„De moord op Marat" van Peter Weiss
AEG
„Niet als bewijs toegelaten"
Het weekeinde
Een Driestuiversopera Anno 1965
Jeugdige Francaise winnares in Delft
Laatste orgelbespelingen
van et zomerseizoen
AEG
MAANDAG 27 SEPTEMBER 1965
AUTOMATIC
TOASTER f59.75
Kinderboekenweek 1965
van de wereldkampioenschappen mondharmonica
Osborne-première bij de Nederlandse Comedie
Grandioos spel van Bob de Lange
Geen invochten
stoom
strijkijzer
De radio geeft dinsdag
HILVERSUM II. 298 m. 7.00 AVRO. 7.50
VPRO. 8.00-24.00 AVRO.
T elevisieprogramma
Mary Chase's „Harvey"
in Stadsschouwburg
Alle K.V.P.-ministers
hedenavond op het scherm
Succes voor
„Dameskoor Haerlem"
TWINTIG JAAR NA HET EINDE
van de Cultuurverstikking door de nazi's
begint de Duitse toneellitteratuur einde
lijk weer tekenen van leven te geven:
eerst was het „Der Stellvertreter" van
Rolf Hochhuth die internationaal de
aandacht trok; nu is ook de roman- en
toneelschrijver Peter Weiss er in ge
slaagd, tot ver over de grenzen furore
te maken met zijn stuk-met-de-lange-
titel, in het Nederlands door Bert Voe-
onverkort vertaald als „De vervolging
van en de moord op Jean-Paul Marat,
opgevoerd door de verpleegden van het
krankzinnigengesticht van Charenton
onder de regie van de heer De Sade". In
Londen heeft de opvoering van dit stuk
verleden jaar heel wat sensatie verwekt,
voornamelijk als gevolg van de protesten
van sommige lieden tegen de bloederig
heid en de gruwelijke schoktechniek van
Peter Brooks regie. In de Haagse Ko
ninklijke Schouwburg zijn dit weekeinde
de eerste Nederlandse vertoningen van
het werk gegeven door de Haagse Co-
medie, in een ietwat gekruisde versie en
een aanzienlijk minder bloederige en
schrikaanjagende vorm; protesten zal
men in ons land danook niet hoeven te
verwachten.
PETER WEISS HEEFT (zoals men
naar aanleiding van de Londense verto
ning al in ons blad heeft kunnen lezen)
met dit werk een stuk toneel-op-het-to-
neel willen geven om zodoende de opvat
tingen van Marat en De Sade omtrent
revolutie en niet alleen de Franse re
volutie tegenover elkaar te kunnen zet
ten en daarbij te laten zien hoe elk van
deze beiden door de werkelijke gang van
zaken ontgoocheld werd. Een gevaarlijke
en dubieuze opgave voor een toneelschrij
ver, die nu eenmaal door de praktische
beperkingen van het theater gewongen
wordt een dergelijk theoretisch debat zo
bondig samen te vatten dat er Weinig an
ders dan wat algemeenheden van over
blijven; en ook die vormen dan nog te
veel leerstellige abstracties om werkelijk
toneel te kunnen zijn. Maar in dit geval
kreeg de revolutie-filosoof Peter Weiss
onschatbare hulp van zijn tweede ik, de
man met theater-instinct, en samen heb
ben deze twee een stuk gebrouwen dat
in de strikt dramatische zin veel te wen
sen overlaat maar dat een kostelijk sce
nario vormt voor een toneelpresentatie
waar een regisseur met fantasie wonde
ren mee kan doen.
KRANKZINNIGEN die een toneelvoor
stelling geven, krankzinnigen die op hun
eigen manier de krankzinnigheden van
een revolutie uitbeeldende regie-
mogelijkheden voor een dergelijk gegeven
zijn vrijwel onbegrensd. En niemand die
er zich het hoofd over breekt dat in Cha
renton destijds weliswaar veel geestelijk
gestoorden werden verpleegd maar dat er
ook allerlei lieden met gezond verstand
tussen zaten, die men er alleen vasthield
omdat zij staatsgevaarlijk of zoals De
Sade de regering eenvoudig onwelge
vallig waren. Bij Peter Weiss zijn zij niet
slechts allemaal volslagen krankzinnig,
maar zij zijn ook krankzinnig op een ma
nier en in een stijl zoals heden ten dage
alleen de „kleine Moritz" zich nog een
geesteszieke voorstelt.
