OTTGERING
euro
p
Grootste stijging bij chemie
Onze industrie zette 8.4 pet
meer om in 2e kwartaal
KELTUM
r HOE IS HET ONTSTAAN?
Dinsdag: Kinderpostzegeldag
N.V.S.H.
Educatieve expositie over
kernenergie in Utrecht
FILMAVOND
vloerkleden
reinigen
f2.75
Regionalisme basis voor
Europese samenwerking
RTN reeds meer
dan 150.000 leden
Puntfilet
Belastingbrieven
kosten Rijk 5
a 7 miljoen
per jaar
„Atoms at Workkomt in maart
uit de VS. naar Nederland
Laat nu Uw
t
ZATERDAG 9 OKTOBER 1965
7
Voor het reinigen
van TAPIJTEN'
naar
door U zelf
gebracht en gehaald
f2.50 per ntf
Gritiek op discriminatie
bij rechtsbijstand
Dit is de lepel van het
klassieke Puntjilet-bestek
elegant en onafhankelijk van
voorbijgaande modegrillen.
In zilver en juwelierspleet
verkrijgbaar bij de juwelier.
Dit woord: FABEL
Dit woord: FAN
Dit woord: ELLIPS
Dit woord:
LUCIFER
Minister Vondeling:
Voeding en kleding
t
*2
OSRAM
MX. ZFTTTTTtJ
Stormloop op postzegels
in Vaticaanstad
Concurrentie
GOEDE
SEXUELE VOORLICHTING
en
OPVOEDING
helpt u hierbij.
Vragen over voorlichting
van mariniers
MEXICO - FOTOSAFARI AFRIKA - CEYLON en
WINTERSPORTPARADIJS SEEFELD (Oostenrijk)
Advertentie
per m1
Haarlem
Amsterdamsevaart 28-32 - Tel. 11561
Grote Houtstraat 5a - Tel. 10771
HeemstedeBinnenweg 137
Tel. 84373
Het basisprincipe van regionalisme is
zelfwerkzaamheid van de streken. Nieu
we organisaties als EEG, EGKS en Eura
tom hebben slechts aanvullende taken, zo
heeft dr. J. Linthorst Homan, Nederlands
lid van de Hoge Autoriteit der EGKS,
vanmiddag betoogd op een regionale con
ferentie van de „Raad der Europese ge
meenten" te Hasselt.
Elk territoriaal gebied, elke streek zal
er op den duur zelf voor moeten zorgen
dat het zijn leefgemeenschap ontplooit
door de wirwar van andere werkgemeen
schappen, nationaal en Europees, heen,
zo verklaarde hij. „Van boven af", zal
men alleen de algemene omstandigheden
kunnen scheppen, waarmee men „van
beneden af" zijn eigen streekprofijt kan
doen."
In de derde week van de actie tot wer
ving van leden-contribuanten heeft de
nationale omroepstichting, de R.T.N.,
meer dan 50.000 aanmeldingen binnen ge
kregen, aldus deelde de stichting gisteren
mee. Het totale aantal leden heeft hier
door thans de 150.000 ruim overschreden,
de actie zal worden voortgezet.
De deken van de Nederlandse orde van
advocaten, mr. F. baron van der Feltz,
heeft op de jaarvergadering te Middel
burg critiek geoefend op de discriminatie
die zich heden ten dage nog voordoet bij
de rechtsbijstand.
„Er is," zo zei hij, „geen gegronde re
den aan te voeren waarom degene die
voor kosteloze rechtsbijstand in aanmer
king komt, niet zijn eigen raadsman zou
mogen kiezen, evenals zijn economisch
bevoorrechte medemens. Dat dit in feite
officieel niet het geval is, moge historisch
te verklaren zijn, te verdedigen is het
niet.
Anderzijds zou de te verlenen rechts
bijstand normaal moeten worden beloond
op een zelfde wijze en naar dezelfde
maatstaven als thans bij de zogenoemde
niet-kosteloze behandeling het geval is.
