Indonesië: „Het land van de
onbegrensde mogelijkheden"
„KonfrontasV'-beleid
president Soekarno dient
als bliksemafleider
studeren
of verdrinken
in de massa
Miljoenencontract verwacht
tussen Parijs en Moskou
De schoen in
het komende
seizoen
Mgr. Beel wordt
hulpbisschop
van Roermond
Verzending van zeepost
Zeg het
met
bloemen
I
KOOT EÏAH©
Oefening in „overleven"
voor vliegers
SGHRIJVENDELEZERSSCHRIJVEND£L€ZERSSCHRIJVEN
I
VRIJDAG 10 SEPTEMBER 1965
Banden
Erepoort
Coen verdwenen
Drabbig water
Henny Schoute
Als u vooruit wilt komen in de wereld
moet u veel kunnen én veel kennen.
Anders verdrinkt u in de massa.
U staat voor de keus: studeren en
vooruit komen of niet studeren en
achterblijven. Als u vóór studeren
kiest, hoe moet u dan beginnen, wat
moet u studeren, waar en hoe?
Woensdag 15 september om 8 uur
in een van de zalen van Restaurant
Brinkmann, Grote Markt, Haarlem
is PBNA uw gastheer die u op al deze
vragen antwoord zal geven. Die u al
les vertellen zal over schriftelijk stu
deren. De mogelijkheden, de manier
waarop u studeren moet, wat u be
reiken kunt en welke vooropleiding
nodig is. Lagere school is voor veel
cursussen al voldoende.
Voor de pauze is er een interessant
programma. Daarna kunt u uw eigen
wensen bespreken met een expert
van PBNA.
Ongeveer 10 uur bent u weer thuis,
heel wat wijzer dan toen u kwam.
PBNA heeft 53 jaar ervaring in schrif
telijk onderwijs, hoofdzakelijk tech
nisch, maar ook op het gebied van
organisatie en administratie.
San Secondo
Zoetjes aan
Felle taal
Huismiddel
Albert Schweitzer
KONINKLIJK TECHNICUM
Nieuwe Australische
ambassadeur
Handelsbetrekkingen met
Oosten steeg 35 percent
ZIJLWEG 57 - HAARLEM
Grote magazijnen met
piano's - vleugels en orgels
(Door onze reisredacteur mr. H. L. Leffelaar)
DJAKARTA De mop heeft een baard, maar ook een nieuwe pointe: Presi
dent Soekarno en zijn ministers plegen overleg; het vraagstuk van de aftakelende
Indonesische economie is aan de orde. „Mijn heren zegt een van de ministers,
„De oplossing ligt voor de hand. Wij hoeven maar aan Duitsland en Japan te
denken. Beide leden een nederlaag tegen de Verenigde Staten, en beide zijn er
economisch beter op geworden. We moeten Amerika de oorlog verklaren.
President Soekarno twijfelt. „Goed", zegt hij ten slotte, „maar wat doen we wan
neer we de oorlog winnen?" Tot zover de baard. De pointe is dat de minister
over Soekarno's opmerking nadenkt en antwoord: „Dat is waar. Daar had ik
niet aan gedacht." Laten we het dan maar op onze „confrontatiepolitiek houden.
Wat wil president Soekarno met zijn „Konfrontasie"-beleid jegens Maleisië?
Het gebruikelijk antwoord is dat het dienst doet als bliksemafleider, om de
aandacht van het volk af te wenden van de verslechterende levensomstandighe
den. Het is niet het hele antwoord. Dat moet gezocht worden in Sumatra.
SUMATRA IS het grootste en rijkste
land van de Indonesische archipel. Bijna
zo groot als Japan, voorziet het de repu
bliek van ongeveer zeventig percent van
de inkomsten uit het buitenland. Het
grootste deel van dat kapitaal komt niet
Sumatra, maar Java ten goede. Dit was
een van de grieven die ten grondslag lag
aan de Padangopstand van 1958. Hoewel
de rebellie werd onderdrukt, bleef het
Sumatra-probleem onopgelost.
