BADHUISDOUCHE WERD
OUVERTURE TOT KWART
EEUW FEESTMUZIEK
PANDA EN DE MEESTER-MACHINIST
■■11
t A i
Jubilerende Three Jacksons
na 25 jaar nog aan de top
PUZZEL NUMMER 36
gentlemen
prefer
Ons vervolgverhaal
door Marjorie Kinnan Rowlings
^üül
Congressen: nut
of onnut?
Rechter Tie en het levende lijk door dr, Robert van Gulik
VRIJDAG 17 SEPTEMBER 1965
21
(Geautoriseerde vertaling van Mien Crabberton)
Op oude fiets
Buitenlandse tournées
Drie gouden platen
üBiÉi
De namen der
prijswinnaars vindt men
op pagina 7
'is HAVE-
LOT ION
v 4, .-
WWMVWVWWWI/I
jwwvwwwww
GOUDEN OOGST
69)
Hij zei: „Cap'n, u hebt een blanke
ziel."
Tordell nam zijn pijp op en klopte
de half verkoolde tabak eruit. Hij
stopte haar opnieuw, langzaam de
verse tabak aanduwend met zijn
duim.
HOOFDSTUK XXIX
Tordell opende zijn ogen, onmid
dellijk wetend, dat hij in zijn eigen
bed lag. Hij bewoog zich genietend
onder de warme dekens. Hij zag dat
de zon nog niet op was. De kamer
was grauw. De wereld buiten zijn
vensters was zwaarmoedig en zwij
gend. Hij was klaar wakker alsof hij
lang en tot een laat uur geslapen
had. Hij keerde zich op zijn zijde en
keek door het noordelijke raam. De
grauwheid daarbuiten kwam niet
door de schaarste van het jonge
morgenlicht. Ze was dik en tast
baar. Hij bewoog zijn hoofd. Een
bemoste eik begon vorm te krijgen.
De buitenlijn van zijn silhouet was
doezelig, omneveld, de takken onbe
weeglijk. Hij herkende de dikke och
tendmist van de winter.
Ergens achter de aarde was de zon
bezig op te komen. Een verre warm
te trachtte de kilte te doordringen.
Hij hoorde water tikkelen op het dak
boven zijn hoofd. De eik werd zwart.
De brede stam was een donkere urn.
De mist trok op. Zij verspreidde zich
niet, al ijler wordend, zij behield
haar zwaar gehalte en rees als een
gordijn.
Tordell kon de ontginning aan de
overkant van de zandweg, zien. De
zandheuvels om de bomen en sprui
ten waren geel van de nog onzicht
bare zon. Hij zag palmstammen ver
schijnen. Hun schachten tastten nog
naar de verdwijnende nevel. Een
bundel ijl zonlicht trok over de ont
ginning. Een kardinaal begon te zin
gen. Zijn zang doorkliefde de mor
genlucht met helder geluid. Er wa
ren twee werelden: één als de kar
dinaal zong, één als de vogel zweeg,
de palmkruinen lieten zich zien, in
zwachtels van damp. Een lichte
wind bewoog en ze schudden zich
vrij. De mist bleef nog even aan hen
hangen, als het Spaanse mos aan de
eiketakken. Dan was zij verdwenen.
De kardinaal zong, zichzelf verlie
zend in één jubelstroom. De zon
overstraalde de nieuwe oranjetuin.
Hij hoorde haar stap niet door de
gang naderkomen. Ze sprak onver
wacht aan zijn deur.
„Cap'n?"
Hij hoorde haar, even schrikkend.
Hij keerde terug uit de mist en
maakte zich los van de vogelzang.
Hij had zich door deze dingen laten
inwikkelen, volkomen in beslag laten
nemen, zonder behoefte aan iéts an
ders. Geen andere wezens hadden
bestaan in die ogenblikken, die in
zichzelf rijk gevuld waren geweest.
Allie riep weer: „Cap'n?"
De zachte, bedeesde stem aan de
deur was die van zijn vrouw.
Hij dacht aan de groteske ceremo
nie van de vorige dag, aan de rond
reizende geestelijke, die opgewonden
was geweest en zalvend, en aan het
handjevol ongevraagde Purleyanen,
die hem begeleid hadden. Even had
hij zich nauwelijks kunnen weerhou
den hen weg te jagen. Toen had hij
zich beheerst en hun rustig verzocht,
heen te gaan.
