Heilzaam voor kleuters
die in hun ontwikkeling
worden bedreigd
Tegenstellingen in Turkije
door verkiezingen scherper
JUS D'ORANGE
is puur
sinaasappelsap
op
z'n fijnst!
Uitwisseling
van geleerden
Hoge raad houdt
zich bezig met
Saturne-zaak
I
Voorlichting
aan de pers
JUS D'ORANGE
SINAASAPPELSAf
WOENSDAG 13 OKTOBER 1965
Preventie
HENNY SCHOL TH
Behoefte
De behoefte aan deze vorm van ge
zondheidszorg, aldus een publikatie
van de Federatie van Medische Kleu
terdagverblijven, is nog nooit weten
schappelijk berekend. De ervaring
wijst uit dat een stad voor zeker één
promille van haar bevolking behoefte
zou hebben aan de mogelijkheid tot
opname in een medisch kleuterdag
verblijf. Dat zou dan betekenen dat
op iedere 100.000 inwoners een me
disch kleuterdagverblijf met een ca
paciteit van honderd kinderen zou
moeten komen (er zijn anderhalf mil
joen kleuters in Nederland).
m*,
-
Socialisten voor het
eerst vertegenwoordigd
Van onze speciale verslaggever)
ANKARA De verpletterende
verkiezingsoverwinning van de con
servatieve Gerechtigheidspartij houdt
in Turkije de gemoederen bezig. Na
een felle verkiezingsstrijd, waarin
voor het eerst duidelijk de fronten ge
scheiden waren in rechts en links (het
laatste vertegenwoordigd door de
uiterst linkse Turkse Arbeiderspartij
en de progressieve vleugel van Ismeth
Inönü's Republikeinse volkspartij)
krijgt Turkije een rechtse regering.
Politieke waarnemers in Ankara
verwachten dat de politieke strijd in
de komende maanden ernstig zal ver
scherpen, ook al omdat voor het eerst
in de geschiedenis van het land een
socialistische partij in het parlement
is vertegenwoordigd met twintig of
meer zetels. Pessimisten voorzien al
een herhaling van de gebeurtenissen
van de jaren 1955-1960, toen het land
onder het dictatoriale beiwnd van
Menderes naar een burgeroorlog toe
groeide.
Overleg
H. S.
Examens
ö£?8ET MET 3% -SUIKER
Heerlijk royaal
schenken
uit extra voordelige
gezinsfles f. 1,95
JUS DE FRUITS
I
Medische kleuterdagverblijven
DE ZON SCHEEN DIE DAG. Alle stretchers stonden
op het terras bij het medische kleuterdagverblijf. Onder
de slaapzakken vandaan staken kleine kopjes. Met blond
haar, donkerblond, zwart, zandkleurig of rood. Andere
hoofdjes waren niet te zien. Lekker-verscholen onder
de warme slaapzak waarop de milde stralen van de
herfstzon vielen. Twintig bedden, dertig, misschien wel
vyftig. Er waren een paar terrassen en er stonden veel
bedden. Het was er stil; slechts een enkel kleutertje
stoorde zich aan ons gepraat en stak de neus boven de
dekens uit. Even een hand over een kortgeknipt bolletje
een grijnzende toet die je dan nakijkt. Het leek hier
allemaal het summum van gezondheid, tevredenheid en
blijheid. Maar dan sta je abrupt stil bij het feit dat al
deze kinderen met iets psychisch of fysiek te
kampen hebben. En dan is deze prachtige nazomerdag
niet vredig of vrolijk meer. Dan is dit gevoel op deze
prachtige dag nauwelijks gerechtvaardigd. Want op al
die stretchers ligt iets in de vorm van ellende. En het
zijn nog maar van die kleine mensjes.De wetenschap
dat die kinderen er misschien maar voor een paar
maanden, misschien ook een jaar, in ieder geval tijdelijk,
zijn, maakt het weer goed van deze zeldzame dag te
genieten.
Vijftig jaar geleden trok dr. Mol
uit medische overwegingen met
kinderen naar het strand.
