Bewapening verminderen
Nieuw buitenlands beleid
Moboetoe op Kasavoeboe's troon
LTUt
Eerste Franse
satelliet
gelanceerd
i -m
Jolie
Wereldnieuws
Van dag tot dag
Harde slagen
gentlemen
prefer
Witte Huis buigt zich over rapport Commissie Wiesner
Pistool van zeep
Auschwitzcomité
vraagt hulp voor
nazislachtoffer s
3
ïüTT
ZATERDAG 27 NOVEMBER 1965
lËÉii
TV-uitzending van de
begrafenis van België's
koningin-moeder
Alle kernproeven
Pentagon opgetogen
Voor de tweede maal heeft de Kongolese generaal Moboetoe zich in
de politieke rimboe van zijn land gewaagd. Hij heeft zichzelf voor de
duur van vijf jaar tot president uitgeroepen. Deze militaire greep naar
de macht betekent in feite een ruk naar rechts: de nationale figuur
Kasavoeboe, die zich vijf jaar lang door alle ellende heen had weten te
handhaven, is ontslagen. Zoals bekend elimineerde de Kongolese leger
leider in 1960 de linkse Loemoemba.
Dit is de lepel van het
moderneJolie-bestek
voor hedendaagse mensen met
gevoel voor echte schoonheid
In juwelierspleet en edelstaal
verkrijgbaar bij de juwelier.
c
Op 10 november heeft het Chinese
Volksdagblad een anti-Russische verkla
ring gepubliceerd, die drie hele bladzijden
besloeg. Deze week is de volledige tekst
in het Westen beschikbaar gekomen en er
blijkt uit, dat men in Peking de huidige
Russische leiding beschouwt als „een
bewind van bevoorrechte bourgeois," die
geen klassestrijd meer voeren. Zij spre
ken veel over „een verenigd front", zo
luidt het, maar dit willen zij niet mobi
liseren tegen de Verenigde Staten, de
sterkste „kapitalistische en imperialisti
sche macht". Evenals Kroesjtjev willen
«ij met de Amerikanen een vorm van
„vreedzaam samenleven", om de betrek
kingen met Washington te verbeteren. Dit
laatste is echter de doodsvijand van het
revolutionaire Chinese volk en van de
Vietnamezen. En wie niet onverbiddelijk
breekt met de Amerikanen is contra-revo
lutionair. Het zijn krasse beschuldigingen
die worden gestaafd met vele citaten van
Marx, Engels en Lenin.
Maar afgezien van de „ideologie" gaat
het er vooral om dat de Sovjet-Unie in
haar buitenlandse politiek verscheidene
malen de zijde heeft gekozen van tegen
standers van China. Zo heeft Moskou aan
gepapt met Joegoslavië en India, de „la
keien van het Amerikaanse imperialis
me", om te proberen in Vietnam een wa
penstilstand te bereiken, zonder aller
eerst te eisen, dat de Amerikaanse troepen
Vietnam verlaten.
Aan Tito wordt verweten dat hij 'n ver
rader is. Aan premier Sjastri van India
dat hij een vijand is van China ën van
de wereldrevolutie. (Men herinnere zich
de gevechten in het Indisch-Chinese grens
gebied.) Doch de Sovjet-Unie heeft aan
India dit jaar vele wapens en een krediet
van 900 miljoen dollars verschaft.
Van de Russen wordt voorts gezegd dat
«ij met de Amerikanen samenwerking zoe
ken „voor de gemeenschappelijke over
heersing van de gehele wereld". Daarom
blijven zij in de Verenigde Naties, dit
„Amerikaanse werktuig", waarvan China
is uitgesloten. Kroesjtjev heeft China
aan zijn lot willen overlaten om de Ver
enigde Staten in het gevlij te komen, en
de huidige leiders in het Kremlin blijken
van dezelfde soort, zo heet het.
Wie nog mocht twijfelen aan de klove,
die er sinds 1960 bestaat tussen Russen
en Chinezen, zal thans wel overtujgd zijn.
Er is echter weinig reden, zich daarover
te verheugen, want de Sovjet-Unie heeft
thans geen middel meer om China te ma
tigen. In de ganse wereld zijn de Chi
nezen bezig, linkse en revolutionaire be
wegingen te onttrekken aan Russische in
vloeden. Indien zij daarin slagen zullen
binnenlandse tegenstellingen in Aziatische.
