In Frankrijk werkende schilder W. Oepts
met zijn werk weer tussen de zijnen
ZEGGEN DAÏ
DAT IS WAAR
1
Belangrijke expositie voor 60-jarige in Rijksacademie
„De Rooms-Katholieke Kerk en Nazi-
Duitsland" in Nederlandse uitgave
Van de 25 hoofdfilms hebben er
negen de oorlog tot onderwerp
DINSDAG 18 MEI 1965
9
Nederlands-Britse taptoe
in het RAI-gebouw
Bob Buys
Anti-semitische boekhandel
in Londen geopend
Unesco sluit Portugal uit
PANORAMA ZOVEEL ADVERTENTIES BEVAT
VERSTANDIGE ADVERTEERDERS
STAAN NU EENMAAL GRAAG IN EEN
BLAD DAT BIJ ZIJN LEZERS BIJZONDER
POPULAIR IS.
Opzienbarende studie van prof. Guenter Lewy
De radio geeft woensdag
HILVERSUM II. 298 m. 7.00 VARA. 9.40
VPRO. 10.00-24.00 VARA.
T elevisieprogramma
Jan Gremer van
plagiaat beticht
HET FESTIVAL TE CANNES
TOT 19 JUNI EXPOSEERT in de Rijksakademie van
Beeldende Kunsten te Amsterdam de in Frankrijk gevestigde
schilder W. Oepts werk uit verschillende jaren. Hem werd
deze expositie aangeboden ter gelegenheid van het feit, dat
hij eind vorig jaar 60 jaar werd. Zijn werk sluit uitstekend
aan op de richting, die bij de opleiding aan dit instituut is
gaan gelden sinds het optreden van docenten als Jan Wiegers
en Otto B. de Kat. De Kat beschikt thans voor zijn lesgeven
over waarlijk voorbeeldig te noemen schilderijen van Oepts,
die op zo ongemene wijze de kleur wist op te voeren en deze
als het allereerste middel tot uiten is gaan beschouwen. Van
zijn oprechte bewondering heeft De Kat al eerder blijk ge
geven, toen hij in een jury voor de prijs van het Kunstenaars
verzet Oepts kandidaat stelde. Het was voor De Kat een
bittere pil, dat zijn mening toen niet gedeeld werd. Een vol
gende jury bleek later het met hem eens te zijn. Niet altijd
heeft bij Oepts de kleur zo voorop gestaan. Hij begon als
IN PARIJS ONTDEKTE hij de Franse
schilderkunst; voor hem kortweg „schil
derkunst". Derain ging hem voor in de
synthetiserende behandeling van de men
selijke figuur. Cézanne leerde hem dat in
schilderkunst alles met kleur gezegd kan
worden en het streven naar voor de ex
pressie zinvolle deformaties, waarbij de
dingen niet uit elkaar getrokken werden,
maar in nieuwe evenwichten kunnen ko
men. Hoewel een buitengewoon gevoelig
man, wantrouwde Oepts vaak het gevoel,
dat tot te gemakkelijke speculaties leidt.
Hij heeft zijn idealen hoog gesteld. Ieder
schilderij is hem een nieuw probleem. Ook
als hij hetzelfde motief opnieuw mocht
aanpakken, zoals ik onlangs kon consta
teren. Oepts' eerste resultaten op de voor
hem nieuwe weg deden sommige be
wonderaars van hem vervreemden. Mij
waren zij als een bevrijding, daar ik bij
alle achting nooit een warme genegenheid
gekoesterd heb voor de veelal wat ver
krampte kunst van Charley Toorop en
haar vrienden. Door zijn verhouding tot
zijn onderwerpen lag dat met Oepts al
anders. Bij een terugzien van ouder werk
van hem kon ik er toch de latere, zuiver
der schilder in aangekondigd zien. Opmer
kenswaardig, ook voor de studenten aan de
Rijksakademie, is dat Oepts niet schroom
de zich bij zijn hernieuwde bezinning op
schilderkunstige waarde ook te laten lei
den door de schilder en leraar Othon
Friesz op diens Vrije Akademie te Parijs.