Het medisch kleuterdagverblijf is een
verblijf voor de in hun ontwikkeling be
dreigde kleuters van één tot zes jaar. Hun
optimale ontwikkeling kan verstoord wor
den door geringe weerbaarheid in hun
aanleg, leeftijdsontwikkeling, het milieu
en de sociale omstandigheden waaronder
ze worden grootgebracht. De lichamelijke
en geestelijke defecten die hiervan het
gevolg zijn, zouden fataal kunnen zijn als
niet tijdig wordt ingegrepen. Het be
dreigd-zijn is voor de arts herkenbaar
aan bepaalde verschijnselen. Aan de hand
van zijn diagnose wordt opname in een
medisch dagverblijf geadviseerd.
De grondslag voor de medische kleuter
dagverblijven werd vijftig jaar geleden
gelegd toen de Haagse medicus dr. C.
M. Mol met zwakke kinderen naar het
strand ging om rachitis (Engelse ziekte)
te voorkomen. De tweede pionier was de
vrouwelijke kinderarts Christine Bader,
die zich in 1904 na haar artsexamen in
Arnhem vestigde en daar in 1928 het eer
ste kleuterdagverblijf stichtte. Een vrucht
van haar strijd voor de gezondheidszorg
voor het jonge kind. (Dokter Bader over
leed dit jaar mei op 87-jarige leeftijd).
In de jaren dertig kreeg zij contact met
dr. Jacques Louis Keyzer, die in 1933 een
dagverblijf in Tilburg oprichtte. Na de
tweede wereldoorlog volgden Amsterdam,
Haarlem (Stichting Kleuterhuis „Mar
griet" aan de Anna van Burenlaan), Lei
den en Nijmegen. Rotterdam, Utrecht en
Maastricht zullen het volgend jaar een
dagverblijf openen en plannen voor de
bouw van verblijven zijn er in Venlo,
Enschede, Eindhoven en Groningen.
DOKTER BADER beschreef het doel
van de medische dagverblijven als „In
stellingen ter voorkoming van lichamelij-
Een opsomming van redenen die
tot opname in een medisch kleuter
dagverblijf kunnen leiden:
LICHAMELIJKE: achterstand in
lichamelijke ontwikkeling,
recidiverende infecties
exsudatieve diathese
recidiverende aandoeningen
der ademhalingswegen
ziekte met chronisch verloop
reconvalescentie
lichte stoornis in het be
ta egingsapparaat
zintuiglijke stoornis
lichte neurologische afwijking
aangeboren afwijking
PSYCHISCHE: gedragsafwijking
ontwikkelingsachterstand
observatie
SOCIALE EN
GEZINSFACTOREN:
belastende
woonsituatie
idem gezinssituatie
verzorgingsonvermogen
neurotiserend milieu
ke, geestelijke en morele invaliditeit"
Psychische moeilijkheden doen zich vaak
voor tijdens de prille jeugd. Tijdige con
statering is daarom zo belangrijk ter
voorkoming van latere stoornissen. De
kleuter met gedragsstoornissen, het hulp
behoevende kind, heeft een coördinerende
leiding nodig om tot een gezond en nor
maal kind te kunnen opgroeien.
Is een kind (op advies van een arts,
middels een kleuterconsultatiebureau, me-
disch-opvoedkundig bureau, kinderkliniek,
kinderpsychiatrische kliniek) eenmaal op
genomen in een medisch kleuterdagver
blijf, dan heeft het na verloop van tijd
weer alle recht „normaal" in het gezin,
de maatschappij te worden geplaatst.
Het verblijf daar wordt omschreven als
„een schakel om de ouders te helpen en
te ontlasten zonder de gezinsband te ver
breken." Immers het kind is er alleen
overdag, krijgt er de nodige medische en
pedagogische aandacht en verantwoorde
voeding. Het feit dat ouders en kinderen
aan het eind van de dag elkaar weer zien
resulteert in een andere (h)erkennings- en
omgangs-vorm. Beiden partijen maken el
kaar niet de hele dag mee, tijdens welke
zich de spanningen voordoen (nerveuze
ouders, inwoning, scheidingen, labiele kin
deren, werkende moeders, opvoeding door
grootouders, flatneurose, nakomertjes
etc.). De medische dagverblijven zijn niet
bedoeld voor ernstig belemmerde kleu
ters. Hun verzorging vraagt een andere
opzet.
