„Vrije" verkiezingen wijzigden
niets in Salazars systeem
Pleidooi van de oppositie
voor onafhankelijkheid in
koloniën was „hoogverraad
Met een
Ronson
kun je geen
spelletjes
doen
of toch?
Adonis
Soldaten met bajonet op het
geweer bewaakten Durham
héérlijk
bij elke
brood
maaltijd
EEK GREEP
SINT NICOLAAS-
GESCHENKEN
TRICOT
PORTUGAL:
levensstandaard
is de laagste
in West-Europa
nOSTWALD
Franse licentie voor
vier Twentse
textielbedrijven
dj
Kerstpakketten voor
30.000 zeelieden
PLAIDS zuiver wol v.a.
EXTRA
extra
extra
bescherming
Provincies krijgen
meer van het rijk
DONDERDAG 25 NOVEMBER 1965
17
,Ik schaam mij'
Toen ik met hem wilde afrekenen,
zei hij mij met diezelfde spottende
glimlach: „U hebt het getroffen, sin-
hor, ik sta aan de goede kant. Mijn
schuilnaam, toen ik werkte voor de
Partij (Communstische Partij) luidde
Manuel Lourenzo." Ik ben nu echter
getrouwd. Mijn vrouw wil niet dat ik
nog aan politiek doe. Zij zegt altijd,
dat politiek goed voor mannen is, die
niet met werken hun brood moeten
verdienen. Bovendien heb ik kinderen,
sinhor, die ik groot moet brengen.
deze groepering te onthullen Met dit ver- Kleine Smerige OOI'log
raad van de oppositie wordt bedoeld de 1
uit onze
grote sortering
V rijheidsperiode'
45.-
het overhemd met de vele troeven
.Bedgenote" af
Drie gezinnen door
brand dakloos
Treinrovers zorgvuldig
gevangen gehouden
LONDEN Buitengewone be
schermingsmaatregelen in de Britse
gevangenis van Durham deze week,
hielden verband met een door Scot
land Yard ontvangen tip dat een ge
wapende poging zou worden gedaan
om de drie gevangen treinrovers te
bevrijden.
De militairen behoren tot het
Lancashire-regiment. Ze patrouilleer
den buiten de speciale vleugel van de
gevangenis met de bajonet op het ge
weer en ze waren bovendien voorzien
van automatische wapenen. Zij droe
gen stalen helmen en gevechtsschoe
nen met zachte rubber zolen.. Voort
durend reden twee politie-auto's om
de gevangenis heen.
Hele nacht licht
Beter maar ook
duurder water
in Rotterdam
(Van een bijzondere medewerker
LISSABON. Ik had een taxi genomen voor het hotel Ednardo VII om
me naar Rossio, het centrum van Lissabon, te laten rijden. De chauffeur
leek me een geschikte kerel. Ik sprak Spaans met hem, want hfj verstond
Frans noch Engels. „De verkiezingscampagne is nogal plotseling afgesloten,
vindt u niet", vroeg ik hem. Hij keek me spottend aan en beantwoordde
mijn vraag met een wedervraag. „Had u als buitenlands journalist dat dan
niet verwacht?" Ik keek hem enigszins verrast aan. „Hoe weet u dat ik
een journalist ben?" Hij antwoordde: „In Portugal, sinhor, weet men alles
heel snel. De bediende in het hotel heeft het mij verteld. Aangezien het
leven in Portugal steeds duurder wordt, valt het de PIDE (de Politieke
Politie) steeds gemakkelijker de mensen om te kopen".