Ook in dit opzicht dient elke discrimina
tie te verdwijnen. Het moet de advocaat
onverschillig kunnen zijn bij wie hij na
afloop van de zaak zijn declaratie moet
indienen."
Advertentie
Koninklijk* V*n Kempen Begeer-Zeist
Het Latijnse werkwoord fari be
tekent: spreken, vertellen en een fabula
is dus een vertelsel, een verhaal, een
verzinsel. In die betekenis kennen wij
nog fabelachtig: ongeloofwaardig, wat
men zich moeilijk kan voorstellen. Men
zegt bijvoorbeeld: hij heeft een fabel
achtig geheugen.
In de 18de eeuw kreeg het woord fa
bel een beperktere betekenis. Naar het
voorbeeld van de dierfabels van Aeso-
pus ging men het woord in het bijzonder
bezigen voor een dierverhaal met een
zedelijke strekking, een moraal. Bekend
zijn de fabels van La Fontaine. Het
Duits kent ook nog een werkwoord fa-
bulieren dat: fantaseren betekent.
Goethe zegt „die Lust zu fabulieren"
van zijn moeder geërfd te hebben.
In de gemeenzame spreektaal, vooral
van jongeren, worden vaak woorddelen
gebruikt in plaats van de gehele woor
den. Men zegt dat een jongen op het
gym is, later op een lab werkt bij een
prof, in dienst ruzie heeft met de luit,
met de bus naar de soos en naar de
Varsity gaat en 's avonds zijn tof fels
niet kan vinden.
Tot deze woordverkortingen behoort
het internationaal wordende Engelse
woord fan, waaronder men verstaat:
jeugdige bewonderaar van de een of
Het Griekse werkwoord leipein be
tekent: achterlaten. De samenstelling
elleipein is: in iets achterlaten, te kort
schieten, ontbreken. Van dit laatste
werkwoord is ellips afgeleid, een woord
dat gebruikt wordt in de taalkunde en
in de wiskunde en dat in beide gevallen
iets aanduidt waaraan iets ontbreekt.
Onder een elliptische zin verstaat men
namelijk een zin waarin geen persoons
vorm voorkomt, bijvoorbeeld: Wat een
lawaai om niets!
In de meetkunde verstaat men onder
een ellips een figuur waaraan de vol
maakte ronding van de cirkel ontbreekt.
Het is een der drie kegelsneden en zij
gelijkt op een wat plat gedrukte cirkel.
Het woord lucifer betekent: licht
drager. Eigenlijk is dit de naam van de
planeet Venus, wanneer die zich als
morgenster, dus voor zonsopgang, aan
de hemel vertoont. In Jesaja 14 12
wordt de koning van Babel „morgen-
sterre, sone des dageraets" genoemd, in
de Vulgaat luidt de vertaling: Lucifer.
Daar men meende dat met deze koning
de duivel werd bedoeld, werd Lucifer
nu gebruikt als naam voor de opperste
der afvallige engelen. Vondel noemt
Johannes de Doper Gods morgenster,
andere held, een voetballer, een film- I <™dat h« Jezus' komst aankondigt.
ster, een auteur enz. Er zijn zelfs fan
clubs van zulke hartstochtelijke ver
eerders. Het woord is eenvoudig een
deel van fanatic, ons woord fanatiek.
Het Latijnse fanaticus betekent: door
een godheid bezeten, dwepend. Veel
veranderd is de betekenis dus niet.
Omstreeks 1825 is de naam lucifer
gegeven aan het toen uitgevonden vlam-
houtje. Of men daarbij gedacht heeft
aan de naam Lucifer of het woord op
nieuw heeft gevormd uit lux (licht) en
fero (dragen) is nu niet meer vast te
stellen.