Sumatra ligt ook het dichtst bij Ma
leisië de straat van Malakka die beide
gebieden scheidt is een 150 kilometer
breed. Over en weer bestaan meer ban
den dan alleen die van een gemeenschap
pelijke taal: de sultanaten van Maleisië
zijn verwant aan die van Sumatra, waar
alleen nog onder andere de sultan van
Deli een verkommerende staat voert.
In Medan, Sumatra's hoofdstad, is het
een publiek geheim dat de sultan van
Deli (nog steeds herstellende van een
prostaat-klier operatie) tegen vrienden
heeft verklaard: „Ik ben geen Indonesiër.
Ik ben een Maleier."
President Soekarno heeft tweemaal ge
probeerd de sultan voor zich te winnen.
Eerst door hem het gouverneurschap in
Sumatra aan te bieden, daarna door hem
het aanbod te doen ambassadeur in
Frankrijk te worden. In beide gevallen
wees de sultan van Deli het aanbod van
de hand, en prefereerde een vrijwel ano
niem bestaan in zijn van alle luister ont
daan paleis vlakbij de grote moskee van
Medan.
INDONESIËS „konfrontasi"-politiek
raakt voornamelijk Sumatra, en Java al
veel minder. Het oostelijk deel van de
archipel is er nauwelijks bij betrokken.
Djakarta vindt er een gerede aanleiding
in Javaanse troepen, of Javaanse officie
ren in Sumatra te stationeren. Tegelijker
tijd hebben twee machtige politieke groe
peringen er baat bij: het leger en de
P.K.I., Indonesië's communistische par
tij.
Het leger heeft er belang bij dat er een
noodtoestand blijft bestaan, waardoor het
in een staat van paraatheid blijft en
zeker is van een belangrijkse stem in re
geringszaken. De P.K.I. profiteert van
dezelfde noodtoestand, omdat het bij een
eventuele afkondiging van de staat van
oorlog en beleg, kan aandringen op een
bewapening van het volk.
Vertrekkende bezoekers worden op het
vliegveld Kemajoran bij Djakarta uitge
luid met een erepoort, waarop staat: „Op
naar de tweede Afro-Aziatische conferen
tie." Indirekt heeft president Soekarno
met zijn „Konfrontasi"-beleid het slagen
van een tweede Afro-Aziatische conferen
tie bemoeilijkt, want de zogenaamde
„verplettering van Maleisië" speelt wei
nig Aziatische landen meer in de kaart
dan China. En waar Afrikaanse naties
niets te vrezen hebben van een vermor
zeld Maleisië, zij hebben alles te vrezen
van een uitbreiding van Pekings invloed.
Nu president Soekarno in zijn toespraak
van 17 augustus voor het eerst de opvat
ting formuleerde van een Djakarta-Pe
king as, is het waarschijnlijk dat een
steeds groter aantal van de Afro-Aziati
sche landen het moeilijk gaat vinden In
donesië te volgen. Dit is al het geval met
Egypte en Joegoslavië.
I de ingang van het vroegere Europese
kerkhof. Boven hem bevinden zich in de
muur gemetselde bronzen grafplaten uit de
tijd van de Verenigde Oostindische Com
pagnie. En door de poort is het graf
zichtbaar van Olivia Marianne, vrouw
van sir Thomas Stafford Raffles, gestor
ven op 25 november 1814.
OOK INDONESIë kan het verleden niet
I loochenen, ook al heet de vroegere har
monie nu „Hotel Doeta Indonesia", ook
al is het standbeeld van Jan Pietersz.
Coen verdwenen. Soms wordt het verle
den geëerd. In Medan heet de vroegere
Max Havelaarlaan nu Djalan Adinda. Zij
I die er wonen hoeft men niets wijs te ma
ken over ene Eduard Douwes Dekker,
I voormalig assistent-resident van Lebak.
