m
Venetië bespied
en genietbaarste
haar geheimste
eigenheden
Theorie en praktijk van
„mystery" in Nederland
i|
fill
Bronchi letten
uw matras
LEZEN OVER DE LAGUNESTAD
Biennale in Venetië
„Hallo Nachbarn"
wordt voortgezet
i
Tsjechisch ensemble
Broln in Haarlem
Het vee-teken van boer Koekoek
Haarlems
matrassenhuis
DINSDAG 11 JANUARI 1966
7
Amsterdams krediet aan
Nederlandse Opera
Sas Bunge
nabeschouwingen
EEN BOEK DUS, dat bovendien een
loffelijke vermelding verdient als één
dier, te zelden uit Nederlandse pen vloei
ende essays over deze literatuursoort;
een boek dat wel zeer schril afsteekt te
gen het nog maar steeds in talloze bla
den voortziekende cliché-bla-bla van al
die incompetente scribenten die Ab Visser
in zijn KAÏN SLOEG ABEL terecht zo
vinnig over de hekel haalde. Cliché-bla-
bla, dat zich, als het de „mystery" be
treft, beperkt tot dooddoeners als „onder-
De radio geeft woensdag
HILVERSUM II. 298 m. 7.00 VARA. 9.40
VPRO. 10.00-24.00 VARA.
Cliché-bla-bla in detectivecritiek
NA HET INDERTIJD op deze plaats besproken meesterlijke essay KAÏN
SLOEG ABEL, waarin de gerenommeerde Nederlandse auteur en criticus
Ab Visser, schrijvend in opdracht van O., K. W. zijn veelzeggende zegje
zegde over detectivestory en aanverwante genres, mogen we alweer in
Bruna's Zwarte Beertjes, en weer uit eigen taalgebied een intelligente,
op hoog peil staande studie over ALFRED HITCHCOCK begroeten, van de
Gentse filmcriticus Frans Sierens. Een hoogst belangwekkend boek, voor
wie geïnteresseerd is in de film in het algemeen, in de thriller gedrukt
of verfilmd in het bijzonder, dan wel in Hitchcock in het zeer bijzonder.
Niet minder erudiet als psycholoog dan als filmcriticus, analyseert Sierens
niet alleen Hitchcocks techniek aan de hand van de inhoud van diens films,
maar tast hij evenzeer naar en onthult hij de achtergronden van dit oeuvre,
de diepere inhoud die Hitchcock er, gewild of ongewild, vanuit zijn eigen
innerlijke gesteldheid en levensovertuiging aan heeft meegegeven. Daar
enboven toont Sierens zich dan nog een van die te onzent al te zeldzame
kenners van het misdaadverhaal, van de „mystery" in al zijn geledingen:
detectivestory-suspense-thriller, psychologische f thriller, tough-story etc.
Bert Japin
Televisieprogramma
Nico Scheepmaker
Orgelconcert uit Haarlem
OVER VENETIë BESTAAT een vloed van geschrif
ten, van beknopte reiswijzer tot Thomas Mann, die op
komt in de eerste dagen van het toerisme en nog ieder
jaar met enige banden aanzwelt. De drie hieronder be
sproken werken laten zich in zoverre vergelijken dat ze
een individueel reisverslag geven. Men vindt er geen
systematische opsomming in van bezienswaardigheden,
tijdsindeling en wandelingen voor reizigers die over één,
twee, of meer dagen beschikken zoals in de gids van dr.
L. van Egeraat (Albert de Lange), maar het zijn boeken
om te lezen bij wijze van voor-of nagenieting, geschre
ven door mensen die de achtergronden, politiek, sociaal,
artistiek kennen en die, gewapend met kennis van de
taal, plus een paar goede ogen en faciliteiten, die voor
de gewone toerist meestal niet zijn weggelegd, hun in
drukken vorm hebben gegeven. Het zijn min of meer
autobiografische „eye-openers", die de aandachtige le
zer op het spoor brengen van veel dat anders voor hem
A TRAVELLER IN
VENICE van Derek
Patmore (Methuen
Co.) is het meest
journalistiek van op
zet, en vermengt fei
telijke informatie met
persoonlijke erva
ring. Een prettig
leesboek waaruit men
over geschiedenis en
kunst nuttige dingen
verneemt, evenals
over de juiste plaats
om visschotels te
eten, dit alles uit de
mond van de ideale
reiziger die de juiste
mensen kent en daar
door overal gemak
kelijk toegang heeft.
