UITSLUITEND TABAK
Rob Kennedy wil Amerikaans
initiatief tegen de kernwapens
Studentenbevolking zal in 1970
82.000 bedragen
ongeveer
EEUC
supralux
Organisatie - ondanks alles -
stootblok bij ernstige crises
Belangrijk forum voor de
Afro-Aziatische landen
Ds. Diekerhof vraagt
minister ontslag
als legerpredikant
Officiële opening
weekmarkt Heemskerk
zijn gegarandeerd
Nog hoop op Franse
socialistische
federatieve partij
Donau-dijken in
Tsjechoslowakije
begeven het
Nota van minister Diepenhorst
aan Tweede Kamer over
het wetenschappelijk onderwijs
In jaar 1982 zijn er
21.000 artsen nodig
TWINTIG JAAR VERENIGDE NATIES
11
VERF EN LAK
DONDERDAG 24 JUNI 1965
Joods gedenkteken
vernield bij Koblenz
Gisteren is op Schiphol miss India,
de achttienjarige Persis Khambatta,
gearriveerd. Zij zal een korte vakan
tie in Nederland doorbrengen voor
zij naar Miami gaat voor de miss
U niv erse-verkiezingen.
NEW YORK, 26 juni 1945 ondertekenden de gedelegeerden van vijftig staten in
San Francisco het Handvest der Verenigde Naties, daarmee een nieuw begin makend
met de verwezenlijking van het oude ideaal van een wereldstatenbond, dat door het
mislukken van de Volkenbond een lelijke, maar geen definitieve knauw had gekregen.
Deze dag, thans twintig jaar geleden, wordt in San Francisco herdacht op een wijze,
die enerzijds neigen zal tot het werpen van vertederde blikken op wat is bereikt in
de afgelopen twee decennia, maar aan de andere kant onmogelijk zal kunnen ver
bloemen dat de volkenorganisatie haar verjaardag viert tijdens een ernstige crisis.
Iedereen is er zich namelijk van bewust, dat het door secretaris-generaal Oe Thant
enige tijd geleden gesignaleerde gevaar voor de verwording van de Verenigde Naties
tot een debatteerclub en niets anders, verre van denkbeeldig is.
Het is immers onloochenbaar dat de I onmogelijk dat de afgelopen herfst de Al-
huidige crises in de wereld zoals de kwes- gemene Vergadering normaal bijeen
tie-Vietnam en de Dominicaanse kwestie, kwam.
voor een groot deel buiten de Verenigde Een oplossing van het geschil lijkt mo
Naties gehouden worden, zoals ook reeds gelijk, als gebeurt wat de laatste dagen
de Cubaanse raketcrisis van 1962. Daar- in Washington wordt aangeduid, namelijk
naast wordt de effectiviteit van de orga- indien president Johnson zou instemmen
nisatie thans ernstig beperkt door een be- met de regeling, dat de bijdragen voor
talingscrisis, het gevolg van de weige- operaties zoals in Kongo en het Nabije
ring van de Sovjet-Unie en Frankrijk plus Oosten, op vrijwillige basis zal plaatsvin-
enige kleinere landen, mee te betalen aan den. Tot nu toe waren de Amerikanen na- log die de Amerikanen ertoe bracht ae
de kosten van de operaties in de Kongo melijk grote voorvechters van het stand- gevreesde communistischeexjoansie met
en het Nabije Ooosten. Deze kwestie, die punt, dat de Russen en de Fransen enz.
artikel negentien van het Handvest in ge- enz. hun schulden moeten betalen en an-
ding brengt, volgens welke een lidstaat ders van hun stemrecht vervallen moeten
met twee jaar achterstallige contributie worden verklaard.
haar stemrecht verliest, maakte het zelfs Ondanks het huidige dieptepunt levert
Trygve Lie, de eerste secretaris
generaal van de VN.
WASHINGTON (Reuter) De Ameri
kaanse senator Robert Kennedy heeft ge
zegd dat het voorkomen van de versprei
ding van kernwapens de hoogste voor
rang moet hebben in de Amerikaanse
buitenlandse politiek. Hij bepleitte verder
onderhandelingen met Peking over kern
wapenvraagstukken.
