i I
1
1
V
1
Giacometti
Me,
Fons Jansen excelleert met nieuwe
one-manshow „Hoe meer zielen'
Orkest uit Hitzacker naar
carnaval in Oldenzaal
Rusland geeft arrestatie
van twee auteurs toe
Heden orgelconcert
te Haarlem
Susana Y José komen
naar Haarlem
m.
DONDERDAG 13 JANUARI 196«
FONS JANSEN heeft gisteravond voor een enthousiast publiek de eerste
voorstelling in de Haarlemse schouwburg gegeven van zijn nieuwe pro
gramma „Hoe meer zielen". Fons Jansen is geen gewone cabaretier. Hij is
niet een getogen vakman wiens talent de hele samenleving als materiaal
heeft; hij is een katholieke intellectueel die als insider in cathoiicis het
verlangen naar bevrijding uit de erfenis van Het Rijke Roomse Leven, aan
den lijve heeft ervaren; die als publicist en tijdens lezingen gemerkt heeft
op welke weerstanden dat verlangen bij velen stuitte. Hij merkte dat kracht
van argumenten het pantser van geijkte gevoelens minder raakte dan de
anekdotes dat deden, waarmee hij zijn lezingen verlevendigde. Teleur
gesteld over de muur waarop redelijke argumenten afgleden vond hij een
uitlaatklep in het schenken van bevrijding middels de lach, het schenken
van letterlijk en figuurlijk ontspanning. Hij werd de Jansen van „De
lachende kerk", hij werd de gestalte via welke „Roomse humor" een weg
vond naar het publiek dat hem met een enorm succes beloonde: een succes
dat niet alleen Jansens talent schraagde, maar ook de behoefte openbaarde
bij het publiek.
een groot kunstenaar
Ton Neelisseh
„Jugendspielmannzug"
Wedgwoodprijs voor
Kees van Bohemen
Dave Berry treedt
op bij Boltini
Duitsers wijzen fotoboek
af: te veel Joden
W nabeschouwingen
Leerzaam avondje
De radio geeft vrijdag
T elevisieprogramma
Nico Scheepmaker
Albert de Klerk
i
m 11 j
JANSEN HEEFT HET monopolie van
het „aggiornamento" via de lach, hij is
de uitlaatklep waardoor het verruimde
kerkelijke klimaat een breed publiek be
reikt en hij mag dan ook wgt hij her
haaldelijk doet putten uit de rijke hu-
morschat die het kerkvolk zelf aandraagt
of heeft aangedragen. Jansen als cabare
tier is geboren uit en gebonden aan de
situatie van de kerk, hij is een ideale ver
taler van een klimaat geworden, en daar
in onderscheidt hij zich van vakcabare
tiers, die niet door de situatie gemaakt
zijn of daar vertaler van zijn, niet hèr-
scheppend zijn, maar creatief.
KENMERKEND VOOR DAT onder
scheid is de wijze waarop Jansen woord
spelingen bezigt, verrukkelijke woordspe
lingen, maar mechanische. Hij neemt
woorden als voorganger, verkeerd verbon
den, opzeggen, in hun letterlijke betekenis
waardoor er kortsluiting komt met het
cliché: „verkeerd verbonden? Terug naar
de polikliniek"; „Voorganger. Ik zou wel
eens willen weten wie het nü doet"; „De
N.C.R.V.-gids opzeggen? Uit het hoofd le
ren dan maar". Deze woordgrapjes ver
raden een speelse geest, maar geen crea
tieve, want het proces is ijkbaar, mecha
nisch. Dit is minder als critiek bedoeld
dan als plaatsbepaling van Fons Jansen
tussen de vakmensen, wier éigen per
soonlijkheid het programma maakt. Fons
Jansen is als begaafde herschepper juist
sterk gegroeid in podiumpersoonlijkheid.
Zijn flair is vloeiend, zijn optreden stokt
niet, de overgangen tussen de nummers
zijn soepel. Zijn optreden is zoveel beter
geworden dat „De lachende kerk" niet
meer zou kunnen: Jansen is gewoon te
goed geworden voor een deel van de oude
teksten. Hij dwingt ons eisen te stellen aan
zijn optreden, omdat hij het niveau ervan
heeft verhoogd.
