- y:
YI1UUW
WINKEL-TIP
-Sis
I
*v>r
Feestdineetje na eindexamen
Ieder halfuur is er in Nederland een brand
Elk jaar gaat er voor 160 miljoen in rook op
Tachtig percent te wijten aan stommiteiten
Welke voorzorgen neemt de brandweerman?
*C%-
|i >-?
ZATERDAG 29 MEI 1965
Erbij
EEN VLAMMETJE VREET aan het
snoer van het radiotoestel naar het stop
contact. Een klein, bleek vlammetje. Het ton
getje schiet uit; er zijn nu twee felle, aan het
snoer lekkende tongetjes. In een paar seconden
vermenigvuldigen die zich. Binnen een halve
minuut staat het snoertje in brand. Er vallen
vonkjes op het vloerkleed. Het zijn maar hele
kleine vonkjes die echter vastbesloten aan de
wol kluiven. Het zwarte plekje in het kleed
wordt groter. Het smeult een beetje maar laait
dan op in een vlam. Het verkoolde snoertje van
de radio is inmiddels tegen de vitrage gevallen.
Wat loom en houterig, maar ook het contact
tussen het zwarte „touwtje" en het witte gor-
dijn was zeer intiem en resulteerde in kort
sluiting. Er kringelt wat rook door de vitrage.
Langs het patroon slingeren zich een paar
kleine vlammetjes. Tot er ineens een flinke
steekvlam door het gordijn schiet. Het is te
laatVloerkleed en gordijn in deze woon
kamer branden. Binnen een kwartier vreten
hete en niets-afslaande vlammen aan stoelen,
tafels, planten, lampjes, boeken en foto's. Er
zijn nauwelijks vijftien minuten verstreken
tussen het moment van de kortsluiting en het
eerste vlammetje dat zo schuchter aan het
snoer begon te sabbelen. De kamer staat in
lichterlaaie.
V V
mmÊmm
WÊêêêkê
Hemiy Sehoutc
Dodelijke dampen
Inklapbare onderzetter
È6&
mem >-..!■<
mmi
Voorzorgen
F
A
BRAND VOORKOMEN IS
BETER DAN BLUSSEN
lenbak met brandbaar materiaal? Het
dragen van nylon nachtgoed is voor
bed-rokers levensgevaarlijk. Een
vonkje is genoeg om dit luchtige ge
waad in een onderdeel van een seconde
als een fakkel te doen branden.
Derde oorzaak: Elektriciteit. Hieron
der vallen; het laten aanstaan van
strijkbouten en radiotoestellen, een te
grote lamp onder een plafond van
zachtboard, knoeien met leidingen,
elektrische dekens, vergeten de stek
ker uit stopcontacten te halen waar
door en nog een spanning van 220
„al
6
o ,v>°
Volt op het apparaat blijft staan.
OORZAAK NUMMER VIER: Koken.
Een van de meest voorkomende ver
schijnselen is de vlam in de pan tijdens
het bakken en braden in vet. Of dat
na het braden vergeet de pan van het
vuur te halen. Verder opletten met vuur
bij gas, benzine en alcohol. Een petro
leumstel nooit te vol gieten want pe
troleum zet uit wanneer het warm
wordt, waardoor de bak overloopt.
BRAND ontstaat meestal 's nachts
en voornamelijk in woonkamers, keu
kens en garages. Niet de vlammen zijn,
„Een vlammetje vrat aan het snoer
naar het stopcontact
...2./^.
Een nieuw tafelartikel van Braban-
tia is de nieuwe onderzetter van roest
vrij staal 18/8, die in ingeschoven toe
stand gemakkelijk een plaatsje vindt
in de messenbak of de besteklade.
Uitgetrokken en geplaatst op de ge
dekte tafel is deze onderzetter een
tafelaccessoire.
De constructie is heel eenvoudig.
Twee maal vier metalen strips schui
ven over elkaar en zijn enigszins bol
gezet. Twee strips hebben omgebogen
uiteinden, waardoor pootjes worden
gevormd, die van plastic dopjes zijn
voorzien.
Afmetingen van de uitgetrokken
onderzetter: 150 x 150 mm. De onder
zetter kost 2,45 in winkels in huis
houdelijke artikelen.
BOVEN IN DE SLAAPKAMER
ligt een echtpaar. Beiden slapen. Hij
gromt wat in zijn droom; zij heeft een
flimlach om de mond. In de twee an-
ere kamers liggen kinderen. Hun
neuzen steken net boven de dekens
uit. Zij weten van niets. Van niets?
De oudste, die slaapt niet zo erg vast.
Hij draait zich eens om, maar schiet
dan ineens onder de dekens vandaan.
