
stukken van de heer N. R. Keessen te Aals
meer.
De heer Keessen, die de laatste tijd met
zijn composities meer op de voorgrond
treedt, komt binnenkort met een damboek
uit, dat speciaal gewijd is aan de pro
blematiek.
Voor de goede oplossers en inzenders
van deze problemen stelt de auteur twee
damboeken beschikbaar. Hieronder de
vraagstukken.
XXXXXX»OOC<XXXX)CXXXXXXX)OOOOOCOOOOOOOOCX50COOXOOOCCOOCCO<
...M W/a
lOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOCOOOOOOOOOOOOOCKDOCOCOOt
Zwart: 7, 8, 14, 17, 19, 22, 24, 27, 32, 36, 37.
Wit: 23, 28, 33, 35, 39, 40, 41, 43, 44, 46, 48.
XXXXJOCOCOCOOOOOOCOOOOOOOOOOOOOOOOCXXOOOOCOOOOOOOOOOOOOC*
C00CO0000000000000CXXXXXX3000000000000000000000000000000C
Zwart: 10 stukken op 7, 8, 13, 14, 17, 19,
21, 22, 24, 36.
Wit: 10 stukken op 23, 26, 28, 32, 33, 34,
39, 41, 43, 44, 48.
Voor beide problemen geldt: wit speelt
en wint.
Oplossingen uiterlijk een week na het
verschenen van deze rubriek aan het adres
van de damredacteur inzenden.
Een bijzondere slagzet had zich in een
bijna contactloze stand kunnen voordoen
in een partij tussen H. Swier (met wit) en
Theo Tielrooy (met zwart), gespeeld voor
het clubkampioenschap van DCIJ. Het was
in de volgende stelling.
T. TIELROOY
XXXXSOOOCOOCOOOOCXXOOOOOOOOCXXXyDOOOOOOOCiCOCOOOCXXXXXXDOOa
In de rubriek van 17 april komt een
eindspel voor tussen H. de Groot (HDC) en
T. Sybrands (GS), welke partij werd ge
speeld in de jubileumwedstrijd Gezellig
SamenzijnNoordhollands Tiental. De
oud-hoofdklassespeler van de Haarlemse
Damclub, de heer H. van Lunenburg meent,
zeer terecht, dat Sybrands had moeten
doorspelen en dat hij zeker zeer goede
winstkansen had in de volgende spelgang.
H. DE GROOT (HDC)
xxx»cx^poooooooc»pcxxxxxxx3TOOooooocxx^oooooooo(pc»ooo(
een belangrijke stap verder naar de top.
Blijkbaar vormde de derde ontmoeting
het keerpunt. Het was eigenlijk een my
sterieuze partij, in welke vooral de ope
ningsstrategie van Spassky superieur bleek.
Dat wil zeggen, de uitslag leerde zulks.
Bepaalde directe fouten zijn namelijk niet
aan te wijzen; ergens moet het „vinger-
toppengevoel" van Spassky beter zijn ge
weest dan dat van Keres. Te zijner tijd
zullen wellicht de analyses uit Rusland
van de spelers zelf meer inzicht geven.
Voor buitenstaanders is zulks zelfstandig
nauwelijks weggelegd. Het ondefinieer
bare krachtsverschil tussen de grootsten
onderling is eigenlijk niet boven water te
brengen. De criticus zwijgt, de spelers
spelen. Als volgt!
Wit: Spassky. Zwart: Keres.
Nimzo-Indisch
1) d2-d4 Pg8-f6. 2) c2-c4 e7-e6. 3) Pbl-c3
Rf8-b4. 4) Rcl-g5 Een specialiteit van
Spassky, die er reeds vele successen mee
boekte. De voortzetting is minder onder
zocht dan 4) Dc2, 4) Db3, 4) Pf3, 4) e3 en
4) a3. 4) h7-h6. 5) Rg5-h4 c7-c5. 6)
d4-d5 Alles bekend. De voornaamste
mogelijkheden voor zwart zijn nu: 6)
b5 (een kansrijk gambiet), 6) g5,
6) Rc3:f. 6) e5 en de zet, welke
Keres kiest. 6) d7-d6. 7) e2-e3 e6-e5.
