„Mutter Courage und Ihre Kinder" door Keuls Theater matig gespeeld De Haarlemse Orgelmaand begonnen De kandidaten van het Concours toonden verrassende kwaliteiten V PACIFISTISCH BRECHT-DRAMA HOL HBLL Min „Die Opernprobe" van Lortzing in Leiden Filmfestival te Moskou Maria Callas kreeg het geprikkelde Londense pubiek toch aan haar voeten [~wF DINSDAG 6 JULI 1965 P fWF CITROENBRANDEWIJN FOCKINK De radio geeft woensdag Eugène Calkoenprijs voor Edo de Waart Lord Sackville overleden HeilL(gr )- 19,50 Wereldpanorama. Televisieprogramma CITROENBRANDEWIJN FOCKINK DE TWEEDE toneelvoorstelling in het huidige Holland Festival betreft een Keulse opvoering van Brechts „Mutter Courage und Ihre Kinder". Brecht schreef deze „Kroniek van de dertig jarige oorlog" in de jaren 1938-1939, dus drie eeuwen rui Voor het Müllerorgel de vier kandi- selprijs zullen betwisten Vlnr daten, die elkaar vanavond de wis- Deniel Roth, Lionel Rogg Ariê Keyzer en Anders Bondeman. dato, maar om de historische feiten was het hem al lerminst te doen. Het is een van zijn belerende stukken en de boodschap is ditmaal een waarschuwing voor de dreiging van de tweede wereldoorlog waarop men in Spanje al preludeerde Men kent langzamerhand de structuur van dit zogenoemde „epische" theater: In een grote serie losse scènes, door schoten met liederen, wordt aan de hand van een aantal anekdotische gebeurte nissen een levensloop geschetst die exemplarisch is voor de bedoelde mo raal. Die fragmentarische opbouw, de muzikale onderbrekingen, en de bij behorende sobere, niet-realistische en- scènering beogen de toeschouwer af te houden van een zich willoos overgeven aan het toneelgebeuren, en hem te „ver vreemden van het lot der personages, zodat hij in staat is zich daar een eigen verstandelijk oordeel over te vormen. IN „MUTTER COURAGE" is deze vorm van dramatiek al heel consequent toegepast, en in zoverre inderdaad óók functioneel dat de toeschouwer na afloop verondersteld mag worden een juister oordeel over de gebeurtenissen te vellen dan de hoofdrol zelf. Mutter Courage is namelijk een legendarische marketentster die de oorlog als haar enig heil ziet, zelfs nadat deze oorlog haar beroofd heeft van haar drie (min of meer symbolische) kin deren, de moedige Eilif, de verstandige Schweizerkas en haar stomme dochter Kattrin. In de zaal is tegen die tijd de pacifisti sche strekking al lang naar waarde ge schat. Meermalen heb ik al betoogd dat deze verstandelijke, ietwat opdringerige methode om 's schrijvers ideeën aan de man te brengen mij weliswaar soms nut tig, maar volstrekt niet superieur lijkt aan meer conventionele, aan het meege voel appellerende vormen van dramatur gie. OOK GISTERENAVOND bij de eerste voorstelling in de Amsterdamse Stad- schouwburg werd men trouwens weer ge troffen door de bezwaren die de verbrok keling in vele onsamenhangende frag menten met zich meebrengt. Het valt VOOR DE VIJFTIENDE KEER begonnen maandagavond in de Grote of St. Bavokerk te Haarlem met het presentatieconcert door de vier deelnemers aan de improvisatiewedstrijd de jaarlijkse orgelmanifes taties. Uit hetgeen deze avond ten gehore werd gebracht bleek, dat de triomfantelijke winnaar van verleden jaar, Arie Keyzer uit Middelhamis, zich hedenavond zal te verweren hebben tegen drie collega's die, evenals hij, de techniek van het orgelspel de baas zijn en zich in de korte tijd van voorbereiding reeds op verrassende wijze vertrouwd hebben ge maakt met de registratieproblemen van het koninklijke instrument. Dit is al heel wat om het concours met spanning