Belangrijke beslissingen in de Vietnamese oorlog verwacht Bloedige veldslagen zijn in de toekomst te verwachten Nobelprijzen uitgereikt SLIK UW PIJN WEG MET EEN Zambia wil snelle oplossing van de Rhodesische kwestie Ruimtevaart: speldeprik in heelal IP Wereldnieuws Moordenaars van dominee Reeb vrijgesproken Vooronderzoek naar kindermoorden in Manchester Nieuwe leden van Veiligheidsraad gekozen Sjastri bezoekt in februari Witte Huis Ex-president Mikojan krijgt orde van Lenin ZATERDAG 11 DECEMBER 1965 3 Goed uitgerust 300.000 Professoren uit Madrid en Barcelona nemen ontslag uit protest Ontwapeningsconferentie wordt 27 januari hervat f4,95 voordeel Hagerty verlost u voorgoed van zilverpoetsen W. VOET EN ZONEN „Zie toch op naar de hemel en tel de sterren, indien gij ze tellen kunt", zo luidt een oud en wijs gezegde. Terecht, want wat wij zo brutaal ruimtevaart noemen, is in werkelijkheid weinig meer dan een uiterst kleine naald in een hooiberg. De aarde, de zon en de andere pla neten maken deel uit van het systeem van onze Melkweg, dat uit mil jarden sterren bestaat. Ons zonnestelsel is in dit geheel een kleine en onbetekenende punt: zou een raket met een snelheid van 100.000 kilo meter per uur langs de gehele Melkweg reizen dan zou voor zo'n reis nog duizend miljoen jaren nodig zijn. Maanvaart JHË mening tussen Lusaka en Londen over de manier waarop Salisbury tot andere gedachten gebracht moet worden. Zambia staat op het standpunt dat iet zenden van Britse troepen alleen zin heeft wanneer zij opdracht krijgen de Kariba-krachtcentrale te bezetten. Aangezien de controle-installatie zich aan de Rhodesische kant van de op de grens gebouwde centrale bevindt, betekent dit dat de troepen Rhode- sisch grondgebied zullen moeten be treden. Gedupeerd Onwaarschijnlijk SAIGON (AP). Er worden belangrijke beslissingen verwacht over de toekomstige koers van de Verenigde Staten in Zuid-Vietnam, nadat minister van Defensie, Robert S. McNamara, verslag heeft uitgebracht aan president Johnson over zijn jongste bezoek aan Zuidoost-Azië. Het is daar om nuttig eens te kijken naar de militaire situatie die de basis moet vormen van dergelijke beslissingen. Ondanks de grote toevloed van Amerikaanse militairen zijn de Ameri kaanse strijdkrachten in Zuid-Vietnam nog steeds onvoldoende voor een effectieve bestrijding van de Vietcong. Een belangrijke reden is dat de meeste Amerikaanse en Zuidvietnamese troepen beschermingstaken heb ben ze moeten behouden wat ze onder controle hebben. Het aantal batal jons dat beschikbaar is om de Vietcong aan te tasten is daardoor bij zonder klein. De stroom van troepen uit Noord- Vietnam heeft in feite de situatie teruggebracht tot die van begin dit jaar voordat de massale inzet van Amerikaanse troepen de schaal in het voordeel van de Verenigde Staten deed doorslaan. DE LAATSTE weken heeft de guerrilla tegenstander zich bereid getoond honder- dem militairen op te offeren. Deze mili tairen zijn even goed uitgerust als de Amerikaanse infanteristen. Hun vuur kracht is even groot of zelfs nog groter. In Saigon hoort men niets meer over de vroeger vaak verkondigde theorie dat een Amerikaans peloton het kan opnemen tegen een compagnie van de Vietcong door de grotere vuurkracht van de Ame rikanen. Nog grotere en nog bloediger slagen kunnen worden verwacht. De gezamen lijke strijdkrachten in Zuid-Vietnam tel len nu iets meer dan 689.000 man. Van de zen zijn 500.000 Zuidvietnamezen, 170.000 Amerikanen, 18.000 Zuidkoreanen, 1.300 Australiërs en 300 Nieuwzeelanders. Bo vendien ligt er een grote eenheid van de Amerikaanse marine voor de