Men zou zo zeggen dat 7) ed5: meer
in de lijn had gelegen van Keres, de mata
dor van het open spel. Na de tekstzet is
(met zetverwisseling) de partij Spassky
Golombek Boekarest 1953 ontstaan. Golom-
bek experimenteerde na 8) Rd3 toen met
het dubieuze 8) b5. Wellicht vreesde
Spassky een voorbereid nieuwtje, want hij
week hier af van Rd3, hoewel dat hem in
Boedapest succes opleverde. 8) Pgl-e2
Ziet er goed uit; wanneer zwart zijn
„slechte" loper van de zwarte velden mocht
ruilen op c2, dan blijft de witte pionnen-
constellatie ongeschonden. 8) Pb8-d7.
9) a2-a3 Rb4-a5. 10) Ddl-c2 Het witte
plan is gericht op het doorzetten van b2-b4,
te effectueren met Pe2-cl-a2. 10) 0-0.
11) Pe2-cl Tf8-e8. 12) Pcl-a2 Dd8-e7.
Openingsexperts zullen moeten onderzoe
ken of zwart zich hier e5-e4 had kunnen
veroorloven, met e5 als belangrijke stand
plaats voor een paard. Duidelijk is, dat
pion e4 dan gemakkelijk een zorgenkind
had kunnen worden. Wat er van zij, Keres
heeft het er niet op gewaagd, maar nu be
let wit, dat zwart veld e5 beschikbaar
krijgt. 13) f2-f3 e5-e4. 14) f3-f4 Men
ziet het verschil; na 12)e5-e4. 13) f4?
zou ef3: en passant mogelijk zijn geweest,
maar nu gaat het niet meer. 14)g7-g5.
Scherp gespeeld; na 15) fg5: Ph7 of Pg4
wint zwart de pion terug, terwijl boven
dien veld e5 weer vrij komt. 15) Rh4-g3
Niet 15) Rf2 gf4:. 16) ef4: e3! met voor
deel voor zwart. 15) Pf6-h5. 16) Rfl-e2
Ph5-g7. Misschien had zwart hier toch het
consequente 16) Pg3: moeten pro
beren. Weliswaar krijgt wit dan na 17) hg3:
benevens 0-0-0 gevaarlijke aanvalskansen
langs de open h-lijn, maar met Kg7
zo nodig Th8 en eventueel Pf6 of Pf8, al
dan niet in combinatie met f7-f5, viel er
voor zwart nog wel een redelijke verdedi
ging te organiseren. Na de tekstzet komt
zwart definitief gedrukt en niet-flexibel
te staan. 17) 0-0 Pg7-f5. 18) Dc2-d2 Pd7-f6.
Ook hier viel Pg3: nog te proberen. 19)
f4xg5 Thans is het voorgoed te laat
voor de ruil op g3. Zie 19) Pg3:? 20)
gf6: Pe2:t. 21) De2: enz. 19) h6xg5.
20) Rg3-el Het is hiermede duidelijk
geworden, dat de witte openingsstrategie
heeft gezegevierd; zwart kan nergens zijn
spel ontplooien. 20) Pf5-g7. 21) b2-b4
Ra5-b6. 22) Pc3-a4 Pf6-d7. Alweer geen
prettige zet voor zwart, omdat de ontwik
keling van Rc8 wordt belemmerd. Maar
zwart moet trachten, het steunpunt c5 te
handhaven in verband met de opmars
d5-d6, welke na d6xc5 mogelijk wordt. Dit
blijkt overigens op den duur toch niet te
verhinderen. 23) Pa2-c3 Rb6-d8. Hiermede
geeft zwart het steunpunt c5 op, maar hij
heeft geen redelijk alternatief; hij verkeert
vrijwel in tempodwang. 24) b4xc5 Pd7xc5.
25) Pa4xc5 d6xc5.
KERES
3OO0OOOOOOOOOO0000OOCXXX3OOOO0Ü0OCOOOOO0O0000O
H. SWIER
Zwart: 8 stukken op 11, 12, 13, 14, 15, 17,
ld, 22.
Wit: 8 stukken op 24, 25, 29, 32, 33, 37, 41
en 49.
