IN DE KOMENDE WEEK ZATERDAG 14 AUGUSTUS 1965 Erbij PAGINA VIJF i'tllj&L mooite sniïif tb aan Onverwachte kans Bernstein: componist, dirigent, pianist, schrijver, dichter, onderwijzer, showman Praten over zichzelf Intelligente leerling Een vermaarde dansscène uil de film „West Side Story" waarvoor Leonard Bernstein de muziek componeerde. Hij groeide op in het aristocratische Boston. Op school bleek hij een intel ligente leerling, die met spitse en hu moristische opmerkingen de lessen verlevendigde. De sport, die juist op de Amerikaanse scholen zo'n voorname plaats inneemt, interesseerde hem ma tig. Met zijn pianospel won hij in ieder geval niet de populariteit onder de leerlingen, die in deze geestige en schrandere vriend liever een baseball- ster hadden gezien. Op de Boston La- tinschool kreeg hij gelegenheid zijn muzikale kundigheid te tonen en diri geerde hij het schoolorkest. Vervol gens studeerde hij op de Harvard uni versiteit. In 1939 stond de wereld voor hem open. Maar Bernstein vond het nog niet voldoende. Op het Curtis In stitute ontving hij lessen in dirigeren en orkestreren en zijn pianostudies voltooide hij onder leiding van Isabelle Vengerova. In het voorjaar van 1940 maakte hij kennis met de Russische Amerikaanse dirigent-componist en contra-bassist Serge A. Koussevitzky (1874-1951). De ze was in de jaren 1914-'17 leider van de keizerlijke opera te Moskou. De Bolsjewistische revolutie maakte hier aan een einde. Sinds 1924 was hij de leider van het beroemde Boston Sym fonieorkest; tevens leidde hij het Berk shire muziekcentrum te Tanglewood nabij Boston. Leonard Bernstein bracht er de zomers van 1940 en '41 door en had daar een belangrijke ont moeting die bepalend zou blijken voor zijn verdere cai'rière. Voor muziekle raar voelde hij hoegenaamd niets; als acteur door het leven te gaan had hij ook al overwogen. Maar de testopna men bij Paramount voor de rol van Tsjaikowski waren zo verschrikkelijk slecht en teleurstellend, dat dit am bacht voorgoed voor Bernstein was uit gesloten. In Tanglewood ontmoette hij Artur Rodzinsky, de muziekdirecteur van het wereldvermaarde New York Philhar- monisch orkest. Deze bood hem het di- rigent-assistentschap voor het seizoen 1943-'44 aan. Bernstein accepteerde dit. Het New York Philharmonisch orkest is het oudste van de V.S. en werd door een zekere U. Corelli Hill met nog ver scheidene andere geldschieters in de cember 1842 opgericht. Het orkest heeft ups en downs gekend. Maar trots als de New Yorkse burgers op hun eigen orkest waren, hebben zij het tijdens enkele moeilijke perioden tegen faillis sement door vrijwillige giften kunnen beschermen. Ieder mens hoopt eens „de kans van zijn leven" te krijgen, waarin hij ten volle kan bewijzen wat hij waard is. En dat geldt wel in 't bijzonder voor de kunstenaar. Leonard Bernstein kreeg geheel onverwacht die kans. Het gebeurde in november 1943, midden in de tweede wereldoorlog. De gastdiri- gent, de 67-jarige Bruno Walter, werd vlak voor het begin van 't concert in de befaamde Carnegie Hall, plotseling ziek. De nog totaal onbekende 25-jari- ge assistent-dirigent Leonard Bernstein was de enige die hem direct kon ver vangen. Trouwens men dacht, door de gebeurtenissen overvallen, gewoon aan niemand anders en Bernstein beklom het podium en dirigeerde die avond het New York Philharmonisch orkest. Het succes was overweldigend, zowel bij het publiek als bij de enthousiaste cri tici. Vanaf die dag was Bernsteins carriè re gemaakt. Zijn vooruitstrevende ini tiatieven en experimenten met muziek, die niet direct genade vonden in de oren van de rechtlijnig denkende en verwende luisteraars en critici, wer