kust. In de Zuidchinese Zee zijn voortdurend vier vliegkampschepen en talrijke torpedo boot jagers in actie. Van een van de vliegkampschepen wor den uitsluitend aanvallen op doelen in Zuid-Vietnam uitgevoerd. De torpedoboot- jagers komen regelmatig in actie voor het beschieten van Vietcongstellingen of ter ondersteunen van dorpen en buiten posten die worden aangevallen. De Amerikaanse strategie is zo diep mogelijk door te dringen in vijandelijk gebied en een zó groot deel bezet te hou den, dat er bases kunnen worden aange legd. Verder wil fnen de grootste bases buiten het bereik" van de wapens der communisten houden. Deze strategie be tekent dat elk van de bases enorme aan tallen troepen vereist. Noord-Vietnam heeft echter als reactie op de Ameri kaanse versterkingen zijn 325-ste divisie naar het zuiden gestuurd. HET LIJDT daarom geen twijfel dat McNamara zal aanbevelen de Amerikaan se contingenten nog verder uit te brei den. In particuliere gesprekken hebben militaire autoriteiten in Saigon gespro ken over een aantal van 300-000 Ameri kaanse militairen. De 81 mm mortieren, een geliefkoosd TOKIO (Reuter en AFP) De nobel - prijs voor natuurkunde, die dit jaar werd toegekend aan de Japanse professor Sji- nisjiro Tomonaga, en de Amerikanen Ri chard Feynman en Julian Schwinger, is vrijdag op de Zweedse ambassade in Tokio aan de Japanse professor die kortgele den bij een val verscheidene ribben heeft gebroken, overhandigd door de Zweedse ambassadeur. De beide andere nobelprijs- winnaars voor natuurkunde ontvingen in Stockholm de prijs uit handen van koning Gustaf Adolf- van Zweden. De Zweedse koning overhandigde ook de nobelprijs voor litteratuur aan de Russische schrij ver Michail Sjolochov, en aan de Ameri kaanse professor Robert Burns en de Pranse professoren Francois Jacob, An drew Lwoff en Jacques Monod de nobel prijs voor geneeskunde. Mevrouw Aase Lionaes, lid van de Noorse parlementscommissie voor de no belprijs voor de Vrede, heeft deze prijs voor het jaar 1965 gisteren aangeboden aan het kinderfonds van de Verenigde Na ties „UNICEF". De voorzitter van de commissie, Gunnar Jahn, overhandigde Henry Labousse, directeur van het kin derfonds, het diploma, de gouden medaille en een cheque van 190.000 gulden. SELMA (Reuter). Drie blanken, be schuldigd van moord op een blanke gees telijke, zijn gisteren in Selma, in de Ame rikaanse staat Alabama, door een geheel uit blanken bestaande jury onschuldig verklaard. De drie beklaagden zijn de 42-jarige be drijfsleider, Elmer Cook, de 31-jarige auto monteur, Namon Hoggle, en diens broer, de 37-jarige vertegenwoordiger, William Hoggle. Zij zijn ervan beschuldigd domi nee James Reeb te hebben doodgeslagen Reeb was uit Boston naar Selma gekomen om deel te nemen aan betogingen voor ge lijke burgerrechten. De misdaad gebeurde op straat. wapen van de Vietcong, hebben een be reik van zes tot acht kilometer. Ameri kaanse legercommandanten zijn van me ning dat de bases redelijk veilig zijn als een gebied met een straal van vijf kilo meter rond de bases vast in handen van beveiligingstroepen is. Dit zal echter sterk veranderen als de communisten be ginnen hun veel accuratere 75 mm hou witsers meer te gebruiken. Het bereik van deze wapens is dertien km. Als de Amerikanen meer bases voor zware artillerie gaan vestigen, zullen ze veel meer mensen nodig hebben. Er is op het ogenblik een debat gaande tussen het Amerikaanse militaire hoofdkwartier in Saigon, dat meer en zwaarder geschut wil ontvangen en de Amerikaanse eerste le gerdivisie, die de voorkeur geeft aan min der artilleriebases en meer bewegings