Zon, zee en zwijgende stenen
in het Griekse eilandenrijk
en het
k
schateilandje Delos
■BI
MYKONOS BIEDT VAKANTIECANCER
RUSTBED VAN PAUWBLAUW WATER
Samen op de fiets
SAr WEGWIJS SAr
Hoe7
Hoever
Hoeveel
«p«
WOENSDAG 2 FEBRUARI 1966
IfP!!
«dB
HET IS MIDDERNACHT. De Griekse Cycladen-
lijnboot „Karaiskakis" ploegt zich stampend een weg
door de pikzwarte golven van de Aegeische Zee. „De
zee der zeeën. Het ruisen van haar brandingen is het
lied dat aan de wieg van Europa weerklonk", zo schreef
lyrisch een Duits reiziger. Maar de meeste dekpassa
giers denken er nu anders over. Als ze tenminste nog
denken. Een Griek reist niet graag. Bovendien zijn veel
Grieken gauw zeeziek. Sommige dekpassagiers van de
„Karaiskakis" hangen dan ook met grauwe gezichten
over de reling. Anderen slapen, ineengeknoedeld onder
de reddingboten. In een hoekje groepen neuriënd jonge
eilandbewoners, blij weer thuis te varen. In de tweede
klasse op het tussendek slaat een duffe lucht,
mengsel van sigaretterook, dierengeuren en braaksel
je tegemoet. De chaos is hier onbeschrijfelijk: geiten,
autobanden, kartonnen dozen, kindermanderf, bossen
knoflook, een schaap.Daartussen hurken, hangen of
liggen de passagiers. Het is er muisstil.
IEDEREEN DOMMELT. Alleen de
golven die tegen de buik van het schip
slaan zijn te horen. Uit een trosje
vastgebonden kippen komt zacht reute
lend protest. Dan opeens: „Mykonos!
I Levki Mykonos - het witte Mykonos!"
Iedereen veert op. Herleeft. Een pan
demonium van stemmen barst los. Vin
gers wijzen naar één punt: in het
schijnsel van zwakke lichtjes worden
de contouren van een wit-marmeren
blokkendoos steeds duidelijker zicht
baar: Mykonos.
De aspirant Griekenland-reiziger
dient wel te bedenken dat de prij
zen die hier genoemd worden in
het algemeen zo recent mogelijk
zijn, maar de kans bestaat dat ze
inmiddels zijn verhoogd. De hieron
der genoemde prijzen geven een in
dicatie, meer niet.
DE AFSTAND Athene-Amster
dam over land is via West-Duits-
land, Oostenrijk en Joegoslavië 3122
kilometer. Een andere mogelijk
heid is door Italië en vervolgens per
autopont van Brindisi naar Korfu,
Patras of Athene over te steken.
Het wintertarief 1965-'66 voor deze
oversteek varieerde naar gelang
het gewicht van de auto van 70
(naar Korfu) en 115 (Athene) tot
ƒ210 (Korfu) en ƒ256 (Athene).
Voor scooters en motorrijtuigen
kost de oversteek een paar tientjes.
Het tarief voor passagiers verschilt
aanmerkelijk, al naar gelang men
een luxe-overtocht wil maken of
„dek" wil varen. Prijzen van 350
tot ruim ƒ40.
Per trein van Amsterdam naar
Athene kost 267,60 (retour) twee
de klasse. Eerste klas circa 400.
Voor een couchette moet extra be
taald worden, maar zo'n eigen
slaapplaatsje is gezien de enorme
afstand wel van te bevelen. De
treinreis duart een dikke vijftig
uur en ruim twee etmalen in een
trein gaat de stoerste nachtbraker
ten slotte wèl in de benen zitten.
Uit deze mogelijkheden is voorts
een keus te maken zoals bijvoor
beeld heen per trein, terug vliegen.
Informatie is te krijgen bij de ver
schillende reisbureaus.
DE GRIEKSE MUNT heet drach
me, en is onderverdeeld is honderd
lepta. Twee drachmen zijn één
kwartje. Goede rekenaars in het
achtvoudige stelsel hebben als ze dit
eenmaal weten geen enkele moei
lijkheid meer alles in Nederlandse
prijzen om te rekenen, want onze
ouwe trouwe (inflatore) gulden is
daar dus precies acht drachmen
waard. Verreweg het gemakke
lijkst is het vakantiegeld in de vorm
van reiseheques mee te nemen. In
formatie hierover geven de banken.
Vrijwel onmisbaar voor een Hel
las-reis is de tweedelige „Gids
voor Griekenland" van mr. Henrik
Scholte (Allert de Lange, Amster
dam) waarin overzichtelijk alle mo
gelijke reisroutes staan beschreven.
Bovendien is dit boek een koste
lijk naslagwerk voor de Griekse his
torie en mythologie. Het ligt bij ve
le Hellas-minnaars onder het hoofd
kussen.