Maar goed, wij accepteren dat alles in
dit geval terwille van de „show" waar
voor dat scenario als aanleiding dient, zo
als we ook de kennelijk van Brechts
„Dreigroschenoper" afgekeken liedjesstijl
en dramatische compositie accepteren
als een onmisbaar onderdeel ervan. Men
zou die „show", uit dat scenario gebo
ren, inderdaad zelfs als een soort „Drie
stuiversopera anno 1965" kunnen beschou
wen, een herleving van het op muziek ge
zette sociale protest van 1928 maar dan
tot in het waanzinnige toe verhevigd
door de waanzins-elementen van de te
genwoordige tijd. Hier wordt gezongen
over massamoord zoals bij Brecht gezon
gen werd over diefstal en omkoperij; hier
danst men uitgelaten rondom de guillotine
zoals er toen gedanst werd rondom de
in verhouding zo vreedzame cel van
Mackie Messer. De wereld is veranderd
sedert 1928 en in die veranderde wereld
past „De moord op Marat" even feilloos
als de „Dreigroschenoper" paste in die
van toen.
DE OPVOERING DOOR de Haagse Co
medie is, in haar eigen getemperde, door
geen bloedspatje bezoeldelde stijl, een
meesterstuk van regie geworden, hier van
de regisseur Joris Diels. Geholpen door
pakkende (soms ook heel even aan Kurt
Weill herinnerende) muziek van Jurriaan
Andriessen, een vooral ruimte-scheppend
decor van Hep van Delft en kleurige kos
tuums van Has Noordhoek Hegt, heeft
Diels het enorme ensemble van meer
dan veertig mensen met vaste hand ge
leid en in een zeer beweeglijke, steeds de
aandacht gespannen houdende mise-en-
J'. ÏS&i 5
v
scène geplaatst. Maar ook de individuele
spelprestaties waren imponerend: Ko van
Dijk was, heel ingehouden, een weemoe-
dig-voorname, onder de zweepslagen ook
intens-menselijke De Sade, Anny de Lan
ge een prachtige, diep-tragische Charlotte
Corday, Max Croiset een verbeten, van
innerlijk vuur brandende Marat, Gijsbert
Tersteeg een vermakelijke vertegenwoor
diger van de Napoleontische ambtenaren-
aristocratie en Eric van Ingen een mooie
poppenkast-harlekijn van een omroeper.
Maar ook de kleinere rollen waren vrij
wel zonder uitzondering voortreffelijk be-
Advertentie
gebruikt
De Kinderboekenweek wordt dit jaar ge
houden van 27 oktober tot en met 6 no
vember. Het onderwerp van deze kinder
boekenweek wordt „Het Kind en de Die
ren wereld."
Tijdens de officiële opening, woensdag
avond 27 oktober in het aquarium van Ar-
tis te Amsterdam, zal de prijs voor het
kinderboek van het jaar uitgereikt wor
den.
Ko van Dijk als De Sade in het stuk
van Peter Weiss „De moord op
Marat".
zet; in het bijzonder vermeld ik de aan
grijpende Simonne Evrard van Ingeborg
Elzevier, de fanatieke Jacques Roux van
Wim van Rooij, en het fraaie viertal zin
gende clowns gevormd door Georgette
Hagedoorn, Jacco van Renesse, Kees Coo-
len en Jules Royaards. Deze laatsten ex
celleerden in 't bijzonder als zangers en
koorleiders van de prachtige Marseillaise-
persiflage aan het slot, op zichzelf ook
een glansstukje van Andriessen en Diels.
Het is vooral een kijkspel, deze Moord
op Marat met zang en dans, veeleer dan
het diepzinnige drama dat Peter Weiss
misschien heeft willen schrijven. En als
kijkspel heeft de Haagse Comedie het
perfect gepresenteerd.
