G. D. Gratama, oud-directeur
Frans Halsmuseum, overleden
M
A
In memoriam
G. D. Gratama
(1874-1965)
Voorlichting over
kanker
De vier zuilen
verloren 160.000 leden
Lassie grijpt in
DINSDAG 24 AUGUSTUS 1965
7
II. P. Baard
Martha Argerich licht
gewond hij auto-ongeluk
Schouwburgplan Hoorn
Toon Hermans naar
New York
Boekje over de zeven
waarschuwingstekens
Gay Twentiesvan
Cor de Groot
KRO over de nieuwe
competitie tussen omroepen
De radio geeft woensdag
HILVERSUM II. 298 m. 7.00 VARA. 9.40
VPRO. 10.00-24.00 VARA.
T elevisieprogramma
Zeeuws Volkstoneel naar
Amateurtoneelfestival
in Monaco
Zomerhutspot
Ad Interim
TOEN 52 JAAR GELEDEN de kunst
schatten van het gemeentemuseum van
het stadhuis werden overgebracht naar
het monument aan het Groot Heiligland,
was directeur Gratama reeds beheerder
der verzamelingen en als zodanig de eer
ste functionaris, aan wie het directoraat
werd toevertrouwd over het museum in
zijn tegenwoordige behuizing, sedèrt 1913
bekend als Frans Halsmuseum.
Gratama is de belichaming van het
tijdsbestek tussen de beide wereldoorlo
gen en het is begrijpelijk dat slechts wei
nigen zich hem nog zullen herinneren uit
die eerste jaren, toen hij de gemeente
lijke verzamelingen gestalte moest geven
in haar nieuwe omgeving. Zelfs de tijd
genoten, die daarvan wèl getuigen waren,
zullen veelal onbekend zijn geweest met
de moeilijkheden waarmee de jonge di
recteur te kampen kreeg. Want in veler
lei opzicht heeft hij de wind niet mee
gehad. In feite is het zo dat het aanzien
van het Frans Halsmuseum anno 1946,
toen Gratama als laatste taak de uit
de schuilkelders teruggevoerde museum
schatten weer op de vertrouwde wijze
had gearrangeerd, het bewijs leverde van
wat hem in zijn carrière niet gegeven was
geweest te bereiken. Vooreerst had hij te
kampen met de omstandigheid dat hij door
enkele gezaghebbende kunstautoriteiten
moeilijk werd aanvaard als museumdirec-
feur, aangezien het hem als kunstschilder
aan een museale of dieper gaande kunst
historische opleiding had ontbroken. De
hieruit voortvloeiende, gestadig critische
instelling en agitaties van deze autoritei
ten moeten deprimerend hebben gewerkt
en in gesprekken liet Gratama daarvan
dan ook soms wel iets doorschemeren.
DE ZWAARSTE HANDICAP voor zijn
ontplooiing als museumdirecteur was
echter de welhaast onbegrijpelijke reali
teit, dat het kostelijk instrument dat hem
ter bespeling was gegeven geen klankbord
vond nóch bij de overgrote meerderheid
van het gemeentebestuur dier dagen, nóch
bij de Haarlemse bevolking in haar totali
teit. In 1909 kon de latere directeur van
het Rijksmuseum, dr. F. Schmidt-Dege-
ner, reeds baanbrekend werk verrichten
op het stuk van museale hervormingen,
door reorganisatie van het oude Boymans
te Rotterdam. Deze vormde overigens een
prélude op zijn grandioze hervorming var}
het Rijksmuseum, aangevangen in 1922.
Het aanschijn van het Frans Halsmuseum
anno 1946 daarentegen, was nog dat van
een overladen oudheidkamer, waar het ge
brek aan depotruimte zich onder meer
manifesteerde in overvolle wanden en
vensterbanken, onder bewaking van sup
poosten met geklede jas die bij gebrek
aan licht 's winters om klokke 3 hun
dienst beëindigden Kortom: Grata
ma is de voldoening onthouden Haarlems
onwaardeerbaar kunstbezit in harmonie te
brengen met het monument, waarin het
zulk een gelukkig onderkomen had gevon
den. Eerst na de tweede wereldoorlog ver
mocht de overheid begrip en inzicht te
tonen voor de plicht, de verzorging en ex
positie van Haarlems schoonste erfenis in
overeenstemming te brengen met de cul
turele waarde die zij vertegenwoordigt.