Hij kijkt wat overrompeld. Hoe kan
het anders, zo net uit je slaap. Maar
dan: MammaaaaHet joch schiet
z'n bed uit. Naar de slaapkamer van
z'n ouders. Mammaaaaaapap-
paaaaaa.... ruik eens!! Een sterke
brandlucht dringt door de open deur
de slaapkamer binnen. Öet gezin is
gealarmeerd. Op de overloop kijken
ze naar beneden. In de hal kruipt een
vlammenzee over de vloerbedekking.
In de kazerne rinkelt de alarmbel.
Een uitslaande brand! Groot materieel.
Door de stad die in het nachtelijk duis
ter rust, klinken de sirenes onheilspel
lend. De enkelen die nog wakker zijn
trekken even het gordijn opzij. Nee,
niet hier! Gelukkig niet hier!
„IEDER HALF UUR breekt er een
brand uit in ons land. Tachtig procent
daarvan is het gevolg van een
stommiteit", zegt hoofdbrandmeester
eerste klasse A. C. Broeshart, hoofd
van de afdeling Preventie bij de Haar
lemse brandweer. „Er gaat jaarlijks
voor 160 miljoen in vlammen op. De
meeste branden gebeuren in woningen.
De verhouding is vijf twaalf". Men
selijke fouten waardoor veel leed had
kunnen worden voorkomen. Tekortko
mingen met daarna de zelfverwijten.
Maar daarmee krijgt men het huis
raad niet terug, de foto's waaraan
men zo gehecht was, de planten die
het juist zo goed deden. Er is voor
duizenden guldens in valmmen opge
gaan.
DE GROOTSTE OORZAAK van het
het ontstaan van een brand, zegt de
heer Broeshart, is de kachel: a. door
een foutieve constructie (onjuiste aan
sluiting op de schoorsteen) en b. de
omgeving (het drogen van was boven
of voor de kachel, een kleedje op de
schoorsteenmantel, de houten omlijs-
lijsting, het wegspatten van kooltjes op
het kleed).
NA DE KACHEL oorzaak nummer
twee: roken in bed, dat meestal een
dodelijke afloop heeft. Tijdens het ro
ken kan men wegdoezelen of in slaap
vallen. Is de peuk wel goed uitgedrukt,
die naast het bed in een asbak ligt?
Of ligt die peuk te smeulen in de prul-
ER WORDEN DEZE maand heel
wat druppeltjes gezweet. Duizenden
jongelui staan voor hun eindexamen
en examenkoorts is een epidemisch
verschijnsel geworden. De meesten
blokken doodserieus aan de materie
die ze deze maand of de volgende
moeten spuien om in het bezit te ko
men van dat papiertje dat zo be
langrijk voor de toekomst kan zijn.
Maar hoe sta je als ouders tegen
over het examen. We hebben de
mening van een moeder gevraagd.
Een willekeurige huisvrouw, me
vrouw G. Eecen-Vos, moeder van
een hecht gezin in Beverwijk, waar
van de oudste, de 17-jarige zoon,
eindexamen gymnasium b doet aan
het Marnix van St. Aldegonde-ly-
ceum in Haarlem.
Helemaal „willekeurig" was onze
keus niet, zo moeten we bekennen.
Mevrouw Eecen is voor haar huwe
lijk kooklerares geweest. U begrijpt
het al. Als een van de kinderen
slaagt voor dit eindexamen dan
hoort er een feestelijk dinertje bij.
Hiervoor vroegen we haar een sug
gestie.
MEVROUW EECEN GAF op de
vraag hoe zij als ouder tegenover de
examentijd staat een weloverwogen
antwoord.
„Als ik hierop een antwoord geef,
is dat de mening van één. Boven
dien hangt het vao het gezin, het
milieu, af. Als gezin moet je je niet
extra op een examen van een kind
instellen. Ik geloof dat je het beste
de normale regel kan handhaven.
Er is altijd spanning en verwach
ting als de tijd daar is. Als man sta
je nuchterder tegenover het feit dan
als vrouw. Mijn beide dochtertjes
zouden zeggen: Je bent er naar toe
gegroeid en je weet dat het gebeurt.
Maar ik zal blij zijn als het voorbij
is. Het slagen voor een examen hangt
van zoveel andere factoren af als al
leen maar intelligentie. Als je tij
dens je studie wilskracht en door
zettingsvermogen hebt kunnen op
brengen ben je al een heel eind.
Maar tijdens een examen komt er
nog bij: voel je je wel op je gemak,
welke opgaven krijg je, hoeveel
moeite en spanning kost het. Nee,
ik ben echt blij wanneer het voorbij
is."
Vindt zij het erg als haar zoon
zakt? Een pertinent en resoluut:
„Nee, helemaal niet! 't Is wel
jammer omdat hij er erg hard voor
heeft gewerkt, terwijl wij hem nooit
hebben hoeven aansporen zijn werk
te doen."