Hij had niet kunnen verdragen, dat
de plechtigheid in zijn eigen kamers
voltrokken zou worden. Luke had
een vuur gemaakt in de achter-zit
kamer en de twee Brinleys hadden
naast elkander voor dominees bijbel
gestaan, zodat het Tordell even was
geweest, alsof dit het paar was dat
trouwde. Allie had onder de hele ce
remonie nerveus gebeefd, maar
Luke had daar gestaan met opgehe
ven, stralend gezicht, alsof hij zelf
de bruidegom was.
Zijn grote vreugde had Tordell
weer verzoend met de daad, die hem
in een laatste, kortstondige wanhoop
volkomen onmogelijk had geschenen.
De woorden, die hem aan het meis
je verbonden, waren hem geweest
als regendroppels in een toneelstuk.
Hij had begrepen, dat ze voor Brin-
ley alles waren Allies eindelijke,
veilige geborgenheid. Het voor hem
afgrijselijke gebed om huwelijksge
luk was voor de broer schoon en
goed geweest. Hier liggend in zijn
eigen bed, de zaak een voldongen
feit, voelde Tordell geen spijt. Het
was hem alsof hij, zelf zonder hon
ger, zijn voedsel aan gebreklijden
den had weggegeven.
Hij ging overeind zitten. De haard
lag vol as. De kamer was koud. Hij
kroop weer terug onder de dekens.
Hij voelde zich prettig, lichamelijk
en geestelijk in orde.
Hij riep: „Kom binnen, Allie!"
Ze kwam de kamer in, blij om zijn
goede stemming. Ze mocht naar zijn
kamerdeur gaan en tot hem roepen
en ze mocht binnenkomen en daar
door was het onmogelijk zich een
zaam te voelen of werkelijk verdrie
tig te zijn.
Ze zei: „Een kerstgave
Ze droeg iets dat hij niet goed kon
zien, ze hield het met beide handen
vast en liep wat gebogen door de
zwaarte. Hij keek over de rand van
.het bed, en zag nu, dat het voor
werp, dat ze zo zorgzaam droeg, een
eigengemaakte houtmand was, met
noteblokken gevuld. De mand was ge
maakt van ineengevlochten hout
spaanders. De sterke gebogen steel
van een groot palmblad was tot
handvat aangebracht. De ruimte tus
sen het handvat en de houtblokken
was gevuld met takjes hulst en
mistletoe.
Ze zei: „Ik en Luke zijn d'r een
hele tijd geleden aan begonnen." Ze
aarzelde even en ging voort: „En nu
is-ie af. Voor Kerstmis."
Hij pantserde zich tegen de verra
derlijk aanstormende gedachten aan
vroegere vrije en feestelijke dagen.
Hij deed zijn uiterste best luchtig te
spreken.
Hij zei: „Kerstmis schijnt me zo
wonderlijk toe hier, zo heel anders
dan in Engeland. Bloemen en zon en
vogels en dat alles.èn Kerstmis.
Wat doen de mensen hier in Florida
om het te vieren?"
„De mannen gaan meestal jagen."
„O, zo, ja.
Ze stond nog steeds met haar ge
schenk in de handen, onzeker, aarze
lend.
Ze zei nog eens: „De mand is voor
u."
„O ja, de mand!"
Hij ging rechtop zitten.
„Dat is 'n prachtig ding. Ik heb er
echt een nodig." Ze was al tevreden.
„Ik zal gauw een vuur aanmaken,
dan kunt u hem goed zien."
Ze bukte bij de haard, brak kleine
splinters dennehout af, die al vonk
ten tussen haar vingers, legde ze
handig bijeen en stapelde er de blok
ken op. De vlammen kwamen snel en
kronkelden zich als vurige tongen om
het hout. Een blauwige rook steeg op,
de onderste blokken vatten vlam.
Het vuur brandde vrolijk en gaf een
gloed van warmte en helder leven.
Hij zei: „Ik heb ook een kerstgave
voor jou."
Ze kwam uit haar gebukte houding
overeind en sloeg de handen tezamen.
„Krijg dat pakje maar eens, dat ik
mee heb gebracht van Sawgrass Lan
ding, je weet wel, dat aan mijn za
del hing."
Ze liep naar de kast, haalde het
pakje eruit en legde het op het bed.
Hij begon het papier los te wikkelen.
Ze trippelde haastig naar zijn kleed
hokje en kwam terug met zijn flanel
len kamerjas, die ze om zijn schou
ders legde. Ze trok haar handen snel
terug, om hem niet door haar aan
raking mogelijk onaangenaam te
zijn. Dan keek ze toe, met grote
ogen.
Hij had het dikkere papier losge
maakt en trok nu een pakje tevoor
schijn, nog in dun wit vloei gewik
keld, dat hij haar toereikte. Het voel
de hard en onbuigzaam aan. Ze
streek er overheen begon het lang
zaam open te maken. Zijn kerstge
schenk was een paar schoentjes van
fijn wit geiteleer.