VONDEN DE organisatorische kwalitei
ten van Gratama dus onvruchtbare grond
voor ontplooiing, hoezeer hij het museum
een warm hart toedroeg, is gebleken uit
de talrijke aankopen van kunstwerken,
waarmee hij trots ongunstig klimaat
met steun van de „Vereeniging tot Uit
breiding der Verzameling van Kunst en
Oudheden op het Stedelijk Museum" de
verzamelingen heeft verrijkt.
Een verdienste van even duurzame be
tekenis was het initiatief tot restauratie
van Hals' groepsportretten, waarmee in
1919 werd aangevangen en die
mede onder zijn supervisie geschiedde.
Thans is zulk een restauratie inherent
met museumbeheer en wordt zij be
schouwd als de gewoonste zaak van de
wereld, maar in de jaren twintig vereiste
zulk een onderneming durf. Deze durf
heeft Gratama aanvaard en we mogen
niet vergeten dat de verantwoordelijkheid
voor de consequenties daarvan des te
zwaarder drukte. Tal van publicaties in
binnen- en buitenland, waaronder ook van
Gratama zelf, bewijzen van welk een im
portantie dit initiatief is geweest. Duur
zaam van betekenis is ook zijn publicatie
over Frans Hals, die in 1943 het licht zag
en nog steeds in de litteratuur over de
grote meester wordt geraadpleegd. Legio
zijn voorts zijn bijdragen aan tal van vak
bladen, die getuigen van zijn brede be
langstelling op het gebied der beeldende
kunsten.
De nog onvoltooide quivering" van het
levenswerk van Frans Hals door de toen
nog jonge kunsthistorische wetenschap
alsook zijn uitbundig enthousiasme heb
ben Gratama parten gespeeld bij de sa
menstelling van de Frans Halstentoonstel
ling in 1937. Het is bekend dat de 115 bij
eengebrachte werken uit binnen- en bui
tenland niet alle op authenticiteit konden
bogen, maar dit doet niets af aan de lof
waardigheid van het initiatief en aan de
impuls die Gratama daarmee heeft ge
geven aan de faam van het museum.
VONDEL HEEFT ONS gemaand de
dingen te toetsen naar „heuren tyd". Zo
ook waar het de beoordeling betreft van
Gratama's mérites. Hij is de karakteri
stieke museumdirecteur geweest van een
voltooid verleden tijd, waarin dikwijls ge
streden moest worden tegen vooroordelen,
waarover wij ons thans zelfs kunnen ver
maken, maar die voor de verantwoorde
lijke man in kwestie dikwijls hopeloos
moeten zijn geweest.
Gratama's persoonlijkheid, robuust als
zijn naam, blijft in onze herinnering als
ten niet onverdienstelijk kunstenaar, die
vooral in zijn jonge jaren werken schiep
van grote begaafdheid en die deze be
gaafdheid heeft opgeofferd aan een niet
altijd voldoening schenkend museum-di
rectoraat. Onverbrekelijk verbonden blijft
zijn naam aan ZIJN museum, dat hem
veel zorg, maar ondanks alles ook
veel vreugde heeft geschonken.
Hij ruste in vrede.
De heer G. D. Gratama, die zaterdag jongstleden is overleden en wiens be
grafenis hedenmorgen in stilte heeft plaatsgehad, was de eerste directeur van
het Frans Halsmuseum. Hij is de man die de overbrenging van het gemeentelijk
kunstbezit naar het voormalige Oudemannenhuis heeft geleid, hij heeft als eerste
gepleit voor restauratie van de Halsen, waarin hij letterlijk en figuurlijk de hand
heeft gehad. Vorig jaar werd in alle rust zijn negentigste verjaardag gevierd
waarbij men kon constateren dat hij zich zeer goed gezien zijn leeftijd her
steld had van de ziekte die hem in november 1963 aan het bed had gekluisterd.