Hij dineert bij Peggy
Guggenheim in haar
paleis aan het Canal
Grande en onder
houdt zich met haar
tussen abstracte
schilderijen over
Carpaccio. Op de
Villa Maser in de
Veneto waar de ge
wone bezoeker de
fresco's van Vero
nese mag bekijken
bij de gratie van een
arrogante butler die
u eerst schoeit met
fluwelen schuifpan-
toffels om de mar-
mervloer te sparen,
wordt hij rondgeleid
door de secretaresse
van mevrouw de
gravin, een char
mante brunette. Een
bezwaar van het boek is dat het van 1951
dateert. De schrijver logeerde in de Al-
bergo Jolanda en roemt dit hotel als een
comfortabele verblijfplaats voor wie over
een eenvoudig reisbudget beschikt. In 1964
kostte'het toeristische menu, een instel
ling die de Horeca-bedrijven door de staat
is opgelegd om prijsopdrijving tegen te
gaan, niet minder dan twaalf gulden. Voor
ditzelfde bedrag kon Patmore vijftien jaar
geleden nog een gondel huren voor een
gehele middag, over het Canal Grande
naar het begrafeniseiland San Michele.
Kom er eens om. Dat was in de tijd van
deviezenbeperkingen toen een toerist zich
nog kon bewegen als een, zij 't berooide
vorst.
ACTUELER IS JAMES MORRIS die
zijn boek zonder meer Venice noemde
(Faber Faber). Er zullen weinig men
sen zijn, zelfs onder bewoners van de
stad, die Venetië zo grondig verkend heb
ben. Over de kinderen, de nonnen, de kat
ten, de honden en de stenen leeuwen, de
stadsreiniging, het eten, de feesten het
weer, de buitenlanders, de steen in de
Basiliek waar Frederik Barbarossa inll77
knielde voor Paus Aleander III, de Oos
terse invloed op de bouwstijl, de maten
van een gondel, het lopen, de conversatie,
en de levensfilosofie van de Venetianen,
de straatnamen en de watertaxi's weet
Morris bijzonderheden en anekdotes te
vertellen. Ieder hoofdstuk is als het ware
fugatisch opgezet door de huidige toestand
te belichten vanuit het verleden en omge
keerd. Deze weelde aan eruditie en eigen
waarnemingen wordt gepresenteerd in een
markante, beeldende stijl met een duide
lijke ondertoon van humor die alleen kan
voortkomen uit een ware verliefdheid op
het onderwerp. De schrijver woonde zelf
gedurende een jaar met vrouw, kinderen
en een eigen motoroot in een antiek
pakhuisje aan een van de „calli". Dat hij
-
B. en W. van Amsterdam hebben de
gemeenteraad voorgesteld de Nederland
se Operastichting, die in het seizoen 1965-
'66 haar werkzaamheden is begonnen,
voor de in dat tijdvak te geven twee
endertig operavoorstellingen een krediet
van ƒ750.000 beschikbaar te stellen.
Van het geraamde tekort van 3 miljoen
voor 64 voorstellingen zou het Rijk de
helft voor zijn rekening nemen en de
andere helft brengen voor rekening van
de gemeenten, die voorstellingen afnemen.
Van deze voorstellingen zou de gemeen
te Amsterdam de helft afnemen tegen
een bedrag van 750.000. Hoewel de stich
ting er in dit eerste seizoen niet ten volle
in is geslaagd haar plannen te verwezen
lijken de medewerking van het Con
certgebouworkest en het Residentieorkest
kon slechts in beperkte mate worden
verkregen, niet alle premières kunnen in
Amsterdam plaatsvinden als gevolg van
gebrek aan schouwburgruimte en ook het
aantal voorstellingen, dat elders zal wor
den gegeven, is kleiner dan was verwacht
achten B. en W. voldoende termen
aanwezig om bovengenoemd voorstel te
doen. Het seizoen 1965-'66 dient nog te
worden beschouwd als een overgangsfase
naar de verdere ontplooiing van de opera
instelling, aldus B. en W. Een snelle en
gezonde ontplooiing van de Nederlandse
Operastichting kan worden beschouwd
als een stimulans te meer voor de spoedi
ge totstandkoming van het opereagebouw.