En het heden? Er is te weinig vertier
voor de Indonesiër, die ondanks het offi
ciële verbod zijn hart stiekum verpand
heeft aan Beatles en rock-'n-roll, zoals de
bet ja-jongen die in keurige letters achter
op zijn karretje heeft geschilderd: „I love
you, rock and roll".
En de Indonesiër is niet voor een gat
te vangen: een grammofoonplatenwinkel
in Pakan Baroe op Sumatra werd bezocht
I door twee politie-agenten.
„Verkoopt u hier Beatle-muziek?" wil
den zij weten.
„Welnee," zei de eigenaar en nam ze
mee naar een rek met platen. „Kijkt u
zelf, ik verkoop alleen maar Decca, Phi
llips, His Master's Voice, en RCA."
De agenten waren overtuigd en ver
trokken.
„Indonesië," zei iemand aan de bar
van de Medan Club, „is het land van de
onbegrensde onmogelijkheden".
HET MODECENTRUM voor de
schoen- en lederbranche in Nederland
heeft het vertrouwen teruggegekregen
dat het aan het begin van dit jaar ver
speeld had. Het zien van de toen ge
toonde voorjaars- en zomercollectie
was een teleurstelling. De ontwerpen
waren weinig flatteus en evenmin mo
dern. De nieuwe collectie die het ko
mende najaar en van de winter zal
worden gedragen, is een prijzenswaar
dige. Het meeste schoeisel doet wel
wat zwaar aan, vooral door de brede
hakken en ronde neuzen. Echter de
laarzen en schoenen zijn fraai van
maaksel en geven de indruk dat de
ontwerpers er echt iets voor hebben ge
daan.
DE NIEUWTJES: de leesten zijn
breed en afgerond. Het leesttype is een
compromis tussen de Italiaanse en
Franse stijlen. De hakken zijn hier
door wat forser en dus gemakkelijker
geworden. De hakhoogte varieert van
drie tot vijf centimeter. De vormen:
blokhakken, diabolo-variaties en het
achteruitstaande model.
De wreef wordt in het nieuwe sei
zoen geaccentueerd. Er zijn hoog op
gesneden modellen; de schoenen heb
ben een of meer banden of zijn ver
sierd met strikjes of gespen. De open
hiel blijft, vooral bij het geklede
schoen* je, nog in de mode. Net als
overigens de hoge laarzen, waarmee
Parijs afdeed. De hoogte voor ons
land varieert van even boven de enkel
tot net onder de knie. Er wordt ook
een laars uitgebracht die een kopie is
van de door Brigitte Bardot gedragen
laars in haar nieuwe Mexicaanse film
„Viva Maria".
Als materiaal voor ons schoeisel zul
len dienen: suède, kalfs- en geitenleer,
lakleer, slag- en reptielleer. Beide
laatste soorten vooral ook als garne
ring. De kleuren zijn aan de donkere
kant: zwart, antiloop, bruin, malaga,
blauw en... kaviaar als experimentele
kleur.
Advertentie
MAAR A-A-conferenties en „Konfronta-
si's" ten spijt, de roestende en knarsende
machinerie van de Indonesische samen
leving blijft door draaien. In de vroege,
nog koele ochtend zwermen de betja-
jongens (fietstaxi-bestuurders) uit over de
stad als een vreemde insektenplaag. In
de middag wassen zij hun drie-wielers in
het overgewaaide water van de fontein
bij het Merdeka-plein. In de avond staan
zij in lange rijen langs de kant van de
weg en slapen onder het huifje boven de
zitplaats van hun passagiers.
In het drabbige water van het Molen
vliet baden vrouwen en mannen zich, on
gestoord door uitmondende rioleringen en
voorbijdrijvende menselijke uitwerpselen.
