FILATELIE
ZIEILF UW
M
fil
Dammen
Bridge
El Dorado
17
ZATERDAG 4 DECEMBER 1965
Erbij
MÉÉ
mm
w mm r
B. Dukel
1 8
J. C.
m
HHf
K -".c f f. ~~A !tè. 5
W-. {i 1,111
BELGIë. Ter herinnering aan het
feit, dat honderd jaar geleden Joseph
Lebeau (1794-1865), staatsman en een
van de leiders van de opstand van
1830, overleed is een postzegel van
1 jr. uitgegeven. De zegel vertoont
diens portret naar een werk van de
schilder A. Schollaert.
PAPOEA EN NIEUW-GUINEA. Op
14 februari 1966, de dag waarop
evenals in Australië het decimale
stelsel zal worden ingevoerd, zal een
serie van elf veelkleurige postzegels
verschijnen, waarop vlinders zijn af
gebeeld. De waarden zijn: 1, 3, 4, 5, 10,
15, 20, 25, 50 c., 1 en 2 dollars. De zegels
zijn gedrukt bij de Zwitserse drukkerij
Courvoisier naar foto's van exem
plaren, afkomstig van de National In
sect Collection te Canberra.
GUINéE. De Afrikaanse republiek
Guinee heeft een serie 'van zes zegels
het licht doen zien die de ruimtevaart
tot. onderwerp heeft: 5 fr. de Loenik
III en de maan, 10 fr. het traject van
de Ranger VII naar de maan, 25 fr. de
Relay in de ruimte, 45 fr. de Vostok I
en II in de ruimte, 100 fr. de Ranger
VII, het oppervlak van de maan na
derend en 200 fr. de start van de Ran
ger VII.
FRANKRIJK. De jaarlijkse Rode-
Kruisserie zal op 13 december in om
loop worden gebracht. Op de zegels
zijn werken van de schilder Pierre Re
noir (1841-1919) gereproduceerd en
wel op de 0,25 0,10 fr. „Baby met
de lepel" en op de 0,30 0,10 fr, „Coca
schrijvend".
GRIEKENLAND. ~^er gelegenheid
van het vijftigjarig bestaan van de
Postspaarbank zijn twee postzegels,
10 lepta en 2.50 drachmen, verkrijg
baar gesteld. Op de eerste zegel ziet
men een aantal mieren die het sparen
symboliseren en op de tweede zegel
een postspaarbusje en een spaarbank
boekje.
VNO. Een serie van drie waarden, 4,
5 en 11 cents, uitgevoerd in veelkleu-
rendruk, is in circulatie gebracht om
de aandacht te vestigen op de door de
groei van de wereldbevolking, met
name in de ontwikkelingslanden, ont
stane economische en sociale proble
men. De zegels vertonen een gestileer
de aardbol, waarop silhouettèn van
drie groter wordende figuren voor
komen; in de linker bovenhoek het
embleem van de UNO.
CUBA. Ter gelegenheid van de post
zegeltentoonstelling „Verovering van
de ruimte", georganiseerd door de Aca
demie van Wetenschappen, is een
blokje dat een zegel van 50 ets. bevat.
Afgebeeld zijn de aardbol, ruimte
satellieten, sterren en het zonnestelsel
verschenen.
BULGARIJE. Tachtig jaar geleden
werden Noord- en Zuid-Bulgarije her
enigd. Dit feit is herdacht door de uit
gifte van een postzegel van 13 st.,
ivaarop twee vrouwen in klederdracht
uit Noord- en Zuid-Bulgarije die de
nationale vlag vasthouden, zijn voor
gesteld.
GHANA. Een serie van drie zegels is
uitgegeven ter gelegenheid van de
voetbalcompetitie om de Afrika-cup:
6 p. een doelverdediger in actie, 15 p.
een speler in actie met de beker op de
achtergrond en 24 p. twee spelers in
actie met in het midden de beker. De
zegels zijn gedrukt bij Enschedé, Haar
lem.