Ca' d'Oro
het er goed gehad heeft blijkt wel uit
zijn boek dat ik iedereen kan aanbeve
len die Venetië wil bezoeken, hetzij in de
vakantie of alleen maar in de leunstoel.
TENSLOTTE IS ER Mary McCarthy,
een Amerikaansg weliswaar, maar be
gaafd met een fijn Europees zintuig, voor
die ietwat rottende ondergrond waar de
werken-des-geest.es zo goed op plegen te
gedijen, en een bijna pikant talent voor
verborgen zou blijven. De winter is de tijd voor het ma
ken van zomerse reisplannen en Venetië behoort nu een
maal nog altijd tot de „topsellers" van het hedendaagse
toerisme. De foto-boeken sla ik over, de gladderikken
met hun dure gepoetste tronies. Maar van de Venetië-
boeken zonder platen, of met een paar slechte, dat stoort
niet, heb ik er een paar geraadpleegd. Reizen moet men
met de Engelsen. Een ingebouwde distantie geeft hen
een blik die niet vertroebeld wordt door de behoefte in
alles een variant van zichzelf te zien en een stijl die met
sympathie terzake is, de koele neerslag van een warme
belangstelling. Deze eilandbewoners van Europa, voor
wie het continent uit en thuis is, kennen het geheim van
het inter-esse, de eigen aanwezigheid niet verraden
(in beide betekenissen) tegenover andere gezichten, ge
dachten, schouwspelen. De detective is een Engelse uit
vinding.
onthullende opmerkingen. Historisch ge
zien is Venetië een parel die langzaam uit
de diab gevist is maar waar altijd een
paar zeer menselijke smetjes aan zijn
blijven kleven.
De schrijfster vermijdt iedere ge
bruikslyriek maar heeft een vrouwelijk
oog voor de kleine bijzonderheden waarin
het leven zich laat betrappen. Mooi is bij
voorbeeld het verhaal over de twee goud
vissen van haar hospita, een gierige Vene-
tiaanse van de oude stempel. In het hel
dere water van een delftsblauwe kom heb
ben de arme diertjes het laatste goud van
hun maliënkolder verloren. Sloom en bleek
hokken ze op de bodem van de kom tus
sen twee stapeltjes munten van vijf en
tien lire waarop ze moeten teren want vol
gens de kamerverhuurster kan een chemi
sche afscheiding van de koperlegering de
plaats innemen van voedsel terwijl het
water er tevens door gezuiverd wordt.
Dus waarom geld aan vissenvoer uitge
geven, ze maken het immers best? Ver
ontwaardigd wijst ze ieder voorstel hun lot
te verbeteren van de hand. Met haar
roodgelakte wijsvinger tikt ze even
tegen een staart die zwakjes beweegt. De
ze listige spaarzaamheid en dit gevoel
voor de mogelijkheden van het geld dat
niet stinkt hebben Venetië groot gemaakt.
De titel van het boek is uitstekend ge
vonden: „Venice Observed (Heinemann),
een toespeling misschien onnodig het
te zeggen op Venus Bespied van Chris
topher Fry. De godin van de schoonheid
werd uit een schelp geboren.
(Van onze correspondent)
ROTTERDAM Deze zomer zal in Ve
netië weer de tweejaarlijkse tentoonstel
ling minibeeldende kunst worden gehou
den. Voor de Nederlandse inzending is
door de minister-van Cultuur, Recreatie
en Maatschappelijk Werk als commissa
ris benoemd drs. R. W. D. Oxenaar, di
recteur van het Rijksmuseum Kröller
Müller.
De heer Oxenaar is als voorzitter van
de commissie belast met de samenstelling
van de Nederlandse inzending. Leden van
de commissie zijn drs. H. A. M. van Haa-
ren in Den Haag en Dolf Welling te Rot
terdam. Assistente is mei. G. J. A. ten
Holte.
(het gouden
Venetië.
htusf- te*-.
EEN NIET ERG TALRIJK maar be
paald zeer hartelijk publiek heeft maan
dagavond in de Haarlemse Schouwburg
de Nederlandse première van als ik het
wel heb de der de tournee van het fol
kloristische ensemble „Broln"-afkomstig
uit de stad Brno in Moravië bijge
woond. Het duurde enige tijd eer een on
miskenbare matheid (tengevolge waar
schijnlijk van de vermoeienis van een
lange reis) overwonnen werd. Desondanks
was de voorstelling van tweemaal vijftig
minuten precies op het vooraf aangekon
digde moment afgelopen. Zo hoort het bij
gereglementeerde volkscultuur.