Simon Koster
In Delft zijn dit weekeinde de Wereld
kampioenschappen Mondharmonica on
der auspiciën van de Fédération Interna
tionale de l'Harmonica gehouden. Er
stonden in totaal vijf wereldtitels op het
spel. In de klasse soli ging de titel naar
mej. Nicole Jordy uit Drancy (Frankr.)
die de trofee van de federatie alsmede
een legmedaille, geschonken door prinses
Beatrix, verwierf. Tweede werd mej. El
ke Armbruster uit Trossingen (Duitsl.),
die de legpenning van prins Bernhard
kreeg en derde Hans Eikermann uit
Wuppertal (Did.) die de beker van de ge
meente Delft won. De overige kampioe
nen waren: diatonische mondharmonica:
Aleksander Luposzek uit Krakau (Polen);
trio's: „Les Trois de l'Harmonica" uit
Lyon (Frankr.) groepen: „Los Meloma-
nos" uit Barcelona (Spanje); harmonet-
ta: Angelma Garcia Garcia uit Barce
lona.
De beste Nederlandse prestatie werd
geleverd door het Rhythme-trio uit Rot
terdam dat in de klasse der groepen ze
vende van de negen deelnemers werd.
De prijzen werden uitgereikt door de fe
deratievoorzitter, dr. O. H. Meyer. Het
was een voor velen verrassend concours.
Weinigen zullen vermoeden dat op een
zilveren reep met 24 gaatjes Paganini's
vioolconcert te blazen is, zoals Angelma
Garcia Garcia uit Barcelona dat deed. De
ouverture tot „Dichter und Bauer" van
Franz von Suppé werd door Jan Faber
uit ons eigen Bovenkarspel georgeld. Op
een van de twaalf harmonica's, die de
22-jarige Nicole Jordy uit Drancy steeds
in een boodschappentas bij zich draagt,
speelde zij een Beethovenconcert. Bela
den met bekers en medailles, maar wel
even angstig wit om de neus, stond dit
kleine muzieklerares je in haar rood-zij-
den jurkje later te buigen voor een storm
achtig applaus. Zij was de grote winna
res van het concours.
Voor de mannelijke deelnemers was
het sneu dat ook de tweede prijs in de
solistenklasse naar een meisje ging, de
lieftallige 19 jaar oude Elke Armbruster,
kampioene van Duitsland. Zij studeert
piano aan een conservatorium.
Rasmuzikanten zijn ook de zes van
Los Melomanos" uit Barcelona. Drie
voudig kampioen reeds na de vorige ont
moetingen sleepten zij nu ook weer in
Delft de hoogste eer voor groepen in de
wacht. Aleksander Luposzek voegde aan
dit internationale gezelschap een heel bij
zondere noot toe door als een van de heel
weinigen uit te blinken op de diatonische
harmonica.
De heer W. de Ruiter uit Kaatsheuvel,
directeur van de Stichting Werkgemeen
schap van Nederlandse Accordeon en
Mondharmonika-organisaties en admini
strateur van het Centraal Beraad voor de
Amateuristische Muziekbeoefening, werd
door de internationale federatiepresident,
dr. O. H. Meijer uit Londen, dank ge
bracht voor de perfecte organisatie.
In de Grote of St. Bavokerk geeft mor
gen, dinsdag 28 september 1965, 's avonds
van 20-21 uur, de stadsorganist Albert de
Klerk een concert op het Müllerorgel.
Zijn programma vermeldt van Joh. Sen.
Bach (1685-1750) Die Kunst der Fuge (in
de bewerking van Jos de Klerk): Contra -
punctus I, III, VIII en X; van Franz Liszt
(1811-1886) Phantasie und Fuge über den
Choral „Ad nos, ad salutarem undam".
Het laatste concert van dit seizoen in
de Grote Kerk heeft plaats op donderdag
30 september (15-16 uur). Klaas Bolt
speelt dan werken van Dietrich Buxte-
hude (Preludium en fuga G dur en de
Koraalfantasie: „Ich ruf zu dir, Herr Jesu
Christ"); van Johann Gottfried Walther
(Concerto del Sigr. Meck en „Lobe den
Herrn, den machtigen König der
Ehren"); van Johann Peter Kellner
(„Was Gott tut, das ist wohlgetan" en
„Preludium d moll); van John Stanley
(Voluntary g kl. t.); van Wolfgang A. Mo
zart (Variaties over het Wilhelmus); van
Johan Timmerman (Intrada Koraal en
Variaties over: „In dulci jubilo"); en van
Marius Monnikendam Toccata.
Op donderdagavond 4 november a.s.
zullen de stads organisten Albert de Klerk
en Piet Kee in een gezamenlijk concert in
het gemeentelijk Concertgebouw het ge
heel gerestaureerde Cavaille Coll-orgel
inspelen.