Daarna zocht hij zijn onderwerpen in en
rond het Franse vissersplaatsje Collioure,
waar vóór hem de Fauves Matisse en De
rain hun revolutionaire ontwikkeling beves
tigden. Het is nog in Haarlem geweest,
dat Oepts met een tentoonstelling ver
slag deed van zijn nieuwe verworven
heden.
autodidact en verwierf zich vóór de dertiger jaren vooral
naam met zijn houtsneden, die meestal scènes uit het leven
van eenvoudige mensen tot onderwerp hadden, en waarmee
hij toen blijk gaf van zijn maatschappelijke interesse. Oepts'
beeltenis figureert in het grote groepsportret van Charley
Toorop, dat zij „Maaltijd der vrienden" noemde. Als schilder
is hij wel onder invloed van haar sterke persoonlijkheid ge
weest. In die dagen sprak men hier ook van het „populisme"
dat zich, zoals van Oepts al gezegd, bezighield met onder
werpen uit het dagelijks menselijk verkeer. Voorts leken
toen de magische realisten van belang te worden. Oepts had
een heel eind in hun richting mee kunnen gaan en in het toen
algemene succes van deze pijnlijk nauwkeurig detaillerende
schilders kunnen delen. Het is anders gelopen. En toen Oepts
een andere weg insloeg was hij zich volkomen bewust van
het risico dat hij liep inzake de gevestigde waardering voor
zijn werk van voorheen.
De schilder Willem Oepts.
Nationale Boekenmarkt
AMSTERDAM Voor het eerst in de
geschiedenis zal in ons land een taptoe
binnenshuis worden gehouden. Donderdag
avond zal er in aanwezigheid van koningin
Juliana en prins Bernhard een gala-ope
ning zijn van de Anglo-Nederlandse taptoe
in de Europa-hal van het RAI-gebouw te
Amsterdam, welke voorstelling op vrijdag
avond, zaterdagmiddag en zaterdagavond
wordt herhaald.
De taptoe in de RAI heeft plaats ter
opluistering van de Nationale Boeken
markt, maar is tevens een van de hoogte
punten van de in de hoofdstad gehouden
Britse Week. In de grote ruimte tussen
de 4.000 zitplaatsen tellende tribunes, tre
den 300 Nederlanders en 500 Engelsen en
Schotten op. Het evenement wijkt af van
het recept dat doorgaans in ons land bij
een taptoe wordt toegepast. In Engeland
spreekt men dan ook niet van een taptoe
maar van „royal tournament". Er is niet
alleen muziek van vier Britse en vier
Nederlandse militaire bands, maar ook
een keur van spectaculaire demonstraties.
Zo zullen honderd Schotten van de Low
land Division, die twintig jaar geleden
Walcheren bevrijdde, dansen op de tonen
van de beroemde doedelzakken. De
Queen's Colour Squadron van de RAF
voert meer dan honderd exercitiebewegin
gen uit, zonder dat er één bevel wordt
gegeven. Vier ploegen van de koninklijke
mariniers van het 41-ste commando zullen
elkaar ontmoeten in een harde en span
nende strijd, waarbij iedere ploeg met
eigen handkracht een zware mortier over
enorme hindernissen moet zien te krijgen.
Jonge matrozen van 15 en 16 jaar geven
gymnastiekdemonstraties en dansen de al
oude dans van de royal navy „The Horn
pipe". Agenten van „The London Metro
politan Police" tonen tenslotte hun behen
digheid op motorfietsen in een ingewikkel
de show.
„Zigeunerwagens" van Oepts
(41 x 33 cm).
TIJDENS DE DUITSE bezetting van
Frankrijk wist hij met zijn Franse gade
naar Engeland te ontkomen, waar hij in
militaire dienst trad. Van schilderen is
toen niet zoveel meer gekomen, al herinner
ik me nog goed een sterk vrouwenportret
van hem uit die tijd. Wel werden van hem
tekeningen voor bepaalde publikaties ver
langd. Na de bevrijding ontmoetten wij op
onze reclamezuilen zijn fraaie affiche voor
het blad van onze strijdkrachten, de „Pen-
gun". Na zijn demobilisatie trok hij weer
naar Frankrijk en vond toen de projecties
van zijn voelen en de voor zijn schilder
kunstig streven gerede motieven in het
nog onbedorven St. Tropez.Het opkomend
massatoerisme met alle lawaai vandien
deed hem meer landinwaarts trekken of
van haven veranderen. Thans heeft hij het
gevonden in de landelijkheid van het de
partement van de Herault, waar het nog
eenvoudig leven is en dat voor massatoe
risme wel gespaard zal blijven bij gebrek
aan al te uitbundige attracties.
