Jan van Nijlen overleden
Chefarine 4
Misdaad in vele vormen
Nieuw filmprocédé
met Laser-stralen
4 beroemde middelen doen
wonderen
Diet Kramer overleden
Tilburg begint met een
nieuwe architecten
opleiding
NEGEN MUZEN
DINSDAG 17 AUGUSTUS 1965
7
„Zelfs als ik dood ga, ben ik toch genezen''
Vier middelen in één tablet helpen
elkaar endoen wonderen!
De vier middelen, verenigd in één
tablet Chefarine „4", zijn elk afzon
derlijk in de hele wereld beroemd en
hebben miljoenen mensen baat ge
bracht. Tezamen werken zij nog
beter en doen werkelijk wonderen.
Eén der bestanddelen is het betrouw
bare maagmiddel Chefarox, dat een
teveel aan maagzuur neutraliseert
De combinatie is ideaal om pijn of
griep doeltreffend te bestrijden.
Ondermaatse spion van Nederlandsen huize
Toneelmeester „ome Cor"
in Amsterdam overleden
De radio geeft woensdag
Televisieprogramma
Bert Japin
nabeschouwingen
Avond der ondertitels
Ad Interim
DE DICHTER JAN VAN NIJLEN is zaterdag op 80-jarige leeftijd overleden in zjjn
woonplaats Ukkel in Vlaanderen. Hij werd 10 november 1884 te Antwerpen geboren.
Aanvankelijk was hij journalist, later werd hij justitieel ambtenaar en hij werd in
1949 in de rang van directeur gepensioneerd. Tijdens de eerste wereldoorlog verbleef
hij in Nederland, waar hij bevriend raakte met Jan Greshoff, A. Roland Holst en
Jacques Bloem. In 1923 en 1935 kreeg hij de Belgische Staatsprijs voor Litteratuur
en in 1963 de Constantijn Huygensprjjs van de Jan Campertstichting. In 1948 ver-
•cheen bij Stols zijn „Verzamelde Gedichten". Vorig jaar, bij zijn 80ste verjaardag,
„Verzamelde Gedichten (1903-1904)". In 1957 was nog van hem verschenen „Te laat
voor deze wereld".
Onze letterkundige medewerker C. J. E.
Dinaux schreef over Jan van Nijlen:
„Hij was niet alleen een teruggetrok
ken en haast schuchter mens, maar een
«til dichter. Er is in zijn gedicht iets van
het suizelen van een oude wind, die van
ver komt en voorbijgaat en een stilte na
laat, die vol is van zijn aanwezigheid.
Niet dat Van Nijlen „geheimzinnig" zou
zijn. Hij is zo open, zo eenvoudig, zo na
tuurlijk, dat men hem op elke verlaten
landweg zou denken te ontmoeten, neu
riënd, luisterend, aandachtig voor een
bloem die in de berm bloeit, een vogel
die ergens in het kreupelhout wat voor
zichzelf zingt, de geur van dennenbossen.
Van Nijlen werd „geboren in het para
dijs": „daar staat een boom, daar speelde
ik eens als kind," en jaren later, in
zijn laatste bundel, dichtte hij: „ik zag
het eens. Ik zal het niet vergeten." Hij
vergat het nooit. Hij dichtte er zijn leven
lang van. Sinds het zwaard vlamde, de
poorten waren dichtgevallen, de diaspora
was begonnen, heeft hij zich altijd op
weg gevoeld, op reis van het leven naar
de dood, vergezeld door zijn droom, waar
in zijn heimwee een onderdak gevonden
had.
IN DE INLEIDING die hij in 1924
schreef bij de keur van een viertal jonge
ren van Richard Minne en Raymond
Herreman, Karal Leroux en Maurice Roe-
lants, met elkaar „de dichters van 't Fon
teintje" gaf hij in één zin niet alleen
weer wat deze dichtervriend bezielde,
maar wat hemzelf stand deed houden
buiten de toverkring van de herinnering
aan hetgeen eens gaaf en goed en zuiver
was: „er is een liefde," schreef hij, „voor
het leven die zich uitspreekt in de moed
waarmee men het aanvaardt." Die moed
heeft hem nooit verlaten, de levensliefde
heeft het nooit begeven. Het huis, de tuin,
de dingen van toen paarse munt en
druivelaren, „de wijde luchten en de zilte
aromen", de stilte van de dageraad voor
de „dauwtrapper", de stilte van een
schemering voor de „slaapwandelaar",
ze zijn met hem meegegroeid: „ik was,
ik ben, ik blijf een kind."