den hem gaarne vergeven. Sinds die tijd kan hij, en is hij ook gewend, on gewild het leven te leiden van een grote ster uit de show- of filmwereld. Leonard Bernstein begon rijk te wor den. Er werden vele platen 'voor CBS opgenomen, er werden serie-concerten gegeven. Zijn eerste grote compositie, de Jeremiah-symfonie, werd uitstekend ontvangen en onderscheiden met een prijs van de New Yorkse critici. In de loop der jaren componeerde hij de bal letten Fancy Free, Facsimile, een se renade voor viool en orkest en de sym fonieën The age of Anxiety en Kaddish. Bij het grote publiek werd Bern stein populair door zijn musicals als On the Town, dat in december 1944 in première ging, Wonderful Town in 1953 en Candide in 1956. Daarna de muziek bij de film On the Waterfront, waarin Marlon Brando de hoofdrol speelde, de opera Trouble in Tahiti en een liede rencyclus onder de ironische titel I hate music! Wereldvermaardheid kreeg Bernstein door de muziek bij de West Side Story (1957). Hij was de eerste geboren Ameri kaan die de opera van de wereldbe roemde Scala te Milaan dirigeerde. In JONG EN OUD in Nederland heb ben de componist Leonard Bernstein leren kennen door de muziek die hij maakte bij het moderne New Yorkse jeugddrama, de West Side Story. Verder als dirigent en muziekonder wijzer in de CBS-televisieserie Young People's Concert. Leonard Bernstein is een volbloed Ameri kaan; dat komt zelfs in zijn werk en experimenten tot uiting. Nog nim mer heeft de muziek een man van zijn formaat opgeleverd.. Al dient eerlijkheidshalve te worden ver meld dat de tijdsomstandigheden er ook nooit rijp voor zijn geweest! De hedendaagse communicatiemid delen werken een popularisering vlot in de hand. De grammofoonpla ten en de radio doen u luisteren. Via film en televisie kunt u hem aan 't werk zien. Bernstein heeft een sterk sociaal gevoel en een bij zondere liefde voor kinderen. Deze twee eigenschappen deden hem de muziek overdragen op mensen, die er voorheen geen aandacht aan schonken. de jaren rond '60 accepteerde hij vele uitnodigingen als gast-dirigent o.a. te Rome, Praag, Londen, Boedapest, We nen, München en Tel Aviv. Dit bui ten de reizen met het N.Y. Philharmo nisch orkest waarmee hij ging naar o.a. Griekenland, Moskou en Lenin grad. Bernstein spreekt zes talen en is de meest onderscheiden dirigent van deze tijd met dertien eerbewijzen. On der meer voor zijn werk aan de TV Young People's concerts, waarvoor geen moeite hem teveel is, want hij is dol op kinderen. Bij alle opnamen zitten tussen de jonge luisteraars zijn dochter Jamie en zoon Alexander. Samen met hen en zijn vrouw, de in Chili geboren actri ce Felicia Montealegre woont hij in New York City in de buurt van het Philharmonisch orkest. Daar vond hij de tijd voor zijn composities, voor zijn gedichten en zijn boek „The joy of music", dat onmiddellijk een bestsel ler werd en waarin hij op een eenvou dige, heldere, humoristische en enthou siaste manier over muziek praat. Praat, want het zijn gebundelde en be werkte televisie-voordrachten. Hij schroomt niet om de muzikale the ma's te verpersonifiëren tot baseball- spelers, Amerika's nationale sporthel den om er het spel der muziek aan schouwelijk mee te maken. in de hoofdrollen Clifton Webb, Ro bert Fleming, Gloria Graham en Ste phen Boyd. „De man" is een marine-of ficier, „majoor William Martin", wiens stoffelijk overschot in mei 1943 in Spanje aanspoelde. Duitse spionnen vin den op zijn lijk plannen voor de Engel se invasie in Turkije. Echter het is al lemaal gefingeerd. Van Engelse zijde wilde men slechts verwarring schep pen. Men kreeg gedeeltelijk zijn zin. Het verhaal is door verschillende