DE DOMINICAANSE TRAGEDIE slot
Amerikaanse interventie koren
op de communistische molen
Zakenbelangen werden door
Washington veilig gesteld
BIJ DE
IS HET GOED SPAREN
TERMIJNBOEKJES* ^10/
VAN 4°/o TOT
0
NEDERLANDSCHE
MIDDENSTANDSBANK
SPELDJES!
CeCm
nnir dbinnnn i
ZUID-AFRIKA
Jt,
i/ ii i n p r i I/nu
Achttien doden bij
helikopterbotsing
r
Duits trio aangehouden
na drie dagen
Nederland
Hoofdredactie Haarlems
Dagblad en IJmuider
Courant gewisseld
Aardappelen genoeg
Baas wil vrije
maandag, maar
personeel niet
Op 16 juni wordt de rente verhoogd voor
mmmmmé
De bank waar u zich thuis voelt!
wÊÈBÈ
In Zutphen
WOENSDAG 16 JUNI 1965
Voor bedragen t/m f. 10.000.- 3 maanden opzegging,
daarboven 6 maanden opzegging.
ilMlilllilSlllillllll1:'" !i"|l|l'%:
Alle gewenste inlichtingen krijgt u bij elk van onze
185 vestigingen, verspreid over heel Nederland.
Geheime dienst
kenmerk voor kwaliteit
Gescharrel
Voor hoofd gestoten
-
Receptie in „Dreefzicht"
werd zeer druk bezocht
Advertentie
(Van onze correspondent)
WASHINGTON. Sinds midden mei probeert de Amerikaanse regering steeds
meer het politieke knutselwerk in de Dominicaanse Republiek te bedekken met de
mantel van de Organisatie van Amerikaanse Staten, die nu ook officieel de pacifi
catie van de eilandstaat ter hand heeft genomen met haar speciaal voor dit doel
opgerichte vredesstrijdmacht.
Jammer voor het Amerikaanse prestige is echter dat niet de democratische O.A.S.-
leden actief zIj n in deze kwestie. Integendeel, Uruguay, Chili, Mexico en Peru zij n
van het begin af aan uiterst critisch geweest over de interventie in Santo Domingo,
terwijl Costa Rica en Venezuela door onthouding van stemmen tijdens zitting van
de O.A.S. hebben laten merken dat zij bepaald niet enthousiast zijn over de gang
van zaken.
Aan de strijdmacht van de O.A.S. werken daarentegen mee Brazilië, Nicaragua en
Honduras, alle drie ondemocratische staten, bij wier strijdmacht de twintig politie
mannen die Costa Rica ter beschikking heeft gesteld in het niet vallen. Aan de drie
man sterke O.A.S.-bemiddelingscommissie nemen naast de Amerikaanse ambassadeur
Bunker vertegenwoordigers deel van Brazilië en El Salvador, al weer een reactionaire
militaire dictatoriale staat.
Want steeds meer kenners van het La-
tijnsamerikaanse toneel vragen zich nu
af of het nog mogelijk zal zijn dit deel
van de wereld vooruit te krijgen langs
min of meer democratische weg. Steeds
I meer mensen geloven dat alleen link
se dictaturen, onvermijdelijk van commu
nistisch of semi-communistisch signatuur,
in staat zullen zijn de sociaal-economische
sneeuwbal, die de Amerikanen kennelijk
nog steeds met mariniertjes proberen te
gen te houden, zijn noodzakelijke baan te
laten rollen.
Een overtuiging, die vooral door de mo
gelijke internationale complicaties van een
dergelijke ontwikkeling, niets geruststel
lends heeft.
COLUMBUS (Reuter) - Achttien Ame
rikaanse militairen zijn dinsdag om het
leven gekomen toen de twee hefschroef-
vliegtuigen die hen vervoerden in de buurt
van Columbus, in de Amerikaanse staat
Georgia, met elkaar in botsing kwamen
en neerstortten.
