Kampeerterreinen in N.-Holland
zijn langs de kust overbezet
„Willem Barendsz" probeert
deel booreiland te slepen
Vereniging De Tulp gaat zich
uitspreken over marktordening
ZENTVELD EN VAN BREEMEN
Jiri lanka's „Midzomernachtdroom"
Voor GEBRUIKTE AUTOMOBIELEN
Ondertrouw in Baam
Kerstpakket voor
militairen in
het buitenland
Vier gewonden bij
aanrijding
Amerikaanse opdracht
voor de Netam
Deskundigen van
Wijsmuller naar
Manilla
Algemene ledenvergadering in Haarlem:
„Draagt elkanders
lasten" wordt nu
wel erg moeilijk
WIE
1966
WAT
WAAR
P R IJ S ƒ2.75
6
VRIJDAG 3 DECEMBER 196 5
v
Croot poppenfilmer verheft zijn medium boven menselijk theater
Hygiënische opvoeding
zeer noodzakelijk
i
Sb
Rajakovitsj toehoorder
bij proces-Verhelen
Austin-dealer
voor
IJmuiden
en omgeving
met A.N.W.B.-keuring
Plaat- en spuitwerk - Quickservice - Calter service-station
Actueel
Boeiend
Interessant
Een boekje waar u
als geschenk eer
mee Inlegt.
Dagelijks verkrijgbaar
aan onze bureaus
DE EERSTE INTERNATIONALE erkenning die de
nu zo befaamde poppenfilmer Jiri Trnka verwierf, was
op het Filmfestival van Cannes in '46 ,waar zijn teken
film „De dieren en de rovers" een onderscheiding kreeg.
Het was Trnka's tweede tekenfilm, want pas na de oor
log was hij zich in die richting gaan ontwikkelen, nadat
hij in de voorafgaande jaren voornamelijk bezig was
geweest met het illustreren van kinderboeken, zich on
ledig had gehouden met een poppentheater, „Trnka's
Houten Theater" en zich toegelegd had op het ontwer
pen van toneeldecors en kostuums. Tot 1958 heeft Trnka
tekenfilms gemaakt, zijn laatste proeve op dat gebied
was een propagandafilmpje voor de UNESCO, maar hij
was toen al tegelijk druk doende met zijn poppenfilms,
waarvan de eerste, het in '47 gemaakte „Spacilek", al
dadelijk een overweldigend succes bleek en ontelbare
onderscheidingen in de wacht sleepte. Van dat ogenblik
af was het duidelijk dat Trnka zijn werkterrein gevon
den had en het verwaarloosde genre van de poppenfilm
met een slag in de internationale belangstelling had
weten te brengen. Na „Spacilek" bevestigden „Des kei
zers nachtegaal", „Het verhaal van de bas-cello", „Prins
Bajaja", „Lied van de prairie" en „Soldaat Schwejk"
het unieke talent van Trnka, die eenzaam en onimiteer
baar het terrein van de poppenfilm beheerste. Een on
uitputtelijke fantasie, een krachtig gevoel voor theater
en een artistieke integriteit onderscheidden het werk
van de Tsjechische kunstenaar van alle andere pogin
gen en probeersels in dit genre dat vooral in de reclame
film zijn toepassing vond, waarbij vooral getracht werd
met behulp van plastisch materiaal en allerlei techni
sche hulpmiddelen de poppenfiguren een zo groot mo
gelijke natuurlijkheid van bewegingen en van mense
lijke mimiek te geven. Trnka is niet in deze valkuil van
verkeerd gerichte werkelijkheidsimitatie gevallen. Hij
heeft het materiaal, waarmee hij werkte, nooit verloo
chend en dus ook nooit getracht zijn poppen op echte
mensen te doen gelijken. Zelfs het variëren van gelaats
uitdrukkingen heeft hij altijd en terecht afgewezen, het
verbijsterende en lang niet altijd door iedereen opge
merkte aspect van Trnka's kunst is de onveranderlijk
heid van het eenmaal geconcipieerde gelaat dat in het
verloop van de film schijnbaar andere uitdrukkingen
krijgt door een iets andere belichting, maar voorname
lijk dank zij de suggestie van de voorafgaande en vol
gende opnamen.