De Newyorkse senator stelde in een
verklaring voor de Senaat een program
ma van vijf punten voor:
1. de Verenigde Staten moeten onver
wijld onderhandelingen openen met de
Sovjet-Unie en andere feitelijke of poten
tiële kernwapenmogendheden over een
nietverspreidingsverdrag. Een dergelijk
verdrag zou een waarborg moeten inhou
den dat Tanden die afzien van kernwa
pens beschermd zullen worden tegen ag
ressie of chantage met kernwapens;
2. de Verenigde Staten moeten de moge
lijkheden nagaan tot vorming van kern-
wapenvrije zones in Latijns Amerika, Afri
ka en het Nabije Oosten;
3. het beperkte kernstopverdrag dat
een terugblik op de prestaties van de Ver
enigde Naties over de afgelopen twintig
jaar een groot aantal positieve punten op.
Afgezien van het nut van de V.N.-orga-
nen zoals de Ecosoc, de Beheerschaps
I raad, het Internationaal Gerechtshof, de
Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen
de Unicef, de Emigratiecommissie plus
vele economische commissies wordt daar.
naast veel en hoogst belangrijk werk ver
kernproeven in de dampkring en onder ze* in zogenaamde bijzondere organi-
water verbiedt moet worden uitgebreid en de We-
tot een verbod van ondergrondse proeven; samenwerKen, zoals ae u
4. de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie ^eldban:k Bovendiein liydt h<»t geen twijfel
ZetDathUis ekereWeXTere"sif\mo7heïKiek terrein, altijd £et moeilijkste vlak
zen. Dat is een eerste yere s van de internationale samenwerking, kans
krachten strategische «tnjd-1 heeft gezien haar diensten te bewijzen, zo
de Verenigde Staten moeten de steun
van de naties voor het internationale bu
reau voor kernenergie zien te vergroten.
Senator Kennedy stelde voor, commu-1
nistisch China te betrekken bij internatio
nale regelingen over kernwapens. Hij I
gaf toe dat het moeilijk onderhandelen is
met de onverzoenlijke leiders van com
munistisch China" vooral door de kwestie-
Vietnam, maar zonder deelname van
Peking kon van de pogingen om de ver
spreiding van kernwapens te voorkomen
niet veel terecht komen.
De synode van de Nederlandse her.
vormde kerk heeft van ds. H. J. Dieker
hof bericht ontvangen, dat hij zich ge
noodzaakt heeft gezien de minister van
Defensie te verzoeken hem van zijn werk
als krijgsmachtpredikant te ontheffen.
Ds. Diekerhof is hoofd van de opleiding
van legerpredikanten geweest, maar later
uit de functie ontheven door de hoofdle-
gerpredikant ds. A. Bos die met pensioen
gaat. De synode besloot aan ds. Dieker
hof te schrijven dat zij van harte met
hem meeleeft. Zij dankt hem voor de ver
spreiding van de evangelieverkondiging
in de krijgsmacht. Zij hoopt dat zijn strijd
van twee jaar niet tevergeefs is geweest.
Ds. Diekerhof was een van de legerpre
dikanten, die achter het herderlijk schrij
ven van de synode over de kernbewape
ning stonden.
De synode heeft een voorstel van de sec
tie kerk en krijgsmacht goedgekeurd om
een commissie voor reorganisatie te be
noemen. De commissie zal eveneens tot
taak hebben de verhouding tussen de
krijgsmacht en predikanten en de kerk
nader te bezien en voorstellen te doen
In overleg met de sectie kerk en krijgs
macht zal het breed moderamen een aan
tal personen uit de sfeer van de geeste
lijke verzorging benoemen.
De synode behandelde tenslotte het
schrijven van de kerkeraad der hervorm
de gemeente Amsterdam-Watergraafs
meer over de toenemende strijd in Viet
nam. Dit schrijven vroeg instemming te
betuigen met de verklaring van de com
missie voor internationale zaken van de
Wereldraad van Kerken van 10 maart
1965. Hierin worden voorstellen gedaan
om door onderhandelingen de strijd
Vietnam te beëindigen. De synode besloot
hiermee instemming te betuigen. Zij
draagt aan het breed moderamen op een
verklaring over deze zeer verontrustende
zaak te formuleren.
Wethouder H. J. M. Roozen zal vrijdag
middag om een uur te Heemskerk de of
ficiële opening verrichten van de week
markt. Dat gebeurt bij de toegang tot het
marktterrein nabij de hoek A. Verherent'
straat-Maereslaan.
Na de officiële opening maken de geno.
di-gden een rondgang over het marktter
rein. Daarna is er een ontvangst in de
raadszaal van het gemeentehuis.
De Heemskerker weekmarkt wordt vri;
dags gehouden van een tot zes uur. In de
wintermaanden zullen de kramen worden
verlicht.
alleen te bestrijden in Europa of Azië
maar zelfs binnen het VN-gebouw, waar
Washington door allerlei manipulaties
kans heeft gezien de vertegenwoordiger
van Formosa in de Assemblée en de Vei
ligheidsraad de stoel bezet te laten hou
den, die volgens het Handvest China toe
komt.