Het programma „Hoe meer zielen" is
na het Roomse „De lachende kerk" een
spreiding naar het oecumenische vlak.
Jansen begroet zijn publiek dan ook als
Protestieken en Katholanten. Zijn midde
len zijn in wezen niet veranderd: het lied-
(Van onze correspondent)
PARIJS Hoewel de beeldhouwer Al
berto Giacometti, die op 64-jarige leeftijd
aan een hartaandoening is gestorven
(men zie pag. 1 van ons blad van gis
teren) van Zwitserse afkomst en zelfs na
tionaliteit was, wordt hij algemeen be
schouwd als een lid van de „School van
Parijs", omdat hij hier sedert 1928 bijna
voortdurend verbleef. Giacometti mag ze
ker tot de belangrijkste beeldhouwers van
onze tijd worden gerekend; ook als schil
der had hij een omvangrijk oeuvre.
Na achtereenvolgens een kubistische
en een surrealistische periode te hebben
gekend, bekeerde Giacometti zich na de
laatste oorlog weer tot meer figuratieve
uitbeeldingen. Niettemin bleven zijn lang
gerekte, magere en tragische figuren, die
wel enige gelijkenis met de beeldhouwer
zelf vertoonden, altijd op het eerste oog
direct herkenbaar. Giacometti was uitzon
derlijk produktief. Hij heeft zeker 800
schilderijen en minstens evenveel beeld
houwwerken van doorgaans kleine afme
tingen nagelaten. In de grootste musea
ter wereld te zijn werk vertegenwoordigd,
maar desondanks is Giacometti tot het
einde van zijn leven zelf aan zijn grote
talent --of zijn genie, zoals zijn bewon
deraars zeggen blijven twijfelen. „Ik
geef mijn hele oeuvre graag cadeau"
heeft hij kort voor zijn dood gezegd,
„voor één goed gesprek dat ik met een
goede vriend kan voeren." Die nederig
heid is ook het merkteken van zijn grote
kunstenaarschap geweest.
je, anekdoten en grappen, pantomime en
vermommingsattributen. In het program
ma voor de pauze nadruk op wat ver
enigt en niet verdeelt treffen de pillen-
pantomime als een heel knap nummer,
het lied „De grote man" (klaaglied van
de manager in analogie met Louis David's
„Kleine man") het vermommingennum
mer Pauze-parade (met een kannibaal die
het thuisfront komt bedanken voor vele
tonnen zilverpapier: „Het was heel lek-
kerrr" en een nonnetje dat graag bij de
paus wil werken: ,J£ncykliekjes opwar
men"). Het liedje voor de psychologen
„zat" nog niet helemaal goed, maar heeft
alle mogelijkheden om een der hoogtepun
ten van het programma te worden.
NA DE PAUZE kwam Jansen als dood
graver op, met voor het grootste deel bril
jante woordspelingen en vondsten, maar
ook enkele keren een te makkelijke hu
mor die in relatie tot het thema, dé dood,
dan ook meteen veel verder onder de
maat bleven dag bij een ander thema het
geval zou zijn geweest. Het mime-num-
mer „Mensen in de kerk" was een heer
lijk stuk echte gein. De schets over het
Heilig Land met als bezoeker Christus,
was als toeristische persiflage geslaagd
maar in relatie weer tot de figuur: te
makkelijk. Het liedje „Wanneer ik bij de
buren geboren was" (een kwestie van re
ligieus „voorsorteren") bleek een vondst
Nog even uit deze hogeschool klappen:
„Is er een pastoor in de bus. Ja? Och,
heeft u een kurketrekker bij u". „Over
een halve eeuw is de N.C.R.V. geen zuil
meer, maar een gedenknaald." En de he
le mooie: „De kerk is als een moeder
die met haar kinderen paaseieren zoekt,
zij weet waar ze liggen."
FONS JANSEN heeft geschreven: „Als
je als insider critiek geeft zeggen ze: van
nu af is hij outsider. Geef je als outsider
critiek zeggen ze: hij is geen insider."