TRNKA ZELF GELOOFT in de on
begrensde mogelijkheden van de pop
penfilm die hij niet tot bepaalde on
derwerpen beperkt zou willen zien,
al geeft hij er de voorkeur aan het
genre vooral dan te gebruiken als de
menselijke figuur in conflict dreigt
te komen met de realistische werking
van het filmbeeld. Daar waar sprake
is van satyre en groteske overdrij
ving, maar ook waar pathetische ge
voelens en lyrische verrukking de
boventoon voeren, is de poppenfiguur
beter op haar plaats dan de mense
lijke verschijning. Trnka's voorkeur
voor volksverhalen (Spacilek"),
sprookjes („De nachtegaal van de kei
zer") en satyrische gegevens („Sol
daat Schwejk", „Het lied van de prai
rie") wordt daarmee verklaard en
wat het lyrische genre betreft, in de
verfilming van Shakespeare's „Een
midzomernachtdroom" toont Trnka
de grote voordelen aan van het pop-
pentoneel boven het menselijke the
ater.
Na „SCHWEJK" IS DEZE Shakespeare-
verbeelding de meest ambitieuze onder
neming in de langjarige carrière van de
nu 53-jarige kunstenaar die in 1912 in
Pilsen geboren werd. Tussen '57 en '59
werkte hij aan dit omvangrijke project
dat als een avondvullende poppen-panto
mime in kleur en op wide-screen werd op
gezet. In die vorm is de film vijf jaar
geleden vertoond bij gelegenheid van een
door het Nederlands Filmmuseum geor
ganiseerde tentoonstelling van Trnka's
werk in het Amsterdamse Stedelijk Mu
seum. Waarschijnlijk om de verkoopbaar
heid van zijn kostbare produktie te ver
groten is Trnka er inmiddels toe overge
gaan toch nog gesproken tekst aan de
film toe te voegen en de versie die thans
in het Amsterdamse Studio K. boven Kri-
terion draait wordt begeleid door de
stem van Richard Burton als verteller,
terwijl enige acteurs van de Old Vic de
tekst inspreken bij de voornaamste 'Igu-
ren uit Shakespeare's komisch sprookje.
Wat de film daardoor aan duidelijkheid
heeft gewonnen kan nauwelijks opwegen
tegen het verlies aan irrëele sfeer en
luchtigheid die in het oorspronkelijke, als
muzikale pantomime gedachte poppen
spel aanwezig waren, maar nu onder de
druk van realistische mensenstemmen ver
loren dreigen te gaan. Dat hoeft ons in
tussen niet te beletten van harte een ini-
Een scène aan het hof van koning
Theseus uit „Een Midzomernacht
droom" van Jiri Trnka.
tiatief van Studio K. toe te juichen,
waardoor Trnka's fabuleuze herschep
ping van „Een midzomernachtdroom" nu
eindelijk in ons land in openbare verto
ning is gebracht en ieder zich kan over
tuigen van het technische en artistieke
meesterschap van deze poppenfilmer. Als
men zich gaat realiseren dat iedere se
conde van deze film 24 onderling vel
schillende beeldjes vereist, wat betekent
dat per seconde 24 veranderingen in de
houdingen der aanwezige poppen moet
worden aangebracht, dan komt men al
gauw tot de erkenning dat hier zuiver
materieel een topprestatie is geleverd.
Maar deze waardering voor het tech
nische vakmanschap van Trnka wordt
gemakkelijk overschaduwd door bewon
dering voor de artistieke kanten van het
werk, waaronder zowel de geestige ka
rakterisering der uiteenlopende figuren
en de fantasievolle aankleding van het ge
heel als de onuitputtelijke inventiviteit
van de maker bij het dramatiseren van
de handeling vallen.