Afrikaanse en Latijns-Amerikaanse lan
den evenzeer toenemen als internationale
■panningen. Dan zou de kwestie-Vietnam
wel eens een lont in een kruitvat kunnen
blijken. Het zou goed zijn, wanneer staten
«oals de Sovjet-Unie, Frankrijk en India er
de Amerikanen van konden overtuigen dat
het in ieders belang is te pogen de oorlog
in Vietnam zo spoedig mogelijk te liqui
deren en Indo-China te neutraliseren,
Misschien zou men aldus de voedingsbo
dem kunnen ontnemen aan de agressieve
politiek der Chinezen.
JtMMMMIWWWWWIflMAMiWVWVWWWVWWMWWVWWWWWWVI
Advertentie
-• .V- i'
r.::—l-U-Vi--1*-'1'-
i2.90af eenprodukt
Dinsdag 30 november neemt de NTS op
Nederland 1 van de Belgische televisie
een rechtstreekse reportage over van de
begrafenis van koningin-moeder Elisabeth
▼an België.
De uitzending begint omstreeks 11 uur
Een samenvatting van de plechtigheden
wordt van 18.45 tot 19.00 uur, eveneens
op Nederland 1, uitgezonden. In verband
met de reportage 's ochtends komen de
uitzendingen van de schooltelevisie te ver
vallen.
(Van onze correspondent)
WASHINGTON. Terwijl Ameri-
ka's militair krachtsvertoon in Viet
nam nieuwe hoogtepunten bereikt, en
er weer druk gepraat wordt over een
cernstrijdmacht binnen de NAVO en
de militaire begrotingen er records
halen, is plotseling de politieke dis
cussie in Washington naar de ont
wapening verschoven. Begin vol
gende week vindt in het Witte
Huis een conferentie over internatio
nale samenwerking plaats en daarop
belooft de ontwapeningskwestie, die
de Amerikaanse regering thans ook
met China wil opnemen, het hoofd
thema te worden.
Een belangrijk onderwerp van ge
sprek op deze conferentie zal het rap
port zyn dat opgesteld werd door een
commissie onder leiding van Jerome
Wiesner, voormalig wetenschappelijk
adviseur van de president, nu hoofd
van een faculteit aan het Technisch
Instituut van Massachusetts.
In dit rapport waaraan ook de oud-on
derminister van Defensie, Roswell Gilpa-
tric heeft meegewerkt, worden suggesties
aan de president gedaan die de bewa
peningsspiraal terug zouden kunnen draai
en, maar die bovendien op een aantal
punten een drastische koerswijziging van
de Amerikaanse buitenlandse politiek zou
den inhouden. Het rapport suggereert
bijvoorbeeld dat Washington bilaterale be
sprekingen met Peking zou moeten voe
ren, dat elk idee over een multilaterale
kernstrijdmacht zou moeten worden opge
geven, dat een niet-aanvals-verdrag tussen
de NAVO en het Pact van Warschau zou
moeten worden gesloten, evenals een we
reldomvattende overeenkomst tegen de
verspreiding van kernwapens.
HET KERNSTOPVERDRAG zou moe
ten worden uitgebreid tot alle soorten
kernproeven, aldus het rapport, dat ver
der voorstelt alleen in inspecties op na
koming van het verdrag over bijvoor
beeld ondergrondse kernproeven te voor
zien, na beschuldiging van contractbreuk
door een van de partners. Een pressie
middel achter de inpsecties zou in dat
geval kunnen zijn een eventuele terug
trekking uit het verdrag door de klagen
de partij.
Vooral interessant is het voorstel in het
rapport om tot een eventueel zwijgende
overeenkomst met de Russen te komen
over een uitstel voor drie jaar voor de
produktie van anti-raket-raketten. Als dit
niet gebeurt, zullen de V.S. en Rusland
opnieuw de bewapeningswedloop opvoe
ren, omdat de wetenschap dat de tegen
stander effectieve anti-raket-raketten
heeft, het afschrikwekkende aspect van
de kernbewapening teniet zou doen.
Over drie jaren, aldus het rapport, zou
den Russen en Amerikanen beter inzicht
kunnen hebben over de Chinese houding
tegenover de kernwapenwedloop en een
nieuwe lijn kunnen bepalen. Deze laatste
suggestie is op het Amerikaanse üniste-
rie van Defensie nog slechter ontvangen
dan de voorafgaande voorstellen.
