Spectaculaire redding bij IJmuiden
Marinehelikopter pikte tien opvarenden
van de gestrande „Santa Kyriaki" op
Zweefvlucht naar veiligheid
Bemanning van reddingboot vol
lof over doeltreffende actie
li! 1
DONDERDAG 25 NOVEMBER 1965
5
Gevaarlijke zone
Anker verspeeld
uit om in de buurt van de „Santa Ky- 1 eleurgesteld
riaki" te komen maar de zee was te
r JlllÉ
Niet bang
Redding 1965
(Van een onzer verslaggevers)
Met een bliksemsnelle en kundig uitgevoerde reddingsoperatie heeft een
helikopter van de Koninklijke Marine woensdagmiddag aan het IJmuiden-
se zuiderstrand opnieuw op spectaculaire wijze een aantal opvarenden van
een in nood verkerend schip in veiligheid gebracht. De bemanningen van
twee reddingboten, de motorreddingboot „Neeltje Jacoba" en de strand-
reddingboot „Jhr. H. J. Ortt" van de K.N.Z.H.R.M. die zich uit IJmuiden
naar het hoog aan de grond gelopen Liberiaanse vrachtschip „Santa Ky
riaki" (2800 ton) hadden begeven, moesten met een bijrol genoegen nemen.
De schijnbaar simpele maar uiterst efficiënte manier waarop de wentel
wiek in korte tijd tien Griekse bemanningsleden van het hulpeloze schip
oppikte dwong zelfs de meest verstokte aanhanger van het „varend red
dingswezen" grote bewondering en waardering af. In één adem met de
actie van de helikopter die onder leiding stond van luitenant ter zee der
eerste klasse N. van Dam moet de feilloze samenwerking op de begane
grond met de Velsense gemeentepolitie, de ongevallendienst en het Rode
Kruis worden genoemd. Deze operatie onder zeer moeilijke omstandig
heden was een treffend staaltje van snelle hulpverlening die ieder die er
getuige van was met diep respect vervulde.
De commandant van de helikopter
in gesprek met schipper Zwart en
twee bemanningsleden van de
strandreddingboot „Jhr. H. J. Ortt".
De marinemensen maakten na de
geslaagde reddingoperatie nog even
een praatje en moesten heel wat
handen schudden.
Twee van de eerste groep geredden
behouden op de duintop waar een
wagen van de ongevallendienst ge
reed stond om hen naar IJmuiden
te brengen. Op deze foto haasten de
mannen, die uit de juist gelande
helikopter zijn gesprongen, zich ge
bukt (vanwege de wentelwieken)
naar de wagen.
Vanaf het achterschip van de „Santa
Kyriaki" werden tien opvarenden
door de helikopter opgepikt. Hier
ziet u één van hen zwevend aan de
kabel op het moment dat hij werd
opgehesen tot in de helikopter.
De tien geredde Grieken zijn gister
avond per ambulance naar de Rode Kruis
post „De Slingermuur" aan de Zeeweg in
IJmuiden gebracht waar ze wat op ver
haal konden komen. De zeven overige op
varenden van de gestrande Liberiaan ga
ven er de voorkeur aan op hun door zwa
re zeeën belaagde schip te blijven. Onder
hen is de 30-jarige kapitein Konstantinos
Nikiforos, die het vermoedelijk wel zal
heugen, dat hij, toen hij voor de Zand-
voortse kust in moeilijkheden raakte, tot
tweemaal toe de door de sleepboot „Ti
tan" van Bureau Wijsmuller uit IJmuiden
aangeboden hulp als onnodig van de hand
wees. Weinige uren daarna kon de in bal
last varende Liberiaan het tegen de ruwe
zee en de westerstorm met windkracht 9
tot 10 niet bolwerken en werd hij stuur
loos over de zandbanken gesmeten. Zwa
re rollers zorgden er verder voor dat het
schip steeds dichter in de richting van het
strand werd „verlagerd".
De „Santa Kyriaki" was van Cork in
Ierland op weg naar Hoogovens in IJmui
den om daar zogenoemde blooms (plak
ken staal) te laden. Woensdagmorgen
kruiste de Liberiaan in afwachting van
gunstiger weer om binnen de pieren te
komen tussen Egmond aan Zee en Zand-
voort. Voor Zandvoort dreigde het schip
aan de grond te lopen. De zeesleepboot
„Titan" bood aan de Liberiaan uit de ge
vaarlijke zone te trekken maar de gezag
voerder accepteerde de hulp niet. Om
streeks elf uur leek het er op of de „San
ta Kyriaki" op eigen kracht de volle zee
zou halen, maar toen het schip over bak
boord de steven wendde om naar IJmui
den terug te keren werd deze manoeuvre
de Liberiaan noodlottig. De pal west
staande wind en het tomeloze golvenge-
weld deden de rest. Tegen half een liep
het schip op ongeveer 1% kilometer ten
zuiden van de IJmuidense pieren aan de
grond.
Bij een onder deze omstandigheden nut
teloze poging voor anker te gaan verspeel
de de Liberiaan zijn bakboordanker. De
motorreddingboot „Neeltje Jacoba" voer
woest om dit toe te staan. Om kwart voor
twee rukte de strandreddingboot „jhr. H.
J. Ortt" uit die een half uur later bij
het toen dwars op het strand staande en
door zware zeeën gebeukte schip arriveer
de. De bemanning van de reddingboot
maakte zich gereed om zee te kiezen
maar op de Liberiaan liet niemand blij
ken dat hij van boord wilde. Ook op licht
signalen reageerde men niet. Intussen
werd het schip steeds meer in de lengte
richting van het strand gedwongen en in
deze positie kreeg het keer op keer van
de aanstormende baren de volle laag. Zo
nu en dan werd de Liberiaan zelfs door
huizenhoge golven overspoeld.
