Balans van de vierde Parijse Biennale
Renmes
mm
>.■■■-.
Klank en kleur,
woord en stof
Verwarrendmaar waardevol voor wie zoekt
m
Catalaans licht in het werk van
Poppe Damave „In 't Goede Uur"
Morgen bijzonder concert in het Frans Halsmuseum
NEGEN MUZEN
WOENSDAG 13 OKTOBER 1965
11
DE ONTDEKKING, op de vorige biennale van Parijs,
was een „outsider", de Argentijnse schilder Segui die
met vier schilderijtjes van heel bescheiden afmetingen
vertegenwoordigd was. Intussen wil nu elke Parijse
kunstzaal tenminste één Segui in huis hebben en het
Rotterdamse museum heeft een groot doek van hem ge
kocht. Dit geeft dan weer eens moed aan degenen die het
nut van het deelnemen aan zo'n manifestatie betwijfelen.
De jonge Fransen kenden bovendien een prijs toe aan de
popgrafiek van de Engelsman Allan Jones, die nu op de
Biennale een welverdiende ere-tentoonstelling heeft.
Ontdekkingen van die betekenis hebben wij in deze vier
de biennale niet gedaan. Wel maakte van de, als geheel al
goede, Tsjechische inzending de tekenaar Dlouhy deel
uit, die een prijs heeft gekregen voor zijn zwart-wit
tekeningen met reliëf. Hij tekent po een beenderkleurige
ondergrond griezelige groeisels, die zich op sommige
plekjes plastisch uit het vlak verheffen en ook weieens
een stukje montage omspelen, zoals een wassen vingertje
in een heel klein glazen kastje. Zijn landgenoot Vesely
toont venijnige metaalplastieken, waaronder een die wij
voor onszelf „de monstrans van Satan" doopten. Een
goede schilder die geen prijs kreeg is de Venezolaan
Rodriguez. Zijn kleuren doen denken aan de snijkamer;
zijn figuren stellen „ruimtevaarders" voor, hulpeloos, in
onderzicht bekeken zo, dat men tegen hun voetzolen aan
kijkt, die tenen hebben als hondepoten.
Dolf Welling
Bob Buys
Kleurenfoto's in de Vishal
van Ernst Haas
g pp
De radio geeft donderdag
T elevisieprogramma
Parlementaire democratie
EEN WONDERLIJKE belevenis is het,
temidden van de Britse inzending te
staan, die met werken van vijf schilders
en vijf beeldhouwers een samenhangend
geheel vormt. Men ziet er vormen als uit
een moderner wonderland van Alice, op
een vreemde planeet. Vooral de bekroon
de schilder Huxley en de beeldhouwer
Witkin stemmen hierin voortreffelijk sa
men. Op Huxleys grote doeken ziet men
sporen die iets onbestemds m een onbe
paalde ruimte heeft nagelaten. De in
kunststof uitgevoerde cryptoplastieken
van Witkin zijn van een geconcentreerde
wezenloosheid. Ze hebben niets van
levensmiddelen, zoals wel de gigantische,
van plastic gemaakte broodjes met vlees
van de Amerikaan Claes Oldenburg, maar
ze zien er uit als dingen waarvan gulzige
maanbewoners kunnen zwelgen. Dit werk
is subtieler dan het Amerikaanse: under
statement in overstatement. De Britten
profiteren in Londen van prachtige school-
atelierruimte en van royale bijdragen van
de kunststof- en metaalverwerkende indu
strieën. Het is aan de resultaten duidelijk
te zien.
DE ITALIAANSE inzending bestaat uit
een ontwerp voor een kerk, gewijd aan
de Goede Moordenaar. Behalve de ma
quette worden voor deze kerk bestemde
werken getoond van zes schilders en drie
beeldhouwers. Over gebrek aan variatie
zal men in dat gebouw in elk geval niet
te klagen hebben. De schilder Mattia
derijen van Klapheck, die allerlei wel
bekende zaken in een sfeer van overreine
vervreemding weergeeft. De beeldhouwer
Hiltmann, die pas een Duitse kunstprijs
heeft gekregen, maakt nog steeds gebars
ten bronzen kogels, maar nu komt daarbij
iets figuratiefs bloot: een vrouwenkopje,
een vrouwenvoet, zo tussen de gewone
kitsch en het surrealisme in.