ALS IN HET STUK begint de film aan
het hof van Theseus, hertog van Athene,
waar de voorbereidingen tot diens huwe
lijk met Hippolyta onderbroken worden
door de moeilijkheden van Hermia die
moet kiezen tussen haar beide liefdesri
valen Lysander en Demetrius en tenslot
te met de eerste naar het naburige woud
vlucht om haar vaderlijke toorn te ont
lopen. Naar het woud begeven zich ook
een groepje Atheense handwerkslieden die
een stuk willen instuderen voor het aan
staande vorstelijke huwelijk en in de
stad geen repetitie-gelegenheid vinden en
in het woud is het spel al aan de gang
tussen de jaloerse elfenkoning Oberon die
zijn plaagzieke dienaar Puck uitstuurt
om de liefdesbloem te vinden, waarmee
hij de door hem aanbeden, maar koele
Titania in hartstocht hoopt te doen ont
vlammen. Vooral in de bosscènes kan
Trnka zijn fantasie uitleven en hier be
reikt hij dan oók sprookjesachtige effec
ten die op het toneel niet of nauwelijks
te realiseren vallen. Temidden van dit
betoverende decor bevinden zieh dan de
handelende personen, stuk voor stuk
prachtig rake typeringen, waarvan voor
al Spoel, de wever, de sierlijke Puck en
de erotische vrouwenfiguren opvallen. Als
in een goede speelfilm weet Trnka zijn
scènes kort te houden, snel te variëren
en tot een vloeiend geheel te monteren,
een geheel dat de geest van Shakespeare
ademt, maar de genialiteit van de man
die dit alles uit dood materiaal tot leven
heeft weten te brengen, de uiteindelijke
eer bewijst.
Charles Boost
Uit een steekproefsgewijs ondernomen
onderzoek is gebleken, dzt de situatie ten
aanzien van de kampeerhygiëne in Noord-
Holland in zijn totaliteit niet onbevredi
gend is, doch ten aanzien van diverse on
derdelen op vele plaatsen meer of min
der ernstige tekortkomingen vertoont. Dit
wordt gezegd in een door de Provinciale
Raad voor de Volksgezondheid in Noord-
Holland uitgebracht rapport over de so
ciaal-hygiënische aspecten van het
kamperen.
Bij dit onderzoek is gebleken, dat de
slaapplaatsen in de verschillende kam-
peeraccommodaties zeer ongelijkmatig
over het voornaamste recreatiegebied, de
kunststrook, zijn verdeeld.
Het gebied tussen Camperduin en het
Noordzeekanaalgebied, omvattende dus de
gemeenten Schoorl, Bergen, Egmond aan
Zee en Egmond Binnen, Castricum,
Heemskerk en Beverwijk heeft veruit de
meeste slaapplaatsen in alle categorieën,
behalve de kamphuisjes.
De commissie ad-hoc, welke het onder
zoek voerde, heeft ter verkrijging van een
inzicht in het peil van de kampeerhygië
ne een aantal kampeergelegenheden in
Noord-Holland onaangekondigd bezocht.
Daarbij werd vastgesteld, dat het be
wust hygiënisch kamperen bij vele kam
peerders een manco vertoont. Dat bleek
uit vervuilde toiletten en het niet zorg
vuldig behandelen van de afvalemmers of
-manden. Even gering is de mate, waarin
getracht wordt de kampeerders op de ter
reinen de nodige hygiënische voorlichting
te geven. Reglementen hangen vaak op
plaatsen, waar zij niet of nauwelijks ge
zien worden.
De drinkwatervoorziening bleek ook niet
aan de gestelde norm te voldoen. Op de
meeste terreinen verkeerden de wasgele
genheden in een behoorlijke staat van
reinheid. Bij sommige kleinere, particu
lier geëxploiteerde forensenkampen was
de wasgelegenheid echter vervuild.
