Spanjaard Carlo Etayo
leeft eeuwen te laat
Ontploffing op
Canadees schip
Die nieuwe OMO?... Zou 'k niet graag
meer missenOok Ieetl
stuk witter"
zegt mevr. J. Plu - Tulling te Rotterdam
Met Onto wast U werkelijk witter
Waarnemend gemeentesecretaris
W. C. Huisman gehuldigd
Inbraak in winkel
aan Breestraat
Noor der sluis eiland
wordt bepantserd
Te snel gereden
IJM 44 vond op Noordzee
een verlaten sloep
GOEDE ZORG
KOST TIJD!
WOENSDAG 15 SEPTEMBER 1965
4
Marine-officier imiteert oude zeevaarders
Avontuur
Net als toen
Mevrouw Plu zegt het. Maar alleen zélf wassen kan U overtuigen. Uw ogen
bedriegen U niet. Kijk naar Uw grote was: alles werkelijk witter. Kijk naar
het spoelen: stukken vlugger. En kijk naar Uw nylon, no-iron en andere
moderne stoffen. Een speciaal ingrediënt in het OMO-poeder maakt ze
weer prachtig wit. Even wit als de lakens en slopen die U hebt gewassen
in vernieuwde OMO, het complete wasmiddel.
Wilt u
dat wij
uw
advertentie
zo goed
mogelijk
verzorgen
Zorgt u
er dan voor
dat uw
advertentie
zo vroeg
mogelijk
in ons
bezit is
WEEKABONNEMENTEN
(Van onze correspondent)
MADRID Van de 43-jarige marine
officier Carlos Etayo zeggen de Span
jaarden dat hij in een verkeerde tijd ge
boren is. Hij had eeuwen geleden moe'
ten leven, zo tegen het einde van de
vijftiende eeuw, toen Columbus zijn
eerste fantastische tocht over de onbe
kende oceaan maakte, met een handvo
baardige en rauwe avonturiers, op zoek
naar goud en roem. Carlos Etayo zou
een van hen geweest zijn, want in zijn
hart leeft dezelfde drang naar avontuur
en ook in zijn uiterlijk lijkt hij op de
grote Spaanse zeevaarders die een we
reldrijk hebben gevestigd.
Men vergelijkt hem met Herman Cor
tes de veldheer die met driehonderd sol
daten, enkele paarden en honden het Me
xicaanse rijk van koning Motecuhzoma
veroverde en vernietigde. Want Carlos
Etayo lijkt als twee druppels water op de
oude portretten die van Cortes zijn ge
schilderd.
Etayo demonstreert zijn heimwee naar
de late middeleeuwen, toen de Spanjaar
den de meest drieste zeevaarders ter we
reld waren, met het nabouwen van karve
len en galjoenen, waarmee hij de opzien
barende tochten van zijn voorvaderen imi
teert. In de winter van 1962 maakte hij
met een bemanning van acht even avon
tuurlijke knapen, op een getrouwe kopie
van een klein middeleeuws karveel, de
zelfde tocht als Columbus in 1492. Zes
tig dagen zwalkte hij met zijn klein
houten schip, zonder instrumenten en zon
der radio, over de Atlantische Oceaan al
vorens Amerika te bereiken.
Daarna voer hij uit voor een nieuw
avontuur. Hij wil de allereerste reis om
de wereld, die van 1519 tot 1522 werd vol
bracht door de Spaanse Portugees Fer
nando de Magallanes, nabootsen.
Carlos Etayo wil met deze tochten niets
bewijzen. Hij joekt louter en alleen het
avontuur. De tocht die hij in 1962 heeft
gemaakt met een nabootsing van het
kleinste schip uit de vloot waarmee Co
lumbus zijn reis naar Amerika heeft vol
bracht, de „Nina", was beslist moeilijker
dan die van Columbus zelf. De ontdek
ker van Amerika vertrok met drie sche
pen en achtentachtig opvarenden. Het
vlaggeschip van Columbus, de „Santa Ma
ria", was vele malen groter dan de kleine
„Nina": Etayo deed het met negen man
op zijn kleine scheepje, dat geheel van
hout was gebouwd, zonder draadnagels
of spijkers, maar met houten pennen zo
als in de middeleeuwen gebruikelijk was.