„Gracias", zei ik, „de kabeljauw en de sardines zijn alleen bestemd voor
de maaltijden van de rijke families, maar u hebt nog geen antwoord op
mijn vraag gegeven". Hij glimlachte opnieuw en zei: „Wij zijn gewend aan
deze dingen. De regering speelt het spel met veel behendigheid. Zij heeft
de publikatie van het oppositiemanifest toegelaten, omdat zij dan beter
deze groepering als „verraders" kan kenmerken. De oppositie spreekt im
mers over onafhankelijkheid van de koloniën. Verder organiseert de
regering „spontane" betogingen met een aantal overheidsfunctionarissen en
enkele tientallen leden van de burgerwacht. Dat deel van het Portugese
volk, dat kan lezen en schrijven, heeft een heilig respect voor gedrukte
teksten in de krant of voor wat verteld wordt via radio en televisie. Ons
volk, mijnheer, laat zich leiden. Wat soep, wat brood en een glas rode wijn
«n het is tevreden".
Advertentie
Een groot aantal oppositiekandidaten
I besluit hun kandidatuur in te trekken.
Vertegenwoordigers van buitenlandse
kranten en buitenlandse persagentschap
pen vragen zich af of werkelijk vrije ver
kiezingen niet het einde zouden beteke-
I nen van het Salazar-regime.
9 Portugese betogers „spontaan"
I geleid door radio, t.v., de Geheime Politie
(PIDE), de Republikeinse Garde, het
Portugese Legioen komen bijeen voor
het stadhuis van Lissabon. Zij proteste
ren „krachtig" tegen het zelfbeschik
kingsrecht van de „overzeese provin
cies".
99
„Ik krijg 50 escudo's meer van u, om
dat ik u dit allemaal verteld heb."
De taxichauffeur leek me goed op de
hoogte te zijn met de Portugese aard, de
regering en de oppositie. Ik begrijp nu be
ter, waarom de Franse generaal de Be'
nouville onlangs Salazar een „wijze uit volutie van de leiders zal de overwinning
het oosten" heeft genoemd. De Portuge- 0p het kolonialisme niet tot stand bren-
zen die ik tijdens mijn verblijf ontmoet- gen.
te zijn allemaal „wijs", een instelling die Ik probeer haar een beetje moed in te
de mogelijkheden van een revolutie in dit spreken. Maar ik geloof dat het volk van
land sterk doet verminderen. Partugal is ingeslapen en berust in de
tt/«- j huidige situatie. Veertig jaar onder een
Wijsheid regime als dat van Salazar is daar onge
twijfeld de oorzaak van.
DIT IS ALLEMAAL echt niet overdre- Slechts een kleine bevoorrechte minder-
ven, immers Salazar heeft zijn wijsheid heid heeft er belang bij, dat het Salazar-
zo juist weer eens bewezen. Hij heeft de I regime in het zadel blijft. Deze groep
Portugese oppositie toegestaan haar spel steunt Salazar om het land steeds meer
te spelen. Het propaganda-apparaat van afhankelijk te maken van het buiten
de regering was echter al lang voorbereid landse kapitaal,
om wat zij noemt „het verraad" van
eis van deze beweging om aan de „over- i IN HET KADER van zijn voorlopig ont
zeese provincies (de Portugese regering wjkkelmgsplan 1965-1967, heeft Salazar
nvtnnnlri- mnml- rttrrtT. IrrtloMlon 1 hot 7Q thü_ I
een voorschot gekregen van 20 miljoen
Advertentie
Mimi-tafel 42.50
Voetschommel 22.25
Haardbankje 29.75
Krantenbak 19.25
Kapstok 31.50
Salontafel 97.50
Haardfauteuil 95.00
Plaid 10.95 tot 45.00
Sierkussen 6.75 tot18.90
Dressoirloper;
Smyrna 35x180 20.50
Handweef 40x140 18.00
Tafelkleed;
Smyrna 140x170 75.00
Handweef 140 x 170 26.90 - 45.00
Spreien;
Chenille 2 pers. 38.25 tot 29.75
Terlenka
1 pers48.00
2 pers62.50
Lits-jumeaux 75.00
Wollen dekens;
1 pers. 150 x 200 39.00 tot 47.50
2 pers. 175 x 225 42.75 tot 65.00
KKUIbb I K.
