Een kat tussen de
duiven
PANDA EN DE BRON
De opmars der kunststoffee in
de chirurgie
Stamboom ran dagelijkse dingen
ff
Toch afgewezen
Maaltijd voor
de toekomst
Een detectiveverhaal
door Agatha Christie
Haarlems matrassenhuis
Na de plastic schedeldaken
bloedvaten en ,,hartlappen
nu ook hoornvlies van kunst
stoffen tegen staarblindheid
Opzienbarend smeees
Complicaties
Beter dan de natmmr
Grenzen
Rechter Tie en de antieke dolk'* door dr. Robert van Gulik
DINSDAG 18 MEI 1965
11
Ons vervolgverhaal
0£ m
Graan .symbool van opstanding en brood.bron.van leven,
<D
Molens en bakkeruen vormden
uw matras te dun of versleten
laat het ons even weten
prijsopgave aan huis
's morgens om 9 uur gehaald
's avonds 6 uur weer thuis
grote houtstraat 103
haarlem, telefoon 11485
profiteer van onze inruilactie
f 10.- of f 25.- voor uw oude
spiraal of ledikant
SURI
T revira^prothesem
- v '.V. v'v.
„De mogelijkheid bestaat," verze
kerde Kelsey. „Geen mens beschikt
over een alibi, behalve de dames
Chadwick en Johnson en dat meisje
lag de rest in bed te slapen, maar
dat kan geen mens bewijzen. De meis
jes hebben allen afzonderlijke kamers
en de staf natuurlijk ook. Iedereen,
met inbegrip van juffrouw Bulstrode,
zou naar buiten kunnen zijn gelopen
om juffrouw Springer hier te ontmoe
ten of naar hier achterna te gaan.
Toen zij was neergeschoten, kan deze
persoon zich achter de heesters heb
ben verscholen en stilletjes naar de
zijdeur zijn teruggeslopen en rustig in
bed hebben gelegen, toen er alarm
werd geslagen. Het motief, dat is de
moeilijkheid. Ja, het motief," herhaal
de Kelsey. „Tenzij hier iets gaande
is waarvan wij niet de minste notie
hebben, lijkt er geen enkel motief te
bestaan!"
Hij stapte uit de sporthal naar bui
ten en wandelde langzaam naar het
schoolgebouw. Al was de werktijd
reeds lang voorbij, de ouwe Briggs
was nog met een bloembed bezig. Hij
richtte zich op, toen de inspecteur
voorbijkwam.
„Je bent nog laat bezig!" zei Kel
sey glimlachend.
„Ah!" gaf Briggs ten antwoord.
„Het jongvolk weet niet wat tuinieren
is. Die komen 's ochtends om 8 uur
en gooien de boel om 5 uur erbij
neer. Maar je moet altijd het weer in
de gaten houden. Op sommige dagen
kun je beter helemaal niet in de tuin
komen. En je hebt andere dagen dat
je van de vroege ochtend tot de late
avond kunt doorwerken. Dat wil zeg
gen, als je plezier in je werk hebt
en van je tuin houdt."
„Op deze kun je trots zijn," verze
kerde Kelsey. „Je ziet tegenwoordig
zelden meer zo'n goed verzorgde tuin
als deze."
„Tegenwoordig, ja, juist," beaam
de Briggs. „Maar ik heb geluk gehad,
dat heb ik. Ik heb er een flinke jonge
kerel bij gekregen voor 't zware werk.
Ook nog een paar jongens, maar dat
betekent niet veel. De meeste jongens
en jongemannen krijg je trouwens te
genwoordig niet meer voor dit werk.
Dat gaat allemaal naar de fabriek,
of met een witte boord naar kantoor.
Daarom, ik zeg, ik heb geboft. Ik heb
een sterke jonge kerel erbij, die zich
zelf is komen aanmelden."
„Kort geleden?" informeerde Kel
sey.
„Met het begin van de cursus.
Adam. heet-ie, Adam Goodman,"ver
telde Briggs.
„Ik geloof niet dat ik hem hier be
zig heb gezien," zei de inspecteur.
„Nee, vandaag heeft-ie een vrije
dag gevraagd, en die heb ik hem
maar gegeven," ging Briggs voort.