DE VERENIGD ARABISCHE inzending
is ditmaal, op één kitschkopertje na, heel
aardig, de Zwitserse heel steriel. De schil
ders van Cuba en Guatemala spelen in
een bijzonder mooie peintuur met voor-
Columbiaans aandoende motieven. De
Chileen Irarrazaval heeft ook al zo'n
fraaie peintuur voor nog wat esthetischer
bijna-abstracties. Zijn landgenote Valen-
tina Cruz kreeg een beeldhouwprijs voor
plastieken in een heel ongewoon mate
riaal, namelijk met lijm verstevigde jute.
Haar menselijke figuren hebben een stil
le, tragische allure. De bekroonde Brazi
liaan Dias maakt montages met plankjes,
bloedrode kussentjes van kunststof en ge
schilderde partijen. Vergeleken bij het
vroegere werk van de Italiaanse chirurg
Burri is het kwaadsappige huisvlijt.
De vier schilders, de tekenaar en de
twee beeldhouwers in de afdeling van Is
raël zijn allen in ons land onbekend en
waard, hier op een expositie gezien te
worden. Goede inzendingen zijn ook die
van de Grieken, de Portugezen en van
Pakistan, met de bekroonde schilder
Iqbal Geoffrey wiens werk zeer bijdetijds
is. Bij vroegere biënnales stelde de Paki
staanse inzending nog weinig voor. Daar
entegen is nu de Japanse inzending te
leurstellend, al zat er nog een schilder-
prijs in. De grafiek schiet zelfs tekort in
handwerkelijke kwaliteit. De Belgische
inzending had als geheel wel allure, maar
niet allemaal uit de eerste hand. Ver-
stockt bijvoorbeeld is een bijna onver
taalde versie van de Amerikaan Frank
Stella.
VAN IEDERE BIENNALE hoort men
weer zeggen, dat het er niet veel zaaks
is: vermoedelijk door het verwarrende
van zo'n grote manifestatie. In feite is er
meer waardevols te zien, dan wij kunnen
opsommen en dat, terwijl men verschei
dene nationale inzendingen inderdaad zon
der bezwaar kan overslaan. Het is wel
jammer dat de Russen verstek hebben
laten gaan. Het zou interessant zijn, hun
realistische kunst eens te bekijken in het
licht van de Westerse nieuw-figuratieve
kunst.
heeft een groot stuk kerkelijke popart ge
maakt: „De verloren zoon, een heden
daags verhaal". Tommasi Ferroni heeft
in twee knappe schilderijen de meest
weke heiligenplaatjesstijl opeens weer
pakkend weten te maken, al is hij van
kleur even bloedeloos als de ergste Ary
Scheffer. De „gevangenen", altaarsteunen
van de beeldhouwer Canevari, zijn even
goed als zijn kruis en zijn kandelaars.
Zijn collega Sartoris maakte van Sint
Joris met de draak een zoet, traditioneel
geval. Belangrijk is, dat heel de inzending
de samenhang heeft van een verbindende
idee.
De Duitse inzending, die door de bij
drage van enkele leden van de groep
Zero opvalt, omvat onder meer nog schil-
Het Museum voor Moderne Kunst
van de stad Parijs heeft grote zalen
waar geen blind paard schade zou kun
nen doen. De royale ruimte die zij bie
den schiet nog tekort voor de vierde
biennale voor jonge kunstenaars, die
er tot 3 november wordt gehouden.
Door de inspanningen van professoren,
museumdirecteuren en culturele diplo
maten is hier een selectie aan te tref
fen uit het werk van ongeveer 600
kunstenaars, wier gemiddelde leeftijd
beneden de 30 jaar ligt. Naast de beel
dende kunst en enkele groepsprojecten
op het gebied van de architectuur en
de stedebouw, biedt de biennale uit
voeringen van nieuwe muzikale com
posities, voorstellingen van avant gar
de- en experimenteel toneel en ballet,
voordrachtskunst, ontwerpen voor
theaterdecors, films over kunst, litte
rair cabaret, experimenten met beeld
en geluid en speciale televisieprogram
ma's met jazz, poëzie en discussies.
Het Internationaal Theater Instituut
heeft medewerking verleend.
