FILATELIE
r HOE IS HET ONTSTAAN?
V.
Chinese
v
Dammen
e
ZATERDAG 5 FEBRUARI 1966
Erbij
23
i-^UiW^TLJL
CANADA
m mm. mm
HÉ iif
1^ y y
mm, mm. Wm.
Toegepastekunst
Onzekerheden
Bob Tadema Sporry
Dit woord: PERZIK Dit woord: EIGENEN
m. ÉH Wm. mm. ww 8
oooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooc
Dit woord: PUBLIEK
Dit woord:
BARMHARTIG
w«rea.
PORTUGEES GUINEA. Een serie
van acht waarden is uitgegeven, waar
op uniformen zijn afgebeeld van het
Portugese overzeese leger die van 1548
tot 1806 in gebruik waren. De serie be
staat uit de waarden: 0.25, 0.40 (afbeel
ding), 0.60, 1, 2.50, 4.50, 7.50 en 10 esc.
De zegels zijn uitgevoerd in veel-
kleurendruk.
FRANKRIJK. Op 14 februari zal de
jaarlijkse serie ter herdenking van be
roemde Fransen in omloop worden ge
bracht. Er zijn ditmaal drie zegels van
0.30 0.10 fr., waarvan de toeslag ten
goede komt aan het Franse Rode Kruis.
Afgebeeld zijn respectievelijk de pries
ter St. Pierre Fourier (1565-1640)de
barokarchitect Frangois Mansart (1598-
1666) en de romanschrijver Marcel
Proust (1871-1922).
PAKISTAN. Ter ere van de strijd
krachten is een serie van drie waarden
uitgegeven. Op de 7 p. ziet men tanks
V.
en een soldaat (afbeelding), op de 15 p.
een oorlogsschip en een marine-officier
en op de 50 p. twee Amerikaanse F-
104-straaljagers en een piloot.
CYPRUS. Vier waarden van de koer-
serende frankeerzegels (uitgifte 1962)
zijn van de opdruk „U.N. Resolution
18 December 1965" voorzien. Het zijn
de 3 mils (oude Griekse vaas), de
10 mils (hoofd van Apollo), de 30 mils
(Apollo-tempel) en de 250 mils (Belle
Pais-abdij).
AJMAN. Ter herdenking van wijlen
Sir Winston Churchill is een serie van
acht waarden, 25, 50, 75 np., 1, 2, 3, 5
en 7.50 r. (afbeelding), in roulatie ge
bracht. Alle zegels tonen diens por
tret; de achtergrond op elke zegel is
verschillend. Bovendien is een souve
nirvelletje dat de waarden 5 en 7.50 r.
bevat, verschenen. Er zijn 15.000 com
plete series gedrukt, waarvan 3000 on
getand. en 15.000 velletjes, waarvan de
helft ongetand.
GROOT-BRITTANNIë. in dezelfde
tekening als de koerserende regionale
3 d.-zegels (violet) van Wales en Mon
mouthshire, Schotland, Noord-lerland,
Guernsey, Jersey en het eiland Man
zijn voor deze gebieden regionale ze
gels van 4 d. uitgegeven, gedrukt in
blauw.
CUBA. Vissen uit het nationale
aquarium, zijn afgebeeld op een serie
van acht waarden. De oplage bedraagt
143.000 series.
INDONESIë. Een serie van vier
waarden is uitgegeven, waarop toe
ristenhotels voorkomen: 10 5 rp. en
40 15 rp. het Samudra Beach Hotel
en 25 10 rp. en 80 20 rp. het Am-
barrukmo Palace Hotel.
CANADA. Op 23 februari zal de elf
de zegel in de serie met afbeeldingen
van de wapens en bloemen van de
Canadese provincies en territoria ver-
BïKHSii tnjmr
schijnen. Het is een waarde van 5 cents
(zwart, groen en rood) die het wapen
en de bloem (sarracenia) van New
foundland laat zien. (Afbeelding).
GAMBIA. Met afbeeldingen van vo
gels zal op 18 februari een serie van
dertien waarden in circulatie worden
gebracht: Vt, 1, Pk, 2, 3, 4, 6 d., 1 sh.,
1 sh. 6 d., 2 sh. 6 d., 5 sh., 10 sh. en
1 pond.
