Stewart nodigt
Schroder uit
T sj echen willen
geen vergelding
<~Q-
GOLDEN FICTION
FILTER
Amerikaanse vice-admiraal Rickover
heeft critiek op marinebeleid in V.S.
1
EVA gaat met
EEG praten
(Sr
Twee Gemini's
de ruimte in
„Ga nog niet
naar Brazilië"
WERELDNIEUWS
Voor filterrokers met een eigen stijl
-00
Van dag tot dag
Papieren
argument
Frankrijk werkt aan
„Luchtkussentrein"
Vaderlijk
GOLDEN
FICTION
Ministers akkoord
raatótoel
„Frankrijk kan niet
blijven zwijgen"
Op de
y R IJ D A G 29 OKTOBER 1965
3
Met het
puur-witte
mondstuk
Exclusieve
melange
Vol smaak en
toch zacht
20 stuks
f 1.25
„Veel fabrikanten zuigen de regering uit
ure en
nfectie
ijzen dat
allure en
duurtzaamheid
or aoed
verbonden/zijn:
de meest;
zorgeloze chic:
van de moderne tijd
Dr. Mansholt in Hamburg
Steeds meer critiek
op minister McNamara
in januari gelijktijdig
H. B. Fortuin
Spaak seint Boudewijn
Een voor onze streek zeer belangrijke
aangelegenheid is in een stadium van on
herroepelijke beslissingen gekomen: de
vestiging van petrochemische industrieën
in het gebied van de Noordzeekanaal-zone
zal beginnen met de spoedig te ver
wachten vestigingsvergunning aan Mobil
Oil in het gebied ten zuiden van het
kanaal noordoostelijk van Haarlem.
Deze vestiging is door de gemeente
Amsterdam in samenspraak met het Rijk
en de Provincie doorgedreven. De ande
re betrokken gemeenten, met name
Velsen en Haarlem in de eerste plaats,
delen het Amsterdamse enthousiasme niet,
zeker niet nadat gebleken is dat deze
vestiging veel minder een streekbelang
dan een belang voor Amsterdam moet
worden genoemd.
Het provinciale bestuur van Noord-Höl-
land is in deze kwestie volledig op de
hand van Amsterdam, en wel op zuiver
economisch-planologische gronden, waar
bij het zeer nadrukkelijke eisen ten aan
zien van de handhaving van bewoonbaar
heid en landschapsstructuur heeft gesteld.
De luchtverontreiniging van deze streek,
reeds tot hinderlijke hoogte gestegen door
de afbraakgassen van andere industrie-
en heeft daarbij als voornaamste overwe
ging gegolden, waarbij de kleinere ge
meenten een luide stem hebben doen ho
ren.
Er is in deze aangelegenheid een voor
de leek tamelijk onbegrijpelijk argument
in het geding, dat ook in de verklaringen
van de Amsterdamse burgemeester tel
kens weer terugkeert en dat bij de pro
vinciale autoriteiten van doorslaggevend
belang blijkt te zijn geweest: de investe
ringsverhouding ten opzichte van de rest
van het land.
Een industrie met een hoge investering
per arbeidskracht verhoogt het economisch
welvaartscijfer van de betrokken vesti-
gingsstreek. De petrochemische indus
trie voldoet aan de eis van hoge inves
tering per personeelslid. Het is een zeer
nuchter en koel-statistisch aandoend ar
gument, waarvan de voordelen alleen in
cijfertabellen tot uiting komen. Men kan
zich immers voorstellen dat in een toaal
verarmde streek des lands een „hoge in
vesteringsindustrie" wordt gevestigd, die
echter door het „forenzen" van gespeciali
seerde werkers in geen enkel opzicht bij
draagt tot verhoging van het inkomenni
veau der bevolking. Indien de Mobil-Oil
en eventueel nog volgende industrieën
van deze aard in de Noordzeekanaal-zone
gaat werken met arbeidskrachten die
in het gebied van Noordoost-Amsterdam
en de Purmer woongelegenheid krijgen,
ontgaat aan de streek zuidelijk van het
kanaal elk voordeel van deze vestiging.