In deze stand was Tielrooy aan zet. Hij
ruilde met 13-19, waarna de partij in re
mise eindigde. Een bijzonder effect zou zijn
verkregen, indien zwart nu eens het schijn
baar sterke 17-21? had gespeeld. Dan had
wit op vernuftige wijze gewonnen door:
1) 24-19 14x34. 2) 25-20 15x24. 3) 33-28
22x33. 4) 32-27 21x32. 5) 32x6. Leuk is, dat
na bijvoorbeeld 11-6 wit na 49-43 er nog
op kan speculeren dat zwart opnieuw 17-21
voortzet. Ook dan volgt de winst op de
zelfde wijze.
Oplossingen en correspondentie te zen
den aan het adres van de damredacteur:
B. Dukel, Wijk aan Zeeërweg 125, IJmui-
den.
OORLOGEN hebben van oudsher een belangrijke invloed gehad op d«
eet- en drinkgewoonten van de mensheid. Wij hebben er al eerdei
voorbeelden van gegeven. Denkt u nog maar eens aan het blonde
Pilsner bier, dat in Engeland vrijwel onbekend was en waarnaar ook geen
vraag bestond, totdat de tweede wereldoorlog voorbij was en de soldaten van
het Britse Rijnleger de bezetters die in 1945 Duitsland binnentrokken er
mee kennismaakten. Het type bier viel bij hen zo goed in de smaak, dat zij
er na hun terugkeer in Engeland vaak om vroegen. ïn de wat duurdere zaken
was het Nederlandse exportbier vrij schaars voorhanden, maar toen er werkelijk
een markt voor het pils bleek te bestaan, heeft een van de grootste Nederlands©
brouwerijen in Engeland oude, wat verlopen „breweries' opgekocht en daar
wordt het pils nu in grote hoeveelheden gebrouwen.
WANNEER WE ons hier verder in
verdiepen, bemerken we dat bijvoor
beeld in de landen achter het IJzeren
Gordijn een uitwisseling heeft plaats ge
had van gerechten. De Russische bezet
ter bracht zijn eigen koks en ingrediën
ten mee. Daardoor vinden we nu op de
menu's van veel „satellietstaten" ty
pisch Russische gerechten. De bezetter
op zijn beurt leerde van de vroegere
vijand het beste uit diens keuken waar
deren. Dat die uitwisseling van gerech
ten en namen echter niet zonder strub
belingen is verlopen, bleek ons deze
week, toen wij een brief van een colle
ga ontvingen, die ons schreef dat hij
onlangs op reportage in Oost-Duitsland
tweemaal vergast was op een pittige
rode soep, aldaar Soljanka genaamd, die
op de menu's van alle betere gelegen
heden voorkomt en of Gaston nu maar
het recept wilde fourneren.
RECHTER NIE was voor ons onbe
reikbaar. Hij bereidt zich serieus op zijn
aanstaande huwelijk voor. Wij vrezen
zelfs, voorlopig geen culinaire noviteiten
van hem te zullen kunnen bemachtigen,
nu hij zijn vrijgezellenkeuken heeft
moeten afstaan aan zijn bruid.
Daarom doken wij in onze boekenkast
en vonden er, met de naam Soljanka als
aanknopingspunt, in de Russische keu
ken een gerecht van die naam. Echter
geen soep, maar een vleesgerecht. De
Babylonische spraakverwarring in het
na-oorlogse Duitsland van 1945 zal er
wel mede de schuld van zijn, dat dit ge
recht nu in de D.D.R. (Duitse Demokra-
tische Republiek, zoals ze zichzelf
noemt) een soep is geworden.
Mocht u zich eens aan de Oosteuro-
pese keuken willen wagen, dan hebt u
voor de Soljanka nodig: 4 biefstukken
van een tot anderhalf ons elk, 2 fijn
gehakte uien, 2 in plakjes gesneden
augurken, 1 eetlepel tomatenpuree, 1
glas witte wijn, 50 gram boter, wat pe
per en zout.
