Vrouwenhaar jagers op zoek
naar nieuwe jacht gronden
Secretariaat van de Sint
Wekelijks toegevoegd aan alle edities van
'lenis Dagblad Oprechte Haarlemsche Courant
cJ?? IJ muider Courant
HET MOOISTE MENSENHAAR
KOMT UIT DE ALPEN. HET
IS NU RUIMSCHOOTS ZIJN
GEWICHT IN GOUD WAARD"
jspw '%'/V>V )7'/ /lé ?ss v'v 'fxx&S'i v V- V vY
1*
Cesare Raina, de koning der „haar-
jagers" keurt hier de paardestaart
van een jong meisje. Glans, dikte en
buigzaamheid zijn de voornaamste
maatstaven. Foto links: lang haar
wordt steeds schaarser, maar hier is
dan weer een koop gesloten.
VROUWENLOKKEN zijn tegenwoordig meer dan
hun gewicht in goud waard. Gezond mensenhaar
van voldoende lengte is namelijk zo schaars geworden,
dat de weinige overgebleven „haarjagers" er fantas
tische prijzen voor betalen. Het favoriete jachtgebied
van deze kooplieden zijn de afgelegen bergdorpjes in
de Alpen, maar veel „wild" is daar voor hen niet meer
te vinden. Want ook in de gezinnen der bergboeren
van Zwitserland, Oostenrijk en Noord-Italië begint de
welvaart door te dringen en dat betekent, dat de
jongedochters slechts node scheiden van hun lange
vlechten of „paardestaarten", als zij die tenminste nog
hebben. De mode immers decreteert kort haar en
daar doen ook de boerendochters ijverig aan mee. De
haarjager moet dus flink over de brug komen, maar
naar aloude zede biedt hy meestal geen baar geld. De
traditie wil dat het haar „geruild" wordt voor zilveren
of zelfs gouden sieraden, voor japonstoffen of linnen
goed. En zo komt dan nog menig dorpsmeisje op een
makkelijke manier aan haar uitzet en opschik.
HET HOOFDKWARTIER van de
meeste Europese haarjagers is het
dorpje Saluzzo nabij de Frans-Italiaan
se grens. Voor de oorlog leverde dit
dorp ieder jaar meer dan 25.000 kilo
mensenhaar aan de pruikenmakers in
alle delen der wereld. De enorme hoe
veelheid werd verzameld door een
kleine 200 haarjagers, die daar totaal
circa vier miljoen gulden voor neertel
den. De klantenkring van het dorp tel
de toen meer dan 52.000 afnemers. Ook
in die tijd werd er goud verdiend door
de haarkooplui, die eens per jaar hun
ronde door de alpendorpen maakten.,
Andere vrouwen en meisjes (in 1939
waren dat er 13.000) wachtten niet op
het bezoek van de „jager", maar zon
den hun vlechten per post naar Saluz
zo, vergezeld van een briefje waarin zij
een aantal artikelen vermeldden die zij
graag in ruil zouden ontvangen. Geld
aannemen voor mensenhaar werd als
onbehoorlijk beschouwd dat zou vol
gens het primitieve bijgeloof, slechts
ongeluk brengen.
GROTE HOEVEELHEDEN haar
kwamen uit de nonnenkloosters naar
Saluzzo, „geoogst" van de hoofden der
jonge vrouwen die haar noviciaat be
ëindigd hadden. Dit had evenwel tot
gevolg dat de paus zich met de zaak
ging bemoeien en pas na lange onder
handelingen met het Vaticaan kregen
de haarverzamelaars toestemming om
dit nonnenhaar te verhandelen.