HAARLEM. TEL.11491
spreekt nooit over koloniën) het zelfbe
schikkingsrecht te verlenen. I dollar in de vorm van obligaties met een
De oppositie had geen ander aiternatief. Looptijd van 20 jaar tegen 5%% ver-
Zij heeft echter de moed gehad de rege- handelbaar op de New Yorkse Beurs. Bo
ring op dit uitermate gevoelige punt aan vendien heeft hij een krediet gekregen
te vallen: het punt van de oligarchie, die yan de General Trade Company (Gene-
het mogelijk maakt met de macht van £rade) jn Genève voor zeven tot elf jaar
het leger en met die van de kerk de Por- tegen 5 5%
tugese boer en de Afrikaanse arbeider
uit te buiten. Het Portugese volk is
wijs" geworden. Het heeft geen partij
willen kiezen vóór of tegen de regering,
maar ook niet vóór of tegen de oppositie.
Ik sprak met een Amerikaanse journa- Europa, In de koloniën zijn de levensom-
liste, die me zei, dat de oppositie dit al- standigheden nog veel slechter. De auto-
riteiten in Portugal wijten dit lage levens
Vier Nederlandse textielproducenten, Blij
denstein-Willink, Menko, Scholten en Van
Heek en de Koninklijke Textielfabrieken
Nij verdal-Ten Cate hebben met Kora
tron Technique Europe in Parijs overeen
«temming bereikt over de produktie en de
verkoop in Nederland van weefsels en
fournituren onder het merk Koratron. De
Twentse bedrijven zullen 'n assortiment
weefsels voor sportpantalons, sport- en re
genkleding, dameskleding, overhemdstof-
fen alsmede bandfoumituren en trekslui-
tingen in hun produktieprogramma opne
men.
IK WOONDE zo'n betoging bij met
Maria Teresa, een studente. Zoals een
grote meerderheid van de studenten
katholiek of niet-katholiek is zij anti-
Salazar. „Ik schaam mij er op het ogen
blik voor Portugese te zijn", zei ze:
„Maar helaas hebben wij een oppositie,
die een burgerlijke geest ademt, die ver
geten schijnt te zijn, dat gebruikmaken
van legale middelen niets kan uitrichten
tegen dictatuur. In Angola en in Mozam
bique bestaat hetzelfde probleem. De re-
Ondanks het succes van deze leningen
en de investeringen van de Duitse Bonds
republiek, de Verenigde Staten, Groot
Brittannië en Frankrijk in Portugal, is de
levensstandaard de laagste van West-
de tijdelijke „vrijheid" gebruik gemaakt
om te bewijzen, dat de Portugezen een
fascistische regering hebben.
MEN KAN DE „periode van vrijheid"
de campagne voor de parlementsver
kiezingen van 7 november in een aan
tal punten samenvatten:
niveau dikwijls aan de „kleine smerige
oorlog" in Angola, Mozambique en in
Guinee. In weerwil van alle beperkingen,
dwingen deze oorlogen de regering-Sala
zar ongeveer 43 percent van de jaarlijkse
begroting aan zijn strijdkrachten te be
steden.
Natuurlijk, om te beginnen een behen
digheidsspel om van de 3 seconden
vultijd 2.5 te maken (in Heemstede kan
iemand het al in 2.8.3). Dan het duur-
zaamheidsspel om inderdaad 3000 vuur
tjes uit één vulling te halen, inclusief
het snel weer inleggen van een nieuw
Ronson-steentje. Dan is er nog vlam
metje-wip: kijken wie z'n Ronson het
verst van de sigaret of sigaar kan houden
en 'm toch aansteekt. En het laatste
spelletje is een stukje acteren: net doen
alsof het maar een heel gewone aan
steker is. Dat is moeilijk, want u weet
wel beter...
Dit Ronson Varaflame model is er v.a. ƒ37.50
WILLIAM RIKKERS N V, BEURS. DAMRAK, AMSTERDAM
Naar schatting 30.000 zeelieden, opva
renden van ongeveer 600 koopvaardij
schepen, zullen met de Kerstdagen door
bemiddeling van de „Zeemanscentrale"
op zee een kerstpakketje krijgen. Ieder
koopvaardijschip, dat met de kerstdagen
buitengaats is, zal een kerstkist aan
boord hebben, die voor de bemanning
kerstgeschenken bevat. Reeds nu zijn kis
ten verzonden voor schepen, die tegen die
tijd in verre streken zullen verblijven.