IN ALLE COMMUNISTISCHE landen
kan men naar het Russische voorbeeld
een sterke en veelal kunstmatig gestimu
leerde herleving van de inheemse folklore
waarnemen als een tot vreugde stemmen
de demonstratie van gemeenschapsliefde.
In tegenstelling tot zulke buurlanden als
Polen en Hongarije zijn in Tsjechoslowa-
kije (nog geen halve eeuw bestaande als
een onafhankelijke staat) de volksdansen
zeker niet om over naar huis te schrijven.
Geen wonder dan ook, dat ze slechts een
ondergeschikte plaats in deze overwe
gend muzikale revue innemen. En zelfs
in die dansen zijn het meer de melodische
dan de ritmische afwisseling, die de be
koorlijkheid uitmaken.
MUZIEK IS DUS de welluidende hoofd
zaak, waarbij gelukkig niet is nagelaten
eer aan zulke nationale toondichters als
Smetana en Janaatsjek te bewijzen. De
meeste composities en arrangementen
zijn van Bohumil Smejkal, dirigent en
eerste concertmeester. Het behoort niet
tot mijn bevoegdheid om daarover te oor
delen, maar ik mag toch niet nalaten mijn
bewondering voor de pittige strijkers, de
fluitist en de klarinettist (luisterend naar
de naam Dworsjak) tot uitdrukking te
brengen.
DAVID KONING
De hoofdfilm „The sun also rises"
(geen kunstwerk, wèl, een bioscoopsuc
ces) naar de gelijknamige film van Er-
nest Hemingway, werd voorafgegaan
door een korte Franse documentaire die
beneden peil was. Citaten uit Heming
way's werk gingen vergezeld van vrij
blijvende filmbeelden die overal op sloe
gen en ook een beetje op die teksten,
maar nauwelijks op Hemingway. Wat dat
betreft had de documentaire veel gemeen
met de hoofdfilm, want de Nobel-prijswin-
naar Hemingway heeft als schrijver toch
wel iets meer in zijn mars dan men uit
zo'n verfilming' zou kunnen opmaken. De
ondramatische fantasieloze manier waar
op regisseur Henri King een stierenge
vecht filmde, sprak wat dit betreft boek
delen. Maar een lange film (twee uur!)
was het natuurlijk wel, en de spelers
mochten er ook wezen, zodat men in ie
der geval van een gevulde en onbekom
merde avond kon genieten.
In de rubriek „zendtijd politieke par
tijen" was de Boerenpartij weer eens aan
de beurt. We kregen foto's te zien van
een klandestien gebouwd huis dat door
de overheid was afgebroken, met als on
dersteunende muziek het Russische lied
„Avondklokken", gezongen door het Don
Kozakkenkoor van Serge Jarov. Wie ge
vreesd mocht hebben dat de Boerenpar
tij zelf aan het russificeren is, werd ver
derop gerustgesteld toen het lied „Hoe
zee, hoezee, voor het vaderland hoezee"
werd aangeheven, en aan het slot werden
radicaal alle bedenkingen weggeveegd
toen we eerst Churchill in het beeld kre
gen terwijl hij zijn beroemde v-teken
HILVERSUM I. 402 m. 7.00-24.00 NCRV.
NCRV: 7.00 Nieuws en herhaling SOS
berichten. 7.10 Dagopening. 7.20 Oude ka
mermuziek (gr.). (7.30 Nieuws). 7.45
Radiokrant. 8.00 Nieuws. 8.10 Gewijde
muziek. 8.30 Nieuws. 8.32 Lichte gram
mofoonmuziek en praatje. 9.00 Voor de
zieken. 9.35 Waterstanden. 9.40 Voor de
huisvrouw. 10.10 Klavecimbel-recital (gr.)
klassieke muziek. 10.30 Morgendienst.
11.00 Moderne pianomuziek (gr.). 11.15
Schoolradio. 11.45 Lichte grammofoonmu-
ziek. 12.27 Mededelingen t.b.v. land- en
tuinbouw. 12.30 Nieuws. 12.40 Variant:
reportages en lichte muziek. 13.30 Lichte
orkestmuziek (gr.). 13.40 Koorzang (opn.)