Daarnaast is het betreurenswaardig
dat Indonesië met zijn honderd miljoen
inwoners uit de Verenigde Naties getre
den is, waardoor samen met de Duitsers
de Vietnamezen, de Koreanen en de Zwit
sers het aantal niet in de Verenigde Na
ties vertegenwoordigde naties rond 950
miljoen zielen tellen, een derde der we
reldbevolking.
Maar ondanks deze bezwaren brengt de
volkenorganisatie de wereldrechtsorde
een stap dichter bij. Ze is een Forum
voor vreedzame discussie en daardoor
vaak het stootblok bij grote conflicten
Een onschatbare taak is trouwens wegge
legd voor deze organisatie in de turbulen
te, zich snel ontwikkelende wereld, waar
in alleen wereldwijde samenwerking de
gevaren van een steeds verder uiteendrij
ven van armen en rijken kan opvangen.
Oe
Thant, de huidige secretaris
generaal van de VN.
PARIJS (ReutefDe Franse socia- I
listen hopen nog steeds een federatie van
een aantal partijen te kunnen vormen, on-
danks het feit dat recente pogingen daar
toe op niets uitliepen. In een communi- I
qué wordt meegedeeld dat het partijbe
stuur zijn pogingen om met andere poli
tieke groeperingen tot overeenstemming
over een sociaal-democratische federatie
te komen voortzet.
De socialistische kandidaat voor het als in het Nabije Oosten aan Israels
presidentschap Defferre, zei na de verga- grenzen plus de Gaza-landtong en in Kon-
dering van het partijbestuur dat hij bin- go. Ook de Koreaanse oorlogsinspanning
nenkort bekend zal maken of hij die kan- vormt een pluspunt voor de wereldorga-
didatuur handhaaft. nisatie, die na de volmaakt stagnerende
.en kreupele Volkenbond toch een grote
Socialisten, radicalen en christen-demo- s^ap vooruit betekent,
craten slaagden er vorige week niet in Anderzijds zou het onzinnig zijn de ogen
overeenstemming te bereiken over een te siuiten voor de ingebouwde spannings
anti-gaullistisch programma ter onder- elementen in de Verenigde Naties. Zoals
steuning van Defferre. Politieke waarne- iedereen zich zal herinneren veronderstel-
mers geloven dat de socialistische partij de men ^ij de besprekingen over de op-
haar aandacht thans gericht heeft op een richting van een organisatie destijds, dat
samengaan met minder ambitieuze, strikt de grote bondgenoten uit de tweede we-
socialistische groeperingen. reldoorlog, de Verenigde Staten, Groot-
Brittannië en de Sovjet-Unie in harmo
nieuze overeenstemming via een politie
macht de orde in de wereld zouden kun
nen bewaren. Door Stalins politiek in
Oost-Europa, kennelijk gericht op de on
derwerping van staten in de Russische in
vloedssfeer, maar ook door de houding
van de regering van president Truman
die steeds meer onder invloed raakte van
PRAAG (AP) Door dijkbreuken wor- I de groepen die, zoals de bekende criticus
den de door overstromingen getroffen ge- Walter Lippmann eind april 1945 schreef,
bieden langs de Donau in het zuiden van de internationale organisatie zagen als
Slowakije opnieuw bedreigd. een middel om de Sovjet-Unie onder poli
De rivier, die de grens tussen Tsjecho- tietoezicht te stellen, werd deze goede op-
slowakije en Hongarije vormt, is na een zet doorkruist,
wekenlange regenval bij de Slowaakse
plaatsen Patince en Cicov door de dijken Sinds het uitbreken van de koude oorlog
heengebroken. Hierdoor stroomt dagelijks tussen Washington en Moskou is vooral de
achttien miljoen kubieke meter water een Veiligheidsraad een toonbeeld van sterih-
dichtbevolkt gebied binnen. I teit, W33rin ontelbare Russische veto s de
Het waterpeil van de Donau in Oosten- pogingen der Amerikanen, hun grotere
rijk daalt langzaam, maar in Tsjechoslo- steun bij de VN-leden om te zetten in ac-
wakije en Hongarije wast de rivier nog Hes naar westelijk patroon, steeds weer
steeds. Ongeveer 40.000 Tsjechen zijn ge- torpedeerden. Weliswaar vonden de Ame-
evacueerd. Manschappen van de Tsjechi
sche, Hongaarse en Russische legers wer
ken samen aan het versterken van de dij
ken en het redden van persoonlijke eigen
dommen van de bevolking.
rikanen een befaamde omweg via de
„Uniting for Peace"-resolutie in de Alge
mene Vergadering, waardoor de westers
georiënteerde Assemblée tot acties be
sluiten kon. Maar het gevolg daarvan is
dan ook de huidige betalingscrisis, omdat
de communisten de rekening van derge
lijke acties weigeren te voldoen.