Het initiatief tot deze actie is in 1961
genomen door een Helderse drogist, de
heer P. Plaatsman, die aanvankelijk al
het werk alleen deed. Toen dat te veel
werd, nam de directeur van de Hogere
Zeevaart- en Visserij school in Den Hel
der, de heer C. P. Sabelus, gesteund door
mejuffrouw B. J. Buma, de actie over
om de benodigde gelden bijeen te bren
gen.
In verscheidene steden worden daartoe
acties op touw gezet.
ten zich steeds meer mobiliseren.
Advertentie
De verkiezingen hebben ook deze keer
geen wijziging van het systeem tot ge
volg gehad. Het volk van Portugal zal
w De katholieken en de monarchisten I voorlopig in armoede blijven leven en de
van de oppositie hebben zich rustig ge- Afrikanen m de kolomen zullen voorlopig
houden op verzoek (lees: bevel) van de n.°0 slaven zijn. Indien er een verande
kardinaal Cerejeira. Dit na de formele \nn9 komt m Portugal, dan zal die ver
beschuldiging van Salazar en van de I wndering hoogstwaarschijnlijk komen
voorzitter van de Nationale Unie (de eni- I vanuit de koloniën, waar de tegenkrach
ge partij in Portugal) dat zij verkapte
communisten waren. De katholieke gees
telijkheid in Portugal is voor Salazar en
verdedigt zijn koloniale politiek. Afwijken
de meningen, zoals die van de bisschop
van Oporto in ballingschap te Rome
en die van de bisschop van Beira
(Mozambique), Soares de Resende, heb
ben geen enkele waarde in Portugal.
De „Sociaal Democratische Actie" is
de enige groepering die met 44 kandida
ten tegen 130 van de regeringspartij, aan I
de verkiezingen tracht mee te doen. De
kansen van de „SDA" bij de verkiezin-
gen worden vergeleken met een stieren
gevecht, waar de „matador" altijd zeker
is van zijn overwinning.
Nog voor een persconferentie van de
oppositie unieke gebeurtenis tijdens de
verkiezingscampagne waar de inhoud
van het manifest wordt bekendgemaakt,
komen er al telegrammen uit het binnen
land en uit de koloniën. De leden van de
oppositie worden voor „verraders" uitge
maakt. De regeringskrant Diario da Man-
ha en de Portugese televisie doen de
meest virulente aanvallen op de leden
van de oppositie omdat zij ijveren voor
de onafhankelijkheid van de koloniën.
9 Het manifest van de oppositie wordt I
in de dagbladpers opgenomen. Een koor
van ultra's zorgt voor een passende ver
siering. De pers en de radio van Luan
da (Angola) richten zich tendentieus en
lasterlijk tegen de opposanten.
De S.N.I. (Nationaal Bureau voor I
Voorlichting), een organisatie die bezoe
ken van buitenlandse journalisten aan
Mozambique en Angola regelt, bericht
kranten en buitenlandse persagenten over
de aankondiging van een „spontane beto-
ging" tegen de oppositie.
Ongeveer 170 studenten zijn geschorst
door de Universiteit van Lissabon.
De minister van Binnenlandse Zaken
verklaart, dat de verkiezingen vrij zijn.
Hij doet een aanval op het manifest. De len. Het parlement van nationalistisch
kwestie van de koloniën wordt deze keer China heeft eindelijk een wetsontwerp
niet genoemd. De Nationale Unie be- goedgekeurd waardoor de verandering
schuldigt de oppositie van „hoogver- van „smakeloze en vulgaire namen" mo-
raad". „De koloniën zijn provincies. Zij gelijk wordt.
maken een integraal deel uit van Portu- Lin Sjoei-Pan betekent namelijk bedge-
gal". Inote.