Radio was niet aan boord en voor de
navigatie werden een houten sextant en
kaarten uit de tijd van Columbus ge
bruikt. Na het volbrengen van zijn toch
heeft Etayo zijn scheepje aan een Ameri
kaans kermisexploitant verkocht en het
schijnt de bedoeling te zijn dat het nog
eens wordt gebruikt voor een film over de
opzienbarende reizen van de grote zee
vaarder Columbus.
Ook bij de bouw van zijn nieuwe schip,
waarmee hij de reis van Fernando Ma-
gellanes wil imiteren, is Etayo uiterst
consciëntieus te werk gegaan. Zijn schip
verschilt in niets van dat waarmee op
de grens van de vijftiende en zestiende
eeuw de Spanjaarden de „Nieuwe Wereld"
ontdekten. In het vissersplaatsje La Guar-
dia aan de Atlantische kust in Noord-
Spanje is enkele maanden geleden dit
nieuwe schip te water gelaten. Het meet
zestien ton, is 12 V2 meter lang en nog geen
vier meter breed. Het is gebouwd uit
het hout van sparren en eiken van Gali-
cië, en met dezelfde gereedschappen en
op precies dezelfde manier als in de zes
tiende eeuw de Spaanse kastelen in deze
vissersplaats werden gebouwd. Als pro
viand nam Carlos Etayo hetzelfde mee
als de zeevaarders vier eeuwen geleden:
graan, bonen, rijst, scheepskaak en dui
zend liter donkerrode wijn uit Pamplona,
waar Etayo werd geboren.
Kortom, alles aan boord van dit schip is
gelijk aan hetgeen eeuwen geleden werd
gebruikt. Zelfs de wijnbekers en de bor
den zijn van hout. Het schip is „Olat-
rane" gedoopt, de naam van een berg in
Navarra, de geboortestreek van Etayo,
waar altijd een zo vaste wind waait als
deze avonturier op zijn lange tocht rond
de wereld hoopt te hebben.
Hoe lang Etayo onderweg zal blijven,
weet hij zelf niet, evenmin als Fernando
de Magallanes dat wist toen hij in 1519
met vijf schepen 270 man en een leeftocht
voor twee jaar uit de haven van Sevilla
wegvoer. Na de eerste reis van Colum
bus in 1492, is deze tocht van Fernando
de Magallanes het opzienbarendste avon
tuur uit de historie van de vroege zee
vaart. Magallanes heeft gedaan wat Co
lumbus eigenlijk van plan was. Hij heeft
een route gevonden door het oosten naar
de Indischte archipel.
In dienst van de Portugese koning Ma
nuel, zwierf de avonturier Fernando Ma
gallanes over de hele toenmaals bekende
wereld. Hij was een man, klein van pos
tuur maar met een ongelooflijke kracht
en uithoudingsvermogen. Hij was constant
daar te vinden waar gevochten werd en
hij liep zoveel verwondingen op dat hi.
tenslotte als een mismaakte door het le
ven ging.
Toen hij van de Portugese koning geen
middelen kreeg voor een tocht naar Zuid
Amerika, liet hij zich naturaliseren tot
Spanjaard, waar hij van de jonge keizer
Karei V geld en schepen voor zijn tocht
kreeg. In 1519 zeilde hij met vijf schepen
en met tweehonderdzeventig man uit de
haven van Sevilla weg. Drie jaar later
keerde slechts één van de schepen met
achttien overlevenden terug van deze eer
ste reis rond de wereld.
De schepen waren de hele westkust van
Zuid-Amerika afgevaren totdat zij aan
de zuidpunt van het huidige Argentinië
en Chili, de straat van Magallanes ont
dekten en terecht kwamen in de Stille
Oceaan. Magallanes die tijdens deze
tocht met eigen handen de opstandige
kapiteins van zijn vijf kleine en oude
scheepjes letterlijk in de boeien had ge
slagen, stierf op het eiland Cebu in de
buurt van de Phüippijnen, toen hij de in
heemse vorst probeerde te helpen bij een
gevecht tegen opstandige stammen.
Slechts een van zijn vijf schepen wist de
reis te volbrengen en bracht bij zijn terug
keer in Spanje een lading kruidnagelen
mee, die zoveel geld opbracht dat daar
van alle schepen en alle kosten van de
drie jaar durende reis aan keizer Karei
V konden worden terugbetaald.