Als men alle stukjes van de Domini
caanse legpuzzle op hun plaats legt,
springt een waarheid in het oog, die niet
vleiend is voor Washington. Onloochen
baar lijkt het dan namelijk dat de Ame
rikanen in de Dominicaanse Republiek in
tervenieerden niet alleen om een „tweede
Cuba" of met andere woorden een
tweede militaire basis van de communis
ten op het westelijk halfrond - te voor
komen, maar tevens om de vestiging van
een progressieve democratie tegen te
gaan, geheel volgens het aloude Ameri
kaanse patroon waarbij vooruitstrevende
Latijnsamerikaanse regeringen altijd met
schele ogen werden bekeken wegens hun
mogelijke acties tegen de economische
machtsposities van de yankees.
Nog in 1954 immers organiseerde en
leidde de Amerikaanse geheime dienst
een omwenteling in Guatemala, waar een
semi-communistische regering de bezit
tingen van de Amerikaanse maatschappij
United Fruit genationaliseerd had. Na een
geslaagde revolutie kreeg de United Fruit
zijn bezittingen in Guatemala netjes terug
verdwenen alle communisten, progressie
ven en democraten in de gevangenis en
werd een rechtse militaire dictatuur ge
vestigd, waarmee de Eisenhower-regering
hoogst tevreden leek.
In dezelfde periode waren trouwens ook
de relaties tussen Washington en de Do
minicaanse dictator Rafael Trujillo uitste
kend. Weliswaar stroomde het bloed in de
gevangenissen van Trujillo, stalen hij en
zijn familie zich rijk zodat zij ten slotte
rond 800 miljoen dollar bezaten en was
het staatsbestel openlijk fascistisch naar
Franco's patroon, maar dat hinderde de
Amerikanen niet zolang het immense
landbezit van de twintig Amerikaanse
Advertentie
Ja, speldjes-regen bij Celwa pro-
dukten. 2 garantiezegels van net-
zelfde produkt opsturen en u krijgt
een speldje van dèt produkt. Er
zijn 5 Celwa produkten met elk
'n eigen speldjel B.v. CELWA
DAMESVERBAND, sneeuwwit
wegwerp-verband met hoog ab-
sorptie-vermogen.
Ned. Exportpapierfabriek N.V.
Postbus 57 - Nijmegen
maatschappijen die op het eiland opereer
den niet in gevaar werd gebracht.
Bovendien verleende Trujillo de Ame-
rikaanse marine zelfs een basis op het
eiland in ruil voor wapens voor zijn ter-
reurleger, een handeltje dat Washington
zó op prijs stelde dat het rond 1960, toen
de Trujilloterreur wankelde, zelfs een de
monstratie van steun voor het fascistische
regime ten beste gaf, zoals de christen
democraat Salvador de Madariaga uitvoe
rig beschijft in zijn boek „Latin Ameri- j
ca between the eagle and the bear". Niet
alleen de Amerikanen waren zulke dikke
vrienden met Trujillo. Nog op vijftien
maart 1955, toen zijn bloedige fascistische
dictatuur al 25 jaar alle oprechte demo
craten had geschokt, werd hij benoemd
tot grootkruis in de orde van de Neder-1
landse Leeuw!
Ik wil niet beweren dat de Johnsonre-
gering op dit moment aanstuurt op een
nieuw Trujilloregime voor de Dominicaan
se Republiek. Daarvoor is er te veel ge
beurd, heeft Kennedy de Amerikaanse po
litiek te sterk gestempeld als een anti-
dictatoriale.
Johnson lijkt ook in te zien dat een
Dominicaans bewind, gedomineerd door
de reactionaire generaal Imbert precies
zou zijn wat allerlei waarnemers ter plaat
se, o.a. leden van de rooms-katholieke
hiërarchie, een hernieuwd Trujillo-fascis-
me noemen.