Nederland neemt aan deze vierde
tweejaarlijkse deel met beeldende
kunst, met werken van de componis
ten Louis Andriessen, Peter Schat en
Jan van Vlijmen (door bemiddeling
van Donemus) en een filmpje van
Karei G. Schmeink, vervaardigd in
opdracht van de Rijksvoorlichtings
dienst. De V.S. hebben zich ditmaal
beperkt tot theaterdecors en muziek.
De Sovjet-Unie zou meedoen, maar is
blijkbaar niet tijdig gereedgekomen
met de voorbereiding.
Ruimtevaarder van Rodriguez
(Venezuela).
„De sexbom en haar gezel" van
Klapheck (West-Duitsland)
POPPE DAMAVE is deze zomer weer
in het buitenland geweest. Dit keer be
zocht hij de Costa Brava, de Catalaanse
kust aan de Middellandse Zee. Bij be
sprekingen van vorige exposities van Da
mave heb ik erop gewezen, dat Damave
steeds geneigd is in zijn landschappen een
hem vertrouwde atmosfeer te zoeken, een
atmosfeer die bepaald wordt door water
damp en een ijl licht. Misschien is dat
van hem een voorkeur, die hij aan zijn
Nederlander-zijn dankt. Zeker is in ieder
geval ook, dat Damave, waarlijk een goed
schilder ook in de olieverf, maar vooral
toch aquarellist, mede dat zal zoeken, dat
het beste beantwoordt aan zijn gevoelige
en knappe techniek. Op zijn reizen zal hij
veel willen oogsten. Zijn aquarellen zijn
daartoe bedoeld. Men verwachte van hem
tijdens dat reizen geen experimenten,
geen ingrijpende veranderingen in zijn
werk.
ALS DAN IN ZIJN tentoonstelling, die
deze maand „In 't Goede Uur" gehouden
wordt, voor de met Damave's werk ver
trouwden enige verandering in zijn kleur-
geving te constateren valt, dan heeft dat
zijn oorzaak in het licht aan de Catelaan-
se kusten. Dat heeft veelal iets rossigs,
gelijk ook in het Franse deel van die
kust, welk deel wel de Cóte Vermeille
(vermiljoenrode kust) genoemd wordt. In
de grijze luchten kan daar rood zitten.
En bij zonnig weer is dat rood altijd wel
aanwezig boven zee aan de horizon. Daar
boven komt dan vaak een geel. En dan is
er verder een voor ons wonderlijk onbe
stemd verschil van het licht vergeleken
met hier en ook elders, wanneer sprake
is van waterdamp in de atmosfeer. Er zijn
ook momenten, dat men dat licht „melk
achtig" zou kunnen noemen.
Damave heeft dat licht op wel bijzonder
fraaie wijze weten te treffen. Damave
houdt van wijde landschappen en plaatst
daartoe zijn horizon vaak laag. Hij weet
de voor het landschap, dat hem treft, es-
Advertentie
1™^
helpen direct tegen brandend maagzuur
sentiële details te vinden. De kleur van
het landschap werkt ook in op de kleur
van de luchten en zo registreerde hij
feilloos dat van het Franse Catalonië
verschillende licht van het Spaanse.
Waarbij dan opgemerkt moet worden, dat
in zijn werk geen sprake is van een wil
loos kopiëren van de natuur, die ook an
ders gezien zou kunnen worden. Zo
plaatst hij ons als zovaak weer in de
vreemde, in landen, waaraan wij mis
schien heerlijke herinneringen hebben; en
inviteert hij ons ook weer op reis te gaan.
SSv
„Blanes", houtskooltekening van
Poppe Damave.
Van 29 oktober tot 18 november zullen
in de Vishal in Haarlem foto's van Ernst
Haas geëxposeerd zijn.
Ernst Haas werd in 1921 in Wenen ge
boren en woont nu in New York. Hij
publiceerde foto's in het Amerikaanse
maandblad „Life" en maakte kleurenre-
portages over Parijs, Zuid-Afrika en Ve
netië. Bij stierengevechten maakte hij
zijn serie „Kleur in beweging". Hij ex
poseerde onder meer in The Museum of
Modem Art in New York.
De Vishal is dagelijks van 10 tot 17
uur en op zondag van 13 tot 17 uur ge
opend.