VAN NIJLEN is opstandig geweest te
gen de onvolkomenhied van dit bestaan,
hij is ontgoocheld geweest door de onver
zoenbaarheid van werkelijkheid en droom
maar bitter is hij nooit geworden. Zijn
onvervulbaarheid werd voor hem een
vervulling, zijn verlangen een toevlucht,
zijn herinnering een woning, zijn heimwee
een wijsheid die weet dat „straks het
einde komt." Maar met het ouder worden
kreeg zijn nostalgie een nog diepere
glans:
„Ik zie de beuken in de wind bewegen
Lichtbruin voor 't venster, in
de voorjaarszon,
En voel een zwaarte, een weemoed
op mij wegen,
Alsof, voor mij, opnieuw de jeugd
begon."
En dan, als slotzin van dit sonnet:
,,'k Beleef in werkelijkheid
mijn liefste dromen.
Niets is meer waar, het schemert mij
voor de ogen:
Ik weet dat mij, straks,
alles wordt ontnomen."
Niets in dit gedicht, in het gehele
oeuvre van Jan van Nijlen, is opvallend
van vorm, zijn vers is altijd simpel-tra
ditioneel. Maar wie de toon gehoord heeft
het ritme van dit in de stilte kabbelend
stromen, ontmoette hem in het binnenste
van zijn dichterschap: zijn werk is de
poëzie geworden eenvoud, die aan de na
tuurlijke middelen van klank en beeld en
strofenbouw genoeg heeft om met zichzelf
te praten óver zichzelf, over wat hem
het dierbaarste was. Hij had, dichtte hij
eens, „iets willen zeggen aan iemand
die 't begreep Dat „iets" werd een
levenslang gedicht. Het werd de Jan van
Nijlen-van-zijn-verzen, het grote, aardse
weerspannige, „norse en stijfhoofdige",
mismoedige kind Jan van Nijlen, op het
leven desondanks verzot, tot de dood des
ondanks bereid.
ALS NAUWELIJKS een ander dichter
heeft Van Nijlen met de seizoenen ge
leefd, met de beloften van de lente, de
volheid van de zomer, de weemoed van
de herfst, de strakke naaktheid van de
winter, maar het seizoen was voorbij.
Hij gaat naar Calevoet en vindt „haar
lente slordig", hij zoekt zijn vriend en
vindt een graf, hij staat weer voor het
Antwerpse ouderhuis en ziet een winkel
„van fietse' en wasmachines", het is
voorbij, het is niet achterhaalbaar. Maar
zijn „droom" blijft. Nooit heeft hij die
verraden, en vurig, bijna bits dichtte hij
met zijn oude jaren: „Ik geef geen dro
men prijs, integendeel zij nemen gans
mijn wezen in bezit en wel zozeer, dat
in mijn hete keel een snikken stokt tel
kens een vogel zit te fluiten Hij
weet het wel: uit deze exodus keert nie
mand ooit meer terug; maar bij de geur
van de floxen, bij het gefluit van „me
rels, vinken, wielewalen", bij het „zachte
geruis van canada's en dennen" en de
stille bloei van de nachtschone, „de
meest eenzelvige der planten", weet hij
zich waar zijn hart nooit afstand van ge
daan heeft: „Het is niet waar dat ik mijn
jeugd verloor, dat ik mijn nederlagen
moest bekennen
ZELDEN HEEFT Marsman in zijn be
oordelingen misgetast. Maar toen hij Van
Nijlen een geknot en gekneusd mens
noemde, vergiste hij zich toch. Hij mocht
bezeerd zijn, wie zo gaaf het kind-zijn in
zich bewaarde is niet gekneusd. Metter
tijd rijpte alle zelfstrijd, alle angst en
onrust in hem tot berusting, die zich niet
gewonnen gaf. Hij aanvaardde de gren
zen van het leven, de vluchtigheid van
het ogenblik, niet zonder ironie vaak, niet
zonder mistroostigheid soms, maar zon
der te verarmen. In zijn cyclische bundel
„De dauwtrapper", verschenen in 1947
toen Van Nijlen drieënzestig was, kon hij,
in vrede met zichzelf, met het onvermij
delijke gemis en de naderende ouder
dom, zelfs dichten:
„Er blinkt voor mij in 't schijnbaar
dode duister
een dieper licht dan ooit ik heb
verwacht,
en klank en kleur die me onverzadigd
lieten
en, een voor een, de uren van
zaligheid,
zijn, licht en teer, niet meer dan
requisieten:
de laatste droom is de een'ge
werkelijkheid."