TOGO. Het twintigjarig bestaan van
de UNO is postaal gevierd met een se
rie van vijf waarden: 5 fr. de Franse
afkorting ONU en vredesduiven, 10 fr.
het gebouw en het embleem van de
UNO, 20 fr. de afkorting ONU en or
chideeën, 25 fr. het gebouw van de
UNO en het portret van wijlen Adlai
Stevenson, in leven gedelegeerde bij-
de UNO en 100 fr. de afkorting ONU
en vruchten. De 25 en 100 fr. zijn ook
in blokvorm verkrijgbaar gesteld.
S< 'l ,<U.
In de onderlinge competitie van DCIJ
ontstond in de partij TielrooyDukel een
spelgedeelte, waarin de witspeler meende
steeds winst te kunnen afdwingen. De
partij eindigde in remise en tot nog toe
is het niet gelukt een geijkte winst voor
wit aan te tonen. Wij leggen dit nu aan
onze lezers voor.
DOCOOOOC' XX x- fXXXX^ -
SLAPENDE MEESTERS
Dat zelfs de besten onder de besten zo
nu en dan gevaarlijk aan de bridgetafel
kunnen schutteren, is u ongetwijfeld vol
doende bekend.
Enige tijd geleden was ik getuige van de
meesterklassewedstrijd tussen de Bridge
kring 1935 uit Rotterdam en de Utrechtse
Bridgeclub. In het onderstaande spel
bood Hans Kreyns (Zuid) zijn Utrechtse
tegenspeler verschillende malen de kans
een zogenaamd „onmogelijk" contract te
winnen maar de westspeler wilde er
maar niet van profiteren!
#98
9 V985
O A 10 8 7 3
#65
A V 10 7 3
6
B 6 4 2
9A7
O V 9 5
V B 9 2
O H 6 4
H 8 4 3
ooooooooouotxjoooococxxjoooooooooonococooooooooooooooooooc
Zwart: 14 stukken op 3, 4, 6, 7, 9, 12, 13,
15, 18, 19, 20, 23, 24, 26.
Wit: 14 stukken op 27, 28, 30, 32, 3(5, 37,
38, 39, 40, 42, 43, 45, 48, 49.
Wit aan zet speelde 30-25, waarna 7-11
niet kan wegens de doorbraak 25x14 9x20
27-22 18x27 32x21 23x41 21-17 en 42-37
met de doorbraak 38x7. In de partij ging
het als volgt. 1) 30-25 9-14. 2) 37-31 26x37.
3) 42x31 6-11. 4) 39-33 24-29. 5) 33x24
20x29. 6) 35-30 3-8. Ook kan zwart 11-17
vervolgen waarna wit wel 38-33 en 30-24
met 28x8 moet spelen. Dan laten wij het
verder aan de lezer over om na te gaan
of wit dan wel zwart voordeel kan be
halen. Leuk is dat zwart niet na 28x8 met
3-9 kan vervolgen wegens 25x34 12x3 en
geestig 27-21 17x28 en 43x1 met dam.
Fraai!
In de partij 7) 38-33 29x38. 8) 30-24
19x30. 9) 28x10 30-35. 10) 40-34 of? 15-20.
11) 25x14 4x15. 12) 34-29 13-19. 13) 14x23
18-22 14) 27x18 38x36. 15) 48-42 36-41.
16) 42-37 41x32. 17) 43-38 32x43 en na
49x38 remise gegeven.
Een interessant openingsnieuwtje, een
vondst van M. van Dijk te Dordrecht.
Vanuit de aanvangstelling: 1) 32-28 18-23.
2) 33-29 23x32. 3) 37x28 16-21. 4) 31-26
19-24. 5) 39-33 21-27. 6) 42-37 11-17. 7)
37-31.
Stand na de zevende zet van wit.