Het rapport stelt vast, dat Noord-Hol
land een belangrijke kampeer-provincie
is. Het valt te verwachten, dat over 20
tot 25 jaar het aantal Nederlandse kam
peerders zal zijn toegenomen tot drie a
vier miljoen en dat de trek naar de
Noordzeekust behalve absoluut ook nog
relatief zal toenemen. Indien men een be
zettingsdichtheid van maximaal 100 kam
peerders per ha toelaatbaar acht, zijn
welhaast alle terreinen langs de Noordzee
kust overbevolkt. Het verdient aanbeve
ling de maximale bezettingsdichtheid te
binden aan de sanitaire capaciteit van
iedere kampeergelegenheid.
Daarom moeten de vergroting en de ver
betering van de kampeermogelijkheden,
behalve in het creëren van nieuwe gele
genheden, gezocht worden in het uitbrei
den en verbeteren van de bestaande sani
taire installaties, waardoor in bepaalde
gevallen en op meer verantwoorde wijze
dan nu, een groter aantal kampeerders per
ha kan worden toegelaten.
Prinses Beatrix en de heer Von Ams-
berg zullen in ondertrouw gaan in Baarn,
half februari. Het is mogelijk dat het aan
tekenen in het paleis Soestdijk gebeurt
en dat de burgemeester van Baam als
ambtenaar van de burgerlijke stand zal
optreden.
Evenals voorgaande jaren zal de Pro
testantse Contactcommissie voor Haar
lems Garnizoen weer voor een pakket
zorgen, dat is bestemd voor militairen,
die tijdens de kerstdagen in het buiten
land verblijven.
Daarom verzoekt de commissie aan de
ouders of echtgenoten van deze militairen
aan de commissie het volledige militair
adres op te zenden. Het secretariaat is
gevestigd aan de Zaanenlaan 102 in Haar
lem.
Een 24-jarige mangelster uit Heemskerk
is vanmorgen om zeven uur met rugklach
ten en een hersenschudding opgenomen in
het ziekenhuis Sint Joannes de Deo in
Haarlem. Ze was gewond geraakt bij een
botsing van de bestelauto waarin ze reed
met een personenwagen. De bestuurder
van de bestelauto zou op de kruising Ver-
gierdeweg-Eksterstraat geen voorrang aan
de andere auto hebben verleend. Nog twee
andere inzittenden van de bestelwagen
alsmede de bestuurder van de personen
auto liepen verwondingen op. Deze wa
ren echter van lichte aard.
De nv Nederlandsche Tank-, Appara
ten- en Machinefabriek „Netam" in Rot
terdam heeft een opdracht van een der
grootste vervoersondernemingen in de
Verenigde Staten ten bedrage van ca.
2,5 min ontvangen.
Het booreiland ,JSedco 138 b" dat,
losgeslagen van de sleepboot „Wil
lem Barendsz" in de Zuidchinese
Zee is gebroken. (Telefoto).
(vervolg van pagina 1)
Hoewel aanvankelijk werd aangenomen
dat het booreiland in tweeën was gebro
ken bleek uit latere berichten dat de
sedco 135 b in drieën uiteen is gevallen.
Het weer en de zee waren op dat mo
ment vrij normaal zodat de breuk van
het booreiland als een donderslag bij hei-
De zeesleepboot „Willem Barendsz"
van Bureau Wijsmuller uit IJmuiden
die het booreiland „Sedco 135 b
Bruyard" van Hiroshima naar
Noord-Borneo zou slepen. Vier leden
van de sleepbootbemanning die zich
op het booreiland bevonden lieten
het leven. Gisteren redde de „Willem
Barendsz" een Canadese technicus
die tot de veertien vermisten be
hoorde uit zee.