Tevens zal dan een eerste bespeling
worden gegeven op het nieuwe Flentrop
portatief. Aanvang 20.00 uur. De serie
winterbespelingen bestaat voorts uit de
volgende concerten: donderdag 16 decem
ber: Klaas Bolt; donderdag 13 januari:
Albert de Klerk; donderdag 17 februari:
Albert de Klerk; donderdag 17 maart:
Piet Kee.
Zondagochtendrecitals op de pier. De di
rectie van de E.M.S. organiseert op de
zondagsmorgens van 10, 17 en 31 oktober
en van 12 en 28 november recitals door
de pianist René Rakier, de zangeres
Germaine Stordiau, de pianisten Wim
Serlie, Maartje Laurentius en Gert-Jan
Kooien en het Gaffino Kwartet.
EEN TEAM van „Brandpunt" maakte,
zoals zaterdagavond bleek, een goede en
misschien ook wel nuttige reportage in
het massale kamp bij Rome, waar 4.000
zigeuner-pelgrims uit alle windstreken
thans vertoeven. In alle moderne talen
klonk daarbij uit hun monden de klacht,
dat zij, die evenals de Joden zo verschrik
kelijk door de Nazi's vervolgd werden,
nog steeds 't slachtoffer zijn van eeuwen
oude vooroordelen, die het hun vaak on
mogelijk maken een standplaats te vinden
en werk. De redactie van deze rubriek
haakte wijselijk aan het eind van het
avondprogramma in op het rapport van
de Rotterdamse afdeling van de „Sint
Adelbertsvereniging", waaruit bleek dat
de meerderheid van deze groepering van
Rooms-Katholieke prominenten bezwaar
heeft tegen de voorschriften van de kerk
inzake huwelijk en geboorteregeling. Het
interview, dat naar aanleiding van dit
onderzoek plaats vond met een priester
hoogleraar, was belangwekkend en teke
nend voor deze tijd van kerkhervorming,
waarin de stem van de leken steeds
krachtiger en invloedrijker wordt.
Nico Holtrop en Nic. Notten maakten
voor KRO en Firato een show rond Anne
ke Grönloh, die door de filmische en ori
ginele uitbeelding van twee liedjes voor
al in het begin bijzonder aardig was. En
voor de rest was het een niet ongezellige
show-uitzending, waarin naast Anneke
vooral het neger-kwartet „The Southlan-
ders" en de vier charmante „Parisiennes"
door hun zang opvielen.
Bij het vervoer van een subliem wit
paard, dat hij als verjaarscadeau voor
zijn goede vader gekocht had, bleef „Lit
tle Joe" geen moeilijkheid bespaard; dat
liet ons wel een nieuwe aflevering van
„Bonanza" zien. Het leek ons een wat ge
zocht trieste geschiedenis, die duidde op
vermoeidheid van de scenarioschrijvers.
Even goed echter kan het zijn, dat wij
van al die vele westerns, de laatste tijd
op de beeldbuis gekomen, wat vermoeid
geworden zijn.
Opnieuw bracht de NCRV gisteravond
de avondvullende musical „Vadertje
Langbeen" op 't scherm; dus schakelden
wij over op Nederland II, dat op „Sport
in Beeld" en het korte nieuws na, een
geheel buitenlands programma bracht
(wat niet misprijzend bedoeld is). Margie,
die tiener uit de „twenties" was voor het
laatst op de t.v. Het lieve kind moest
deze keer leren, dat romantische verliefd
heid en huwelijkse liefde twee verschil
lende zaken zijn Daarmee dan was ken
nelijk een eind gekomen aan deze serie,
vervuld van vertederende en dus knap
weergegeven bakvis-problematiek.
„Wilhelmsburger Freitag" was de titel
van Christian Geisslers televisiespel en
-film en het was wel een eindeloos lange
dag in het leven van twee pas getrouwde
mensen, die als zovele slachtoffers van
de hoogconjunctuur en haar status-zoeke-
rij gebukt gaan onder de geldzorgen, die
het kopen-op-afbetaling met zich mee kan
brengen. Albrecht Becker en Egon Monk,
het regie-duo van deze Noordduitse t.v.-
produktie, hadden het daarbij gezocht in
een minutieus naturalisme, dat filmisch
en fotografisch gezien, tal van bewonde
renswaardige fragmenten opleverde,
maar op den duur toch enige weerzin
wekte. Aangenomen mag echter worden,
dat het hun bedoeling en die van de
auteur was, met deze hoofdfilm van an
derhalf uur vele kijkers en kijksters een
bewegend spiegelbeeld van hun eigen le
ven te geven.
