Vrijmans „OP DE BODEM VAN DE HEMEL
PILAR LOPEZ EN HAAR DANSGROEP
Vitale en soms indringende reportages
onsentimentele genegenheid voor ongewone mensentypen
George Melachrino f
NEGEN MUZEN
HO
FES TlHV
HO lUfj
ZATERDAG 19 JUNI 1965
ifilmweek arnhem
Charles Boost
N.V. MIJ. „HOLSTER" - OVERVEEN
Centrale verwarming
Airconditioning
AuL oliestook
IngmarBergman niet
naar Amsterdam
Rotterdams muziekcentrum
gaat „De Doelen" heten
Bijna twee miljoen
televisietoestellen
Tentoonstelling in het
Bisschoppelijk Museum
De radio geeft zondag
De radio geeft maandag
T elevisieprogramma
VOOR ZATERDAG
NEDERLAND I
T.V.-spel van Lizzy May
toch niet naar Berlijn
Minister sprak met NSF
Moskou's Poppentheater
virtuoos en genoeglijk
Duitsers over Russen
J. Damshuizer
De op een na laatste dag van de Internationale Filmweek
Arnhem ontleende zijn spanning voornamelijk aan de avond
voorstelling waarin Jan Vrijmans film „Op de Bodem van
de Hemel" ten doop werd gehouden.
Maar voor wij zover waren, moesten
we eerst de spanning ondergaan van
„Fail Safe", een film van Sidney
Lumet, over een dreigende atoom
oorlog die, als een dramatisch pen
dant van Stanley Kubriks „Dr. Strangelove" kan worden
beschouwd. Met „Fail Safe" heeft Lumet zijn tweede film
aan de filmweek bijgedragen en het Internationaal Oecu
menisch Filmcentrum had deze gelegenheid aangegrepen
om de filmer de jaarlijkse prijs van deze organisatie toe te
kennen. In „Fail Safe" vernietigen de Amerikanen na een
misverstand Moskou en houden het aan de Russische pre
mier gegeven woord nu hun eigen New York te verdelgen.
Een bijzonder lugubere film dus en als het schokkend effect
dat „Fail Safe" beoogt, misschien minder hard aankomt dan
verwacht kon worden, ligt de oorzaak aan de niet altijd
feilloze regie van Sidney Lumet die bij tijden te melodrama
tisch te werk gaat en door een te weinig reële behandeling
van sommige scènes de spanning niet op peil weet te houden
en de geloofwaardigheid van de situatie ondergraaft. Niet
temin een nachtmerrie-achtig geheel waarbij uitgegaan
wordt van een bestaan der mógelijkheid, ook al wordt die
mogelijkheid in een nogal hypocriet aandoende vooraf
gaande verklaring ontkend.
MET VRIJMAN KEREN WE dan weer
terug naar de overzichtelijke realiteit van
iedere dag, al zijn de door hem getoon
de kanten aan onze samenleving in zijn
„Op de Bodem van de Hemel" nu ook
weer niet alledaags te noemen. Men kent
vermoedelijk de wordingsgeschiedenis
van de film. Ruim een jaar geleden
maakte Jan Vrijman voor de VARA-tele-
visie een reportage over de volle-evan
gelie-zending van evangelist Johannes
Maasbach, die hij „Gebedsgenezing"
noemde, maar die voor uitzending door
de programmaleiding geweigerd werd.
Haar bezwaar gold destijds de suggestie
ve werking die van de documentaire zou
kunnen uitgaan op kijkers met te weinig
onderscheidingsvermogen die in de hand
oplegging van Johannes Maasbach meer
vertrouwen zouden gaan stellen dan in
een bezoek aan de dokter. Mede om zijn
documentaire toch vertoond te krijgen,
heeft Vrijman toen besloten haar als frag
ment op te nemen in een avondvullende
film, waarin dan nog enige andere onge
wone aspecten aan onze samenleving zou
den worden opgenomen.
ZO IS ER EEN VIERLUIK ontstaan,
waarvan behalve de gebedsgenezing,
waarmee de film besloten wordt, nog een
wonderlijke straatmuzikant uit Almelo,
een paardenmarkt in Hedel en een Am
sterdamse veiling in veilingzaal „De
Zwaan" deel uitmaken. „Koperen Ko" uit
Almelo, veilingmeester Gerard van den
Brink uit Amsterdam, de paardenkooplui
uit Hedel en omgeving en tenslotte Jo
hannes Maasbach uit Den Haag zijn dus
de schilderachtige figuren geworden die
tezamen „de verstrengeling van religieuze
en aardse elementen in het Nederlandse
volksleven" moeten duidelijk maken waar
op de titel van de film zinspeelt. Of die
opzet bereikt wordt, waag ik te betwijfe
len. Ik mis bijvoorbeeld de gulzige levens
lust, het Bruegheliaanse aspect van onze
volksaard die Vrijman ons als tegenstel
ling tot onze vrome inslag in zijn film
had beloofd. Noch de twistige vrolijkheid
van „Koperen Ko" noch de populaire
grappigheid van veilingmeester Gerard
van den Brink getuigen van die levens
lust, evenmin als de boeren op de paar
denmarkt van Hedel dié hun stugheid voor
de camera niet kwijtraken.