tegemoet te zien, maar het is niet alles waar het er immers op aan komt om ex tempore de scheppende kracht te laten gelden. Want improviseren is voor een aanmerkelijk deel de kunst van het onvoorziene. DE ACHTENTWINTIGJARIGE Zweed onopgelost probleem bleef. Ook de extre Anders Bondeman beet het spits af met me contrapuntische virtuositeit van de de Passacaglia en Fuga van Bach. Dit be Canonische variaties deed toen de compo- roemde variatiewerk gaf hem ruime gele- nist het verwijt treffen, dat hij de schoon- genheid te woekeren met het rijke kleur- heid van zijn werk liet overschaduwen palet van het Müllerorgel en tevens het door zijn kunstvaardigheid. Wij weten nu vermogen daarin het evenwicht te be- wel beter en zien in deze wonderlijke trachten om het polyfone weefsel alle compositie een van de hoogtepunten van Techt te doen. Uiteraard is dit laatste I het muzikale scheppingsvermogen waarin van essentieel belang, maar het vindt in geest en stof met elkaar in evenwicht een tmtennjk aspect een dominerend zijn. Het is tenslotte aan de interpreet ons equivalent. Wie het werk als experiment daarvan het overtuigend bewijs te leve- wel eens eénkleung heeft horen vertolken ren. Wij kregen de indruk dat Lionel Roee komt dan pas voorgoed te weten wat de daarin volkomen slaagde, relatie lijn-en-kleur in de orgelkunst bete kent, omdat men het dan als een essenti- HIERNA ZORGDE DE 33 JARIGE eel element ontbeert Wel was het opval- ARIE KEYZER voor een contrasterende lena dat Bondeman de Fuga niet direct afwisseling in het programma, door voor zijn speelbeurt een van de Concerto's te kiezen, die J. G. Walther voor orgel be werkte naar ensemblewerken. Het gold nu het Concerto del Sigr. Taglietti, een componistennaam die we, zonder dit or gel-arrangement wellicht niet meer zou den vernoemd zien. Arie Keyzer vertolkte het aangenaam te beluisteren en toch niet oppervlakkige werk met de vlotte musiceergeest die bij de concertante stijl past. Het voorlaatste deel adagio a 2 claviers bleek een treffend, echt organistiek geval. TENSLOTTE maakten we kennis met de inventieve geest van de tweeentwintig- jarige Fransman Daniël Roth, die zich pre senteerde met vijf versetten over het „Veni Creator", die bij opmerkelijke con structie veel zin voor kleur verraadden. Bovendien demonstreerde hij zijn jeugdi ge élan in een sterk opgestuwde vertol king van Choral III van Franck. Behou dens dat een iets te zware bas de vox-hu- mana-melodie hinderde, wist de Benja min onder de mededingers zijn interpre tatie met fraaie registraties te kleuren. Uit het geheel ervoeren wij durf en tempe rament. Het ziet er dus naar uit, dat men heden avond op de beslissende wedstrijd vier vaardige organisten zal te horen krijgen. Jos de Klerk aansloot bij de twintig voorafgaande vari aties, waarvan zij de magistrale bekro ning vormt en ook dat zij de sterke stu- I wing miste die haar een virtuoos karak ter kan geven; doch daar stond tegenover een voorbeeldige omlijning die de polyf- nie duidelijk hield. Als geheel een opmer kelijke prestatie waaruit beheersing en bezonnenheid sprak. DE NEGENENTWINTIGJARIGE Zwit ser Lionel Rogg diende zich aan met Bach's Canonische variaties over „Vom Himmelhoch", waarachtig geen opgave voor iemand die het succes zoekt op de weg van de minste weerstand. Immers I HILVERSUM I. 402 m. 7.00-24.00 NCRV. Bach schreef het als proefstuk voor zijn NCRV: 7.00 Dagopening. 7.10 Klassieke lidmaatschap aan de Mizler-Sociëteit, grammofoonmuziek. 7.30 Nieuws. 7.40 Ra- waarvoor hij tevens zijn geschilderd por- diokrant. 