GIVE A MAN A LUCKY Republiek Indonesië werd 20 jaar geleden geproclameerd Noodweer teistert grote delen van Zuid-Amerika WERELDNIEUWS Van dag tot dag Hoopgevend Treinongeluk in Spanje: 11 doden Vliegtuig in VS verongelukt Soekarno en Hatta gingen pas na ontvoering in op eis van Saleh Brazzaville breekt ook met Portugal India bezet drie grensposten van Pakistan ^Praatótoel Op de Haarlems matrassenhuis 2 DINSDAG 17 AUGUSTUS 1 9 6 L 3 V. >i Cipier krijgt 3 jaar Treinbotsing bij Seiz Republik Invloed Scheiding vollediger f Lawines in Argentinië Papandreoe verliest opnieuw aanhangers Kort nieuws uw matras te dun of versleten laat het ons even weten prijsopgave aan huis 's morgens om 9 uur gehaald 's avonds 6 uur weer thuis grote houtstraat 103 haarlem, telefoon 11485 profiteer van onze inruilactie f 10.- of f 25.- voor uw oude spiraal of ledikant In het dezer dagen verschenen jaarver slag spreekt de Nederlandse Gasunie on der meer de verwachting uit, dat de be sprekingen tussen de Hoogovens en de Gasunie over de toekomstige voorziening van dè Noordhollandse gasmarkt dit jaar tot een oplossing zal worden gebracht. Zoals bekend gaat het hier om de af koop van de lopende gasleveringscontrac ten van Hoogovens en de overneming van de gasleveranties in Noord-Holland door de Gasunie. In de meeste Noordhollandse" gemeenten wordt cokesgas van de Hoog ovens betrokken op basis van contracten, die al vóór 1960 zijn gesloten en die een gemiddelde looptijd hebben van achttien jaar. De al ruim twee jaren durende bespre kingen van Hoogovens en de Gasunie raakten in februari j.l. in een diepe im passe, waaraan via de bemiddeling van de toenmalige minister van economische za ken prof. Andriessen een einde kon wor den gemaakt, toen beide partijen ak koord gingen met een bindende arbitrage inzake de prijs van overneming. Prof. Zijlstra, die als arbiter werd aanvaard, zou voor eind maart uitspraak doen. Uit de lange duur van de onderhandelin gen valt echter op te maken, dat de be sprekingen tussen de partijen niet zo van een leien dakje gaan als in februari wel werd gedacht. De veronderstelling lijkt ons gewettigd, dat de Gasunie, die naar verluidt vijf miljoen gulden schadever goeding per jaar aan d Hoogovens wil uitkeren, is vastgelopen op de eisen van de Hoogovens, die hun verlies op het cokesovengas (gerekend over een periode van 18 jaar) schatten op ongeveer twaalf miljoen gulden per jaar. Nu is het be grijpelijk dat de twee partijen bij zulke flinke bedragen niet over één nacht ijs gaan, maar na het gesprek met minister Andriessen is stellig toegezegd, dat vóór eind maart van dit jaar een oplossing ge vonden moest zijn. Het is dus nu toch langzamerhand wel de hoogste tijd dat zij arbiter Zijlstra in de gelegenheid stellen spoedig zijn taak te beëindigen. De herenigde Staten hebben bakzeil moeten halen met hun standpunt in de Verenigde Naties, dat volgens handvestar tikel 19 Rusland en Frankrijk plus een groep kleinere communistische landen van stemrecht vervallen zouden moeten worden verklaard aangezien zij een beta lingsachterstand aan de Verenigde Naties hebben, die twee jaarlijkse contributies overschrijdt. Gisteren verklaarde de nieu we Amerikaanse ambassadeur Goldberg in zijn eerste speech voor een speciale commissie, dat de Amerikanen inzien dat de V.N.