14.00 Boeren en burgers in Buitenveen,
hoorspel (41). 14.25 Klassieke grammo-
foonmuziek. 15.00 Klassieke orkestwerken
(gr.). 15.50 Bijbelvertelling voor de jeugd.
16.00 Voor de jeugd. 17.00 Licht instru
mentaal kwartet. 17.20 Jazzmuziek. 17.50
Overheidsvoorlichting: Werk en welzijn.
Samenstelling: Claude Belloni. 18.00 Koor
zang. 18.20 Klassieke kamermuziek (gr.).
18.30 Het Spektrum: Nieuws uit de Pro
testants Christelijke organisaties. 18.50
Lichte orkestmuziek (gr.). 19.00 Nieuws
en weerpraatje. 19.10 Radiokrant. 19.30
Op de man af, praatje. 19.35 Muziek van
Het Leger des Heils. 19.50 Wereldpanora
ma. 20.00 Stereo: Vocaal ensemble: ge
wijde muziek. 20.25 Stereo: Omroeporkest
en solist: klassieke muziek. 21.15 Van je
familie moet je 't hebben: klankbeeld
over Afrika. 21.40 Stereo: Lichte orkest
muziek (gr.). 22.00 Sport in 't kort. 22.10
Grammofoonmuziek of mededelingen.
22.15 Avondoverdenking. 22.30 Nieuws.
22.40 Pianorecital: moderne muziek. 23.00
De roman, een nieuw verschijnsel in
Afrika?, lezing. 23.15 Platennieuws. 23.55-
24.00 Nieuws.
VARA: 7.00 Nieuws, ochtendgymnas
tiek en socialistisch strijdlied. 7.23 Lich
te grammofoonmuziek en reportages.
(Om 7.30 van de voorpagina). 8.00
Nieuws. 8.10 Lichte grammofoonmuziek
en reportages (vervolg). 9.00 Van alle
markten thuis, praatje voor de huis
vrouw. 9.05 Moderne orkestmuziek (gr.).
VPRO: 10.00 Lichte grammofoonmuziek.
10.45 Voor de kleuters. 11.00 Nieuws. 11.02
Voor de vrouw. 11.35 Semi-klassieke mu
ziek voor piano (gr.). 12.00 Stereo: t.b.v.
land- en tuinbouw. 12.30 Salonorkest en
zangsolist. 13.00 Nieuws. 13.10 Actualitei
ten en kalender. 13.25 Lichte orgelspel:
amusementsmuziek. 13.45 Gesproken por
tret. 14.00 Twee piano's: moderne muziek
14.25 Noordhollands filharmonisch orkest,
koren en solisten: klassieke muziek. 15.00
Voor de jeugd. (16.00 Nieuws.) 17.00 Voor
de zieken. 17.30 Lichte muziek uit Scan
dinavië (gr.). 18.00 Actualiteiten. 18.20
Uitzending van de Katholieke Volkspartij:
Kaarten op tafel. Een uitzending over
politieke zaken, die de aandacht verdie
nen. 18.30 Dansorkest met solisten. 19.00
Voor de kinderen. 19.10 Jazzmuziek. 19.30
Artistieke Staalkaart. 20.00 Nieuws. 20.05
Trammelant in Loeren aan de Hor, amu
sementsprogramma. 21.00 Socialistisch
commentaar. 21.15 Promenadeorkest en
zangsolisten: amusementsmuziek. 21.45
Na de nacht: documentaire over Israël.
22.15 Ik loop door het land: licht pro
gramma. 22.30 Nieuws. 22.40 Actualiteiten
met o.a. Europees kampioenschap biljar
ten 47/1 te Zwanenburg. 22.50 Weer
klank: muziekrevue. 23.30 Cello en piano:
moderne muziek. 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM III. F.M.-kanalen. NRU
GEZAMENLIJK PROGRAMMA
9.00-15.00 Voorbereid door KRO
15.00-18.00 Voorbereid door AVRO
NRU/KRO: 9.00 Nieuws. 9.02 Licht
platenprogramma. 10.00 Nieuws. 10.02 Ac
tualiteiten. 10.05 Betty: licht platenpro
gramma. 11.00 Nieuws. 11.02 Actualitei
ten. 11.05 Licht platenprogramma en
praatje. 12.00 Nieuws. 12.02 Actualiteiten.