Op papier echter wordt de welvaart van
Noord-Holland verhoogd ten opzichte van
„de rest". En ook de stad Amsterdam
komt met betere cijfers uit de bus bij ver
gelijkingen met „de rest". Is het een won
der dat de zuidelijker gemeenten vrezen,
alleen de stank te krijgen als dank voor
hun diensten aan de Amsterdamse plan
nen?
Het ideaal van industrialisatie wordt
een spookbeeld, wanneer een bepaalde
streek haar bewoonbaarheid opoffert aan
„de investering". Het is ook niet rede
lijk, de welvaart van ons land te bekij
ken als de stukjes van een legpuzzel, om
dan de aparte stukjes ten opzichte van
elkaar te stimuleren tot wedijver. De in
dustrialisatie van Nederland is een natio
naal belang, maar ook een nationaal pla
nologisch vraagstuk. Stad- en streekchau-
vinisme of provinciaal chauvinisme zijn
daarbij verdachte zaken. Als in nationaal
opzicht de vestiging van petrochemische
industrieën aan het kanaal de beste en
meest efficiënte oplossing is, moet het
gebeuren. Maar laat men dan economi
sche plaatselijke en streekbelangen zoveel
mogelijk buiten spel laten, en aandacht
hebben voor die welke met het werkelijke
welzijn te maken hebben. Zuivere lucht,
schoon drinkwater, goede verbindingen,
woonruimte, recreatie, groen, zwembaden,
scholen, dat zijn primaire leefbelangen
•n op een zeker punt kan men de in
dustrialisatie niet laten uitgroeien boven
het minimum dat deze leefbelangen toe
staan.
De controverse van het moment zit dui
delijk in een verdediging van die leef
belangen tegenover een aanslag daarop
uit de richting van de hoofdstad. Wat
onze kleinere gemeenten nog kunnen be
reiken tegenover de gretige commerciële
bulldozers met hun statistische drijfkracht
valt af te wachten. In ieder geval kan
deze tegenstand waarschuwend werken
voor de verdere toekomst.
HfVWWWA/WWWWWWVWIA/WWWVWWWVWWVWVy
f|/\AAAJ%AA/W\/VWWVW\AAA/VWWWWWWWWI#IAIWWWWW
LONDEN (AFP) De Britse minister
van Buitenlandse Zaken, Michael Stewart,
heeft zijn Westduitse ambtgenoot Schro
der uitgenodigd in de naaste toekomst een
bezoek aan Londen te brengen voor be
sprekingen over bepaalde „belangrijke en
spoedeisende vraagstukken".
De belangrijkste problemen tussen En
geland en Duitsland zijn de kernstrijd
macht van de NAVO, de MLF, de EEG
in verband met de houding van de Fran
se president De Gaulle en de mogelijke
belangstelling van Engelse zijde om zich
bij de gemeenschap aan te sluiten. Ook de
nog steeds zorgen barende kosten van de
instandhouding van het Britse Rijnleger
is een belangrijk probleem.
PRAAG (Reuter) President Novotny
van Tsjechoslowakije heeft donderdag ge
zegd dat zijn land de betrekkingen met
West-Duitsland wil normaliseren, doch
uitsluitend op basis van de bestaande toe
stand.
Op een bijeenkomst zei het Tsjechoslo-
vaakse staatshoofd „een voorwaarde moet
worden vervuld: de zaken dienen te blij
ven zoals ze zijn. Wij wensen geen ver
gelding. Het is duidelijk dat niemand ons
volk de geweldige verliezen en het lijden
kan vergoeden dat het tijdens de nazi
bezetting heeft ondergaan."
Hij zei dat Tsjechoslovakije tegenmaat
regelen zou nemen als de Westerse mo
gendheden via de NAVO aan West-Duits
land toegang tot het kemwapenarsenaal
zou verschaffen.