-assemblee niet bereid is de nako ming van artikel 19 af te dwingen, zodat het Amerikaanse standpunt een onderhan delingsbasis mist. Daarom wensen de Ver enigde Staten dat de Assemblee, die vorig jaar lamgelegd werd door deze stem rechtkwestie, de komende herfst weer nor maal te werk zal gaan. In de huidige internationale situatie willen de Verenig de Staten niet dat hun stem in de Assem blee immobiel is, vandaar het buigen der Amerikaanse regering voor de meerder heidsopinie. Goldberg legde evenwel de nadruk op het feit dat Washington nog al tijd gelooft principieel gelijk te hebben en dat slechts de onverzettelijkheid van ze kere landen de UNO-crisis heeft voortge- bra n.ht. Achtergrond van de kwestie was overi gens dat landen met betalingsachterstand weigerden mee te betalen aan de kosten van UNO-operaties in de Kongo en het Midden-Oosten met het argument dat daartoe gedeeltelijk besloten werd via de Assemblee en niet via de Veiligheidsraad, zoals het handvest voorschrijft en dat de operaties vooral in Kongo niet werden uit gevoerd overeenkomstig aanwijzingen van de Veiligheidsraadsleden. Het bakzeil ha len van de Amerikanen betekent evenwel niet dat de kosten thans gedekt zijn en er zijn vrijwillige bijdragen aan het fonds nodig om de fluctuerende n\aar flink bo ven de 100 miljoe.. dollar uitkomende schulden van de volkerenorganisatie te dekken. Daarop bestaat echter goede hoop en de huidige situatie is zeker aanzien lijk hoopgevender voor de toekomst der Verenigde Naties dan enige tijd geleden, ALMERIA (AP) Zeker elf mensen zijn om het leven gekomen bij een botsing tussen twee treinen nabij Almeria in Spanje. Er werden 65 mensen gewond. Onder de slachtoffers zijn vier kinderen, vijf vrouwen en twee mannen, waarschijn lijk allen Spanjaarden. De oorzaak van het ongeluk is nog niet bekend. CHICAGO (AFP) Een vliegtuig met dertig inzittenden is gisteravond brandend in het Michigan-meer gestort. Het toestel was van New York op weg naar Chicago. De verkeerstoren van het vliegveld van Chicago had al enige tijd geen contact meer met het vliegtuig. Waarschijnlijk zijn alle inzittenden om het leven gekomen. HA/WAA<MWWWWWWWUWWWWW\A<WWWWWWm JOHANNESBURG (Reuter) De voor malige Zuidafrikaanse gevangenbewaar der Gijsbert van Schalkwijk, die gisteren verklaarde tegenover een krant valse ver klaringen over omstandigheden in Zuid afrikaanse gevangenissen te hebben afge legd, is vandaag tot drie jaar gevangenis straf veroordeeld. GRAZ (AFP) Op het station Seiz in Stiermarken zijn gistermiddag een goe derentrein en een passagierstrein met elkaar in botsing gekomen. Het ongeluk, ontstaan door een kapotte wissel, veroor- raakte 27 gewonden, van wie vier ernstig. Advertentie DJAKARTA (Reuter, AP en ANP). - Vanavond zullen op vele plaatsen in Indonesië vreugdevuren flakkeren gevoed door Tarzan-boeken of grammofoon platen van de Beatles en de Blue Diamonds. President Soekarno zal waarschijnlijk zijn woorden yan gisteren herhalen dat de afscheiding van Singapore leidt tot de totale instorting van de Federatie Maleisië en in gezelschap van vijf Neder landse industriële directeuren de twintigste verjaardag van Indonesië vieren. Het zijn de heren R. Zwolsman, C. Verolme, F. Diepen (Fokker), M. H. Damme (VMF) en A. Dikkers (Philips), die op het ogenblik in dit land zijn voor handels besprekingen. Luitenant-generaal Jani memoreerde gisteren al tot tranen toe geroerd de groep Indonesische infiltranten die na de overdracht van West-Irian (voormalig Nederlands Nieuw-Guinea) dood in de bossen nabij Fak-Fak werden aangetroffen. „Zij waren niet door hun vijanden doodgeschoten, doch de honger dood gestorven", aldus Jani. Dat de vreugde over deze twintigste verjaardag nog niet voor alle delen van Indonesië geldt blijkt echter uit een gewapende opstand die vorige week in West-Irian moest worden onderdrukt. Er zijn 24 op standelingen, die in 't bezit waren van