De groei van het ledental der Verenig
de Naties is overigens een der frappant-
ste ontwikkelingen sinds de onderteke-
KOBLENZ (DPA) Een joods gedenk-I ning van het Handvest, twintig jaar gele
teken in Weissenturm bij Koblenz is in de den. Aanvankelijk had de organisatie 51
nacht van dinsdag op woensdag door on- leden, thans telt zij er 114 waarvan de
bekenden vernield. Er werden een veer- meerderheid afkomstig is uit Afrika en
tigtal rozenstruiken uit de grond getrok- Azië, waardoor de groen-glazen wolken
ken. Het gedenkteken staat op een voor- krabber aan New Yorks Eastriver thans
malig joods kerkhof en is volgens de po- het belangrijkste forum geworden is voor
litie aan slechts weinig mensen bekend, de zogenaamde ontwikkelingslanden.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken Ongelukkig zowel als onrustbarend is
van Rijnland-Palts heeft voor de opspo- evenwel dat de volkrijkste staat ter we
ring van de daders vijfhonderd mark be- reld, communistisch China, niet vertegen-
loning uitgeloofd. I woordigd is, een gevolg van de koude oor-
(Van onze parlementaire redactie)
In 1970 zal de totale studentenbevol-
dng rond 82.000 bedragen, 22.000 meer
dan tot nu toe werd verwacht. Om dat
aantal te kunnen opvangen is een her
ziening van het thans geldende inves
teringsschema noodzakelijk. Er zal te be
ginnen in 1966 jaarlijks meer geld moe
ten worden uitgetrokken om de bestaan
de ruimtenood op te heffen en de groei
van het wetenschappelijk onderwijs te
financieren.
Tot deze conclusie komt minister Die
penhorst (Onderwijs en Wetenschappen)
in een nota aan de Tweede Kamer over
de ontwikkeling van het wetenschappelijk
onderwijs. „De problemen van de univer
siteiten en hogescholen blijken veel ern
stiger te zijn dan bij de vaststelling van
het investeringsschema in 1962 kon wor-
fen voorzien," schrijft de bewindsman.
Maatregelen op korte termijn zijn ur
gent."
Behalve de uitbreiding van het aantal
studenten moet voor de komende jaren re
kening worden gehouden met de bouw en
herbouw van academische ziekenhuizen,
de aanschaf van kostbare apparatuur
voor de beoefening van de kernfysica, de
kerntechniek en het ruimteonderzoek, de
aankoop en het bouwrijp maken van ter
reinen en de stijging van de bouwkosten.
Het bedrag dat nog in het wetenschap
pelijk onderwijs geïnvesteerd moet wor
den, beloopt zeker de 2,5 miljard gulden.
De bewindsman kondigt een herziening
aan van het investeringsprogramma, dat
tot en met 1972 loopt. Hij stelt voor in
de komende zeven jaar jaarlijks 300 mil
joen gulden te reserveren voor de uitvoe
ring van de bouwprogramma's van de
universiteiten en hogescholen en vijftien
miljoen gulden voor grondaankoop. Voor
investeringen ten behoeve van het weten
schappelijk onderzoek wordt 35 miljoen
Advertentie
gulden per jaar nodig geacht. De bedragen
zullen aan eventuele prijsverhogingen
moeten worden aangepast.
Toevloed
De nieuwe ramingen van het aantal te
verwachten studenten liggen 25 percent
hoger dan de schattingen welke tot dus
ver het beleid bepaalden. Zij zijn ten
dele te verklaren uit verschuivingen in de
belangstelling voor de exacte vakken,
maar ook de stijging in de deelneming
aan het V.H.M.O. heeft zijn invloed doen
gelden. In 1970 zullen naar verwachting
38.000 studenten een A-richting en 44.000
een B-richting volgen. Ongeveer 13.000
studenten zullen dan medicijnen, 13.000
- en natuurkunde en 18.000 techniek
als studierichting hebben gekozen.