OP MYKONOS, zo wil de klassieke
overlevering, worden alle mannen kaal
geboren. En alsof dit nog niet erg
genoeg is elke eilandbewoner zou be
halve afzichtelijk lelijk, bovendien
nog uitzonderlijk gierig zijn. In het
daglicht wrijft de nieuwbakken eiland
bewoner echter zijn ogen uit. Het is
net of de Mykionoten zich hebben wil
len wreken op deze fabel. Zittend
voor hun huizen, of voor het open
raam bewijzen zij het tegendeel, de
vrouwen van Mykonos, ijverig we
vend als rechtgeaarde dochters van Pe
nelope.
Triktak spelend op de kaarsrechte,
wankele stoeltjes voor de café's of
sjouwend aan de haven laten ook de
mannen het overduidelijk zien: ze héb
ben haar. Sommigen bovendien een ty-
pisch-Griekse borstelsnor extra.
eiland omgeven door de kringen (ku-
kloi), het halssnoer van de andere
eilanden. Athene had er zijn schatka
mer en het eiland werd op een be
paald moment zo heilig verklaard dat
er „nooit één stervelijk wezen mocht
baren of sterven". Noodgevallen wer
den ijlings naar het dichtbijgelegen
eiland Rheneia versleept waar men na
derhand een waar knekelhuis uit de
grond heeft opgegraven. Veel van deze
graven dateren uit de V-de eeuw voor
Christus.
Delos' macht en rijkdom bleven maar
groeien. Omstreeks 150 v. C. beleef
de het eiland een waar „Wirtschafts-
wunder". Per dag werden er tiendui
zenden slaven verhandeld. Rijke woon
huizen, tamelijk recent opgegraven
door Franse archeologen die al tien
tallen jaren hier behoedzaam hun
In het daglicht is al dat witte van
het stadje met zijn 2700 inwoners oog
verblindend. Maar het zou jammer zijn
iets van de kleuren te missen, daar
om blijft de zonnebrilbp Yék.
ZEKER TWEEMAAL per jaar grijpt
men hier naar de kalkkwast. De hui
zen lijken willekeurig aan elkaar ge
plakt, gescheiden door kabouterstraat
jes, -tunnels en -poorten. Met uitge
strekte armen is het mogelijk aan
weerskanten de muren aan te raken.
Maar opzij nu. Tegen de muur aan:
er komt een volgepakt ezeltje aansjok-
ken.
ER ZIJN op het hele eiland 365
byzantijnse kerken en kapellen. Het
kleinste kapelletje heet „Onze Lieve
Vrouwe van de jonge poesjes". Er is
een aardig verhaal aan verbonden.
Een visser had tijdens een woeste
storm beloofd dat hij een kapel zou
bouwen als hij behouden de thuishaven
zou bereiken. Thuisgekomen ging hij
aan de slag. Op het dak van zijn vis
serhuisje aan de rand van de stad. Het
werd een heel kleine kapel, want de
visser was arm. „Te klein", vond de
pope de Griekse priester en hij
weigerde de kapel in te wijden. Maar
de volgende dag vond men er een heel
nest jonge poezen in. „Er is een won
der gebeurd" riepen de Mykionoten.
De kapel kreeg zijn naam en daar
waren de duizenden zwerfkatten van
de vissersplaats mee gebaat.
MYKONOS heeft ook een klein mu
seum. Er staat een fraaie verzameling
vazen uit de vierde en vijfde eeuw voor
Christus. Wie het spoor bijster raakte
bij het zien van de immense collectie
van het Nationale Museum in Athene
kan hier op zijn gemak de vazen één
voor één bekijken.
Voor zwemmers is het er ideaal. Men
kan er urenlang in het lauwe pauw
blauwe water dobberen. Gewapend met
een duikbril en een snorkel zo'n han
dig onderwaterademhalings-apparaat
waant men zich vis in een kristalhelde
re warmwaterwonderwereld. Langs de
zuidoostelijke kustlijn komen veel zand-
strandjes voor. De noord-kust is rots
achtig en grillig gevormd. Wie van
klautertochten houdt kan hier ware
ontdekkingsreizen maken zonder één
menselijk wezen tegen te komen.
Naar het midden van het eiland leidt
een stoffige weg tot het gehucht Ano
Mera. In deze omgeving zijn de res
ten van een Venetiaans fort te zien.
Antieke resten komen nauwelijks
voor op Mykonos. Maar wanneer u
daarvoor belangstelling hebt en als een
kleine Argonautenreis in een open
kaïk (de Griekse vissersboot) u niet
afschrikt, lonkt in de verte Delos. Voor
slechts enkele guldens kunt u naar het
„Heilige eiland van zonnegod Apollo"
varen.