De laatste droom de dood als moge
lijke vervulling, als terugkeer tot het land
van de jeugd, van de onschuld, de onge
reptheid, de zin van het bestaan die Van
Nijlen, verdreven uit het paradijs der
warme gevoelens, thans heeft weergevon
den. Hij heeft aan zijn verlangen geleden,
hij heeft er zijn gelukkigste uren aan te
danken gehad. Hij heeft eraan en erom
gewanhoopt, heeft het ontweken in zijn
burgerschap het met alle macht weer
wakker geroepen in zijn dichterschap en
is er moe en wijs en oud mee gewor
den in de weggedokenheid van zijn ge>
dicht:
„Het is niet waar dat ieder met
de jaren
De last der dromen aflegt aan
de grens
Van de ouderdom; zij blijven soms
bezwaren
't Romantisch kind, dat nooit
volgroeit tot mens."
Dit „oude kind" heeft, nadat België
hem eerder al geëerd had met de toeken
ning van de Vijfjaarlijkse Staatsprijs voor
Letterkunde, door de bekroning met de
Huygensprijs de zekerheid gekregen dat
ook Nederland zijn stem heeft gehoord,
zijn werk heeft verstaan in de rijkdom
van zijn stille bloei. Want dat was Van
Nijlen: een stil dichter in een luide tijd,
een simpel dichter in een grootsprakerige
tijd, een innige dichter in een koude tijd
„Straks", dichtte hij,
„Straks komt het einde, ik kan het
duidelijk lezen
In atmosfeer en licht, maar ik negeer
En elke Jooaal èn elk verouderd zeer:
Zelfs als ik doodga, ben ik toch
genezen.
Drie-dimensionale films, opgenomen
met „Laser"-stralen, zo natuurgetrouw
dat de toeschouwer een natuurlijke diep
te in de beelden ervaart, krijgen deze
week hun wereldpremière tijdens een
door de Amerikaanse regering bekostig
de conferentie van specialisten op het ge
bied van de electronica in de universi
teit van Stanford (Californië). De twee
35 mm. films zijn de eerste films die naar
het „Holographic"-procédé vervaardigd
zijn. De „holografische" techniek werd
reeds eerder voor stilstaande beelden toe
gepast op glasplaten. De twee films die
nu in première gaan tonen rollende sta
len kogels en een lopend uurwerk. De
films zijn niet met de hulp van gewone
cmaera's gemaakt, niet met het tot nu
toe gebruikelijke optische systeem, maar
door middel van spiegels en „Laserlicht".
Laserlicht is in één straal gebundeld
licht zonder spreiding of overstraling.
De „holografische" techniek werd in
1947 ontdekt door Dennis Gabor van het
Imperial College of Science and Tech
nology in Londen. Deze techniek maakt
het mogelijk beelden ruimtelijk op te ne
men en ze zo te reproduceren dat de kij
ker zich in de ruimte voelt opgenomen.
Het hologram zelf lijkt in het geheel niet
op het beeld dat het moet weergeven. Pas
als er laserlicht doorgestraald wordt, is
het beeld zichtbaar; zo reëel dat men
denkt het te kunnen pakken.
De holografische techniek heeft enkele
opmerkelijke eigenschappen. Elk gedeel
te van de film kan de hele scène weer
geven, maar hoe kleiner het gedeelte, hoe
slechter de beeldkwaliteit. Het procédé
verloopt alleen via positief; negatieven
zijn er niet. Meerdere scènes kunnen over
elkaar heen op het zelfde hologram wor
den opgenomen en elk daarvan kan weer
gegeven worden onafhankelijk van de an
dere beelden op het hologram. De uitvoe
ring van „holografiek" vergt een vaste
ondergrond aangezien een zeer kleine be
weging van de instrumenten, al is het
maar één-miljoenste van een centimeter,
het hele beeld kan bederven. Zelfs voet
stappen, het geluid van praten of van
door een buis stromend water, kunnen al
desastreus zijn voor de opnamen. De Stan-
ford-filmers hebben dan ook voor de ver
vaardiging van de films een vier ton we
gend platform op pneumatische banden
gebouwd. De cineasten zijn Matt Leh-
mann, dr. Joseph Goodman, David Jack
son en Herschell Berkheiser. Zij hebben
de film al in besloten kring vertoond. Het
werkstuk is in opdracht van de U.S. Air
Force gemaakt.
Advertentie
BEROEMDE MIDDELEN IN ÉÉN
TABLET DOEN WONDEREN.'