WE HEBBEN HIER STUK voor stuk te
maken met vitale en soms indringende re
portages die ons confronteren met een on
bekend stuk leven en achter de beelden
een existentie doen vermoeden waarmee
we niet iedere dag geconfronteerd worden
en die iedereen, met belangstelling voor
levende authentieke mensen, zullen boei
en. Dat de film met deze opzet geen
uiterlijke eenheid is geworden, is van
minder belang. Er blijft nog altijd het
bindend element van ons lang niet een
voudig volkskarakter, waaraan Vrijman
deze uiteenlopende aspecten ontdekt heeft
Bij Vrijmans directe benadering van de
mens, die hij z'n aandacht waard vindt,
past de wat ongeënsceneerde cameratech
niek van zijn cameraploeg onder aanvoe
ring van Ed van der Elsken, die het
reportage-achtige karakter van de film
benadrukt, maar emotionele effecten als
de picknick van de Almelose muzikant en
zijn familie tussen korenvelden of schilder
achtige effecten als de openingsbeelden
van de Hedelse paardenmarkt niet uit de
weg gaat. Alles bij elkaar heeft Jan Vrij
man een ongelijke film tot stand gebracht
die soms in herhalingen vervalt en bepaal
de effectvolle acties te lang uitbuit, maar
die door zijn hartelijke, onsentimentele ge
negenheid voor allerlei mensentypen het
geboeid meeleven met zijn keuze van ex
ceptionele Nederlanders gemakkelijk
maakt. Hoogtepunt in „Op de Bodem van
de Hemel" is tenslotte het fragment dat
al klaar was voor aan een lange film ge
dacht werd. De gebedsgenezing blijft een
imponerend document van een even onge
woon als bizar verschijnsel, dat met een
sterk gevoel voor beeld- en geluidsdrama-
tiek van alle kanten is bekeken en tot
een afgerond geheel is gemaakt. Maar als
de andere fragmenten deze eenheid van
visie en uitwerking niet altijd halen, dan
nog is Vrijmans eerste lange film een
te merkwaardige ervaring om er één
beeld van te willen missen.
Jan Vrijman instrueert Koperen Ko
voor zijn film „Op de bodem van de
hemel".
Advertentie
Tel. 02500 - 60002, 57290 en 5783S
De Zweedse filmregisseur Ingmar Berg
man zal niet naar Amsterdam komen om
daar op 24 dezer de Erasmus-prijs, die aan
hem en aan Charles Chaplin is toegekend,
in ontvangst te nemen.
Bergman, die directeur is van de Ko
ninklijke Schouwburg te Stockholm, is
herstellende van een ernstige ziekte, waar
door hij verscheidene maanden niet kan
werken. Het opnemen van zijn volgende
film, dat deze zomer zou moeten gebeuren,
ls ook uitgesteld. De regisseur zal zich In
Amsterdam waarschijnlijk laten vertegen
woordigen door Kenne Fant, de directeur
van de filmmaatschappij „Svensk Film-
lndustri".
EXPOSITIE VAN PLOOS VAN AMSTEL
Op 22 juni wordt in de Kunsthandel
Ina Broerse in de Nieuwe Spiegelstraat te
Amsterdam een tentoonstelling van de
schilder Ploos van Amstel geopend. Hier
zullen tekeningen en grafieken te zien zijn
De tentoonstelling duurt tot 13 juli.
Het Rotterdamse Muziekcentrum gaat
„De Doelen" heten. Het college van B. en
W. heeft dat in zijn vergadering van 16
juni besloten.
De doorslag heeft gegeven dat de naam
„De Doelen" in Rotterdam onafscheidelijk
verbonden is met het uitgaande leven.
Vrijwel elk hoogtepunt van muziekgenot
heeft zich gedurende bijna anderhalve
eeuw afgespeeld in „De Doelen" en door
ook het nieuwe gebouw deze naam te ge
ven hoopt het college deze traditie voort
te zetten.
Op 18 juni waren bij de Dienst Luister
en Kijkgelden 1.977.416 televisietoestellen
aangegeven tegen 1.939.717 per 1 mei.