vrijheid voor de troepen. DE ROL van de Amerikaanse mariniers in Zuid-Vietnam verschilt sterk van die in andere oorlogen. Mariniers waren altijd troepen die een bruggehoofd vormden. Het leger nam het dan later over en de mariniers werden naar elders gebracht. Nu blijven de mariniers in de drie en claves aan de kust, terwijl het leger uit vallen doet- De mariniers trachten de verveling van deze „semi-garnizoens- dienst" te verUchten door pogingen tot pacificatie van dorpen te doen. Ze beweren dat zij het gehele gebied binnen twintig kilometer van de luchtba sis Da Nang hebben gezuiverd. Maar ze geven toe dat guerrilla's de verdedi gingsgordel nog steeds kunnen binnendrin gen, landmijnen kunnen leggen of aanval- le doen op de luchtbasis zelf. Amerikaanse infanteristen moeten voorts de boeren in de Mekong-delta tijdens de rijstoogst beschermen. Als de oogst binnen is zal het gebied worden overgedragen aan de Zuidvietnamese troepen. MADRID (Reuter) Een hoogleraar van de universiteit van Madrid heeft gis teren verklaard zijn functie neergelegd te hebben uit protest tegen regeringssanc ties tegen zijn collega's. In augustus ontsloeg de Spaanse rege ring drie hoogleraren en schorste zij er twee omdat zij betrokken zouden zijn ge weest bij de studentenrellen in het begin van het jaar- De thans afgetreden hoogleraar, Eloy Terron, heeft zijn besluit genomen omdat hem gevraagd was de plaats in te nemen van een van de drie ontslagen hoog leraren. Ook de conrector van de universiteit van Barcelona en de deken van de rechts kundige faculteit van dezelfde universi teit hebben hun ontslag ingediend. Zij laken de houding van de rector tegenover de studenten. WASHINGTON (Reuter) De Ge- neefse ontwapeningsconferentie wordt 27 januari hervat. Dit is door het Ameri kaanse ministerie van buitenlandse Zaken meegedeeld. De twee voorzitters een Amerikaan en een Rus hadden na over leg met de vijftien andere deelnemende landen tot die datum besloten. LONDEN (AP) Voor de rechtbank in de Engelse plaats Hyde is het vooronder zoek begonnen naar de drie gruwelijke moorden die vorig jaar in de voorsteden van Manchester zijn gepleegd. Vaststaat dat een meisje van tien jaar, een 12-ja- rige en een 17-jarige jongen het slachtof fer zijn geworden van ontstellend sadisti sche misdaden, waarvoor een 27-jarige magazijnbediende, Ian Brady, en zijn 23- jarige vriendin, Myra Hindley, thans worden verhoord. In een koffer, gevonden op de kamer van Myra, zijn fotos aangetroffen, waar op het vermoorde meisje naakt staat af gebeeld. Eveneens zijn de stemmen van de slachtoffers op een tape-recorder op genomen, in deze kamer teruggevonden. De kinderlijken werden in oktober uit de verlaten heidevelden in de omgeving van Manchester opgegraven. Het was schokkend, zo meldt onze cor respondent in Londen, om de toedracht van de moord op de 17-jarige jongen Ed ward Evans te horen uit de mond van Myra's zwager David Smith, zelf ook pas 17 jaren oud. Hij was 's avonds in Bra dy's kamer toen deze Evans na een ruzie met een bijl vermoordde. Smith, die zelf ook geen blanco strafblad heeft, beweert dat Brady hem vertelde dat hij drie of vier moorden heeft gepleegd. Brady had hem passages uit sadistische boeken, waarvan hij er een aantal bezat, voorge lezen en hij wilde met hem discussiëren over dit onderwerp. NEW YORK (Reuter en AFP) Argen tinië, Bulgarije, Nigeria en Mali zijn giste ren voor de tijd van twee jaar vanaf 1 januari 1966 tot lid van de Veiligheidsraad gekozen. Oeganda, Nieuw-Zeeland en Japan wer den eveneens als niet-permanente leden van de Veiligheidsraad gekozen. Eén van deze