DAHOMEY. Wijlen dokter Albert
Schweitzer is herdacht door de uitgifte
van een luchtpostzegel van 100 fr. De
zegel vertoont links zijn portret; rechts
ziet men hem samen met een Afrikaans
echtpaar met kind.
ZWITSERLAND. De uitgifte van de
in 1964 begonnen serie „Historische ge
bouwen II" zal op 21 februari met twee
waarden worden voortgezet: 1.30 fr.
de kerk van St.-Pierre-de-Clages en
1.70 fr. het slot Frauenfeld. (Afbeel
dingen).
Een juweel van een eindspel troffen wij
aan in de mooie rubriek van de heer
Schut uit Enschede; een eindspel van L.
Porrey, in 1920 door deze eindspelcompo
nist samengesteld. Het is voor elke partij-
speler leerzaam om de winstgang te
kennen.
XXXXXXWOCJ* CtXXJOaJCCOOCOOOOOOOCXXXXXjOCXXXXk JJOOCOOCCCO
H WW. 'WW,
OOCXXJOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOC
Zwart: dam op 5, twee stukken op 35
en 36.
Wit: twee dammen op 39 en 50, stukken
op 45 en 47.
Het slotmotief waarop de winst is ge
baseerd is voor vele dammers onbekend.
Wit wint door 1) 47-42. Los staan met de
zwartdam gaat niet wegens 45-40 35x33 en
50x? Op 5-46 volgt 42-37.
Moet zwart met een der stukken spelen,
bijvoorbeeld 36-41, dan volgt op sluiting
na 42-37 en 45-40 en 50x46. Als eerste
zet is voor zwart dus gedwongen 35-40.
2) 45x34 36-41? A. 3) 42-37 41x32. 4) 34-29
en zwart staat ineens verloren. Er dreigt
29-23. Op het offer 5-23 32-37 damoffer
na 39-28-37 en 50-28. Alleen is nog mo
gelijk dat zwart met A bijvoorbeeld 5-14
of 10 enzovoort speelt; maar dan volgt
de winst van Scouppe na 50-45. En deze
winst is bij elke partij speler wèlbekend.
De damclub Scheveningen is er in ge
slaagd de provinciale clubtitel te winnen
en zal in de hoofdklassecompetitie mee
doen om twee plaatsen in de landelijke
eindstrijd.
Een leuk fragment uit dit bijzonder
spannend verlopen Zuid-Hollands dam-
toernooi volgt hier.
C. VERM1JS
XIOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOC' XJOOOOOOOCOOOOOOOOOOOOCOOO
Zwart: elf stukken op 9, 11, 12, 18, 22,
23, 27, 28, 32, 36, 45.
Wit: twaalf stukken op 20, 24, 30, 34, 35,
37, 39, 40, 41, 42, 43, 44.
Wit speelt en wint.
Oplossingen en correspondentie over
deze twee vraagstukken uiterlijk acht
dagen na het verschijnen van deze ru
briek te zenden aan het adres van de
damredacteur: B. Dukel, Wijk aan Zeeër-
weg 125, Umuiden.
De wedstrijden voor mixed paren ston
den vorig jaar in de bijzondere belang
stelling. Niet slechts viel er een nationale
titel te winnen, de hoog geklasseerden
zullen vermoedelijk een goede kans ma
ken uitverkoren te worden voor de deel
name aan het mixed wereldkampioen
schap, dat in mei te Amsterdam wordt
gehouden. De altijd geconcentreerde en
slim spelende Robbie de Leeuw bleek
met mevrouw VlielanderHein een uit
stekende combinatie te vormen en ver
overde meer dan voldoende punten om
zich een slechte eindsprint te kunnen per
mitteren.
Opvallend was het dat nog enkele zéér
zwakke paren tot de eindronden wisten
door te dringen. Dit was de prijs die be
taald moest worden om vele sterke pa
ren niet in een tussenronde te laten uit
vallen. Behalve mevrouw Blitzblum (spe
lende met Hans Kreyns) wist géén onzer
damesinternationals zich bij de eerste ze
ven paren te klasseren: een teleurstel
lende demonstratie onzer topspeelsters.