Er waren op 1 juni 2.667.900 geregi
streerde radiotoestellen tegen 2.660.076
op 1 mei. Het aantal aansluitingen op de
draadomroep bedroeg op 1 juni 422.422 te
gen 424.979 op 1 mei j.l.
(Het aantal Nederlandse huishoudens is
ongeveer drie miljoen met een gemiddeld
aantal personen van vier. Red.).
Getrge Melachrino is op 56-jarige leef
tijd te Londen overleden. Hij was de leider
van een strijkorkest van veertig man dat
zich specialiseerde in serenades en roman
tische muziek. Hijzelf kon ieder instrument
in het orkest bespelen behalve de harp en
de piano.
Hij werd in Londen uit Griekse ouders
geboren. Hij studeerde aanvankelijk klas
sieke muziek, maar specialiseerde zich la
ter in populaire müziek met composities
voor de film, het toneel en de radio. Tij
dens de Tweede Wereldoorlog was hij di
rigent van de Britse band van de Geal
lieerde Expeditionaire Strijdmacht in Eu
ropa. Na de oorlog werkte de band op „ci
viele basis" verder. Melachrino was de
eerste orkestleider die een gouden plaat
won.
In het bisschoppelijk museum zal van
25 juni tot 29 juli werk te zien zijn van
Suzanne Nicolas en van Joep Nicolas.
Deze tentoonstelling wordt vrijdag 25
juni om 18.30 uur geopend door de beeld
houwer Mari Andriessen.
VIJF JAAR GELEDEN was zij met haar Spaanse dansgroep voor het laatst in ons
land: Pilar Lopez, een naam die in de herinnering is blijven voortleven, zodat men
haar terugkeer in het Holland Festival met hooggespannen verwachting tegemoetzag.
Men weet het vermoedelijk nog wel: zij is de voortzetster van
het werk van haar in 1945 overleden zuster Encarnación
Lopez, die als La Argentinita stijlbewust en hartstochtelijk
zoveel heeft bijgedragen tot de renaissance van de Iberische
danskunst, uitgaande van hoofse, regionale en folkloristische
motieven en overlevering. Pilar Lopez ontplooide zich als
een waardige erfgename, muzikaal, met goede smaak, met temperament en met thea
trale intelligentie. Helaas is het weerzien een deerlijke teleurstelling in ieder opzicht
geworden. Nu moet hierbij onmiddellijk worden opgemerkt, dat de première in het
Scheveningse Kurhaus blijkbaar door misverstanden bij de technische verzorging,
waarvoor direct na de pauze verontschuldigingen werden aangeboden buiten
gewoon rommelig verliep. Bovendien willen wij graag de hoop uitspreken, dat de
organisatoren inzien dat alleen een radicale wijziging van het programma de verdere
tournee nog kan redden, waarbij tevens gezocht zou moeten worden naar de mogelijk
heid van versterking van het ensemble met volwaardige solisten.
DE ARTISTIEKE AMBITIES zijn dit
keer namelijk geforceerd in de richting
van het theoretisch en praktisch naar on
ze mening onbereikbare. Men heeft ken
nelijk niet als voorheen willen volstaan
HILVERSUM I. 402 m. 8.00 KRO. 10.00
IKOR. 11.15 KRO. 17.00 CONVENT
VAN KERKEN. 18.15 IKOR. 19.30
NCRV. 20.15-24.00 KRO.
KRO: 8.00 Nieuws. 8.15 Klassieke gram-
mofoonmuziek. 8.25 Inleiding Hoogmis.
8.30 Hoogmis. 9.30 Klassieke grammofoon-
muziek. 9.45 Nieuws. IKOR: 10.00 Kerk
dienst. 11.00 Vraag en antwoord. 11.10
Oecumenisch nieuws. KRO: 11.15 Klassie
ke en moderne grammfoonmuziek. 12.10
Boekbespreking. 12.20 Jazzmuziek (gr.)
12.30 Nieuws. 12.35 Buitenlands commen
taar. 12.45 Daar zijn wij gek op: licht mu
ziekprogramma. 14.00 Holland Festival
1965: Nederlands Strijkkwartet: klassieke
en moderne muziek (opn.) 14.45 Pianore
cital (opname): moderne muziek. 15.00 De
hand aan de ploeg, lezing. 15.05 Mara
thon: lichte grammofoonmuziek en sport.
16.30 Dansorkest en koorzang. CONVENT
VAN KERKEN: 17.00 Gereformeerde
Kerkdienst (Vrijgemaakt). IKOR: 18.15
Beweging rond het orgel: muzikale lezing.