Oepts moge het Zuiden gelijk ook Van
Gogh gezocht hebben om de kleur, de
authenticiteit van zijn landschappen be
wijst zijn diepe liefde voor dat land. Be
paald zich niet richtend op topografische
juistheid in de weergave van zijn motieven
en abstraherend om tot het voor hem es
sentiële te komen zijn zijn landschappen
na enige kennismaking met de streek
waar hij ze vond soms nauwkeurig aan
te wijzen. Het realiseren van zijn beelden
is hem geen schoon spel maar een terug
roepen van de gevoelens, die hij onder
ging, en een sublimeren van de herinne
ring.
HOEZEER HEM IEDER schilderij op'
nieuw een probleem is valt uit de ver
scheidenheid in kleurgeving op deze ten
toonstelling wel op te maken. Want die
hier te constateren verscheidenheid is geen
gevolg van een ontwikkeling. Bij het rang'
schikken van het geëxposeerde was een
chronologische volgorde moeilijk vol te
houden daar de steeds wisselende kleurge
ving ook een esthetische rangschikking der
doeken gebood. Men ontmoet aan het be'
gin een panorama van St. Tropez, dat tot
de eerste doeken daar geschilderd behoort.
Men ontmoet een tweetal tekeningen, waar
van een uit de overgangstijd de an
dere een bevestiging van de nieuw geko
zen richting genoemd kan worden. Een
tweetal stillevens zijn uit Oepts' vroege
Parijse tijd. Moedig wordt daarna de
kleur opgevoerd tot grote felheid. De verf-
behandeling wordt rijker, de factuur van
steeds groter belang. De visie wordt steeds
indringender en het schilderkunstig ver
haal genuanceerder. Op andere wijze ge
schilderd krijgen de doeken eenzelfde rijk
dom als die van de grote Bonnard. Wie
Oept's schilderkunst kan analyseren, weet
hoe knap hij eigenlijk is en hoe geschikt
hij zou zijn als docent. Dit besef bestaat
ook bij de Rijksakademie, aan welk insti
tuut wij dan deze heerlijke tentoonstelling
te danken hebben.
LONDEN (AFP) „Het bolsjewisme is
joods", „De laatste wil van Adolf Hitler",
„Haat zonder genade". Dit zijn enkele ti
tels van boeken die bij de dezer dagen
in de Londense voorstad West-Norwood ge
opende „anti-semitische boekhandel" ver
kocht worden. Deze zaak, die onder be
heer staat van John Tyndall, de voorma
lige rechterhand van de Britse nazileider
Jordan, is de eerste van een serie propa-
gandacentra die de fascistische beweging
„voor Groot-Engeland" wil stichten. Het
socialistische parlementslid kolonel Mar
cus Lipton zal donderdag in het Lagerhuis
de minister van Binnenlandse Zaken vra
gen of het niet mogelijk is, dergelijke za
ken te laten sluiten op grond van de kort
geleden in werking getreden wet waarbij
rassendiscriminatie in alle vormen verbo
den wordt.
PARIJS (Reuter) Het bestuur van
de Unesco heeft met 19 tegen zes stemmen
en vier onthoudingen besloten Portugal uit
te sluiten van de 28ste internationale con
ferentie over openbaar onderwijs, die in
juli in Genève wordt gehouden en van het
wereldcongres van ministers van Onder
wijs over de uitroeiing van het analfa
betisme, in september in Teheran. De
reeds verzonden uitnodigingen worden in
getrokken. Voorts zal een onderzoek wor
den ingesteld naar het onderwijs in de
Portugese koloniën Mozambique en Angola
Advertentie
NASSAULAAN 51 - HAARLEM
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM. „De politieke doctrine van de kerk geeft, in overeenstem
ming met de vermaningen van de schrift om de gevestigde machten te gehoor
zamen, aan alle soorten regeringen het recht zich wettig te noemen, mits zij stevig
in het zadel zitten. Als de bisschoppen van een land uitmaken of en in hoeverre
men zich tegen een regime moet verzetten dat tiranniek is of wordt, dan zullen
zij in eerste instantie rekening houden met de houding van die staat tegenover
de rechten van de godsdienst. Als de kerk toestemming krijgt haar herderlijke
zending te bedrijven, zoals in het fascistische Italië en in principe ook in nazi-
Duitsland het geval was, dan zullen de bisschoppen hun volgelingen aansporen
de staat gewillig te gehoorzamen".