7.55 Lichte grammofoonmuziek. tret inleverde met in de hand de fameuze 8.15 Gewijde muziek (gr.). 8.30 Nieuws! raadsel-canon die voor zijn medeleden een 8.40 Lichte pianomuziek. 9.00 Voor de zie ken. 9.35 Waterstanden. 9.40 Voor de huis- Advertentie Ursula von Reibnitz in „Mutter Cou rage und Ihre Kinder" van Brecht. overigens ook niet te loochenen dat een anti-oorlogsmoraal op een publiek anno 1965 nooit anders kan werken dan als het intrappen van een wagenwijd openstaan de deur. DAAR KOMT NOG bij dat deze Duitse opvoering, door „die Bühnen der Stadt Köln", het stuk zeker niet de beste kan sen gaf. Met name de balladen op de oor spronkelijke muziek van Paul Dessau, werden over het algemeen met weinig ta lent vertolkt. Dat deze uiterst gecompli ceerde muziek bovendien van een weinig meeslepend gehalte is, maakte dit onder deel van de opvoering nog minder aan trekkelijk. In het spel van Ursala von Reibnitz in de titelrol viel voor het overi ge veel te waarderen. De nuchterheid en humor kregen goed gestalte terwijl een opmerkelijke plastiek aan de dramatische hoogtepunten (b.v. de herkenningsscène met de geëxecuteerde zoon) een indrin gende werking verleende. De regie van Peter Palitzsch was duidelijk en exact, maar nogal eens fantasieloos en statisch. Een sterk punt van de voorstelling vorm den de naar behoren simpele maar uiterst suggestieve toneelbeelden die Bert Kist ner met een economisch gebruik van zet stukken wist te bereiken. Van de vele an dere spelers waren er slechts weinigen die een opmerkelijk niveau bereikten. Daar- bij mogen Peter Lieck als een krachtige Eilif en Günther Ungeheuer als een mooi-ironische Feldprediker met ere ge noemd worden. De voorstelling is alleen nog vanavond in Den Haag te zien. Hans van den Bergh ,£empre" o.l.v. Leo Driehuys ALS ONDERDEEL van de lustrum viering van de Leidse Universiteit gaf het Studenten-Muziekgezelschap „Sem- pre Crescendo" („Hoor ik op Sempre een waldhoorn, of ook wel een Turksche trom, dan moet ik zoo bitter weenen; en ik weet zelf niet waarom" schreef Piet Paaltjens), gisteravond een tweetal uit- voeringen van de eenakter „Die Opern probe" van Albert Lortzing, auteur van „7mt und Zimmermann" en enkele an dere zangspelen in Biedermeierstijl. Hieraan werd deelgenomen door da werkende leden van „Sempre" wat be treft koor en orkest, terwijl alle rollen op twee na: Leny Stevens-Ridderhof, so praan en Marius Kemler, tenor, bezet werden door studenten. De leiding be rustte bij twee vaklieden, beiden door werkzaamheden bij de thans overleden Nederlandse Opera bekend: Leo Drie huys voor de directie, Frans Boerlage voor de regie. HET WAS EEN gelukkige keus omdat Lortzing een zeer in het gehoor liggende melodie schrijft, ietwat oubollig van ka rakter, maar die een gezelschap ontwik kelde amateurs niet voor onoplosbare pro blemen stelt. Wat de vocale medewerker» er van maakten was van zeer aanvaard bare kwaliteit, waarbij speciaal Jelle Dijkema, die tevens als hoofd van de opera-commissie van „Sempre" een be langrijk aandeel in de organisatie gehad heeft, genoemd moet worden. Leo Drie huys had aan de voorbereiding van het orkest en aan de samenwerking met de scene kennelijk veel zorg besteed, wat niet onderschat moet worden aangezien studenten bij dergelijke gelegenheden er van uit plegen te gaan dat het een lolle tje moet blijven. Het klonk allemaal zeer gedecideerd en zonder een zweem van di lettantisme in de slechte zin des woord». Het applaus was van dien aard dat da korte finale terecht herhaald werd. De re gie had enkele humoristische