ER IS AL twee miljard uitgegeven voor
onderzoek naar de produktiemogelijkheid
van anti-raket-raketten, zo zegt men, ter
wijl reeds toezeggingen aan de industrie-
en zijn gedaan voor produktieopdrachten,
die uiteindelijk rond twintig miljard dol
lar zouden omvatten.
Het gaat hierbij om de zogenaamde
Nike" en „Sprinf'-projectielen die met
kernladingen vijandige intercontinentale
raketten zouden kunnen vernietigen.
Vooral legerkringen in het Pentagon
lijken opgetogen over het project, aange
zien men verwacht dat de conventionele
landstrijdkrachten in belangrijkheid weer
enorm zullen stijgen, als de nucleaire drei
ging door de anti-raket-raketten haar af
schrikwekkendheid verliest. Bevriezing
van de produktie voor drie jaar zou bo
vendien de industrie, die nu al rekent op
opdrachten, tegen de regering in het har
nas jagen, zeggen Pentagon-kringen, die
het voorstel in het rapport daarom wei-
DUISBURG (DPADe verdachte,
die deze week in Duisburg na het aan
horen van zijn vonnis een pistool trok,
rechters en bewaarders bedreigde en
er vandoor ging, blijkt dit pistool van
zeep vervaardigd te hebben.
Hij werd gisteren in een café gear
resteerd, nadat hij al tamelijk veel ge
dronken had. Zijn zelfgemaakte pistool
had hij nog bij zich. Tijdens zijn voor
lopige hechtenis had hij het zorgvuldig
in elkaar geknutseld. Het pistool lijkt
bedrieglijk echt. Van zeep werd in de
juiste vorm gekneed, voorzien van een
blikken buisje ook de haan was van
blik en met schoensmeer was het
vervolgens zwart gemaakt. Toen de
man na het vonnis zijn zeeppistool
trok vluchtten de rechters in paniek de
zaal uit, de president wierp zich op de
grond. Een ongewapende bewaker
moest hem wel laten gaan, naar de
vrijheid die zo kort heeft geduurd.
nig kansen geven om te verwezenlijken.
Nog afgezien van deze argumenten
speelt ook de politieke speculatie een
rol, namelijk in kringen, die geloven dat
de alliantieproblemen wellicht opgelost
zouden kunnen worden door een kern
strijdmacht van uitsluitend defensief te
gebruiken anti-raket-raketten in het leven
te roepen. Het voordeel daarvan is dat
men de Russen veel minder in het har
nas zou jagen dan met het oude MLF-
plan, terwijl bovendien het veiligheids
gevoel van de bondgenoten op deze wij
ze vergroot zou kunnen worden.
DEZE GEDACHTEN zijn evenwel vol
strekt speculatief en houden ook geen re
kening met het feit dat bijvoorbeeld de
Westduitsers belangstelling hebben voor
de multilaterale kernstrijdmacht, niet om
hun veiligheid te vergroten, maar om als
eersterangsmogendheid erkend te worden.
Over de Duitse kwestie heeft het rap
port van Wiesner ook een onorthodoxe
paragraaf. Daarin wordt namelijk gesteld
dat de steeds groeiende militaire integra
tie van de bondsrepubliek in de Atlan
tische alliantie onverenigbaar is met de
Duitse en Amerikaanse wens tot Duits-
lands hereniging, gezien de gewettigde
Russische eisen voor veiligheid in Mid
den-en Oost-Europa.
Het Nederlandse Auschwitz Comité
heeft een adres gericht aan de Tweede
Kamer, waarin het zegt zich genoopt te
zien „de aandacht van de Kamer te ves
tigen op een vergeten categorie, mensen
die nog steeds en in toenemende mate
als oorlogs- en nazislachtoffers zijn te
beschouwen, namelijk degenen die door de
bezetters werden vervolgd wegens hun
afkomst, geloof of wereldbeschouwing en
die in een kamp of elders aan levensge
vaar, mishandeling en honger hebben
blootgestaan of als ondergedokenen in le
vensgevaarlijke en mensonwaardige om
standigheden hebben moeten leven. In
vele gevallen zijn de gevolgen van het
oorlogsleed pas de laatste jaren merkbaar
geworden. Anderen zijn al sinds 1945
zwaar gehandicapt, herhaaldelijk ziek of
doorlopend bedlegerig. In het adres aan de
Kamer wordt een algemene financiële re
geling voor deze categorie gevraagd. De
betrokkenen hebben al 20 jaar op een
dergelijke regeling gerekend. Het uitblij
ven ervan heeft tot diepe teleurstelling
en zelfs verbittering geleid, aldus het
adres van het comité.