OOOOOOOOOr^:» XJOOQOOt XJOOOOOOOOOOOC* XTOOOOOOOQOOC* OOOOOOOOC
V///////. /K
,„r%.
xyDOOOootxyxxxioooooooorooor'' >00000000^'v-10oooo->oo-krooooo')o
Zwart: 19 stukken op 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7,
8, 9, 10, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 20, 24, 27.
Wit: 19 stukken op 26, 28, 29, 31, 33, 34,
35, 36, 38, 40, 41, 43 tot 50.
Zwart kan nu een combinatie nemen,
welke na de afwikkeling kansrijk voor
het winnen van een stuk is. Partijen in dit
genre gespeeld zien wij dan ook gaarne
tegemoet. Het gaat als volgt. 7) 17-22
8) 28x17 12x21. 9) 26x17 20-25. 10) 29x20
15x24. 11) 31x22 24-30. 12) 35x24 13-18.
13) 22x13 8x28. Nu is voor wit ook nog
een ander spelbeeld mogelijk door na
9) 20-25 26x17 te slaan, waarna 29 en 15
zich op het bord handhaven
Tot slot een vraagstuk van de heer Van
Dijk, waarvan wij de oplossing onderaan
plaatsen.
JOOOOOOOOC' "Xöooooocv totooocx
H 5
C H B 10 4 3 2
O B 2
A 10 7
Zuid gever, niemand kwetsbaar. Zuid één
harten west paste noord één schop
pen oost doubleerde Zuid drie har
ten west drie schoppen noord vier
harten oost vier schoppen allen pas
ten.
Zoals men ziet, kan zuid vier harten
niet maken, maar het is begrijpelijk dat
OW véél liever de kans namen, zelf de
manche in schoppen te winnen.
Noord kwam tegen vier schoppen met
harten vijf uit en west won met harten
aas. West speelde troef na en sneed, waar
door zuid met schoppenheer aan slag
kwam. Wanneer zuid nu ruitenboer zou
spelen is west kansloos, maar het is op
dit moment nog niet te zien dat die kaart
geofferd kan worden. Zuid speelde dan
ook troef na en oost kwam met schoppen
tien aan slag.
De leider volgde nu een zéér goed
speelplan hij liet een kleine klaver van
tafel (oost) spelen en legde de vrouw,
waarna hij harten zeven speelde en die
introefde in dummy.
Wéér volgde klaver van tafel zuid
had nog Aas-10, maar was er niet zó ze
ker van wie de klaverboer maakte.
Nu was het ongeluk voor NZ practisch
gebeurd west behoefde slechts klaver
na te spelen waardoor zuid aan slag zou
komen en zuid zou ruiten moeten brengen.
Inderdaad speelde west klaver en
noord (Slavenburg) gaf een op dat ogen
blik nogal riskant signaal met de ruiten
acht. Zuid kwam dus met klaveraas aan
slag en moest nu wel ruiten spelen (har
ten is dubbel renonce); in zijn bekende
snelle tempo speelde zuid ruitenboer na.
Wanneer west nu ruitenvrouw legt heeft
hij het contract gewonnerk Weliswaar kan
noord ruitenvrouw met het aas nemen
(weigeren is zinloos), maar noord moet
dan met ruiten vervolgen en west maakt
ruiten negen! Juist uit het ruitensignaal
van noord had west wel kunnen afleiden,
dat zuid de ruiten tien niet had maar
west nam zijn beslissing al even haastig
als zijn tegenstanders. Hij liet ruitenboer
naar de heer van tafel (oost) lopen en
ging nu één down, daar noord nog twee
ruitenslagen maakte. Had zuid klaveraas
eerder genomen en (bijv.) klaver nage
speeld, dan moet west zelf ruiten aanval
len. Goed is het dan een kleine uit west
naar de heer te spelen doch als zuid
nu maar ruitenboer onderspeelt, kan west
het contract nimmer meer winnen.
Een aardig partijtje van slapende mees
ters!