Het spelpeil was over het algemeen
niet onredelijk, ofschoon er op diverse
punten der bied- en speeltechniek nog
veel te wensen bleef. Bijvoorbeeld in dit
partijtje:
9
<0 10 7 4
O B 10 6 3
HVB42
V 10 7 3 2
s? A 9 8 5
O A 8 7
3
A H 6 5 4
9YB6
5
•Ti A 10 6 5
W 'mm. mm
oooooocoocoocooooooooooooocooocoooooooooooooooooocooooo:
J. BOUSEM
Zwart: tien stukken op 2, 7, 8, 9, 13, 16,
19, 24, 26, 29.
Wit: tien stukken op 22, 25, 28, 35, 36, 38,
40, 41, 42, 43.
Wit aan zet vervolgde met 1) 43-39 16-
21) En nu won wit zeer verrassend door
2) 36-31 26x46. 3) 39-34 46x28. 4) 33-32
23x30 en 5) 25x1.
Voor onze probleemoplossers plaatsen
wij twee vraagstukken van de heer N.
R. Keessen uit Aalsmeer.
Voor de eerste twee goede inzenders
stelt de heer A. Douma uit Haarlem een
damboekje beschikbaar.
N. R. KEESSEN (Aalsmeer)
XX»OOClOCXXXXXXXkX| XXJÜCXX XXXX^OU^ x X
oooooooooooooooooooooooooooooooooooooooMocooooooooooooc
Zwart: twaalf stukken op 7, 11, 12, 13,
14, 17, 19, 22, 27, 32, 36, 37.
Wit: twaalf stukken op 23, 28, 30, 33,
34, 35, 38, 43, 44, 46, 47, 48.
Wit speelt en wint een schijf of de par
tij; eerste zet 23-18.
N. R. KEESSEN (Aalsmeer)
doooooooooc iotocoqoooc xx
B 8
9 H 3 2
O H V 9 4 2
*987
Oost gever, OW kwetsbaar. Hoewel OW
slechts 24 punten aan hoge kaarten be
zitten, beschikken zij over een prima zes
bod in schoppen. Van de 28 OW-paren
kwamen er 23 in een schoppencontract
terecht: 17 maal vier schoppen, 3 maal
vijf schoppen en slechts 3 maal zes schop
pen. De overige 5 malen permitteerden
NZ zich gedoubleerde vrijheden, die zeer
kostbaar bleken (bijvoorbeeld 5 ruiten,
gedoubleerd, minus vijf).
Het bieden van zes schoppen is zéker
niet eenvoudig, vooral niet volgens „na
tuurlijke" weg. Indien oost met één
schoppen opent (zuid past) en west kletst
er vier schoppen in, kan van oost moeilijk
verdere actie verlangd worden.
Beter is: oost één schoppen west
twee harten (kost niets en kan helpen)
oost drie harten west vier schoppen
waarna oost bepaald wél verder moet
bieden.
De „Zwitserse conventie" zou hier ide
aal zijn: oost één schoppen west vier
klaver (aangevend: zeer sterke schoppen-
steun, twee azen en ergens een singleton),
waarna het slembod niet meer gemist
kan worden. Van de vele gelegenheids
combinaties die meespeelden, mag men
het gebruik van een dergelijke specialité
echter nauwelijks verwachten.
De drie paren die dit slemvarkentje
deskundig wasten, waren de familie Hoo-
geveen (Rotterdam) en de Haagse paren
Klumperbeekmevrouw De Graaf en
Komalijnslijpermevrouw Hoogenkamp.
Hulde!
Van de 23 malen dat dit spel in schop
pen werd gespeeld, maakten 13 OW-
paren alle dertien slagen. Dat betekent,
dat dertien zuidspelers de door oost voor
gespeelde hartenvrouw direct gedekt
hebben met hartenheer, zodat bij noord
de harten tien er uit gesneden kon wor
den. Weigert zuid hartenvrouw te dek
ken met de heer, dan maken NZ altijd
een hartenslag. Elementair, doch blijk
baar toch nog heel moeilijk. Een excuus
is, dat het oostspel meestal „dicht" was,
zodat zuid er niet geheel zeker van kon
zijn dat oost óók de hartenboer erbij had.