„We konden vandaag toch niet
opschieten, met al die lui van de po
litie, die over het terrein zwerven."
„Dat had iemand mij behoren te
zeggen," zei Kelsey scherp.
„Hoe bedoelt u dat?. U moeten zeg
gen?"
„Hij komt niet voor op mijn lijst
van het personeel dat hier werkt."
„O, nou, maar u kunt hem morgen
te spreken krijgen, meneer," stelde
Briggs hem gerust. „Niet dat hij u
iets zal kunnen vertellen, tenminste,
ik denk van niet."
„Je kunt nooit weten," zei de in
specteur. Een sterke jonge kerel, die
zich aan het begin van de cursus was
komen presenteren?
Het leek Kelsey dat hij hier eigen
lijk voor het eerst iets ontdekt had
dat enigszins van de normale gang
van zaken afweek."
De meisjes kwamen achter elkaar
de grote hal binnen voor het avondge
bed, zoals iedere dag, doch dit keer
hield juffrouw Bulstrode hen met een
opgeheven hand tegen, toen zij weg
wilden gaan.
„Meisjes ik heb jullie allemaal iets
te zeggen. Jullie weten dat juffrouw
Springer in de afgelopen nacht in de
sporthal is doodgeschoten. Indien een
van jullie in de afgelopen week iets
mocht hebben gezien of gehoord
iets waarover je je hebt verwonderd
en dat in verband staat met juffrouw
Springer of dat zij heeft gezegd of
dat anderen over haar hebben ge
zegd, dat je vindt dat van belang kan
zijn, dan wilde ik graag dat je mij
dat kwam vertellen. Ik ben vanavond
de hele avond op mijn kamer te spre
ken."
Julia Upjohn slaakte een zucht, toen
zij met de andere leerlingen wegging.
„O, wat zou ik graag willen dat we
iets wisten! Maar we weten niets, hè
Jennifer?
„Nee natuurlijk niet," gaf Jennifer
ten antwoord.
„Juffrouw Springer zag er altijd
zo doodgewoon uit," sprak Julia ver
drietig. „Veel te gewoon om op zo'n
geheimzinnige manier te worden ver
moord!"
„Ik vind het helemaal niet geheim
zinnig. Eenvoudig een inbreker!" was
Jennifer van oordeel.
„Die onze tennisrackets kwam ste
len zeker spotte Julia.
„Misschien iemand die chantage
op haar pleegde," deed een ander
meisje hoopvol aan de hand.
„Waarmee?" informeerde Jennifer.
Maar niemand kon een reden beden
ken, waarom men op juffrouw Sprin
ger chantage had kunnen plegen.
Inspecteur Kelsey begon zijn ver
hoor van de staf bij juffrouw Van-
sittart. „Een knappe vrouw," dacht
hij, haar aankijkend. Misschien veer
tig of iets ouder; rijzig, goed figuur,
grijs haar, keurig kapsel. Zij bezat
waardigheid en een zekere bezadigd
heid, met besef van eigen waarde,
vond hij. Zij deed hem een beetje aan
juffrouw Bulstrode denken, echt het
type van een goede lerares. Niette
min, overwoog hij, bezat juffrouw Bul
strode nog iets wat deze niet had. Bij
juffrouw Bulstrode beleefde je nog
weieens onverwachte verrassingen.
Het kwam hem voor dat daarvan bij
juffrouw Vansittard geen sprake was.
Vraag en antwoord volgden de ge
wone sleur. Juffrouw Vansittard had
eigenlijk niets gezien, niets opgemerkt
en niets gehoord. Juffrouw Springer
was uitstekend voor haar vak ge
weest. Ja, haar optreden was weieens
wat bruusk geweest, maar toch niet
overmatig, naar haar mening. Zij
had niets aantrekkelijks over zich ge
had, maar dat was bij een sportlera-
res ook niet nodig. Het was in 't alge
meen ook niet wenselijk dat meisjes
met een bepaalde lerares gingen dwe
pen. Na niets van enige betekenis tot
het onderzoek te hebben bijgedragen,
ging juffrouw Vansittart heen.