Advertentie
VAN LIEMT VERWULFT 9
Aabe Zaalberg
makkelijk
snel gewassen
zo droog
nooit strijken
V nooit kreuken
4 lang meegaan
aangenaaTh ventilerend
4 gecontroleerd
alom verkrijgbaar
TAIPEH (DPA) Juffrouw Lin Sjoei
I Pan op Formosa kan weer vrij ademha
In Heesch (N.B.) heeft woensdagmid
dag een felle brand een huis in de as ge
legd dat bewoond werd door drie gezin
nen Bijna de gehel inboedel en vier per
sonenauto's, die in de benedenverdieping
stonden, werden een prooi der vlammen
De schade, geraamd op vijftigduizend
gulden, wordt gedeeltelijk door verzeke
ring gedekt.
(Van onze correspondent)
De drie treinrovers die elk tot dertig
jaar gevangenisstraf zijn veroordeeld be
vinden zich in cellen die in ïeite stalen
kooien zijn. De kogelvrije ramen zijn
voorzien van een alarmsysteem dat het
op vijftig meter afstand gelegen politie
bureau waarschuwt.
De speciale gevangenisvleugel werd
drie jaar geleden gebouwd uitsluitend be
stemd voor opnieuw gepakte uit alle Brit
se gevangenissen ontsnapte gevangenen
en zij die ontsnappingspogingen hebben
gedaan of van wie verwacht mag worden
dat zij dit zullen doen, zoals in het ge
val van de drie topfiguren onder de trein
rovers.
De beruchtste daders van de grote
treinroof zijn: Gordon Goody, Roy James,
bijgenaamd „De Wezel" en Thomas Wis-
bey.
Zoals men zich herinnert zijn twee van
de dertien gedetineerde treinrovers uit
andere gevangenissen ontsnapt. Sindsdien
wordt er geen enkel risico meer geno
men.
Nadat in september de eerste van de
genoemde drie treinrovers naar Durham
was overgebracht, patrouilleerde buiten
de gevangenismuren politie voorzien van
honden. In de cellen van de drie mannen
brandt de gehele nacht het licht- Elke
beweging wordt onder andere op een te
levisiescherm gevolgd. Het drietal wordl
bovendien afzonderlijk en op onregelmati
ge tijden gelucht.
De laatste geslaagde uitbreekpoging in
Londen van een der treinrovers samen
met een drietal buitenstaanders, waarvan
er één inmiddels is gepakt, geschiedde
bij het gezamenlijke luchten, dat op een
vast en daardoor tevoren bekend tijdstip
plaatsvond.
Een speciaal van buitenaf werkende
ontsnappingsorganisatie uit de onderwe
reld speelde het klaar de mannen over de
gevangenismuur heen te krijgen en in
een oogwenk te doen verdwijnen.
In een ander geval kon een treinrover
vanuit zijn cel de weg naar de vrijheid
vinden.
Advertentie
■TB VOLKOREN KROKANTBROOD
Dnnbrod
80 ct. per pak
Advertentie
De minister van Binnenlandse Zaken
heeft de uitkeringen uit het Provincie
fonds voor 1965 verhoogd.
In de miljoenennota-1966 is de opbrengst
van de rijksbelastingen voor 1965 ge
raamd op 14.999 miljoen. De middelen
van het Provinciefonds voor 1965 worden
begroot op 122.241.000, een vermeerde
ring ten opzichte van de oorspronkelijke
raming met 4.424.600. Het voorschot
voor de provincie Noord-Holland wordt
met 477.833 tot 14.271.680 verhoogd.
Omdat voor 1966 een exploitatietekort
van 4 miljoen wordt verwacht bij het
gemeentelijk waterleidingbedrijf van Rot
terdam zullen andermaal de tarieven
verhoogd moeten worden, voor kleinver
bruikers met twintig percent en voor
grootverbruikers met dertig percent. Als
het nieuwe modernewaterbedrijf op de
Berenplaat in 1966 gaat draaien zal de
kwaliteit van het Rotterdamse water aan
zienlijk beter worden.