Daar het ondenkbaar is dat oost van har
tenvrouw zónder boer de vrouw zal voor
spelen, valt dit excuus moeilijk te aan
vaarden. De NZ-paren die vier schoppen
tegenspeelden en erin slaagden één slag
(in harten) te maken, boekten een mooie
score. En verdiend!
Filarski
Bridge vraag dezer week: Noord gever,
niemand kwetsbaar, parenwedstrijd.
Zuid heeft:
10 62 CPA73 O 10 653 AV4
Noord één ruiten oost drie harten
wat moet zuid doen?
Antwoord elders op deze bladzijde.
sportieve en zeer talentvolle jongeman
nog steeds niet geheel hersteld is, zodat
hij ook in Indonesië, waar hij thans ver
toeft, nog niet in de schaakarena kon
terugkeren).
Maar het zojuist beëindigde 28ste Hoog
oventoernooi bracht in de grootmeester-
groep als novum een „echte" Indonesiër
(dat wil zeggen een speler die ook zijn
schaakvorming in Indonesië genoot), de
29-jarige, in Bandjermasin wonende,
Bachtiar. Deze werd reeds enige jaren
achtereen kampioen van zijn land en hoe
wel hij zijn titel in 1965 moest afstaan
aan ir. Onq Yok Hwa, werd hij niettemin
uitverkoren voor de hoofdgroep, gezien
zijn grotere internationale ervaring. Spe
lend met steeds zijn „fez" op het hoofd en
aangemoedigd door vier opgewekte, voor
treffelijk „vluggerende" landgenoten,
vormde hij een spectaculaire aanwinst op
het vreedzame en verbroederende strijd
toneel, dat „Beverwijk" telkenjare weer
biedt.
Uiteraard kon nauwelijks verwacht
worden dat hij een rol van betekenis voor
een topplaats zou spelen. Daarvoor is nu
eenmaal een „schaakachterland" van
wereldniveau onmisbaar. Maar dat Bach
tiar kan schaken, bewees hij onder meer
door niemand minder dan Ivkov, een van
de acht kandidaten voor het wereldkam
pioenschap, zozeer in moeilijkheden te
brengen, dat de Joegoslaaf hem in hoge
tijdnood remise aanbood. Een pikante bij
zonderheid daarbij was, dat volgens de
pers Ivkov op dat moment nog slechts
31) Te4-g4 behoefde te spelen, om
een glad gewonnen stelling te verkrijgen.
Wat daarvan w'aar was, moge hieronder
kort worden bezien.
Wit: A. A. Bachtiar. Zwart: B. Ivkov.
Nimzo-Indisch
1) d2-d4 Pg8-f6. 2) c2-c4 e7-e6. 3) Pbl-
c3 Rf8-b4. 4) e2-e3 0-0. 5) Rfl dS c7-c5.
6) Pgl-e2 d7-d5. 7) 0-0 Pb8-c6. 8) c4xd5
e6xd5. 9) a2-a3 c5xd4. 10) e3xd4 Rb4-d6.
Maken we de openingsbalans op, dan
zien wij dat a2-a3 daargelaten de
stelling precies symmetrisch zou zijn, in
dien Pe2 op f3 stond. Dit heeft zowel
voor- als nadelen. In de tekststand gaat
de aanlokkelijke penning 11) Rgö niet
wegens het schijnoffer 11) Rh2: f 4-
Pg4f en Dg5:. Een voordeel daarentegen
van het paard op e2 is, dat wit zijn
„slechte" loper cl kan ruilen tegen zwarts
„goede" op d6. 11) Rcl-f4 Tf8-e8. 12) Ddl
d2 Dekt veld g5 en dreigt dus nu
wel de penning met Rg5, welke Ivkov met
zijn volgende zet verhindert. Gezien het
vervolg is het dubieus, of zulks wel juist
was, want later blijkt, dat zwarts keuze
zijn koningsvleugel op onaangename wijze
verzwakt.
12) h7-h6. 13) Pc3-b5 Rd6xf4. 14)
Dd2xf4 Rc8-g4. 15) f2-f3 Rg4-e6.