De volgende lerares die voor Kel
sey en de hem assisterende brigadier
Percy Bond verscheen, was Eileen
Rich. „Lelijk als de nacht," was Kel-
seys eerste indruk. Daarna merkte
hij dat ze toch wel iets aantrekkelijks
had. Haar antwoorden bleken ook wel
degelijk een element van verrassing
te bevatten. Toen hij haar gevraagd
had of er niemand een bijzondere
hekel aan de vermoorde lerares had
gehad, kreeg hij een heel ander ant
woord dan hij had verwacht.
„O, volstrekt niet. Dat was onmo
gelijk. Dat was juist het zielige, weet
u. Dat ze een type was dat niemand
onuitstaanbaar kon vinden."
„Zegt u eens precies wat u daar
mee bedoelt, juffrouw Rich?"
„Ik bedoel dat zij niet iemand was
die men zou willen vernietigen. Alles
wat ze zei en deed bleef aan de opper
vlakte. De mensen vonden haar ver
velend. Er vielen weieens scherpe
woorden. Maar het ging nooit diep. Ik
ben overtuigd dat ze niet gedood is
omdat men juist haar en niemand
anders wilde treffen, als u begrijpt
wat ik bedoel."
„Nog niet helemaal, geloof ik, juf
frouw Rich."
„Ik bedoel, als zij bij een bank
overval zou zijn neergeschoten, zou
dit gebeurd zijn omdat zij toevallig
aan de kas had gezeten, niet omdat
zij Grace Springer was. Dat wist ze
zelf ook wel, en daarom drong zij
zich zo overal naar voren. Om aan
merking te maken, of voorschriften
uit te vaardigen en na te gaan wat
men deed en niet moest doen en om
iemand aan de kaak te stellen!"
„Stilletjes overal rondneuzen?"
(Wordt vervolgd)
ui
'i
OP HETE STENEN
EEN SOORT BROOD VAN
ONGEREZEN GIERSTDEES.
tGERSTL
VAN TARWE KAN LUCHTIG
BROOD GEBAKKEN WORDEN,
DANK 2U EEN SPECIAAL EIWIT,
6H/r£W,DATBU HET
BAKKEN TÓT EEN SPONS
ACHTIGE MASSA STOLT. w»
KIE M
/TARWE/
©MAARDEBSyPTE
NAREN KENDEN 4000
V. CHR. AL BROOD VAN GEREZEN
TARWEDEEG.
MEELKERN <90%,
ZETC\EEl_
EIWIT
ZEMEL 207.
CELSTOF
ZOUTEN
VITAMINE B
HEBBEN DE ffiUWEN DOOR EEN GROTE ROL GESPEELD IN DE
RELIGIES DER VOLKEREN. DAARVAN GETUIGEN
OOK DE DUIZENDEN BROOD-VORMEN
fi®W.
i DlTOP'N MODERN LUXE-BROODJE
GELIJKENDE GRIEKSE BAKSEL UIT DE
6X EEUW V. CHR. KON MEN KRUGEN
ALS WATER; MELK-, OC/E-, KAAS-,
WUN-, OF OPIUMBROOD.'
KNEEDMACHINES
OVEN
UNEN ZU AUfiNGSOM PLAATS TE
EEUWENLANG EEN SCHILDERACHTIG
ImvER,/1 BE IERS ZONNEBBOOD11 PALMPAASHAAN"! /V^^V^RMODERNE
Advertentie
h. de graaff
In pyjama en op blote voeten is een
21-jarige Duitse student in recordtijd
van Dortmund naar Den Haag gere
den, nadat zijn Haagse vriendin hem
schreef dat het „uit" was. De student
lag in bed toen hij de brief kreeg. Hij
gunde zich geen tijd wat kleren aan te
trekken en reed met zijn vaders auto
300 kilometer lang op topsnelheid naar
Den Haag. Maar het aanbeden meisje
weigerde hem te ontvangen. Nog steeds
in pyjama en op blote voeten bleef de
volkomen verslagen minnaar voor haar
huis op de stoep zitten. Daar vond de
politie hem. Zij hielp hem aan onder
dak voor de nacht en een pak kleren
voor de terugreis.