Ze zette ze op het bed. Ze voelde
met één vinger aan het zachte glan
zige leer. Dan vouwde ze haar han
den op haar rug en bleef er stil
naar staan kijken.
(Wordt vervolgd).
(Van onze radio- en televisie-medewerkster)
ROTTERDAM. De Rotterdamse mannen van de gezellige meedeindeuntjes,
„The Three Jacksons", vieren deze week feest: Harry van der Velde, Piet Koop-
mans en Piet van Gorp herdenken gedrieën het feit dat zij in de zomer van 1940
in een Rotterdams badhuis elkaar hoorden fluiten onder de douche, daar over en
weer van onder de indruk geraakten, elkaar na afloop ernstig de hand schudden en
tot slot een accordeon-trio vormden, dat nu na 25 jaar nog steeds spring
levende amusementsmuziek brengt, die in ieder populair ochtendprogramma van
de radio gedraaid wordt en volmaakt onverslijtbaar is juist door haar gemis aan
pretenties.
Harry, Piet en Piet hebben in de 25
jaar dat zij in het muziekvak zitten (waar
van 20 jaar in de grammofoonplatenbusi
ness) de gehele opkomst meegemaakt van
de lichte platenindustrie in Nederland,
maar ook de grote veranderingen zien ko
men in de status van de amusementsmu
ziek. In de jaren '30, die sombere periode
van wereldcrises en werkeloosheid, was
een muzikant een soort kantjesafloper,
een man naast de maatschappij. Als, „The
Three Jacksons" die jaren vergelijken
met de welvaart van nu waarin een goe
de muzikant een respectabel burger is
die een goed stuk brood verdient, een
eigen flat heeft met een eigen auto, dan
stemt hen dat veel meer tevreden dan
al die successen die het trio in de afge
lopen 20 jaar met hun gigantische platen-
verkoop hebben geboekt.
Die helderheid van de heren, die leidde
tot dat bezoek aan het badhuis, kwam
op een goed moment, omdat ze op dat
tijdstip alle drie solistisch werkten in
moeilijke omstandigheden. De beide Pie
ten als accordeonisten in café's zonder
klanten, en Harry schnabbelend in kam
pen waar de Rotterdamse slachtoffers
van het bombardement waren onderge
bracht.
OVERIGENS: de drie kenden elkaar in
1940 al jaren. In 1933 werden Piet Koop-
mans en Piet van Gorp zwagers en gin
gen daardoor regelmatig met elkaar sa
menspelen. Beiden kwamen uit accordeon
verenigingen, evenals Harry van der Vel
de, die toen al een jaar of 7 beroepsmusi
cus was. Al van zijn tiende jaar af had
Harry dat in zijn hoofd gehad. Via het
mondorgel kwam hij op de knopaccordeon
bleek een uitblinker op muzieklessen en
kwam via een accordeonvereniging in het
Westland in contact met de destijds be
roemde Jack Willard. In 1925 formeerden
Jack en Harry in Hamburg een duo on
der de naam „The Two Willards". In 1939
kwam de mobilisatie in Nederland. Har
ry moest tien maanden dienen en bij zijn
terugkomst te Rotterdam bleek dat Jack
Willaard intussen met zijn dochter een
accordeonduo had gevormd.
HARRY zette zijn tanden op elkaar.
Met zijn accordeon achter op zijn oude
fiets trok hij langs de in kampen onder
gebrachte Rotterdammers, die door de
oorlogshandelingen alles waren kwijtge
raakt. Hij speelde met de moed der wan
hoop zijn kostje bij elkaar. Het was in
de dagen dat hij de zwagers Van Gorp
en Koopmans ontmoette en na een paar
keer repeteren was de zaak beklonken en
de Three Jacksons waren geboren. De
naam is een soort eerbewijs aan Jack
Willard „en bovendien: als er hier niets
buitenlands klinkt, deugt het niet."
TRIO'S ZIJN in deze tak van de muziek
heel zeldzaam, zeker als zij zo goed op
elkaar zijn ingesteld als deze drie Rot
terdammers. Piet Koopmans is de man
van de improvisaties, Piet van Gorp is
de man van de strikte melodie, Harry
van der Velde daarentegen speelt zijn har
monische ritmische akkoorden.
Hoeveel tientallen miljoenen mensen
hebben al op feestelijke avonden naar die
drie in fantasie uniformen gestoken man
nen gekeken met hun rood wit blauwe in
strumenten, hebben de rappe virtuositeit
bewonderd, de „medley's" meegeneuried
en er lekker op meegedeind?