GERRIT DAVID GRATAMA was 38
jaar toen hij zijn ambtelijke intree deed
in het bijna voltooide maar nog niet in
gerichte museumgebouw, dat eens het
oudemannenhuis was waar Hals genade
brood at en later het weeshuis werd
waar Jaapje van Looy zijn tries
te indrukken opdeed. Eigenlijk was Ger-
rit David Gratama voorbestemd voor een
juridische carrière, zoals zovele van zijn
voorzaten uitgezonderd zijn vader, die
officier van gezondheid was die had
den gemaakt. Maar tijdens zijn h.b.s.-tijd
in zijn geboorteplaats Groningen besloot
hij te gaan studeren voor Oostindisch
ambtenaar. In diezelfde jaren tekende hij
echter al in het Academische Minerva te
Groningen onder leiding van Egenberger
en later, in Deventer, onder Liemur. Op
aandringen van de schilder Van Sande
Bakhuyzen, aan wie hij zijn werk had ge
toond, zwichtten zijn ouders voor zijn
verzoek schilder te mogen worden. Van
de h.b.s. ging hij naar de Haagse Aca
demie, waar hij werkte met Simon Maris
en H. Buisman. Zijn leraar daar was
Frits Jansen. Hij behaalde er de akte
M.O.-tekenen. Willem Maris, vader van
Simon, adviseerde de jongelingen naar
Antwerpen te gaan waar zij twee jaar
werkten onder leiding van De Vriend. In
Nederland teruggekeerd werd hij leraar
tekenen en kunstgeschiedenis aan de
Haagse Academie en het Nederlands Ly
ceum (van prof. Casimir). Hij was toen
al drie jaar „pensionaire" geweest van de
koningin (thans noemt men die toelage
Koninklijke Subsidie).
TOEN HIJ op 1 oktober 1912 benoemd
was tot directeur van het Frans Halsmu
seum slaagde hij er in zeven maanden in
het oudemannenhuis te herscheppen in
een museum, dat van de aanvang af ge
roemd werd om zijn intieme atmosfeer.
Gratama, die in het kunstweekblad „De
Hofstad" tot „de beste en beloftevolste
schilders van deze tijd" werd gerekend,
deed zich onmiddellijk ook kennen als
een man met een mening, die organisato
risch èn artistiek geen moeilijkheden uit
de weg ging. Toen bleek dat de Halsen
in hun nieuwe omgeving vaal en geel ble
ven, besloot hij ze te laten reinigen. Dat
is een behoorlijke rel geweest, waaruit
Gratama als triomfator te voorschijn
kwam, al duurde het nog jaren voor
kunstkenners hun bezwaren moesten offe
ren.
IN ZEKERE ZIN is de Frans Halsten
toonstelling van 1937 het hoogtepunt van
Gratama's carrière geworden. Zij viel sa
men met het 75-jarig bestaan der verza
meling en Zijn 25-jarig directeurschap.
Het gemeentebestuur huldigde zijn ver
diensten door de aanbieding van 'n zilve
ren schaal. Hoewel hij op 1 januari 1940
gepensioneerd zou worden, besloot de ge
meenteraad directeur Gratama's ambts
periode te verlengen. In de oorlogsjaren
heeft de heer Gratama aan de catalogus
gewerkt terwijl zijn geliefde kunstschat
ten, waarvoor hij zoals hij zelf zei
zo vaak als advocaat en als bedelaar in
het krijt was getreden, in hun bomvrije
kelders de bevrijding verbeidden.
IN DE nauwgezetheid waarmee direc
teur Gratama zijn museum heeft gemaakt
en beheerd, de kunstliefde waardoor hij
met zijn restaurerende arbeid bewaarde
wat verloren dreigde te gaan, moet men
I
De heer Gratama
als directeur
zijn Heiligland.
De Argentijnse pianiste Martha Arge
rich heeft verleden week in Zuid-Amerika
een auto-ongeluk gehad. Een telegram
aan haar manager in Nederland is niet
aangekomen. Iedereen verkeerde toen in
het ongewisse. Op het allerlaatste ogen
blik sprong Daniel Wayenberg voor haar
in; hij speelde donderdag met het Resi
dentie-Orkest het vijfde pianoconcert van
Beethoven.
De concertdirecteur dr. G. de Koos uit
Den Haag heeft nu vernomen dat het on
geluk minder erg is dan aanvankelijk
werd verondersteld. Martha Argerich zal
op 15 oktober de vrijdagserie van het
N.Ph.O. openen.