Damshuizer
Woordenboek Nederlandse taal. Bij K.B.
is benoemd tot lid van de rijkscommis
sie van bijstand voor het woordenboek
der Nederlandse taal prof. dr. W. J. H.
Caron, hoogleraar aan de Vrije Uni
versiteit te Amsterdam.
JOHN OSBORNE, Engelands „boze jongeman nummer één, is na de
laatste vier jaar met „Luther", „The world of Paul Slickey' en „Plays for Eng
land" enige vreemde uitstapjes in de richting van historisch drama en satire te
hebben gemaakt met zijn nieuwste stuk, „Inadmissible evidence vrijwel tot
zijn uitgangspunt teruggekeerd. Osborne is in dit stuk weer helemaal de boze,
zij het niet meer zo erg jonge man (hij is nu 36) en hij gaat weer te keer tegen
alles en nog wat tegen de samenleving, de Engelse bourgeoisie, de jeugd, de
ouderdom, de vrouwen, de mannen, en zelfs de mascottes voor de achterruiten
van auto's alsof het „Omzien in wrok" nog altijd zijn enige bezigheid is. Al
leen is de hoofdfiguur, bij monde van wie hij deze keer de fiolen van zijn toom
over het schouwburgpubliek uitgiet, nu ook een flink stuk ouder geworden dan
Jimmy Porter en (evenals Osborne zelf) in het bezit van een beter gevulde beurs
dan die eerste opstandeling uit 1956. En de ik-held is in dit nieuwe stuk niet alleen
boos op alles en iedereen, hij is nu ook tot zijn kruin vervuld van zelfbeklag, een
zelfbeklag dat zich slechts af en toe even kristalliseert tot zelfverachting.
DIE HOOFDPERSOON, Bill Maitland,
is eigenlijk een uit zijn kracht en uit zijn
generatie gegroeide nozem van middelba
re leeftijd, een erotomaan en alcoholist
met een hekel aan werken, maar die
niettemin op onverklaarbare (en door Os
borne ook onverklaard gelaten) wijze een
drukke praktijk met een flink kantoor als
rechtskundig raadsman heeft verkregen.
Toch komt hij al betrekkelijk vroeg in
het onvermijdelijke stadium van geeste
lijke en morele aftakeling, en op dat
punt laat Osborne hem in het stuk voor
zijn rechter verschijnen, daarbij in het
midden latend of die rechter Maitlands
eigen geweten dan wel de Juridische
Raad van Toezicht (die hem van on
ethische praktijken, verdenkt) of mis
schien wel de Opperrechter is. Het hele
stuk bestaat danook geheel uit Maitlands
oratio pro domo, zijn eindeloze en hul
peloze zelfverdediging, waarmee hij zich
probeert vrij te pleiten van schuld aan
zijn mislukking als mens, als echtgenoot,
als vader, als minnaar en als jurist, door
dit alles toe te schrijven aan zijn karak
terzwakte. besluiteloosheid en middelma
tige intelligentie. (De titel „Inadmissible
evidence" slaat duidelijk op deze getuige
nis, die de rechter ontoelaatbaar acht;
het woord „bewijs" in de Nederlandse ti
tel is volkomen misplaatst.)
MAITLANDS PLEIDOOI voor deze ab
stracte „rechter" (die alleen in 't begin
even als droombeeld verschijnt) heeft Os
borne in de vorm van een semi-realisti-
sche nachtmerrie gegoten, op het eerste
gezicht een deel van een etmaal op het
juristenkantoor, maar in feite een ver
beelde confrontatie van Maitland met
zijn levensmilieu: de meisjes die hij bij
reeksen heeft verleid in zijn hunkering
naar erotiek ter vervanging van de lief
de die hij zelf niet kan geven en daar
door ook van anderen niet blijvend kan
ontvangen, de getrouwde vrouwen met
huwelijks- en scheidingsproblemen waar
in hij telkens weer zijn eigen problemen
herkent, zijn bovenmenselijk geduldige
vriendin die hij voortdurend bezweert
toch vooral thuis te blijven (omdat hij
haar althans telefonisch bereikbaar wil
weten) maar die er tenslotte ook genoeg
van krijgt, zijn jonge assistent die hij
Advertentie
geen natte persdoeken
HILVERSUM I. 402 m. 7.00-24.00 KRO.