Opgemerkt zij dat Pc7 wegens Ph5 nog
geen dreiging is. 16) Tal-dl Krach
tiger was hier aanstonds h2-h4, waarna
wel Pc7 dreigt, omdat na Ph5 de dame
naar h2 kan wijken. De tekstzet is overi
gens niet slecht. 16) Ta8-c8. Weer
hetzelfde principe; 17) Pd6 Ph5. Ma 16) h4
ware Tc8 uitgeschakeld. 17) h2-h4! Te8-e7.
Tegen Pd6 gericht. 18) Pb5-d6 Tc8-bS. 19)
Rd3-bl Opnieuw: niet slecht, maar
agressiever was 19) g4. Zwart kan daarna
niet beletten dat wit met g4-g5 tot een
veelbelovende aanval komt als gevolg van
de verzwakking h6. 19) a7-a6. 20)
Tfl-el Pf6-h5. 21) Df4-h2 Dd8-c7. 22) g2-
g4 Nog steeds met gunstige aanvais-
perspectieven. 22) Ph5-f6. 23) Dh2-f4
Direct g5 Pe8! leidt slechts tot ruil
van dames en een licht stuk, waarna de
koningsaanval niet meer zo gevaarlijk is;
na de tekstzet echter dreigt g5 wel, omdat
na Pe8 Pf5 Df4: wit tussendoor op e7 met
schaak kan slaan. Daarmee is de volgende
zet verklaard. 23) Kg8-f8. 24) Kgl-
f2(?) Overziet de tactische finesse,
hieronder bij zwarts 25ste zet vermeld.
Beter was 21) Kfl.
24) Re6xg4! De grootmeester pro
fiteert onmiddellijk van zijn kans. 25) f3x
g4 Tb8-d8. Nu blijkt de grap: Pf5?? faalt
op 26) Te2: (met schaak) en de witte
dame gaat verloren. Daarom diende de
koning op fl te staan. 26) g4-g5 Td8xd6.
Zo wint zwart het stuk terug, daar 27)
gf6:? faalt op Tf6:. 27) g5xh6 Pf6-e4f. 28)
Rblxe4 Te7xe4. 29) h6xg7f Kf8-g8. 30)
Df4-f3 Td6-g6. 31) Pe2-g3
IVKOV (aan zet)
>docx»ooooooooooooooooooocoooooooooooocxx3oooooc
Vervolg van pagina 13
stellingen gaven. De tijd is ook voorbij
dat ze uit louter professionals beston
den. Iedere amateur die iets presteert
kan zijn eigen nummertje op staats
kosten ontwikkelen, en het staat de be
trokkene vrij te kiezen wat hij of zij
wil. Zijn ze heel goed, dan mogen ze
het land rondreizen tot in de uithoeken
van Tibet, Mongolië of Zuid-China om
iedereen te laten meegenieten. De
kunst kan dan zelfs een beroep wor
den indien men het publiek zó weet
te ontspannen dat ze straks nog har
der gaan werken!
Voor de vrouwen is dit een openba
ring. Wil 'n havenarbeidster, die over
dag kraandrijfster, chauffeuse of ge
woon maar sjouweres is, in haar vrije
tijd balletdansen dan krijgt ze daartoe
alle gelegenheid. Wil ze daarentegen
verder in de sport, wil ze beeldhou
wen, dichten, toneelspelen of schaken,
dan kan dat ook. Allemaal gratis en
allemaal door de beste opleiders.
Zouden er veel landen op de wereld
bestaan waar dichters naar hun pu
bliek gaan en het vragen zijn mening
en suggesties te geven om het nog be
ter te doen? Ziet u bij ons al een com
ponist, die op een fabriek komt vra
gen of men wel mooi vindt wat hij
maakt? Ziet u bij ons een beeldend
kunstenaar die een half jaar gaat
rijstplanten of machines maken om
„ideeën op te doen?" Toch is het in
China volkomen normaal dat een dich
ter typelessen gaat nemen om beter
aan de vraag naar nette kopij te kun
nen voldoen.