oude Amerikaanse geweren, gearresteerd. Op 17 augustus 1945, nu twintig jaar geleden, werd de onafhankelijkheid van de „Republik Indonesia" geproclameerd. Een gebeurtenis die op de dag zelf hele maal niet het zware accent kreeg dat latere historici en schrijvers van terug blikken er aan hebben gegeven. Belang rijk is de dag alleen geworden door wat er op "volgde: de geslaagde onafhanke lijkheidsstrijd van. de piepjonge repu bliek. OP 17 AUG. 1945 HAD de wereld wel andere zorgen aan het hoofd dan de pro clamatie van een republiek. Europa lag in puin, in Japan was de fall-out van de kernbommen op Hirosjima en Nagasaki nog aan het neerdalen. De Japanse capi tulatie was nog maar twee dagen oud. Nederland hoorde voorlopig nog niets van de uitroeping van de republiek. De nood- krantjes van augustus 1945 stonden vol met verslagen over de kernbommen en de verschrikkingen in de interneringskam pen. Pas half september kwam via een Amerikaans persbureau het bericht dat een maand tevoren de „Republik Indone sia" was uitgeroepen. Toen het de Japanse legerleiding duide lijk was geworden dat de oorlogskansen slecht stonden ging zij zich realiseren dat er wellicht politieke en militaire winst zou zitten in een onafhankelijk Indonesië wan neer de Japanse troepen zouden moeten terugtrekken. In september 1944 deed Japan een for mele belofte inzake onafhankelijkheid, eind april 1945 toen de Europese fase van de tweede wereldoorlog vrijwel was afgelopen werd de eerste werkgroep ingesteld die de onafhankelijkheid zou moeten voorbereiden. Het was een com missie waarin Japanners grote invloed hadden. Op 9 augustus de dag van de kern bom op Nagasaki en drie dagen na de bom op Hirosjima werden de voor naamste leden van de werkgroep, Soekar- Gouverneur Edmund Brown bezocht gisteren, beschermd door leden van de Nationale Garde, de zwaar ge troffen negerwijk van Los Angeles. Verscheidene malen stopte hij on derweg om met negers te spreken. no, Hatta en Radjiman naar het Japanse militaire hoofdkwartier in Saigon ontbo den. De Indonesiërs waren toen waar schijnlijk nog niet op de hoogte van de kernbomaanvallen en de wanhopige situa tie van Japan. De Japanse autoriteiten in Saigon zul len er ongetwijfeld van geweten hebben. De drie Indonesiërs kregen in Saigon te horen dat de Japanse keizer Indonesië op 29 augustus onafhankelijkheid zou verle- af* r Irj ffAV NoJoTi c «-1- r*nr ijvb &tmnioV. b Jjai lid ."anilluri ANDERE INDONESISCHE leiders wa ren echter heel wat beter ingelicht over de situatie. Zij voorzagen de Japanse ne derlaag en beraamden het plan zonder Japanse hulp de republiek uit te roepen. Hun probleem was echter dat een pro clamatie zonder steun van de voornaam ste leiders Soekarno en Hatta weinig in druk zou maken. Op de avond van 15 augustus grepen deze groeperingen, waarin de later zo be kende Sjahrir een voorname rol speelde, haar kans. Onder leiding van Chairoel Sa leh, nu een van de vice-presidenten van Indonesië, trokken zij op naar het huis van Hatta. Toen bereikte de revolutie een merkwaardige fase: Hatta werd gevan- gelijk weggevoerd naar Soekarno. Samen hoorden zij de eis van de revolutionairen aan: directe proclamatie van de onafhan kelijkheid zonder Japanse inmenging. Zij weigerden echter op de eis in te gaan en werden daarop ontvoerd naar een kazerne waar Indonesische militairen in opstand waren gekomen tegen de Japan ners. Dit verblijf van de beide leiders in de kazerne moet van beslissende invloed zijn geweest. De volgende dag (16 augus tus) draaiden zij bij. De heethoofden onder leiding van Saleh, met Sjahrir min of meer op de achter grond