„PLAGIEERT AGATHA MIJ ONBEWUST of heb ik het haar gedaan?", vroeg ik
mij geschrokken af toen ik het 116de deel in Sijthoffs Accoladereeks op mijn schrijf
tafel vond. De titel van deze Agatha-Christie bleek namelijk te luiden Moord is
kinderspel en dat heeft verdacht veel weg van mijn eigen, alweer een jaar of wat
oude, Moord is maar kinderspel. Een nader onderzoek echter leerde mij, dat Christie
en ik in dit opzicht niets gemeen hebben: Moord is kinderspel is zonder meer een
vondst van uitgever en/of vertaler om Christies uit 1939 daterende Murder is easy,
ook wel getiteld Easy to kill, onder de ogen te brengen van het Nederlandse publiek
van vandaag. Een werkje overigens, dat nog best mee kan doen: oude klasse en oude
zwier een van de toppunten uit een oeuvre dat op zijn beste momenten steeds
heeft uitgeblonken door presentatie en verantwoorde ontrafeling van een goede
puzzel, geplaatst in boeiende en vaak Engels-humoristische situaties. Meer klassieken
van het analytisch-intuïtieve detectiveverhaal vinden we in Nicholas Blake, wiens
The Deadly Joker als De fatale grapjas eveneens als Accolade-deel is verschenen
(een even sfeervol Engels verhaal, van gelijke kwaliteit) en in de Amerikaan John
Dickson Carr en de JJieuwzeelandse Ngaio Marsh, van wie we twee uitstekende
werken vinden in de reeks Prisma-Detectives (respectievelijk De fluisterende moor
denaar (He Who Whispers) en De inspecteur was getuige (Swing, Brother, Swing).
De Prisma-Detectives bieden voorts van Mary Fitt De tuinman en de dood (Mizmaze),
een bijzonder gelukkige combinatie van een psychologische thriller met „horror"-
effect en het goedgebouwde analytische verhaal; een boeiend probleem, gesitueerd in
een „rillerige" omgeving.
Op 58-jarige leeftijd is in Den Haag de
schrijfster Diet Kramer overleden.
Deze protestantse schrijfster verkreeg
nationale bekendheid met haar jeugdboek
„Razende Roeltje".
Te Amsterdam is op 72-jarige leeftijd
overleden de heer Cor Ridderhof, in de
toneelwereld beter bekend als „Ome
Cor", die bijna veertig jaar toneelmees
ter is geweest bij Theater Carré in Am
sterdam. De overledene is hedenmorgen
op de Nieuwe Oosterbegraafplaats ter
aarde besteld.
Bij Theater Carré was namens directie
en personeel van het theater een krans
aan de baar gehecht.
EVENZEER NEIGEND naar de psy
chologische thriller, met ruime „human
interest" en bovendien een „boodschap"
in de vorm van een betoog tegen de dood
straf, dient ook Bruce Hamiltons Let Him
Have Judgment (als Prismaboek De rech
ter krijgt de doodstraf) een bijzonder
soort thriller genoemd te worden. Een
niet aparte vondst: een om zijn streng
heid beruchte Engelse rechter komt zelf
in de verdachtenbank en hoort de dood
straf, waarmee hijzelf zeer makkelijk
placht om te springen als het om uit
delen ging, tegen zich uitspreken. Hoewel
de rechterlijke dwaling wordt recht gezet
blijft de veroordeelde rechter achter als
een door de ervaring geschokt man, die
echter een nieuwe waarheid heeft gevon
den. Een thriller die weer eens toont, dat
ook irl dit genre verhalen kunnen worden
geschreven van een niveau dat zeker het
stempel litterairmag dragen, wat men
daaronder dan ook precies heeft te ver
staan. Even aantrekkelijk van gegeven
(vier rechtvaardige mannen die ingrijpen
waar politie of rechterlijke macht tekort
schiet), maar heel anders avontuurlij
ker, sensationeler zo men wil uitge
werkt, is Edgar Wallaces The Just Men
of Cordova (in Prisma: De rechtvaardi
ge mannen van Cordova). Het is de stijl
die men van Wallace heeft te verwach
ten: de litteraire misdaad wordt nu een
maal in vele vormen beoefend en ook
voor het soort verhaal dat auteurs als
Wallace hebben te vertellen is er een pu
bliek terecht overigens want in de
kunst van het vertellen toont hij zich
machtig met een élan waaraan het de
vertegenwoordigers van een jongere gene
ratie helaas al te dikwijls ontbreekt.