Vandaar het geschuif door Washington
om de inmiddels door hulp van Amerika's
mariniers oppermachtig geworden Imbert
van de macht weg te houden, terwijl
daarnaast ondanks sympathiek gepraat
even hard wordt gepoogd tegen te houden
dat de progressieve aanhangers van oud
president Juan Bosch aan de macht ko
men.
Steeds vaker noemen de Amerikanen de
laatste tijd Joaquin Balaguer als compro
misoplossing, omdat hij bekendstaat als
een gematigde, eerlijke hervormer. Aan
de andere kant verzwijgt men in de Ame
rikaanse hoofdstad liever dat Balaguer al
eens bewezen heeft hoe „gematigd" en
kneedbaar hij is tegenover gevestigde be
langen, namenlij k toen hij een volgzaam
Dominicaans president was tijdens de
laatste jaren van de Trujilloterreur.
Op dit moment lijken de Amerikanen
dan ook aan te sturen op spoedige ver
kiezingen, waarbij de Dominicaanse be
volking de keus gelaten zal worden tussen
enige gematigd conservatieve figuren.
Een verkiezingsoverwinning voor een pro
gressieve kandidaat zou trouwens toch
uitgesloten zijn omdat de troepen van de
reactionaire Imbert de hele staat nu con
troleren en deze laatste al openlijk ver
klaard heeft die controle tot aan de ver
kiezingen te zullen handhaven.
Wie de rekening opmaakt van de Ame
rikaanse interventie moet wel tot de con
clusie komen dat het politieke hoofddoel
van Washington geweest is te voorkomen
dat de Dominicanen een voor de Ameri
kaanse economische en politieke belangen
hinderlijk progressief regime zouden krij
gen, en dat nu op Washingtons program
ma staat de creatie van een gematigd
redelijk democratisch bewind in Santo
Domingo, wellicht verstevigd door officië
le verbanning van het eiland van alle
„gevaarlijk linkse" elementen.
i VI 4'
s r-
Drie dagen Nederland zijn voor drie
jeugdige Duitsers geëindigd in de cel van
het politiebureau te Delft, waar zij zijn
ingesloten, verdacht van diefstal van on
der meer een auto.
Een vijftienjarig meisje uit Viersen was
met twee jongens van achttien en negen
tien jaar naar Nederland gekomen omdat
zij naar een internaat zou worden gezon
den.
Na de treinreis naar Venlo liftte het trio
naar Rotterdam, waar het brood en fruit
stal en de nacht in een park doorbracht.
De volgende dag ging de tocht verder
naar Den Haag, waar in een kleedkamer
op een sportveld werd ingebroken en
overnacht. Op de derde dag besloten de
drie naar Duitsland terug te keren. Daar
toe stalen zij in Delft een auto.
In Weert werden ze op aanwijzing van
«en burger, die argwaan kreeg, aange
houden en op transport gesteld naar
Delft
Het ligt voor de hand dat met deze po
litiek iedereen in Latijns-Amerika, die be
seft dat alleen door drastische sociaal-de
mocratische hervormingen een explosie
van haat, rancune en woede kan worden
voorkomen, zich voor het hoofd gestoten
voelt.
En even weinig verwonderlijk is het dat
vooruitstrevende Latijnen er vast van
overtuigd zijn dat de Amerikanen koren
hebben geleverd op de communistische
molen, wiens wieken immers altijd al ver
kondigen dat de yankees imperialistisch,
kapitalistisch en reactionair zijn en dat
zij de grootste rem vormen voor sociale
vooruitgang in Latijns-Amerika.
Kennedy'^ „alliantie voor de vooruit
gang" ontnam de communistische the
sen hun overtuigingskracht. Johnsons Do
minicaanse avontuur maakt het weer
moeilijk de rode visie te weerleggen.