en het duo Soekarno-Hatta werden het eens. Men zou de Japanners, die in middels in volslagen paniek waren ge raakt, links laten liggen en zelf de repu bliek proclameren. DE GEBEURTENISSEN NA 17 augus tus hebben de doorzetters gelijk gege ven. Meer dan een maand lang hadden zij Mohammed Hatta de tijd orde op zaken te stellen. Pas eind september 1945 zetten de eerste Britten voet aan wal. Maar de republikeinse rege ring beschikte inmiddels over een sterke arm, waarmee zij enigszins de orde kon bewaren. Het is een theoretische vraag of het nieuwe regime in het zadel was geble ven als Nederland, beter: de voorradige Nederlanders, na deze septembermaand de zaken anders hadden aangepakt. Er was jarenlang in onze Indonesische poli tiek een halfslachtige lijn gevolgd die de zaken slechts had verergerd. Het was een politiek van geven en weer gedeeltelijk terugnemen, met de onver mijdelijke militaire conflicten die daarop zouden'volgen, die de Indöiresisehe""OiiSf- hankelijkheid bevestigden en Soekarno tot het symbool va» deze nieuwe-staat maal? ten. Niet het hijsen van de vlag op 17 augustus maar de gevechten tegen de Nederlanders in Indonesië en later op Nieuw-Guinea hebben Indonesië voor een deel gemaakt tot wat het nu is. Of men daar gelukkig mee is of niet: de schei ding is daardoor vollediger geworden dan die tussen andere Europese landen en hun voormalige koloniën. BRAZZAVILLE (AFP) De rege- ring van Kongo Brazzaville heeft be sloten haar diplomatieke betrekkingen met Portugal te verbreken. Portugese vliegtuigen en schepen mogen niet meer van het Kongolese luchtruim, vliegvelden of havens gebruik ma ken. Alle invoer of verkoop van uit Portugal afkomstige produkten in Kon go-Brazzaville is verboden. NEW DELHI (AP) Een officiële woordvoerder in Srinagar, de hoofdstad van Kasjmir, heeft gezegd dat de situatie in Kasjmir die van een oorlog benadert. Het leger van India heeft meegedeeld dat het een aanval heeft gedaan over de zeventien jaar oude bestandslijn en drie Pakistaanse posten heeft bezet die een be langrijke weg op Indisch gebied beheer sen. De weg leidt naar de grens met China in 'de streek van Ladakh, waar in de herfst van 1962 zwaar gevochten is in de grensoorlog tussen China en India. Secretaris-generaal Oe Thant heeft gis termiddag de vertegenwoordigers van In dia en Pakistan bij de Verenigde Naties afzonderlijk uitgenodigd voor besprekin gen over de situatie in Kasjmir. In India is het onrustig. Linkse parle mentsleden hebben in New Delhi een mo tie van wantrouwen ingediend tegen de re gering van premier Sjastri, terwijl tien duizenden rechtsgezinden opmarcheerden naar het parlementsgebouw om te beto gen voor een hardere aanpak van de Kasjmir-kwestie. Advertentie Reumatische pijnen TOGAL HELPT Griep TOGAL HELPT Migraine TOGAL HELPT Menstruatiepijn TOGAL HELPT Verkouden TOGAL HELPT Hoofdpijn TOGAL HELPT Spit TOGAL HELPT SANTIAGO (Reuter en AP). De regering van Chili heeft een nationale ramptoestand afgekondigd. Bijna hon derd mensen zijn omgekomen door het noodweer storm, regen en sneeuw dat al dagenlang dit land en andere delen van Zuid-Amerika teistert. In de buurt van Las Cuevas in het Argentijnse Andesgebergte worden veertig mensen op twee (politiemannen) na allen vrouwen en kinderen vermist. Ge vreesd wordt dat zij zijn omgekomen. Zondag werden door een lawine in Puen- te del Inca. eveneens in Argentinië tien mensen gedood. De meeste slachtoffers behoorden hier tot het personeel van een hotel, dat door een lawine werd bedol ven. De reddingsoperatie verliep onder zeer moeilijke omstandigheden. Er woed de een sneeuwstorm en