KRO: 7.00 Meditatie. 7.05 Lichte gram-
mofoonmuziek. 7.30 Nieuws. 7.40 Lichte
grammofoonmuziek en actualiteiten. 8.00
Overweging. 8.05 Lichte grammofoonmu
ziek. 8.30 Nieuws. 8.40 Voor de huis
vrouw. 9.35 Waterstanden. 9.40 Schoolra
dio. 10.00 Klassieke en moderne grammo
foonmuziek. 11.00 Voor de vrouw. 11.30
Populaire grammofoonmuziek. 11.50 Vol-
aan.vooruit, lezing. 12.00 Angelus.
12.03 Lichte Griekse muziek (gr.) 12.20
Voor de boeren. 12.27 Mededelingen t.b.v.
land- en tuinbouw. 12.30 Nieuws. 12.40 Ac
tualiteiten of grammofoonmuziek. 12.50
Licht orkest en koren. 13.30 Lichte gram
mofoonmuziek voor de tieners. 14.00 Voor
de plattelandsvrouwen. 14.10 Lichte gram
mofoonmuziek. 15.10 Lichtbaken, lezing,
lezing. 15.20 Lichte grammofoonmuziek.
16.00 Voor de zieken. 16.30 Onderweg: ge
bedsdienst. 17.00 Voor de jeugd. 17.50
Overheidsvoorlichting: Geschiedenis van
het luchtvaartwezen in de Nederlandse
Antillen. Spreker: R. Debrot. 18.00 Licht
orkest. 18.20 Uitzending van de Partij van
de Arbeid: Bij de tijd. Een 14-daagse ra
dio-uitgave van de Partij van de Arbeid,
onder redaktie van Gabri de Wagt. 18.30
R.V.I.: Dr. Jac. P. Thijsse, onbekommerd
levensgenieter en natuurbeschermer door
Kees Hana. 19.00 Nieuws. 19.10 Actualitei
ten. 19.30 Metropole orkest. 20.00 Holland
Festival 1965: Praags Philharmonisch
Koor, Rotterdams Philharmonisch orkest
en solisten: klassieke gewijde muziek.
21.45 Klassieke pianomuziek (grammofoon).
22.00 Gewijde muziek (gramm.) 22.20 Ac
tualiteiten of grammofoonmuziek. 22.25
Boekbespreking. 22.30 Nieuws. 22.40 Epi
loog. 22.45 Hart, hoofd en hand vragen
om woord en wijs, want leven moet je
met een lied. 23.25 Lichte grammofoon
muziek. 23.55-24.00 Nieuws.
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Ochtendgym
nastiek. 7.20 Lichte grammofoonmuziek.
VPRO: 7.50 Dagopening. AVRO: 8.00 Nws
8.10 Lichte grammofoonmuziek (8.25 De
groenteman). 8.45 Morgenwijding. 8.55
Grammofoonmuziek. 9.00 Voor de zieken.
10.00 Voor de kleuters. 10.10 Lichte gram
mofoonmuziek. (11.00-11.02 Nieuws. 11.02-
11.32 R.V.U.: De filmkeuring in een ver
anderende tijd, door H. Wielek). 12.00
Zang en piano: Lichte muziek. 12.27 Me
dedelingen t.b.v. land- en tuinbouw. 12.30
Overheidsvoorlichting: Uitzending voor de
landbouw. 12.40 Licht orkest. 13.00 Nws.
13.10 Actualiteiten en grammofoonmuziek
13.25 Beursberichten. 13.30 't Muzikanten
uur: klassieke en moderne kamermuziek
en koorzang. 14.40 Schoolradio. 15.00 Nieu
we grammofoonplaten. 15.30 Lichte
grammofoonmuziek. (16.00 Nieuws). 16.30
Voor de jeugd. 17.30 New York calling,
praatje. 17.35 Lichte grammofoonmuziek
voor de tieners. 18.00 Nieuws. 18.15 Ac
tualiteiten en grammofoonmuziek. 18.30
Licht ensemble met zangsolist. 19.00 Pa
ris vous parle. 19.05 Pianorecital: klassie
ke muziek. 19.30 Gamelan, indonesisch
programma. 20.00 Nieuws. 20.05 Leg 'ns
aan in Loosdrecht, gevarieerd program
ma. 21.40 Kunstrubriek. 22.00 Dansorkest
en zangsolisten. 22.30 Nieuws. 22.40 Actua
liteiten. 23.00 Franse muziek van deze
eeuw (gr.) 23.55-24.00 Nieuws.