Maar van binnen naar buiten, óf van
buiten naar binnen: Jansen is een bevrij
der, een meester in het genre dat hém
gekozen heeft en waarmee hij samenvalt.
Zijn nieuwe begeleider, de pianist Frans
Oudhoff, is zeker geen verzwakking.
(Van onze correspondent)
De optochtcommissie van de carnavals
vereniging de „Kadolstermennekes" te
Oldenzaal is erin geslaagd voor de car
navalsoptocht op zondag 20 februari de
Jugendspielmannzug Hitzacker" te en
gageren. Dit orkest heeft destijds muzika
le medewerking verleend aan de ont-
vanst in Hitzacker van prinses Beatrix en
haar verloofde.
Er is een brief van het orkest ontvan
gen waarin wordt meegedeeld dat de 21
leden bereid zijn aan de twaalfde Olden-
zaalse carnavalsoptocht mee te werken.
Zij vragen daarvoor geen vergoeding, zo
als de andere orkesten die in de optocht
zullen meelopen, maar willen wel de
reis- en verblijfskosten betaald hebben.
De leden van de Oldenzaalse optochtcom
missie, die een enthousiaste burgemees
ter en een niet minder enthousiaste prins
carnaval achter zich weten, hebben het
voornemen de prinses en haar verloofde
uit te nodigen de optocht te komen bekij
ken.
De Wedgwoodprijs voor de schilder
kunst, groot 4000, is voor 1966 toegekend
aan Kees van Bohemen uit Den Haag.
Eervolle vermeldingen kregen Marjan
de Glopper uit Amsterdam en W. L. Bout
hoorn uit Den Haag. De Wedgwoodprijs,
die eenmaal in de drie jaar wordt ver
strekt aan een in Nederland wonende kun
stenaar, werd in vorige jaren uitgereikt
aan de schilders Jan van Heel en Kees
Timmer. De jury bestond dit keer uit de
heren J. Diederen, prof. dr. H. L. C.Jaf
fé, drs. H. Redeker, J. Wagemaker, C
Westerik en H. Klein. Er waren door 181
schilders 511 werken ingezonden. Van za
terdag 15 januari tot 6 februari zijn in
museum Fodor te Amsterdam 25 gese
lecteerde schilderijen te bezichtigen.
De 32-jarige Amerikaanse pianist
Peter Nero treedt vanavond op in
een rechtstreekse t.v.-uitzending via
Nederland I. Neró wordt begeleid
door de bassist Joseph Cusatis en
de drummer Barre Philips.
De Russische regering heeft woensdag
bekendgemaakt dat twee gearresteerde
schrijvers anti-Russische lectuur onder
pseudoniem in het buitenland hebben ge
publiceerd. Het regeringsblad Izvestja
meldde dat Andrej D. Sinjavsky Abram
Tertz is en dat Joeli M. Daniel zich
heeft verborgen achter de schuilnaam
Nikolai Arzjak.
De Izvestja noemde de beide schrijvers
weerwolven en schreef dat hun geschrif
ten „niet anders kunnen worden be
schouwd dan vijandig tegenover het va
derland". Dit is de eerste officiële beves
tiging van de identiteit van Tertz en
Arzjak. De PEN-club en een groep Ame
rikaanse schrijvers hebben geprotesteerd
tegen de arrestatie van Sinjavsky en Da
niel. Beide schrijvers zijn veertig jaar en
zijn bekende figuren in de meer liberale
litteraire kringen in Moskou.
De arrestatie van de beide schrijvers
en de aanval op hen in het regeringsblad
zijn waarschijnlijk het grootste litteraire
schandaal in het land sinds Boris Paster
nak in 1958 gedwongen werd de Nobel
prijs te weigeren.
Zonder met zoveel woorden melding te
maken van een op handen zijnd proces,
meldde de Izvestja dat Sinjavsky en
Daniel „misdrijven hebben gepleegd te
gen de sovjet-macht". Dit wijst erop dat
de regering heeft besloten de mannen
voor een rechtbank te brengen.