Op donderdagavond 14 oktober a.s.
wordt in de Renaissancezaal van het Frans
Halsmuseum (ingang Klein Heiligland) een
concert gegeven dat in het eerste gedeelte
werken vermeldt van 17de eeuwse com
ponisten, uitgevoerd in de voor die tijd
gebruikelijke middentoon stemming. Be
halve een paar composities voor twee
trompetten en trombone, worden door het
vokaal kwintet Madrigalen uitgevoerd van
Monteverdi en van Gesualdo di Venosa.
Van deze laatste zal men een drietal uit
het zesde en laatste boek (de zg. chroma
tische madrigalen) kunnen beluisteren,
composities die in hun tijd voor schier on
zingbaar werden gehouden door de hoge
eisen die ze, wat de intonatie betreft, aan
de uitvoerenden stellen. Het vokaal kwin
tet, dat genoemd is naar deze grootmeester
van het Madrigaal, bestaat uit leden van
het Radiokoor, dat zich de laatse jaren
intensief bezig houdt met deze proble
matiek.
In het gedeelte na de pauze worden wer
ken vertolkt van hedendaagse componis
ten. Behalve de Contrasten (vijf koorlie
deren in harmonische toonreeksen) van
Henk Badings, gecomponeerd op copla-
teksten van Hendrik de Vries, die enkele
facetten van het menselijk gemoedsleven
op rake wijze tot uitdrukking brengt, ver
meldt het programma de eerste uitvoering
van 4 didaktische stukken voor twee en-
harmonische trompetten en een trombone
van Hans Kox. In deze compositie worden
de trompetten bespeeld die door Dr. Vogel
lllÉs&fcw:..- 111111111Si
Compositie in synthetische verf van
Paul Huxley (Engeland).
De balletdanser Rudolf Noerejev zal ge
ruime tijd niet in Londen optreden. Hij
zal zijn krachten wijden aan het Australi
sche Ballet. Hij zal het drie jaar bestaan
de ballet regisseren in de werken Raymon-
da en Don Quichotte. Begin volgend jaar
zal hij met de groep een tournee maken
door Frankrijk, West-Duitsland en de Ver.
Staten. Sedert Noerejev in juni 1961
vluchtte uit het Kirov Ballet van Lenin
grad tijdens een optreden in Parijs, is hij
perment gast geweest bij het Britse Royal
Ballet.
„Sprekende foto's". Op zaterdag 23 okto
ber zal in het Nederlands Instituut voor
Nijverheid en Techniek te Amsterdam
de Unesco-expositie „Sprekende Foto's"
worden geopend. In deze expositie, naar
ontwerp van de heer S. Nuissl, tentoon
stellingsarchitect van het Unesco Cen
trum Nederland, zal een nieuwe toepas
sing voor het samengaan van beeld en
geluid worden gepresenteerd. Het the
ma van deze tentoonstelling vormt „de
noodzaak tot wederzijdse bijstand en
onderling begrip". De heer Nuissl werd
in de uitwerking van deze methode
bijgestaan door de heer P. Heil, die de
teksten schreef en de heren J. Dassen
en Th. Zweers, die respectievelijk de
geluidregie en geluidstechniek verzorg
den. Deze expositie werd mede moge
lijk gemaakt door financiële steun van
het Prins Bernhard Fonds.
HILVERSUM I. 402 m. 7.00 KRO. 11.45
VPRO. 14.15-24.00 NCRV.
KRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Het levende
Woord. 7.15 Lichte grammofoonmuziek en
actualiteiten (7.30 Nieuws). 7.55 Overwe
ging. 8.00 Nieuws. 8.10 Concilie-journaal.
8.15 Lichte grammofoonmuziek (8.30
NieuWs). 8.45 Voor de vrouw. 9.35 Wa
terstanden. 9.40 Schoolradio. 10.00 Geva
rieerd muziekprogramma. 11.00 Voor de
zieken. VPRO: 11.45 Licht ensemble. 12.10
Leven op het land, lezing. 12.27 Medede
lingen voor land- en tuinbouw. 12.30 Nws.
12.40 Deze week, praatje. 13.15 Klassieke
muziek (gr.) 13.45 Voor de vrouw. NCRV
14.15 Lichte grammofoonmuziek. 14.30
Zangrecital. 15.00 Uit de Bijbel, lezing.