Direct na 1945 begonnen ook de buiten
landse reizen. Eerst op heel bescheiden
schaal, naar Engeland b.v. Maar in 1947
begon al een lange tournee door Indone
sië. Sindsdien hebben zij alle uithoeken
van West-Europa gezien.
HUN GROOTSTE succes hebben de
Three Jacksons toch te danken aan hun
platenopnamen. Dat zijn inmiddels 55
medley's, 12 langspeelplaten en tweemaal
drie gouden platen. In 1945 begon deze
platenzege met een opname van de smart-
6. Het verhaal van de machinist had veel van Pan
da's werklust weggenomen. „Dat is ook wat moois,"
dacht hij bedrukt. „Treinen die zomaar spoorloos ver
dwijnen. ...en dat bij de spoorwegen! Het lijkt me
helemaal niet leuk om spoorloos te verdwijnen. Ik snap
niet dat er nog passagiers met deze trein durven rei
zenPlotseling schrok hij op. „De passagiers!"
riep hij uit. „Daar heb ik nog helemaal niet aan ge-
dacht! Ik moet de kaartjes nog controleren!" Vlug ver-
wisselde hij zijn pet voor die van conducteur en repte
zich naar zijn reizigers. Goedemorgenzei hij be
leefd, de coupé binnenstappend. „Mag ik even de kaar
tjes zien?" De passagiers, die bij zijn komst niet op-
of omgekeken hadden, schokten op uit hun spelletje
en drukten hun speelkaarten vast tegen zich aan. „On
ze kaarten zien?" herhaalden zij verontwaardigd. „Ver
bééld je..../ Nee hoor, dat is tegen de regels!"
lap „aan het strand, stil en verlaten",
nog zonder ritmische begeleiding. Het
nummer duurde maar heel kort, namelijk
ruim een minuut. Maar uit dit probleem
groeide het van de potpourri's, alias de
„medleys".
Er werd besloten om in het vervolg
ook ritmische begeleiding te nemen en
daardoor kwamen bassist-arrangeur Ger
Daalhuizen, Wim Sanders (gitaar) en
Kees Kranenburg sr. (drums) erbij. „Ge
weldige jongens" zegt Harry, „aan hun
medewerking hebben wij de helft van ons
succes te danken."
„EN WAT de andere vijftig percent be
treft: we kunnen het geweldig met el
kaar vinden, we houden van ons vak, we
hebben plezier en zolang de mensen ons
nog willen horen (en onze agenda's staan
Uit,
„Het kostte ons nooit enige moeite,
het publiek tot meedeinen te bewegen.
Maar hier op de feestboot, op onze
eigen Maas, gaat het vanzelf", ver
klaarden de Jacksons, „vooral als we
Geen woorden maar daden spelen.
vol hoor, kijkt u maar!) gaan we gewoon
door". Hun jubileumfeestweek is inmid
dels begonnen met een boottocht op hun
eigen Rotterdamse Maas. Het was wat kil
toen zij op het achterdek gedrieën het
Rotterdamse volkslied „geen woorden
maar daden", aanhieven, maar de ent
housiaste meedeinende feestgangers heb
ben hen warm gehuldigd. En van 17 op
18 september, wordt er in het Rotterdam
se Luxortheater een nachtfeest gehouden
te hunner ere onder de titel „The Jack
sons jubileum parade", als dank voor
het feit dat zij een kwart eeuw lang met
hun vrolijke deuntjes „bruiloften en par
tijen" hebben opgefleurd.
Horizontaal: 1 guirlande, 5 bolwerk, 10
stok, 12 bekend gebouw in Amsterdam,
13 zijtak Rijn, 14 geldstuk, 16 meisjes
naam, 18 gekleurde kwast als versiersel,
21 buitenhaven, 23 karakter, 25 plaats in
België, 26 inwendig lichaamsdeel, 27 gem.
in ZJH., 29 gem. in Gelderl., 30 bijrivier
van de Vecht, 31 zuiver, 33 vast deel van
een boom, 35 ketting, 36 godin der eeu
wige jeugd (Germ.myth.), 40 boom, 42
meisjesnaam, 45 als 12 horiz., 47 neerslag,
50 zuiver, 51 raamvormige opening in de
wand van een kantoor, 53 gem. in Gelder
land, 54 telwoord, 55 plaats in Duitsland,
57 bedrog (Barg.-), 58 Europeaan, 60 sluw
heid, 62 Europeaan, 63 water in Z.H., 64
glans, 65 drukte, leven.