Het beste haar komt volgens de ken
ners uit de bergdorpjes die nog niet
door de moderne beschaving zijn aan
geraakt. Het dieet van zuivelproduk-
ten en de zuurstorijke berglucht pro
duceren daar glanzend, kerngezond
haar zoals men dat nimmer in indus
triële gebieden vindt. Maar de voedsel
schaarste heeft ook daar een funeste
invloed op de groei en de kwaliteit van
het haar gehad. Maar de ergste be
dreigingen voor het mensenhaar vorm
den toch ziekten en de civilisatie. De
verschrikkelijke Spaanse griepepide
mie die Europa na de eerste wereld
oorlog teisterde heeft tienduizenden
jonge vrouwen van haar haardos be
roofd, maar ook de moderne tijd eiste
haar tol. De vrouw die mode-bewust
is, draagt het haar kort en kort
haar heeft geen enkele waarde voor de
pruikenmakers. Het veelvuldige ondu-
leren en permanenten, om van kleur-
spoelingen en verven nog maar te
zwijgen, zijn ook schadelijk: het haar
wordt er glansloos en bros van, men
kan er geen goede pruik van maken.
IS ER zoveel behoefte aan prui
ken? De Nederlandse omzet is niet be
kend, maar in Engeland heeft men en
kele jaren geleden een statistiek op
gemaakt, waaruit blijkt dat er ruim
100.000 Britten met een valse haardos
rondlopen. Dat betekent een „pruiken
park" van minstens 200.000 stuks, want
om het haar in goede conditie te hou
den, moet men tenminste een extra-
wisselpruik bezitten opdat het andere
exemplaar af en toe wat „tot rust"
kan komen. De Britse Nationale Ge
zondheidsdienst (van de wieg tot het
graf) verschaft per jaar zo'n 10.000
pruiken aan patiënten die door ziekte
of ongeval hun haar verloren hebben,
met welke verstrekking het lieve som
metje van anderhalf miljoen gulden ge
moeid is. En Londen's vermaardste
pruiken-artiest, Peter Isaia, vervaar
digt jaarlijks dertienhonderd pruiken
voor particuliere klanten, die soms wel
1.000 a 1.500 gulden voor zo'n kunst
werk moeten neertellen. En voor elke
pruik die een kaal hoofd siert, heeft
een of andere vrouw haar lokken moe
ten offeren...
DE HAARJAGERS moeten ware di
plomaten en psychologen zijn om hun
doel te bereiken. Op hun jaarlijkse
rondreis bezoeken zij tientallen dorp
jes. Zij vatten post voor de kerk en
spieden na de dienst met argusogen
naar vrouwen met mooi, lang haar.
Dan moet hij kennissen of verwanten
van zijn slachtoffers-in-spé aanschie
ten, want alleen van hen kan hij de
nódige informaties krijgen. Hij troont
hen mee naar de herberg, offreert een
glaasje en begint te vissen: Is het
meisje dat hij op het oog heeft, ge
trouwd, verloofd of nog vrij? Is zij
arm of welgesteld, brutaal of verlegen?
Houdt zij van opschik ,van mooie kle
ren? Hoe benadert men haar het bes
te? Is haar echtgenoot jaloers, zijn
haar broers aggressief? Pas als hij
deze nuttige inlichtingen heeft, waagt
de handelaar zich naar het ouderlijk
Peter Isaia is de pruikenmaker voor
de Londense society. Elk jaar levert
hij 13.000 pruiken naar maat en op
bestelling.
(of echtelijk) huis. Hij offreert bloe
men, kleine geschenken, vertelt grap
pen of nieuws uit naburige dorpen en
praat als Brugman. Vaak is al die
moeite tevergeefs, maar soms lukt het.
Dan verlaat hij het huis met enkele
tientallen grammen vrouwenhaar.
Maar het loont de moeite. Want voor
100 gram gezond haar dat ongeveer 35
centimeter lang is, betaalt hij niet
meer dan de tegenwaarde van 25.
Maar op de wereldmarkt brengt dat
zelfde magere strengetje haar van
daag de dag grif tweehonderd gulden
op...