DELOS rustend op vier diaman
ten zuilen van zeegod Poseidons pa
leis. De baardige broer van oppergod
Zeus was volgens de mythe zo
begaan met het lot van de zwangere
nimf Leto, dat hij het kleine, drijven
de eiland Delos voor haar vastnagelde.
Leto, achtervolgd door de haat en de
jalouzie van Zeus' wettige echtgenote,
Hera, schonk hier het leven aan een
zoon van de maar al te vaak overspe
lige oppergod: Apollo, stralend als de
zon en de maan, de klassieke Griekse
god van het licht.
Delos werd voor de Cycladen wat
Delphi, de orakelstad van Apollo, voor
heel Griekenland was: het heilige
- 'W
nauwkeurige graafwerk verrichten, ge
tuigen van deze welvaart. Er zijn in de
woonwijken enkele mooie mozaïek
vondsten gedaan.
Maar het noodlot sloeg hard toe. Tot
tweemaal toe werd Delos door zeero
vers geplunderd en uitgemoord en sinds
die tijd, tweeduizend jaar geleden, is
Delos een dodeneiland. Op de Franse
archeologen en de museumbewaarder
met zijn familie na, woont er ook nu
nog niemand.
„Er zijn mooiere eilanden", zo be-
-schrijft de dichter Jan Engelman De-
Jos in rijn boek „Tweemaal Apollo",
„Doch'>echt 'Ürcffaïsefi Teven dat vindt
men alleen op de plek waar vroeger
de rivier de Inopos het „heilige meer"
vormde, daar waar de kraamkamer
van Leto geweest zou zijn. Zij wordt
bewaakt door die gigantische rij van
leeuwen in marmer, gegeseld en ge
schonden in wind en weer, maar fon
kelend van blootgelegde kristallen, ma-
Foto rechts boven: Een
eeuwenoude windmolen met ge
parkeerde „Cycladen-taxi".
Links boven: De toeristen
attractie en mascotte van de vis
sers, pelikaan Peter, afkomstig
uit Egypte.
Hiernaast: Bejaarde dochter,
van Penelope links en één
van de „wachters van Leto" op
Delos rechts.
(Onder): Het witte hoofdstad
je, Mykonos.
jesteitelijke wachtposten die heensta
ren over de eeuwen".
Het uitgestrekte opgravingsveld
van Delós is minder spectaculair dan
de twee grote archeologische trekplei
sters in Griekenland, Delphi en Olym-
pia. Degene die voor al deze ver
gane glorie geen belangstelling heeft
behoeft de „Delische droom" even
wel nog niet te beleven als één gro
te hoop van dode stenen tussen ver
schroeid gras. Bij zonsondergang,
staande op de ruim honderd meter
hoge Kynthos-heuvel, als het felle zon
licht gedoofd is en de anders zo
scherp getekende lijnen in het avond
licht minder contrasteren, zal men
opeens het gevoel krijgen met vleu
gels aan de voeten te vliegen. Zoals
de bode der goden, Hermes hier vroe
ger moet hebben rondgevlogen. En
langzaam zullen de eilanden rondom
in het duister verdwijnen: Mykonos,
Paros, Syros, Naxos en Tinos. Dan
zal Delos ook in de herinnering blij
ven als het zwijgende stenen hart van
de Cycladen-snoer het heerlijk Ae
geische eilandenrijk van Griekenland.
fWVW\AAAAA/\AfWA/VWW\A/\AAAAAAAAA/\A/\/\A/\A/U
FIETSEN, u weet het, is weer hele
maal „in". Als pa en/of ma de hele
week achter het stuur gezeten hebben
willen zij zich met
het vrije weekend,
casu quo in de
vakantie wel eens
op andere wijze
voortbewegen. En
dan is de fiets
zeker in de druk
ke seizoentijd en
met name in Ne
derland vrij
wel het enige ver
voermiddel dat u
in staat stelt, uw
eigen dagindeling
te volgen, u tame
lijk snel te verplaatsen en dat geen par
keerproblemen schept. Maar wilt u er
met het hele gezin op uittrekken, be
denk dan dat niet alles mag. Wie nog
geen 18 is, mag slechts één passagier
vervoeren (die niet ouder mag zijn dan
de fietser). Wie boven de 18 is, kan
twee kinderen op zijn rijwiel Iaden,
maar beiden moeten dan onder de 10
jaar zijn. Voor een kind onder de 10
moet een veilige, solide zitplaats met
steun voor handen, voeten en rug aan
wezig zijn. Wie ouder dan 18 is, mag
wel een oudere duo-passagier mee
nemen, maar veiliger is: ieder een
fiets! Fietsen huren kan men tegen
woordig in vele grotere plaatsen: de
verhuurder zit meestal in de omgeving
van het station; zo niet dan geeft de
VVV inlichtingen. Tijdig reserveren in
het hoogseizoen, anders vist u ernaast.