18.30 Mensen, lezing. 18.45 Grammofoon
muziek. 18.50 De kerk aan het werk: ac
tualiteiten van het kerkelijk erf. 19.00 De
Open Deur, veertiendaagse rubriek.
NCRV: 19.30 Vocaal-ensemble en orgel:
Geestelijke liederen. 20.00 Nieuws. 20.07
Reflex: meditatie. KRO: 20.15 Holland
Festival 1965: Sopraan en piano (opn.):
semi-klassieke liederen. 21.00 Pianorecital
(gr.): klassieke muziek. 21.20 Voordracht.
21.35 Muziek kent geen grenzen. 22.10
Jazzmuziek (gr.) 22.25 Boekbespreking.
22.30 Nieuws. 22.40 Epiloog. 22.50 Stereo:
Boston Symphonie orkest en solisten (gr.)
semi-klassieke muziek. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM n. 298 m. 8.00 VARA.
12.00 AVRO. 17.00 VARA. 18.30
VPRO. 20.00-24.00 AVRO.
VARA: 8.00 Nieuws, postduivenberich-
ten en socialistisch strijdlied. 8.18 Voor
het platteland. 8.30 Weer of geen weer,
gevarieerd programma. 9.45 Geestelijk le
ven, toespraak. 10.00 Sopraan, viool, cello
en piano: klassieke liederen en pianomu
ziek. 10.30 Gesproken portret. 10.45 Lichte
grammofoonmuziek. AVRO: 12.00 Muzi
kaal onthaal: bont muzikaal programma.
(Om 12.30 Eventueel postduivenberichten).
13.00 Nieuws. 13.07 De toestand in de we
reld, lezing. 13.20 Carrousel: een program
ma dat alle kanten opgaat. 16.30 Sport-
revue met reportage van de Tour de
l'Avenir. VARA: 17.00 Discobal (gr.).
17.30 Voor de jeugd. 17.50 Nieuws en
sportmededelingen. 18.05 Marathon: re
portages en beschouwingen van sporteve
nementen op deze zondag. VPRO: 18.30
Alt en orgel: klassieke en moderne liede
ren. 19.00 Van bouwen, wonen en léven,
lezing. 19.15 Liedjes. 19.30 Korte Vrijzin
nig Hervormde kerkdienst. AVRO: 20.00
Nieuws. 20.05 Bel canto (gr.). 21.00 Ge
vaarlijke thee, hoorspel, (deel 3). 21.35
Dansmuziek. 22.10 20 Minuten oor delen
met Jo Vischer Jr., cabaret. 22.30 Nws.
22.40 Actualiteiten. 23.00 Lichte grammo
foonmuziek. 23.55-24.00 Nieuws.
BRUSSEL 324 m.
12.00 Nieuws. 12.03 Gevarieerde muziek.
12.55 Programmaoverzicht. 13.00 Nieuws,
weerbericht en mededelingen. 13.20 Voor
de soldaten. 14.00 Nieuws. 14.03 Opera- en
belcantoconcert. 15.30 Sportprogramma,
berichten voor de automobilisten en geva
rieerde muziek. (15.30, 16.00, 17.00, 18.00,
18.25, 19.00, 20.00, 20.55 en in aansluiting
op het nieuws van 22.00: Berichten voor
de automobilisten. 17.00 en 18.00 Nieuws).
18.30 Katholieke uitzending. 19.00 Nieuws
en weerbericht. 19.40 Feestweg 1965: amu
sementsprogramma. 21.00 Literair klank
beeld. 21.30 Gevarieerde muziek. 22.00
Nieuws en berichten. 22.15 Lichte muziek
met commentaar. 23.00 Nieuws. 23.05
Stemmig gemengd avondprogramma. 23.55-
24.00 Nieuws.
HILVERSUM I. 402 m. 7.00-24.00 NCRV.
NCRV: 7.00 Dagopening. 7.10 Oude mu
ziek (gr.). 7.20 Sportuitslagen van zater
dag. 7.30 Nieuws. 7.40 Radiokrant. 7.55
Lichte grammofoonmuziek. 8.10 Gewijde
muziek (opn. en gr.). 8.30 Nieuws. 8.40
Licht instrumentaal ensemble. 9.00 Ver
zoekprogramma voor de zieken. 9.35 Wa
terstanden. 9.40 Voor de huisvrouw. 10.10
Moderne orkestmuziek (gr.). 10.20 Rond
om het Woord: theologische etherleergang
11.05 Lichte grammofoonmuziek. 12.22
Voor boer en tuinder. 12.27 Mededelingen
t.b.v. land- en tuinbouw. 12.30 Nieuws.
12.40 Grammofoonmuziek, eventueel actua
liteiten. 12.50 Lichte orkestmuziek en
zangsoliste .13.10 Klassieke muziek (gr.).