Dit schrijft Quenter Lewy, hoogleraar
in de politieke wetenschappen aan de uni
versiteit van Massachusetts (VS), in zijn
boek „De Rooms-Katholieke Kerk in Nazi-
Duitsland", dat vorige week in Nederland
se vertaling is verschenen bij uitgeverij
Polak en Van Gennep te Amsterdam. Het
boek, dat bij zijn verschijning in Amerika
in 1964 veel opzien baarde, bevat een zorg
vuldig en uitgebreid gedocumenteerd over
zicht van de relatie tussen de kerk en Hit
ler's „Derde Rijk". Aan de hand van toe
spraken, brieven en herderlijke schrijvens
van het Duitse Episcopaat, uitspraken en
encyclieken van paus Pius XII, rapporten
en correspondentie van de Gestapo en de
Duitse diplomatieke dienst en uit gesprek
ken met vele betrokkenen,, is deze studie
ontstaan.
LEWY'S BOEK geeft de historische ach
tergrond van Rolf Hochhuth's toneelstuk
„De Plaatsbekleder", waar het de onder
steuning beschrijft van Hitler's politiek
van verwerving van „Lebensraum" door
het Duitse episcopaat en het gebrek aan
moed en inzicht van de bisschoppen en de
paus, om zich uit te spreken tegen de jo
denvervolgingen. Lewy ziet de houding
van de Duitse bisschoppen en het Vaticaan
in een historisch perspectief. Hij stelt de
politiek van hulpverlening aan het fascis
me tegenover incidentele verzetsdaden
van Duitse priesters en legt, in tegenstel
ling tot Hochhuth, in deze studie de nadruk
op de rol van het Duitse episcopaat en
haar samenwerking met het Hitler-regi
me in de jaren 1933 tot 1945.
jjjlJyjj
M
HILVERSUM I. 402 m. 7.00-24.00 NCRV.
NCRV: 7.00 Dagopening. 7.10 Klassieke
grammofoonmuziek. 7.30 Nieuws en SOS-
berichten. 7.40 Radiokrant. 7.55 Lichte
grammofoonmuziek. 8.15 Gewijde muziek.
8.30 Nieuws. 8.40 Zingen in de morgen:
platen en praten. 9.00 Voor de zieken.
9.35 Waterstanden.9.40 Voor de huisvrouw.
10.10 Klassieke grammofoonmuziek. 10.30
Morgendienst. 11.00 Geestelijke liederen.
11.30 Lichte grammofoonmuziek. 11.50
Twaalfuurtje, cabaretprogramma. 12.05
Akkordeonmuziek met ritmisch kwartet.
12.27 Mededelingen t.b.v. land- en tuin
bouw. 12.30 Nieuws. 12.40 Grammofoon
muziek, eventueel aktualiteiten. 12.50 Mu
sette-ensemble en zangsolisten. 13.15 Lich
te grammofoonmuziek. 14.00 Fuga voor
twee stemmen, hoorspel (herhaling van
maandag jl.). 14.30 Licht instrumentaal
kwintet. 14.50 Klassieke kamermuziek
(gr.). 15.05 Britse week: Omroeporkest en
solist: klassieke en moderne muziek. 15.50
Bijbelvertelling voor de jeugd. 16.00 Jeugd
land. 17.15 Eurojazz. 17.50 Overheids
voorlichting: De politie nu. 18.00 Het
Spektrum: lezingen. 18.15 Vocaal ensem
ble: semi-klassieke en moderne liederen.
18.30 Radio Volks-universiteit: Het culture
le karakter van Amerika door dr. J. W.
Schulte Nordholt. 19.00 Nieuws en weer-
praatje. 19.10 Radiokrant. 19.30 Leger des
Heilskwartier. 19.45 Op de man af, praat
je. 19.50 Lichte orkestmuziek en zangsolis
te. 20.07 Britse week: Pieter Grimes, ope
ra. (In de pauze: 21.00-21.10 Grammofoon
muziek; 22.00-22.15 Sportreportages; 22.15-
22.25 Nieuws en SOS-berichten). 23.05
Boekbespreking. 23.15 Stereo: Orkesten-
Gala. 23.40 Avondoverdenking. 23.55-24.00
Nieuws.