In de helft van de boter wordt de ui
goudbruin gebakken, waarna er de fijn
gesneden augurk, de wijn en de tomaten
puree bij gaan. Maak dit mengsel af op
smaak met peper en zout en laat het
op een laag vuur zo'n drie kwartier sud
deren. Indien de saus te snel inkookt,
doet u er wat bouillon bij. In de rest
van de boter wordt intussen de biefstuk
gebakken. Doe deze over in een vuur
vaste schotel, de saus er overheen en
laat de Soljanka dan in de oven een
half uur nagaren.
U zult zien, dat de biefstuk heel an
ders op tafel komt, dan wanneer u hem
op de ons eigen wijze bakt. Het vlees
is door en door gaar geworden. Voor de
echte biefstuk-liefhebber, die dit heerlij
ke vlees van buiten bruin en knappend,
maar van binnen rauw prefereert, is
het een aantijging. Wat ons betreft, kunt
u dit gerecht met elke andere, en
meestal goedkopere vleessoort sma
kelijker bereiden. Hier geldt: Bezint,
eer ge begint!
Maar hiermee was onze tipgever niet
gediend. Immers, hij wilde het recept
van die soep, die hem zo goed was be
vallen, maar die hem onder een verkeer
de naam, naar het ons voorkwam, werd
opgediend.
Met de andere gegevens die hij ons
had geleverd, namelijk de ingrediënten
T. SYBRANDS (GS)
Zwart: dam op 49, twee stukken op 6
en 13.
Wit: dam op 16, vier stukken op 17, 23,
25, 33.
Wit is aan zet en heeft in de partij nu
remise gegeven.
De heer Lunenburg, uit de Kortehout-
straat te Haarlem, meent dat wit had moe
ten doorspelen; met 1) 33-29 laat zwart
maar een zet 49-40. Op 49-35 wint 29-24
35x11 en. Op offer 13-19 49-40 29-23 en
16-1. Op het offer 13-18 en 49-40 16-7 40x28
en 7-1 wint wit. 2) 16-49 dwingt 40-35. 3)
49-27 35-44. 4) 27-4 44x11. 5) 23-19. Nu moet
de stand wit dam op 4 en drie stukken op
19, 25, 29, tegen zwart dam op 11, stuk op
6 met zwart aan zet wel tot winst voor wit
HOE SPASSKY'S OPMARS BEGON
Het begin van de tweekamp Spassky
Keres om een plaats in de kwartfinale
van de strijd om het wereldkampioenschap
was veelbelovend voor de Estlander, die
bijna 30 jaar lang de populaire kandidaat is
geweest voor de hoogste titel.
Hij won de eerste en maakte de tweede
remise. Maar toen kwam het keerpunt:
Spassky zegevierde in de derde, vierde en
vijfde partij. Na remises in no 6 en 7 her
leefde nog even de hoop voor de Keres-
aanhangers; de achtste partij werd een
fraaie overwinning, welke wij vorige week
bespraken. Na een remise in de 9de moest
Keres dus de 10de winnen, hetgeen mis
lukte. Het eindresultaat, 6-4, bracht
Spassky volgens de deskundigen in
Rusland Petrosians gevaarlijkste rivaal
SPASSKY (aan zet)
Eindelijk is het ook voor een gewoon
sterveling zichtbaar geworden, dat wit
beter staat, omdat hij d5-d6 kan spelen. De
pion wordt een angel in het zwarte vlees
en veld d5 een machtig steunpunt voor het
witte paard. Zou zwarts paard op d6 staan,
dan was er niets aan de hand, maar nu
komt het dramatische ogenblik dat Keres'
aspiraties op het wereldkampioenschap in
rook opgaan. 26) d5-d6 De7-e6. 27) Tal-dl
Rc8-d7. 28) Rel-g3 f7-f5. 29) Pc3-b5
In verband met de mogelijkheid f5-f4
wacht wit nog even met het bezetten van
d5. Zwart kan bezwaarlijk op b5 ruilen
wegens de gevaren langs de diagonaal
a2-g8. 29) Te8-f8. 30) Dd2-cl! De6-f6.
31) Pb5-c7 Ta8-c8. 32) Pc7-d5Daar de
dame aangevallen staat heeft zwart thans
geen tijd meer voor f5-f4. 32) Df6-e6.
33) Dcl-b2 Rd7-a4. 34) Tdl-cl Tf8-f7. Nog
juist is b7 gedekt, maar de zwarte stelling
blijft onharmonisch. 35) Rg3-e5 De6-g6.