13.45 Lichte orkestmuziek (opn.). 14.05
Schoolradio. 14.30 Lichte grammofoonmu
ziek. 15.30 Altviool en piano: moderne mu
ziek. 16.00 Bijbeloverdenking. 16.30 Vo
caal ensemble: klassieke en moderne lie
deren. 16.45 Klassieke kamermuziek (gr.)
17.00 Voor de kleuters. 17.15 Voor de jeugd.
17.30 Lichte grammofoonmuziek. 17.50
OverheidsvoorlichtingV oorgeschiedenis
en vooronderzoek van het Brokopondo-
stuwmeer. Spreker: L. Hulsbos. 18.00 Ka
pel van de Koninklijke Luchtmacht. 18.20
Uitzending van de Partij van de Arbeid
Bij de tijd. Een 14-daagse radio-uitgave
van de Partij van de Arbeid. 18.30 Lichte
grammofoonmuziek. 19.00 Nieuws en weer-
praatje. 19.10 Radiokrant. 19.30 Lichte
grammofoonmuziek. 21.20 De man met
het ene talent, hoorspel. 22.00 Harpreci-
tal: klassieke en moderne muziek. 22.20
Boekbespreking. 22.30 Nieuws en SOS-be-
richten. 22.40 Avondoverdenking. 22.55
Show-schouw, makers van muziek in film
en musical. 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m. 7.00 VARA. 9.40
VPRO. 10.00-24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws, ochtendgymnastiek
en socialistisch strijdlied. 7.20 Lichte
grammofoonmuziek. 8.00 Nieuws. 8.13 Lich
te grammofoonmuziek. 9.00 Klassieken en
semi-klassieke grammofoonmuziek. VPRO
9.40 Arthur Miller en de schuldvraag, le
zing (III). VARA: 10.00 Lichte grammo
foonmuziek. 11.00 Nieuws. 11.02 Tramme
lant in Loeren aan de Hor, gevarieerd
programma, (herhaling van zaterdag
avond 19 december 1964.). 12.00 Stereo:
Licht instrumentaal septet en zangsoliste.
12.27 Mededelingen t.b.v. land- en tuin
bouw. 12.30 Voor het platteland. 12.35
Licht orgelspel. 12.55 Actualiteiten. 13.00
Nieuws. 13.15 Lichte grammofoonmuziek.
13.25 Voor de middenstand. 13.30 Klassie
ke kamermuziek (opn.). 14.15 Een tra
gisch lot.hoorspel. 15.00 Sociëteit Zes
tig minuten voor boven de zestig. 16.00
Nieuws. 16.02 Oude liedjes. 16.15 Ver
zoekprogramma voor de jeugd. 17.15 Twee
de Wereldoorlog en het Joods geschiede
nisonderwijs, lezing. 17.35 Licht instru
mentaal ensemble. 17.50 Actualiteiten.
18.00 Nieuws. 18.15 Licht instrumentaal
trio, zangsoliste en kinder- en meisjeskoor
18.40 Tour de l'Avenir. 18.50 Openbaar
Kunstbezit. 19.00 Lichte klassieke kamer
muziek. 19.25 Buiten de deur, programma
voor de werkende vrouw. 19.50 Parlemen
tair overzicht. 20.00 Nieuws. 20.05 Stereo:
Licht ensemble met zangsolisten. 20.30
Met een knipoog naar de Muzen, pro
grammaatje van merkwaardige muziek en
hoogstmerkwaardige gedichtjes. 20.50 U
kunt inzetten, klankbeeld over het kans
spel. 21.20 Lichte muziek. 21.35 Volkslied
jes. 22.00 Stereo: Licht orkest. 22.30 Nws.
22.40 Weerklank, muziekrevue. 23.15 Jazz-
magazine. 23.55-24.00 Nieuws.
BRUSSEL 324 m.
12.00 Nieuws. 12.03 Grammofoonmuziek.
12.08 Voor de landbouwers. 12.15 Geva
rieerde muziek. 12.25 Weerbericht, mede
delingen en SOS-berichten. 12.30 Gevari
eerde muziek. 12.50 Beursberichent en pro-
NTS: 10.00 Teleac Ongevallen in en
om de woning. 10.30 Teleac Moderne
onderwijsmethoden en didactiek. 11.00
11.30 Teleac onze voeding. AVRO:
Interland zwemwedstrijd Nederland-West
Duitsland te Brunssum. 16.55 Popeye, te
kenfilm. 17.00-17.35 Voor de jeugd. NTS:
19.00 Nieuws in het kort. 19.01 Barend de
Beer. AVRO: 19.06 Shindig: Tienerparty
met veel muziek. 19.30 Top Cat, film.
