Een avondje naar
de torren-races
I
w
Leven met
2 miljoen schelpen
4
Torrenclubs
Emigrant bouwde
boot in kamer
ZATERDAG 5 FEBRUARI 1966
Erbij
5»W£R^
Wilt u voor 1 jaar
een Amerikaanse
zoon of dochter
WW 'li
**-'*
-
WAAR EEN HUISVROUW in
Nederland waarschijnlijk nooit ge
noegen mee zou nemen, dat blijkt
in den vreemde geen bezwaar op
te leveren: een boot bouwen in de
huiskamer. De Nederlandse tim
merman Dik van Duyn, die naar
Nieuw-Zeeland is geëmigreerd,
heeft in de voorkamer van zijn
(houten) woning in Dnedin al
daar een kajuit jacht je van zesen-
eenhalve meter gebouwd. Langer
kon de boot niet worden want de
voorkamer was niet groter. Dik
van Duyn deed er acht maanden
over, maar nu heeft hij dan ook
een boot, waarmee hij voor de dag
kan komen.
Bef
KfT'
Keverwedrennen op miniatuur-
racebanen bestaan in Engeland
al sinds 1955. Tot voor kort lei
den de clubs die zich niet deze
„indoorsport" bezighielden een
tamelijk noodlijdend bestaan. De
laatste jaren echter heeft de
„rentor" plotseling een grote
populariteit veroverd en rijzen
de torrenclubs overal als padde
stoelen uit de grond. Een lande
lijke organisatie is er al, een na
tionaal kampioenschap zal niet
lang meer op zich laten
wachten
„HET SPIJT MIJ BIJZONDER", zegt de heer Nohhy
Hall uit de Engelse plaats Evesham. Het spijt me, maar
dit dier kan ik niet toelaten. Wij moeten de sport zuiver
houden. Kakkerlakken kunnen dus niet meedoen. Het
enige insekt dat wij kunnen laten deelnemen is de
zwarte Engelse tor."
DIE OPMERKING zal u wellicht
absurd in de oren klinken, maar wij
verzekeren u dat het de spreker ernst
was, heilige ernst bijna. En op tal van
plaatsen in Engeland zijn diezelfde
avond vele van dergelijke opmerkingen
gemaakt. Want torren-races zijn de
grote rage in Groot-Brittannië en
bijna wekelijks komen er nieuwe clubs
en „renbanen" bij.
„ONZE CLUB bestaat binnenkort
tien jaar", onthult de heer George
Wheeler, die als officieel erkend star
ter voor de keverwedrennen fungeert.
We hebben al die tijd een voldoend
aantal actieve leden gehad, maar u
weet hoe dat gaat. Na een tijdje gaat
voor velen het nieuwtje eraf, of zij
krijgen andere interessen. Dan blijven
ze weg en laten de club in de steek.
De laatste paar jaar is ons ledental
echter gestadig gestegen en zo is
het ook elders in dit land gegaan.
Bijna elke stad van enige omvang
heeft nu haar eigen torrenraces en
ook op het platteland worden steeds
meer torrenclubs opgericht. Dat is alles
nogal plotseling gegaan en ik weet
er echt geen verklaring voor. Wel
weet ik, dat wij bijna zonder uitzon-
Dit schooljaar leert een aantal Ame
rikaanse middelbare scholieren hoe
boerekool met worst smaakt en wat
het Delta plan is. Zij zijn gastvrij op
genomen door „hun" Nederlandse fa
milies, die deze tijdelijke gezinsuit
breiding een belevenis vinden.
Eind juni komt een nieuwe groep
„Highschool"-leerlingen aan in Rotter
dam. Een deel van hen zal in de twee
zomermaanden Nederland leren ken
nen. De overigen blijven hier een jaar
en zullen een middelbare school be
zoeken. De grootte van de groep hangt
af van de Nederlandse gastvrijheid. De
American Field Service in Nederland,
die deze uitwisseling organiseert, zoekt
een zo groot mogelijk aantal geschik
te gezinnen, die hun huis open willen
stellen voor een tijdelijke zoon of doch
ter.
De American Field Service, in de
twee wereldoorlogen een vrijwillige
ambulancedienst, hoopt door middel
van haar jongerenuitwisselingspro-
gramma's het begrip tussen de volken
te bevorderen. Zij heeft kantoren in
een zestigtal landen en onderhoudt
een nauw contact met haar deelne
mers.