Wanneer een ober u kwam vertellen dat
u over 500 jaar „aan tafel" kon gaan,
zoudt u opstaan en weglopen. Afgezien
van het feit dat geen mens zolang kan
wachten, zou het eten normaal gesproken,
op zijn zachtst uitgedrukt, minder sma
kelijk zijn. Met dit laatste zijn geleerden
van de Australische commissie voor
atoomenergie het niet eens.
Zij hebben onlangs drie maaltijden be
graven onder een groot gebouw in Sydney
en volgens hun berekeningen zijn deze
over 500 jaar nog eetbaar en net zo sma
kelijk als thans.
De maaltijden vormen een typisch al
ledaags Australisch menu bestaande uit
eieren met spek en toast, gegrild rund
vlees met groenten en geroosterde kip met
als toetje wafels en carameisaus.
Dit heerlijks is geplaatst in een tijdcap-
sule, die naar men hoopt door de toekom
stige bewoners van Sydney in het jaar
2456 zal worden geopend. Voordat het voed
sel in de capsule werd geplaatst kreeg
het een speciale behandeling. Bij de ste
rilisatie werd een nieuw systeem ge
bruikt van hoge stralingsintensiteit, dat
ontwikkeld is door geleerden van de
Australische commissie voor atoomenergie.
De Surinaamse postadministratie zal
26 mei twee bijzondere frankeerzegels
zonder toeslag uitgeven ter gelegen
heid van het Jaar van internationale
samenwerking (twintig jaar Verenig
de Naties). De zegels hebben waarden
van 10 cent en 15 cent (Surinaamse
munt). De prijs in Nederlandse munt
is respectievelijk 0.20 en 0.30. Op de
zegels zijn twee in elkaar geslagen
handen afgebeeld, omgeven door een
lauwerkrans, als symbool van samen
werking. Kleur: 10 cent geel en blauw,
19. Het was geen prettige gedachte, dat zij op de
terugweg een KlapTrap zouden moeten passeren, die
weer in volle werking was. „Maar", zo betoogde me
neer Drom, „het is voor de ware ontdekkingsreiziger
belangrijker ergens te komen dan om er weer vandaan
te gaan. Allereerst moeten wij ons doel bereiken, daar
na zien we wel weer verder. Geef me mijn gepantserde
paraplu eens aan, Panda. Vlug!!" Nauwelijks had hij
het stalen scherm ontvouwd, of er kletterde een hagel
bui van stenen uiapens op neer. „Zoals ik zei", her
nam meneer Drom, „de ware ontdekkingsreiziger kijkt
alleen naar het doel. Vele ontdekkingen zouden niet
gedaan zijn, als men zich teveel met de terugweg had
bezig gehouden." „Jaja", zei Panda, angstig dekking
achter de gepantserde paraplu zoekend. „M-maar zeg
terst eens, wat dit is? Ze gooien naar ons! W-w-wie
doet dat?!" „dat zal de plaatselijke bevolking zijn," ant
woordde de onverstoorbare ontdekkingsreiziger. „Zo'n
eerste contact met een anders levende en anders den
kende gemeenschap gaat vaak met het werpen van wa
pens gepaard. Daar moeten wij geen aanstoot aan ne
men." „Een breed standpunt," mompelde Joris. „Maar
deze verborgen wapensmijters schijnen minder ruime
opvattingen te hebben. Ze nemen kennelijk aanstoot aan
ons!" „Het zijn ongetwijfeld primitieven," gaf meneer
Drom toe. „Maar juist daarom moeten wij begrip voor
ze hebben. Bij dergelijke volkeren is dit nu eenmaal
de manier, om vreemdelingen te verwelkomen. Een
primitief soort visitekaartje, moet u maar denken."
„Dan hoop ik, dat ze hun welkom wat matigen," zei
Joris. „Nog enkele visitekaartjes en we zinken!"
(Van een onzer redacteuren)
STAARBLINDHEID is gemakkelijk te genezen. Men
hoeft slechts het zieke, troebele hoornvlies te vervangen
door een gezond stukje. Die operatie is delicaat maar in
wezen toch routinewerk geworden").