15.30 Gewijde muziek. 16.00 Stereo: Klas
sieke muziek (opn.) 17.00 Five o'clock,
cabaret. 17.10 Licht orkest. 17.30 Kinder
koor. 17.45 Licht orkest. 17.55 Sportru-
briek. 18.10 Stereo: Amusementsmuziek.
18.40 Halte: programma voor de twinti
gers. 19.00 Nieuws en weerpraatje. 19.10
Radiokrant. 19.30 Koorzang. 19.45 Op de
man af, praatje. 19.50 Lichte grammo
foonmuziek. 20.10 Boeren en burgers in
Buitenveen, hoorspel. 20.30 Samen-uit,
samen thuis, amusementsprogramma.
22.00 Romantische Russische pianomuziek
22.15 Avondoverdenking. 22.30 Nieuws.
22.40 Boekbespreking. 22.45 Orgelconcert.
23.15 Toonkamer: veertiendaags muziek
tijdschrift 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m. 7.00 AVRO. 7.50
VPRO. 8.00-24.00 AVRO.
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Ochtendgym
nastiek. 7.20 Lichte grammofoonmuziek.
VPRO: 7.50 Dagopening. AVRO: 8.00 Nws
8.10 Lichte grammofoonmuziek (8.25 De
groenteman) 8.45 Morgenwijding. 8.55
Klassiek pianospel (gr.) 9.00 Operamuziek
(gr.) 9.40 Tophits van toen voor mensen
van nu (gr.) 10.00 Voor de kleuters. 10.10
Arbeidsvitaminen. (11.00 Nieuws) 12.00
Promenade-orkest (opn.): populair-klas-
sieke muziek. 12.27 Mededelingen t.b.v.
land- en tuinbouw. 12.30 Dansorkest en
zangsolisten. 13.00 Nieuws. 13.10 Radio
journaal en beursberichten. 13.30 Lichte
orkestmuziek en zangsoliste. 13.55 Huis
houdelijke zaken, praatje voor de vrouw.
14.10 Vijftien jaar Nederlands Centrum
voor Varenden te Antwerpen: feestelijk
muziekprogramma, (herh.) 15.20 1. Om-
roepkamerkoor: klassieke liederen; II.
Hoorn en piano: moderne en klassieke
muziek. 16.00 Nieuws. 16.02 Logboek
1565. 16.30 Semi-klassieke kamermuziek
(opn.) 17.00 Voor de jeugd. 18.00 Nieuws.
18.15 Radiojournaal. 18.20 Uitzending van
de Pacifistisch Socialistische Partij. 18.30
Lichte orkestmuziek en zangsoliste. 18.55
Voor de kinderen. 19.00 Gesproken brief.
19.05 Sportparade. 19.30 Tout a toi: licht
programma uit Parijs. 20.00 Nieuws. 20.05
Omroeporkest en soliste (opn.) klassieke
en moderne muziek. 21.00 Kunstkroniek.
21.1 5Het tweede couvert, detective-hoor
spel. 22.30 Nieuws. 22.40 Aktualiteiten.
23.05 Nieuwe grammofoonplaten. 23.55-
24.00 Nieuws.
HILVERSUM III. (F.M. kanalen). NRU-
Gezamenlijk programma. 9.00-18.00
Voorbereid door VARA.
NRU/VARA: 9.00 Nieuws. 9.02 vlotte
Start: licht gevarieerd muziekprogram
ma. 10.00 Nieuws. 10.02 Opgeruimd: lich
te grammofoonmuziek en tips voor de
vrouw. 11.00 Nieuws. 11.02 Volksliedjes en
-dansen (gr.) 11.30 Metropole-orkest:
amusementsmuziek. 12.00 Nieuws. 12.02
Top Talent tijd: tophits. 12.30 Aktualitei
ten. 12.35 Lichte orkestmuziek en zangso
listen (opn.) 13.00 Nieuws. 13.02 Pop-Mu-
sic (gr.) 13.30 Lichte grammofoonmuziek.
14.00 Nieuws. 14.02 Langs de weg: lichte
grammofoonmuziek en tips voor de we-
gebruikers. 15.00 Nieuws. 15.02 Operette
klanken (gr.) 16.00 Nieuws. 16.02 Caba
retliedjes van Nederlandse artiesten (gr.)