Gedurende het eerste halfjaar heeft de
Nederlandse industrie een omzetvergro-
ting kunnen behalen van 8,4 percent. In
totaal werd voor 2 miljard meer afge
leverd dan in het overeenkomstige tijd
vak van verleden jaar. Uit cijfers van het
Centraal Bureau voor de Statistiek valt
te berekenen dat gedurende januari-juni
voor een waarde van 25.767 miljoen
werd afgeleverd tegenover verleden jaar
23.762 miljoen. De stijging van de voor
export bestemde omzet is percentueel
gezien groter geweest, maar absoluut
bleef de stijging ten achter bij de omzet
naar de binnenlandse markt. De omzet
voor export bereikte een hoogte van
ƒ7.776 miljoen tegen ƒ7.053 miljoen,
hetgeen een stijging van 10,2 percent be
tekent.
De chemische industrie blijkt wat de
omzetvergroting betreft het meest voor
uitstrevend te zijn, waarbij het opvalt
dat er een zwakke tendens in de richting
De extra kosten aan administratie door
het Rijk door de belastingspaarbrieven
zullen jaarlijks naar schatting ongeveer
vijf a zeven miljoen gulden bedragen. De
kosten van een staatslening tot een zelfde
bedrag zouden echter ongeveer twee mil
joen gulden belopen. Dit zegt de minister
van Financiën dr. Vondeling in zijn ant
woord op de in het verslag van de Vaste
Commissie voor Financiën uit de Tweede
Kamer gestelde vragen over de Miljoenen
nota.
Met de voorgestelde tariefsverhoging
van de benzine-accijns met één cent heeft
de minister gemeend niet verder te moe
ten gaan omdat deze accijns nog in 1964
niet onbelangrijk is verhoogd en omdat
het wegverkeer reeds wordt getroffen
door de verhoogde motorrijtuigenbelas
ting en de te verhogen omzetbelasting op
personenauto's. Het leek de regering
voorts wenselijk bij de verdeling van de
zwaardere lasten over daarvoor in aan
merking komende goederen een zekere
spreiding te betrachten.
De benzinebelasting is geen bestem
mingsbelasting en kan dus niet gedeelte
lijk in het rijkswegenfonds worden ge
stort zoals was gevraagd. Ook zal de ver
hoging van de benzinebelasting niet leiden
tot verhoging van de motorrijtuigenbelas
ting voor dieselauto's. Verhoging van de
wijnaccijns kan niet op korte termijn ge
realiseerd worden in verband met een
daarop betrekking hebbend Benelux-ver-
drag.
van de binnenlandse markt valt waar te
nemen. De totale omzet van de snelste
expanderende bedrijfstak is in het tweede
kwartaal 12,2 percent groter geweest dan
verleden jaar, namelijk 2.007 min. tegen
1.788 min., terwijl de voor export be
stemde omzet met 11,9 percent groeide en
wel van 801 min. tot 897 min. Terwijl
de export verleden jaar 44,8 percent van
de totale omzet uitmaakte, kwam de che
mische industrie dit jaar op 44,6 percent.
Een veel minder snelle groei dan bij de
chemische industrie valt te constateren in
de omzet van de metaalnijverheid, waar
bij de scheepsbouw het totaal beeld in on
gunstige zin beïnvloedt. De totale omzet
van de metaalindustrie was in het twee
de kwartaal maar 5,4 percent groter dan
verleden jaar, maar de omzet voor export
nam met 6,2 percent toe. Het aantal van
de export in de totale omzet kwam daar
door van 38,2 percent op 38,3 percent. Het
totale omzetcijfer van de metaalindustrie
was 3.676 min. tegen verleden jaar
3.490 min. Hiervan had een bedrag van
1.409 min. tegen 1.325 min. betrekking
op de export.