Bridge vraag dezer week: Zuid gever,
OW kwetsbaar, Europese kampioenschap
pen (viertallen). Zuid heeft:
#98 <?10 3 O H 9 2 +97654
Zuid past west één schoppen -noord
vier hartenoost vijf harten wat doet
zuid?? Antwoord elders op deze pagina.
Filar ski
14) gf3: Rh3. 15) Tel zwart met het ver
rassende 15) Pe4! eveneens goede
kansen verkrijgt, van die verzwakking
te profiteren;
C. in variant B het kwaliteitsoffer 15)
cd5: Rfl:. 16) Rf6: Df6:. 17) Rfl: kansrijk
voor wit is;
D. er niettemin een merkwaardige res
source schuilt (voor zwart) in variant C,
te weten Tals spectaculaire dame-offer
(na 15) cd5:). 15) Dd5:!, gebaseerd
op de kostelijke wending 16) Rf6: gf6: en
nu zou de damewinst 17) Rh7:f Kh7:.
18) Dd5: Tg8f op mat van wit uitlopen.
Deze laatste wending leidt tot de con
clusie dat de ontwikkeling 13) Rb2 het
inslaan door de zwarte dame op d5 niet
zonder meer pareert en zo ontstond ten
slotte de gedachte om het op zichzelf
kansrijke kwaliteitsoffer op fl als het
ware te gaan afdwingen langs andere
weg. Deze weg luidt: het combineren van
de zet cd5: mét bedoeld offer.
Een dergelijke gedachte is dan de
moeizame vrucht van een eindeloze vak
studie. Donner zegevierde er als volgt
mee. 13) c4xd5 Dus weer de oude
zet uit 1956. 13) Pe5xf3f. 14) g2xf3
Rg4-h3. 15) e3-e4 In 1956 speelde
men hier nog 15) Tel, omdat men toen
nog niet begreep dat in de onderhavige
constellatie Rh3 waardevoller is dan Tfl.
15) Pf6-d7. Zo herovert zwart één
van de vervaarlijke witte middenpionnen,
maar er blijven er genoeg over! 16) Kgl-
hl! Op deze wijze dwingt wit zijn
tegenstander, de kwaliteit te aanvaarden,
omdat zwart Tgl natuurlijk niet mag toe
laten. 16) Rh3xfl. 17) Rd3xfl Pd7x
c5. De fase „vakstudie" is ten einde, het
stadium van: vlot schaken uit „de losse
pols" (Cortlevers kreet!) is aangebroken.
En dat is Donner. onze meest veredelde
„koffiehuisschaker", wel toevertrouwd!
18) e4-e5 In de eveneens te Havana
gespeelde partij SzaboGarcia ontstond
dezelfde stelling. De Hongaar vervolgde
nu met 18) Rb2, volgens de experts nog
logischer dan Donners voortzetting en
eveneens met succes bekroond. 18)
Dd8-h4. 19) Rcl-e3 b7-b6. 20) f3-f4 Tf8-d8.
21) Ddl-f3 f7-f6. Volgens de commentaren
de beslissende fout, omdat wit nu tot
e7-e6 kan komen en zodoende twee ver
bonden vrijpionnen op de zesde lijn krijgt
welke gelijk bekend vaak sterker
zijn dan een volle toren. Het was echter
zeer moeilijk, een bevredigend plan voor
zwart te vinden. Het loperpaar en de
centrumpionnen wegen zwaarder dan de
kwaliteit. 22) d5-d6 Kg8-h8. 23) Re3xc5
Het loperpaar heeft zijn diensten be
wezen; met de tekstzet verkrijgt wit veld
e6. 23) b6xc5. 24) e5-e6 Ta8-b8. 25)
e6-c7! Td8xd6. 26) Tal-el Tb8-e8. Alles
gedwongen. 27) Rfl-b5 Td6-d2.
PIETSCH
oooooooooooopnocxx)orxyxxjooc)oocoooooocxx5oooQooo
0.00ooooooo
000<^*loo^®®r*^ooooooooooooooooc)oooooooooocy,vTooooooóooooooc
Zwart: 15 stukken op 5, 7, 9, 10, 12 13
14, 18, 19. 20, 22, 23. 24, 26, 36.