VARA: 7.00 Nieuws, ochtendgymnastiek
en socialistisch strijdlied. 7.20 Lichte
grammofoonmuziek. (7.25-7.30 Van de
voorpagina). 8.00 Nieuws. 8.10 Lichte
grammofoonmuziek (vervolg). 9.00 Van al
le markten thuis, praatje. 9.05 Oude en
klassieke muziek (opn.). VPRO: 9.40
Schoolradio. VARA: 10.00 Lichte grammo-
fppnmuziek. 11.00 Nieuws. 11.02 Voor de
vrouw. 11.40 Pianorecital: land- en tuin
bouw. 12.30 Voor het platteland. 12.35 Licht
ensemble. 12.55 Actualiteiten. 13 00
Nieuws. 13.15 Metropole orkest (stereo).
13.40 Zwervend Zuidwaarts, lezing. (1).
14.00 Kamerorkest en solist: oude mu
ziek. 14.25 Oude wijsjes nieuwe woor
den, muzikaal klankbeeld. 14.55 Kalender,
praatje. 15.00 Voor de jeugd. 16.50 Voor
de zieken. 17.20 Semi-klassieke muziek
(gr.). 17.50 Actualiteiten. 18.00 Nieuws.
18.15 Mededelingen of grammofoonmuziek.
18.20 Uitzending van de Boeren Partij.
Spreker: de heer H. Koekoek, Voorzitter
van de Boeren Partij. 18.30 Dansorkest en
solisten. 19.00 Voor de kinderen. 19.10
Elektronisch orgelspel: lichte muziek.
19.30 Artistieke Staalkaart. 20.00 Nieuws.
20.05 Promenade-orkest. 20.35 Socialistisch
commentaar. 20.50 Vrouw vermist! eenak
ter. 21.20 Disco-Festival. 21.55 15 mei 1865
Albert Verwey 15 mei 1965 literaire
documentaire. 22.25 Sport halverwege.
22.30 Nieuws. 22.40 Strijktrio (opn.): klas
sieke muziek. 23.25 Instrumentaal ensem
ble (opn): moderne kamermuziek. 23.55-
24.00 Nieuws.
BRUSSEL 324 m.
12.00 Nieuws. 12.03 Grammofoonmuziek.
12.15 Gevarieerde muziek. (12.25 Weerbe
richten, mededelingen en berichten voor
de schippers). 12.50 Beursberichten en
programmaoverzicht. 13.00 Nieuws. 13.20
Kamermuziek. 14.00 Nieuws. 14.03 School
radio. 14.20 Jeugdkoren. 14.30 Program
voor de tieners. 14.50 Schoolkoren. 15.00
Nieuws. 15.03 Grammofoonmuziek. 15.15
Voor de kinderen. 16.00 Nieuws. 16.03
Beursberichten. 16.09 Engelse les. 16.24
Liedjes zonder woorden. 16.45 Schoolko
ren. 17.00 Nieuws. 17.15 Tophits voor tie
ners. 18.00 Nieuws. 18.03 Voor de soldaten.
18.30 Lekenmoraal en filosofie. 18.50
Sportkroniek. 18.54 Grammofoonmuziek.
19.00 Nieuws en radiokroniek. 19.40 Jazz
muziek. 19.50 Verkiezingsspreekbeurt.
20.00 Openbaar Kunstbezit. 20.15 Stem
mig casinoconcert. 20.30 Poëzie. 21.00 Ka
mermuziek. 21.30 Japanse volksmuziek.
21.45 Volksmuziek. 22.00 Nieuws. 22.15
Jazzmuziek. 22.45 De zeven kunsten. 23.00
Nieuws. 23.05 Zoldermelodie: Feiten en
muziekjes uit vroeger jaren. 23.30 Amuse
mentsmuziek. 23.55 Nieuws. 24.00-0.45 Uit
zending voor de zeelieden.
VOOR DINSDAG
NEDERLAND I
NTS: 19.00 Nieuws in het kort. 19.01 Ba
rend de Beer. 19.06 Weekjoumaal voor ge
hoorgestoorden. 19.33 Engelse les. 20.00
Journaal. AVRO: 20.20 AVRO's Televizier
NTS: 20.50 Hoofdstuk IV, amusementspro
gramma. AVRO: 21.35 De Verdedigers,
TV-film. NTS: 22.25-22.30 Journaal.