Critici van het Amerikaanse beleid, zo
als de beroemde columnist Walter Lipp-
mann, de New York Times en de Domini
caanse oud-president Juan Bosch hebben
dan ook al gezegd dat de interventie meer
heeft gedaan voor de verspreiding van
communisme op het westelijk halfrond dan
jarenlange communistische propaganda
ooit voor elkaar gebokst zou hebben.
Tijdens een receptie in restaurant
„Dreefzicht" in Haarlem hebben dinsdag
middag ruim tweehonderd personen af
scheid genomen van de heer Simon Kos
ter, die op deze dag het hoofdredacteur
schap van Haarlems Dagblad-Oprechte
Haarlemsche Courant en de IJmuider
Courant wegens het bereiken van de pen
sioengerechtigde leeftijd neerlegde. Te
vens boden zij zijn opvolger, de heer J.
L. Lodewijks, tot dan adjunct-hoofdredac
teur, en de heer E. Koning, die reeds
werkzaam was als adjunct-hoofdredac
teur van de IJmuider Courant en deze
functie nu ook voor Haarlems Dagblad
gaat vervullen, de beste wensen voor de
toekomst aan. De ontvangst werd gehou
den in aanwezigheid van de directeur van
de Grafische Bedrijven Damiate NV (uit
geefster van de beide bladen) mr. H. C.
van der Mije.
Onder de receptiegangers bevonden zich
tal van vooraanstaande persoonlijkheden,
maar ook verscheidenen die als abonnees
van de genoemde bladen van hun belang
stelling wilden blijk geven.
Tot de velen die queue maakten om de
scheidende hoofdredacteur en de nieuw
benoemde functionarissen, die vergezeld
waren van hun echtgenotes, de hand te
drukken, behoorden de commissaris der
koningin in de provincie Noord-Holland,
mr. F. J. Kranenburg, zijn voorganger,
dr. M. J. Prinsen, de burgemeester van
Haarlem, mr. O. P. F. M. Cremers en
zijn echtgenote, de Haarlemse wethouders
D. J. A. Geluk en W. van Liemt, de
burgemeester van Heemstede, mr. A. G.
A. ridder van Rappard en zijn echtgeno
te, wethouder J. G. Kolkman namens het
gemeentebestuur van Velsen, de presi
dent van de Haarlemse rechtbank, mr.
F. P. E. Bloemarts, de kantonrechter
in Haarlem, mr. J. E. Goudsmit, de
officier van Justitie mr. H. Lager
waard, de deken van de Orde van Ad
vocaten, mr. H. J. Pot, en de directeur
van Haarlems Bloei, de heer W. van Wil
lige, alsmede commissarissen van de Gra
fische Bedrijven Damiate N.V.
Verder werd de receptie bezocht door
representanten uit toneel- en kunstenaars
kringen, van het publiciteitswezen van de
grafische industrie en van de staf van
het Haarlemse politiekorps. Het vrijwel
voltallige bestuur van het Nederlands Ge
nootschap van Hoofdredacteuren, waar
van de heer Koster tot voor kort voor
zitter was, hoofdredacteuren van evenals
Haarlems Dagblad en IJmuider Courant
bij de Grote Provinciale Dagbladen aan
gesloten kranten en leden van de Rotary
Club voor Haarlem en omstreken, waren
eveneens aanwezig. Ettelijke bloemstuk
ken zetten deze ontvangst luister bij.
De commissaris der koningin in de
provincie Noord-Holland, mr. F. J.
Kranenburg, drukt de vertrekkende
hoofdredacteur, de heer Simon Kos
ter, ten afscheid de hand. Geheel
links de nieuwe hoofdredacteur, de
heer J. L. Lodewijks.
Minister Biesheuvel (Landbouw) heeft
op vragen van het Tweede Kamerlid mej.
Kessel (KVP) over de prijzen van con
sumptieaardappelen geantwoord dat er
geen vrees behoeft te bestaan voor een te
kort, gezien de genomen maatregelen en
gezien het steeds grotere aanbod van
nieuwe aardappelen. De prijzen voor de
consument verschillen plaatselijk soms
belangrijk, maar dit komt doordat de
kleinhandelaren nog verkopen uit eerder
tegen hogere prijzen ingekochte voorraden.