16.30 Eén man en acht vrouwen: licht
muziekprogramma. 17.00 Nieuws. 17.02
Draaiorgelmuziek en accordeonspel (gr.).
17.25 Aktualiteiten. 17.30-18.00 Dansorkes-
ten en zangsolisten.
BRUSSEL 324 m.
12.00 Nieuws. 12.03 Lichte muziek. 12.40
Weerbericht en SOS-berichten. 12.45 Pers
overzicht. 12.50 Beursberichten en pro
gramma-overzicht. 13.00 Nieuws en weer
bericht. 13.20 Klassieke en moderne mu
ziek. 14.00 Nieuws. 14.03 Schoolradio.
15.45 Lichte muziek. 16.00 Nieuws. 16.03
Beursberichten. 16.09 Franse les. 16.24
Lichte muziek. 17.00 Nieuws, weerbericht
en mededelingen. 17.15 Lichte pianomu
ziek. 17.30 Lichte en dansmuziek. 18.00
Nieuws. 18.03 Voor de soldaten. 18.28
Paardesportberichten. 18.30 Operettemu
ziek. 18.45 Sportprogramma. 18.52 Jazz
programma. 19.00 Nieuws, weerbericht
en actualiteiten. 19.04 Lichte muziek. 19.50
Vrije politieke tribune. 20.00 Klassieke
muziek. 21.33 Liederen. 22.00 Nieuws en
berichten.
VOOR WOENSDAG
NEDERLAND I
KRO: 17.00-17.35 Voor de kinderen.
NTS: 18.30 Kamerdebatten. 19.00 Nieuws
in het kort. 19.01 Voor de kleuters. 19.05
Franse les. AVRO: 19.35 Dick van Dyke
show, TV-film. NTS: 20.00 Journaal en
weeroverzicht. AVRO: 20.20 The Thunder-
birds, TV-film. 21.10 Televisier: actuali
teiten. 21.50 AVRO-danstest '66. Regiona
le finale van de provincie Noord-Holland.
NTS: 22.25 Journaal. 22.30-23.00 Kamer
debatten.
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Nieuws in het kort. KRO:
20.01 Onze man in Parijs. NTS: 20.25
Chabichou, TV-éénakter. KRO: 21.05 Te
kens van een strijd, documentaire over
Israel. 22.00 Epioloog. NTS: 22.10-22.15
Journaal.
VOOR DONDERDAG
NEDERLAND I
VARA: 14.30-15.05 Voor de vrouw. TE-
LEAC: 15.15-15.45 Kennis van textiel. NTS
18.30 Kamerdebatten. 19.00 Nieuws in het
kort. 19.01 Voor de kleuters. 19.05 De ver
rekijker, internationaal jeugdjournaal.
19.15 Van gewest tot gewest: regionaal
journaal. VARA: 19.35 De Lucy Show, tv-
film. NTS: 20.00 Journaal. VARA: 20.20
Achter het nieuws, actualiteiten. 20.45 Het
duel: tv-spel. 22.10 Stemrecht maar geen
geld op zak, reportage van de strijd van
de negers in Amerika. NTS: 22.45 Jour
naal. 22.50 Kamerdebatten.
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Journaal. NCRV: 20.01 At
tentie voor sport, maandelijkse sportru-
briek. 20.20 Ik hou van Hollands, show
rond Nederlandse liedjes. 21.00 Onderweg
naar morgen, documentaire. 21.35 De
Croton, TV-spel. 22.05 Bijbellezing. NTS:
22.10-22.15 Journaal.
Bioscooppioniers. De gebroeders Jacob en
Johan Miedema zullen op 14 oktober in
Sneek een gouden jubileum vieren. Op
die dag is het een halve eeuw geleden,
dat zij in 't bioscoopbedrijf begonnen te
werken. In die vijftig jaar hebben zij
zich ontwikkeld van pianist respectie
velijk kaartjesverkoper tot directeuren
van Miedema's Bioscoop- en exploita
tie mij. n.v. in Deventer en het Bioscoop-
en Theaterbedrijf Joh. Miedema n.v. in
zijn ontworpen om andere dan de gebrui
kelijke boventonen hoorbaar te maken.