ex- geheime agenten uit de doeken ge daan. DONDERDAG Nederland 1. (NTS/VARA). In het programma voor de vrouw om drie uur een allerlei: interview en wat ca baret. Om zeven uur verder met het nieuws, Barend de Beer, het jeugdjour naal, het regionaal journaal en de Lu cille Ball-show. Lucy maakt popcorn en hoe! Ze gaat het verkopen. Om acht uur het Journaal, waarna Achter het Nieuws en een verhaal over de vliegerij in „Le petit Théatre". Een spannend verhaal; vier mannen dwin gen in een woestijn het vliegtuigperso- neel een toestel met een belangrijke lading tot nieuwe instructies. Om 21.10 uur een Zweedse bijdrage in de serie Sextet met o.m. Svend Asmussen en Alice Babs. Om 21.50 uur „Het Ba- chusfeest" van A. Schnitzler, dat de driehcfekverhouding nog eens belicht. Een vrouw van een schrijver heeft een verhouding aangeknoopt met een dok ter. In de hoofdrollen Ton Lensink, Lies Franken en Lou Steenbergen. Ten slotte het laatste nieuws. Nederland 2. (NTS/NCRV). Na het nieuws maakt Kai Frölich, directrice van het detectivebureau Lynx, weer een misdadiger onschadelijk. Om half negen een Hootenanny-programma en om 20.45 ur een documentaire over vorstenhuizen in ballingschap. En er leven nogal wat van dergelijke vorsten in Europa. Half tien: tijd voor „The crazy Hunter", waarin een meisje, dat veel van dieren houdt, zich over een blind paard ontfermt. De dagsluiting wordt om 22.15 uur gehouden. VRIJDAG Nederland 1. (NTS/VPRO). Na het nieuws en het „wel terusten" van Ba rend de Beer komen Toody en Mul- doon in Patrouillewagen '54. Om half acht de Flintstones, na hen het Jour naal, hierna een muzikaal programma door Francis van Rooy, het trio Jan Blok, accordeonist Mat Matthews en jazz-violist Frans van Bergen. In Ernst van Altena's „Randfiguren" vanavond om 20.40 uur aandacht voor de Ame rikaanse dichter Langston Hughes. Medewerking wordt verleend door o.m. Shireen Strooker, Ann Burton en Henk van Ulsen. In de Dinah Shore-show om 21.20 uur is de belangrijkste gaste wel de zangeres Barbra Streisand. Nog meer muziek om tien uur als Les trois Ménéstrels optreden. Na dit program ma het laatste nieuws. Nederland 2. (NTS-AVRO). Twee programma-onderdelen op deze avond. Na het nieuws komt Willem Duys van uit Scheveningen met zijn Voor de vuist weg. En als Willem dan klaar is, om 21.20 uur, komt Roger „The Saint" Moore op het scherm. Hij levert weer een knap stukje speur- en knokwerk in Griekenland. Hij komt daar een oplich ter op het spoor die het voorzien heeft op een oude professor, een vriend van The Saint. Er komt nog een mooi meisje bij, die ook nog iets heeft te maken met de oplichter, want haar vader dreigt het slachtoffer te worden. The Saint steekt de handen duchtig uit de mouwen. LEONARD BERNSTEIN: bezeten wpr al zijn van muziek toonaarden moeder (Berry Kievits) naast schilde ren ook gaan schrijven dit om 20.30 uur. Hierna een Perry Mason-afleve- ring: „De dubieuse bruidegom". Hoofd persoon is een lief blondje dat zich met moord en bigamie gaat bemoeien. Om 20.10 uur nog een documentaire over het katholicisme in het noorden. WOENSDAG Nederland I. (NTS/AVRO). Voor de kinderen 's middags om vijf uur weer wat vakantiefilmpjes. Om zeven uur het nieuws waarna Barend de Beer, een aflevering van Image of the East waar in samensteller H. Gibb een bezoek brengt aan de dode stad Angkor in Cambodja. Het betreft hier de groot ste ruïnes in oerwouden. Cas Brug man maakte het om half acht volgen de programma o ver het Nationaal Jacky Gleason is de gastheer in zijn eigen show (woensdag/1). Jeugd Orkest en de Stichting Jeugd en muziek. Na het Journaal en Avro 's Televizier volop muziek in het