landen zal twee jaar lid zijn, de an dere twee één jaar. Hierover zal maandag worden gestemd. A d^ertentie NEW DELHI (AP) De Indische pre mier Sjastri heeft meegedeeld, dat hij 1 februari naar de Verenigde Staten gaat voor besprekingen met president John son. Sjastri zou afgelopen voorjaar een be zoek aan de V.S. hebben gebracht, maar dit werd uitgesteld op verzoek van het Witte Huis. Johnson zou het toen te druk hebben gehad met congreszaken en de Vietnamese oorlog, maar vele Indiërs menen dat dit de manier van Washington was om het onbehagen te tonen over de critiek van Sjastri op het Amerikaanse optreden in Vietnam. MOSKOU (AP) De nieuwe Russische president, Nikolay Podgorny, heeft zijn voorganger, Anastas Mikojan, de orde van Lenin toegekend „ter gelegenheid van zijn 70ste verjaardag en als erkenning voor de grote diensten die hij bewezen heeft aan de Russische communistische partij en het land". Mikojan heeft donderdag zijn functie van president om gezondheidsredenen neergelegd. Advertentie Tijdelijk gratis (bij inlevering van deze annonce) Hagerty Zilverdoek (winkelwaarde f4,95) bij aanschaf van grote, zuinige flakon Hagerty Tarnish Preventive. Een glansrijke besparing op twee voortreffelijke produkten, die - in kombinatie gebruikt - zilverpoet sen tot een ouderwets begrip ma ken en uw zilver jarenlang aanslag- vrij houden. Vraag uw juwelier ANEGANG 13—15 GROTE HOUTSTRAAT 165 (Van onze reisredacteur mr. H. L. Leffelaar LUSAKA. Zambia bevindt zich in een moeilijk parket. President Ken neth Kaoenda staat voor de keus steun te verlenen aan de Organisatie van Afrikaanse Staten, of vertrouwen te hebben in een Britse oplossing van de Rhodesische crisis. Volgens een hooggeplaatste zegsman van de Zam- biase regering is het onwaarschijnlijk dat Londen niet de kans gegeven wordt het regime van Ian Smith in Salisbury te ontzadelen. De kwestie is alleen hoeveel tijd Londen daarvoor nodig denkt te heb ben en welke middelen het daartoe zal gebruiken. Volgens dezelfde re geringsbron in Lusaka kan Zambia geen genoegen nemen met een oplos sing op lange termijn, bovendien be staat er nog steeds een verschil van *WW%AAA/VWVWW%#WWVWWWWV«A#WW%#WWtAA#WWWVW«#WW«#W«<VWWWWWWW»#WWVWWMWWWWW«AfWW«AIWIA#l«WWI#WW«#W«#WMW«#WWWWW%#IA#l#WWWW%AAA/WWWWWWWW«A#«A#WVI#WWWVWWWWWWWWWWWWWV%AA#WWW%AAA/WWVWV«A#WW«A/WWWWi#VVVWVWWW^#WW«A#«#WMWWWVWI Natuurlijk! De ruimtevaart, zoals ook nu weer de reis van de Gemini-7, maakt grote indruk op ons aardbewo ners. Maar zelfs als de ruimtevaart de bereikbare afstanden zou kunnen ver dubbelen en dat is voorlopig nog toekomstmuziek dan nog blijft de „greep" naar de ruimte een minuscuul prikje in de kosmos. De Amerikaanse en Russische pro gramma's voor ruimte-onderzoek be strijken op het ogenblik drie gebieden. Dat deel van de kosmos dat wordt beinvloed door de aarde. De maan. De overige planeten van „ons" zon nestelsel, voorlopig voornamelijk Mars en Venus. Aan de ruimtevaart in de onmiddel lijke omgeving van de aarde wordt voorlopig de meeste aandacht besteed. Het is ten eerste het gemakkelijkste deel om te onderzoeken en voorts ook dat deel van het heelal waarmee de mens ook het meest heeft te maken. Deze projecten zijn weer onder te verdelen in: 1) de onbemande ruimtevluchten met wetenschappelijke kunstmanen of communicatie- en weersatellieten; 2) bemande kunstmanen zoals de Voskhod- en Gemini-projecten; 3) bemande ruimte-laboratoria, waarvan de Verenigde Staten er een in 1968 hopen te lanceren en die pas werkelijk zinvol zal worden als er een geregelde raketdienst van en naar de aarde zal bestaan. Het Amerikaanse ruimte-laborato