De Franse A-l satelliet die gisteren
vanaf de ruimtevaartbasis Hamag-
guir in de Sahara is gelanceerd.
PARIJS (AP en AFP Vanaf de ba
sis Hamagguir in de Sahara is gister
middag Frankrijks eerste satelliet de
„A-I" de ruimte ingeschoten. De kunst
maan werd gelanceerd met behulp van
de drietrapsraket „Diamant".
Door dit succes is Frankrijk na de
Sovjet-Unie en de Verenigde Staten het
derde ruimtevaartland ter wereld gewor
den. Gelanceerd is een 42 kilogram we
gende satelliet die twee weken lang ra
diosignalen moet uitzenden.
Het ministerie van Defensie meldde
dat het belangrijkste doel van de lance
ring niet is om wetenschappelijke gege
vens te verzamelen maar om de drie-
traps Diamant-raket te beproeven, waar
vier jaar lang aan is gewerkt.
Frankrijk, dat ook vol trots beweert
de beschikking te hebben over een kleine
vloot van kernbommenwerpers, is van
plan in het komende decennium zijn eer
ste reeks van kernkoppen voorziene bal
listische raketten te bouwen.
Direct na de lancering verkondigde pre
sident De Gaulle vol trots, dat „het bren
gen in een baan om de aarde van de
eerste Franse raket met behulp van een
Franse raket een belangrijk Frans succes
was". De lancering was niet van tevoren
bekendgemaakt. Journalisten mochten
niet naar Hammaguir komen om de lan
cering te zien.
juuuiajtnnnnjmnnnnnnnnnnnnnnnnnrvinnnnnnm
Moboetoe heeft van 1949 af zeven
jaar in het door Belgische officieren
geleide Kongolese leger, de Force Pu-
blique, gediend, waar hij ingedeeld
was bij de administratie. In 1950 be
gon hij, 21 jaar oud, te schrijven voor
Kongolese bladen. Moboetoe verliet het
leger in 1956 en werd redacteur bij
een krant in Leopoldstad. In 1958 werd
hij lid van de Kongolese Nationalisti
sche Beweging, waarvan Loemoemba
de leider was. Het jaar daarop stu
deerde hij enige tijd in België, maar
hij keerde naar Kongo terug als lid
van een werkgroep om de onafhanke
lijkheid van zijn land te helpen voor
bereiden.
Nadat Loemoemba tot premier van
Kongo was gekozen werd Moboetoe
benoemd tot staatssecretaris. Bij het
uitbreken van een muiterij in het Kon
golese leger in juli 1960 werd Moboetoe
als kolonel benoemd tot stafchef onder
generaal Victor Loendoela. Zijn ver
houding tot Loemoemba werd intussen
steeds slechter.
Na de arrestatie van Loendoela nam
Moboetoe het bevel van het Kongolese
leger op zich. Handig manoeuvrerend
nam hij in september van het chaoti
sche jaar 1960 de macht in handen. Al
le politieke activiteiten zouden tot het
einde van het jaar worden geneutrali
seerd, terwijl van „college van commis
sarissen" een aantal jonge studen
ten het land voorlopig zouden be
sturen". Er is geen sprake van een
staatsgreep, zo maakte Moboetoe be
kend, „Eerder van een vreedzame re
volutie. De politici krijgen de tijd om
het met elkaar eens te worden".
Maar de politici werden het niet
eens. Op 1 december werd Loemoem
ba, wiens aanhang in Kongo steeds
meer groeide, gearresteerd. Volgens
een rapport van de Verenigde Naties,
opgemaakt door de Indiër Rajeshwar
Dayal namens de voornamelige V.N.-
secretaris-generaal Hammarskjöld, zou
Loemoemba slecht behandeld zijn in
zijn cel van het militaire kamp in
Thijsstad. Moboetoe verklaarde daar
op dat hij geen ambtenaren van de
Verenigde Naties zou toestaan Loe
moemba te bezoeken. De voormalige
minister-president zou berecht worden
op beschuldiging van pogingen tot
veroorzaken van rebellie.