(Van onze correspondent)
SOESTERBERG Het tieneridool Da
ve Berry vliegt zaterdag 5 februari naar
Nederland om die dag op te treden in het
circus-gebouw van Toni Boltini te Soester-
berg. Dave Berry is gecontracteerd voor
een middag- en een avond-voorstelling.
In het bijprogramma treden op Margie
Ball en haar combo, de Jayjays (ex
Jumping Jewels), en enige nog door im
presario Herman Batelaan te engageren
artiesten.
Vorig jaar bouwde Boltini bij zijn win
terverblijven in Soesterberg een houten
circusgebouw, waarin onlangs een van
het circus Strassburger aangekochte zit-
accommodatie voor 1500 mensen is ge
plaatst. Met het optreden van Dave Ber
ry wordt dit circusgebouw op 5 febrauri
in gebruik genomen. Het ligt in de bedoe
ling hier iedere maand een artiest te pre
senteren (in maart Adamo) en de ruimte
te gebruiken voor repetities van circus
nummers.
DEN HAAG Vier Duitse uitgevers
hebben laten weten, dat zij geen interes
se hebben in het fotoboek van de Amster
damse fotograaf Ronald Sweering. Zij vin
den, dat in de fotoreportage „De Beval
ling" te veel Joodse personen voorkomen.
„Dat kunnen wij bij ons niet verkopen",
verklaarden zij aan de Leidse uitgever
Stafleu,die het' boek had aari'gebö'dèn.
Reactie van Sweering: „Wat valt er op
zoiets nog te zeggen?"
De reportage is gemaakt in de Centraal
Israëlitische Ziekenverpleging in Amster
dam, toen de echtgenote van de fotograaf
beviel van haar vierde kind. Hoewel
Sweering en zijn vrouw niet van Joodse
afkomst zijn, is het personeel van het zie
kenhuis, dat bij de bevalling assisteerde,
dat wel. Zo is op de arm van een gefoto
grafeerde verpleegster een getatoeëerd
Auschwitz-nummer zichtbaar. Het boek
wordt uitgegeven in België, Frankrijk,
Engeland, de V.S., Canada, Australië en
Nieuw-Zeeland. Besprekingen voor een
Russische en Scandinavische uitgave zijn
in een vergevorderd stadium.
Is de N.C.R.V. nu de omroep die zo
veel, of die zo weinig negers in haar pro
gramma's doet? In „Plus Minus" werd
nog even gerefereerd aan de conferentie
in Lagos, waar momenteel over Rhode-
sië wordt gesproken. Nico van Vliet pre
senteerde dit onderdeel een beetje verle
gen, kreeg ik de indruk, als een school
jongen die gisteren met een paar onvol
doendes op zijn rapport is thuisgekomen,
maar vandaag de tuin helpt wieden om
de gemoederen thuis een beetje gunsti
ger te stemmem. De N.C.R.V. gaat trou
wens over de apartheid in Zuid-Afrika
een zogenaamde „teach-in" houden, zo
als er ook al in Amsterdam en Leiden
„teach-ins" geweest zijn over Vietnam.
Deze N.C.R.V.-teach-in zal weliswaar
niet langer dan een paar uur duren, maar
wel rechtstreeks worden uitgezonden en
ongeveer een hele televisieavond in be
slag nemen. Een bijzonder boeiend en
prijzenswaardig experiment, dat overi
gens niet in hoge nood geboren is na de
kritiek die op de aanpak van de Zuid
Afrikareeks van Nico van Vliet hier en
daar is geleverd: want het experiment
was al een maand of twee in voorberei
ding toen „Achter het Nieuws" van de
VARA na de „ooggetuige"-reeks een uitval
deed.
„Plus Minus" ontleent zijn belangwek
kendheid niet aan het raadspelletje van
de vier Nederlands sprekende buitenlan
ders die onze statistische gewoontes moe
ten voorspellen. Het zijn de cijfers zelf
die tellen, plus de gesprekjes er omheen,
zoals bijvoorbeeld met Ab Visser over Ja
mes Bond. Het bleek dat 26 percent van
de Nederlanders wel eens iets gelezen of
gezien hebben van James Bond. De be
langrijkste politieke gebeurtenis vond
men (wat het binnenland betreft) de ka
binetscrisis, en wat het buitenland aan
gaat de oorlog in Vietnam. De meeste
zorg schijnen we aan ons huis-binnen te
besteden, de minste zorg aan onze auto,
(de keus ging verder nog tussen het huis
buiten, de kleding en het lichaam).