De gemeenteraad van Hoorn zal zich
op 14 september uitspreken over een door
B. en W. ingediend plan voor een nieu
we schouwburg. Het ontwerp hiervoor is
van de architect H. M. Koldewey en voor
ziet in een volledige en moderne accom
modatie, met 700 zitplaatsen.
De kosten van de nieuwe schouwburg,
die zal komen te staan op de plaats waar
thans een volkomen verouderde toneel
zaal staat, worden geraamd op twee mil
joen gulden. De helft hiervan heeft de
gemeente reeds beschikbaar door reserve
ring en uit subsidies van rijk en provincie.
Hedenmiddag is Toon Hermans aan
boord van de „Nieuw Amsterdam" naar
New York vertrokken.
In New York zal de cabaretier een aan
tal shows bezoeken om het Amerikaanse
publiek te bestuderen, en een beter be
grip te krijgen van de Amerikaanse op
vattingen van humor. Hij doet dit als
voorbereiding van zijn one-man show,
waarmee hij volgend jaar op Broadway
zal beginnen. De oriëntatiereis zal een
maand duren. Na zijn terugkeer uit Ame
rika zal Toon Hermans zich op de uit
werking van zijn Amerikaanse show con
centreren. Het is echter niet uitgesloten
dat hij tegen het eind van dit jaar ook
nog met een nieuwe Nederlandse show
begint.
Yehudi Menuhin. De Amerikaanse vio
list Yehudi Menuhin is tot ereburger van
Edinburgh benoemd. Hij kreeg deze on
derscheiding voor zijn verdiensten als
musicus en mens en zijn steun voor het
Edinburgh Festival. Andere ereburgers
zijn generaal Eisenhower, Koningin Eliza
beth en Prins Philip.
de verklaring vinden, dat de schilder de
belofte, waarvan men in 1912 sprak, niet
is nagekomen. Zelfs na zijn vertrek als
directeur is hij jarenlang als adviseur
werkzaam gebleven. Ook zijn arbeid als
publicist (vooral over Frans Hals) heeft
hem faam bezorgd en dat geldt ook voor
de vele lezingen die hij in binnen- en bui
tenland (onder andere het congres voor
kunstgeschiedenis in Parijs, 1921) heeft
gehouden. Werk van hem bevindt zich in
onder meer Teylers Museum, Frans Hals
museum en het museum van Belgrado.
Het Bureau Kankervoorlichting van de
stichting Landelijke Organisatie voor de
Kankerbestrijding zal in september een
boekje „Kanker-feiten" verspreiden, om
dat volgens dit bureau bij velen talrijke
misverstanden bestaan over kanker en de
mogelijkheden van voorkoming en be
handeling van deze ziekte.
„Iedere man en iedere vrouw moet de
zeven waarschuwingstekens leren ken
nen en overtuigd worden van de absolute
noodzaak van behandeling bij de eerste
tekenen van de ziekte", zegt de schrij
ver, dr. L. Meinsma, in het voorwoord
van dit boekje.
De Katholieke Radio Omroep heeft in
anderhalf jaar tijd een verlies van 65.000
leden moeten incasseren. Per 31 decem
ber 1963 telde deze omroep bijna 626.000
leden; op 31 december 1964 was 't ledental
595.000 en bij de huidige stand telt de
K.R.O. 561.000 leden. De AVRO verloor
over dezelfde periode 43.000 leden, de
VARA ruim 42.000 en de V.P.R.O. 9000.
De totale achteruitgang van het ledental
van deze vier omroepen gezamenlijk is
dus ongeveer 160.000.
De N.C.R.V. daarentegen heeft sedert
31 december 1963 een ledenwinst geboekt
van ongeveer 11.000. Op 1 april van het
vorig jaar bedroeg het aantal leden bij
deze omroep 460.970, tegen 450.518 op 31
december 1963.
De beer Van Amelsfoort in Eindhoven
heeft alle reden om de faam van de
Schotse collies, die onder de naam Lassie
bekend zijn geworden, te bevestigen.