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Nieuws in het kort. KRO:
20.01 Film 65, met o.a. Nederlands film
materiaal uit de 2e wereldoorlog. KRO:
20.25 De Bill Dana Show, TV-film. KRO:
21.00 Film uit de serie „The great adventu
re". 21.45 Onze man in Washington. RKK:
22.10 Paulus achterna, Godsdienstig pro
gramma.
VOOR WOENSDAG 19 MEI
NEDERLAND I
10.00-11.00 Teleac: Televisie-academie.
NCRV: 17.00-17.35 Voor de jeugd. NTS:
17.35-17.40 Jan en Joke in het verkeer.
NTS: 19.00 Nieuws in het kort. 19.01 Ba
rend de Beer. 19.06 Teleac Ongevallen
in en om de woning. 19.33 Voetballen. Fi
nale Europa Cup II te Londen. In de pau
ze: 20.15 Journaal. 21.15 The New Christy
Minstrels. VARA: 21.45 De adem van de
Rijnmond, programma over de luchtver
vuiling in het Waterweggebied. 22.15 Zo is
het toevallig ook nog 's een keer. NTS:
22.55 Journaal. 23.00 Teleac: Moderne on
derwijsmethoden en didactiek.
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Nieuws in het kort. NCRV:
20.01 Dokter tegen wil en dank (Le méde-
cin malgré lui), TV-spel. 21.05 Literair
kijkschrift. 21.35 Hootenanny. 21.55-22.10
Attentie.
QUENTER LEWY verliet op 15-jarige
leeftijd, in 1933, Duitsland, emigreerde
naar Israel en vocht met de Engelse
strijdkrachten in Italië. Na de oorlog werk
te hij gedurende een jaar voor de militai
re politie in Duitsland. In 1947 emigreerde
hij naar Amerika en studeerde onder an
dere aan de Columbia-University.
Het boek „De Rooms-Katholieke Kerk
en Nazi-Duitsland" verschijnt in de loop
van dit jaar in zes Europese landen. De
Nederlandse uitgave, een paperback, is de
enige die met authentieke foto's is geïllu
streerd.
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM De Hagenaar G. Kreu-
ger heeft bij de officier van Justitie te
Amsterdam een klacht ingediend tegen
Jan Cremer, die zich aan plagiaat zou
hebben schuldig gemaakt. De heer Kreu-
ger stelt, dat Cremer fragmenten heeft
overgenomen uit een manuscript dat hjj
op onrechtmatige wijze in zijn bezit zou
hebben gekregen. Bovendien zou hij de ti
tel van het boek „Ik, Jan Cremer" heb
ben overgenomen van een idee dat de heer
Kreuger zou hebben gehad.
De Hagenaar, die is gedetineerd, zegt
jarenlang te hebben behoord tot het Leid-
se Plein-milieu. In 1963 zou hij zijn erva
ringen op schrift hebben gesteld om te
doen uitgeven onder de titel „Ik, G. Kreu
ger en het Plein". Jan Cremer die bij hem
op bezoek was geweest, zou zich bij die
gelegenheid van het manuscript meester
hebben gemaakt. In maart 1964 verscheen
het boek „Ik, Jan Cremer". De heer Kreu
ger bevond zich toen in hechtenis te West-
Berlijn. Omdat hij sindsdien in gevangen
schap verblijft, kreeg hij pas laat kennis
van de inhoud van het boek. Bij navraag
in het „Leidse Plein-milieu" bleek ons dat
de heer Kreuger er niet bekend is. Jan
Cremer zelf is dezer dagen naar New York
vertrokken.
(Van onze speciale verslaggever)
CANNES. Na de Amerikanen en de Russen hebben nu ook de Fransen hun
oorlogsfilm bijgedragen aan het XVIIde Festival International du Film. Haalde
Otto Preminger zijn inspiratie uit de gebeurtenissen die volgden op Pearl Har
bour en zochten de Russen het voor de zoveelste keer in de strijd met de Duitsers
gedurende de tweede wereldoorlog, de Fransen hielden het bij hun eigen oorlog,
nanielijk die in Indochina in 1954. „La 317ème section" is een van de vele groepjes
militairen, die ergens in de jungle van Laos een hopeloze strijd tegen een Viet-
Minh-ov er macht voeren en voor wie de orders, zich een weg te zoeken naar het
belegerde Dien Bien Phoe niet veel meer zijn dan woorden, die de mannen niet
in daden kunnen omzetten. Desondanks vechten zij tot het bittere einde. En hoe
bitter dat einde wel is, heeft Pierre Schoendoerffer in deze keiharde film laten
zien.