Har- tewens Festival o.l.v. Henri Arends, waarover in deze contreien nauwelijks iets behoeft te worden gezegd. Nog en kele van de medewerkenden: Daniël Wayenberg, Mariëtta van Wijk, Frans Brüggen, het N.Ph.O., Robert Cogoi, Robertino, Rita Reys. Om half tien „De verdedigers". Vader en zoon Preston doen een goede daad: ze rake len een oude zaak op als ze gaan twij felen aan de schuld van een veroor deelde. Om half elf het laatste nieuws Nederland 2. (NTS/KRO). Na het acht uur nieuws Beeldende Kunst '65 aN hoofdpersoon de beeldhouwer An- dré Volten, die bij voorkeur ijzer voor zijn creaties gebruikt. Hierna Onze man in Keulen en om 20.40 uur de film „De man die nooit bestond" met In New York City wordt gewerkt aan de nieuwe musical The skin of our Teeth en Bernstein zou geen Ameri kaan zijn, geen perfectionist, als hij de knappe muziek en het succes van de West Side Story daarmee niet zou wil len overtreffen. Dit alles tekent de mens Bernstein, die totaal is geïnte resseerd in de mens en de muziek. In alle muziek, klassiek en modern, jazz, de puur Amerikaanse musical, de ope ra. Leonard Bernstein is een fenomeen in de hedendaagse muziekwereld. Onder de ontelbare grammofoon plaatopnamen, die alle voor CBS met het New York Philharmonisch Orkest werden gemaakt, vinden we: Proko- fieff „Peter en de wolf" met Bern stein als verteller; Beethovens eerste pianoconcert met Bernstein als diri gent en solist; het New York Philhar monisch Orkest en het Dave Brubeck Quartet in Dialogues for jazzcombo and orchestra, een compositie van Dave's broer Howard Brubeck; de symfonische dansen uit de West Side Story en de symfonische suite uit de film On the waterfront. ENKELE PLATEN uit de wereld van de populaire muziek. Eerst een aardige plaat van The Seekers: „A world of our own", waarmee ze al hoog op de hit-parade hebben gestaan. In deze rubriek nog wat achtergeble ven door het vrij lang niet verschijnen ervan. „A world" is een compositie van Springfield, een naam die borg staat voor iets goeds. Het liedje op de keerzijde is van de Seekers zelf: Sin ner man. (Columbia DB 7.532). „IL SILENZIO" is de nieuwe troef van Nino Rossi. Een uitgave die wat op „O mein Papa" lijkt, om u even te helpen. Voornamelijk instrumentaal, „gekleurd" met wat zoet-neuriënde stemmen op de achtergrond en een mannenstem die zo ongeveer een zin zegt. Op de keerzijde: II Clown. (Stib- be S 153). EEN ZANGER die al zeer vele ja ren succesvol meedraait is de Ameri kaan Frankie Laine. Bekend van o.a. Rawhide, Jezebel, High Noon, That's my desire. De koninklijke bekroning van zijn populariteit was, toen konin gin Elisabeth van Engeland hem tij dens een Royal Command Performan ce vroeg te zingen. Er zijn tegen de 100 miljoen platen van hem verkocht. Er zijn hem dertien gouden platen overhandigd: voor ieder miljoen exemplaren succesnummers een. DE NIEUWSTE langspeelplaat van Frankie Laine is de religieus getinte „I believe". Daarin komt vooral de persoonlijke stijl van Laine naar voren. Persoonlijk, individueel en krachtig. Behalve de titelsong zingt hij o.a.: Co- me Sunday, Teach me to pray, The sound of silence, May the good Lord bless and keep you, The green leaves of summer, O bless the house. De goe de uitvoering is mede te danken aan het Ralph Carmichael koor en orkest. (Capitol T 2.277). Leonard Bernstein dirigeert het New York Philharmonisch Orkest. LEONARD BERNSTEIN is com ponist, dirigent, pianist, schrijver, dichter, onderwijzer en showman. Ziedaar, een muzikaal mens van deze 20ste eeuw. Een gecompliceerde per soonlijkheid, een Amerikaan. Het is moeilijk te zeggen wat voor Bernstein na zijn gezin het belangrijkste is. Er is namelijk maar één ding waar het in zijn leven om draait: dat is mu ziek in al zijn toonaarden, vormen en uitvoeringen. Hij kan urenlang over muziek praten. Hij praat je dan: bijna letterlijk, de oren van het hoofd. Hij is een gedreven mens; hij weet waar over hij het heeft en zijn Young People's Concert t.v.