Runny Mede 750 jaar geleden geboorteplaats Magna Charta Geldboete geëist wegens „smalende godslastering" Constitutionele beginselen van Angelsaksische wereld vinden in stuk hun oorsprong jDuiveland vraagt zich af: jzal Zijpe-dijk het houden? Opvolging van Franco in Spanje gesprek van de dag Stroom veel sterker geworden na afsluiting van de Grevelingen Boeren ongerust Scherpe verklaringen over gang van zaken in de E.E.G. Carlisme kansloos vestlgd I Klacht van jagers in Sassenheim Eerste Dura-Coignet- woning opgeleverd Dr. Conring kwam maar liever niet... ZATERDAG 12 JUNI 1965 II Hogere vergoeding bij vakopleiding volwassenen Nieuw Tweede-Kamerlid Amsterdamse rechtbank en Propria Cures Niet schrijven VREES VOOR NIEUWE RAMP de baronnen en pro-koning John is! Het. ln,_ Geen antwoord A merika Inbrekers in actie In de in utrecht gehouden jaarvergade- (Van onze correspondent) LONDEN Wie uit de beboste heu vels van het lieflijke Surrey naar de Theems in de richting van het machtige grijze kasteel Windsor afdaalt, komt in een open groene vlakte, golvende weilan den met boerderijen en omzoomd door laag geboomte. Dit is het historische Runny Mede, de bakermat van Enge- lands vrijheden en die van de Engels sprekende wereld. Want hier was het, dat 750 jaar geleden vijftien juni 1215 de Magna Charta Libertatum, het gro te privilege van de vrijheid tot stand kwam, dat het uitgangspunt zou worden voor het latere Engelse staatsrecht. Groot-Brittannië kent tot op de huidige dag geen geschreven grondwet. Maar het heeft de Magna Charta! De constitutionele beginselen, vastge legd in het grote privilege hebben de Engelse edelen, die tegen hoge belastin gen en andere toestanden revolteerden onder een dreigement met burgeroorlog afgedwongen aan koning Jan zonder land. John had getracht de baronnen te weer staan en bevel gegeven hun landgoederen in beslag te nemen. Maar de edelen mar cheerden naar Londen, dat zijn poorten voor hen opende. Nu hoefden de baronnen van de koning niets meer te vrezen en deze gaf dan ook zijn verzet op. Er werd een wapenstilstand gesloten. Koning en baronnen ontmoetten elkaar op het stuk land, Roni Med genaamd. De koning, in de rug gesterkt door zijn burcht in Windsor, terwijl de edelen hun hoofd kwartier opsloegen in het door de rivier beschermde Staines. Met terugwerkende kracht tot 7 januari van dit jaar zijn de loondervingsvergoe dingen van de cursisten op de centra voor vakopleiding van volwassenen verhoogd. Ten aanzien van kostgangers, alleenwo- nenden en thuis-inwonenden (deze groep vormt ongeveer 60 percent van de cursis ten) is een verbetering tot stand gekomen doordat het onderscheid in de beloning tussen deze categorieën en de gehuwde cursisten is weggenomen. Ook het bedrag dat als toeslag wordt uitgekeerd aan cursisten, die een oplei ding als bouwvakarbeider volgen, is ge wijzigd. Ook voor deze toeslag wordt thans geen onderscheid meer gemaakt tussen kostwinners en niet-kostwinners. Gehandhaafd is de aftrek voor jeugdi gen en voor gemeenteklassen. Het onder scheid tussen kostwinner en niet-kostwin- ner blijft van toepassing bij de toekenning van huurbijslag en bij het toepassen van de regelingen van vergoedingen wegens gemaakte pensionkosten. De heer J. W. M. van de Noort (KVP) uuit Kruggenburg, wethouder van de gemeente Noordoostpolder, is benoemd verklaard tot lid van de Tweede Kamer. (Van onze correspondent) Haagse Post weergegeven. Christus werd er onder meer een volksmenner, gebeds- De Amsterdamse rechtbank is vrijdag genezer, voedingsdeskundige en amateur zoals we gisteren in een deel van de ombudsman in genoemd. De auteur heeft oplage al berichten voor een moeilijk ^it verhaal, zoals hij op een vraag van theologisch probleem gesteld. Zij moest Lje president, mr. J. Cnottenbelt, verklaar- zich