(Van onze correspondent)
Al bijna een jaar proberen een aantal
winkeliers in Zutphen een hele vrije
maandag te forceren. Een vrije dag in de
week, en dan vooral die maandag zou
ook zo goed voor het personeel zijn, zeg
gen de voorstanders. Maar de Kamer
van Koophandel heeft het personeel on
dervraagd en het blijkt dat dit helemaal
niet gesteld is op een vrije maandag.
Waarbij zich het merkwaardige feit voor
doet dat de baas vrij wil hebben en de
werknemer niet.
Lang niet alle winkeliers in Zutphen zijn
voorstander van een vrije maandag. Wel
willen zij allemaal graag een uniforme
regeling met betrekking tot het open
of gesloten zijn van de winkels. Nu is een
deel op maandagmorgen dicht, een deel
op maandagmiddag, een aantal geduren
de de hele maandag en een andere groep
alleen op woensdag. Over een uniforme
regeling is al vele malen gesproken en
vergaderd. Deze week zal de midden-
standbond het er weer over hebben.
Voorstanders van een vrije maandag
willen dat de gemeenteraad besluit dat de
zaken in Zutphen gesloten moeten zijn op
maandagmiddag. Men gaat daarbij van
de veronderstelling uit dat de winkeliers
de zaak dan ook wel op maandagmorgen
zullen sluiten en dan zou de vrije dag er
zijn.
Er is een proef genomen, maar die is
volkomen mislukt omdat de winkeliers el
kaar niet vertrouwden. Op vrijwillige ba
sis is dus geen regeling mogelijk. De ge
meente wilde niet meewerken omdat de
Kamer van Koophandel er tegen was. In
middels heeft een viertal groepen beslo
ten de winkel op maandag de gehele dag
te sluiten.
In Zuid-Afrika blijft grote verontwaardi
ging heersen over het besluit van de Ne
derlandse regering een ton beschikbaar
te stellen voor het Zuidafrikaanse verde-
digings- en hulpfonds, een anti-apart
heidsorganisatie. Radio en dagbladen be
steedden er grote aandacht aan. DIE
TRANSVALER te Johannesburg, waarvan
premier Hendrik Verwoerd hoofdredac
teur is geweest, schrijft:
Wij voelen ons gedwongen openhartig
te spreken over het jongste besluit van
Nederland om financiële steun te ver
lenen aan de zogenaamde „slachtoffers
van de apartheid."
Misschien zullen de heersers in Den
Haag van mening veranderen, indien zij
iets vernemen van het verleden van de
slachtoffers. In plaats van vrijheidsstrij
ders, zoals men in Nederlandse regerings
kringen kennelijk gelooft, zijn sommige
van deze mensen door en door communis
tisch."
Het blad, dat kennelijk meent dat er al
tijd een onverzoenlijke tegenstelling be
staat tussen „vrijheidsstrijder" en „com
munist", vervolgt:
„Onder hen zijn verscheidene mensen,
die niet voor een moord zijn terugge
deinsd en anderen die geloven in sabota
ge als een politiek middel."
DAGBREEK te Johannesburg noemde
het besluit van de Nederlandse regering
een „klap in het gelaat."
„Het is het toppunt van een reeks be
rekende beledigingen." Het kan de Ne
derlandse regering kennelijk niets sche
len de indruk te wekken van vijandigheid
jegens de Zuidafrikaanse regering. Als
een land officieel een schenking verricht
aan een fonds als het „Defence and Aid
Fund", dat onder meer hulp geeft aan
mensen, die wegens sabotage zijn veroor
deeld, dan is dat niet alleen maar een
formele afkeuring van het beleid van een
andere regering. Het is een politieke ma
noeuvre, die in de republiek niet ver
keerd zal worden begrepen."