In de voedings- en genotmiddelenindus
trie speelt de algemene welvaartsvergro
ting een rol bij de toeneming van de om
zet. In totaal werd voor een waarde van
3.866 min. afgeleverd tegen 3.465 min.,
hetgeen een vermeerdering was van 11,5
percent. Met eenzelfde percentage nam
de omzet voor export toe (van 719 min.
tot 802 min.) Het aandeel van de ex-
'i-z
i'
(Van een onzer verslaggeefsters)
DINSDAGMORGEN 12 OKTOBER -
na schooltijd - gaat de Nederlandse
jeugd op pad. Met papier en potlood
stappen de jongens en meisjes langs de
deuren, naar de familieleden en kennis
sen om Kinderpostzegels aan de man te
brengen. Het is ieder jaar voor hen een
sport geworden om zoveel mogelijk be
stellingen te noteren. Vorig jaar werd
vier miljoen gulden ten bate van het
kind verkocht, dat waren postzegels en
kaarten. Een respectabel bedrag; men
hoopt dat de actie - 1965 - de 39ste in
successie - nog een miljoen meer zal op
brengen.
Kinderen gaan op stap; kinderen ont
werpen dit jaar voor het eerst de
kinderzegels. Door het kind voor het kind.
(Het kopen komt dan nog voor rekening
van ouderen). De opbrengst van de kin
derpostzegelactie komt sinds 1924 ten goe
de aan alle tehuizen, instellingen, en or
ganisaties van alle gezindten die zich
bezighouden met de verpleging, verzor
ging en opvoeding van kinderen die
om welke reden dan ook bijzondere
zorg nodig hebben.
De hoofddirecteur Posterijen, de
heer A. G. de Vries, bij de ont-
werpertjes en -sters van de kinder
postzegel 1965 V.l.n.r. Marja Ver
hagen uit Stompwijk (8 jaar); Jan
Winter uit De Krim (8 jaar); Mien-
tje van der Beucken uit Neeritter
(7 jaar); Marianne Maas uit Rijs-
bergen (11 jaar); Anton van den
Wekken uit Nieuwerkerk (9 jaar).
Hieronder vallen alle: tehuizen voor
blinden en slechtzienden; instituten voor
doven en slechthorenden; tehuizen voor
lichamelijk gehandicapten; gezondheids-
en vakantiekolonies; tehuizen voor epi
leptische kinderen; kindersanatoria; kin
derziekenhuizen; asthmacentra voor kin
deren; medische kleuterdagverblijven;
tehuizen en organisaties voor geestelijk
gehandicapte kinderen; consultatiebu
reaus voor zuigelingen en kleuters; me
Advertentie
VATICAANSTAD (AP) Het Vaticaan
heeft een van de twee postkantoren aan
het St. Pieterplein tijdelijk moeten sluiten
nadat een menigte een stormloop onder
nomen had op de serie van vier post
zegels die maandag ter gelegenheid van
de reis van paus Paulus naar de V.N.
uitgegeven is.
Maandag is de verkoop van de speciale
serie begonnen. In de loop van de week
werd de toeloop zo groot dat de toon
bank, waarachter nonnen de zegels stem
pelden, in een der beide kantoren omver
gelopen werd. Italiaanse en Vaticaanse
politie moest de orde herstellen.
port in de totale omzet bleef daarmede
gehandhaafd op 20,7 percent. De textiel
nijverheid is een van de weinige bedrijfs
takken waar een omzetvermindering viel
te constateren, althans wat de binnenland
se markt aangaat.
Bij de uitvoering van exportorders kon
het been echter stijf worden gehouden,
waaruit kan worden afgeleid dat de te
rugloop niet aan vermindering van de
concurrentiekracht van onze textielbedrij
ven te wijten valt. In totaal werd door
de textielindustrie voor 873 min. omge
zet tegen 908 min. in het tweede kwar
taal van verleden jaar. Hiervan nam de
export 343 min. voor zijn rekening te
gen 335 min.
Ook voor de komende maanden ziet het
er voor de textielindustrie weinig roos
kleurig uit, afgezien nog van de nadelen,
die de bedrijfstak zal ondervinden door de
wederinvoering van de omzetbelasting op
textiel. Terwijl in de meeste sectoren van
het bedrijfsleven een verbetering van de
orderportefeuille valt te constateren, was
het orderbestand bij de textielindustrie
aan het einde van juni kleiner dan ver
leden jaar om dezelfde tijd.