Ml I M
dere hemel moet zijn gekomen. Een van
de secties, het gedeelte met de boortoren
en andere installaties, is na te zijn om
geslagen vrijwel onmiddellijk gezonken.
De „Willem Barendsz" zal, nadat het
zoeken naar andere overlevenden is ge
staakt, trachten aan een van de nog
ronddrijvende pontons met opbouw vast te
maken om dit naar Manilla op sleeptouw
te nemen. Vermoedelijk zal voor het an
dere deel assistentie worden ingeroepen
van een of meer sleepboten.
Inmiddels zijn deskundigen van de Shell
en van Bureau Wijsmuller naar Manilla
vertrokken om zich daar van de situatie
en bergingsmogelijkheden op de hoogte te
stellen. Een van hen is kapitein H. Stal
van het IJmuidense sleepvaartbedrijf.
Waarschijnlijk zal vandaag ook de be-
drijfschef van Wijsmuller, de heer F. J.
Jonkman naar Manilla vliegen. Over de
financiële konsekwenties van de ongeluk
kige afloop van het sleeptransport kon
men ons nog niets meedelen.
WENEN Erich Rajakovitsj die vorig
jaar in Wenen veroordeeld werd en kort
geleden, na het uitzitten van zijn straf, in
vrijheid werd gesteld, heeft op de vierde
dag van het proces-Verbelen de zitting bij
gewoond. Hij zat, bijna onopgemerkt, op
de achterste bank van de publieke tribu
ne.
(Van onze medewerker voor bloembollencultuur)
De vereniging „De Tulp" houdt maandagmiddag in Haarlem een al
gemene vergadering, waar bekend zal worden hoe de tulpenkwekers
denken over marktordening in de toekomst. Het bestuur van de vereniging
denkt in de richting van een afschaffing van alle maatregelen, alleen zal
er een opkoop van grote overschotten mogelijk moeten zijn. Men denkt dit
te doen tegen lage prijzen. De uitersten zijn, alles weg en houden wat je
hebt, zo lang dat in de E.E.G. mogelijk is. De kwekers hebben vrij rustige
vergaderingen gehouden, waar de meningen weinig botsten, want iedereen
begrijpt, dat Nederland geen eiland meer is en mee zal moeten in de maal
stroom van de vrijheid in een groot binnenland.
Er zijn onder die kwekers heel wat
mensen, die zich de situatie van een
jaar of dertig geleden nog zeer goed her
inneren. Toen produceerden ze met el
kaar in volle vrijheid zo verschrikkelijk
veel bloembollen, dat het vak zonder een
economische crisis toch aan de rand van
de afgrond zou zijn gekomen. Met uiter
ste zelfbeheersing heeft het grootste ge
deelte zich achter de heer Krelage ge
schaard en besloten zelf de narigheid op
te knappen door ongeveer de helft te
GARANTIE EN OOK DAARNA ONZE VOLLEDIGE SERVICE
naar automobielbedrijven
IJMUIDEN Wflk aan Zeeërweg 194 hoek Umulderatraatweg - Telefoon 2181
BEVERWIJK Jan de Winditraat 2 (tegenover Alkmaarseweg 210) - Telefoon 23174
Zaterdags de gehele dag en zondags tot 6 nar n.m. geopend I
gaan telen van het voorgaande jaar. Vol
gens dr. Busé heeft men het mes er toen
nog niet diep genoeg ingezet. De zwakke
bedrijven bleven nog te lang meedobbe-
ren op het principe „draagt elkanders
lasten".