Een ander blad, dat het Nederlandse
besluit afkeurde, was de Belgische GA
ZET VAN ANTWERPEN.
„Wanneer de ten onrechte koel genoem
de Nederlander zich over iets opwindt
draaft hij meteen door. De jongste jaren
heeft hij dit reeds zo overvloedig gede
monstreerd, dat het sprookje van zijn ge
reserveerdheid en nuchterheid definitief
als een fabeltje geklasseerd is."
Het blad zegt beslist niet te behoren tot
degenen die tot rassendiscriminatie gene
gen zijn.
„Maar het stellen van een dergelijke
daad kan men moeilijk anders dan vijan
dig noemen. Een daad als deze stelt een
regering slechts wanneer zij het er op
aanlegt een diplomatiek conflict of zelfs
een breuk uit te lokken. Men kan zich
dan ook voorstellen dat zelfs mensen, die
met de politiek van eerste minister Ver
woerd niet akkoord gaan, verontwaardigd
zijn over een beledigende geste, die, voor
zover wij weten, zelfs Moskou ten opzich
te van Zuid-Afrika niet heeft gesteld en
die ook Nederland nooit stelde in de der
tiger jaren, toen aan de overkant van de
Rijn de Swastika wapperde."
Van het laatste zou men kunnen zeggen,
dat een volk altijd het recht heeft van
fouten te leren, van het eerste, dat hier
uit in elk geval niet blijkt dat de betrok
kenen communisten zijn.
Een van de weinige Nederlandse bla
den, die over de zaak schreven, was de
VOLKSKRANT.
In Parlementaria schrijft Wandelgan-
ger dat scrupules, die tot terughoudend
heid zouden kunnen leiden, snel verdwij
nen bij het lezen van het blaadje „ZUID-
AFRIKA, VAN WEEK TOT WEEK" (ver
schijnt maandelijks) dat de Zuidafrikaanse
ambassade in Den Haag (Laan van
Meerdervoort 14) in Nederland verspreidt.
In het laatste nummer, dat juist uitkwam
toen de regeringsbeslissing over de ton
bekend werd, werd verteld dat moraliteit
nimmer absoluut is.
„De moraliteit van iedere daad, van
ieder gedrag, wordt slechts bepaald door
vaststaande of met stelligheid te verwach
ten gevolgen daarvan. In Zuid-Afrika le
ven onder een blanke regering drie-en-een
half miljoen blanken en tien miljoen ban
toes, die geen stemrecht bezitten. Welkt
zijn de alternatieven om deze situatie te
veranderen en hoe moreel is elk alterna
tief? Eén alternatief is het beginsel van
één man, één stem." Het gevolg van dit
alternatief zou een Bantoeregering zijn,
omdat de Bantoes in dit geval over een
absolute stemmenmeerderheid zouden be
schikken. Een dergelijk alternatief kan
moeilijk als een morele daad van een
blanke regering beschouwd worden, die
immers in de eerste plaats verantwoorde
lijk is voor de belangen van de blanke
bevolking."
En Wandelganger zegt dan:
De Zuidafrikanen mogen horen, dat Ne
derlanders er genoeg van hebben dat hun
persvrijheid wordt misbruikt door buiten
landers, die in hun eigen land de vrij
heid ver moeten zoeken. Zij mogen eraan
worden herinnerd dat een leuze als „ab
solute moraliteit is absurd" de Nederlan
ders te veel herinnert aan andere buiten
landse bezoekers van een dikke twintig
jaar geleden, die met dergelijke onchris
telijke stellingen de meest verschrikkelij
ke misdaden poogden goed te praten. En
mocht dit alles voor de Zuidafrikanen nog
onvoldoende zijn, dan kunnen zij mis
schien overtuigd worden door het argu
ment dat zij zich in een democratisch
land belachelijk maken door een medede
ling dat een blanke regering er in de
eerste plaats is voor de blanke bevol
king."