Begin 1961 brachten Kongolese mili
tairen Loemoemba uit Thijsstad over
naar Katanga, het land van zijn doods
vijand Tsjombe, omdat in het hele
land en ook buiten de grenzen van
Kongo zijn aanhang bleef groeien en
overal verzetsbewegingen die zijn in-
vrijheidsstelling eisten uit de grond
schoten. Op 13 februari werd bekend
dat Loemoemba met twee van zijn me
dewerkers, Mpolo en Okito, „tijdens
een vlucht door dorpelingen waren ge
dood".
De moord had grote internationale
gevolgen. De Sovjet-Unie eiste in een
regeringsverklaring onder meer dat
Tsjombe en Moboetoe zouden worden
gearresteerd en berecht als moorde
naars van Loemoemba. Als het enig
wettige gezag werd de tegenregering
van vice-premier Gizenga in Stanley-
stad erkend. De Verenigde Staten ech
ter verklaarden zich niet bereid „deze
pro-communistische marionettenrege
ring" te steunen.
Ex-president Kasavoeboe
De Veiligheidsraad kwam een aantal
malen bijeen om de kwestie-Kongo te
bespreken, waarbij op de publieke tri
bune hevige gevechten uitbraken tus
sen suppoosten en bezoekers, die met
hun „Vive Loemoemba" duidelijk te
kennen gaven dat zij het Amerikaan
se standpunt afkeurden. De voorzitter
van de Raad, de Brit sir Patrick Dean
was genoodzaakt deze zitting te schor
sen.
Commentaar van de toenmalige Ame
rikaanse gedelegeerde Stevenson: „De
ze uitbarsting was kennelijk georgani
seerd."
Moboetoe droeg, toen het Loemoem-
bistische gevaar enigszins geweken was
de macht weer over aan president Ka
savoeboe. Als tegenprestatie werd Mo
boetoe tot opperbevelhebber van het
Kongolese leger benoemd met de rang
van generaal. Moboetoe wijdde zich
vervolgens geheel aan de reorganisatie
van het leger, waarbij hij dankbaar ge
bruik maakte van Belgische militairen.
Hij maakte een aantal reizen naar
Europa en de Verenigde Staten.
De 35-jarige Moboetoe is gehuwd en
heeft vijf kinderen. Begin van dit jaar
werd hij opgenomen in een ziekenhuis
in de Zwitserse plaats Lausanne.
Waarvoor hij werd behandeld is niet
bekend. Zijn jeugdige leeftijd speelt
hem overigens pog parten: om in Kon
go president te worden moet men min
stens veertig jaar zijn, zo staat in de
Grondwet van dit land. Onmiddellijk
na de staatsgreep van afgelopen don
derdag zei de nieuwbakken president
dat hij het Congres zou verzoeken om
in dit verband „bepaalde grondwets
wijzigingen" aan te brengen.
Opvallend is verder dat de voormali
ge medewerker van Loemoemba, de
gewezen vice-premier van het eerste
Kongolese kabinet Antoine Gizenga,
onmiddellijk na de staatsgreep zou
worden vrijgelaten uit zijn huisarrest.
Joseph Kasavoeboe werd president
van Kongo toen hij in 1960 kort nadat
zijn land onafhankelijk was geworden,
de strijd met Patrice Loemoemba om
het premierschap had verloren. Onder
meer door zijn toedoen verdween Loe
moemba op geheimzinnige wijze van
het politieke toneel.
Kasavoeboe werd opgeleid door
rooms-katholieke missionarissen. Hij
kreeg een priesteropleiding en kwam
op de kweekschool, waarna hij amb
tenaar werd in het Belgische rege
ringsapparaat.
In 1955 werd Kasavoeboe voorzitter
van de Abako, een culturele en socia
le vereniging van de Bakongo-stam,
waaruit Kasavoeboe is voortgekomen.