BRUSSEL 324 m.
12.00 Nieuws. 12.03 Lichte muziek. 12.40
Weerbericht, mededelihgen en SOS-berich-
ten. 12.45 Grammofoonmuziek. 12.50
Beursberichten en programma-overzicht.
13.00 Nieuws en weerbericht. 13.20 Ka
mermuziek. 14.00 Nieuws. 14.03 Schoolra
dio. (15.00 Nieuws). 15.45 Lichte muziek.
16.00 Nieuws. 16.03 Beursberichten. 16.09
Gevarieerde muziek. 17.00 Nieuws, weer
bericht en mededelingen. 17.15 Lichte mu
ziek. 17.45 Moderne muziek. 18.00 Nieuws.
18.03 Voor de soldaten. 18.28 Paardesport-
berichten. 18.30 Lichte muziek. 18.45
Sportkroniek. 18.52 Grammofoonmuziek.
19.00 Nieuws, weerbericht en radiokro
niek. 19.40 Orkestmuziek. 19.50 Lezing.
20.00 Hoorspel. 21.25 Grammofoonmuziek.
21.30 Operettemuziek. 22.00 Nieuws en be
richten. 22.15 Amerikaanse volksmuziek.
23.00 Nieuws. 23.05 Stemmig gemengd
avondprogramma. 23.55 Nieuws. 24.00-0.10
Voor de scheepvaart.
VOOR MAANDAG
NEDERLAND I
NTS: 19.00 Nieuws in het kort. 19.01
Klaas Vaak. CVK-IKOR-RKK: 19.06 Ken
merk, de veertiendaagse informatieru
briek van de kerken. NTS: 20.00 Journaal
en weeroverzicht. 20.20 Politieke Partij
K.V.P. 20.30 Filmregie per fluit (Do it on
the whistle), film. 21.00 Eén zomer slechts
danste zij, film (beide keuringen 18 jaar).
22.30 De Eerste Wereldoorlog, documen
taire (deel 26). 22.55-23.00 Journaal.
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Nieuws in het kort. KRO:
20.01 Waauw, gedanste hit-parade. 20.25
Boeng Karno, Programma over Soekarno
NTS: 21.05 De verloren zoon, ballet. KRO:
21.40-22.05 Onze man in Keulen.
VOOR DINSDAG
NEDERLAND I
NTS: 10.45-11.35 Schooltelevisie. 19.00
Nieuws in het kort. 19.0 Klaas Vaak. 19.05
Journaal voor gehoorgestoorden. 19.33
Eva's herinneringen (Eve Memoire), pro
gramma over de emancipatie van de
vrouw. 20.00 Journaal. VARA: 20.20 Ach
ter het nieuws. 20.45 Tel uit je winst,
quiz. 21.20 Belphégor of: Het spook van
het Louvre, filmfeuilleton (IV) 22.05 Lief
delessen: licht muzikaal programma
NTS: 22.35-22.40 Journaal.
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Nieuws in het kort. VPRO:
20.01 Concert voor jonge mensen. 20.50
The Untouchables (Onaantastbaar) TV-
film. 21.40-22.15 Hallo, is daar iemand,
éénakter. 22.15-22.40 (CVKI/KOR): Ver
kiezen wat men niet wil: discussies over
de jongste verkiezingen in de Duitse
Bondsrepubliek.
veracht maar in de grond van zijn hart
benijdt Al die figuren zijn projecties
van zijn ego in conflict met zijn mede
mensen, projecties tot wie hij spreekt en,
als hij zelf even zwijgt, uit wie zijn ge
dachten spreken. Vandaar Osborne's voor
schrift dat de drie vrouwelijke cliënten
door één actrice en de homosexuele
cliënt door dezelfde acteurs als Maitlands
assistent moeten worden gespeeld (in het
laatste geval is het verband nog ondui
delijk), een voorschrift dat een onvoor
bereid schouwburgpubliek voor vreemde
raadsels plaatst.
VORMT DIT ALLES nu een drama?