er heerste een temperatuur van vijftien graden onder nul. In Chili is veertig percent van de land bouwgrond beschadigd of verwoest. Het ATHENE (AP) Twee belangrijke po litieke medestanders van de Griekse ex- premier George Papandreoe zijn gisteren officieel uit de Centrum-Unie getreden Door deze afscheiding heeft een drievou dige scheuring in de partij van Papan dreoe plaatsgevonden. Waarnemers zeg gen, dat er voor hem weinig hoop meer is op een meerderheid in het 300 leden tellende parlement. De Griekse regering heeft gisteren een waarschuwing gericht tot de organisato ren van de uitgestelde bijeenkomst „voor de verdediging van de democratie", die vanavond in Athene zal worden gehouden. Dochter. De vrouw van de Sovjet-kosmo naut Gherman Titov, heeft het leven geschonken aan een dochter van 3,6 kg Moeder en dochter maken het goed. treinverkeer staat op vele plaatsen vol komen stil. Honderden vissersschepen en dokken zijn door de harde wind tegen de rotsen te pletter geslagen. In Portillo moest men de ski-wedstrij den, die aan de wereldkampioenschappen zouden voorafgaan, afgelasten. Portillo is van de buitenwereld afgesloten door lawines. Het Chileense ministerie van marine heeft meegedeeld, dat achtentwintig over levenden van de „Janequeo" zijn opge pikt. De overige drieenveertig opvaren den zijn verdronken. Bezoek op zondag Vindt u het ook zo naar als er 's zon dags bezoek komt? Dit behoort, vind ik, tot die dingen in het leven, waarin men door schade en schande wijzer wordt. Neem mijzelf nu, bijvoorbeeld! Als ik eraan denk, hoe ik indertijd vol maakt ergeloos en met de beste bedoelin gen op zondag mijn vrienden bezocht, dan rijzen mij de haren te berge. Die vrien den, beste lezers, zijn dan ook niet lang vrienden gebleven, nadat ik ze op die gemelde zondagmiddag om vier uur uit hun bed had gebeld. Wat moeten die men sen in hun bed, zo vraagt u mij misschien. En dan om vier uur in de middag! Zo is het. Dat heb ik mij ook afgevraagd, bes te lezers, laat ik het eerlijk bekennen! Hoewel zoiets te denken natuurlijk hele maal geen pas geeft! Het gaat mij toch niet aan wat een ander in bed doet? En dan op zondagmiddag? Daar heb ik hele maal niets mee te maken, nietwaar? Maar het heeft mij wel geschokt. Ik. bedoel, het heeft mij geschokt, dat ze na dit gebeurde de vriendschap hebben opge zegd! Maar nu, nu ikzelf verleden zondag vol komen onverwacht de Hansemaatjes op mijn dak kreeg, nu begin ik te begrijpen wat het kan betekenen, zo'n bezoek op zondag: een regelrechte inbruik op 's men sen privéleven. U moet dan weten, dat ik verleden week zondag, 's morgens om tien uur mijn blik opsloeg naar het pla fond van de huiskamer. Er moest gewit worden, zag ik. Natuurlijk had ik dit op andere dagen ook wel eens gezien, maar op een gewone dag in de week doe je daar niets aan. Je hebt het te druk, niet waar? Op zondag is dat anders. Je hebt niets bijzonders om handen. Je kan lezen, maar je kan ook witten, als je daar zin in hebt. Zo dacht ik. En zo kwam het dus, dat ik om 11 uur bezig was om bo ven op een keukentrap met een stuk grof schuurpapier het plafond te bewerken. Huisraad had ik weggeschoven, kranten op de grond gespreid en een regen van fijn wit stof en kalkbladders warrelde door de kamer, toen de Hansemaatjes bel den. Ik werkte mij door de rommel naar de deur en liep, witte sporen achterlatend door de gang om open te doen. „Aha!" riep de vader van de Hanse maatjes, „wij komen om een kop koffie". Maar hij brak zijn zin af toen hij mijn wit bestoven gezicht opmerkte. Toch heb ik de koffie nog voor hen gezet. Ze heb ben hem in de keuken