-serie is er de getuige van. Alles wat muzikale vor men heeft gaat leven onder zijn han den en dirigeerstok. En Bernstein weet het te brengen, hij is ook show man. Een typisch Amerikaanse eigenschap, maar in de eerste plaats schaamt men zich in de Verenigde Staten niet zo gauw voor gepast uiter lijk vertoon, een beetje show. Ten tweede huldigt men het doel meel mensen tot de echte muziek te brengen. Het is niet te verwonderen dat hij van de behoudende en conservatieve zijde, die de „zware muziek" nog steeds loodzwaar diepzinnig aanpakt geregeld kritiek krijgt voor de manier waarop hij de muziek, klassiek en mo dem populair tracht te maken. En ook op zijn knappe composities in het lichte genre, de musicals. Het zal onge twijfeld allemaal te maken hebben met het jeugdige muzikale vuur, dat hij on geremd en onblusbaar in zich laat branden en dat zo jong al werd ont stoken. Op zijn 25e jaar kreeg hij zijn kans. LEONARD BERNSTEIN werd op 25 augustus 1918 geboren in het stadje Lawrence in de staat Massachusetts. tlftAAAIWIAAAftWAIWAWAAAAWWWAAAWIAAWAAAAAAAWft/WAAAAAAAAAAftAAAftAAAAAWAAAAAftAAAAAAftAWAAWAAAAAWWWAAAIWWWVWAAAAftAAAWWWWVWUW ZATERDAG Nederland 1 (NTS-AVRO. Voor de zaterdagmiddag drie programma's; om vier uur te beginnen met het Sport- panorama waarna voor de kinderen Popeye en om vijf uur nog de Kleine Camera. Hierin flitsen van het inter nationaal jeugdconcours voor harmo nie- en fanfareorkest in Almelo. Om zeven uur gaat het programma verder met achtereenvolgens het nieuws, Ba rend de Beer, het tienerprogramma Shindig met Chubby Checker, Manfred Mann, The Righteous Brothers en en kele andere bekende sterren. Om half acht Top Cat met z'n vriendjes, daar na het Journaal en om 20.20 uur dertig minuten met het Belgische zangeresje Lize Marke. Hierna Avro's Televizier waarna het om negen uur tijd is voor de André Carrell-show. Carrell sr. krijgt medewerking van o.m. het clownsduo de Kamé's, het parodistische zangtrio De Globetrotters, verder het Rivers Trio, Roland Wagter sr., Les Albano's. Om tien uur nog meer mu ziek maar dan op de jazz-tour, met het trio van Oscar Peterson. Besloten wordt met het tweede nieuwsbulletin. Nederland 2. (NTS-VPRO). Leonard Bernstein heeft na de minuut nieuws van acht uur de eer de avond te openen. Vanavond laat hij fragmenten horen uit werken van R. Strauss, Beet hoven, Ravel e.a. „A woman of no im portance" is de titel van het toneel spel dat om 20.50 uur op het scherm komt. Het is geschreven door Oscar Wilde. Het stuk geeft in gecompri meerde vorm een beeld van de zeden der rijke burgers rond 1900. Een goede naam was een belangrijk bezit, even als een titel. Des te ontluisterender is een démasqué dat ondervindt Lord Illingworth, een man die een „reputa tie" heeft te verliezen. De plaats van handeling, tevens het front van aristo cratische botsingen, is het huis van Lady Hunstanton, die een party geeft. ZONDAG. Nederland 1. (NTS-VARA). De heili ge mis om elf uur komt vanuit de Don Bosco-kerk in Castelnuovo in Italië. Dit ter gelegenheid van de 150ste geboortedag van de H. Don Bosco. Een programma voor de middag: om twee uur de finale van de Nederlandse kam pioenschappen tennis in Scheveningen. De zondagavond begint zoals gewoon lijk met de bijbelvertelling Woord voor Woord, hierna Kentucky Jones. Voor de laatste maal! En ook hier weer is Ike het