KONING van de Europese haarja
gers is de 88-jarige Cesare Raina uit
Saluzzo, die al meer dan 56 jaar „in
het haar zit." Er is een tijd geweest
dat hij zestien assistenten in dienst had
om het ingekochte mensenhaar op
kleur en dikte te sorteren. Nu kunnen
hij en zijn vrouw dat werk getweeën
af, want het aanbod is vooral sinds de
jaren vijftig sterk teruggelopen. De
prijzen echter stijgen nog steeds
en dat is dan ook de enige reden dat
Cesare er het bijltje (of liever de
schaar) nog niet bij neergelegd heeft,
hoewel hij met geen mogelijkheid
meer al zijn vroegere klanten kan ge
rieven.
Die klanten in hoofdzaak pruiken
makers hebben al lang geleden naar
andere „bronnen" moeten omzien,
maar nergens ter wereld produceert de
mens hoofdhaar van vergelijkbare kwa-
iteit als de sublieme vlechten van de
alpenbewoonsters. Toneel- en film
pruiken worden thans veelal vervaar
digd van het haar van de yak, dat uit
Mandsjoerije wordt geïmporteerd via
allerlei kieren in het IJzeren Gordijn.
Voor mode-pruiken gebruikt men ve
le synthetische vezels, waaronder ny
lon, datuitstekend, in elke gewenste
kleur of tint, geverfd kan worden.
Maar geen enkele dierlijke of kunst
matige haarsoort kan concurreren met
gezond, stralend vrouwenhaar.
SALUZZO exporteert nog altijd top-
klasse-„alpenhaar" naar Parijs, Lon
den, Brussel, Nevy York en Amster
dam, maar het is niet veel meer: nau
welijks vijfhonderd kilo per jaar. De
laatste tijd is er een nieuw en veel
belovend „jachtgebied" ontdekt: de
zuidelijke regionen van Italië en Sici
lië ,waar de plattelandsbevolking nog
goeddeels in armelijke omstandighe
den leeft en waar men dus met een
aantal aantrekkelijke cadeautjes nog
wel wat gitzwarte lokken hoopt te kun
nen lospeuteren. Maar „natuurblond"
vrouwenhaar, dat is al ongeveer zo
zeldzaam als roze olifanten, zeggen de
haarjagers. „Misschien zit er in het
Hoge Noorden, in Zweden, Noorwegen
en Finland, nog iets, maar dan zou
den de produktiekosten nog veel hoger
worden."
DUIZENDEN MENSEN hebben re
denen te over, om mannen als Cesare
Raina dankbaar te zijn. Daar is bij
voorbeeld die aantrekkelijke jonge
vrouw uit Parijs die als zestienjarige
tengevolge van een ziekte al haar
hoofdhaar kwijtraakte. Zeven jaar lang
weigerde zij, zelfs maar een stap bui
ten het ouderlijk huis te doen. Zij wil
de geen pruik dragen omdat zij voort
durend gekweld werd door de dro
men, waarin zij tot grote vrolijkheid
van de omstanders haar pruik verloor.
Op 23-jarige leeftijd was zij een ver
bitterde kluizenaarster geworden .Ten
slotte liet zij zich overreden door een
vermaarde pruikenmaker. >rAIs je mij
een pruik laat maken, zal ik je aan
je haren de kamer rondslepen," be
loofde hij. Zij geloofde hem niet maar
paste toch de pruik die hij voor haar
vervaardigd had. Toen zij voor de spie
gel zat en zichzelf voor het eerst weer
„als een normaal mens" zag, greep de
pruikenmaker plotseling haar lokken
en rukte eraan met al zijn kracht.
Maar de pruik bleef op haar plaats.
De jonge vrouw kreeg een hysteri
sche lachbui, bedekte toen haar ge
zicht met haar handen en huilde van
veugde. Acht maanden later was zij
getrouwd.
WAfXAAAftA/WWA/NAAAWAAAAAftftAIWVMWWWWWWWWWWWWWftftAA/WIAfWVWWWWWWWWWMWyWI
(Van onze correspondent)
MADRID. „De secretariaten van
Sinterklaas in Spanje zijn gesloten we
gens gebrek aan activiteit. Sinterklaas
vertrekt de laatste jaren veel te vroeg
naar Nederland om nog animo bij
overigens vlijtige kindertjes te wek
ken om naar zijn adres in Spanje te
schrijven. Veel ondernemende Neder
landers die in Spanje verblijven, kwa
men jaren geleden op het lumineuze
idee om een postbus in Barcelona of
Madrid op naam van Sinterklaas te
huren. Via advertenties in Nederland
se dagbladen werden ouders uitgeno
digd tegen insluiting van een of twee
gulden de verlanglijstjes van hun kin
deren naar die postbussen te zenden.