Zo zou elke „staarblinde" geholpen kunnen worden als er
voldoende gezond hoornvlies verkrijgbaar was. Dat is niet
het geval. Een enkele keer vindt men een donor. Een moe
der bijvoorbeeld die voor haar kind „een oog" wil offeren.
Voor de rest is men aangewezen op hoornvlies van pas
overledenen. En ook dan moet er vooraf toestemming ver
kregen zijn.
Al lang zoeken de artsen naar een andere oplossing.
Hoomvliesvervanging door kunststoffen is technisch mo-
gelijk. Maar meestal „houdt" zo'n prothese niet. Het oog
wordt geïrriteerd door het plastic schijfje. Er ontstaan ont
stekingen. En na korter of langer tijd moet het stukje
kunststof verwijderd worden. Het lichaam verstoot de
„indringer".
NU MELDT de Newyorkse oogarts
dr. Hernando Cardoza opzienbarende
successen. In zijn kliniek (het Columbia-
Presbyterian Center) heeft hij onlangs
vier blinden weer ziende gemaakt. Hij
implanteert kunststofschijfjes van ver
beterd model, enkele mm2 groot. Hon
derd blinden heeft hij totnogtoe behan
deld. Bij 61 van hen is het gezichtver
mogen verbeterd. Een tiental patiënten
ziet nu al vier jaar door cornea's
van kunststof. Hun lichaam heeft de
prothese blijkbaar definitief „geaccep
teerd". Met twee collega's (dr. Arthur
Devoe en dr. Ramóu Castroviejo) gaat
Cardona zijn plastic hoornvlies vervol
maken. Als dat lukt, is staarblindheid
nog slechts een tijdelijk ongemak.
Iedere patiënt kan dan direct geholpen
worden.
OOK OP ANDER gebied wordt geëx
perimenteerd met kunststoffen ter ver
vanging van beschadigd weefsel. Tech
nisch is inplanting altijd mogelijk. Maar
de reactie van het lichaam op de pro
these is onvoorspelbaar. Vaak ontstaan
ontstekingen in het omringende weef
sel. Het bindweefsel gaat „woekeren".
Dat is nodig ter verankering van de
prothese. Maar wordt de woekering te
sterk dan ontstaan verschrompelingen.
Daardoor functioneert de prothese niet
meer. Er kunnen zelfs kankergezwellen
uit voortkomen.
Daarom is in de eerste plaats syste
matisch onderzoek nodig. Onderzoek
naar het gedrag van „dood materiaal"
in het levend organisme van mens en
dier. Op die manier leert men de condi
ties kennen waaronder deze z.g. „allo-
plastiek" kans van slagen biedt. Een on
derzoeker op dit gebied is de chirurg
dr. Contzen van de universiteit van
Frankfort. Hij vond, dat vorm en groot
te der prothesen beslissend zijn voor de
vraag of het lichaam deze zal accepte
ren. Hij ontdekte voorts dat alleen che-
misch-zuivere kunststoffen geschikt zijn
voor inplanting. Kunststoffen ontstaan
door koppeling („polymerisatie") van
kleine moleculen tot „kettingen" en
„netten". Alleen „hoog-polymere"
kunststoffen (die geen „kleine molecu
len" meer bevatten) zijn bruikbaar ter
vervanging van levend weefsel. Zij
moeten ook „vochtproof" zijn. Anders
ontbinden zij op den duur en verwek
ken ontstekingen, c.q. gezwelvorming.
AANVANKELIJK gebruikte men
vooral perion en draion voor implanta
ties. Zij bleken op den duur weinig sta
biel. Nu geeft men de voorkeur aan da-
cron, trevira en plexiglas. Die kunst
stoffen kunnen poreus of niet-poreus
zijn In het laatste geval moeten ge
welfde delen (b.v. schedeldakprothesen)
geperforeerd worden. Anders hoopt zich
daarin weefselvocht op en ontstaan ont
stekingen. Bij poreuze stoffen worden
de poriën door het lichaam met bind
weefsel opgevuld. Helaas is dit bind
weefsel niet „metaplastisch". Dat wil
zeggen dat de cellen niet in specifieke
orgaancellen veranderen kunnen. De
prothese raakt daardoor niet met het
weefsel vergroeid (wordt dus niet vol
komen „opgenomen").