bezig houden met de vraag, of Jezus ^e, in de eerste plaats geschreven als Christus op een lijn gesteld kan worden persiflage op de stijl en nieuwsweergave met God. Met andere woorden: moet van dit blad. Verder was zijn bedoeling Christus beschouwd worden als mens of is door het bijbelverhaal te actualiseren, te de theorie van de drie-eenheid juist. Aan- zien, in hoeverre een ander beeld verkre- leiding is de dagvaarding door officier gen ZOu worden dan door een actuali- van justitie mr. W. Tonckens van een 23- sering in christelijke kringen tot stand jarige student in de politieke wetenschap- 1 komt. pen, die zich als redacteur van het Am sterdamse studentenweekblad „Propria Mr. Tonckens die zich de moeite gaf Cures" met een in een extra zogenaamd [iet hele artikel voor te lezen, eiste een „Jezus-nummer" van dit blad gepubli- boete van 200 gulden en een gevangenis- ceerd artikel schuldig gemaakt zou heb- straf van i maand voorwaardelijk met ben aan „door smalende godslastering een proeftijd van 3 jaar. In zijn korte voor godsdienstige gevoelens krenkende requisitoir wees hij er op dat de toen- I -Lil Ja V\oVion. uitlatingen." In het malige minister van justitie bij de behan- u- u i u deling van het wetsontwerp in de Kamer artikel werd het bijbelverhaal /jggj) heeft verklaard, dat Christus en van de kruisiging op de manier van de Na een dag of vijf was op alle punten overeenstemming bereikt. Op de traditionele afbeelding ziet men koning Jan het dokument ondertekenen. In feite heeft hij het nooit ondertekend. Hoogstwaarschijnlijk kon hij niet schrij ven. Zelfs is het twijfelachtig, of de ko ning zelf zijn zegel op het charter heeft gedrukt. De centrale figuur was Stephen Lang ton, aartsbisschop van Canterbury die een groot aandeel moet hebben gehad in de formulering van het dokument. Hoe wel het charter in feite een uitdrukking was van de feodale rechten van de adel, was het gesteld in een taal, die univer sele betekenis zou krijgen. Steeds wan neer in de loop van de Britse geschiede nis de vrijheid in het gedrang kwam, konden zij die voor de vrijheid streden zich beroepen op het charter en daaruit inspiratie putten. Dit charter heeft dan ook op de ont wikkeling van de Engelse democratie een diepgaande, vormende invloed uitgeoe fend. Het charter trachtte tegemoet te komen aan de grieven en klachten van de belangrijkste groepen in de middeleeuwse maatschappij, adel, geestelijkheid, rech terlijke macht, steden, handel en koop lieden. Verder regelde het o.a. de positie van weduwen en schuldenaren en bracht het eenheid in maten en gewichten. Sinds Hendrik I in 1100 behoorden der gelijke charters, waarin de vorst bepaal de concessies deed en beloften aflegde, tot de traditie. Maar toen koning Jan in 1199 de regeringsteugels overnam, was er geen sprake van een algemeen charter, al wer den aan de baronnen zekere belofeen ge daan. De Engelse graven weigerden ech ter de koning die in Frankrijk wilde strij den militair bij te staan, indien hun rech ten niet duidelijk zouden worden be^ vestigd. Het was voor hen een kwestie van be staanszekerheid. De kerk, die wegens een interdict van Rome over Stephen Lang- ton's benoeming tot aartsbisschop in moeilijkheden was geraakt, steunde de baronnen. De briljante Langton werd hun onontbeerlijke adviseur. Hij was het, die in wezen naar middelen zocht om de ab solute monarchie aan banden te leggen. Ook na de opstelling van het charter gingen de vergaderingen in Runny Mede door, want er dienden nog vele andere zaken te worden geregeld. De baronnen moesten hun eed van trouw aan de ko ning vernieuwen. Zonder hen zou hij on mogelijk de oorlog in Frankrijk kunnen winnen. De baronnen stonden er op, dat er 25 van hen werden aangewezen om toe te zien op de naleving