DE KUNST heeft natuurlijk ook de
vrouwen gegrepen. Nu heeft China ge
durende zijn eeuwenoude beschaving
talloze kunstenaressen van formaat ge
had, zowel schilderessen als schrijf
sters. Ze worden nu gebruikt als pro-
paganda-„materiaal", met uitzondering
van getalenteerde keizerinnen want die
deugden natuurlijk niet, al schreven ze
de mooiste poëzie. Maar na de 18de
eeuw had China vrijwel geen kunste
naressen meer. Die kwamen pas weer
tussen de jaren '20 en '30 van onze
eeuw, toen de maatschappelijke nood
intelligente jonge vrouwen inspireerde
«\AMWVWWVI/WWI/WIA/WWVWVWUWWWUVUWVVAAIWUWWWW
Pd4:?) de voorbereidende zet 33)
Kh7 waarna Tf4 wél dreigt.
Of wit zich daarna nog kan redden, is
onduidelijk. Zie bijvoorbeeld 34) Pe2
Pd4:! of 34) h5 T6g5.
Het is net als in het werkelijke leven:
als men alles wist, ware het niet meer
interessant.
Hoe dan ook, remise lijkt ons een be
vredigend en voor de Indonesiër zeer eer
vol resultaat!
Mr. Ed. Spanjaard
•uaqqaq uapnoz pjooasag 00k snïd
aauijesp uo uagBjs uagau ZN wpoz 'ajSuaj
-uaddotps uftz jooa aajjua uaag ua sua;
-jeq uaaS tjaaq isoai uauuoAiag sftjd
uaa VS 3TJP ^t00 PBq jjftpjBjd ap ui
■poquojjeq-aiip qag utoz suaa ;aiu iapaaAvj
jaaqjaABpt ua apaaAij jaaquajmj 'suajieq
uaAaz 'suaddoqas aaAvj peq jsoo qsaaMag
uaiBAv (i00S snjd) UMop aijp ajsuiuiuaj
AVO ua uaqqaq noz jsedag pjoou jepoz
'gOIH* Z 6 A VO kHAdb SiV*
pjoou pBq qftjqBJd ap uj qqoBjqpds uagia
uftz ubb uassBduBB luaginajut qajqnóp
jaq jaoui pjoou 'uiojjoyj uapaqjjftpg
-oui arapuB jooa psq ajunnj gtuiaAV jssm
pmz iep ua pjaassqag si iq'oEiquajJBq
dó uaaqe qaiu qp pp 'uaja/A jez pjoou
;„Piqnop" uaa jooa qt poA a;saaui ph
•uBBg ai ubb ua;inj ut jdbjjuoo gooq uaa
uxo pfn vqoap a; guippjaA spmz jbbp
'qftpippiluBB gja piu si (uajim jaiA)
poq ajsjeei ph 'ua-qnj jaiA VS aT-IP
piqnop :uaznaq aup uftz ja ua uaui
-aujapuo spt pAag qp ui poui pinz 'puei
-japajVI uba dBqosuaoiduiBquajBd paxiui
pq uba aputj ap suapft; jooa uiBAvq
aijBnjis 3Q :.§BBjAa.8puq do pjooMjuy
tot het schrijven van prachtige verha
len en gedichten, een bron die merk
waardig genoeg nu opgedroogd lijkt te
zijn.
WANT DAT is de nare consequentie
van de verhouding staat-kunst: er
komt niets meer uit dat op werkelijk
hoog peil staat. De litteratuur is on
leesbaar, want totaal verzand in pro
paganda, zoete koek en valse heroïek.
Met de beeldende kunst is het al niet
veel beter (met uitzondering van de
kalligrafie, daar deze zuiver abstract
is). Maar wat er wordt gepresteerd op
het gebied van schilderen, beeldhou
wen en architectuur is duf en ongeïn
spireerd. Men richtte zich in deze naar
Rusland, met gelijke nare resultaten.
Er zal wel niet gauw verandering in
komen want als stelregel geldt, dat in
iedere kunstvorm de politiek e n
niets anders de kern moet zijn.
DE MANIER waarop oude en zeer
begaafde kunstenaars die er genoeg
zijn dit verwerken is vaak meester
lijk, want een klein rood vlaggetje,
een elektrische draad, een onzichtbaar
vliegtuigje, of zelfs A-bomwolkje heel
ver weg wordt voor hun scheppingen
voldoende geacht. Voor de jongeren is
het wat anders; van hen verwacht
men stevige, duidelijke politieke
tendenzen.