Zijn eigen driejarige collie heeft zondag
nacht een inbreker bewaakt en in bedwang
gehouden totdat de politie arriveerde. De
heer Van Amelsfoort werd zondagnacht
wakker en zag een man in zijn slaapka
mer rondscharrelen. Toen deze merkte
dat de bewoner was ontwaakt nam hij de
vlucht. Hij rende weg en sprong door een
raam boven op het plastic dak van het
hondehok van de familie Van Amelsfoort,
en zakte daardoor.
Daarmee was zijn vluchtkans verkeken
want Lassie liet hem niet verder komen.
Even later kon de gealarmeerde politie
een bibberende inbreker inrekenen, die in
een hoekje van het grote hok was gekro
pen met een grommende collie voor zich.
Godfried Bomans heeft maandag in
Velp het Jeugdfestival geopend met
een toespraak over de plaats van de
kunstenaar in de samenleving. Hij
las tevens een nieuw sprookje voor
,.De Vleugelman". Na de opening
zochten vooral vrouwelijke festival-
Iers de auteur op om zich te laven
aan een gesprek met hem.
Een repetitie van Pieter Langendijks
„De Wiskunstenaars"waarmee het
Reizend Zeeuws Volkstoneel zal
trachten een overwinning te behalen
in 't Internationaal Amateurtoneel-
festival, dat volgende week in
Monaco gehouden wordt. V.l.n.r.
Louis Lockef eer, Camiel Roctus, Han
de Backer, Fons Roctus, George de
Maeyer, Wim Borgsteijn en Jo de
Block. Camiel Roctus en George de
Maeyer spelen de hoofdrollen, die
van de wiskunstenaars.
Het Promenade Orkest van de Neder
landse Radio Unie heeft in de Kurzaal te
Scheveningen gisteravond voor het eerst
de „Gay Twenties" (selection nr. 1) uit
gevoerd van Cor de Groot, tijdens het
concert in het kader van het Noordzee
Festival. s
Het Promenade Orkest stond onder lei
ding van Gijsbert Nieuwland. Het werk
van Cor de Groot werd gecomponeerd in
opdracht van de N.R.U. Op het program
ma voor het concert stonden voorts wer
ken van Sidney Jones, Leonard Bern
stein, George Gershwin, Ed Kunneke en
Eric Coates. Solisten waren de sopraan
Els Bolkestein, de bas-bariton Henk Smit
en de pianist Pierre Palla.
In het nieuwe omroepbestel wordt als
nieuw element de competitie tussen de
omroepen ingevoerd. Aldus de KRO in
een verklaring die de omroepvereniging
heeft uitgegeven ter inleiding van een le
denwerfcampagne bij gelegenheid van
haar veertigjarig bestaan.
„Met overgrote meerderheid hebben
regering en parlement zich uitgesproken
voor een omroepbestel met een open
structuur. Daarmee is een einde geko
men aan een periode van jarenlange on
zekerheid", zo zegt de K.R.O. „Het nieu
we bestel is gebaseerd op een* systeem
van vrije onafhankelijke omroepen, zoals
de K.R.O. er een is". De K.R.O. acht de
beslissing van regering en parlement van
groot belang, onder andere omdat daar
door de Nederlandse katholieken blijven
beschikken over een eigen onafhankelijke
radio- en televisieomroep. In de verkla
ring zegt de K.R.O. verder dat, wanneer
men het element van competitie op zich
zelf wenst, dit nog niet betekent dat men
ook bereid zou zijn in deze competitie zijn
eigen plaats prijs te geven. De K.R.O.
wenst gelijke rechten, ook voor de andere,
onder handhaving van het eigen recht, en
heeft deze eerlijke wedijver gewild om
ieder in alle openheid en in volle vrijheid
zijn eigen keuze te kunnen laten maken."
Compositie-opdracht. De minister van
Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk
Werk heeft naar aanleiding van het feit,
dat de heer Joep Straesser aan het Am
sterdams Concervatorium de Prijs voor
Compositie heeft behaald, deze compo
nist opdracht verleend voor het schrij
ven van een orkestwerk.
HILVERSUM I. 402 m. 7.00-24.00 NCRV.
NCRV: 7.00 Dagopening. 7.10 Klassieke
grammofoonmuziek. 7.30 Nieuws. 7.40
Radiokrant. 7.55 Lichte grammofoonmu
ziek. 8.15 Gewijde muziek. 8.30 Nieuws.