trekjes, on der andere in de tafrelen waarin op het opera-toneel een opera-repetitie („Opern probe") wordt gehouden, zonder dat het leutige teveel de overhand had. De aan kleding was smaakvol. IN TOTAAL ZIJN ER vier uitvoeringen van dit werkje geweest dat een speelduur van ongeveer een uur heeft. Die welke ik bijwoonde was de laatste, evenals de vóórlaatste speciaal voor leden van het corps en hun dames. De rector-magnificus prof. Kuenen, dankte alle medewerkers voor hun inspanning, waarna nog een groot aantal speeches volgde waarbij kransen van de praeses van commissie of vereniging zus naar die van vereniging of commissie zo gingen, tot ze tenslotte te recht kwamen bij hen die deze voorstel ling gedragen hadden, de dirigent, de re gisseur en de beide professionele zangers. Daarna volgde in de sociëteit Minerva een bal dat tot in de vroege morgenuren duurde. Sas Bunge Het internationale filmfestival van Moo- kou, waarvoor drieënvijftig landen film» ingestuurd hebben, is gisteravond geopend. Uit de gehele wereld waren sterren ver wacht om bij de vertoningen van hun films aanwezig te zij*, maar alleen de blonde Franse ster Marina Vlady was komen opdagen voor de gala-opening in het luxe Kremlin Congrespaleis. Zij werd begroet met kreten als „oh's" en „ah's" toen zij in een zeer laag uitge sneden avondkleed verscheen. Over haar schouders droeg zij een doorschijnende avondcape. Blijkbaar onbewust van het Sovjet verbod op „naakte" foto's ver drongen zich persfotografen voortdurend rond Marina. Vorige week had het blad „Sovjet Cultuur" nog een foto gepubli ceerd van een in een bikini gekleed ster retje, omringd door fotografen tijdens het filmfestival van Cannes. Het bijschrift luidde: „Dit is een kenmerkende opnam» voor het festival van Cannes". Aan de heer Edo de Waart, die op 21 Juni 1962 met de hoogste onderscheiding het einddiploma solospel voor het hoofd vak hobo verwierf, is op voorstel van directeur en vele leerkrachten door het I vrouw, 10.10 Klassieke grammofoonmu ziek. 10.30 Morgendienst. 11.00 Klassieke grammofoonmuziek. 11.15 Lichte gram mofoonmuziek. 11.50 Twaalfuurtje, caba ret. 12.00 Touring-club: toeristische wen ken voor buitenlandse gasten. 12.27 Me dedelingen t.b.v. land- en tuinbouw. 12.30 Nieuws. 12.40 Grammofoonmuziek, even- tueel aktualiteiten. 12.50 Vocaal ensemble. 13.10 Moderne muziek (gr.). 13.35 Licht bestuur der vereniging „muzieklyceym" ensemble met zangsolisten, 14.00 Klassie- te Amsterdam, de Eugène Calkoenprijs Lee kamermuziek (gr.). 15.05 Klassieke toegekend, „mede naar aanleiding van grammofoonmuziek. 15.50 Bij bel vertelling de opvallende wijze waarop hij zich als v9or leugd- 16.00 Voor de jeugd. 17.00 dirigent heeft onderscheiden". Lichte grammofoonmuziek. 17.50 Over- Deze prijs 1000) voor uitzonderlijke heidsvoorlichting: mens en samenleving, prestaties is ingesteld en genoemd naar 18.00 Klassieke grammofoonmuziek. 18.10 de oprichter van genoemd lyceum. Edo Vocaal dubbelkwartet. 18.30 Het Spek- de Waart is per 1 september 1966 be- trum: Nieuws uit de Prot. Christelijke or- noemd tot assistent-dirigent van het Con- ganisaties. 18.45 Lichte grammofoonmu- certgebouworkest. ziek. 19.00 Nieuws en weerpraatje. 19.10 Radiokrant. 19.30 Muziek van het Leger 20.00 Licht ensemble. 20.15 Holland Festi- CLOGHEEN (Ierland) (AP) Lord val 1965. Radio Filharmonisch orkest met Sackville de romanschrijver en mu- sopraan en Groot Omroepkoor: klassieke ziek-criticus Edward Sackville West is en moderne muziek (20.55-21.20 Martin maandag in de ouderdom van 63 jaar te Buber: portret van een profeet. 