Een kopertrio, bestaande uit leden van het
Radio Filharmonisch Orkest, heeft zich be
ijverd om deze eerste stap op het gebied
van een neo-tonaliteit mogelijk te maken.
De medewerkenden aan het concert zijn:
Hea Ruys-Landheer (sopraan, Nini de
Vries (alt), Gerard de Vos (alto-tenor),
Frans Müller (tenor), Piet van der Meulen
(bas), Harry Sevenstern en Jas Doets
(trompet) en Dick Leurink (trombone).
De VPRO opende in zijn programma
van gisteravond een nieuwe rubriek, ge
titeld „Politiek bekeken" en samenge
steld door dr. N. Cramer, parlementair
redacteur van een bekend avondblad. De
aanpak van deze eerste aflevering was af
gerond en goed: men volstond er name
lijk niet mee, aan de hand van op Prins
jesdag in Den Haag gehouden straatinter
views vast te stellen, hoe beschamend
klein de politieke kennis en belangstelling
van het grote publiek zijn; ook werd ge
tracht na te gaan, wat daarvan dan wel
de oorzaken zijn. Enige politici onder wie
het liberale kamerlid Joekes en de KVP-
voorzitter mr. Aalberse hielpen daarbij
mede, misverstanden en vooroordelen uit
de weg te ruimen. Het ziet er dus naar
uit, dat dit een voor de parlementaire de
mocratie nuttig programma wordt.
Op een avondje fantasie-kwartetten, ge
speeld door twee echtparen in de daarbij
passende klein-burgerlijke sfeer, steunde
een later programma-onderdeel, dat ten
doel moest hebben de kijker te amuseren.
Merkwaardig genoeg moesten de mede
spelenden daarbij figuren van dat kwar
tetspel uitbeelden, die in werkelijkheid
zeer maar dan ook zeer ver buiten hufi
wat duffe levenssfeer aangetroffen kunnen
worden, zoals de litteraire prijzenjager,
de door vele vrouwen omringde miljonair,
de kunstdieven en de televisie-show-ma
ker. Deed die combinatie op zich reeds
verwrongen aan, de meeste typeringen,
gehouden in de vanouds beproefde caba
ret-stijl, lieten ook nogal wat te wensen
over. De lach of de glimlach, veroorzaakt
door het herkennen van karikaturaal ge
tekende mensen en situaties, bleef bij mij
dan ook veelal uit. De uitzending verdien
de zeker niet de naam cabaret; wél was
het een amusementspoging, kenmerkend
voor de VPRO, die ernaar streeft, ook
betere, verantwoorde lichte programma's
uit te zenden, maar vooral door die pre
tentie wel eens misgrijpt.
Een psychologisch magazine, eveneens
voor het eerst op de beeldbuis èn een Ex
tra-reportage over de paranormale gene
zers volgden elkaar daarna op. Beide uit
zendingen leken ons onbevredigend. In de
eerste, een soort van vervolg op „Ziek
zijn, beter worden," ging de psycholoog
dr. Franken nogal formalistisch in op de
bezwaren, die enige goed van de tongriem
gesneden heren tegen psycho-technische
tests hadden; de presentator, drs. Greiner
liet daarbij, wellicht uit collegiale over
wegingen, na, de puntjes op de i te zet
ten en dus aan te sturen op een meer
concrete beantwoording van de vragen.
Drie paranormale genezers, onder wie de
Limburgse pastoor Mullender, kwamen
aan het woord in de daaropvolgende re
portage en hoe kon het anders hun
verklaringen waren voor een normaal
mens nauwelijks te volgen. Commentator
Leo Kool had daarmede een goede grond
slag gelegd voor kritiek op het werk van
deze praktiserende genezers. Wij vonden
echter, dat men zich aldus er wel wat
te gemakkelijk vanaf maakte.
Damshuizer
H. M. BRUNA OVERLEDEN
In Utrecht is in alle stilte het stoffelijk
overschot ter aarde besteld van de heer
H. M. Bruna, oud-directeur en president
commissaris van Bruna n.v., die zaterdag
j.l. op 91-jarige leeftijd is overleden. De
heer Bruna werd in 1898 als firmant op
genomen in de door zijn vader in 1878
gestichte uitgeverij.