In de adempauze van de middaguren
slaapt een jonge Chinees op de bank bij
Ik ben bezig aan een studie over de
Italiaanse toneel- en proza-schrijver Pier
Maria Rosso di San Secondo (1887-1957),
die een gedeelte van zijn jeugd in Neder
land doorbracht, het land dat ook de in
spiratie was van enkele van zijn mooiste
korte verhalen. Tot nu toe is er erg wei
nig bekend over deze periode van zijn le
ven (tussen 1906 en 1910) en ik zoU erg
dankbaar zijn voor elke informatie over
zijn verblijf in Nederland. Eveneens ben
ik geïnteresseerd in mogelijke vertalin
gen van zijn werken, vooral de toneel
stukken, of die opgevoerd zijn of anders
zins. Nadere bijzonderheden gaarne per
luchtpost aan Jennifer Lorch, Department
of Italian, University of Sydney, Sydney,
New South Wales, Australia.
JENNIFER LORCH.
Zoudt u mij, Nederlandse geschoolde ar
beider, ook kunnen verklaren waarom het
voor een buitenlandse arbeider zo aan
trekkelijk is in ons land te werken? Ze
ker niet de hoge lonen, of krijgt een bui
tenlandse arbeider dan meer voor zijn
prestaties dan een Nederlander? Als Ne
derlandse arbeider in bezit van een stapel
diploma's (onder andere L.T.S., eerste
monteur BOVAG en Ford) en een dito
aantal uitstekende referenties kan ik op
het ogenblik niet meer verdienen dan
ƒ116,- schoon per week. Alles volgens
de C.A.O.-klein-Metaal. Moet ik nu bui
tenlander worden om met een hoger loon
thuis te komen, zodat mijn gezin ook kan
meegenieten van de welvaart? Ik vraag
me dat zo zoetjes aan wel af.
J. G. KLEIST,
Haarlem.
Een dezer dagen kreeg ik van een huis
genoot Militia Christi ter inzage, een uit
gave van Kerk en Vrede. Ik las daarin
een stukje over de paus dat als volgt
luidt:
De paus heeft in ongewoon heftige ter
men gesproken over de atoombom op
Hirosjima. Hij gebruikte de woorden
„Massamoord", „slachting van menselij
ke levens,"„schanddaad tegen de be
schaving", infernale slachtpartij," „dag
van schande".
Het is felle taal. Zijn veroordeling houdt
tegelijk een oordeel in over het gedrag
van al die politieke leiders die bereid zijn
„desnoods" kernwapens te gebruiken.
Het machtsdenken dat de uiteindelijke
ondergang van de wereld gebruikt om
druk uit te oefenen is precies zo onzede
lijk als het gebruik van de kernwapens
zelf. Het is schitterend dat de paus dit
heeft gezegd. Wij hopen dat de werkelij
ke leiders, rooms-katholiek of niet; er tot
in de grond van hun hart door worden
geschokt.
A.N. VAN LANGEVELD-VAN HUIZEN,
Bloemendaal.
Met het oog op het grote aantal bran
den, veelal met noodlottige gevolgen ge
sticht door kinderen die met lucifers spe
len, wil ik u vertellen hoe mijn schoon
dochter indertijd haar zoontje, toen die
op de leeftijd was dat hij „fikkie" sto
ken zo prachtig vond, van deze manie
heeft genezen. Ze gaf hem een vol doosje
lucifers en een asbak en liet hem de lu
cifers één voor één aansteken, uitblazen
en wegleggen, zoveel hij wilde, maar
steeds onder haar toezicht Hij mocht het
natuurlijk niet alleen doen. Hetzelfde spel
letje werd enkele dagen achtereen her
haald, zo lang tot het kind het heel ge
woon vond en er niet meer om vroeg.
Ik heb dit altijd een eenvoudige oplossing
gevonden; wellicht kan ze voor andere
moeders ter navolging dienen.
L. VREUGDENHIL, Velsen
In dez« rubriek worden eenmaal per
week brieven opgenomen, die met uit
drukkelijk verzoek tot publikatle aan de
redactie worden toegezonden; voorwaar
den tot publikatle zijn:
Het onderwerp dient van genoegzaam
algemeen belang te zijn en uit het oog
punt van dat algemeen belang te zijn
beschouwd
9 De inzender moet de brief met zijn
volle naam en adres ondertekenen en
instemmen met de vermelding van zijn
naam en woonplaats. (Dus geen pseudo
niem of initialen)
De brief moet gesteld zijn in behoorlijk
Nederlands en in begrijpelijke, beknopte
vorm.