Ook bij de kunstbeoefening ziet mei
meisjes en jongens gelijkelijk betrok
ken. De meisjes vooral hebben er gre
tig naar gegrepen, hetzij als amateur
of als professional. Het is dan ook
wel een hele verandering na de vroe
gere slavernij van huishouding, koken
en schoonmoeder. Hiervan heeft men
namelijk offcieel de vrouw in China be
vrijd. De huishouding spreekt evenals
het koken voor zich. Men streeft naar
het „ideaal": de gaarkeuken en de al
gemene huishouding van de barak,
maar dit ideaal is lang niet overal
doorgevoerd en stuit nogal op tegen
werking. De Chinese vrouw is een goe
de huisvrouw, een uitstekende kokkin
en een schat van een moeder en zij
schijnt dat te willen blijven. Ze ziet
nog steeds geen voordelen in het be
zoek van man en kinderen alleen tij
dens het weekend om van het barak-
kenleven man hier en vrouw ginds,
ver van elkaar niet te spreken.
Het is wat anders met de heerschap
pij van de schoonmoeders, want die
was uiteraard vreselijk. De schoonmoe
der was zo volkomen meesteres over
haar ongelukkige schoondochters dat
er voor die stakkers alleen maar de
hoop was ook eenmaal schoonmoeder
te worden en dan de schade in te ha
len, wat tot onbeschrijfelijke toestan
den leidde. Iedere vrouw is nu in
staatsverband en volgens dé lijnen der
ideologie zo vrij als een vogel in de
lucht en ze kan doen en laten wat ze
wil, pardon: wat de staat wil. Want
met wat de staat wil, houdt alle vrij
heid op. Geen meisje bepaalt zelf wat
ze worden wil, doen wil of waar ze
gaan zal. Een afgestudeerde arts of le
rares wacht af waar heen ze wordt ge
stuurd. Iedere kunstenares hangt altijd
de kans boven het hoofd naar een heel
ander deel van het land te worden ge
stuurd om daar arbeidster te worden
in landbouw of industrie. Die kans
wordt wat geringer als ze getrouwd is,
maar ook echtparen kunnen samen er
gens anders worden „ingezet", waar ze
niemand zullen verstaan en niemand
kennen. Omdat man en vrouw gelijk
zijn, hebben ze natuurlijk allemaal der
gelijke kansen!
Maar al met al kunnen de vrouwen
van China tegenwoordig hun weelde
niet op: Ze zijn veilig. Ze krijgen goed
eten. Ze kunnen zelf geld verdienen. Ze
hoeven nog maar weinig kinderen te
krijgen. De schoonmoeders-oude stijl
zijn uitgeroeid. Voor hen is dat reeds
de hemel op aarde!
INDONESlëR BACHTIAR IN
HOOGOVENTOERNOOI
Het jaarlijkse Hoogoventoernooi te
Beverwijk is steeds meer uitgegroeid tot
een wereldomvattende periodieke schaak
manifestatie. Natuurlijk waren de Sovjet-
Unie en de overige Oosteuropese landen al
lang en frequent vertegenwoordigd, ais-
mede Noord- en Zuid-Amerika. Doch bij
ons weten nam er tot dusver nimmer
een representant deel van Indonesië.
(Hierbij laten wij Tan buiten beschou
wing; deze studeerde geruime tijd in
Nederland en werd door iedere Nederland
se schaker zozeer als „landgenoot" be
schouwd, dat hij met algemene instem
ming zelfs deelnam aan de strijd om het
persoonlijk kampioenschap van Neder
land en dit op zijn naam bracht. Helaas
werd hij daarna plotseling van het actieve
schaakleven uitgeschakeld wegens ge
zondheidsredenen. Het zal zijn talrijke
schaakvrienden hier zeker aan het hart
gaan te vernemen, dat de sympathieke,
BACHTIAR
Hier bood wit remise aan, hetgeen Iv
kov die nog slechts circa 1 minuut had
voor 10 zetten accepteerde. Vermoede
lijk omdat hij zag dat 31) Tf4 na 32)
Te8f Kh7 (Kg7:? 33) Ph5f enz.). 33) Th8f
Kg7:. 34) Ph5f tot niets zou leiden.
Na afloop meenden de geleerden, dat
zwart met 31) Teg4 direct kon win
nen, doch later bleek dit niet zo simpel te
zijn en zeker niet in 60 seconden te be
zien.