„Attentie" had, zoals we van Houwaart
gewend zijn, weer een „sociale" afleve
ring, met aandacht voor de sluiting van
de Belgische mijnen en de onvoldoende
compensatiemaatregelen van de Belgi
sche regering (Belgische kranten stellen
Advertentie
25 cent per rol
RED BAND- ROOSENDAAL
HILVERSUM I. 402 m. 7.00-24.00 KRO.
KRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Het levende
Woord: meditatie. 7.15 Lichte grammo-
foonmuziek (7.30-7.21 Nieuws; 7.45 KNAC-
ANWB wegeninformatie). 7.55 Overwe
ging. 8.00 Nieuws. 8.10 Lichte grammo-
foonmuziek (8.30-8.32 Nieuws). 8.40 Voor
de huisvrouw. 9.35 Waterstanden. 9.40
Schoolradio. 10.05 Verzoekprogramma
voor oudere luisteraars. 11.00 Voor de zie
ken. 11.40 Lichte grammofoonmuz. 12.00
Angelus. 12.03 Stereo: Licht ensemble.
12.27 Mededelingen t.b.v. land- en tuin
bouw. 12.30 Nieuws. 12.40 Aktualiteiten of
grammofoonmuziek. 12.50 Wissewassen,
licht programma. 13.10 Lichte grammo
foonmuziek. 13.35 Voor de vrouw. 13.45
Musiësta: gevarieerd muziekprogramma.
15.00 Schoolradio. 15.30 Voor de zieken.
16.35 Hoorn en piano: klassieke muziek.
17.00 Voor de jeugd. 17.30 Coda: geva
rieerd muziekprogramma voor tieners en
twens. 19.00 Nieuws. 19.10 Aktualiteiten.
19.30 Limburgs Symphonie Orkest (opn.)
moderne en klassieke muziek. 20.15 Zang
recital: klassieke en moderne liederen.
20.40 Portret in muziek. 21.05 Inhoud:
veertiendaagse rubriek over recente publi-
katies op geestelijk gebied. 21.20 Vliegen
de schijven: platenprogramma voor de
militairen. 22.25 Boekbespreking. 22.30
Nieuws. 22.40 Epiloog. 22.45 De Kozakken,
of: Waar is uw broeder Abel, hoorspel.
23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m. 7.00 VARA. 9.40
VPRO. 10.00 VARA. 13.00 AVRO.
16.00 VPRO. 21.00-24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws, ochtendgymnastiek
en socialistisch strijdlied. 7.23 Lichte
grammofoonmuziek (vervolg). 9.00 Te
land en te water: informatief programma
voor weg- en waterweggebruikers. VPRO:
9.40 Maak er een feest van!: morgenwij
ding. VARA: 10.00 Schoolradio. 10.20 Ro
mantische orkestwerken (gr.). 11.00 Nws.
11.02 Leren lezen van Kaboel tot Kame
roen, documentair programma. 12.00 Ste
reo: Lichte grammofoonmuziek. 12.27
Mededelingen t.b.v. land- en tuinbouw.
12.30 Overheidsvoorlichting: Uitzending
voor de landbouw. 12.40 Electronisch or
gelspel. AVRO: 13.00 Nieuws. 13.10 Radio
journaal. 13.30 Mezzo-sopraan en piano:
Liederen over oorlog en verdrukking. 14.00
Beiaardconcert. 14.15 Bij de tijd en bij de
thee, gevarieerd programma. 15.35 Licht
ensemble. VPRO: 16.00 Nieuws. Aanslui
tend: Van de andere kant: ervaringen
van een arts. 16.15 Gouden eeuw van
Frankrijk (II), lezing. 16.45 Nieuwsdienst
voor nieuwsgierige kinderen. 16.49 Voor
de jeugd. 17.30 Muzikale aanwinsten. 17.50
Actualiteiten. 18.00 Nieuws. 18.15 Deze
week, praatje. 18.20 Amusementsmuziek.
