-
ULSTER /ie^ /ant/
üöh t/e stilte
Zeven graafschappen
doortrokken met
herinneringen
aan het verleden
ES
-i'
Wm
El
Éfi
Wekelijks to
aarlems Dagblad
en
k- -
- v-'
mmi
-
U', w
Reportage: Jacques Levrij
Foto's Aart Klein
WM
I jl mM I jd
3p -i
Tegenstéllingen
Wr.r:t-' rs'+i&kw
^r>»>K>/*f/s*~rvrr>?/f :wï;ww7iw- ^.»>^!WWW.,..vw.w.-.
I im;
V -
v - -OfJ
««.nw»,in.
«L m, - i
Grillige kustlijn achter begroeide heuvels
Landelijk tafereeltje in de bergen van Mourne
P :W-
Spel van lijn en licht, wolken en wind.
NOORD-IERLAND is een leeg land. Er wonen en
werken 75 mannen, vrouwen en kinderen op elk van
zijn goed twintigduizend vierkante kilometers. Maar in
werkelijkheid is Ulster Uladh was de naam van een oud
koninkrijk dat eeuwenlang door de oorlogzuchtige clan
familie van de O'Neills werd geregeerd nog veel leger
dan dit getal over de bevolkingsdichtheid aangeeft. In de
twee grote steden van dit zichzelf besturende deel van het
Verenigd Koninkrijk de hoofdstad Belfast en het be-
DIE ABSOLUTE rust ondergaat
men als een weldaad op de hoge tot
aan de einder reikende heidevlakten,
op de groene glooiende heuvels, in
de buurt van de donkere loodrecht in
zee dalende rotsen, op de door de
paars-groene zee bespoelde stranden,
aan de oevers van de snelstromende
rivieren en in de romantische glens,
de naar zee hellende dalen, die sinds
vele eeuwen mens en dier bescher
ming bieden.
De zes graafschappen van Ulster
dragen namen die herinneringen op
roepen aan een ver verleden. Ze zijn
geladen met legende over heidense
erediensten, drieste veroveraars, koe
ne zeevaarders en christelijke missio
narissen.
DOWN, lieflijk en welvarend, de
boomgaard van Ulster;
ANTRIM, mannelijk, sterk gericht op
de zee;
LONDONDERRY, doortrokken van de
roerige historie van het land en door
de Ieren zelf steeds Derry genoemd,
eikehout:
FERMANAGH, arm, beheerst door
het unieke merengebied van Enniskil-
len, een paradijs voor sportvissers,
een landschappelijke parel aan de
kroon van Europa;
TYRONE, rijk aan oudheidkundige
bezienswaardigheden, in het noorden
beschaduwd door het van natuurschoon
overvloeiende Sperrin gebergte;
ARMAGH, zetel van twee aartsbis
schoppen, met een geschiedenis die ve-
roemde Londonderry aan de traag stromende zilveren
Fovle in het uiterste westen woont immers reeds een half
miljoen van de nog geen anderhalf miljoen inwoners van
Noord-Ierland. Eenzaamheid en stilte, ook op de uitste
kende wegen, zijn de karakteristiekste kenmerken van dit
land. Die eenzaamheid vindt men op de onafzienbare met
honderden veelal onbewoonde eilandjes bezaaide,
visrijke meren.
Lough Meivin, beroemd om zijn zalm en forellen èn om zijn bier in
Casey's pub.
Ie eeuwen ouder is dan die van het
christendom.
HET GRONDGEBIED van Ulster
omvat slechts een zesde van het eiland
Ierland. In 1920 gingen de wegen van
de Ierse Republiek en Noord-Ierland uit
elkaar. Het overwegend protestantse
noorden koos voor het lidmaatschap
van het Verenigd Koninkrijk. Donegal,
Monaghan en Cavan kozen voor wat
nu is de Republiek. Er bestaat, nog
steeds, een diepe kloof tussen deze twee
Ierlanden. De gewelddaden behoren
Londonderry is een
stad, geladen met de
historie van Ulster.
Het is de tweede stad
van Noord-Ierland.
Na de oorlog is men
begonnen, moderne
arbeidershuizen te
bouwen. Dat is geen
weelde. In de oude
bovenstad, aan de
oevers van de Foyle,
liggen negentiende-
eeuwse krotwijken
die elke beschrijving
tarten, vuil, zonloos,
vervallen en triest,
maar toch in hun rit
mische eenvormig
heid een dankbaar
motief voor de foto
graaf.