Zij kregen dan prompt een officieel
schrijven, gesierd met een indruk
wekkend briefhoofd, compleet met het
wapen van het Sinterklaashuis, terug,
waarin de kinderen op ouderlijk gezag
gekapitteld werden over hun luiheid,
hun ongehoorzaamheid en hun slechte
vorderingen op school.
Vele ouders meenden dat het wel in
hun opvoedkundige praktijk paste:
zo'n echte brief helemaal uit Spanje,
vol leerzame opmerkingen, ontleend
aan de rijke schat van gemeenplaat
sen die onze taal rijk is. Maar ten
slotte loonde het de moeite niet meer
en de volijverige vrijwillige secretaris
sen van de Sint borgen hun kunstig
gedrukte briefpapier op en sloten hun
winkel. De ouders vragen geen brie
ven van de Sint meer.
Het is voor de Spanjaarden overi
gens een bizar mysterie, hoe de kou
welijke volkeren rond de Rijn ooit op
de gedachte zijn gekomen om Sinter
klaas in Spanje te laten resideren.
Braaf vieren de roomse Spanjaarden
op 6 december het feest van ene hei
lige Nicolas, die in Patara in Klein-
Azië werd geboren en reeds op jeug
dige leeftijd uitmuntte door zijn grote
liefdadigheid.
Toch kent Spanje twee plaatsen
waar het feest van de goedheiligman
met enige opgewektheid wordt ge
vierd. Dat is het jongensinternaat van
het benedictijnerklooster op de berg
Montserrat bij Barcelona en een klein
dorpje in Baskië, waarvan ik tot mijn
spijt de naam niet meer weet.
Fijnste dag
De jongens die op Montserrat wor
den opgeleid voor een religieus leven,
vinden de zesde december ongetwijfeld
de fijnste dag van het jaar, want dan
regeren zij, in plaats van de benedic
tijnermonniken over het grootse kloos
ter op de indrukwekkende berg. Uit
hun midden wordt de beste leerling
van het jaar gekozen, die die dag alle
voorrechten mag genieten van de ech
te abt. Hij is bisschop voor één dag
en voert een feestelijk regime.
In Baskië trekken de kinderen van
het kleine dorp, waarvan mij de naam
is ontschoten door de straten en halen
koeken en lekkernijen op, die zij la
ter tijdens een feest op de enige dorps
school oppeuzelen. Enkelen van hen
hebben van oude lappen een soort bis
schopsmantel gemaakt, waarmee zij
furore maken.
Toch kan de Nederlandse kolonie het
niet laten een huis-Sinterklaas te laten
opdraven voor de kinderen van vele
honderden Nederlanders, die in Barce
lona, Madrid, in Malaga en andere
steden in Spanje wonen. Dat is even
onuitroeibaar als het feit dat elke Ne
derlandse huisvrouw in Spanje af en
toe erwtensoep wil maken, waarvoor
zij haar vrienden in het oude vaderland
om rookworst bedelt, die in Spanje
niet te krijgen is.
Probleem
Maar de in Spanje opgevoede Hol
landse kindertjes willen evenmin de
Driekoningen, de „Reyes Magos" ver
geten en hun vader in Spanje ziet zich
dus genoodzaakt tweemaal pakjes
avond te houden, met slechts een
maand tussenpauze. Als er bovendien
nog Amerikanen in de buurt wonen, is
het beter de omgang tussen de buurt
kinderen in de maand december op
straffe van „géén cadeautjes van Sin
terklaas en De Reyes" te verbieden,
omdat anders ook nog de kerstman
een lading geschenken onder de kerst
boom moet achterlaten.