18.30 Jazz-rondo. 18.50 Naar onze mening:
critisch commentaar. 19.00 Voor de jonge
ren. 19.30 Kunstkroniek. 20.00 Nieuws.
20.05 Muziek van de 20e eeuw (I), lezing
over hedendaagse muziek. 20.35 Interna
tionaal Beiaardconcours 1965. 20.45 Jood
se stemmen over Jezus. VARA: 21.00
Samson et Dalilah, opera uitgevoerd
door Radiophilharmonisch orkest, groot
omroepkoor en solisten. 22.30 Nieuws.
22.40 Actualiteiten met o.a. Europees
kampioenschap biljarten 47-1. 22.50 Sam
son et Dalilah, opera (vervolg). 23.45 So
cialistisch nieuws in Esperanto. 23.55-24.00
Nieuws.
HILVERSUM III - FM-kanalen. NRU
Gezamenlijk programma. 9.00-13.00
Voorbereid door AVRO 13.00-16.00
Voorbereid door NCRV. 16.00-18.00
Voorbereid door AVRO.
NRU-AVRO: 9.00 Nieuws. 9.02 Vrolijke
grammofoonmuziek. 10.00 Nieuws. 10.02
Operettemuziek (gr.). 11.00 Nieuws. 11.02
Lichte grammofoonmuziek. 12.00 Nieuws.
12.02 Lichte orkestmuziek. 12.30 Instru
mentaal ensemble en zangsolisten. NRU-
NCRV: 13.00 Nieuws, eventueel aktualitei
ten. 13.02 Zuidamerikaanse klanken (gr.)
13.30 Hoogtepunten uit de opera Porgy
and Bess (gr.). 14.00 Nieuws. 14.02 Licht
platenprogramma. (15.00 Nieuws). 15.30
Lichte grammofoonmuziek voor de tie
ners. NRU-AVRO: 16.00 Nieuws. 16.02
Licht platenprogramma. 17.00 Nieuws.
17.02-18.00 Gevarieerd platenprogramma
voor de automobilisten.
BRUSSEL 324 m.
12.00 Nieuws. 12.03 Lichte muziek. 12.40
Weerber., mededelingen en SOS-berich-
ten voor de schippers. 12.45 Buitenlands
persoverzicht. 12.50 Beursberichten. 13.00
Nieuws en weerbericht. 13.20 Kamermu
ziek. 14.00 Nws. 14.03 Schoolradio (15.00
Nieuws). 15.45 Gevarieerd programma.
16.00 Nieuws. 16.03 Beursberichten. 16.09
Gevarieerde muziek. 17.00 Nieuws, weer
bericht en mededelingen. 17.15 Amuse
mentsmuziek. 17.30 Volksmuziek. 18.00
Nieuws. 18.03 Voor de soldaten. 18.30 Pro
gramma voor de automobilisten. 18.45
Sportkroniek. 18.52 Lichte muziek. 1 9.00
Nws, weerbericht en radiokroniek. 19.40
Amusementsmuziek. 20.00 Koormuziek.
20.30 Operaconcert. 21.30 Jazzmuziek.
22.00 Nieuws en berichten.
VOOR DONDERDAG
NEDERLAND I
AVRO: 14.30-15.05 Voor de vrouw. NTS
19.00 Nieuws in het kort. 19.01 Klaas
Vaak. 19.05 De Verrekijker: internatio
naai Jeugdjournaal. 19.15 Van gewest
tot gewest. AVRO: 19.35 De Dick van
Dyke-show. (45e aflevering). NTS: 20.00
Journaal. AVRO: 20.20 DirectPeter
Nero: de Amerikaanse pianist met or
kestbegeleiding. 20.55 Wijlen Edwina
Black, TV-spel. (Bavaria-produktie)
22.25 Interpellatie: ongerepeteerde vraag
gesprekken met Nederlanders uit het
voorste gelid. NTS: 23.00-23.05 Journaal
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Nieuws in het kort. 20.01 De
Anneke Grönloh Show. 20.40 Zuid-Ameri-
ka 1965, actuele documentaire. 21.20 Ha
zei, TV-film. (12e aflevering) 21.45 Onze
man in Parijs. NTS( 22.10-22.15 Journaal.