36) g2-g4! Nu de zwarte strijdmacht
verstrooid is, worden de lijnen geopend;
er komt nog een boeiende combinatoire
fase, waarbij vermoedelijk beiden in tijd
nood verkeerden. 36)Ra4-c6. 37) g4xf5
Pg7xf5. 38) Re2-g4 Een stelling om
van te duizelen. Er dreigt van alles, bij
voorbeeld verdubbeling van de torens
langs de f-lijn. Zwart besluit Pf5 te ont-
pennen ten koste van pion b7. 38)
Rc6-d7. 39) Db2xb7 Rd7-e6. 40) Db7-bl!
Vermoedelijk had Keres bij zijn 38ste zet
hier niet op gerekend; na bijvoorbeeld 40)
Db2 Pd6: (met aanval op Rg4) bezweert
hij nog de voornaamste gevaren. Na de
tekstzet echter valt pion e4. Met een plus
pion alsmede een paard dat de loper verre
superieur is, Is het pleit ten gunste van wit
beslecht. Spassky wikkelt simpel en feilloos
af. 40) Pf5xd6. 41) Rg4xe6 Dg6xe6. 42)
Re5xd6 De6xd6. 43) Dblxe4 Tc8-b8. 44)
Tflxf7 Kg8xf7. 45) De4-h7t Kf7-e8. 46)
Tcl-fl Dd6-e6. 47) h2-h3 Voorkomt
Dg4t. 47) Tb8-c8. 48) Dh7-g7 Rd8-e7.
Er dreigde Tf8 mat; de vorige zet belette
dat nu Pc7f ging. 49) Tfl-f5 Re7-d6. 50)
Tf5-f6 en zwart gaf het op. Na bijvoor
beeld 50) De5 wint 51) Tf8f de dame.
Wie weet levert deze overwinning
Spassky straks de wereldtitel op!
•uauioijaS ufiz
uajjeq aaiw) uba ;obj;uo3 apaog ateuuou
jaq ui ZN uapnoz uep qsedag pjnz peH
6 01 fl A S 8 O ï- i 6 01 V 6 9
:peq paoojtf qqBBUiag geisaaAO uaa
jaui pjaAi uaqna aa/A) ua ajsed paoou
|3M pjnz apjaajqnop qfpqBad ap ui 'uajB)
pjoou ubb guissqsaq ap ua uassBd gipnoA
-uaa laoui pmz uaaaiqnop 0; jsinC ;aiu
uioJBBp si ;aH uaaquaddoqas jo 'ua;.ieq
ui J0A0OJ1JB uaa uaiqassiui ua uagetsjaon
aaAvj si uaqBui a} uaiqaeiYuaA Seui uaqnj
aaMl uaSa) ftq ibm saqa ua apjBBAqads
-uagaj sjB JoopjBBp ijaanjBAap jaaqjaABiq
spinz qjsaq jaABjq uaag jo uaa qCqapaoui
-J3A isoo jBp uapjoAvag qfqapinp si doopiaA
-pajq jaq tin. :SBBJAaSpj.iq do pjooavjuv
die hij had herkend, zetten wij ons op
nieuw aan de arbeid. En terwijl wij
naarstig speurden, schoot ons te binnen,
hoe wij vele jaren geleden, toen wij
ons in een overmoedige bui hadden aan
gediend als assistent van de hoofdboek
houder van een grote industrie, van de
ze man te horen kregen: „Als er ergens
een fout in de boeken zit, voel ik me
een Sherlock Holmes. Recherchewerk
bij de politie kan niet boeiender zijn,
dan het zoeken naar een fout in mijn
boeken. Als u er ook zo over denkt,
bent u mijn man". Nou beschikten wij
toen al over veel fantasie, maar om als
een dokter Watson deze Sherlock-boek-
houder terzijde te staan, was toch wat
teveel van ons gevraagd. Wij kozen toen
ijlings het hazepad. Gelukkig maar!
HET „COMBINEREN en deduceren,
mijn waarde Watson", die vuistregel
van de beroemde Holmes, hebben wij
echter nooit vergeten. Zo kwamen wij
ook op de uit Polen stammende Barszcz.