8.40 Lichte grammofoonmuziek en praat
je. 9.00 Voor de zieken. 9.35 Waterstan
den. 9.40 Voor de huisvrouw. 10.10 Blaas-
kwintet: moderne muziek (opn). 10.30
Morgendienst. 11.00 Geestelijke liederen.
11.30 Lichte grammofoonmuziek. 11.50
Twaalf-uurtje, cabaret. 12.00 Touring-
Club: toeristische wenken voor buitenlan
ders. 12.27 Mededelingen t.b.v. land- en
tuinbouw. 12.30 Nieuws. 12.40 Kerkdienst.
13.00 Instrumentaal Trio: licht-klassieke
werkjes. 13.30 Lichte grammofoonmuziek.
14.10 Voor de kinderen. 14.55 Radio Fil
harmonisch orkest en solist: klassieke
muziek. 15.50 Bijbelvertelling voor de
jeugd. 16.00 Voor de jeugd. 17.00 Licht
instrumentaal kwartet. 17.15 Eurojazz.
17.50 Overheidsvoorlichting: Meer hygië
ne, minder narigheid: gesprekken over
onze hygiënische gewoonten. 18.00 Het
Spektrum: impressies van een congres.
18.10 Klassieke gewijde koorzang (opn).
18.30 Radio Volksuniversiteit: Nieuwe we
tenschappelijke gegevens inzake de aar
de, door Drs. A.A. Manten. 19.00 Nieuws
en weerpraatje. 19.10 Radiokrant. 19.30
Muziek van Het Leger des Heils (gr.)
19.50 Wereldpanorama. 20.00 Knapen
koor: geestelijke liederen. 21.00 Omtrek
van de stilte, klankschets. 21.20 Lichte
grammofoonmuziek. 21.50 Metropole-or-
kest en solist: amusementsmuziek. 22.30
Nieuws en SOS-berichten. 22.40 Avond
overdenking. 22.55 Moderne orkestmuziek
(gr). 23.15 Centrum van de stilte, docu
mentaire. 23.30 Lichte grammofoonmu
ziek. 23.55-24.00 Nieuws.
VARA: 7.00 Nieuws, ochtendgymnas
tiek en socialistisch strijdlied. 7.20 Lich
te grammofoonmuziek. 7.25 Van de voor
pagina. 7.30 Lichte grammofoonmuziek
grammofoonmuziek met reportages (ver
volg). 9.00 Van alle markten thuis,
praatje. 9.05 Klassieke kamermuziek
(gr.). VPRO: 9.40 Momenten van mense
lijk bestaan (II), gesprek. VARA: 10.00
Romantische orkestwerken (gr.). 11.00
Nieuws. 11.02 Geknipt voor herhaling, ge
varieerd programma. 12.00 Stereo: Rit
misch strijkorkest. 12.27 Mededelingen
t.b.v. land- en tuinbouw. 12.30 Voor het
platteland. 12.35 Lichte grammofoonmu
ziek. 12.55 Actualiteiten. 13.00 Nieuws.
13.15 Metropole orkest: amusementsmu
ziek. 13.45 Hun wereld ging voorbij (3),
lezing. 14.00 Klassiek oratorium (gr.).
14.55 Kalender. 15.00 Voor de jeugd. 16.00
Nieuws. 16.02 Cello en piano (gr.): klas
sieke muziek. 16.30 Voor de zieken. 17.00
Wegwijzer: tips voor vakantie- en snip
perdagen. 17.50 Actualiteiten. 18.00
Nieuws. 18.15 Dansorkest en zangsolisten.
19.00 Elektronisch orgelspel: lichte mu
ziek. 19.20 Voor de kinderen. 19.30 Artis
tieke Staalkaart. 20.00 Nieuws. 20.05
Promenade-orkest. 20.35 Socialistisch
commentaar. 20.50 Op de vlucht, hoor
spel. 21.25 Lichte grammofoonmuziek.
halverwege. 22.30 Nieuws. 22.40 Holland
Festival 1965: Klassieke en oude muziek
(opn.). 23.55-24.00 Nieuws.
BRUSSEL 324 m.
12.00 Nieuws. 12.03 Festivaria. 12.40
Weerbericht, mededelingen en berichten.