MET JOHN BINGHAM schijnt Sijthoff,
gezien het aantal Bingham-vertalingen dat
ons in de Accolade-reeks wordt gepresen
teerd, nogal succes te hebbent ondanks
het feit dat hij een auteur is met een
freelal rommelige en niet altijd geheel
overtuigende opzet. Ik moet echter eer
lijk zeggen dat ik, hoewel ik van Accola
de-delen als Binghams Marion en Bood
schappers van de nacht niet verrukt kon
zijn, het laatstelijk van hem verschenen
Moordplan no. 6 Moord per bandre
corder sterker acht. Al is zijn compositie
nooit bijzonder strak en verdrinkt zijn in
trige vaak in bijzonderheden die niet des
thrillers zijn, hij schrijft hier een leven
dig en vrij overtuigend verhaal, dat niet
zonder spanning genoemd mag worden.
Spionage treffen we aan in een goed
Prismaboek van Edward Lindall: In staat
van beschuldiging (No place to hide), vol
gens alle regels van het ambacht opge
zet en met menselijk getypeerde figuren
gevuld en in de McGregorboeken van de
Nederlander Ted Viking, uitgegeven in
Meulenhoffs Flamingo-reeks van de Am
sterdamse uitgever H. (niet te verwarren
HILVERSUM 1 402 m. 7.00-24.00 NCRV
NCRV: 7.00 Dagopening. 7.10 Klassieke
grammofoonmuziek. 7.30 Nieuws. 7.40 Ra
diokrant. 7.55 Lichte grammofoonmuziek.
9.00 Voor de zieken. 9.35 Waterstanden.
9.40 Voor de vrouw. 10.10 Moderne mu
ziek (gr.). 10.30 Morgendienst. 11.00 Oude
muziek (gr.) 11.15 Lichte grammofoonmu
ziek. 11.50 Twaalf uurtje: cabaretpro
gramma. 12.00 Touring Club: programma
voor onze buitenlandse gasten. 12.27 Me
dedelingen t.b.v. land- en tuinbouw. 12.30
Nieuws. 12.40 Grammofoonmuziek, even
tueel actualiteiten. 12.50 Licht instrumen
taal kwartet met accordeon. 13.10 Klas
sieke grammofoonmuziek. 13.45 Pianospel
(opn.): lichte muziek. 14.00 Hildebrand-
miniaturen: Robertus Nurks, hoorspel,
(herhaling van 9 augustus jl.). 14.30 Klas
siek pianotrio (gr.). 15.05 Semi-klassieke
muziek (gr.). 15.50 Bijbelvertelling voor
de jeugd 16.00 Voor de jeugd. 17.00 Me-
tropole orkest. 17.50 Overheidsvoorlich
ting: De Radiozilvervloot. Gepresenteerd
door Herman Stok. 18.00 Het spektrum:
nieuws uit de prot. christelijke organisa
ties. 18.10 Delfts Madrigaalkoor. 18.30
R.V.U.: De kunstmuziek van Turkije,
door Wouter Swets. 19.00 Nieuws en weer-
praatje. 19.10 Radiokrant. 19.30 Muziek
van het Leger .des Heils (gr.). 19.50
Wereldpanorama. 20.00 Stereo: Holland
Festival 1965: Orkest Les Solistes de Za
greb, met solist: klassieke muziek. In de
pauze: plm. 20.45-21.00 De dagen onzer
jaren, klankbeeld. 21.35 Lichte grammo
foonmuziek. 22.30 Nieuws en herhaling
SOS-berichten. 22.40 De dagen onzer ja
ren, klankbeeld. 22.55 Oude gewijde mu
ziek (gr.). 23.15 Restanten van een we
reldrijk, programma over de expositie
van Karolingische kunst te Aken. 23.30
Lichte gramm.muziek. 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM II 298 m. 7 00 VARA. 9.40
VPRO. 10.00-24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws, ochtendgymnastiek
en socialistisch strijdlied. 7.20 Lichte
grammofoonmuziek (vervolg). 9.00 Van
alle markten thuis, praatje voor de huis
vrouw. 9.05 Klassieke grammofoonmuziek.
9.35 Oude clavecimbelmuziek (gr.). VPRO
9 40 Momenten van menselijk bestaat (I),
gesprek. VARA: 10.00 Romantische mu
ziek (gr.). 11.00 Nieuws. 11.02 R.V.U.:
Kleuren hun taal, karakter en symbo
liek, door W. Maschaupt. 11.32 Geknipt
voor herhaling. 12.27 Mededelingen t.b.v.
land- en tuinbouw 12.30 Voor het platte
land. 12.35 Licht orgelspel. 12.55 Actuali
teiten. 13.00 Nieuws. 13.15 Harmonie-or
kest. 13.35 Lichte grammofoonmuziek.