Advertentie
Secretariaat
Nederlandse
M Vereniging voor
Sexuele
NVSH Hervorming
Voorduinstraat 47 rd., Haarlem
telefoon 02500-55643.
Steenbokstraat 31, IJmuiden,
telefoon 02550-7567.
w-/'. Wi
disch-opvoedkundige bureaus; tehuizen en
organisaties t.b.v. de bedreigde jeugd;
verenigingen voor gezinsvoogdij en patro
nages. Ook wordt financiële steun ver
leend aan het werk voor het kind in Suri
name en de Nederlandse Antillen en de
vrije jeugdvorming. Tenslotte wordt jaar
lijks een bedrag gestort in het Steunfonds
voor de Nederlandse Kinderbescherming.
De taak om de opbrengst van de jaar
lijkse actie te verdelen is in handen van
het Nederlands Comité voor Kinderpost
zegels. Dit bestaat uit tien vertegenwoor
digers van de Nederlandse Bond voor
Moederschapszorg en Kinderhygiëne, ver
der vertegenwoordigers van de Nationale
Federatie voor Kinderbescherming e.c
De voorbereiding en uitvoering van de
actie is in handen van de Stichting voor
het Kind.
Het financieren van het werk voor het
kind gebeurt deels door de overheid door
middel van subsidies en garanties, en
particuliere organisaties. Er zijn honder
den tehuizen en instellingen voor het kind.
Ieder heeft zo z'n eigen wensen en be
hoeften en is onmiddellijk gebaat bij het
extraatje van de postzegelactie. Een be
langrijk deel van de opbrengst, die op
basis van het aantal verpleegdagen wordt
verdeeld, vindt jaarlijks rechtstreeks zijn
weg naar de kinderen.
Verder wordt een deel van het geld be
steed voor de bouw, verbouw en uitbrei
ding van tehuizen. Het geld hiervoor
brengt men zelf bijeen en samen met de
overheidssubsidie kunnen plannen worden
verwezenlijkt. De eerste week van deze
maand nog werd aan tien tehuizen bijna
ƒ900.000 uitgekeerd voor verbetering van
de outillage en nieuwbouw. De Kruisver
enigingen kregen ook een belangrijk deel.
In de afgelopen veertien jaar bedroeg dit
bijna 4.500.000. Dit ten behoeve van hun
consultatiebureaus voor zuigelingen en
kleuters.
Het afgelopen jaar kregen zogenoemde
menggroepen (ook kinderzorg) een paar
ton uitgekeerd evenals Suriname en de
Nederlandse Antillen. Dit gewest krijgt
de eerste vijf jaren 150.000 per jaar af
zonderlijk om het werk voor en aan kin
deren op te bouwen.
De koek van het afgelopen jaar is eer
lijk verdeeld. De kassen waar het heen
ging zijn weer vet gespekt. Ieder jaar
echter is er voor het kind zoveel nodig.
Het lijkt een hoop, die vier miljoen van
het afgelopen jaar, maar er zijn nog tien
tallen instanties die het dit jaar alleen
met hun eigen geld moesten doen. Vol
gend jaar misschien komen deze „gepas-
seerden" aan de beurt? Als het geld uit
de portemonnee via de postzegel in de
centrale kas is gedeponeerd De jeugd
vertrouwt in dit geval op de volwassene.
UTRECHT Zes miljoen bezoekers
zagen tijdens de tournee door 22 landen
reeds de expositie „Atoms at Work", een
instructief geheel over de vreedzame toe
passing van de kernenergie. Nederland
krijgt deze expositie in maart 1966 in
Utrecht te zien. De Nederlandse regering
in casu het ministerie van Buitenland
se zaken en de vereniging voor kernener
gie uit ons bedrijfsleven „Het Nederlands
Atoomforum" hebben de Verenigde
Staten gevraagd deze expositie ook in
Nederland te tonen.