12.05 Licht platenprogramma. 13.00
Nieuws. 13.02 Actualiteiten. 13.05 Licht
platenprogramma. 14.00 Nieuws. 14.02
Actualiteiten. 14.05 Gevarieerd platenpro
gramma. NRU/AVRO: 15.00 Nieuws.
15.02 Lichte grammofoonmuziek. 16.00
Nieuws. 16.02 Volksliedjes. 16.30 Rhythm
and blues (gr.). 17.00 Nieuws. 17.02-18.00
Licht platenprogramma voor de automo
bilisten.
BRUSSEL 324 m.
12.00 Nieuws. 12.03 Lichte muziek. 12.40
Weerbericht, mededelingen en SOS-be-
richten voor de schippers. 12.45 Buiten
lands persoverzicht. 12.50 Beursberichten.
13.00 Nieuws en weerbericht. 13.20 Klas
sieke kamermuziek. 14.00 Nieuws. 14.03
Schoolradio. 14.20 Koorzang. 14.30 Voor
de jeugd. 14.50 Koorzang. (15.00 Nieuws).
15.15 Voor de kinderen. 16.00 Nieuws.
16.03 Beursberichten. 16.09 Engelse les.
16.24 Jazzmuziek voor de jeugd. 17.00
Nieuws, weerbericht en mededelingen.
17.15 Tophits. 18.00 Nieuws. 18.03 Voor de
soldaten. 18.30 Lekenmoraal en filosofie.
18.30 Sportkroniek. 18.55 Amusementsmu
ziek. 19.00 Nieuws, weerbericht en radio-
kroniek. 19.40 Lichte muziek. 20.00 Konin
gin Elisabeth wedstrijd 1966 voor compo
sitie. (21.45 Nieuws en berichten).
.houdend" (of niet) spannend(of niet),
„boeiend raadsel" (of niet), „bloederig"
(of niet), „mysterieus" (of niet), dat in
alle talen zwijgt over essenties als gen
re, stijl en compositie, dat zich ge
makshalve of uit onmacht bepaalt tot
het overschrijven van de omslagtekst,
soms aangevuld met zulke ongelooflijk
domme kreten als: „Zoals in alle boe
ken van deze soort speelt het geheimzin
nige een grote rol en wordt het raadsel
tenslotte opgelost", (historisch!) Be
trof het een ander genre dan „maar een
detectie/je", geen redactie met zelfres
pect zou zijn kolommen openstellen voor
dergelijke slecht geïnformeerde leute
raars, wier eruditie hooguit reikt tot
Ivans en Havank, die van een recentere
(meest buitenlandse) ontwikkeling geen
notie hebben en die dan ook totaal niets
bijdragen tot het aankweken van een be
ter begrip voor het genre en zijn eisen,
bij Nederlandse lezers en aspirant-ama
teurs.
VOOR HEN is elke „mystery" nog
steeds het speurdersverhaal waarin de
man met de pijp en de loep de lucifers
houtjes en papiersnippers verzamelt en
in ellenlange dialogen met zijn Watson"
van zijn bevindingen verslag doet (of
niet). Worden ze geconfronteerd met een
boek in wat moderner trant Ameri
kaanse school, psychologische thriller etc.
dan weten ze er geen raad mee en
schrijven onzin als „Het geval wordt be
schouwd vanuit het standpunt van de
moordenaar, die hierdoor l»ij na gaat op
treden als de held van het verhaal. De
auteur heeft zich hiermee wel vergalop
peerd en het is daardoor dan ook geen
sympathiek verhaal geworden .„(histo
risch!)", alsof een dergelijk procédé niet
veel interessanter kan zijn dan het afge
zaagde commissaris-met-de-pijip-werk,
waarop men in Nederland overwegend
verzot blijft. Dan noemt ene heer Hessels
van de „Prisma-voorlichtingsdienst"
(niet te verwarren met de Prismareeks)
een boek waardeloos en onwaarschijnlijk
omdat het elementen bevat die niet alleen
in de Amerikaanse tough-story normale
ingrediënten zijn, maar die een goed
geïnformeerd schrijver over deze mate
rie zou behoren te kennen uit de non-fic-
tionlitteratuur over het Italiaans-Ameri
kaans gangsterdom van met name de
Prohibitionjaren. Dat dezelfde scribent
niet de rationele planning herkent, doch
slechts „toevalligheden" vermag te ont
dekken in een boek waarin, niet op z'n
Amerikaans, maar volgens de strenge
„vakvoorschriften" van de Engelse de
ductive school, een serie „clues" is ver
zwegen die geleidelijk tot de inderdaad
wat revolutionaire ontknoping voeren:
het is typerend voor de gemiddelde Ne
derlandse „detective-criticus" en geen
aanbeveling voor de „dienst" die op deze
wijze leesbibliotheken e.d. heet „voor te
lichten", daarmee de gezonde bloei van
een Nederlandse „mystery"-litteratuur
een slechte dienst bewijzend.