De moderne Spaanse avonturier Carlos
Etayo hoopt er veel minder dan drie
over te doen. Hij zal zich onderweg niet
laten ophouden om koningen in de Indi
sche archipel tegen opstandelingen te gaan
helpen. Hij weet ook nog niet zeker of
hij, nadat hij eenmaal door de straat van
Magallanes zal zijn gevaren, nog verder
door zal gaan. Het is zeer goed mogelijk
dat hij, eenmaal in Santiago de Chili aan
geland, zijn schip de „Olatrane", zal ver
kopen.
Zijn bemanning zal bestaan uit Spaan
se vissers die nog gewend zijn met kleine
zeilschepen op de oceaan te varen. In
1962 had hij op zijn tocht in het zog van
Columbus ook een Amerikaans journalist
aan boord. Deze zal hem nu zeker niet
vergezellen. Door middel van een reeks
kostbare processen heeft Etayo het boek
dat deze Amerikaan over het avontuur
met de „Nina II" had geschreven uit de
circulatie laten verwijderen.
De journalist Robert Marx, eiste daarin
alle eer voor het welslagen van de tocht
voor zichzelf op en noemde Etayo een
slappeling, die in perioden van gevaar zijn
hoofd verloor. Om een herhaling hiervan
te voorkomen heeft Etayo nu besloten het
verhaal over zijn nieuwe tocht zelf te
schrijven. Hij noemt dit nieuwe avontuur
belangrijker en gevaarlijker dan de
tocht van het Zweedse vlot „Kon Tiki".
Het varen met een middeleeuws schip
is volgens hem veel moeilijker en inspan
nender dan met een vlot van balsahout,
dat nauwelijks zinken kan.
MONTREAL (Canada) (AP) Vijf
mensen worden vermist na een ontploffing
dinsdag aan boord van het Canadese
vrachtschip „Fort William". Er brak na
de explosie brand uit. Het schip zonk.
Het lag gemeerd in de haven van Mon
treal, kapseisde en bleef op de modder
bodem liggen.
Het schip, 7900 ton, was ingericht voor
het vervoer van stukgoed. Het was in mei
in dienst genomen. Het had vaten olie
en carbid aan boord.
Gisterochtend werd in een zaak in elek
trische en huishoudelijke apparatuur aan
de Breestraat te Beverwijk ontdekt dat er
een inbraak was gepleegd. Men had zich
toegang verschaft door het openen van de
spanjoletsluiting van enkele deuren. Uit
een bureau in de zaak is een bedrag van
ongeveer 125 gestolen. Ook werden post
en plakzegels ontvreemd. De politie te
Beverwijk stelt een nader onderzoek in
naar de dader (s).
Al geruime tijd is men bij de IJmui-
dense sluizen bezig voorzieningen te
treffen die deze hoogstbelangrijke
werken beter moeten beschermen
tegen abnormaal hoog water. Daar
toe wordt in de sluiseilanden een
scherm van stalen damplanken in
de grond gedreven. Op deze be
pantsering zal later een aarden (fijk
worden opgeworpen die het sluizen-
complex en het achterland voor
overstroming moet behoeden. Op het
ogenblik krijgt het Noordersluis-
eiland zo'n stalen bepantsering aan
gemeten. De foto geeft een over
zicht van dit heiwerk dat met grote
omzichtigheid dient te gebeuren om
dat het gevaar niet denkbeeldig is
dat in het sluiseiland door het
zware dreunen scheuren zullen op
treden.
De Velsense politie heeft dinsdag op de
Hagelingerweg te Santpoort 26 personen
bekeurd wegens het overschrijden van
de maximum-snelheid.
DE KOPPEN
TEGEN ELKAAR!
Onder dieren wellicht
een bruikbare methode
om concurrentieproble-
men op te lossen.
In hot zakenleven is er
een betere weg, nl. het
adverteren in de
IJmuider Courant
U komt dan dagelijks bij
bijna 10.000 abonnees in
huis, die naar u willen,
luisteren.