De redactie behoudt zich het recht voor
de brief ter publikatle te bekorten op
niet essentiële punten, of opneming te
weigeren
Opneming van een bepaalde brief be
tekent allerminst, dat de redactie het
een£ is met daarin vervatte meningen of
argumenten
De rubriek „Van dag tot dag" bij het
overlijden van Dr. Albert Schweitzer heb
ik met instemming gelezen.
Het gaf een verwarmend beeld van een
mens die zich geheel voor de lijdende
mensheid heeft ingezet.
In het begin van uw artikel schrijft u:
.,Een van de grootste figuren van onze
tijd dr. Albert Schweitzer is overleden en
zijn dood zegt de jongere generatie waar
schijnlijk minder dan het geval zou moe
ten zijn."
Aan deze uitspraak dacht ik, toen ik
aan de kinderen vroeg of bij het overlij
den van dr. Albert Schweitzer op school
nog aandacht geschonken was. Maar op
beide scholen (mulo en gvlo) hadden ze
er van de leerkrachten niets over ge
hoord*.
Het is jammer, want in een wereld
waar Auschwitz, Vietnam en negerdiscri
minatie kunnen zijn, had deze „inspira
tor" voor de „eerbied van alle leven"
toch wel meer aandacht verdiend!
G. J. W. v. d. BERG, Haarlem
Paus Paulus heeft tot hulpbisschop van
Roermond benoemd deken H. Th. E. Beel,
pastoor van de H. Gregorius-parochie te
Brunssum.
Mgr. Moors heeft reeds geruime tijd ge
leden paus Paulus om een hulpbisschop
gevraagd omdat het bisdom Roermond,
dat in snelle ontwikkeling verkeert, te
groot is om alleen te besturen en omdat
zijn gezondheidstoestand hem noodzaakte
het kalmer aan te doen.
Mgr. Moors heeft namelijk na de twee
de zitting van het concilie een hartaan
val gehad, waarvan hij wel is hersteld,
maar die hem toch dwingt voorzichtig aan
te doen. De hulpbisschop van Roermond
was pas enkele weken geleden benoemd
tot opvolger van mgr. Terstappen als de
ken van Roermond en op 12 augustus tot
kanunnik van het metropolitaan kapittel.
Mgr. Beel, die tevens werd benoemd tot
titulair bisschop van Sucarda, is de ne
gen jaar jongere broer van prof. dr. L.
Beel, vice-president van de Raad van Sta
te.
Met de volgende schepen kan zeepost
worden verzonden. De data, waarop de
correspondentie uiterlijk ter post moet zijn
bezorgd, staan achter de naam van het
schip vermeld. Argentinië: ms Cap San
Antonio 12 sept, en ms Aldabi 14 sept.;
Australië: ms Port Adelaide 15 sept.; Bra
zilië: ms Cap San Antonio 12 sept.; ms
Aldabi 14 sept. en ms Graveland 15 sept.;
Canada: ms Tindefjell 15 sept.; Chili: ms
Burgenstein 12 sept.; Kenya, Oeganda,
Tanganjika: ms Africa 18 sept.; Ned. An
tillen: ms Maron 14 sept.; Suriname: ms
Medon 12 sept.; Verenigde Staten van
Amerika: ms Korendijk 15 sept.; Z.-Afrika
(Rep.) m.i.v. Z.-W.-Afrika ms Edinburgh
Castle 12 sept. en ss Ommenkerk 15 sept.
Inlichtingen betreffende de verzendings
data van postpakketten geven de post
kantoren.
De Amerikaanse staat Florida is ge
teisterd door de orkaan Betsy. Er is
voor miljoenen schade aangericht.
Dit is een beeld uit Miami Beach:
een ondersteboven gewaaide auto
en zwiepende bomen. (Telejoto).
Advertentie
en... bestel tijdig!
De Australische regering heeft de heer
A. R. Cutler benoemd tot ambassadeur
in Nederland.