NTS: 20.00 Journaal en weeroverzicht.
AVRO: 20.20 Eigen land is kout waard,
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Nieuws in het kort. KRO
20.01 De ballade van de vier Amerika's,
T.V.-film (dl. 1). 20.50 Vrouwenlevens -
een serie monologen voor vrouwen: De
laatste muze 21.20 Hong Kong, avontu
ren van een journalist in het Verre Oos-
VOOR ZONDAG
NEDERLAND I
NTS: 15.30-17.30 Zwemmen Nederland-
West Duitsland. CVK/IKOR/RKK: 19.00
Bijbelvertelling voor de kinderen. NTS:
19.06 Kentucky Jones de waarzegger.
19.30 Tua Res Agitur (Het gaat om uw
zaak), documentaire over het Prins Bem-
hard Fonds. 20.00 Journaal. 20.05 Sport in
beeld. VARA: 20.30 Tel uit je winst:
quiz. 21.05 De wereld van vandaag, bui
tenlands overzicht. 21.15 Moed en karak
ter, TV-film. 22.05 Signalement, litterair
programma. NTS: 22.45-22.50 Journaal.
NEDERLAND II.
NTS: 19.30 Kapitein Zeppos TV-film
voor de jeugd. 20.00 Journaal. 20.05 Mar
gie TV-film. 20.30 Vacantie op zicht 5. Ita
lië. 21.00 Onder het groene dak, TV-film.
21.20 Festival rubriek. 22.00-22.15 Sport in
beeld.
VOOR MAANDAG
NEDERLAND I
NTS: 19.00 Nieuws in het kort. 19.01
Barend de Beer. CVK/IKOR/RKK 19.06
Kenmerk, veertiendaagse informatieru
briek van de kerken. NTS: 19.35 Huckle
berry Hound, T.V.-film. 20.00 Journaal en
weeroverzicht. 20.20 Politieke partij: P.S.
P. 20.30 Een huis vol herrie (Upstairs
and downstairs) speelfilm (beide keurin
gen: alle leeftijden). 22.05 De eerste we
reldoorlog (The great war), documentaire.
22.30-22.35 Journaal.
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Nieuws in het kort. AVRO:
20.01 Programma van de Franse televisie
3000 meter onder het aardoppervlak,
T.V.-film en chansons in drie acten.
grammaoverzicht. 13.00 Nieuwe en weer
bericht. 13.20 Kamermuziek. 14.00 Nieuws.
14.03 Orkestmuziek. 14.30 Kamermuziek.
15.00 Nieuws. 15.03 Kamermuziek. 15.50
Moderne muziek. 16.00 Nieuws. 16.03
Beursberichten. 16.09 Voor de zieken. 17.00
Nieuws weerbericht en mededelingen.
17.15 Lichte muziek. 18.00 Nieuws. 18.03
Voor de soldaten. 18.28 Paardesportbe-
richten. 18.30 Gevarieerde muziek. 18.45
Sportkroniek. 18.52 Grammofoonmuziek.
19.00 Nieuws, weerbericht, radiokroniek
en Correspondentie uit Nederland. 19.40
Volksmuziek. 20.00 Gevarieerd muzikaal
programma. 20.45 Kamermuziek. 22.00
Nieuws en berichten. 22.15 Operamuziek.
22.45 De zeven kunsten. 23.00 Nieuws.
23.05 Jazzkroniek. 23.30 Lichte muziek.
23.55 Nieuws. 24.00-0.45 Voor de zeelieden.
met het veredelen van volkskunst, men
heeft zoiets als een nieuw genre ballet tot
stand pogen te brengen. Ondanks de pre
tentieuze aankondiging van „choreogra
fische, oorspronkelijke en exclusieve ver
tolking" is dit Pilar Lopez geenszins ge
lukt. Kosten noch moeiten zijn gespaard
om te verhullen dat de leidster een ge
prolongeerde legende heeft overleefd. Het
geheel is nu een fraai uitgedost kijkspel
zonder bezieling en met te weinig vitali
teit.
Als openingsnummer dient „El sombre
ro de tres picos" (De driekante steek)
met muziek van Manuel de Falla, waar
voor Martinez Sierra het scenario ont
leende aan het verhaal van Pedro de Alar-
cón, dat in Nederland door de voordracht
van Charlotte Kohier onder de titel „Fras
quita" bekend is geworden. Leonid Mas-
sine maakte voor Diaghilev (wiens Rus
sische ballet tijdens dé eerste wereldoor
log langdurig in Spanje was geweest) een
gedanste versie van wat oorspronkelijk
een pantomime had moeten worden. Pa-
blo Picasso ontwierp de decors. Het is
sinds de première in 1919 een populair
repertoirestuk gebleven, met vermaarde
uitvoeringen.