In de medische dagverblijven wordt de
kleuter verzorgd door kinderverzorgsters
(de „tantes"). Er is toezicht door de kin
derarts, directeur, directrice, verpleeg
sters, maatschappelijk werksters, psychia
ter, psycholoog en of orthopedagoog; ver
der is er huishoudelijk en administratief
personeel. Het kind wordt gedouched,
krijgt aangepaste voeding, rust, spel, bui
tenlucht. De grootte van de groepen is
proefondervindelijk vastgesteld. Uit de
praktijk is gebleken dat de ouders van de
opgenomen kleuters het aanvankelijk niet
makkelijker hebben. De eerste tijd passen
de kleuters zich vrij slecht aan wat zich
manifesteert in geprikkeld-zijn. Het ver
werken van deze problematiek vergt van
beide kanten tijd. Een leertijd, want als
de kleuter zowel als de ouders het juiste
klimaat hebben aangevoeld, gaat het van
beide kanten spontaner waardoor een ba
sis is gelegd voor herstel van het gestoor
de gedrag. Tijdens de opname-periode
blijven de contacten tussen ouders en de
staf van het dagverblijf bestaan.
Veel buitenlucht
Een belangrijk onderdeel van het me
disch kleuterdagverblijf is het maat
schappelijk werk. De taak is het leren
doorgronden van de sociale struktuur van
het gezin en pogen het milieu van de
kleuter in alle opzichten zo gunstig moge
lijk te maken. Mede hierdoor wordt de
opname-duur en het ontslag van het kind
bepaald. De nazorg van het verblijf heeft
een beperkte functie. De kleuter komt
weer thuis met de nodige taktiek en
De stichtster van het eerste
medisch kleuterdagverblijf: de
Arnhemse kinderarts dr. Chris
tine Bader.
enkele maanden daarna wordt het kind
medisch gecontroleerd.
jv.'# o.ivj.'x- r
Het Turkse ministerie van Binnenland
se Zaken gaf de volgende schatting van
de samenstelling van de nieuwe Nationa
le Vergadering:
Rechtvaardigheidspartij: 260 of meer
zetels
Republikeinen: 130 tot 140 zetels
Nationale Partij: 30 zetels
Turkse Arbeiderspartij: 10 zetels
Republikeinse Nationale Boerenpartij
2 zetels.
De oude Republikeinse Volkspartij van
Inönü is het kind van de rekening ge
worden. Dit is des te belangrijker voor
Turkije omdat in deze partij tot nu toe
de progressieve krachten waren onderge
bracht. Het wordt waarschijnlijk geacht
dat deze partij die het op deze verkie
zingen vooral van haar traditie en van de
reputatie van Inönü moest hebben, zich
reorganisatie onder aandrang van de
progressieve groepering.
De overwinning van de Gerechtigheids
partij betekent voor het Westen dat Tur
kije, als voorheen, een trouw bondgenoot
van NAVO, Cenvo en vooral van de Ver
enigde Staten zal blijven.
Voor Turkije betekent het dat de ka
pitalistische politiek, die geen enkele van
de structureel economische problemen
van het land tot nu toe heeft opgelost,
voortgezet zal worden. Te verwachten is
dat onder invloed van de grote oliecon
cerns zoals Shell, British Petroleum en
Mobil, die evenredig veel macht hebben,
de consumptie-industrie verder uitge
bouwd zal worden, waar onvoldoende
wordt voorzien in de behoefte aan ba
sis-industrieën. De werkloosheid (plusmi
nus .vijf miljoen van de dertien miljoen
arbeidsgeschikten) kan niet worden op
gevangen, ook niet door de halfslachtige
landhervorming die de Gerechtigheids
partij voorstaat.
Wat Cyprus betreft wordt verwacht
dat de weg naar Russische steun, die Inö
nü had ingeslagen, wordt verlaten. In
NAVO-ver band zal naar een oplossing
worden gezocht. De Gerechtigheidspartij
is voorstander van overleg over Cyprus
tussen de twee strijdende partijen: Grie
kenland en Turkije, zoals de vice-presi
dent Faroek Soekan onlangs verklaarde.
„Kiekeboe" onder de slaapzak.
KORT VOORDAT een kinderpost
zegelactie van start gaat, neemt
een aantal journalisten deel aan
voorlichtingsdagen georganiseerd
door het Nederlands Comité voor
Kinderpostzegels. Men wordt dan
geconfronteerd met een van de vele
facetten van 't werk (aan kinderen)
waaraan de opbrengst van deze ac
tie ten goede komt. Vorig jaar bij
voorbeeld was het de zwakzinnigen
zorg. Dit keer kregen de medische
kleuterdagverblijven de aandacht.