De tentoonstelling is ondergebracht in
een speciaal daarvoor ontworpen modem
ingericht geprefabriceerd gebouw, dat on
geveer 1000 vierkante meter tentoonstel
lingsruimte omvat. Men krijgt een over
zicht van de onderzoekingen ten behoeve
van industrie, landbouw en geneeskunde.
In Utrecht wordt de tentoonstelling onder
gebracht in de Merwedehal van de jaar
beurs.
Men zal er ook Nederlandse deskundi
gen aan het werk kunnen zien aan een
kleine onderzoekreactor en aan een appa
ratuur voor het opwekken van gamma
straling. De bezoekers zullen iets kunnen
zien en horen over het gebruik van kern
energie, waarvoor een groep Nederlandse
docenten aanwezig zal zijn.
Het tweede deel van de expositie is ge
wijd aan het demonstreren van de mo
Op de tentoonstelling zal ook een in
werking zijnde kernreactor met volledige
researchuitrusting te zien zijn, bediend
door Amerikaanse technici. Er zullen
rondleidingen worden gehouden voor
wetenschappelijke werkers, technici en
gevorderde studenten. Ook komt er een
gammastralingsapparatuur voor onder
zoekingen op het gebied van bestralen
van zaden, bloembollen, loten van plan
ten en biologische en farmaceutische
produkten.
Waarschijnlijk zullen Amerikaanse ge
leerden naar Nederland komen voor het
geven van colleges in universiteiten en
lezingen in ziekenhuizen. Voorts wordt in
Utrecht een congres gehouden onder aus
piciën van het Nederlands Atoomforum
met sprekers uit de Verenigde Staten en
ons land.
Over de „Qua Patet Orbis"-compagnie
van de mariniers, die voor „vredes
operaties" bestemd is, heeft het Tweede-
Kamerlid Wieldraaijer (P.v.d.A.) schrif
telijk vragen gesteld. Hij wil weten of
tijdens de voorlichtingslessen over Afrika
de volgende uitdrukkingen zijn gebezigd:
„De Afrikaan is anti-koloniaal, anti-wes-
demste technieken in het wetenschappe- ters, anti-blank, anti-democratisch, anti-
uji.j„ov. rvaiH- kanitalistisrhanti-christeliik". Over
lijk onderwijs op het niveau van de mid
delbare school. Het programma voor dit
deel staat onder toezicht van het perso
neel van het Oakridge Institute for Nu
clear Studies. Men kan drie klassen per
dag ontvangen van leerlingen van de
hoogste klassen van middelbare en
v.h.m.o.-scholen met hun leraren. Onder-
wijsautoriteiten en technici krijgen de ge
legenheid deze klassen te observeren tij
dens de lessen, die worden gegeven door
Nederlandse docenten die opgeleid zijn
door de Atomic Energy Commission uit
de Verenigde Staten.
kapitalistisch, anti-christelijk". Over
Zuid-Afrika zou zijn gezegd: „De positie
ve zijde van de apartheid is bijzonder
hoopgevend, de apartheid is zo slecht nog
niet, de heftige critiek op de apartheid uit
het buitenland is van elke grond ont
bloot."
„Vindt de minister dergelijke voorlich
ting aan strijdkrachten, die eventueel ter
beschikking van de VN moeten worden g«
steld, niet verbijsterend?" vraagt hij.
Het landmachtbataljon ter beschikking
van de V.N. is 44 Pantserinfateriebrigad*
„Johan Willem Friso" te Zuid-Laren.
Advertentie
Internationale Reisorganisatie Hotelplan N.V. en Passagekan
toor „Delftwijk" hebben de eer u uit te nodigen tot bijwoning
van een
op DINSDAG 12 OKTOBER 1965 - AANVANG 20.00 UUR
in de Bovenzaal van het Concertgebouw te Haarlem.
Getoond zullen worden films over
Kaarten zijn op aanvraag beschikbaar.
PASSAGEKANTOOR DELFTWIJK - Marsmanplein 9, tel. 63428
HAARLEM - Agenten HOTELPLAN N.V
v.