PARIJS (DPA) De Franse regering
heeft donderdag ruim twee miljoen gul
den beschikbaar gesteld voor een onder
zoek naar de mogelijkheid om „luchtkus-
zentreinen" te construeren. Deze treinen
die een hoge snelheid moeten ontwikke
len, zouden gebruikt kunnen worden voor
het verkeer tussen grote plaatsen en hun
voorsteden. Aan de kosten van het onder
zoek dragen voorts de staatsspoorwegen
«n de luchtvaartmaatschappijen bij.
Oldrich Bartosek, een 45-jarige mijn
werker uit Sydney die zijn vijftienjarige
zoon met een hondeketting aan een
boom bond en hem daar de hele nacht
liet staan, is tot een jaar gevangenis
straf veroordeeld.
De politierechter zei: „Het was bij
zonder wreed en werd bewust gedaan.
De enige „fout" die de jongen beging
was dat hij zijn moeder tegen uw wil
bezocht".
Advertentie
'l'tttntt/iiifi
■iiiii/rmmmimniwwimmnnmiiii/iii/i.i
FILTER
CIGARETTES
WASHINGTON (AP). De
Amerikaanse vice-admiraal Hyman
G. Rickover, jarenlang hoofd van de
dienst voor de ontwikkeling van de
kernenergie voor vreedzame doelein
den, heeft de commissie voor de toe
wijzing van gelden van het Ameri
kaanse Huis van Afgevaardigden
Advertentie
meegedeeld dat hy van mening is dat
veel fabrikanten voor het Ameri
kaanse ministerie van Defensie erop
uit zijn de regering uit te zuigen. „Ik
heb niet veel op met de psychologen
bij de marine. Naar mijn mening zijn
er te veel op het Pentagon aan het
werk", zei hij. De vice-admiraal is
verder niet enthousiast over de ere
code bij de militaire academies. De
rugbyploegen bij de academies vindt
hij onbelangrijk. Een aantal leraren
jij de academies noemde hij „niet al
te intelligent".
De inzichten van de 6ö-jarige admiraal,
die vaak de vader van de kern-onderzeeër
wordt genoemd, worden enkele malen ge
citeerd door de commissie die ze gisteren
heeft gepubliceerd. Rickover zei tegen de
commissie onder meer: „Ik meen dat het
ministerie van Defensie niet alleen te veel
personeel heeft, maar dat het zeer grote
aantal mensen dat daar slechts korte tijd
per dag is, het werk bovendien nog ver
traagt."
Zonder daar verder op in te gaan zei
Rickover dat hij de ramp met de duik
boot „Thresher" (de kernonderzeeër die
N.V. WOLLENSTOFFENFABRIEK GEORGE DROGE. T1LBURC
KOPENHAGEN, (Reuter) De minis
terraad van de Europese Vrijhandels-
Associatie (EVA) heeft gisteravond volle
dige overeenstemming bereikt over stap
pen bij de Europese Economische Ge
meenschap die gericht zijn tegen een toe
nemende economische verdeling van
West-Europa. Dit heeft de Deense minis
ter van Buitenlandse Zaken, Per Haekke
rup voorzitter van de EVA, vanmorgen
bekendgemaakt.
De Deense minister zal vandaag aan de
ambassadeurs van de zes EEG-landen
een nota overhandigen waarin de EVA-
voorstellen voor het slaan van een brug
tussen beide organisaties zijn neergelegd
tijdens duikbootproeven met man en
muis is vergaan) voor een groot deel toe
schrijft aan een kortzichtig beleid.
Over de militaire academies zei Rick
over dat de leiding ervan zo spoedig mo
gelijk moet ophouden zich door erecodes
en dergelijke op te werpen als hogere
ethische genootschappen. Hij zei dat er in
de Verenigde Staten al zeer goede rugby-
teams zijn en dat er geen behoefte aan
bestaat dat de marine-academie een stal
van „professional rugby spelers heeft tot
vermaak van het publiek
Over de kernaandrijving bij de marine
zei Rickover hij is een deskundige op
het gebied van de kernvoortstuwing: „Ik
geloof niet dat wij genoeg vooruitgang
boeken bij het toepassen van kernkracht
op oppervlakteschepen bij de marine. Eer
lijk gezegd verbaas ik mij erover dat men
zich zoveel inspanningen getroost vuor de
onkostenberekeningen. Ik meen dat de
voordelen van kernenergie zo groot zijn
dat het niet juist is die alleen te be
oordelen op basis van een kostenanalyse.