In een van deze kleuterdagverblij
ven „Kleuterheil" in Goirle
hebben de volgende vier inleiders
gesproken over verschillende aspec
ten van de medische kleuterdagver
blijven in Nederland: De heer B.
Hengeveld, kinderarts in Arnhem
en voorzitter van de Federatie van
Medische kleuterdagverblijven (on
derwerp: „Wat is het medisch
kleuterdagverblijf"); de heer W. L.
Viersma, secretaris-penningmees
ter van de Federatie (ond.: „De or
ganisatie en financiering van de
medische kleuterdagverblijven);
mevrouw U. Tellegen-Veldstra
voorzitster van de Provinciale Raad
voor de Volksgezondheid voor de
provincie Utrecht en lid van G.S.
(ond.: „Uitgroei naar nieuwere
voorzieningen voor kleuters"); en
mevrouw prof. dr. E. C. M. Frij-
ling-Schreuder, hoogleraar in de
kinderpsychiatrie aan de Universi
teit van Amsterdam (ond.: „Wat
kan een medisch kleuterdagverblijf
doen voor de kleuters en hun
ouders").
Aan hun referaten hebben wij
sen en ander ontleend, wat u in bij
gaand artikel kunt lezen.
Advertentie
„Aan de bewijsconstructie ontbreekt het
„objectieve" element: het bewijs dat het
spel Saturne in het algemeen door de spe
ler op de gok wordt gespeeld en moet
worden gespeeld." Dit betoogde vanmor
gen voor de Hoge Raad mr. A. Mout
uit Den Haag, pleitend in de „Saturne"-
zaak.
Het Amsterdams gerechtshof heeft de
directeur-eigenaar van het Zandvoortse
badhotel, waar „Saturne" werd gespeeld,
veroordeeld tot een boete van 25,-. Het
hof was van oordeel dat „Saturne" een
hazardspel is. In eerste aanleg was de
rechtbank in Haarlem gekomen tot een
vrijsprekend vonnis.
Mr. Mout voerde zijn betoog vier cas
satiemiddelen aan tegen het arrest van
het hoofdstedelijk hof. Volgens de pleiter
houdt het tenlastegelepde geen strafbaar
feit in: het is een „soort verhaal'" over
het „Saturne"-spel, zoals dat op een be
paald moment en door bepaalde spelers
beoefend werd.
Het noodzakelijke element echter dat
het spel in het algemeen niet zo kan wor
den gespeeld dat de deelnemers op de
kansbepaling een overwegende invloed
kunnen uitoefenen ontbreekt in de tenlas
telegging.
„Bij de beantwoording van de vraag of
de speler overwegende invloed kan uit
oefenen op de kansbepaling bij dit spel
moet niet de „luie gokker" als uitgangs
punt worden genomen," zo betoogde mr.
Mout, „maar de speler, die zich een ze
kere geoefendheid en behendigheid eigen
heeft gemaakt.
Deze maatstaf moet worden aangelegd
en wanneer dat gebeurt, kan „Saturne"
niet als een hazardspel in de zin van de
wet op de kansspelen worden aangemerkt.
Volgens mr. Mout is het Amsterdamse
hof ook te ver gegaan met „eigen waar
nemingen". Zo is de snelheid van de
schijf niet in concreto bepaald, terwijl
het hof uit het snel draaien van de schijf
toch bepaalde conclusies heeft getrokken.
Hij bepleitte vernietiging van het be
streden arrest. De advocaat-generaal bij
de Hoge Raad, mr. Bakhoven, zal op
dinsdag 9 november conclusie nemen.
Utrecht. J. F. A. Schipper uit Den Haag
veerd op het proefschrift: „Het plaveisel-
is tot doctor in de geneeskunde gepromo
veerd op het proefschrift: „Het plaveisel-
epitheelcarcinoom van de mondholte".
Promotors waren prof. dr. W. H. Strube
en prof. dr. H. de Waard.
Advertentie
alles'e. kan metuS^m
HERO
««■atwwaarHOiiBa***
*08* am*
«s» ggRWMgj
MOSKOU (AP) Tussen de Britse Ko
ninklijke Academie en de Russische-Aca
demie van Wetenschappen is een overeen
komst gesloten voor de uitwisseling van
geleerden voor 't houden van lezingen en
het verrichten van studies. Verder voor
ziet de overeenkomst in contacten op an
dere gebieden.