Wit: 15 stukken oo 21, 25, 27, 30 32 33
34, 35, 38, 39, 40, 41, 42, 47, 49.
Wit speelt en wint met eindspel.
In de rubriek van 16 oktober plaatsten
wij het volgend probleem.
C. van Kuilen met zwart: 14, 22, 23 25
26,36.
Wit: 30, 32, 33, 44, 46, 48.
De heer Van Geest te Haarlem meent
een bij-oplossing te hebben gevonden met
33-28 dwingt 22x33 44-39 25x43 en 48x10
26-31 offer 32-27 en 10-5 22-27 en wint
na 5-37. Dit was geen bij- doch de
auteursoplossing.
Het probleem P. J. Reuleaux wordt ge
wonnen door 22-18 18x7 42-38 37x48 48-42
49-43 en 44x1, waarna de eindstand dam
op twee en stuk op 50, zwart drie stukken
op 11, 25, 34, keurig gewonnen is na 11-17
2-8 17-22 8-13 22-28 13-19 28-33 19-24 en
24-30 wint.
Oplossing Van Dijk: 32-28 39x48 49-44
42-37 47x38 38-32 34x23 30x8 48-42 40-34
35x2 3-8 of? 5x14 44-39 wint.
VAKSTUDIE EN SPELEN UIT DE
LOSSE POLS
Naar aanleiding van de overwinning,
welke Donner in het recente toernooi op
Cuba boekte tegen de Oostduitser Pietsch,
hebben wij gepoogd, de lezer een indrux
te geven van de vakstudie, welke de
schaakmeester moet maken, alvorens hij
de openingsdegens kan kruisen met een
gelijkwaardig geschoolde tegenstander.
Het ging om de subvariant van de zo
genoemde normaalvariant der Nimzo-
Indische opening, in welke zwart op de
8ste zet zijn koningsloper naar a5 terug
trekt. Daarbij trachtten wij, de grote lij
nen te verklaren van de problematiek,
welke zich voordoet na de eerste twaalf
zetten, luidende als volgt:
Wit: Donner. Zwart: Pietsch.
1) d2-d4 Pg8-f6. 2) c2-c4 e7-e6. 3) Pbl-
c3 Rf8-b4. 4) e2-e3 0-0. 5) Rfl-d3 d7-d5.
6) Pgl-f3 c7-c5. 7) 0-0 Pb8-c6. 8) a2-a3
Rb4-a5. 9) c4xd5 e6xd5. 10) d4xc5 Ra5xc3.
11) b2xc3 Rc8-g4. 12) c3-c4 Pc6-e5.
De „moraal" van ons lange verhaal was
dat (in diagram 1)
PIETSCH
- JOCCXXXDOCOOOOOOOCOOOOOOOOO
'M
w. HH
C<XXXXXDOOOOCXXX>OOOOCXX)C)OOOOOOOCOOCOOOOOOOOOOOC
DONNER (aan zet)
Zwarts laatste hoop; na 28) Re8: Tf2:.
29) Dg3 Th2:f. 30) Dh2: Delrf kan er nog
van alles gebeuren. Maar Donners fraaie
slotzet maakt aan deze zwarte illusie een
einde. 28) Df3-a8! en zwart gaf het op
daar na 28) Ta8:. 29) e8Di en mat
volgt.
Een waardige beloning van de ge-
investeerde vakstudie!