Voor Leiden wordt gerekend op 8.820
studenten (thans 7.314), voor Utrecht
op 12.800 (thans 9.580), voor Gronin
gen 7.740 (thans 6039), voor Ensche
de op 1.600 (thans 243), voor Delft op
11.080 (thans 8.553) voor Nijmegen 8.300
(thans 4.926), voor Wageningen op 2040
(thans 1.792), voor Rotterdam 4.410 (thans
2.762), voor Tilburg 2.980 (thans 1.520)
voor Amsterdam (G.U.) op 13.610 (thans
11.008), voor Amsterdam (V.U.) 4.940
(thans 4.489) en voor Eindhoven 3.680
(thans 2.020).
Research
Minister Diepenhorst kondigt in zijn no
ta een herbezinning aan op de plaats van
de wetenschap in het regeringsbeleid
Daartoe strekkende voorstellen zullen
spoedig het parlement bereiken, zo deelt
hij mede I)e groeiende betekenis van we
tenschap en techniek en het kostbare we
tenschappelijke speurwerk maken, vol
gens de bewindsman, een dergelijke her
bezinning dringend gewenst.
De minister meent overigens dat de ver
langens naar verfijning van de special!
saties in het wetenschappelijk onderzoek
beperkt zullen moeten blijven om versnip
pering van het intellectuele potentieel te
gen te gaan. Hij acht conform het advies
van de academische raad coördinatie van
de verschillende universitaire onderzoek
programma's wenselijk en meent dat de
universitaire instellingen daartoe zullen
gaan moeten samenwerken.
Binnen de verschillende takken van we
tenschap zal elke universitaire instelling
slechts een beperkt aantal richtingen van
wetenschappelijk onderzoek tot ontwikke
ling kunnen brengen, aldus de bewinds
man. De universiteiten en hogescholen
zullen hun verlangens op dit gebied via
de instelling van leerstoelen kunnen coör
dineren.
De minister is het voorts met de aca
demische raad eens, dat ook de noodzaak
van wetenschappelijk onderzoek in de A-
studierichtingen principiële erkenning
verdient. Hoewel niet aan alle wensen van
de studierichtingen, behorende tot de gees-
tes- en maatschappijwetenschappen, tege
moet kan worden gekomen, is hij bereid
voorstellen op dit gebied in overweging
te nemen. Aan het onderzoek in de A-
richtingen zal evenveel aandacht worden
geschonken als de B-richtingen krijgen.
Verdere mededelingen in de nota:
De buitenlandse stages door studen
ten in de culturele antropologie en de
niet-westerse sociologie zullen wegens de
financiële consequenties beperkt moeten
blijven.
De heroriënteringscursussen voor le
raren zullen de komende jaren worden
uitgebreid tot de moderne talen.
Er zal bij de vestiging van nieuwe
leerstoelen opnieuw aandacht worden be
steed aan de mogelijkheid om de rangen
van toegevoegd hoogleraar en junior-hoog
leraar in te voeren.
Om de aanzienlijke stijging van de
vraag naar artsen het hoofd te bieden is
een zevende medische faculteit onmis
baar. De faculteit, die naar bekend is in
Rotterdam wordt gevestigd, zal in het stu
diejaar 1966-1967 met het onderwijs moe
ten beginnen, zo deelt minister Diepen
horst (O. en W.) mee in zijn nota aan
de Tweede Kamer over de ontwikkeling
van het wetenschappelijk onderwijs.
Volgens de nota zullen er in 1982 bij
een bevolkingsaantal van vijftien miljoen
zeker 21.000 artsen nodig zijn. De werk
groep Goudzwaard heeft namelijk be
rekend, dat het aantal artsen in verband
met verschillende behoeftevermeerderen-
de factoren tegen die tijd 1,40 per 1000
inwoners zal moeten bedragen. De artsen
dichtheid bedroeg in 1962 1,11 per 1000 in
woners.
Indien de deelname aan het medisch
wetenschappelijk onderwijs zich volgens
de huidige verwachtingen zal blijven ont
wikkelen, zal voor 1982 een artsentotaal
van 19.500 te verwachten zijn. De gewen
ste artsendichtheid van 21.000 zou in dat
geval pas in 1986 bereikt kunnen worden,
aldus de nota.
Hoewel de totale opleidingscapaciteit in
ons land, die thans 1175 eerstejaars stu
denten bedraagt, nog iets kan worden op
gevoerd, moet voor een verantwoord on
derwijs worden vastgehouden aan een
maximale capaciteit van 200 eerstejaars
per faculteit. Reeds gezien het huidige
aanbod (1384 eerstejaars) is de stichting
van een zevende faculteit, waarover een
studiecommissie onder voorzitterschap
van mr. G. O. van Walsum zich inmiddels
beraadt, noodzakelijk. De commissie
hoopt spoedig concrete voorstellen te
doen.
Advertentie
(Van onze correspondent)