VOOR VRIJDAG
NEDERLAND I
NTS: 19.00 Nieuws in het kort. 19.01
.Klaas Vaak. VARA: 19.05 Fanclub, maan
delijks programma van en voor jonge
mensen. NTS: 20.00 Journaal. VARA
20.20 Achter het nieuws. 20.45 Caesar en
Cleo, TV-spel (deel IV). 21.15 Enigma: De
bar en het meisje, TV-film. 22.05 Welvaart
66: lachen of huilen?, documentair pro
gramma. 22.30 Zo is het toevallig ook nog
eens een keer. NTS: 23.10-23.15 Journaal.
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Nieuws in het kort. NCRV;
20.01 Dieren kijken, programma over die
ren. 20.20 Literair kijkschrift. 20.50 Ko
ningsgambiet: Ontwaarding van een
kroon, de eerste drie bedrijven van Ri
chard de Tweede, koningsdrama van Wil
liam Shakespeare. (BBC-produktie). 21.50
Attentie: actualiteitenrubriek. 22.05 Dag
sluiting. NTS: 22.10-22.15 Journaal.
de Nederlandse regering ten voorbeeld
aan hun eigen kabinet), en met een re
portage over het mond- en klauwzeer,
waarbij ook minister Biesheuvel nog even
om de hoek kwam kijken. Hij had dat
al eerder op de avond gedaan op Neder
land II in "Achter het Nieuws" van da
VARA, dat collegiaal verwees naar „At
tentie" van anderhalf uur later, waarin
het zelfde onderwerp nog wat uitvoeriger
zou worden bekeken.
HIER VOLGEN enige kanttekeningen
bij het concert, dat de studsorganist van
Haarlem hedenavond op het orgel in het
Concertgebouw ten gehore brengt.
HET EERSTE DEEL van dit concert
bestaat uit werken van Franse componis
ten. Van de 17e-eeuwse componist Jacques
Boyvin (organist van de kathedraal te
Rouen), een Suite, geschreven in de der
de kerktoon. De Franse barokcomponis-
ten schiepen veelal behagen om in de
Suite-vorm, verschillende solo-registers
van het orgel te laten horen. Men kan
dan ook aan sommige titels aflezen, hoe
dit deel moet geregistreerd worden. In de
Suite van Boyvin komt o.a. een deel ge
naamd „Dessus de Cornet séparé ou da
petite Tierce". Wij zouden dit zo kunnen
vertalen, dat de solostem in de rechter
hand moet gespeeld worden met de Cor
net, of met een Tertsregister. Dit laatste
register zal donderdag gebruikt worden,
waarmee we tevens een nieuwe aanwinst
op ons orgel willen demonstreren.
Een ander deel heet „Basse de Crom-
horne" een veelal zeer beweeglijke bas
partij, die door het in de titel genoemde
tongwerk moet worden gespeeld, terwijl
in de bovenstemmen een bescheiden fluit-
klank een goed contrast vormt. Heel dui
delijk is de volgende titel, „Concert de
Fütes". In het laatste deel „Grand Dia
logue a 4 Choeurs", moeten we ons een
groot instrument indenken met vier kla
vieren, waarop een grote samenspraak
wordt gehouden. Het stuk begint met een
briljante inzet op het Hoofdwerk, rijkelijk
voorzien van barokke versieringen. Het
eerste dialoog vindt plaats met het Posi
tief (2e klavier). Midden in het werk ver
andert de maatsoort, terwijl we tevens in
ons samenspel nog twee klavieren be
trekken, het Récit en het Echo-klavier,
(Eco). Op ons Cavaillé-Coll-orgel bezitten
we slechts drie manualen, doch met wat
handigheid kunnen we u dit werk toch
zeer aanvaardbaar laten horen.
DE TWEE COMPONIST op ons pro
gramma is Gaston Litaize, leraar aan
het „Institution des Jeunes Aveugles" te
Parijs. Hij schreef o.a. „Douze Pièces",
waaruit we het Scherzo hebben gekozen,
muziek die doet denken aan de lichtvoe
tige intermezzi uit Louis Vieme's Sym
fonieën, alhowel de schrijfwijze van Li
taize veel doorzichtiger is.