EN NU IN DEZE DOOR en door
Spaanse zetting? Men kan met de mid
delen van de volksdans nu eenmaal geen
dramatisch verhaal vertellen. Het naïeve
wordt kinderachtig, zodra men er een ge
richte expressie mee wil bewerkstelligen.
En dan ontbrak wat Massine wel degelijk
gelukte: het benaderen van de onmisba
re „torero"-stijl. Aan de interpretatie van
de rol van de molenaarsvrouw door Pilar
Lopez ontbrak de natuurlijke koketterie
en het dito capricieuze van het waarlijk
jeugdige. Het is triest dit te moeten vast
stellen. En zij had beter kunnen weten:
toen La Argentinita dezelfde rol in de
versie van Massine bij het American Bal
let Theatre vervulde, werd dat een vol
slagen mislukking. Wat Juan Antonio Ji
menez in de fameuze farruca in de twee
de akte presteerde, kon de vergelijking
met notoire voorgangers in deze solo niet
doorstaan.
Daarmee zijn wij bij een tweede be
zwaar tegen dit optreden: Pilar Lopez
heeft zich omringd met teveel middelma
tigheid. Waar is haar veelbelovende leer
linge Nana Lorca gebleven, waar zijn zul
ke krachtige uitblinkers als Eduardo Ser
rano, Alberto Portillo, Antonio Gades ge
bleven? Bij de lusteloze sierlijkheid van
■het „Concierto de Aranjuez" leek het of
de deelnemers elkaar voor het eerst op
een toneel ontmoeten. Het werd allemaal
wat beter en boeiender in het tweede ge
deelte, toen er zij het op de manier
van een recital ook wat flamenconum
mers kwamen. Het castagnettenspel zorg
de voor althans enige muzikale vreugde,
want ook pianisten en gitarist kregen
nauwelijks iemand rechterop in zijn stoel.
Nogmaals laten wij hopen dat er
heel wat verbeterd is voor het gezelschap
op 24 juni naar Bloemendaal komt, waar
het destijds zoveel succes mocht behalen.
David Koning
De Westberlijnse zender „Vrij Berlijn"
heeft aangeboden de Nederlandse docu
mentaire „Oogst van het Verleden" in een
Duitse versie in zjjn televisieprogramma
te vertonen. Het staat nog niet vast of de
NCRV op dit aanbod ingaat.
De documentaire werd onlangs gewei
gerd door de organisatoren van het Inter
nationale Festival van Televisiefilms in
Berlijn, omdat zij niet zou beantwoorden
aan het thema „Vrijheid en Gerechtigheid".
Daarop trok Nederland zch geheel terug.
Ook het t.v.-spel van de schrijfster Lizzy
Sara May „Interview tussen Nul en Zero"
werd teruggetrokken. De onderhandelin
gen, waarvan wij in ons blad van zaterdag
j.l. gewaagden, hebben niet geleid tot een
wijziging van dit besluit.
De minister van cultuur, recreatie en
maatschappelijk werk mr. M. Vrolijk
heeft een delegatie van het bestuur van
de Nederlandse Sport Federatie ontvan
gen. Verscheidene onderwerpen werden
uitvoerig besproken.
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM. Het Poppentheater
van Moskou maakte gisteravond in de
RAI te Amsterdam zijn Holland-Festival-
première. De be
faamde Sergei
Obraztsov had
met enige tien
tallen poppen
slechts een stuk
van zijn theaterrepertoire meegenomen
en wel het avondvullend spel „Een bui
tengewoon Concert". Daarmede konden
zij velerlei genres van zijn parodieën ten
tonele voeren, maar het eigene van het
poppenspel zoals met de stukken „Adam
en Eva en „De Goddelijke Komedie"
had men in Moskou achtergelaten, om
dat onze vaderlandse tonelen onvol
doende decorruimte daarvoor bieden.
WAT SERGEI OBRAZTSOV overigens
met dit „ongewone concert" aan parodie-
en op zangsolisten, pianisten, cellisten,
koorzangers en wonderkinderen in een
aaneenschakeling van scènes ten tonele
voerde, was verbluffend van virtuoze tech
niek, aankleding en poppenconstructie. De
poppen werden mensen, die de aanstelle
rijen van sommige musici sterk overdre
ven en aldus de lachlust bij de toeschou
wers moesten opwekken. Dit schonk veelal
een direct aansprekend vermaak, zoals
met de coloratuurzangeres die de noten
van Donizetti c.s. kraakte en met de bari
ton die Rossini's Figaro in het ootje nam,
maar het waren tezeer geijkte muzikale
grapjes om deze in artistieke zin te kunnen
waarderen. Daarentegen was het wonder
kind een vondst.