13.45 Hun wereld ging voorbij, lezing (2).
14.00 Grepen uit de muziekgeschiedenis,
muzikale lezing. 14.55 Kalender. 15.00 Voor
de kinderen. 16.00 Nieuws. 16.02 Oude mu
ziek (gr.). 16.30 Voor de zieken. 17.00
Wegwijzer: tips voor vakantie- en snip
perdagen. 17.50 Actualiteiten. 18.00 Nws.
18.15 Dansorkest en zangsolisten. 19.00
Stereo: Meisjeskoor: Lichte muziek. 19.20
Voor de jeugd. 19.30 Artistieke Staal
kaart. 20.00 Nieuws. 20.05 Stereo: Licht
orkest. 20.35 Socialistisch commentaar.
20.50 Disco Festival. 22.00 Volksliedjes.
22.25 Sport halverwege. 22.30 Nieuws.
22.40 Stereo: Holland Festival 1965: Mez
zo-sopraan en piano: semi-klassieke lie
deren. 23.00 Beiaardspel. 23.10 Jazzmaga-
zine. 23.55-24.00 Nieuws.
BRUSSEL 324 m.
12.00 Nieuws. 12.03 Festivaria. 12.40
Weerber., mededelingen en SOS-berich
ten. 12.45 Cadenza. 12.50 Beursberichten
en programma-overzicht. 13.00 Nieuws en
weerbericht. 13.20 Klassieke muziek. 14.00
Nieuws. 14.03 Operettefragmenten. 15.00
Nieuws. 15.03 Lichte muziek 15.15 Voor
de kinderen. 16.00 Nieuws. 16.03 Beursbe
richten. 16.09 Voor de jeugd. 17.00 Nws.,
weerbericht en mededelingen. 17.15 Lichte
muziek. 18.00 Nieuws. 18.03 Voor de sol
daten. 18.30 Lekenmoraal en -filosofie.
18.50 Sportkroniek. 18.54 Grammofoonmu
ziek. 19.00 Nieuws, weerberichten en ra
diokroniek. 19.40 Lichte orkestmuziek.
20.00 Gevarieerde muziek. 20.30 Folklore-
festival: Ierland. 21.00 Noordzeefestival:
pianomuziek. 22.00 Nieuws en berichten.
22.15 Noordzeefestival: klassieke muziek.
23.00 Nieuws. 23.05 Dansmuziek. 23.55
Nws. 24.00 Voor de zeelieden.
VOOR DINSDAG
NEDERLAND I
NTS: 19.00 Nieuws in het kort. 19.01
Voor de kleuters. 19.06 Journaal voor ge
hoorgestoorden. 19.33 Jackie Gleason
Show. 20.00 Journaal. NCRV: 20.20 Actua
liteiten. 20.45 De Zondebok, TV-spel. NTS
23.10-23.15 Journaal.
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Nieuws in het kort. 20.01
Avontuur De laatste parelvissers van
Koeweit, TV-film. VARA: 20.25 Theater
Thuis: Litteraire en andere moeilijkhe
den. 20.55 Perry Mason De dubieuze
bruidegom, TV-film. 21.45 Achter het nws
RKK: 22.10-22.35 Open Katholicisme in
Friesland, documentaire.
voor woensdag
NEDERLAND I
KRO: 17.00-17.35 Voor de kinderen.
NTS: 19.00 Nieuws in het kort. 19.01 Voor
de kleuters. 19.06 Koningen van Angkor,
TV-film. 19.35 Nationaal Jeugdorkest 1965,
film. 20.00 Journaal en weeroverzicht.
AVRO: 20.20 AVRO's Televizier. 20.35
Hartewensconcert. 21.35 De Verdedigers -
De Kruisridder, TV-film. NTS: 22.25-22.30
Journaal.
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Nieuws in het kort. KRO:
20.01 Beeldende Kunst 65. 20.20 Onze man
in Keulen. 20.45- plm. 22.25 De man die
nooit bestond, spionagefilm (beide keu
ringen: boven 14 jaar).