Ook in het hart is de „alloplastiek"
doorgedrongen. Gaten in het septum (de
wand tussen de hartkamers) kunnen
met opgenaaide plastic „lapjes" geslo
ten worden.
RUIME toepassing vindt de kunst
stof reeds als prothese in de bloedva
ten en andere lichaams-„buizen". Bij
de vervanging van ader- en slagaderde-
len boekt deze nieuwe chirurgie haar
grootste successen. De kunststofader is
zelfs beter dan de natuurlijke. Zij dege
nereert n.l. niet en verkalkt al even
min. Buisprothesen worden ook gebruikt
in 't spijsverteringskanaal. Weldra vol
gen waarschijnlijk de galbuis en de
aan- en afvoer-leidingen van de blaas.
Voor schedeldak-prothesen gebruikt
men de kunststof palacos. Deze polyme-
riseert pas geheel na inplanting, waar
door een hechte binding ontstaat. In de
neurochirurgische kliniek te Frankfort
is deze methode al vele malen met suc
ces toegepast.
ZO BOEKT de „alloplastiek" lang
zaam maar zeker voortgang. De hoorn
vliesprothese van dr. Cardona is de
nieuwste overwinning. Andere zullen
volgen. Maar er zijn grenzen.
De bronchiën (luchtpijpen) kunnen
niet door kunststofbuizen vervangen
worden. De proefdieren stierven alle na
korte tijd aan longontsteking. In de
kunstmatige luchtpijp ontbreekt n.l. het
z.g. trilhaar-epitheel, dat slijm, celafval
en stof naar buiten werkt.
Kunststoffen zijn voorts onbruikbaar
op plaatsen waar sterke druk of wrij
ving optreedt. Heupgewrichten van
plexiglas slijten op den duur af: 't slijt-
stof veroorzaakt ontstekingen. Beter re
sultaat bereikt men sinds kort met me
taal )chroomnikkel-molybdeen) en met
mengsels van metaal en kunststof. Men
gaat hierbij uit van het principe der
moderne auto-kogellagers, die zeer slijt
vast zijn en geen onderhoud behoeven.
(Hoornvlies-overplantingen wer
den al 150 jaar geleden ondernomen
(Duitsland en Amerika), echter zonder
succes, o.a. omdat men toen dierlijk
hoornvlies gebruikte dat niet genas of
spoedig op zijn beurt troebel werd.
Ook de reactie van het organisme te
gen vreemd eiwit speelde daarbij een
rol. Het eerste succes oogstte in
1906 de oogarts dr. Eduard Zirm uit
Olmiitz, die bij een 45-jarige patiënt
met een beschadigde cornea een stuk
je hoornvlies overplantte van een elf
jarig kind, welks oog zodanig was ge
kwetst dat het verwijderd moest wor
den. Sindsdien zijn tienduizenden ge
slaagde hoornvliestransplantaties ver
richt. De Rus Filatov gebruikte als eer
ste hoornvlies van doden, dat nog leeft
als het twee tot drie weken na de dood
wordt verwijderd. Voorraadvorming
van levend hoornvlies geschiedt door
de hoornvliesbanken, waaraan men zijn
ogen kan vermaken, opdat deze na het
overlijden van de donor kunnen worden
weggenomen ten bate van anderen).
99
EEN VAN UW WERKBAZEN
HEEFT DE TWEE DODE BOEVEN
HERKEND ALS UW RIJSTK0EUES
MIJNHEER WANS.
S0EMEI,EEN VROUWELIJKE
LOODS IN DIENST VAN DE
REDER LAU
IK BEGRIJP HET NIET,
EDELACHTBARE...
WIE WERD DOOR DIE
KERELS AAN6EVALLEN?
f ONMOGELIJK...LAU EN IK
WERKEN AL JAREN SAMEN EN
ONZE EMPLOYÉ'S HELPEN ELKAAR
WAAR ZE KUNNENWAAROM
ZOUDEN MUN KOELIES...
BEIDEN HADDEN EEN
SLANG OP HUN ARM
GETATOEËERD... HIER
HEBT U EEN SCHETSJE
VAN HET EMBLEEM..