12.45 Grammofoonmuziek. 12.50 Beursbe
richten en programmaoverzicht. 13.00 Nw
en weerbericht. 13.20 Kamermuziek. 14.00
Nieuws. 14.03 Jeugdkoorzang. 15.00 Nws.
15.03 Grammofoonmuziek. 15.15 Voor de
kinderen. 16.00 Nieuws. 16.03 Beursbe
richten. 16.09 Gevarieerde muziek. 16.45
Jeugdkoorzang. 17.00 Nieuws, weerbericht
en mededelingen. 17.15 Lichte muziek.
Lekenmoraal en -filosofie. 18.50 Sportkro
niek. 18.54 Lichte muziek. 19.00 Nieuws,
weerbericht en radiokroniek. 19.40 Lichte
orkestmuziek. 20.00 Openbaar kunstbezit.
20.15 Lichte muziek. 20.30 Folkloristische
uitzending. 21.00 Noordzeefestival: opera
muziek. (22.00 Nieuws en berichten). 23.00
Nieuws. 23.05 Gevarieerde muziek. 23.55
met reportages. 8.00 Nieuws. 8.10 LichteNieuws. 24.00-0.45 Voor de zeelieden.
VOOR DINSDAG
NEDERLAND I
NTS: 19.00 Nieuws in het kort. 19.01 Ba
rend de Beer. 19.06 Journaal voor gehoor
gestoorden. 19.33 Eva's herinneringen:
programma over de emancipatie van de
vrouw. 20.00 Journaal. KRO: 20.20 Hazel:
Dorothy's obsession, T.V.-film. 20.45 Het
decor is een tempel, documentaire over
twee jonge mensen, 21.15 Zomercarrou-
sel: gevarieerd muziekprogramma. 22.00
Zuid-Afrika, reisindrukken. NTS: 22.30-
22.35 Journaal.
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Nieuws in het kort. AVRO:
20.01 Cara Williams getrouwd onge
trouwd, T.V.-film. NTS: 20.25 Hoe maakt
u het?, reportage. AVRO: 21.20 Inspec
teur Gideon, T.V.-film. RKK: 22.10-22 35
Contemplatie Waarom zijn er nog mon
niken? vraaggesprek.
VOOR WOENSDAG
NEDERLAND I
VARA: 17.00-17.35 Voor de kinderen.
NTS: 19.00 Nieuws in het kort. 19.01 Ba
rend de Beer. 19.06 Angkor, filmreporta
ge uit de serie: Image of the East.
NCRV: 19.35 De Beverly Hillbillies, TV-
film. NTS: 20.00 Journaal. NCRV: 20.20
500 Miles away from home: Country and
Western-muziek. 21.05 Stiefbeen en Zoon,
TV-spel. 21.40 Zing er eens uit, showpro
gramma. 22.05 Attentie. 22.30 Dagsluiting.
NTS: 22.35-22.40 Journaal.
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Nieuws in het kort. VARA:
20.01 Theater thuis Avontuur in de
nacht. TV-film. 20.30 Genadeloze jungle,
film. 22.00-22.30 Speurtocht in het verle
den: Lodewijk XIV, de Zonnekoning, do
cumentaire.
Het Reizend Zeeuws Volkstoneel uit
Hulst vertegenwoordigt Nederland in het
Internationaal Amateurtoneelfestival dat
begin september in de Opera van Mona
co gehouden wordt. Dit amateur-toneel
gezelschap is door het Werkverband Ka
tholiek Amateurtoneel (W.K.A.) en d«
Nederlandse Amateurtoneel Unie (NATU)
voor deze gelegenheid uitgekozen naar
aanleiding van drie door het gezelschap
achtereenvolgens behaalde successen in
de afgelopen twee jaar. In 1963 won het
Reizend Zeeuws Volkstoneel (R.Z.V.T.)
het landjuweel van het Werkverbond Ka
tholiek Amateurtoneel met een interpre
tatie van Michiel de Swaen's „De ge
croonde Leersse"; in 1964 won het gezel
schap op hetzelfde landjuweel met „Vol-
pone" van Ben Jonson. In datzelfde
jaar behaalde het R.Z.V.T. de tweede
prijs op het Nationaal Landjuweel in
Haarlem gehouden.