Wij zullen vrij spoedig zitten met een
ouderwetse vloot van oppervlaktesche
pen."
Toen hem door de commissie werd ver
teld dat zijn opmerkingen bij zijn colle
ga's wellicht niet best zullen vallen, ant
woordde Rickover: „Ik doe niet mee aan
een wedstrijd „Hoe maak ik mij popu
lair?"
HAMBURG (AP) De Nederlander
dr. Mansholt, vice-president van de EEG
heeft gewaarschuwd dat een verdere wei
gering door Frankrijk om in de EEG sa
men te werken, voor de Franse landbouw
ernorme gevolgen zal hebben.
Hij zei dat als Frankrijk de uitnodi
ging van de ministerraad om weer aan
de vergaderingen mee te doen niet aan
vaardt, de andere vijf leden het werk van
de organisatie zonder de Fransen zullen
voortzetten.
Mansholt, die in Hamburg een rede
hield voor de vereniging „Europa Een",
verklaarde tegen journalisten dat de
Fransen niet over de uitnodiging zullen
kunnen blijven zwijgen. Hij zei dat een
positief resultaat van de vergadering van
dinsdag in Brussel is geweest dat de vijf
niet hebben gewacht tot de Fransen aan
de conferentietafel zouden terugkeren,
maar dat zij al beslissingen hebben geno
men over verdere werkzaamheden aan
de gemeenschappelijke markt.
NEW YORK (Reuter) Twee Ameri
kaanse schout-bij-nachts hebben hun ont
slag ingediend uit protest „tegen de
steeds groter wordende centralisatie op
het ministerie van Defensie". De Marine
had de avond tevoren meegedeeld, dat de
twee opperofficieren om persoonlijke re
denen om onmiddellijk ontslag hadden ge
vraagd.
Deze kwestie zou een politieke weerslag
kunnen hebben, omdat de critiek van de
betrokkenen, de 51-jarige William
Brockett en diens plaatsvervanger, de
54-jarige Charles Curtze, regelrecht ge
richt is tegen mini-ster van Defensie
McNamara. Beide officieren staan in hoog
aanzien. Hun ontslag zal ongetwijfeld de
toenemende critiek binnen het Congres op
McNamara stimuleren.
JOHNSON CITY (Reuter en AFP)
De Verenigde Staten zullen, waarschijn
lijk in januari, trachten twee bemande
satellieten in een baan om de aarde te
brengen teneinde een ontmoeting in de
ruimte tot stand te brengen. President
Johnson maakte dit nieuws bekend via
zijn perssecretaris Bill Moyers. Deze zei
dat beide ruimtevaartuigen door twee
ruimtevaarders zullen worden bemand. In
totaal zullen dus vier astronauten gelijk
tijdig in de ruimte zijn.
Verondersteld wordt dat een combinatie
zal worden gevormd van het ,,Gemini-6'
en het „Gemini-7" programma. Zoals be
kend mislukte de proef met de „Gemini-
6" deze week doordat een tevoren gelan
ceerde Atlas-Agena-raket waarmee een
rendez-vous tot stand zou worden ge
bracht, niet functioneerde. De vlucht van
de ruimtevaarders Walter Schirra en Tho
mas Stafford ging toen niet door.
James Lovell en Frank Borman zijn de
ruimtevaarders voor de „Gemini-7"-
vlucht. De ruimtevaartuigen zullen elkaar
wellicht tot op enkele meters naderen.
„Gemini"-capsules zijn niet uitgerust om
direct met elkaar in contact te komen,
zoals de bedoeling was geweest tuSsen de
„Gemini-6" en de „AUas-Agena", maar
ze kunnen wel tot op enkele tientallen
centimeters bij elkaar blijven.
Gedurende de ruimtevluchten zullen de
bemanningen voortdurend in radio-contact
met elkaar staan. Beide ruimtevaartui
gen zullen van dezelfde toren op kaap
Kennedy worden gelanceerd.