Mr. Ed. Spanjaard
ijaaquapnj
apjeBui pmz :peq idooqag pmz dojeBM
apjnaqag uooj, 'uaddoips uoaoz Sou tpoj
uapiaz ua „uajjnjqgaM" }atu ja;qoa qoiz
U9la!I MO 'iez ut qfqaqqeurag ^O J00A
uaddoqas saz (jeeqsjaMq) ja jbbp 'Sq
-apjooA se as. jbbui 'uftz uBBgag uasop jCia
noz qa 'uaqeui a; gijsB[ (qjeduagat ap
^aq uio 'uapsq uaAaz pooq jajadspmz
asjai 3Q :SBBJAagpuq do pjooMjuv
WWVWWWWVVWWWWWVWWWWWWiAAAWIWm
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOC
DONNER (aan zet)
A. na 13) cd5: Pf3:f. 14) gf3: Rh3. 15)
Tel Dd5: de verzwakking van de witte
koningsstelling onaangenaam kan wor
den;
B. na het beter geachte 13) Rb2 Pf3:f.
BOGOTA (AP) De legendarische
schat van El Dorado die zich in Co
lombia zou moeten bevinden, is weer
in het nieuws door de expeditie van
een groep Araerikanen die juwelen en
goud geborgen hebben van een vloot
van gezonken Spaanse galjoenen voor
de kust van Florida.
Sinds eeuwen reeds hebben avontu
riers, onder wie Sir Walter Raleigh,
Colombia doorzocht naar El Dorado.
De nieuwe jacht is gebaseerd op
verhalen van indianen over bergen
smaragden en goud die zich ergens in
het verlaten Andesgebergte zouden be
vinden. Geschiedkundigen menen dat
als er inderdaad zulk een schat zou
bestaan, deze begraven is in de mod
der op de bodem van het Guatavita-
meer, 80 km ten oosten van Bogota,
hoog in de Andes. Het verhaal is dat
de Chibcha-indianen hun goden plach
ten te verzoenen door grote hoeveelhe
den smaragd en goud in het meer te
werpen. Toen de Spanjaarden in de
16de eeuw kwamen en de indianen
overmeesterden, hielden de offers aan
de goden op.
Een groep Amerikanen heeft nu met
een aantal Colombianen een maat
schappij gesticht om naar El Dorado
te zoeken. Zij hebben zuigpompen ge
bruikt om de modder van de bodem
van het meer op te halen, maar deze
werkzaamheden moesten onlangs wor
den gestaakt omdat de modder de
pompen verstopte. Ze zullen nieuwe
pompen aanvoeren en nagaan of elek
tronische apparatuur kan worden ge
bruikt om de bodem af te zoeken.
Kaarshouder, gezaagd uit een plank,
de gaten voor de kaarsen zijn geboord.
DE DONKERE DAGEN rond Kerst
mis krijgen hun feestglans door het
kaarslicht. Er zijn hele mooie kande
laars (en ook wel hele zotte en sma
keloze) om uw kerstkaarsen in te zet
ten. Maar het is ook geen heksentoer
om een aantal leuke kandelaars zelf
te maken. Daarbij dienen we er wel
voor te zorgen, dat er geen gevaar
voor omvallen, scheefzakken e.d. ont
staat.
We gaan uit van de dikte van de
kaars. Deze moet kunnen staan en zal
dus in een gat moeten passen. Toch
wordt hier vaak tegen gezondigd, men
probeert dan een kaars bij te snijden
om ze in een te nauw gat te laten
passen of het gat is te wijd en men
omwikkelt de kaarsvoet met een stuk
je papier o.d., beide oplossingen zijn
onesthetisch en gevaarlijk, daarom de
juiste dikte in het juiste gat.
Hout, metaal, steen en gips kunnen
gebruikt worden, maar iemand met
fantasie ziet nog wel andere mogelijk
heden.
Een zeer eenvoudige vorm maken we
van een uitgeholde aardappel, die we
naar verkiezing kunnen omwikkelen
met crêpepapier, in vorm snijden, van
pootjes voorzien, door er een paar tak-
kes, stokjes of spijkers in te steken of
op een versierd schoteltje kunnen
plaatsen.
Van de aardappel naar de stokjes en
takken. Bij deze dienen we te beschik
ken over eên boor, die juist de wijdte
van het gat voor de kaars oplevert.