De Bakongo's noemden hem „onze ko-
Generaal-president Moboetoe
ning". Bij de verkiezingen in 1957 be
haalde de Abako een grote verkie
zingsoverwinning. Felle critiek van
Kasavoeboe op de Belgische regering
en een opstand van zijn volgelingen
kwamen hem op 2 maanden gevan
genisstraf te staan.
Bij de verkiezingen in maart 1961
behaalde Gizenga, politiek erfgenaam
van Loemoemba, enige zetels meer in
het parlement dan de aanhangers van
Kasavoeboe. Het nieuwe parlement
benoemde echter Cyrille Adoela
op een voorstel van Kasavoeboe tot
minister-president. Tijdens de parle-
mentszitting stond een strijdmacht van
de Verenigde Naties om het gebouw
opgesteld.
Juli vorig jaar haalde Kasavoeboe de
Katangese ex-premier Moise Tsjombe
terug naar Kongo om hem
premier te maken. Door zijn toedoen
werd Tsjombe enkele maanden gele
den ook weer aan de kant gezet. Dit
maal is Kasavoeboe aan de beurt om
te vertrekken: hij werd ertoe gedwon
gen door de jonge militair die hijzelf
tot opperbevelhebber van het Kongole
se leger had benoemd.
Oud-premier Tsjombe die zich on-
middelijk enthousiast toonde over de
staatsgreep kreeg van Moboetoe een
koude douche als antwoord: „Ik zal
zeker Tsjombe niet vragen terug te
komen aan het bewind."
Advertentie
Koninklijke Van Kempen Begeer-Zeist
Schip. Voor rekening van communistisch
China wordt aan de Franse Atlantische
kust een passagiersschip van 10.500 ton
gebouwd, dat plaats zal bieden aan 500
tot 800 passagiers. Het schip zal gaan
varen tussen de Chinese haven Kanton
en Mombassa in Kenia en Dar-es-Salaam
in Tanzania.
„Kameel". Murray Humphreys, bijge
naamd de Kameel, is op 66-jarige leef
tijd in Chicago overleden. Hij behoor
de tot het misdaadsyndicaat van Chi
cago en werd verscheidene malen gear
resteerd, voor het eerst in 1916. Hij
bracht echter slechts een jaar in de cel
door: in 1933, wegens het niet betalen
van zijn belastingaanslag-
Onrust. Op de universiteit van Madrid
blijft 't onrustig. Ruim duizend studen
ten hielden woensdag in het gebouw va
de faculteit van politieke en economi
sche wetenschappen opnieuw een „vrije
vergadering" waarop besloten werd
„vrije verkiezingen" te organiseren om
„waarlijk representatieve afgevaardig
den" in de diverse studentenraden te
kiezen. De autoriteiten hebben de studen
ten met sancties gedreigd.
Orde. President Mikojan van de Sov-
jes-Unie heeft woensdag, ter gelegen
heid van zijn zevenstige verjaardag, de
Orde van Lenin ontvangen.
Eruit. De president van de Afrikaanse re
publiek Dahomey, Soeroe Migan Apithy
is uit de regeringspartij gestoten. Aan
genomen wordt dat Apithy ontslag zal
moeten nemen.
Verdovend. Een commissie uit het Britse
kabinet heeft vastgesteld dat het aantal
aan verdovende middelen verslaafden in
Engeland sinds 1959 verzesvoudigd is.
Auto. Een op de vier inwoners van het
departement Seine (Parijs) bezit een
auto, een percentage dat hoger ligt
dan dat in Londen of New York.
Gepakt. De twee jongens die woensdag
uit een tuchthuis in het Britse graaf
schap Dorset ontvluchtten na een bewa
ker te hebben gedood zijn na een groot
scheepse opsporingsactie, waaraan on
geveer vijfhonderd politiemannen, een
afdeling van de B.B. en twee helikop
ters van de marine deelnamen, gegre
pen.
Vonnis. Een Portugees echtpaar is don
derdag in Lissabon veroordeeld tot ge
vangenisstraf wegens subversieve activi
teit en lidmaatschap van de verboden
communistische partij. De 32-jarige Jose
Manuel Rodrigues dos Santos kreeg IVz
zijn vrouw twee jaar.
Ontbinding. De uiterst rechtse Duitse
Rijkspartij die sinds de oprichting van
de Nationaal-Democratische Partij
Duitsland, emd 1964, niet meer op de
voorgrond is getreden, zal vier decem
ber worden ontbonden.