21.20-21 30 Tipperary overleden. Hij was een der Moderne liederen (gr.). 22.15 Moderne voornaamste Anglo-Ierse intellectuelen grammofoonmuziek. 22.30 Nieuws en SOS van zijn tijd. berichten. 22.40 Avondoverdenking. 22.55 Sackville, die behoorde tot de Blooms- Oude muziek (gr.). 23.10 Antwoorden op bury Group, verwierf faam met romans, eigentijdse uitdagingen aan het Christen- Later begon hij muziekkritieken te schrij- dom, lezing. 23.30 Licht orkest (gr.). 23.55- ven. Hij was zelf een uitstekend pianist. 24.00 Nieuws. In zijn wekelijkse kolom in de New Sta- HILVERSUM II. 298 m. 7.00 VARA 9 40 tesman schreef hij tussen de oorlogen tal VPRO. 10.00-24.00 VARA. van tukken waarin hij wees op de ver- VARA: 7.00 Nieuws, ochtendgymnastiek diensten van weinig bekende Britse com- en socialistisch strijdlied. 7.20 Lichte ponisten als Britten, Tippett en Berkeley, grammofoonmuziek. 7.25 Van de voorpa- In 1951 gaf hij samen met Desmond Sha- gina. 7.30 Lichte grammofoonmuziek. 8.00 wc Taylor „The Record Guide uit, een I Nieuws. 8.10 Lichte grammofoonmuziek encyclopedische studie van vrijwel alle (verv.). 9.00 Van alle markten thuis tot dan op grammofoonplaten vastgelegde praatje voor de huisvrouw. 9.05 Klassieke muziek. grammofoonmuziek. VPRO: 9.40 De een zame getuigen van God, overdenking over de profeten. VARA: 10.00 Amusements muziek (gr.). 11.00 Nieuws. 11.02 Geknipt voor herhaling: muziek en gesproken woord uit een recent en een dieper verle den. 12.00 Stereo: Tango-rumba-orkest, 12.27 Mededelingen t.b.v. land- en tuin bouw. 12.30 Voor het platteland. 12.35 Electronisch orgelspel. 12.55 Actualiteiten. 13.00 Nieuws. 13.15 Accordeonorkest. 13.35 Lichte grammofoonmuziek. 13.45 Moorde naarswerk, beschouwing over Nederland se moordzaken (5). 14.00 Licht ensemble. 14.20 Radiokoor: zeemansliedjes. 14.30 Ra diokamerorkest en solist: oude muziek. (Het programma tussen 15.30 en 17.00 uur kan onderbroken worden voor de reporta ge Tour de France). 15.00 Voor de jeugd (Om 16.00 Nieuws). 16.30 Voor de zieken, 17.00 Wegwijzer: Tips voor vakantie- en snipperdagen, afgewisseld met grammo foonmuziek. 17.50 Actualiteiten. 18.00 Nw 18.15 Dansorkest en zangsolisten. 19.00 Stereo: Kinderkoor. 19.20 Voor de kinde ren. 19.30 Artistieke Staalkaart. 20.00 Nws 20.05 Promenade orkest. 20.35 Socialis tisch commentaar. 20.50 Disco-Festival. 21.55 Boeketje romantiek: volksliedjes. 22.20 Sport halverwege. 22.30 Nieuws, met mededelingen of SOS-berichten. 22.40 Viool en piano: moderne muziek. 23 10 Jazzmagazine. 23.55-24.00 Nieuws. BRUSSEL 324 m. 12.00 Nieuws en praatje. 12.03 Grammo foonmuziek. 12.15 Gevarieerd muzikaal programma (12.25 Weerbericht, medede lingen en SOS-berichten). 12.50 Beursbe richten en programma-overzicht. 13.00 Nieuws, weerbericht en amusementspro gramma rond de ronde van Frankrijk. (13.15, 14.05 en 15.05 Reportages (14.00, 15.00, 16.00 Nieuws. 16.03 Beursberichten). Tussen 15.30 en 17.00 Reportages. 17.00 Nieuws, weerbericht en mededelingen. 17.15 Voor de kinderen. 18.00 Nieuws 18 0 Voor de soldaten. 18.30 Lekenmoraal en filosofie. 18.50 Sportkroniek. 19.00 Nieuws, weerbericht en radiokroniek. 19.40 Geva rieerde muziek. 20.00 Klassieke muziek. 21.30 Europese volksliedjes en -dansen. 21.50 Klassieke muziek. 22.00 Nieuws en berichten. 22.15 Lichte casinomuziek. 23.00 Nieuws. 23.05 Klassieke muziek. 23.55 Nieuws. 24.00 Voor de zeelieden. VOOR DINSDAG NEDERLAND I NTS: 18.30 Weekjournaal voor gehoor- ?nSt0C^den' 18,30 Nieuws in het kort 19.01 Voor de kleuters. 