„We behoeven er geen doekjes om te
winden, dat draagt elkanders lasten
wordt met de dag moeilijker. De hoofd
oorzaak daarvan is wel, dat de loonpost
constant stijgt en met moeite kan wor
den opgevangen door mechanisatie maar
nooit geheel. Er is in de wintermaanden
een vrij grote leegloop in dit agrarische
bedrijf en daar helpt geen mechanisering
tegen. Men moet al zijn best doen om de
handicap te overwinnen, zoekt nieuwe
methoden of zelfs cultures om ook die
wintermaanden rendabel te maken. De
handel in gladiolen heeft daaraan zijn
huidige omvang te danken. Als men al
zoveel werk doet en zelf weinig bloembol
len aan het surplus heeft afgeleverd dan
wordt het wel moeilijk om te blijven ge
loven in het nut van deze offers. Te meer
daar men weet, dat buitenlandse kwe
kers net zo veel bollen kunnen telen als
ze willen en nergens mee belast zijn. Er
ger nog, zij kunnen tegen iedere prijs in
Nederland en andere landen verkopen. In
veel gevallen doen Nederlanders daaraan
mee als de produktie hier niet voldoende
is. De teelt en de handel in tulpen is vrij
sterk geïnternationaliseerd.
De voorzitter van de vereniging „De
Tulp", de heer Jac. Huibers, heeft op de
kringvergaderingen erop gewezen, dat die
buitenlandse kwekers zich vrij veilig voe
len bij het feit, dat Nederland zichzelf
de beperkingen oplegt. Beperkingen die
dienen om de rust op de buitenlandse
markten te handhaven. Dr. A. J. Verha-
ge houdt deze stelling bij discussies
steeds voor ogen. Zij heeft echt handen
en voeten, maar er zijn exporteurs die
er niet meer in geloven. Ze wijzen op de
knievallen, die Nederland doet voor En
geland. Daar worden veel bloembollen
geteeld en hoewel hun handel vrij moet
zijn mag Nederland toch beslist niet met
lage prijzen op die markt komen.
Er lopen veel meningen door elkaar,
maar tegenwoordig voelen steeds meer
mensen zich bekneld en willen de strijd
om de markt in Europa wel aan. Ze wil
len zich zakelijk vrijer bewegen en ne
men het risico van schommelingen in de
markt. Men is er de laatste jaren steeds
meer aan gewend geraakt, dat eens de
maatregelen weg zouden gaan. We zullen
niet zeggen, dat men staat te trappelen,
maar „hoe eerder alles weg is, hoe be
ter". In hoeverre de onzekerheid van de
laatste jaren hier ook op inwerkt, is niet
na te gaan.
De maatregelen zullen niet in de E.E.G.
in te passen zijn. We moeten ze maar
gauw afschaffen, aldus de voorzitter van
de vereniging „De Tulp". De gespreks
partners uit de E.E.G. landen zullen dan
vermoedelijk hun houding wijzigen als ze
merken dat Nederland ernst maakt met
de concurrentie.
Hij krijgt niet van iedereen gelijk,
want er zijn onder de kwekers mensen,
die met moeite een zaak hadden opge
bouwd en omstreeks 1932 in één klap hun
gehele wereld in elkaar zagen storten. Ze
zijn echt wel voorzichtig. Veel mensen
hebben de hoop, dat de kwekers als ze
géén vergunning meer nodig hebben zich
zelf beperkingen zullen opleggen bij de
uitbreiding van de teelt. M.a.w. men ge
looft, dat de eigen verantwoordelijkheid
voor het bedrijfsbeleid beter zal zijn dan
leunen tegen de overheid. De ouderen
„moeten het eerst nog zien".
Maandag kan in de vergadering van
„de Tulp" historie in het bloembollenvak
worden gemaakt. De ontwikkelingen heb
ben de eens zo nuttige „sanering", later
geleide economie, achterhaald en men
heeft zich met die gedachte verzoend.
Geen gillende plakkaten of kladderingen
op de muren. De sanering is bezig een
zachte dood te sterven na een moeilijk en
veelbewogen leven. Komt het einde niet
dit jaar dan zal wellicht het volgend jaar
een ernstige poging doen om dit tijdperk
af te sluiten.
„En dan zullen we misschien weer door
een EEG chaos moeten om weer een
soort ordening te krijgen", aldus een jon
ge kweker-exporteur.