S*- <r**-
;v?.,
- - W /:JZ\
Nog steeds beheersen afschrikwek
kende, donkere burchten de kust
gebieden van Antrim, waar eens
ridders tegen elkaar ten strijde
trokken.
echter tot het verleden. In het noorden
èn het zuiden begint langzaam het be
sef door te dringen dat samenwerking
op velerlei gebied een dringende nood
zaak is geworden in een wereld die zich
nauwelijks interesseert voor de twee
dracht tussen de twee Ierlanden.
IN „DE Republiek" drukt de onge
lukkige historie van de kolonisatie van
het noorden door de protestantse
Engelsen nog zwaar. Vlak na de af
scheiding, in de twintiger jaren dus,
was het voor een „republikein" een
groot stuk zelfoverwinning om de grens
van Ulster te overschrijden. Dat ge
voel van onbehagen gaat verdwijnen.
Maar het is voor heel wat Ieren aan
beide zijden van de grens nog steeds on
verteerbaar dat er twee „Ierlanden"
zijn. Velen hunner steken niet onder
stoelen of banken dat ze Belfast ver
afschuwen en Dublin de hoofdstad vin
den van geheel Ierland.
De volgende anekdote windt daarom
geen doekjes. In de Republiek werd
eens een prijsvraag uitgeschreven. De
eerste prijs was: een verblijf van een
week in Belfast. De tweede prijs was:
twee weken gratis vakantie in Belfast!
NOORD-IERLAND is een land van
tegenstellingen. Er is nauwelijks spra
ke van welvaart. Toch is de bevolking
er uiterst vriendelijk, steeds bereid te
helpen en immer gereed voor een ge
sprek. Zelf zeggen ze dat ze de groot
ste „praters" van de wereld zijn. Maar
ergens schuilt in de ziel van elke Ier
de grote tragedie van zijn geliefd land
dat miljoenen geen bestaan kan en kon
bieden en dat velen van zijn beste zo
nen en dochters voorgoed zag vertrek
ken, naar de Verenigde Staten. Daar
wonen nu meer Amerikanen van Ierse
afkomst dan Ieren in de beide Ierlan
den samen. Of ze trekken naar Enge
land of Schotland om een bestaan op
te bouwen. Ze blijven dan dichter „bij
huis", keren als het enigszins kan te
rug, zoals dokter Lascelles en zijn
vrouw.
Zijn hele leven werkte hij in de slop
pen van Londen. Het kostte hem zijn
gezondheid. Nu woont het oudere echt
paar in een kleine cottage op een heu
vel die uitziet over Strangford Lough
bij Killinchy. Waarom hij terug is ge
komen? Hij aarzelt even. Zijn vrouw
glimlacht. Zij kweekt bloemen. „Ach",
zegt hij „al die jaren in Londen heb ik
verlangd naar Ierland, naar de stilte,
naar het ruisen van de wind, naar de
aarde doordrenkt van de historie van
mijn geboorteland, die mijn historie
is. Ik ben nu weer thuis. Hier zal ik
ongetwijfeld de rust vinden om te
schrijven over mijn belevenissen als
arts in de armste wijken van de hoofd
stad van het Britse imperium".
Die rust is tastbaar, zodra men
steden als Belfast of Londonderry
verlaat en als men de grote gere
nommeerde badplaatsen mijdt. Die
rust mengt zich met een tastbare
zeer bijzondere stilte in de heuvels.
Ze spreidt zich over de meren. Ze
geeft de glens hun bijzondere, bijna
roerende bekoorlijkheid. Ze schept
de sfeer van de onafzienbare gol
vende heidevelden die hun einder
vinden in de blauwe oneindigheid
van de oceaan. Die rust ligt over
de lege wegen, die smal zijn maar
bijzonder goed verzorgd. Die rust
is het erfdeel van de mensen in dit
land voor wie de tijd zich in de
ruimte heeft opgelost. Zij jagen en
jachten niet, maar laten hun land
op zich inwerken. Dat is misschien
wel de verklaring voor het onloo
chenbare feit dat Ieren altijd weer
naar „huis" komen, altijd weer
naar Ierland verlangen, ook al heb
ben zij ver weg van het groene
eiland een goed bestaan opge
bouwd. Hun geboorteland heeft zijn
stempel op hen gedrukt. Het is in
hun ziel gekerfd.
(Volgende week: „De volgende fa
brieksschoorsteen staat in Wash
ington DC".)