Requiem voor een tnug"
Er was eens een mug die zeer honge
rig was. Gelukkig vond hij tenslotte een
minister-president op herfstvakantie. Hij
wilde juist zijn honger stillen toen hij
dacht: „Ja, als ik nu deze president bijt,
kan hij vannacht niet slapen en dan
neemt hij morgen de verkeerde beslissing.
Het land is toch al in een lastige situa
tie met dreiging van over de grenzen".
Het was niet direct een ultimatum van
het nabuurland, maar toch een zeer drei
gende nota. Als nu de president daarop
onbedachtzaam of onvoorzichtig ant
woordde, zou het nabuurland daarin een
oorlogs-reden (casus belli, dat wist de
mug) kunnen zien. Daarmee zouden de
nabuurhorden het land binnendringen,
honderdduizenden zouden gedood worden,
steden gebombardeerd, mensen van an
der ras weggevoerd. De minister-president
moest dus zijn woorden wikken en wegen.
Of überhaupt de president op dat ogen
blik op vakantie had moeten of mogen
gaan, zou nog lang in de historie van het
land overwogen worden. Maar hij was nu
eenmaal met vakantie, zat in een prieel
bij een dromerige vijver.
Hij had juist zijn hoed van het hoofd
genomen, met zijn met „M" gemerkte
zakdoek („Minister-president") het rode
voorhoofd afgeveegd. En op dat ogenblik
zag de hongerige mug, die flauw van de
ondervoeding in het prieel zweefde, de
enorme vlakte kale kop van de staatsman.
Eerst wou hij (de mug) zijn insecteogen
nauwelijks geloven. „Ik droom", dacht
hij geschrokken, „een hallicunatie of hal
lucinatie ik weet zo gauw niet hoe je
dat spelt. Een mirage, een luchtspiege
ling, een illusie van de zinnen".
Maar nee, toen hij nader zweefde bleek
het gewelfde geval inderdaad de hoofdbe
dekking van de beroemde staatsman te
zijn. Ja, het was door de kale hoofd
huid, dat de mug de politicus herkende.
Hadden niet alle caricaturisten van het
land daarvan een speciaal illustratief
kenmerk gemaakt? Vaak had de mug, op
kranten zittend, zulk een tekening gezien.
Hij remde dan ook terstond in zijn
duikvlucht gereed om te steken af
en schoot plotseling weer omhoog, rake
lings de wenkbrauwen van de staatsman
rakend. Deze, opmerkzaam geraakt door
het plotseling scherpe gezoem van de
voorbijschietende mug, veegde verstrooid
met zijn hand over zijn ogen, sloeg toen
gemeen "met zijn zakdoek in het rond.
De mug was veilig boven hem op een
blad geland, wel wetend, dat hij met zijn
aarzeling de patiënt gewaarschuwd had,
en dat een eventuele maaltijd dus op zijn
minst zeer kort genomen zou moeten wor
den. Voor een lange zwelgpartij was al
geen kans meer.
Maar durfde hij een tweede aanval wel
te ondernemen? Want, hijgend zittend on
der een rozeblad van het prieel met
de vredige avond van de vijver en de
geur van rozen en hooibergen, het geloei
van verre koeien begon de mug te den
ken aan de vele duizenden slachtoffers.
De staatsman keek nog eens omhoog.
Hij verdiepte zich toen dromerig weer in
de aanvalsnota van de buren; dat wil zeg
gen: hij logeerde eigenlijk op dit ogen
blik in het buurland. Daar was hij met
vakantie heen gegaan, ook al hadden zijn
collega's in het kabinet zich daar eerst
tegen verzet, vanwege de indruk. Maar
hij had gezegd: „Het toont onze goede
wil, het laat zien, dat wij niets tegen
hem ondernemen, dat we als het ware
hun vrienden zijn." En zo was hij dan
met vakantie naar het dreigende buur
land vertrokken.
Nog immer staarde de mug op het kale
hoofd van de man beneden hem. De hon
ger knaagde, dorst schuurde door zijn in
gewand. „Bloeddorst," dacht de mug ge
schrokken. Maar ja, zo was het al myria
den geslachten vóór hem geweest, van
mugvader op mugzoon, tot het tien-tot-de
negenhonderdvijf tigste-macht geslacht.