middelpunt van de gebeurte nissen: hij verdwaalt in een woestijn. Om half acht een Japanse film over de berg Fuji en het Japanse metereo- logische instituut. Na de vijf minuten nieuws om acht uur, Sport in Beeld en om half negen een muzikale show, ge presenteerd door Thom Keiling m.m.v. Don Alfonso Morez, Joe Andy, Wout Steenhuis e.a. Hoofdschotel is de nieu we aflevering van de serie Profiles in Courage naar het gelijknamige boek van wijlen president Kennedy. De moedige man is ook dit keer weer een politicus, de senator Edmund Ross. Hij speelde een belangrijke rol in een intrige tegen president Andrew John son. Ross weigerde nl. een rol te spelen in een onverkwikkelijke geschiedenis, die Johnson het hoofd had moeten kos ten maar die uiteindelijk zijn eigen on dergang veroorzaakte. Om 21.50 uur een uitzending van de slotavond van het Loosdrechtse jazzconcours en daar na het laatste nieuws. Nederland 2. (NTS)! Nu de serie Kapitein Zeppos is afgesloten, voortaan op de zondagavond van half acht tot acht uur met Walt Disney op stap. Een fantasierijke wandeling! Na de minuut nieuws tijd voor de vrolijke Margie, die op verzoek van pa een baan tje gaat zoeken. De hoofdschotel is een detectivefilm die om half negen begint. De titel: „A fear of strangers" met in de hoofdrollen Stanley Baker en Earl Cameron. Onderwerp is een moord; er is een verdachte die hardnekkig ont kent. Alles wijst erop dat hij een kleurling de moordenaar is. Rassen haat blijkt een grote rol te spelen in deze zaak. Dit vertroebelt het onder zoek waardoor de objectiviteit in ge vaar wordt gebracht. Om half tien vioolmuziek door Jascha Heifetz, daar na een documentaire over de Japanse capitulatie in 1945, gemaakt door Wal ter Cronkite en om tien uur Sport in Beeld. MAANDAG. Nederland 1. (NTS). Tussen zeven en acht achtereenvolgens: het nieuws, Barend de Beer, een oecumenisch pro gramma over de twaalfde Duitse evan gelische Kerkendag, Huckleberry Hound, om acht uur het Journaal waarna de film „Verliefd in Kopenha gen", met muziek, show en dans. Hoofdpersoon is een lief meisje (Siw Malmkvist) dat met vriendinnen op haar manier wat aan de showbusiness doet door zang en dans te studeren. Na alle Deense vrolijkheid ernst en realiteit in de 20-ste aflevering van The great War. Om half elf nog het laatste nieuws. Nederland 2. (NTS-AVRO). Na de minuut nieuws een concert door het Amerikaanse tienerkoor The Michigan Youth Chorale. Deze jongelui maken een jaarlijkse goodwilltrip door enkele Europese landen. Om half negen een documentaire over de economie van Japan door de journalist E. Peere boom, die daar onlangs met een Neder landse handelsmissie was. „Frankly jazz" heet de jazz show die om 21.20 uur wordt uitgezonden. De schijnwer pers op de Jazz Crusaders. Tenslotte nog een kijkje met Ger Roos in Valken burg; dat gebeurt vanaf 21.40 uur. DINSDAG Nederland 1. (NTS/NCRV). Na het nieuws Barend de Beer, het journaal voor gehoorgestoorden, de Jacky Glea- son-show met als speciale gast de Ca nadees-Franse zanger Paul Anka. F'j componeerde ondermeer de muziek voor de Langste Dag. Na het Journaal en Attentie vervolgens de twee uur du rende Duitse film „De zondebok" naar een roman van Luise Rinser. Het ver haal: de politie heeft sterke aanwijzin gen dat een overleden oude dame geen natuurlijke dood stierf. Vooral omdat anderen er beter van zouden worden. Het testament lijkt voor sommigen te mooi. Om 22.40 uur het laatste nieuws. Nederland 2. (NTS/VARA). Na het acht uur nieuws een aflevering van Ad- venture: naar Koeweit waar parels vissers werken. In „Theater Thuis" wil

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1965 | | pagina 15