NA DE PAUZE bleken de beste scènes
te komen met de dierentemmersnummers,
die menigmaal zoals met de hondjes en
de kip een lachsalvo deden losbarsten,
ook om de muzikale pointe. Bijzonder vir
tuoos was de goochelaar, iets te langdurig
weer de jazz-combo, maar uitnemend was
de conferencier die de nummers introdu
ceerde in een grappige taalmengeling van
Russisch, Engels en veel Nederlands. Hij
liet ons als kinderen van zijn grappen ge
nieten en ons menigmaal als volwassenen
plezierig gniffelen.
Subsidie voor Boy Edgar. De regering
heeft voor het eerst een subsidie ver
leend aan de Nederlandse jazz. De sub
sidie gaat naar de Amsterdamse orkest
leider Boy Edgar. Het geld dient om de
uitzending mogelijk te maken van Boy's
Big Band naar het internationale jazz
festival in Antibes, volgende maand.
Muziekopdracht. Het bestuur van de Johan
Wagenaarstichting heeft aan Hans Kox
te Apeldoorn een opdracht verleend voor
het schrijven van een pianokwartet in da
normale bezetting. De heer Kox heeft de
hem verstrekte opdracht aanvaard.
J, J. Beljon naar V.S. De heer J. J. Beljon
(B. Majorjck) is door het California
State College te Long Beach uitgeno
digd deel te nemen aan een „Interna
tional Sculpture Symposium". De heer
Beljon is uitgenodigd als vertegenwoor
diger van een nieuwe, meer op het archi
tectonische gerichte beeldhouwkunst.
André Bloc (Frankrijk), Eduardo Paoloz-
zi (Engeland), Kosso Eloul (Israel), Baba
Kohn (U.S.A.) zijn eveneens genodigd.
De beeldhouwers zullen gedurende twee
maanden werken aan een monumentaal
beeldhouwwerk. Het symposium zal du
ren van 21 juni tot en met 14 augustus.
De NCRV-rubriek „Attentie" besteedde
veel aandacht aan de theorie van de
Jezuïetenpater Krekelberg, dat het links
voorrang geven, indien als regel inge
voerd, veel zal kunnen bijdragen tot een
betere doorstroming en een grotere vei
ligheid van het verkeer. De Nederlandse
Stichting Wetenschappelijk Onderzoek
Verkeersveiligheid, gevraagd naar haar
mening over de knappe en opzienbarende
studie van Krekelberg, maakte zich ervan
af met een waarderend woord van een
medewerker-psycholoog, die stelde, dat
het in deze toch allereerst gaat om het
gedrag van de mens. Aldus de NCRV-
presentator.
Verwacht kon worden, dat de Tsjechi
sche inzending naar het t.v.-festival van
Montreux, die daarna op de beeldbuis
kwam, een voorbeeldig stuk vakwerk zou
zijn. De midden-Europeanen immers
staan niet alleen sinds lang bekend om
hun knappe en artistiek zeer creatieve
filmers, maar deze inzending werd in
Montreux ook bekroond als de meest ko
mische. Als parodie op een (nog niet
veredelde) Wildwest-film uit de twintiger
jaren bevatte deze produktie, getiteld
Sandy uit Silly Town" zeker tal van ko
mische momenten. Maar de vraag drong
zich toch op, hoe amusant de andere in
zendingen van Montreux dit jaar dan wel
geweest zijn
Keurig en correct maakte de Duitser
Claus Hubalek een televisiescenario van
het boek van Wolfgang Leonhard „Die
Revolution entlaszt ihre Kinder"; dat was
onze conclusie na het zien van de eerste
aflevering. Verder bracht deze film, ge
speeld door knappe jonge en oudere West-
duitse acteurs, weinig nieuws aan het
licht over de donkerste periode in de his
torie van de Sovjet-Unie, die van de jaren
1-935-1941, waarin Stalin aanvankelijk een
verschrikkelijke terreur uitoefende en
waarin de Russen en met hen de naar
Moskou gevluchte Duitse communisten
een onmogelijk geachte ommezwaai in de
buitenlandse politiek der Sovjets het
verdrag met Hitler-Duitsland mee
maakten. Het feit, dat dit alles ons nog
eens en nogmaals zeer precies en vak
kundig door Duitsers verteld werd, lag
ons zonder meer niet: een andere, nog veel
donkerder periode in de geschiedenis, die
nog tot '45 zou voortduren, viel zoals
bekend daarmede samen.