Dit is het ogenblik waarop het ge
strande schip door het geweld van
de zee werd gedraaid en evenwijdig
aan de kust kwam te liggen. De
eerste huizenhoge zeeën sloegen er
toen overheen.
Omstreeks drie uur hielden schipper G.
Zwart en zijn mannen van de strandred
dingboot het voor gezien en keerden de
„Santa Kyriaki" de rug toe. Enigszins te
leurgesteld over het uitblijven van een
klassieke reddingsactie van de redding
boot keerden ook de meeste toeschouwers
naar IJmuiden terug. Bij de strandpavil
joens aangekomen kregen de mannen
van de reddingboot te horen dat de kapi
tein van „Santa Kyriaki" over Schevenin-
gen Radio had gemeld toch maar van de
diensten van de „Jhr. H. J. Ortt" ge
bruik te willen maken. Omdat het schip
echter intussen zo hoog op het strand was
gekropen de afstand tussen schip en
eerste duinenrij bedroeg nauwelijks hon
derd meter dat het inzetten van een
reddingboot weinig zin had werd beslo
ten een wippertoestel naar de plaats van
de stranding te brengen. Met behulp van
een lijnverbinding en de reddingsbroek
zouden de opvarenden dan van boord ge
haald kunnen worden.
aan de Zeeweg verder werden verzorgd.
In twee vluchten haalde de helikopter
met hetzelfde verbluffende gemak nog zes
bemanningsleden van de „Santa Kyriaki".
„Prachtig werk", luidde het oordeel
van mr. J. R. van Eerde, voorzitter van
de commissie IJmuiden van de Redding
maatschappij, over het optreden van de
helikopter. „Jaloers dat het weer een
een helikopter is die onze taak heeft
overgenomen? Helemaal niet. Het gaat
immers in de eerste plaats om het red
den van mensen. Wie het doet komt er
niet op aan. Over de hulpverlening door
de helikopter is overleg gepleegd tussen
het hoofdkantoor van de Reddingmaat
schappij en de marine-autoriteiten. Voor
alle zekerheid hielden we het wippertoe
stel bij de hand." Ook de bemanning
van de strandreddingboot was vol lof
over de kundige en snelle reddingsactie
van de marinemannen. Waarderend sta
ken de mannen van de „Jhr. H. J. Ortt"
hun duimen omhoog toen de helikopter
voor de laatste maal over de duinen
scheerde. Geen afgunst, geen ongezonde
rivaliteit, maar onvermengde voldoening
over de redding van tien mensen.
man van de „Santa Kyriaki", weinig zeg
gen over de mogelijke oorzaak van de
stranding van zijn schip. „We konden
niet tegen die zware zeestroom op", zei
hij in het Engels. „Waarom de kapitein
die aangeboden sleepboothulp niet heeft
aanvaard? Well, hij vond het nog niet no
dig op dat moment. Bovendien is dit een
zaak van de kapitein. Dat gaat mij niet
aan." Stuurman Kaperonis zei dat de be
manning niet bang was gweest tijdens de
stranding. Voor de reddingsoperatie van
de helikopter hadden alle geredden de
grootste bewondering. Ze waren ook onder
de indruk van de hartelijke ontvangst in
de Rode Kruispost.
De tien Grieken werden in hotel Augu
sta in IJmuiden ondergebracht. De ove
rige bemanningsleden van de "Santa
Kyriaki" hebben op hun gestrande schip
weinig gevaar te duchten. Bij laag water
zal het in 1945 in de vaart gekomen schip
waarschijnlijk geheel droog komen te lig
gen. Zoals de Libanees nu op het strand
ligt zal zijn terugkeer naar zee nog wel
enige moeilijkheden opleveren.
In de Rode Kruispost aan de Zeeweg
wilde Dimitrios Kaperonis, eerste stuur-
Drie van de tien geredden van
wie twee in Rode-Kruisuniform
in ,£lingermuur" aan de Zeeweg te
IJmuiden, waar ze eerst weer op
verhaal konden komen. De andere
zeven wilden beslist niet op de foto.
De tien bemanningsleden van de
„Santa Kyriaki" zijn later naar
hotel Augusta te IJmuiden gebracht.
Totdat om half vijf een helikopter van
de marine boven strand en schip kwam
cirkelen en de overgebleven belangstellen
den een reddingsactie anno 1965 in het
vooruitzicht stelde. Als een donsveertje zo
zacht landde het vliegtuig op de top van
het duin pal tegenover het gestrande
schip. Een marineman wipte uit het toe
stel en overlegde snel met enkele functio
narissen van de politie, de reddingmaat
schappij en de ongevallendienst over het
verloop van de reddingsoperatie. Even
later hing de helikopter als een reusach
tige libel en schijnbaar moeiteloos een
vijftiental meters boven het achterschip
van de „Santa Kyriaki". Het was alsof de
wentelwiek zich ver boven windkracht ne
gen en de kolkende zee verheven achtte.
Een figuurtje maakte zich uit het toestel
los en daalde langs een kabel op het schip
neer. Kort na elkaar zweefden vier opva
renden tussen hemel en aarde waarna de
helikopter in een wijde boog koers zette
naar zijn landingsplaatsje op de duintop.
Daar stond een ambulance van de gebroe
ders Kloosterhuis al klaar om de wat be
duusd kijkende Grieken dwars door het
duin naar IJmuiden te brengen waar ze
in de Rode Kruispost „De Slingermuur"