SCHOENDORFFER WIST waar hij het
over had. Hij was namelijk elf jaar ge
leden een van Frankrijks bekendste en
ook meest onversaagde oorlogscorrespon
denten in dit gebied. Later, nadat hij ook
nog aan andere fronten waar Fransen
vochten in de eerste rijen had gestaan,
schreef hij een boek over de lotgevallen
van de ten dode opgeschreven 317e sectie.
Een weinig opwekkende oorlogsroman, die
hij nu dus zelf verfilmde, samen met een
andere Indochina-veteraan, cameraman
Raoul Coutard. Deze meester van het
nooit scherpe, eerder wat gedempte, altijd
sfeervolle zwart-wit legde de belevenissen
van het steeds kleiner wordende groepje
soldaten in de jungle in indringende beel
den vast. Dat „La 317ème Section" als oor
logsfilm goed gemaakt is, valt dan ook
niet te ontkennen. Al houdt deze consta
tering niet vanzelfsprekend een positief
antwoord in op de vraag of het nu alle
maal wel zo nodig is, dat maken van dit
soort films in het algemeen, omdat zij
in al hun rauwheid toch een heldendom
propageren dat uiterst dubieus kan zijn.
En het vertonen van dit soort militaire
gescheidschrijverij op een filmfestival, dat
duidelijk gebukt gaat onder een teveel aan
krijgsgeweld: niet minder dan 9 van de
25 op het programma staande hoofdfilms
hebben de een of andere oorlog tot on
derwerp
IN IEDER GEVAL is er over deze film,
veel pro en contra gesproken. En dat is
meer dan gezegd kan worden van de Hon
gaarse film „Een eeuwigdurende Dans".
Maar daar viel ook niet veel meer van
te zeggen dan dat het een in fraaie kleu
renbeelden gevatte ballet-reportage was,
die dansliefhebbers zeker zal interesseren,
maar aan de film-minnaars niet duidelijk
maakte wat een drietal van deze ingeblik
te balletten nu eigenlijk op een filmfesti
val moest.
EEN FILM, die niet naar dit festival
mocht, is de Duitse speelfilm „Das Haus
in der Karpfengasse". Deze Kurt Hoff-
mannfilm, die de Nazitijd in Duitsland tot
onderwerp heeft, is door het selectie-co
mité geweigerd. „Op artistieke gronden"
is er duidelijk bij gezegd, opdat maar
niemand de geruchten zou geloven, dat er
een politiek bijsmaakje aan deze beslis
sing van de festival-leiding zou zitten. De
Duitse delegatie hier, zit nu zo blijkt
uit een artikel in het officiële festival
bulletin met een moeilijk te beantwoor
den vraag: is deze film van Kurt Hoff-
De Franse filmer Pierre Etaix (leer
ling van Tati en indirect van Chaplin)
wiens film „Yoyo" over een circus
clown niet zo uitbundig is ontvangen
in Cannes (men zie ook ons blad
van gisteren),
mann, die in Duitsland zelf kort geleden
van „wertvoll" tot „besonders wertvoll"
werd gepromoveerd, artistiek slechter dan
b.v. het Egyptische melodrama, dat en
kele dagen geleden is vertoond?
De Nederlandse delegatie heeft die pro
blemen gelukkig niet. Die kan zich voor
lopig koesteren aan de zeer vleiende kri
tieken, die Herman van der Horsts docu
mentaire „Amsterdam" alom ten deel zijn
gevallen. De „Nice-Matin" noemde de film
zelfs „Le meilleur spectacle de la jour-
née". En dat was voor Van der Horst
reden genoeg om nu maar .definitief te ver
geten, dat er enkele dagen geleden in het
festival-bulletin onder een foto van zijn
toch echt wel markante kop stond, dat dit
nu „Le realisateur Pim de la Parra"
was..,.