Aan de andere kant, als hij niet at of
dronk was het met hem en al zijn na
komelingen, of liever niet-nakomëlingen
uit.
Hoewel de mug zeer zwak was, nu, gin
gen zijn kleine gedachten nog machtig
verder in 's mensen historie. „Wat is een
mug tegen de ganse mensheid?" dacht
hij.
In ootmoed vouwde hij de vleugels,
staakte zijn gezoem, droomde weg in vi
sioenen van zat zijn en gaf van uitputting
en ondervoeding de geest.
De staatsman dacht, dat het een blaad
je was, dat hem zacht op de schedel viel.
Met zijn grote witte zakdoek veegde hij
het stoffelijk overschot van de mug ach
teloos van zijn schedeldak. Hij zette zijn
hoed op, ging terug naar de eetzaal van
Hotel Baach, waar juist de etensbel luid
de, zette zich neer aan een diner van ze
ven gangen en sliep die nacht ongestoord
en diep, zonder enige onderbreking.
De volgende morgen kwam de nota
weer in zijn herinnering. Hij haalde de
schouders op, dikteerde achteloos en on
doordacht antwoord aan zijn secretaris
en ging bij de tennisbaan zitten soezen.
Die zelfde nacht vielen de legers van
het nabuurland zijn domein binnen en de
hel brak los.
Motto: Een mug kan zich geen so
ciaal verantwoordelijkheidsgevoel ver
oorloven.
In januari willen de Amerikanen
twee Gemini-ruimtevoertuigen te
gelijk lanceren. Het is de bedoeling
dat zij elkaar in de ruimte tot op
enkele meters naderen. Hoe dat in
zijn werk zal moeten gaan, heeft een
tekenaar afgebeeld.
(Van onze correspondent)
BRUSSEL Koning Boudewijn van
België die met koningin Fabiola een rond
reis door Zuidamerikaanse landen maakt,
heeft in Santiago in Chili een telegram
van minister Spaak ontvangen. Deze licht
de vorst in over de politieke toestand in
Brazilië. Hij geeft hem in overweging zijn
bezoek uit te stellen, zolang de toestand
niet is opgeklaard.
Doodstraf. Achttien gevangenen, die ruim
twee jaar geleden bij een gevangenis-
oproer de directeur en twee bewakers
doodden, zijn in Singapore opgehangen.
Vergelding. Israëlische soldaten hebben
in de nacht van donderdag op vrijdag
bij wijze van vergeldingsmaatregel in
twee Libanese dorpen een huis en drie
waterreservoirs opgeblazen.
Brand. Een honderd meter lange loods
aan de haven van Dublin is door brand
verwoest. De schade wordt op twee en
een half miljoen gulden geschat. Wa
gons met explosieven konden ternau
wernood in veiligheid worden gebracht.
Pacifisme. In New York is een pacifis
tische betoging gehouden en een te
genbetoging. Twee pacifisten die hun op
roep voor de militaire dienst wilden
verbranden, slaagden daar in het ge
drang niet in.
J
Hulp. Het Rode Kruis heeft bekendge
maakt, dat het per vliegtuig via Pe
king een zending antibiotica en ver
bandmiddelen naar Hanoi heeft gezon
den, bestemd voor het Noordvietname-
se Rode Kruis. Er is ook een partij me
dicamenten gezonden naar de vertegen
woordiger van het Zuidvietnamese Na
tionale Bevrijdingsfront in Moskou.
Botsing. Bij een botsing tussen een auto
bus en een trein op een overweg in
Boedapest zijn donderdag twee mensen
om het leven gekomen en ongeveer 25
érnstig gewond.
Woning. De Londense woning van sir Win
ston Churchill aan Hyde Park Gate in
Kensington is donderdag voor ongeveer
1,1 miljoen gulden verkocht aan een
particuliere stichting die onbekend wenst
te blijven. In dit huis overleed sir Win
ston in januari.