De heer Cutler, die 49 jaar is, was tot
voor kort consul-generaal in New York.
Hij zal in de loop van deze maand zijn
nieuwe ambt aanvaarden als opvolger
van ambassadeur W. R. Crocker, die
sinds april 1962 Australië in Nederland
vertegenwoordigde.
Van onze correspondent)
PARIJS In Parijs wordt dezer dagen
de komst verwacht van twee officiële
boodschappers van de Sovjet-inkoopcen
trale, die onderhandelingen komen voeren
over het omvangrijkste exportcontract
dat tot dusver door Frankrijk ooit met
een communistisch land uit Centraal-Eu-
ropa werd gesloten. Het contract, dat be
trekking heeft op de installatie door de
Fransen in de Sovjet-Unie van twee fa
brieken voor celluloseproduktie beloopt
een bedrag van 470 miljoen franc. Vol
gens Franse regeringskringen is de zaak
vrijwel rond en behoeft met de Russische
vertegenwoordigers alleen nog maar de
betaling te worden besproken.
In een wat minder ver gevorderd sta
dium bevinden zich bovendien nog Frans-
Russische handelsbesprekingen over de
verkoop van andere fabrieks-installaties
ten bedrage van ruim 300 miljoen franc.
En andere Centraaleuropese volksdemo
cratieën hebben met de Fransen geduren
de de eerste helft van dit jaar al leve
ranties getekend over een bedrag van bij
na 530 miljoen franc. Roemenië alleen
heeft van die som al 242 miljoen voor
zijn rekening genomen voor de aankoop
van enorme elektrische centrales.
Frankrijk toont bovendien een actieve
belangstelling voor China door binnenkort
in Peking een van de grootste handels
beurzen te organiseren die ooit in het Ver
re Oosten is gehouden.
In vergelijking tot vorig jaar zijn de han
delsbetrekkingen tussen Frankrijk en het
Oostblok nu al met 35 percent uitgebreid.
Frankrijk spant zich dan ook zichtbbar in,
zijn positie te verbeteren in het offensief
dat de westelijke landen hebben geopend
om de Centraaleuropese markten te ver
overen. Tot dusver gaat naar Oost-Euro
pa echter nog maar vier percent van de
Franse export. Wel zijn deze landen de
beste klanten van Frankrijks indistrie van
fabrieksuitrustingen.
In Parijs spreekt men van een zeer be
moedigend begin sinds de politieke ont
dooiing in Europa is begonnen. En men zal
hier de toekomst van de economische be
trekkingen tussen Oost en West met nog
meer vertrouwen tegemoet zien als de
liberalisatie van de communistische han
delsrelaties verdere voortgang mocht vin
den.
Advertentie
3
Binnenkort zal op de Noordzee voor de
kust van Nederland weer een aantal oefe
ningen in „het overleven" worden gehou
den voor vliegend personeel. Op 14 en 30
september zullen daaraan, naast vliegers
van de tactische luchtstrijdkrachten en
van het commando luchtverdediging van
de Koninklijke Luchtmacht, ook vliegers
van de Amerikaanse en van de Westduit-
se luchtmachten deelnemen. De deelne
mers zullen door het patrouillevaartuig
Hef ring van de Koninklijke Marine „over
boord" worden gezet, enige uren rond
dobberen in de meegenomen opblaasbare
rubbervlotten en daarna door helikopters
van de Koninklijke Luchtmacht worden
opgepikt.
Op 23 september, wanneer een groep
Nederlandse vliegers 'n soortgelijke oefe
ning zal ondergaan, wordt daarbij het ap
paraat van de op het vliegkamp Valken
burg gestationeerde opsporings- en red
dingsdienst ingeschakeld. Vliegers, vlieg
tuigen en helikopters van de Marine
Luchtvaart Dienst, die bij de opsporings-
en reddingsdienst zijn ingedeeld, zullen de
op de Noordzee drijvende vliegers moe
ten opsporen en aanwijzingen geven voor
het redden.