Analytische geesten kunnen op de slot-
stand hun krachten beproeven, bijvoor
beeld 32) Te8f Kg7:. 33) Tgl en nu Pd4:.
Bachtiar zelf gaf hier aan 34) Ph5f Kh7.
35) Dg4: Tg4:. 36) Tg4: en wit kan niet
met enige schaakj es één van de torens
veroveren, omdat die indirect gedekt
staan (Pf6f)terwijl wit zelf mat dreigt.
Volgens Donner kon zwart echter toch
winnen door 36) Dc2f. 37) Kfl Delf.
38) Kf2 Db2:f plus Pe6.
Van dit alles deugt echter niets, daar
wit na 33) Pd4:? 34) Ph5+ Kh7. 35)
Pf6f! Tf6: kan winnen dank zii de ver
rassende tussenzet 36) Th8f! en telkens
wordt een van de zwarte torens met
schaak geslagen!
Beter was derhalve (in plaats van 33)
Waarschijnlijk stamt de perzikboom
uit China, maar de Romeinen, die de
vrucht in Europa introduceerden, leer
den haar kennen in Perzië en noemden
de boom dus: persica arbor, Perzische
boom of eenvoudig: persicus. De
vrucht heette persicum malum: perzi-
sche appel. In het zogenaamde vulgair-
latijn was de naam: persica. Dat
woord leverde in het Frans op: pêche,
in het Engels peach. Vormen met de
oorspronkelijke r vindt men in Ger
maanse talen: Duits Pfirsich, Zweeds
persica, Nederlands perzik. In Zuid-
Afrika is perske het gewone woord. In
Zuid-Nederland is de vorm perzik zeld
zaam; daar zegt men pers of perze.
Het woord publiek is via het Frans
ontleend aan het Latijnse publicus,
een woord dat is samengetrokken uit
populicus: dat wat bij het volk (po-
pulus) behoort. Wij kennen het woord
als bijvoeglijk èn als zelfstandig naam
woord. In het eerste geval betekent
het: openlijk (een publiek schandaal),
voor ieder toegankelijk (een publieke
promotie), van overheidswege (publie
ke werken). Als zelfstandig naam
woord duidt het een groep mensen aan,
hetzij: de mensen tezamen (een be
schaafd, een gemengd publiek), hetzij:
de mensen in hun betrekking tot een
persoon of zaak. Men spreekt van het
lezend publiek en van het schouwburg
publiek. Het Latijnse res publica be
tekent: de staat. Dit is ons woord re
publiek.
Het werkwoord eigenen, dat natuur
lijk een afleiding is van het bijvoeg
lijk naamwoord eigen, is in het Ne
derlands, verouderd. In vroeger tijd
verstond men er onder: tot z'n eigen
dom maken, zich toeëigenen, toewijzen.
Cats zegt: ick heb mij staeg geëigend
aen de deugt. Helemaal waar is dat
niet, maar dat is een ander thema. Het
voltooide deelwoord geëigend beteken
de indertijd: in beslag genomen. Onge
veer honderd jaar geleden ging men
tiet evenwel bezigen in de betekenis: ge
schikt, passend en het werkwoord zich
eigenen in die van: geschikt zijn, zich
lenen tot. Men zegt: Dit onderwerp
eigent zich niet tot een behandeling in
het openbaar. Dit is evenwel een ger
manisme dat men behoort te vermij
den.
In het Middelnederlands bestond het
woord ontfarmhartig, dat natuurlijk
hoorde bij het werkwoord ontfarmen.
Dit is ons werkwoord ontfermen: uit
medelijden iemand voor gevaren be
schermen. Het werkwoord is wel in
de taal gebleven, maar ontfarmhartig
is verdrongen door barmhartig, dat uit
het Duits is overgenomen. In dit woord
is de b de rest van een oud voorvoeg
sel. Zonder dit voorvoegsel luidt het
woord dus: arm-hartig en daarin zitten
de woorden arm en hart. Dit is een
vertaling van het Latijnse misericors,
waarin de woorden miser: ellendig, on
gelukkig, arm en cor: hart schuil gaan.
De betekenis is: medelijdend.