Profiteer daarvan en
adverteer in de
IJmuider Courant
Aldus kan de heer Huisman er volgens
de burgemeester van zijn overtuigd dat
zijn vele verdiensten in brede kring bij
zonder worden gewaardeerd, niet in het
minst door het college, dat altijd dank
baar van zijn waardevolle adviezen ge
bruik heeft gemaakt. Vandaar dat burge
meester Bruinsma volledig instemde met
de koninklijke onderscheiding, en hij de
jubilaris toewenste dat deze nog vele ja
ren door hem in goede gezondheid mag
worden gedragen.
Vervolgens sprak wethouder J. Vessies
als de nestor van het college, om daar
bij te wijzen op de voortreffelijke on
derlinge verstandhouding, welke voor een
groot deel is te danken aan het feit dat
de heer Huisman wel formeel mag wor
den genoemd, maar toch nimmer de men
selijke verhoudingen uit het oog verliest.
Als geschenk van het college overhandig-
„Onkreukbaar, werkzaam en daad
krachtig". Dit zijn volgens burgemeester
J. G. S. Bruinsma van Beverwijk enkele
van de vele goede eigenschappen van de
heer W. C. Huisman, thans waarnemend
gemeentesecretaris van Beverwijk, die he
denmorgen op het stadskantoor van deze
gemeente ter gelegenheid van zijn veer
tigjarig jubileum in overheidsdienst op
hartelijke wijze werd gehuldigd. Aan het
slot van zijn toespraak maakte de bur
gemeester bekend, dat het de koningin had
behaagd de heer Huisman, op grond van
zijn vele verdiensten, te benoemen tot
ridder in de orde van Oranje Nassau. Di
rect daarop werden de jubilaris de ver
sierselen van deze orde door de burge
meester op de borst gespeld.
In zijn toespraak gaf burgemeester
Bruinsma onder meer te kennen dat het
hem veel genoegen deed zulk een groot
aantal belangstellenden bijeen te zien,
waaronder de burgemeester H. Nielen
van Heemskerk, het voltallige college
waarvan alleen wethouder Hermes tot
zijn spijt was verhinderd talrijke raads
leden, alle hoofden van dienst en vele
personeelsleden. Voorts gaf spreker een
overzicht van de eervolle carrière van de
heer Huisman, die via de secretarieën van
Valkeveen, Meppel, Noordwijk en Smal-
lingerland zijn loopbaan ten slotte in Be
verwijk voltooide als referendaris en
waarnemend gemeente-secretaris. Naast
zijn ambtelijke beslommeringen wist de
jubilaris ook nog voldoende tijd te vin
den om zich verdienstelijk te maken in
de kringen van de hervormde kerk, on
der meer als president kerkvoogd en ad
ministrateur, waarbij zijn bemoeiingen
zich uitstrekten tot het bouwen en restau
reren van kerken en pastories. Ook is hij
administrateur van het sportfondsenbad.
de spreker de jubilaris de draagmedaille
van zijn pas ontvangen orde.
Hierna wachtte nog een lange rij van
sprekers om hun kennelijk oprecht ge
meente gelukwensen onder woorden te
brengen, waaronder de heer J. de Weijer
als nestor van de raad en de heer J.
Blok, die namens het secretariepersoneel
sprak. Zij getuigden eveneens van hun be
wondering en respect voor de vele capa
citeiten van de heer Huisman, waar zij
als stoffelijk blijk van waardering nog
boeken en boekenbonnen aan toevoegden.
Ook werd nog door enige sprekers het
woord gevoerd namens de hervormde ge
meente, aan welke felicitaties eveneens
diverse geschenken werden toegevoegd.
De jubilerende gemeentesecretaris had
dus alle reden voor een uitvoerig dank
woord, waarmee hij zich voor deze harte
lijke huldiging bijzonder erkentelijk toon
de.
De IJM 44 is in de afgelopen nacht
IJmuiden binnengelopen met aan boord
een 2,5 meter lange overnaadse sloep
met daarop de naam „Tar Baby". De
sloep werd op de Noordzee ongeveer 20
mijl noordnoordoost van het lichtschip
Texel ondersteboven aangetroffen. Twee
riemen zaten nog in de dollen bevestigd.
Naar de herkomst van de sloep wordt een
onderzoek ingesteld.
dienen uiterlijk op woenadag te «orden
betaald, daar de beaorger* op donder
dag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE
Burgemeester J. G. S. Bruinsma van
Beverwijk speldt de heer W. C.
Huisman de versierselen van de
orde van Oranje-Nassau op de borst.