Het werd tijd dat er, evenals in de An
gelsaksische landen, bij ons eens een
magazine verscheen, dat de puntjes op de
i zette: een goede Nederlandse (mis
daad-) short story-produktie stimuleerde
en d.m.v. puntige essays over het mis
daadverhaal de bla-blaïsten wat misdaad-
cultuur" bijbracht. Zo'n magazine is er
inmiddels, nu onlangs Ab Vissers Misdaad
en Mysterie (M M) is verschenen een
periodiek dat in een lang gevoelde be
hoefte voorziet. Daarover een idere
maal meer.
VOOR DINSDAG
NEDERLAND I
NTS: 19.00 Nieuws in het kort. 19.01
Klaas Vaak. 19.05 Journaal voor gehoor
gestoorden. 19.32 Engelse les. (Les 15 en
herhaling les 14). 20.00 Journaal. VPRO:
20.20 Politiek bekeken, een programma
over politieke wetenswaardigheden. 20.50
Optreden van een beroemde Duitse caba
retière. 21.20 De kale zangeres, toneel
stuk. 22.10 Extra. NTS: 22.25 Journaal,
teleac; 22.30-23.00 Samen leven nu
morgen (les 11).
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Nieuws in het kort. AVRO:
20.01 Sportpanorama. 21.20 De schone
heks, TV-film. 21.45 IJshockey (vervolg
van de wedstrijd in het Sportpanorama.)
NTS: 22.15-22.20 Journaal. CVK/IKOR:
22.20-22.45 Dichterbij In den beginne, we
kelijks programma.
VOOR WOENSDAG
NEDERLAND I
VARA:
TELEAC:
17.00-17.45 Voor de kinderen.
18.30 Studievoorlichting: les 1.
NTS: 19.00 Nieuws in het kort. 19.01 Klaas
Vaak. 19.05 Franse les. (Les 15 en herha
ling les 14). NCRV: 19.35 De Beverly
Hillbillies, TV-film. NTS: 20.00 Journaal.
NCRV: 20.20 Plus minus, documentaire
quiz. 21.15 Dzjes zien: Off the record.
21.55 Attentie: actualiteitenrubriek. 22.20
Avondoverdenking. NTS: 22.25-22.30 Jour
naal.
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Journaal. VARA: 20.01 Tim
Frazer, thrillerfeuilleton. (Deel II van
het tweede avontuur). 20.30 Achter het
nieuws. 20.55 Rechter Timberlane, speel
film. Centrale Commissie voor de Film
keuring: 18 jaar). NTS: 22.45-22.50 Jour
naal.
Advertentie
Hoestdrank in tabletvorm. 95ct
maakte, direct gevolgd door boer Koe
koek, eveneens dit vee-teken makend, als
een soort reïncarnatie van de overleden
Britse leider. Ik wou maar zeggen: altijd
vakwerk, zo'n uitzending van de Boeren
partij.
Op Nederland II keken we eerst naar
dieren, daarna naar luchtmilitairen, ver
volgens naar tienersterren in hun pro
gramma „Hullabaloo" (ik prefereer
„Shindig"); wist u dat de Amerikanen
deze programma's in kleuren op hun t.v.-
scherm krijgen, evenals bijvoorbeeld
„Flipper". Attèntie maakte er, wat mij
betreft, toen een eind aan. Eigenlijk (ik
beken het met schaamte, want sensatie
zucht is een kwalijke trek in de mens)
zit ik al dagenlang te wachten op Nico
van Vliet in „Attentie" om een snedig en
terzake dienend antwoord te geven op de
aanval die „Achter het Nieuws" van de
VARA op hem gelanceerd heeft inzake
zijn Zuicf-Afrika uitzendingen. Ook giste
ren verscheen Van Vliet echter niet op
het scherm en hij heeft nog gelijk ook,
zijn antwoord kan hij geven in zijn serie
„Ooggetuige"), maar wèl kwam Dick
Houwaart met een filmpje over de toe
stand in Rhodesië, waarin de discrimina
tie van de Afrikaners in het land onbe
schroomd uit de doeken werd gedaan.