Het gedeelte voor de pauze wordt be
sloten met de Middeleeuwse Suite, de
Suite Médiévale van de organist van
St. Clothilde, Jean Langlais. Het werk
wordt gekenmerkt door de invloed van
het Gregoriaans, van de middeleeuwse
polyfonie en van de Franse folklore. De
atmosfeer is modaal, het ritme vrij en
soepel. De harmonische wendingen en
zekere parallel-akkoorden, herinneren aan
het werk van Erik Satie, waarop Langlais
zich graag beroept.
De componist schreef in deze Suite als
tweede deel een Tiento. Het is een Spaan
se naam voor een 16e-eeuwse compositie,
in imiterende stijl geschreven voor een
toetsinstrument. Hieruit ontstond later
het Ricercare en nog later de Fuga.
Langlais componeerde de Suite Médié
vale als een Orgelmis, naar een oude tra
ditie, bedoeld om tijdens de stille Mis ge
speeld te worden.
VOOR HAARLEM IS HET een pri
meur, dat na de pauze orgelwerk van
Alexander Glazoenov zal worden uitge
voerd. Het was vorig jaar 100 jaar gele
den dat deze componist te Leningrad
werd geboren. Op het einde van zijn le
ven vestigde hij zich te Parijs, waar hij
geïnspireerd werd door de beroemde Ca-
vaillé-Coll-orgels en de bespelers als Ca-
mille Saint-Saëns en Marcel Dupré. Zijn
muziek bevat veel elementen uit de Fran
se en Duitse romantiek, terwijl in zijn
beste momenten, de Russische geest om
de hoek komt kijken.
Het is mijns inziens zeer de moeite
waard om met deze figuur als orgelcom
ponist kennis te maken.
Sherazade. In de Amsterdamse Jazzclub
„Sherazade" zullen vrijdag 14 januari
om acht uur 's avonds de Amerikanen
Dexter Gordon (tenor-sax) en Stu Ma
rin (drums) tezamen met Jan Huydts
(piano) en Koos Serrierse (bas) een
concert geven. Verder zullen medewer
ken de vocaliste Henny Vonk en het
Dick Vennink Kwartet.
HET SPAANSE dansensemble „Susana
y José" zal zijn tournee door Nederland
op 1 februari in de Koninklijke Schouw
burg in Den Haag beginnen. In wereld
première gaat dan het nieuwe ballet „La
Celestina" naar het oudste toneelstuk uit
de Spaanse litteratuur. De rol van Celes
tina zal worden vertolkt door de flamenco
zangeres Maria la Tdlegona, die hiermee
voor het eerst buiten Spanje optreedt. De
muziek is gecomponeerd door Antonio
Robledo.
BEHALVE „La Celestina" gaat even
eens in Den Haag in wereldpremière da
dans „Aspectos 1966". Op het program
ma staat voorts een nieuwe flamenco-sui
te. De tournee van het ensemble duurt in
ons land zes weken. Er worden voorstel
lingen gegeven in Haarlem, Rotterdam,
Amsterdam, Utrecht, Groningen, Leeu
warden, Enschede, Hengelo, Arnhem, Nij
megen, Roermond, Heerlen, Sittard,
Maastricht, Helmond, Tilburg, Breda en
Hilversum. Na ons land bezoekt het en
semble België, Duitsland, Oostenrijk,
Zwitserland en Engeland.
„La Celestina" is een tragi-komedia
van Calixto en Meliba. Het stuk ver
scheen in 1492, kreeg grote bijval en werd
in vele talen vertaald en gespeeld. De fla
menco-zangeres Maria la Talegona is
zeer bekend in Spanje; tot nu toe trad
zij niet in theaters op, behal-'e tijdens
Spaanse kerkelijke feria's. Medewerken
den zijn voorts de gitarist Andres Batis
ta, de flamenco-zanger Enriques Morente,
de concertpianist Armin Janssen en de
hoboïst Pedro Iglesias.
i