(Al die medeklinkers achter elkaar zijn
goed, zetter!). Deze soep wordt ge
maakt van: bouillon getrokken van een
flinke knook, 1 grote ui, 4 forse pad-
destoelen(hanekammen zijn hiervoor het
meest geschikt), 2 gekookte bieten, een
handvol worteltjes aan schijfjes gesne
den, 1 gesneden of geschaafde witte kool,
liter zure room of zuur geworden melk,
2 eetlepels bloem, zout, suiker, citroen
sap en gehakte peterselie.
De ui laat u met de bouillon trekken.
Daarna wordt de bouillon ontvet en ge
zeefd. De fijngesneden hanekammen
fruit u in boter en doet ze vervolgen»
in de soeppan. Laat ze een kwartier
meekoken. Over de fijngehakte kool en
bieten strooit u wat suiker en laat dat
er een tijdje intrekken. Dat groente
mengsel gaat ook in de soeppan. U laat
het zo'n twintig minuten meekoken. Nu
wordt de zure room of melk door het
meel geroerd. Voeg er nog een beetje
citroensap en zout aan toe. Roer het
tenslotte door de soep, net zolang tot
ze gebonden is. Garneer de soep voor
het opdienen met gehakte peterselie en
strooi in elk bord wat fijngeprakt hard
gekookt ei en wat brood. Het wat zu
rige brood waarvan onze collega sprak,
zal Lier misschien wat moeilijk te krij
gen zijn. In de oorlog kenden we het
boerenweit, maar tot op dit moment heb
ben we geen bakker gevonden, die ons
dat nog kan leveren. Zou mevrouw Brau-
tigam dan toch gelijk hebben, toen ze
beweerde dat de kwaliteit van ons brood
er niet op vooruit is gegaan? Wij kun
nen ons dagelijks ergeren aan het con-
fectiebrood, afgeleverd door enorme,
meest coöperatieve, broodfabrieken.
INDIEN U eens op doorreis bent in
het zuiden, stap dan bij de bakker in
een onaanzienlijk dorpje naar binnen
en vraag hem om een „eerlijke mik".
U zult verrast zijn. Ja, zo smaakte vroe
ger het brood! Bent u met vakantie en
tracht u Peel en Kempen te ontdekken,
stap dan eens af bij de dorpsherberg in
een van de vele kerkdorpen. Vraag de
waard om een paar sneden mik met
ham, of om een uitsmijter. Tien tegen
één dat hij uw bestelling met bulderen
de stem naar de keuken doorgeeft, waar
de vrouw haastig in de schouw zal dui
ken om er een ouderwetse boerenham
uit te halen. Zij belegt er de sneden
mik-van-buitenmodel-formaat vorstelij k
mee. De koffie die men u erbij schenkt,
zult u op de koop toe moeten nemen.
Ook degene die thuis slechts koffie
drinkt uit een filterpot of een modern es
presso-apparaat, zal tot de conclusie
komen, dat deze eenvoudige boerenkof-
fie verreweg te verkiezen valt bij dit
degelijke maal.
Verbaas u er niet over, dat wanneer
het op afrekenen aankomt, u de porte
feuille in de zak kunt houden en rustig
in de beurs kunt tasten om met zilver
geld te betalen. Dan pas zult u bemer
ken, dat er een wezenlijk verschil be
staat tussen de broodjeszaken in het
noordwesten en de dorpsherberg,
waar men zeker niet minder of slechter
eet in het zonnige, volgens sommigen
ten onrechte „donkere" genoemde
zuiden.
(Vervolg van pagina 5)
HET DUIZENDSTE OMSLAG is du»
de deur uit. Dick Bruna is intussen weer
druk bezig met een nieuwe serie. De te
kenpen blijft daarbij de laatste jaren
veelal in de pot staan. Hij hanteert nu
meestal een schaar. „Dat is moeilijk,
moeilijker dan tekenen. Maar ik vind
het spontaner, losser. Je kunt er ook zo
lekker mee experimenteren". Soms ook
blijft ook de schaar op tafel liggen.
Dan scheurt Dick zijn figuren en stoeit
daarmee tot hij wat leuks heeft gevon
den. Dick Dijs