Bijna tóuchant was het interview met
een negerjongen aan wie gevraagd werd
of hij de blanken haatte of niet. In zijn
beste Engels antwoordde hij: „Ik haat en
ik haat niet. Ik bedoelen toen
liet zijn kennis van de Engelse taal hem
even in de steek. Bovendien was het dui
delijk dat hij, evenals enkele anderen
voor hem, zich voorzichtigheidshalve lie
ver wat op de vlakte hield. Maar de in
terviewer hield aan: „Haat je ze of haat
je ze niet?" En de jongen, taalkundig in
het nauw gebracht, antwoordde haastig:
„ik haat ze" en rende weg. Na dit filmp
je had Houwaart een gesprek met de
Rhodesische ex-leider Matimba, in Gouda
woonachtig en getrouwd met een Neder
landse, vandaar dus zijn goede beheersing
van onze taal. Hij sprak zich uit voor
een militaire interventie door de Engel
sen, liefst vóórdat de negerbevolking zelf
de behoefte zou voelen gewapenderhand
haar rechten te eisen. Een goede, be
langwekkende uitzending, waarmee de
N.C.R.V. zich revancheerde voor de Zuid-
Afrika reeks van Nico van Vliet. Of het
ook als zodanig bedoeld was laat ik graag
in het midden. Het is genoegzaam bekend,
dat de N.C.R.V. worstelt met een linkse
groepering rondom Dick Houwaart en
een rechtse groepering die zich rond de
oude radio-rot G. H. Hoek heeft ge
schaard. Beide groeperingen zijn aardig
aan elkaar gewaagd, en het is nu maar
de vraag tot welke Nico van Vliet met
zijn Zuid-Afrika reeks behoort. Wij zullen
dat pas definitief weten na de zesde af
levering, maar ik vermoed zo dat hij er
een beetje tussendoor laveert. Het blijft
afwachten geblazen.
Advertentie
te dun of versleten
laat het ons even weten
prijsopgave aan huis
's morgens 9 uur gehaald
's avonds 6 uur thuis
h. de graaff
grote houtstraat 10S
haarlem, telefoon 11485
profiteer van onze inruilactie
ƒ10.— tot 25.— voor uw
oude spiraal of ledikant.
(Van onze correspondent)
BONN De satirische uitzending van
„Hallo Nachbarn", de Westduitse pendant
van „Zo is het", zal in de toekomst wor
den voortgezet. Dit was een van de be
sluiten die gisteren door de raad van toe
zicht van de N0rd-Deutsche Rundfunk ge
nomen is. De raad verklaarde zich het
recht voor te behouden iedere willekeuri
ge uitzending niet te laten doorgaan; een
dergelijk verbod mag niet aldus de
raad als „censuur" worden aange
merkt.
Op een nieuwe uitzending van „Hallo
Nachbarn" zal de eerste twee maanden
niet kunnen worden gerekend. Veel me
dewerkers en eventuele toekomstige me
dewerkers hadden uit protest tegen het
verbod op 29 december iedere activiteit
al bij voorbaat geweigerd. Ook zal een
nieuwe vorm gevonden moeten worden,
die het fiat van de intendant van de Nord-
Deutsche Rundfunk verwerven kan. In
tussen heeft nog steeds niemand de uit
zending besloten kring kunnen zien
om over de inhoud te oordelen. Het week
blad „Der Spiegel" bracht gisteren uit
treksels uit de verboden uitzending, die
getuigen van een actieve toon in een wer
kelijk „geëngageerd" politiek cabaret.
Maar niet alleen in de Bondsrepubliek
blijken de lezingen uiteen te lopen over
de vraag, of men, wat goed cabaret in een
cabaret-zaal is, ook op de beeldbuizen
dus voor een aanzienlijk groter publiek
kan presenteren.
Dinsdag 18 januari zendt de KRO-ra-
dio een orgelconcert uit dat wordt gege
ven op het Cavaillé-Coll Orgel in het Con
certgebouw te Haarlem. Albert de
Klerk speelt werken van Jacques Boyvin,
Gaston Litaize en Jean Langlais.