rium (MOL) zal twee astronauten aan boord krijgen, zo maakte het Ameri kaanse bureau voor ruimte onderzoek, „NASA" enkele maanden geleden be kend. De kosten voor de uitvoering van het plan werden geraamd op ruim vijf miljard gulden. Het „logboek van de maanvaart" is al een indrukwekkend boekdeel ge worden, sinds de eerste Amerikaanse (Pioniers) en Russische (Loena's) sa tellieten na veel tegenslagen op hun doel afstormden. Het is moeilijk om de resultaten van lanceringen naar de maan in de categorieën mislukkingen en successen in te delen. Veel lance ringen resulteerden niet in het beoog de doel, maar leverden niettemin be langrijke wetenschappelijke en techni sche gegevens op die het niet recht vaardigen een „mislukt" schot ook als een volkomen mislukking te kenschet sen. Sinds 1958 geven de Amerikaanse en Russische pogingen het volgende resultaat te zien: 1958: vier Amerikaanse pogingen min of meer gelukt; 1959: drie Russische Loena's op de maan afgevuurd; de Loena-2 raakt, als eerste, het maanoppervlak. De Ameri kaanse Pionier-4 passeert op 60.000 kilometer afstand. Andere pogingen van de VS mislukken; 1960'61: vier Amerikaanse lancerin gen mislukken; 1962: Ranger-5 passeert de maan ra kelings, maar televisie-camera's die op namen zouden moeten maken haperen; 1963: Russische maanschoten mis lukken. De Loena-4 mist de maan op 8500 kilometer afstand; 1964: de Ranger-7 maakt de eerste close ups van het maanoppervlak; 1965: de Rangers 8 en 9 maken sa men ruim 10.000 close ups van het maanoppervlak. De Ranger-8 zorgt dat ervoor dat door middel van een directe televisie-uitzending alle Amerikanen voor het eerst een „harde" landing op de maan kunnen beleven. Vier Russische pogingen om een zachte landing te maken mislukken. De Loenik-5 en 7 vallen te pletter, de Loenik-6 mist de maan, maar de Loe- nik-8 is deze maand niet ver van het doel af. Als de zachte landingen en de ruim- te-rendez-vous geen moeilijkheden meer opleveren kan pas de volgende stap worden gedaan, de landing op de maan van de eerste mens. De Verenig de Staten hopen er in 1970 met hun Apollo te landen. Deze week deden Amerikaanse ruimtevaartdeskundigen de opzienbarende onthulling dat de Russen een aanzienlijke voorsprong hebben op de VS in het uitvoeren van een zachte landing op de maan. De Verenigde Staten zouden pas volgend jaar mei beginnen met hun po gingen een zachte landing uit te voe ren. Het feit dat de Loena-8 plotseling geen signalen meer uitzond na tot het laatste moment goed te hebben ge functioneerd, wijt men aan de moge lijkheid dat de satelliet is weggezakt in een dikke laag stof waarmee de 'L*.(t SCHEMA VAN DE MELKWEG (Bovenaanzicht) volgens radioasfronomische waarneming. Melkweg Hef fof op heden door de ruimfevaarf bestreken ge bied. Binnen deze punt be vinden zich de zon, aarde en olie planeten -afstand van90.000 lichfjafen- (l Lichtjaar is 9,5 biljoen km) zon, aarde en planeten SCHEMA VAN DE MELKWEG (zijaanzicht) De proeflancering van een Amerikaans „Surveyor"-maanschip. maan rijkelijk bedekt is. Tenslotte rest dan de ruimtevaart naar de andere buren van de aarde, waarmee al een pril begin is gemaakt (o.a. de Amerikaanse Mariner- en Voy- ager-projecten). De eerste bemande Mars-landing van de Amerikanen is na 1975 geprojecteerd. De kosten voor een dergelijk project worden voorlopig ge raamd op 75 miljard gulden! De diehtsbijzijnde, uit astronomisch oogpunt niet eens bijzonder interessan te ster is 4,3 lichtjaren van ons ver wijderd. Zelfs met een snelheid verge lijkbaar met die van het licht (300.000 km per seconde) zou een retourtje nog bijna negen