Verticaal: 1 bijwinkel, 2 baan voor bal
spel, 3 bijwoord, 4 oude vr. datief van een,
6 leger Fr., 7 koning van Israel, 8 metaal
soort, 9 stad in Gelderl., 11 handvatsel,
13 vreemde munt, 15 kneedbak, 17 zot,
19 deel van een fornius, 20 haarvlecht, 22
nauw, 24 telwoord, 26 soort van halfaap
(meerv.), 28 plaats in Groningen, 30 heb
ben sommige schepen, 32 opening ener
fuik, 34 praktische wenk, 37 voorwerp om
een zeis aan te zetten, 39 cilindervormig
slaginstrument, 40 bijriviertje van de
Rijn in Duitsland, 41 heelkundig instru
mentje met mesjes, 43 soort van hert, 44
slot, 46 doornachtige plant, 48 stad in Bel
gië, 49 gem. in Gelderl., 51 jaargetijde, 52
pasgang van een paard, 55 nauwe opening,
56 inwendig lichaamsdeel, 59 priem, 61
sportterm.
Oplossingen, uitsluitend per briefkaart,
dienen voor woensdag a.s. in ons bezit te
zyn.
Oplossing puzzel nummer 35:
Horizontaal: 1 onder, 5 netto, 10 moer,
12 dorp, 13 ton, 14 toe, 16 pol, 17 Rr, 18
beeld, 20 M.O., 21 een, 22 sen, 24 kade,
27 lomp, 29 mandoline, 32 lam, 33 wei,
34 elk, 36 en, 37 Marne, 38 Aa, 39 Ida, 41
zee, 42 esp, 43 eigenaars, 46 Aldam, 47
meer, 49 aak, 51 Ben, 52 L.K., 54 roman,
56 re, 57 tak, 59 pas, 60 leb, 61 eden, 63
rede, 64 negen, 65 gesel.
Verticaal: 1 omtrek, 2 Noor, 3 den, 4 er,
6 ed, 7 top, 8 trom, 9 oploop, 11 roe, 14 ten,
15 els, 18 been, 19 Deli, 21 Edam, 23 none,
25 amandel, 26 roerend, 28 melasse, 30
dwaze, 31 linea, 32 lei, 35 kap, 40 Aïda,
42 eren, 44 gaar, 45 amen, 46 Aalten, 48
roebel, 50 kop, 51 bas, 53 kade, 55 man,
56 rede, 58 keg, 60 les, 62 Ne, 63 re.
NIEMAND is zeker van de werkelijke
waarde van congressen als instrument
voor de bedrijfsleiding. Eén ding is ze
ker: het is in elk geval een kostbare
manier om zaken te doen! Een vorig
jaar door Industrial Relations News
(New York) ingesteld onderzoek bracht
aan het licht dat 46 van de aan dit
onderzoek deelnemende firma's per
jaar ongeveer 1,3 miljoen dollar uitge
ven om hun kaderleden naar congres
sen te zenden; dat is gemiddeld 28.250
dollar per firma per jaar. Het totaal
aantal man-dagen op congressen door
gebracht, bedroeg voor 51 firma's over
één jaar 15.985.
Het merendeel van de geïnterview
de firma's vonden dergelijke bijeen
komsten een nuttige manier om hun
kaderleden op de hoogte te brengen
van nieuwe ontwikkelingen, contacten
te leggen, problemen te bepraten, hun
discussietechniek te verbeteren enz.,
om maar een paar voorbeelden aan te
halen. Ongeveer 20 percent van de aan
dit onderzoek deelnemende firma's
was negatief in hun mening en ver
oordeelden congressen e.d. als „water
plaatsen voor het uitwisselen van plat
vloersheden" en „als motief om te
spijbelen".
Met betrekking tot het uitbrengen
van een rapport over de besproken on
derwerpen en daaropvolgende discus
sies, bleken 50 firma's dit van hun ka
derleden te verlangen, 18 echter niet!
Leve de congressen!
Advertentie
ppppi
van 2.90 af een produkt
SSaT'.LUISTERHET
ER LIGT EEN VROUW
BENEDEN...EN IE
MAND BUKT ZICH
OVER HAAR HEEN
LAAT MIJ ALLEEN
SAAN, EDELACHT
BARE HET KAN 'N
MOORDENAAR
„STEMMEN..? IK
HOORNIETS.
kOMT DAAR ERGENS
VANDAAN. „MIS
SCHIEN...JA...
DEGENEN DIE WE HO
REN ZITTEN ACHTER DIE
DEUR: DE BALK DIE ER VOOR
HOORT STAAT DAAR NAAST
T LIJK