opgedronken, zwij gend van ontzetting. Zondag zal ik mij revancheren. Vroeg in de morgen zal ik met mijn hele kin derschare bij de Hansemaatjes present zijn. In gedachte zie ik mevrouw al ge jaagd en ongekamd door het huis rennen, terwijl papa zijn kribbig kroost in de kle ren drijft. Ik, daarentegen, zal koel en onbewogen gaan zitten. De boordevolle asbakken en de borrelglaasjes van de vorige avond negerend, zal ik wachten vriendelijk doch vastberaden, op de kof fie, die mij toekomt. Of niet soms? Er is immers geen wet, die het zondagsbe zoek verbiedt? Maar nee, lezers, dit is niet aardig van me. Ik meen het niet en ik zal het echt niet doen, dat beloof ik' u. De Hanse- madtjes en ook u. u. kunt gerust zijn, ik zal u niet onverwacht komen verrassen. Want ik weet wat het zeggen wil: bezoek op zondag! Marjan van Beek Advertentie h. de graaH Wapens. De nieuwste Russische bommen werpers kunnen kernraketten op hun doelen afvuren terwijl zij nog ver ver wijderd zijn van de vijandelijke luchtaf weer. Dit heeft de commandant van een luchtmachtschool in Moskou, maar schalk Krassovski, in een vraaggesprek met het Russische persbureau Tass ge zegd. Wraakzuchtig. Twee meisjes, van 16 en 17 jaar, in Keulen, hebben wekenlang een 55-jarige vrouw, moeder van een van hun vriendinnen, gemarteld en ten slotte gewurgd. Eén dag na hun mis daad werden zij gearresteerd en beken den cynisch dat zij de vrouw hadden gedood omdat zij hen bij de politie had aangegeven. Zuiveringsacties. Bij zuiveringsoperaties in Zuid-Soedan zijn veertig rebellen gedood. Aanslag. Door een kneedboom-explosie is een scheur ontstaan in de oliepijplei ding te Aden. Er waren geen gewon den. Het is de derde aanslag sinds maart. Ambassade. Indonesië en Albanië zullen diplomatieke betrekkingen aanknopen op ambassadeursniveau. Verbinding. Bij Bendorf ten noorden van de Duitse stad Koblenz is een nieuwe brug ingewijd waardoor een verbin ding is gelegd tussen de hoofdwegen langs beide oevers van de Rijn. Immigratiebeperking. Een Jamaicaanse regeringsdelegatie is in Londen om be sprekingen te voeren over de door de Britse regering voorgenomen beperking van de immigratie uit de andere landen van het Gemenebest. Hulp. Enkele honderdduizenden Oostduit» se en Russische militairen, politieman- men en burgers hebben het afgelopen weekeinde de arbeiders van de Oost- duitse collectieve boerderijen geholpen met het binnenhalen van de oogst. Vluchtelingen. Tijdens het weekeinde zijn zeven Oostduitsers erin geslaagd naar het Westduitse Neder-Saksen te vluch ten. Daaronder zijn twee jongens van 15 jaar en een grenswachter. Karabijnschot. Een 32-jarige Fransman uit Bourges heeft zijn schoonmoeder met een karabijnschot gedood nadat zij hem had verweten zijn twee kinderen acht dagen te laat te hebben thuisge bracht. De man is in een echtschëi- dingsproces gewikkeld. Hij is nu met beide kinderen gevlucht. Borrel. Het gebruik van sterke drank in Denemarken is in de afgelopen tien jaar gestegen van 470.000 liter import plus 3.700.000 liter plaatselijk produkt in 1955 tot respectievelijk 1.600.000 en 8.100.000 liter in 1964. Vader. Aan de vooravond van de twin tigste verjaardag van Indonesië's onaf hankelijkheid (17 augustus) heeft pre sident Soekarno er nog een eretitel bij gekregen: „Vader van de Indonesische coöperaties". Soekarno is al „Levens lang President van de Republiek", „Op perste Visser", „Opperste Onderwijzer", „Opperste Roerganger". „Grote leider van de Indonesische Revolutie", „Op perste Bouwmeester" en „Held van de Vrijheid",

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1965 | | pagina 3