Film over paus Johannes. „E Venne un
Uomo" (en er kwam een man), een
Italiaanse film over Paus Joannes zal
op 31 augustus in wereldpremière gaan
tijdens het filmfestival in Venetië. De
film is opgenomen in het dorpje Sotto
il Monto bij Bergamo waar de paus ge
boren werd.
met J. M.!) Meulenhoff. Als we de plus
punten van 's heren Vikings werk willen
opsommen, zijn we gauw klaar: vlot ver.
teld, en in goede stijl geschreven (wat
al heel wat is voor een Nederlands
auteur in dit genre), maar verder (ik
spreek nu over McGregor en het dode
dorp, want Vikings McGregor en de bron
zen spaniel dat daarnaast op mijn schrijf
tafel dwarrelde, heb ik niet de moeite
genomen te lezen) werk van het goed
koopste allooi, dat elke verdienste in de
opbouw mist en het enkel moet hebben
van speculeren op de gevoelens van ero
tisch ontspoorde (of nog te ontsporen) zie-
lepoten, die zich kunnen vermeien in Vi
kings beschrijvingen van wriemelaars en
sadisten. Er is in de McGregor die ik
heb gelezen, ergens sprake van „een sek
sueel onderontwikkeld mannetje", in een
passage die sterk de indruk geeft dat
stoere figuren als Viking en zijn held
zulke mannetjes vies vinden, maar ik hel
over naar de mening dat de heer Viking
zich, heel commercieel, welbewust tot
dergelijke stumpers richt. Ik weet dat ik
met deze opmerkingen de verkoop van
Vikings boeken waarschijniljk stimuleer,
al ligt dat geenszins in mijn bedoeling;
het moet mij echter van het hart dat
werkjes als deze de naam van de Neder
landse „mystery-writing" geenszins goed
doen.
De NCRV brengt vanavond op Ne
derland I een Duits televisiespel, dat
Fritz Umgelter gemaakt heeft naar
de roman „Der Sündenbockvan
Luise Rinser. In „De zondebok"
speelt René Deltgen (foto) als com
missaris van politie een belangrijke
rol; in een klein Duits stadje is na
melijk een alleenwonende rijke
dame dood in haar huis aangetrof
fen en alles wijst er op dat het hier
om een moord gaat. In het stadje
wonen ook een paar familieleden
van de vrouw: haar neef met zijn
vrouw, haar dochter en een oude
huishoudster. De commissaris moet
de misdaad oplossen.
~,7, -
Maandag is gewoonlijk filmdag, giste
ren een dag van merkwaardige onderti
tels. Want met alle begrip voor de moei
lijkheden van filmvertalers, er versche
nen wel een paar vreemde dingen op het
scherm tijdens de uitzendingen waarvoor
de N.T.S. via Nederland I verantwoorde
lijk was. De meest cynische was die in
de twintigste aflevering van de documen
taire over de eerste wereldoorlog. Een
Engelse specialist op het gebied van
strijdgassen vertelt over de afschuwelijke
uitwerking van „er waren er ook wel
die vonden dat het naar knoflook rook"
mosterdgas. Als hij uitlegt hoe besmet
te militairen het onder hun eigen mensen
verspreidden, wordt er tot twee keer toe
vertaald: „Zo vergastten zij hun eigen
kameraden." Onschuldiger ging het toe in
de wat trage, maar voornamelijk door de
soms heel pittige muziek toch wel amu
sante Deense vakantiefilm „Verliefd in
Kopenhagen". Siw Malmkwist komt les
nemen bij een orkestleider die zich nood
gedwongen voor zangleraar uitgeeft.
Volgens de Nederlandse tekst vraagt hij
haar een toonladder te zingen, maar hij
kijkt helemaal niet vreemd op als ze
een gebroken akkoord produceert, zodat
het alleszins aannemelijk is dat hij haar
dat in het Deens ook vroeg.
Siw speelt in deze film een Zweedse en
spreekt met haar ouders in haar lands
taal, die dus voor het Deense publiek in
ondertitels is vertaald. Maar nu deze
film hier wordt vertoond, moesten daar
de Nederlandse aan toegevoegd worden,
zodat we soms konden kiezen uit Deense
en Nederlandse ondertitels. Dat was te
veel van het goede. Het werd er bepaald
niet duidelijker op.
De AVRO had op Nederland II bijna
een half uur uitgetrokken voor „The
Michigan Youth Chorale", een koor van
68 Amerikaanse tieners dat acht weken
door Europa reist en gedisciplineerd zin
gend de banden met „de oude wereld"
komt aanhalen. Voor dat lofwaardige doel
van hun tocht kwamen ze graag uit in
hun korte gesprekjes met presentatrice
Monica Hoogstraate. „Wat betekent voor
jou verbroedering." De strekking van hun
antwoorden daarop was bijzonder hoop
vol en scheen alle vertrouwen in een
toekomst zonder internationale spannin
gen te rechtvaardigen. Jammer alleen
dat die antwoorden zo weinig spontaan
werden voorgedragen. Maar misschien is
hen al te dikwijls gevraagd hoe ze den
ken over zichzelf en de ander.