19.06 Samenvat ting Kamerdebatten (uitzending onder voorbehoud). 19.33 Engelse les. 20 00 ^„rnanal-VARA: 20.20 Achter het nieuws, Sextet, amusementsprogram ma. VARA: 21.20 Doping, documentaire over de vele aspecten van dit actuele sportprobleem. NTS: 22.15 Journaal. 22.20 Filmverslag Tour de France. 22.30-23.00 Samenvatting Kamerdebatten (uitzending onder voorbehoud). NEDERLAND II. NTS: 20.00 Nieuws in het kort. 20.01 Detective Bureau Lynx: Om een wagen- jengte, TV-film. NCRV: 20.25 Hoe bestaat het. 20.55 Jazz in het vakantiecentrum De Woodstee. NTS: 21.15 Deirdre, toneel spel in verzen. CVK/IKOR: 22.10-22.35 Interview met prof. Martin Buber. VOOR WOENSDAG NEDERLAND I AVRO. 17.00-17.35 Voor de kinderen NTS: 19.00 Nieuws in het kort. 19.01 Voor de kleuters. 19.06 Samenvatting Kamerde batten (uitzending onder voorbehoud) !8-35 Van onze sportredacteur. Nib: 20.00 Journaal en weeroverzicht. KRO: 20.20 Brandpunt. 20.45 Piste, geva rieerd programma. 21.25 Villa Sidonia, co medy-thriller (dl. 4). 21.55 Snel wegen wegen: Nederland—België op het gebied van autowegen. NTS: 22.25 Journaal. 22.30 Filmverslag Tour de France. 22.40- 23.10 Samenvatting Kamerdebatten (uit zending onder voorbehoud). NEDERLAND II NTS: 20.00 Nieuws in het kort. AVRO: 20.01 Vocaal en instrumentaal kwartet: Zuidamerikaanse muziek. 20.30-22.10 De vermoeide Theodoor, klucht. Van onze correspondent) LONDEN. - De gevierde en vurige Maria Callas ontving maandagavond, na haar triomfantelijk optreden als Tosca in het Royal Opera House in Londen een staand, ovatie. Zo groot was de geestdrift van het publiek, dat zü twaalf maal werd terug geroepen. Na de eerste akte moest men het doek al v«f maal halen. Men vroeg om meer, zelfs nadat de dirigent Georges Prêtre de avond met het spelen van het volks lied had gesloten. Voor zij het gebouw verliet sprak Maria Callas met de koningin, prins Philip en de koningin-moeder, die deze liefdadigheidsgalavoorstelling hadden bijgewoond. Er waren fantastische prijzen betaald. Zelfs een half uur nadat de voor stelling was begonnen werden er nog plaatsen voor 650 gulden per stuk aangeboden! MARIA ZEI DAT ZIJ diep gelukkig was over de enthousiaste reacties van het publiek. De tenor Tito Gobbi zei: „Ma ria Callas heeft prachtig gezongen. Je weet dat als je met Maria zingt, alles goed gaat. La Callas had honderden teleurge steld omdat zij wegens haar gezondheids toestand bij de drie voorafgaande voor stellingen verstek had moeten laten gaan. Haar plaats werd met groot succes inge nomen door de in Engeland wonende Australische zangeres Marie Collier. De ze maakte zo'n uitstekende indruk dat zij onmiddellijk een uitnodiging ontving van de Scala in Milaan. MARIA CALLAS lijdt aan lage bloed druk. Zij verklaarde maandag dat zij be sloten had uitsluitend op deze ene gala voorstelling op te treden, omdat het En gelse volk dit van haar verwachtte. MaPr ook dit optreden was tegen het advies van haar dokter. Maria zag van repetities af, maar zij kan deze rol dromen. Het was ook nu weer vooral als dramatische ac trice dat zij haar gehoor gevangen hield. Haar stem was minder sterk dan gewoon lijk, doch zachter en fluweliger dan bij het vorige optreden in Londen. Zij zong met grote eenvoud en daardoor indringen der dan ooit. Het was echter duidelijk dat zij niet in staat zou zijn geweest viermaal achtereen op te treden. Maria Callas betreedt de artiesten ingang van het Royal Opera House in Londen, waar zij later in de avond de Tosca zong. Advertentie f7,- per hele liter

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1965 | | pagina 6