jaar duren. Weliswaar zegt Einstein, eenvoudig gesteld, dat hoe sneller de beweging is des te langzamer gaat de tijd, maar deze wet zou alleen opgaan voor snelheden die niet ver van de lichtsnelheid afliggen. En aan dit onvoorstelbaar gerace is de ruimtevaart op het ogenblik in elk ge val nog niet toe. Voorlopig worden de verplaatsingsmogelijkheden nog „slechts" uitgedrukt in tienduizenden kilometers per uur. „Wanneer zij alleen naar Zambia ge stuurd worden ter handhaving van de or de en veiligheid in ons land" zei de zegs man voor de regering, „dan is ons ant woord dat wij dat zelf wel afkunnen". De Kariba-krachtcentrale levert bij na evenveel electriciteit aan Rhodesië als aan Zambia, maar bij het wegvallen van deze toevoer is Zambia zwaarder gedu peerd, omdat de voor het land vitale ko permijnen dan lam komen te liggen. Rho desië zou in dat geval gedeeltelijk kunnen terugvallen op kleinere centrales in Sa lisbury en Bulawayo. Het geschermutsel over de Kariba-dam heeft nu al zulke proporties bereikt, dat het woord „kariba" geassocieerd wordt met een oorlogsdreiging. Het begon met een inmiddels ontkende verklaring van de heer Smith, dat hij onder bepaalde om standigheden er niet voor terug zou dein zen om de dam op te blazen. Daarop heeft Zambia het Kariba-project aange grepen als casus belli. IN FEITE IS HET onwaarschijnlijk dat het Smith-regime er ooit toe zal overgaan de stuwdam te vernielen, omdat dit een al te gerede aanleiding zou zijn voor Lon den om werkelijk Britse troepen in Rho desië te doen landen. De strategie van Londen om Salisbury klein te krijgen is vooralsnog gericht op andere methoden dan het gebruik van le gereenheden. Er zijn inderdaad voldoende aanwijzingen dat de verscherpte economi sche sancties in Rhodesië hun uitwerking niet missen. Kort voor mijn vertrek uit Salisbury naar Lusaka was een toenemen de ongerustheid in zakenkringen merk baar. Typerend was een gesprek tussen drie Rhodesische en een Zuidafrikaanse zakenman, waarbij de laatste de Rhode- siërs verzekerde, dat zij zich verkeken op de mogelijkheden om de sancties te ont duiken. Hij wees op de slechte financiële positie van Rhodesië. De Rhodesische za kenlieden hadden geen afdoende tegenar gumenten. Rechtspraak. Twee blanke politiemannen, de 20-jarige Nicolaas J. Conradie en de 21-jarige Gert Venter, zijn in het Zuid afrikaanse Krugerdorp beboet met 500 en 600 gulden omdat zij in de zomer op het politiebureau een 33-jarige neger hadden doodgeranseld. Vluchtelingen. Ruim 2.000 negers uit de Portugese kolonie Mozambique zijn de afgelopen dagen naar Zambia gevlucht na gevechten tussen nationalisten en de Portugese politie. Doodstraf. De 35-jarige viskweker Lie Wing-Tsjang is donderdag in Taipeh, de hoofdstad van Formosa, ter dood veroordeeld wegens moord op zijn 5-ja- rig dochtertje, nadat hij haar voor 8750 gulden had verzekerd. Neo-nazi's. Twee jonge Westduitsers, die per post leden van het parlement met moord bedreigden zijn tot gevangenis straffen van 15 en zes maanden ver oordeeld. De monteurs, Gerhard Rein- hardt en Eckhard Bragard werden schul dig bevonden aan het onwettig gebruik van nazi-emblemen en aan laster. Krantenstaking. De kranten in Uruguay komen twee dagen niet uit, uit protest tegen de sluiting voor drie dagen van twee linkse bladen door de regering. Vuurbal. Een gloeiende vuurbal vermoe delijk een meteoor is langs het lucht ruim boven het Eriemeer in de V.S. getrokken. Deeltjes van de vuurbal heb ben hier en daar in Ohio en Pennsyl vania branden veroorzaakt. I

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1965 | | pagina 3