HET DINEETJE KOMT er, des
noods als troostprijs. En of het dan
smaakt of niet, de zoon, zijn ouders,
beide zusjes en wat gasten begin
nen met eisoep (bouillon met fijn-
geprakt, hardgekookt ei, op smaak
gebracht met peterselie en selderij
en het geheel gebonden met een
■i»W¥4 'f'e'" - x
is fji
Ggtëg&i,
PëS»;
bloemsausje). Na de soep een kou
de schotel bestaande uit koude rijst
met garnalen (of zalm of krab of
kip). Daarbij wordt een gegarneer
de sla gepresenteerd, bestaande uit
sla, komkommer en tomaat. Ver
der is er remoulade saus. De in
grediënten hiervoor zijn: mayonaise
gemengd met ansjovis purée, zeer
fijn gehakte augurkjes en uitjes. Het
dessert is een blanc manger-pudding
die in een vierkante (boek-) vorm
wordt gegoten en later uitgestort op
een schaal. De pudding dan garne
ren met chocolade (of mocca)
crème. Er kunnen, besluit mevrouw
De laatste minuten voor de uitslag
van het eindexamen zijn niet alleen
voor de kandidaat spannend. Ook de
wijzers van de klok bij de ouders
thuis lijken te kruipen. Mevrouw
Eecen probeert wat ontspaning te
vinden in de keuken waar zij alvast
het feestdineetje voorbereidt. Echter,
de klok wordt in de gaten gehouden.
Eecen, nog abrikozen of mandarijn
tjes uit blik bij worden gepresen
teerd.
De brandweer in actie: vrienden in
nood maar het had niet nodig
geweest.
zoals we gewoonlijk denken, het groot
ste gevaar. Het is de rookontwikkeling.
De laatste jaren is men tot veelvuldig
gebruik van kunststoffen overgegaan
(nylon en plastics). Die zijn zeer
brandvatbaar en ontwikkelen boven
dien een grote hoeveelheid rook, die
nitreuze dampen bevatten welke zwaar
vergiftig zijn. „Het is vrijwel onmo
gelijk om nog levend door een rook
gordijn van de eerste etage naar de
buitendeur te komen. Halverwege is
men al zover vergiftigd dat men be
wusteloos raakt," zegt de heer Broes
hart. Het kan ook gebeuren dat het
gif zijn werk al heeft gedaan voor
men wakker is geworden.
Welke preventieve maatregelen zijn
er en kan men nemen? „Een gebouw,
moet zo geconstrueerd zijn dat de brand
zich niet kan uitbreiden. In vluchtgang
en portalen geen of zo weinig mogelijk
brandbare stoffen, terwijl brandbare
plafonds moeten worden vermeden". De
brandweer geeft legio adviezen („We
zijn overbezet door de nieuwbouw")
met betrekking tot de preventie in een
huis, gebouw, kantoor of fabriek. Ook
als men centrale verwarming neemt
kan men advies inwinnen, terwijl men
bij het hebben van huisbrandolie, meer
dan is toegestaan (30 liter binnenshuis,
60 1. op een balkon en 200 1. in de
tuin), een vergunning van B. en W. moet
aanvragen. Twijfelt u ergens aan met
betrekking tot brandgevaar dan: de
brandweer geeft graag advies. Want
niet het blussen is primair. De zorg
voor preventie neemt een belangrijk,
misschien wel het belangrijkste deel
van de tijd van de brandweerman in
beslag.
BEHALVE DAN DAT men zelf nooit
met vuur moet „spelen", moeten de
kinderen in de gaten worden gehouden.
Spelen met lucifers is een geliefd spel
letje („Neem knipaanstekers en houdt
lucifers uit de buurt"). De zo gewilde
ballonnetjes zijn taboe. „Dit speelgoed
met waterstofgasvulling is levens
gevaarlijk. Het moest verboden zijn om
ze te verkopen." Verder is de brand
weer „doodsbang" voor inzamelactie»
van krantepapier. Er worden soms ton
nen in scholen opgeslagen; garages en
schuren zijn vaak depots voor het oude
papier. Wat vet (vis-) papier ertussen
kan broei veroorzaken; een lucifer er
op en men kent de gevolgen.
Welke voorzorgsmaatregelen u in hui»
kan nemen? Door te doen wat ieder»
goede brandweerman doet voor hij naar
bed gaat. Dan pas slaapt u rustig en
heeft u uw eigen veiligheid min of meer
in eigen hand. Dit zijn de regels:
Doe de hoofdkraan van gas en gei
ser uit.
Haal aile stekkers uit de stopcontac
ten.
Bevestig een slang(etje) op of leg er
een naast de waterleiding zodat on
middellijk gespoten kan worden
(„Daar is menig huis mee gered").
Zet brandbare vloeistoffen op een vei
lige plaats.
Hang geen wasgoed bij kachels.
Parkeer geen bromfietsen bij het
trappehuis.
Doet u dit, vanavond nog? Dat is dan
de eerste stap op weg naar de preven
tie. Er is niets zo kwalijk als het zelf
verwijt: had ik maar