HET ZEEUWSE GEZELSCHAP treedt
in Monaco op met de kluchtige éénakter
„De Wiskunstenaars" van Pieter Langen-
dijk op 6 september. De reis naar en
het verblijf in Monaco kosten ongeveer
tienduizend gulden. De groep zal ruim
drie dagen in Monaco blijven om de to
neelstukken van andere amateurgezel
schappen te kunnen zien.
De voorbereidingen voor de reis naar
Monaco zijn al enkele maanden geleden
begonnen. De regisseur drs. Louis Locke-
feer heeft de „Wiskunstenaars" bewerkt.
Het stuk is voor deze gelegenheid voor
zien van een Franse proloog, maar wordt
opgevoerd in het Nederlands. Louis
Lockefeer heeft in zijn regie de nadruk
gelegd op een zo levendig mogelijke mise-
en-scène om de taalmoeilijkheden minder
zwaar te laten gelden. Vijftien personen
spelen mee in „De Wiskunstenaars". De
voornaamste rollen worden vertolkt door
Camiel Roctus, George de Maeyer, Fons
Roctus, Wim Borgsteijn, Jo de Block en
Riet Hageman.
Het Reizend Zeeuws Volkstoneel, een
streekvereniging, werd ongeveer twaalf
jaar geleden opgericht op initiatief van
Louis Lockefeer. Het speelde in de be
ginperiode veel regionaalgetinte stukken
waarvan sommige door de regisseur ge
schreven waren, maar legde zich geleide
lijk toe op het meer klassieke repertoire.
Het toneelgezelschap won zes keer het
Zeeuws Landjuweel.
De groep van dertig personen vertrekt
op 3 september per autobus naar Monaco.
Het was op Nederland II gisteravond
een zeer internationaal van-alles-wat-pro-
gramma. Na de tweede aflevering van
een Engelse filmserie, een kwartiertje
Franse volksdansers en een Duits kome-
dietje over duellerende heren, presen
teerde Herman Emmink in een program
ma, dat door Fred Benavente werd gere
gisseerd, The Marvelettes. drie Ameri
kaanse neger-zangeressen, die in het va
kantiecentrum De Woudstee te Hierden
optraden. Een goedbedoeld, maar tame
lijk zielloos programma, voor wie het op
zijn televisiemerites wilde testen. De da
mes hadden hun liedjes namelijk net zo
goed voor een radiomicrofoon kunnen
zingen. Aan hun stereotiepe marionetten-
gebaren en aan Herman Emminks volko
men onnodige in het beeld verschijnen
zouden de luisteraars in dat geval wei
nig gemist hebben.
Vervolgens was Zweden aan de beurt,
waar de Duitse cineasten Hans Rolf Stro
bel en Heinrich Tichawsky in Stockholm
een documentaire bijeen hadden gefilmd,
die een levendig beeld van de Zweedse
hoofdstad gaf. Een tv-filmpje, dat overi
gens ook best te genieten zou zijn geweest
zonder de wat zware aankondiging, dat
„hier nu onze welvaart onder de loep
werd genomen" en dat „Stockholm een
venster op de welvaartsstaat en zijn in
vloed op onze menselijkheid opende".
Deze door de NCRV op Nederland II
opgediende tv-hutspot werd besloten met
opnamen van een Australische zang- en
tamboerijngroep van het Leger des Heils,
die op een wereldreis ook ons land had
aangedaan.
Op het eerste net was het filmavond en
dat maakte het voor de tv-beschouwer
gemakkelijk. Over Jean Negulesco's „Jon
gen op een Dolfijn" met Sophia Loren,
Clifton Webb en Alan Ladd hebben onze
filmcollega's jaren geleden hun zegje na
melijk al gezegd. Die film werd echter
gevolgd door de 21ste aflevering van de
serie documentaires over de Eerste We
reldoorlog, die door de BBC zijn ge
maakt en die ook voor ons land zijn be
werkt. Ditmaal ging het over het wan
hoopsoffensief dat de Duitsers in maart
1918 inzetten en -dat hen aanvankelijk
door de Brits-Franse linies deed breken.
Het was voor ons het interessantste, dat
deze weinig-schokkende televisie-avond
opleverde.