van het char ter. Van zijn kant drong de koning er op aan, dat er door een andere commissie voor naleving van de bepalingen door de baronnen zou worden gezorgd. Men be reikte overeenstemming. Naast alle cen tra, steden, dorpen en kastelen werd een kopie van het charter gezonden. Nu bestaan er nog maar vier exempla ren van. Twee bevinden zich in het Brits museum en twee zijn nog in hun oor spronkelijke plaatsen waarheen ze des tijds werden gebracht - in de kathedra len van Lincoln en Salisbury. er in Amerika een organisatie bestaat, die de burgerlijke en religieuze vrijheden in ere houdt en jaarlijks een „Magna Char ta dag" organiseert. Een nationaal ge nootschap van Magna Charta-vrouwen, die beweren afstammelingen te zijn van de Engelse baronnen, heeft in verband met de Britse viering, die volgende week een hoogtepunt bereikt, tweehonderd le den uit alle delen van Amerika naar Lon den gezonden. De Amerikanen hebben zelfs een Magna Charta postzegel uitgege Koningin Elisabeth en Prins Philip op de trappen van St. Paul's Cathe dral tijdens de herdenking van de Magna Charta. (Van onze correspondent) (1931) --- God als één gezien kunnen worden. De raadsman van de schrijver, mr. H. M. Voetelink, vroeg ontslag van rechtsver volging. De uitspraak van de minister in de Kamer kan geen gewicht in de schaal leggen bij de beoordeling van de vraag hoe het wetsartikel, waarin alleen sprake is van godslastering, uitgelegd moet wor den, merkte hij op. In godsdienstige krm- gen is men het er niet over eens of Chris- tus binnen of buiten het godsbegrip ge houden moet worden. Sommigen vinden hem juist zo groot, omdat zij hem zien als aardse mens. Het is dus de vraag, of van godslastering sprake is, wanneer Christus het onderwerp is, betoogde hij. Mr. Voetlink wees ook op het sterk sa tirische karakter van „Propria Cures" en het feit dat het blad slechts in beperkte kringen verspreid wordt. Hieraan voegde ven, iets waartoe de Britse PTT niet te brengen was. Runny Mede heeft nu voor de Ameri kanen nog een extra betekenis, omdat daar ook het pas onthulde Kennedy-mo nument staat. In het Mermaid theater in Londen zullen kosteloos voor genodigden een week lang voorstellingen worden ge geven van een speciaal voor de gelegen heid door John Arden geschreven stuk, dat tot titel kreeg „left-handed liberty" linkshandige vrijheid, dat nota bene tegen thema van het stuk is, zoals de schrij- nog terugdenkt aan februari 1953, toen de ver het uitdrukte „de kennelijke misluk- stromingen rondom Schouwen-Duiveland king van het charter!" Koningin Elisa- een ander patroon kregen waardoor zich beth zal een van de voorstellingen bijwo- ook onverwacht rampzalige complicaties nen 'in de vorm van dijkvallen hebben voor- MIDDELBURG. Halverwege de uitvoering van het Deltaplan wordt het hij tenslotte toe, dat niemand eraan denkt, eiland Schouwen-Duiveland andermaal door de zee bedreigd. De veiligheid is ^voorbeeld Come Vonk te vervolge^ namelijk door de reeds aangelegde Deltadammen niet toegenomen, maai acntei- g;nnecjagvierders. De rechtbank doet op uitgegaan. Door het afsluiten van het Grevelingenbekken moet het zeewater zich 23 juni uitspraak namelijk bij eb en vloed door het nauwe Zijpe persen. Vijf kilometer dijk langs een afgrond van veertig meter aan deze flessehals, kan plotseling in de diepte verdwijnen. Achter dit bedreigde dijkvak wonen drieduizend mensen. Volgens de dijkgraaf de heer Geluk, die De minister van Economische Zaken, gedaan, zullen Midden- en Noord-Zeeland zich tot 1978 nog in een gevarenzone be vinden. Hij zou het daarom ten zeerste toejuichen als de aanleg van de Ooster- 1 l ft in een aest,rek scheldedam snel zou worden uitgevoerd, drs. J. M. den Uyl, heeft in een gespte* Een bestuurslid van het waterschap, de met journalisten uit E.E.G.