De eisen waaraan een Nederlandse
gastfamilie moet voldoen zijn de vol
gende: zij moet het doel van het pro
gramma onderschrijven; één gezinslid
moet Engels spreken. Bij voorkeur
dient een zoon of dochter van gelijke
leeftijd als de Amerikaan (16 tot 18
jaar), gedurende het verblijf aanwezig
te zijn. De financiële positie van de
familie is niet van belang, evenmin is
een eigen kamer voor de pleegzoon of
dochter vereist.
Van de gastfamilies wordt niet ver
wacht dat zij kostbare uitstapjes orga
niseren. Het doel van het verblijf is
immers het dagelijks leven te leren
kennen. De jongen of het meisje wil
geen gast zijn, maar zoon of dochter
met de daaraan verbonden rechten en
plichten. Het behoeft geen betoog dat
het opnemen van een extra gezinslid
voor het gezin en speciaal voor de
eventuele leeftijdsgenoot een unieke
ervaring is. Daarnaast blijken langdu
rige vriendschapsbanden steeds weer
uit deze internationale kennismaking
voort te vloeien.
Indien u belang stelt in deze vorm
van tijdelijke gezinsuitbreiding (voor
twee maanden of voor een jaar) kunt
u tot 1 maart nadere inlichtingen ver
krijgen en een aanmeldingsformulier
aanvragen bij: American Field Servi
ce. Nieuwe Spiegelstraat 56. Amster
dam. Telefoon 020-220916.
dering fervente dierenvrienden, of als
u dat liever wilt: insektenliefhebbers
zijn. Kevers en torren zijn veel intel
ligenter dan de meeste leken denken.
Zij zijn bijzonder speels en houden er
van, eikaars krachten te meten in een
sportieve strijd. En waarom zou men
alleen belangstellen in paarden- en
windhondenrennen, als torrenraces ze
ker even opwindend blijken? Boven
dien: men kan ze uitstekend africhten
als men de speciale trainingsmetho
den kent. Dat geldt vooral voor de in
heemse zwarte tor, de enige soort
waarmee wij racen. Wij zijn natuur
lijk aangesloten bij de National Beetle
Club, onze landelijke organisatie. Die
stelt strenge normen en voorschriften.
De racebanen moeten precies één
yard (91,44 cm) lang zijn. Da's een
heel eind voor een tor, als u begrijpt
wat ik bedoel. De baan heeft een licht-
geruwd oppervlak, opdat de torren
niet zullen wegglijden. De opstaande
kanten zijn van spiegelglad materiaal.
Als een deelnemer er de brui aan
geeft en de baan probeert te verlaten,
dan kan hij dat niet. omdat zijn poten
geen houvast hebben op die gladde
kanten. Hij moet dus wel doorlopen
naar de finish."
DE TORRENCLUB in Evesham telt
momenteel 47 leden. Het is de enige
ter plaatse, want Evesham is geen
grote stad. Maar in steden als b.v.
Birmingham kent men vele (met name
8 officiële en zeker 20 niet-geregistreer-
de) clubs, die regelmatig onderlinge
wedstrijden houden. Tot regionale of
landelijke competities is men nog niet
gekomen, maar dat zal niet lang meer
duren. Huil, Londen en Edinburgh voe
ren daarover al een levendige corres
pondentie en ook een soort van ruil
handel in kampioenstorren en hun na-,
komelingen.
DE RACE die wij als gast mochten
bijwonen, had plaats in het Star hotel
in Evesham. Het was een belangrijke
ontmoeting want er stond een felbe
geerde trofee op het spel: de Chal
lenge Cup, een enorme zilveren beker,
uitgeloofd door de eerste voorzitter
van de vereniging die inmiddels het
lijdelijke met het eeuwige verwisseld
heeft.
Eerst moesten de deelnemers gecon
troleerd worden op ras, grootte en con
ditie. Gewonde torren mogen niet mee
lopen, doping is gelukkig nog onbekend
Nobby Hall, plaatselijke keverexpert,
verrichtte de keuring. Hij bekeek elk
diertje omstandig met een oogloep en
noteerde hun namen en leeftijden in
een groot register.
„JA, NATUURLIJK geven wij onze
dieren namen" zei de 24-jarige Jim
Miller, wiens „renstal" op het ogen
blik zestien torren omvat, „hoe zou je
ze anders uit elkaar kunnen houden.
En trots voegt hij daaraan toe: „U
ziet het zeker wel: mijn dieren zijn
vanavond in topvorm kwestie van
een verantwoord dieet en gedegen
training. Ik heb een beste kans, dat ik
de beker win.
HOE DE RACE verloopt, is afhanke
lijk van de stemming der deelnemers.