Voor dunne kaarsen nemen we daar
voor een slingerboor, voor dikkere zul
len we een centerboor nodig hebben.
Een mogelijkheid, die echter vooral
bij zeer dikke kaarsen toegepast kan
worden is het gebruik van een dikke
spijker of draadnagel, die van onder
door het hout geslagen wordt en waar
op de kaars wordt gestoken. We moe
ten daarvoor in de kaars een gaatje
maken en dat kan moeilijkheden ople
veren, doordat de kaars gaat scheu
ren. De eenvoudigste manier is het gat
met een hete breinaald in te „boren",
de dikte van de gebruikte spijker be
paalt ook de wijdte van het gat.
Als we takken of zelfs dunne boom
stammetjes gebruiken, dan dienen we
een centerboor te gebruiken, omdat
deze rondom eerst het hout wegsnijdt
en daarna pas het gat maakt. Het
maakt ook nog verschil of we de kaars
gaten in de lengte, dan wel „kops",
d.w.z. op de doorsnede van het hout
maken. In het eerste geval zal het bo
ren vrij gemakkelijk gaan, in het twee
de bestaat de kans dat het hout
scheurt; we kunnen dit voorkomen
door de tak of het stammetje vooraf
te omwinden met een stuk touw of dun
ijzerdraad.
Hebben we geen boor, dan dienen we
uitsluitend met het mes te werken.
We tekenen dan eerst de omtrek van
de kaars op de plaats waar het gat
moet komen af en prikken dan met
een priem of spijker nauwkeurig de
omtrek van de cirkel in, de aldus ver
kregen gaatjes maken het wegsnijden
met het mes eenvoudiger. Na een laag
je hout verwijderd te hebben, prikken
we opnieuw de omtrek in en snijden
weer weg, dat doen we zo lang totdat
de vereiste diepte verkregen is.
Het gebruik van metaal voor kaar
sehouders is zeer geliefd. Koper, ijzer,
blik zijn hiervoor het meest geschikt.
Uitgaande van zeer dun metaal (fo
lie) kunnen we met de gewone schaar
alleraardigste modellen maken. We
nemen hiervoor blik of zeer dun alu
minium, maar het mooist is geel of
„rood" koper.
Voor zwaarder metaal b.v. koper van
0,6 tot 0,8 mm is ander gereedschap
nodig, ofschoon we met een ijzerzaag
je (beugelzaagje) van een stuk gas- of
elektriciteitsbuis de kaarshouder kun
nen zagen. De bevestiging op een bak
je, een stuk „edel" hout, een metalen
bakje o.d. kan geschieden door klin
ken, solderen, zelfs lijmen (met een
kitlijn als Collal-Saba-of Bisonkit). Een
metalen bakje klopt men op een diep
blokje of op een staak of tas ,maar
dat wordt echte metaalarbeid voor
hen die vaker met dit bijltje gehakt
hebben.
Tenslotte nog even iets over de ver
siering-van takken door insnijden van
de schors, hetgeen de kandelaar een
een extra leuk uiterlijk geeft. Kiest U
voor dit soort schorswerk vooral geen
dood hout, daar de schors of bast dan
los zit en gemakkelijk afbreekt. Haze
laar- of elzetakken, maar ook populie
ren of berkestammetjes laten zich voor
dit soort arbeid goed verwerken.
Het gebruik van schroeven en spij
kers ter bevestiging van de delen is
halve het gebruik van lijm (kit!) na
tuurlijk duidelijk.
Kandelaar, gesneden uit takken, voor
kleine kaarsjes.
Dito voor grote kaarsen.
Dito gezaagd uit een berkestammetje
Kandelaar gewikkeld van serpentine.
De stijf-gewonden plakken worden
daarna uitgedrukt, de delen tezamen-
gelijmd en met waterglas bestreken.
Kaarsdrager van Libosteen (lichte
bouwsteen, bij de bouwmaterialenhan-
del verkriiabaar en met een mes te be
werken).