-landen tot uit- heer Kwaak, wiens nieuwe boerderij staat drukking gebracht, dat de Nederlandse re in een gebied dat twaalf jaar geleden door terin_ niet akkoord zal kunnen gaan met het water werd overspoeld, zegt: „Onder de boeren hier in de omtrek heerst grote verdere vooruitgang in de E.E.G., als dat ongerustheid. Vraag maar eens aan de ten koste van de parlementaire invloed op veerbootkapiteins hoe sterk de stroom ge- de besluitvorming binnen de gemeen- worden is De kust vóór de dijk loopt moeten gaan> zeus niet als loodrecht af tot veertig meter diepte. Er matprixi. helan- hoeft niet eens een tweede stormvloed als daardoor Nederlandse materiele belan in 1953 te komen. De kans is veel groter, gen zouden worden geschaad. dat er zelfs bij het mooiste weer ongeluk- ken gebeuren. Zolang er nog een flinke De voorzitter van de socialistische Twee golfslag op de kust staat, zal de dijk het de Kamerfractie, drs. G. M. Nederhorst, waarschijnlijk w§l hopden. Maar bij zo- gaf als zijn mening te kennen, dat het merse oostelijke winden wordt het water volstrekt ondenkbaar is dat de Tweede teruggedreven. De druk op de dijk en de Kamer een akkoord over de verdere fi- door de stroom aangetaste ondergrond naneiering van de Europese landbouwpo- vermindert dan sterk, waardoor de dijk litiek zal goedkeuren, als die overeen- bijna geruisloos in het water kan weg zakken." Rijkswaterstaat heeft in 1961 grint tegen komst niet voorziet in uitbreiding van de bevoegdheden van het Europese parle ment zoals die door de Europese afge vaardigden onlangs zelf is vastgelegd in een resolutie. „De Nederlandse ministers behoeven (Van onze correspondent) MADRID. - Nog nooit is er in Spanje zo openlijk en zo veelvuldig gesproken xjver de vraag wie generaal Franco zal opvolgen. Het is duidelijk dat het tand zich voorbereidt op de dag waarop de nu 72-jarige generaal het moede hoofd erbij zal neerleggen of met pensioen zal gaan. Er staat een lange rij kandidaten voor de opvolging klaar. Maar voorlopig maakt de Spanjaard zich weinig zorgen over de persoon van de opvolger van Franco. Hij stelt er meer prijs op te weten welk politiek systeem er voor diens regime in de plaats zal komen. Het 'and is verdeeld in twee groepen: de aanhangers van Franco, gesteund door de „zwarthemden" van de fascistisch getinte Falange, wensen voortzetting van de sedert de burgeroorlog gevestigde corporatieve staat, terwijl de tweede groep streeft naar herstel van de parlementaire democratie, zoals Spanje die voor e burgeroorlog heeft gekend. De Magna Charta is voornamelijk een juridisch dokument, dat tracht tekortko mingen en misbruiken van het feodale tijdperk op te heffen. Maar de algemene bepalingen werden zo geformuleerd, dat elke nieuwe generatie met haar eigen pro blemen de Magna Charta als haar be scherming beschouwt. Het charter werd in de volgende eeuwen het symbool tegen verdrukking van het individu. De echo er van klinkt o.a. door in de beroemde „ha beas corpus"-wet van 1679 die behelst: geen gevangenneming zonder proces en in de Amerikaanse grondwet. De eeuwenlan ge invloed van het charter, met zijn fie re woorden, maakten het tot de grond slag voor elk vrijheidsstreven in de An gelsaksische wereld. Het eerste artikel waarborgde de vrij heid van de Engelse kerk. Men vindt het in het handvest de stadsrechten van Lon den vastgelegd, tlsmede de vrijheid van de enkeling onder de wet en de onpar tijdigheid van de rechtspraak. Het is dan ook niet te verwonderen dat Voor de monarchisten is het een uitge maakte zaak dat na Franco de huidge kroonprins Don Juan Carlos Bourbon- Bourbon de troon zal bestijgen. En er is ook tussen zijn vader, don Juan, graaf van Barcelona, en generaal Franco een overeenkomst gesloten, waarbij Juan Car los