Hebben zij er zin in, dan is het een
kwestie van seconden. Maar het kan
ook wel eens minuten duren voordat
nummer 1 de finsh neemt. Dat
maakt het allemaal des te opwinden
der, vinden de „beetle-fans". Winnaar
vww/wwwwwwwvwwwwwwwwwwwwwwwwwwvvvwvwwwwmwvwwwwwwwwww
H r- li
T r.'-'S" ''«ffl
In het Schotse vissersdorp Leven woont
een man met een fascinerende hobby:
zeeschelpen. Het is de 92-jarige Bill
Bisset (u ziet hem hieronder links in
zijn schelpenhuis), een ex-visser die
twintig jaar geleden, toen hij te oud
werd voor de visserij, „uit pure ver
veling' met zijn schelpkunst begon.
Eerst lijmde hij een afgedankte auto
bus in de achtertuin van zijn huisje vol
met hoorntjes, „scheermesjes" en an
dere schelpsoorten. Toen dat geduld-
werk voltooid was, begon hij aan de
voorgevel van zijn woning en schuur.
Gaandeweg kreeg hij zoveel vaardig
heid in de plakkerij, dat hij ook vrije
„schelpturen" ging maken, zoals de
fraaie hertekop, hierbij afgebeeld. En
nu, na twintig jaar, plakt en lijmt hij
nog altijd welgemoed voort, hoewel
zijn handen ietwat beverig worden.
Totnogtoe heeft hij twee miljoen schel
pen „verwerkt", voor het grootste deel
zelf-verzameld. Van heinde en ver
komt men naar zijn scheppingen kij
ken en dat is geheel gratis. Behalve
dan dat de oude heer nimmer een aan
geboden drankje weigert, maar dat
moet dan natuurlijk wel echte Scots
whiskey zijn.
Bij de foto's: Linksboven: Een ere-
ronde van kampioenstor John
Franklin op de neus van zijn baas,
„staleigenaar" Jim Miller Daar
onder: Vanavond torrenraces" ver
meldt dit affiche. Er zullen weer
vele kijkers komen. Hierboven: de
deelnemers in volle rengalop.
werd tenslotte, na vele series en her
kansingen, de tor John Franklin uit da
stal Jim Miller. Jim straalde van trots.
Hij vulde de zilveren wisselbeker met
bier, nam zelf de kampioensdronk en
liet het „kleinood" toen de ronde doen.
Elk lid nam een teug en iedereen was
gelukkig.
INLEGGELD is één shilling (50 cent)
per tor. Ieder dier mag ten hoogste
twaalf series per avond lopen, want
men wil ze niet teveel uitputten. Soms
beloopt de recette per avond meer dan
8 pond (1 80), want de toeschouwen
moeten ook betalen. Vele kijkers wor
den actieve leden. Al het geld gaat
na aftrek der onkosten naar instel
lingen voor kinderen. „Dat houdt de
clubgeest gezond" zegt secretaris
penningmeester Tony Hill. Vorig jaar
heeft de club ruim 2000 aan liefda
dige doelen kunnen schenken. Gegokt
wordt er niet, althans in Evesham,
maar het is niet verboden om een
rondje bier of whiskey op de kansheb
bers te wedden en dat gebeurt dan
ook met grote ijver.
WWUWMAMWVWWWWWtA/WWWWWtA/VWWWWWIMI
Het vaartuig heeft een kruissnelheid
van 20 km en (zonder extra-tanks) een
actieradius van 300 km. De motor is
afkomstig uit een oude auto. Verder is
de boot uitgerust met een radio-ont
vang- en zendtoestel en met slaapge
legenheid voor drie personen. Als ma
teriaal werden triplex en fiberglas ge
bruikt. De bouwkosten hebben in to
taal 2200 gulden bedragen.
Toen de boot klaar was, moest de
scheepsbouwer de voorkant van zijn
huis slopen om het gevaarte naar
buiten te krijgen. Radio en televisie
hadden veel aandacht voor deze bou
werij van de „gekke Hollander", die
in Nieuw-Zeeland de faam van Neder
land als scheepsbouwende natie hoog
hield. Een bod van 5500 gulden voor
zijn jachtje was het resultaat van deze
publiciteit, maar Dik van Duyn
houdt de boot zelf. Waarom hij bin
nenskamers gebouwd heeft? „Het re
gent hier zo vaak en veel dat ik zel
den met hout had kunnen werken in
de open lucht. En een afdak zou me
te duur gekomen zijn."