Mijns inziens niet, hoe knap sommige
scènes ook zijn uitgewerkt en hoe knap
Osborne's dialoog ook is. Het stuk is één
lange karakteranalyse zonder echt dra
matisch conflict en zonder climax, het
document humain" van een man die be
klagenswaardig is om zijn menselijke
eenzaamheid maar daarbij zo vol ijzig
cynisme dat zijn zelfbeklag eerder afsto
tend dan ontroerend werkt. Wij zien Bill
Maitland wegzinken in de modder van
zijn bestaan, in zijn gewetensonderzoek
gemarteld door het besef dat zijn mede
mensen hem één voor één in de steek
laten; dat is stof voor een tragedie,
maar die tragedie heeft Osborne er toch
niet van kunnen maken, al heeft hij er
een indrukwekkende zij het veel te
woordenrijke gooi naar gedaan.
Dat tragedie-element is in de opvoe
ring door de Nederlandse Comedie (waar
van zaterdagavond in de Amsterdamse
Stadsschouwburg de première ging) wel
heel onvoldoende tot uiting gekomen.
Henk Rigters had, wellicht om de zwakke
kanten van het stuk te verdoezelen, in
zijn regie duidelijk gestreefd naar een
accentuering van alles wat er in de tekst
aan humor te vinden was, al ging dat
soms ten koste van de diepere betekenis.
Door zijn nogal nuchtere aanpak van het
stuk merkte men ook vrijwel niets van
de onwezenlijke sfeer waarin sommige
scènes zich moeten afspelen en die de
bedoelingen van de schrijver zou kunnen
verduidelijken. Er werd dus wel veel ge
lachen, maar daarmee is nog niet gezegd
dat er ook veel van Osborne's ideeën over
het voetlicht zijn gekomen.
GRANDIOOS WAS ECHTER het spel
van Bob de Lange in de onnoemelijk
zware rol van Bill Maitland, een vertol
king van zeer hoog niveau en fascinerend
door het enorme arsenaal van speldetails,
varianten en nuances waarmee De Lange
deze figuur van begin tot einde doet vi
breren van leven. Hij was in geen enkel
opzicht de mindere van Nicol Williamson,
die de rol het vorig seizoen in Londen
creëerde en die ik daar dit voorjaar heb
kunnen zien. Van de overige spelers noem
ik Allard van der Scheer (uitstekend in
zijn verhaal van de homosexueel), Wim
van den Brink als een Engels-nuchtere
jurist, Andrea Domburg als Bills laatste
verleidingsobject en Nell Koppen in da
drie rollen van de vrouwelijke cliënten.
Lous Hensen speelde de lijdzame vriendin
wat al te poeslief en de secretaresse van
Hetty Verhoogt was niet helemaal ge
loofwaardig. Over het „spel" van Vera
Beths in de zwijgende, maar daarom be
paald niet gemakkelijke rol van Maitlands
dochter zal ik zelf ook maar liever zwij
gen.
Hoe men ook over het stuk moge den
ken, alleen al om de schitterende creatie
van Bob de Lange moet men het gaan
zien. Hij had de ovatie, die hem zater
dagavond aan het slot van de voorstelling
werd gebracht, ruimschoots verdiend.
Simon Koster
Morgen, dinsdag, 's avonds om acht uur
treden in de Stadsschouwburg in Haarlem
de Haagse toneelgezelschappen DVS en
ADO op met het toneelstuk „Harvey" van
Mary Chase. Deze uitvoering heeft plaats
onder auspiciën van de Nederlandse Ver
eniging van Jongeren „Union". De Ameri
kaanse schrijfster ontving de Pulitzerprijs
voor het door haar in 1945 geschreven to
neelstuk. De regisseur is Harry van Win
kel.
De ministers Luns, Veldkamp, Bogaers,
De Jong en Bot zullen in de televisie-uit
zending van de KVP, hedenavond te 20.20
uur, een nadere toelichting geven op de
troonrede.
Minister-president Cals zal een slot
woord spreken. Dit is de eerste maal dat
alle KVP-ministers in één uitzending op
het scherm te zien zullen zijn.
In een concours voor zangkoren dat dit
weekeinde in Nijmegen is gehouden, heeft
het „Dameskoor Haerlem" succes ge
boekt. Het koor won de eerste prijs met
376 punten (het hoogste aantal) en lof der
jury in de afdeling „Uitmuntendheid".
Eenentwintig koren namen aan het zang
concours deel.