in Spanje zou worden opgeleid voor zijn toekomstige taak door het Spaanse staatshoofd zélf. Prins Karei Hugo. Als proef zijn langs de autoweg Salzburg-München tijdelijk borden geplaatst die, afhankelijk van de drukte op de weg, verschillende maximumsnelheden aangeven. De borden worden centraal bediend van uit een plaats waar men met tele visie de weg in het oog kan houden. Juan Carlos ontvangt van hem alle eer die een kroonprins toekomst. Er lijkt dan ook geen twijfel over te bestaan dat ge neraal Franco deze 27-jarige jongeman, die getrouwd is met de Griekse prinses Sophia, onvoorwaardelijk heeft uitgeko zen als zijn opvolger. Mocht het ooit zover komen, dan staat deze lange, goedhartige prins voor een bijna bovenmenselijke taak, want als ko ning van het land zal hij helemaal niet het symbool van de eenheid zijn. Zeer grote en belangrijke groepen van de be volking zijn het niet eens met zijn kan didatuur. De belangrijkste daarvan zijn de car- listen, die al anderhalve eeuw lang het recht op de Spaanse troon van het huis Bourbon-Bourbon met kracht bestrijden. Zij eisen de troon op voor hun „eigen ko ning", prins Karei Hugo Bourbon-Parma, de echtgenoot van prinses Irene. Maar Prins Karei geniet geen enkele officiële erkenning van de Spaanse regering als rechthebbende op de troon. Integendeel, het is hem duidelijk verboden in het open baar zijn aanspraken te verdedigen. Hij woont met prinses Irene in een klei ne flat in het hart van Madrid die door hem zelf moet worden betaald. Hij heeft geen hofhouding, geen dienstauto's, geen lijfwacht, hij heeft zelfs nog niet de Spaanse nationaliteit en zijn aanwezig heid in Spanje wordt slechts geduld zo lang hij zich aan de wetten houdt, die voor elke vreemdeling gelden: zich niet in te laten met de praktische politiek van het land. De macht van de carlisten is echter Generaal Franco. zeer beperkt en niet groot genoeg om hun pretendent ooit op de troon te plaatsen. Zij vormen een minderheidsgroep, die he lemaal uiteen zou vallen als prins Karei zou besluiten zijn pretenties op te geven. Hij heeft zelf eens verklaard dat het car lisme zou kunnen ophouden te bestaan op het moment dat hij tot koning van Span je zou worden gekroond. Prins Karei en prinses Irene spelen in feite geen politieke rol in Spanje, on danks het feit dat zij het onbetwiste cen trum van het carlisme zijn. Zij leven er als zovele adellijke families en hun dagen zijn gevuld met het deelnemen aan het society-leven van de stad. Er is voor hen weinig reden zich illussies te maken over de toekomst. Niet alleen omdat generaal Franco duidelijk zijn voorkeur voor prins Juan Carlos laat blijken, maar ook om dat het helemaal niet zeker is dat Spanje ooit werkelijk een koning zal krijgen. De syndicaten, de zogenaamde vakbon den die 'n machtige rol in de Spaanse poli tiek spelen, hebben voorgesteld de toe komstige staatsvorm van Spanje aan een nieuw volksreferendum te onderwerpen. Zij zijn van mening dat de omstandighe den sedert het volk zich in 1947 voor het koninkrijk uitsprak, dusdanig zijn gewij zigd, dat een nieuwe peiling van de volks wil noodzakelijk is. Dit duidt erop dat zij er niet zeker van zijn dat het volk nog een koning wil en het is geen geheim dat de syndicaten de dijk gestort, volgens de heer Kwaak met min(jer niet thuis te komen," zei drs, een zeer onvoldoende veiligheidsmaat- Nederhorst. Hij was van mening dat het regel. Het waterschap Schouwen-Duive- Europese parlement een motie van wan- land heeft daarom vorig jaar juni bij de trouwen tegen de E.E.G.-commissie zal minister van Verkeer en Waterstaat een I moeten indienen en de commissie tot af- plan ingediend, om achter het bedreigde treden bwingen als zij zelf aan haar dijkvak een tweede dijk aan te leggen. Er I voorstellen gaat tornen onder druk van de kwam geen antwoord. Het waterschap, I e.E.G.