Ook enkele Nederlandse jongelui die
een jaar naar de Verenigde Staten waren
De Academie 'voor Voortgezet en Hoger
Bouwkunstonderricht, de derde afdeling
van de Katholieke Leergangen te Tilburg,
zal een ingrijpende wijziging ondergaan
Op 1 oktober hoopt men te beginnen met
een Academie van Bouwkunst, die daar
toe geschikte H.T.S.-ers in zes jaar tijd
zal opleiden tot architect, dit geheel van
uit de praktijk. De bestaande academie
(vier jaar V.B.O. en twee jaar H.B.O.)
krijgt een aflopend karakter. Reeds stu
derende cursisten zullen nog het examen
oude stijl kunnen doen, waarna de oude
academie zal worden opgeheven.
geweest vertelden iets van hun uit
sluitend goede ervaringen: „Als je nu-,,
iets slechts hoort, denk je „dat zal wel
meevallen, want we hebben daar wel an
ders gezien."
Eigenlijk is iedereen die zijn vakantie
in verre oorden doorbrengt dom. De tocht
naar Valkenburg is aanzienlijk minder
vermoeiend dan die naar Barcelona of
Dubrovnik. En wat daar allemaal te be
leven is Rob Funcke en Frans van
Houtert lieten er iets van zien. De cafés
tappen er elk gemiddeld 1500 liter bier
per dag. Vandaar dat Sjoukje Dijkstra,
die er op het ogenblik met de show
„Holiday on Ice" werkt, het publiek zo
spontaan vindt en dat het Malando opvalt
dat de „boven-Moerdijkers", die anders
niet zo erg op Latijns-Amerikaanse mu
ziek zijn gesteld, hier aardig mee kunnen
komen. Voor 1,95 heb je er een peper-
en-zoutstel, ook al vindt de vriendelijke
mevrouw uit de souvenirwinkel het zelf
een onding en lang niet zo fraai als die
gasaansteker van honderdvijftien gulden.
Wie het dansen en deinen moe is, kan de
rust van de grotten opzoeken. Bovendien
moeten daar verhaaltjes in de wanden
zijn gekerfd die de gids niet geschikt acht
voor „kleine meisjes en de AVRO". Ik
vraag me af welke omroep hij zulke door
de wol geverfde leden toedenkt dat die
niet te choqueren zijn. Nou ja, ik heb
nog een paar vakantiedagen tegoed.
In de paar minuten dat ik „The Jazz
Crusaders" uit Houston hoorde maakten
ze de indruk uitstekende musici te zijn
die hun soepel swingende stijl voorzichtig
peperen met moderne harmonietjes. Geen
krampachtige baanbrekers, maar een
kwintet dat volkomen ontspannen heerlij
ke muziek maakt.
INCASSO WEEKABONNEMENTEN
De incasso van hel abonnementsgeld
Iedere week kost veel tijd en moeite,
aan u en aan onze bezorgers.
Er zijn twee mogelijkheden om het
ongemak in dit opzicht te vermijden
a. Overgang op een kwartaalabonne
ment
b. Betaling aan de bezorger voor een
periode van 4—6 weken. U krijgt
dan een door de bezorger onder
tekend ontvangstbewijs. Misver
stand over de betaling is daardoor
uitgesloten.
Het resultaat voor u Minder geloop
naar en gebel aan de deur; in uw wijk
daardoor een vlottere bezorging. Voor
de bezorger minder last. Probeert u
het eena
DE ADMINISTRATIE
Beatle gaat trouwen. Paul McCartney zal
gaan trouwen met Jane Asher, een acht
tienjarige Britse actrice. Zij is de doch
ter van een arts. De mededeling is ge
daan door Tony Barrow, die als publici-
teitsman met de Beatles meereist op
hun tournee door de Verenigde St-iten.
Publiekprijs Haagse Salon. Het publiek
dat de afgelopen weken de Haagse Salon
heeft bezocht heeft de door het Anjer
fonds beschikbaar gestelde prijs van
350.toegekend aan de Haagse por
tretschilder Hessel de Boer, voor zijn
portret van de acteur Bob de Lange. Het
is in opdracht van de gemeente Den
Haag gemaakt voor de galerij in de Ko
ninklijke Schouwburg in de residentie.