-ministerraad, dat in eerste instantie verantwoordelijk is voor de oeververdediging, schreef daarna jj. Vredeling, Europees landbouw- een brief naar het provinciaal bestuur van specialist van de P.v.d.A.-fractie, ver- Zeeland, waarin het zich nadrukkelijk dis- klaarde zeer teleurgesteld te zijn over de tantieerde van elke verantwoordelijkheid, houding van minister Biesheuvel. Hij be- Het provinciaal bestuur stuurde op zijn treurde het dat de minister zich deze beurt een brief naar de minister, waarin week in de Tweede Kamer niet duidelijk het ook alle aansprakelijkheid afwees. Na had uitgesproken voor het primaat van de deze twee brieven heeft het ministerie al-1 democratie, leen de goede ontvangst ervan niet be- ring van de Koninklijke Nederlandse Ja- gersvereniging heeft de voorzitter, mr. J. In Sassenheim is ingebroken in een O Thate, geklaagd over de toenemende bungalow en enkele bloembollenbedrijven I stroperij en over het „wüd-west-gedrag De bungalow was tijdelijk onbewoond. De van de stedelingen buit bedroeg slechts enkele tientallen gul- ,.Door de ctrnner* mr ^hate Hpns maar all pa waa overhooD fiehaald. I Gen auto, ook de stropers,^ zei mr. inate. In' de nanacht werd de politie gealar- >>De ontsluiting van allerlei gebieden door meerd door de alarminstallatie van een de aanleg van wegen, 00 bloembollenbedrijf. Daar werden diverse van de recreatie werkt de P I oprppfl«jphannpn aangetroffen diG bii Gen I &uto s sterk in de hand. De stropers ge naburige machinefabriek waren ont- bruiken daarbij vaak zeer krachtige wind- MeTS g«S,i»pp« h,dd«n taks». De gewone politie is door onden- de inbrekers vergeefs gepoogd bij dit be- bezetting en overbelasting met in staat, drijf, de n.v. Vihamij, de deur van de daartegen veel te doen. het'bloemboüenbedriyf gegaan.^^en daarl Wat het zü gevluchttallatie Werking trad' Zijn 225 betreft hoop^ ldjl dat de nie^ Tevoren hadden zij, naar later bleek, minister die met de zaken der recreatie ook ingebroken bij het bloembollenbedrijf beiast dit probleem onder g^ van de fa. Fr ij link. In het kantoor yan|zien» h if8 mpt^ph oonklin- de directeur was de brandkast op weinig }ene? aan diegenen, d e vakkundige wijze geopend. De buit be droeg ongeveer 5000. In Weesp is de eerste woning, die in Nederland gebouwd werd volgens het Du- ra-Coignet systeem, opgeleverd. kende tirades proberen te verbloemen, dat zij de recreatie en de exploitatie van het natuurschoon zien als een winstgevende vreemdelingenindustrie. De Duitser dr. Conring, het om zijn Industriebouwwoningen van hetzelfde nazi-verleden in Groningen zo beruchte type zijn op het ogenblik in aanbouw of parlementslid van de Duitse Bondsdag, zullen nog worden gebouwd in Amster- die onlangs een hoge Duitse onderschei- dam, Amstelveen en Haarlem. ding kreeg voor zijn werk ten bate van De 72 Dura-Coignet-huizen, die in Weesp de Duitse democratie, heeft op het laatste in aanbouw zijn, zijn huurwoningen van moment het plan laten varen naar Neder- de Centrale Levensverzekeringbank. land te komen voor een oriënterend be zoek aan enkele Nederlandse scholen. Hij zou de onderwijsdeskundigen prof. Von steeds openlijker voorstanders van de presidentiële republiek. worden Unruh uit Aurich en dr. Wagner uit Kai- serslautern vergezellen. Beide heren kwa men echter zonder de vroegere vertegen- Maar zoals in alles in Spanje, heeft ge-1 woordiger van Seyss Inquart in Gronin- neraal Franco nog steeds het laatste gen. Dr. Conring had namelijk verklaard woord. En de grijze dictator heeft dat niet naar Groningen te willen komen zo- nog steeds zorgvuldig voor zich gehouden, lang hij daar nog zo werd beschimpt.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1965 | | pagina 7