FILATELIE r HOE IS HET ONTSTAAN? V. Chinese v Dammen e ZATERDAG 5 FEBRUARI 1966 Erbij 23 i-^UiW^TLJL CANADA m mm. mm HÉ iif 1^ y y mm, mm. Wm. Toegepastekunst Onzekerheden Bob Tadema Sporry Dit woord: PERZIK Dit woord: EIGENEN m. ÉH Wm. mm. ww 8 oooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooc Dit woord: PUBLIEK Dit woord: BARMHARTIG w«rea. PORTUGEES GUINEA. Een serie van acht waarden is uitgegeven, waar op uniformen zijn afgebeeld van het Portugese overzeese leger die van 1548 tot 1806 in gebruik waren. De serie be staat uit de waarden: 0.25, 0.40 (afbeel ding), 0.60, 1, 2.50, 4.50, 7.50 en 10 esc. De zegels zijn uitgevoerd in veel- kleurendruk. FRANKRIJK. Op 14 februari zal de jaarlijkse serie ter herdenking van be roemde Fransen in omloop worden ge bracht. Er zijn ditmaal drie zegels van 0.30 0.10 fr., waarvan de toeslag ten goede komt aan het Franse Rode Kruis. Afgebeeld zijn respectievelijk de pries ter St. Pierre Fourier (1565-1640)de barokarchitect Frangois Mansart (1598- 1666) en de romanschrijver Marcel Proust (1871-1922). PAKISTAN. Ter ere van de strijd krachten is een serie van drie waarden uitgegeven. Op de 7 p. ziet men tanks V. en een soldaat (afbeelding), op de 15 p. een oorlogsschip en een marine-officier en op de 50 p. twee Amerikaanse F- 104-straaljagers en een piloot. CYPRUS. Vier waarden van de koer- serende frankeerzegels (uitgifte 1962) zijn van de opdruk „U.N. Resolution 18 December 1965" voorzien. Het zijn de 3 mils (oude Griekse vaas), de 10 mils (hoofd van Apollo), de 30 mils (Apollo-tempel) en de 250 mils (Belle Pais-abdij). AJMAN. Ter herdenking van wijlen Sir Winston Churchill is een serie van acht waarden, 25, 50, 75 np., 1, 2, 3, 5 en 7.50 r. (afbeelding), in roulatie ge bracht. Alle zegels tonen diens por tret; de achtergrond op elke zegel is verschillend. Bovendien is een souve nirvelletje dat de waarden 5 en 7.50 r. bevat, verschenen. Er zijn 15.000 com plete series gedrukt, waarvan 3000 on getand. en 15.000 velletjes, waarvan de helft ongetand. GROOT-BRITTANNIë. in dezelfde tekening als de koerserende regionale 3 d.-zegels (violet) van Wales en Mon mouthshire, Schotland, Noord-lerland, Guernsey, Jersey en het eiland Man zijn voor deze gebieden regionale ze gels van 4 d. uitgegeven, gedrukt in blauw. CUBA. Vissen uit het nationale aquarium, zijn afgebeeld op een serie van acht waarden. De oplage bedraagt 143.000 series. INDONESIë. Een serie van vier waarden is uitgegeven, waarop toe ristenhotels voorkomen: 10 5 rp. en 40 15 rp. het Samudra Beach Hotel en 25 10 rp. en 80 20 rp. het Am- barrukmo Palace Hotel. CANADA. Op 23 februari zal de elf de zegel in de serie met afbeeldingen van de wapens en bloemen van de Canadese provincies en territoria ver- BïKHSii tnjmr schijnen. Het is een waarde van 5 cents (zwart, groen en rood) die het wapen en de bloem (sarracenia) van New foundland laat zien. (Afbeelding). GAMBIA. Met afbeeldingen van vo gels zal op 18 februari een serie van dertien waarden in circulatie worden gebracht: Vt, 1, Pk, 2, 3, 4, 6 d., 1 sh., 1 sh. 6 d., 2 sh. 6 d., 5 sh., 10 sh. en 1 pond. DAHOMEY. Wijlen dokter Albert Schweitzer is herdacht door de uitgifte van een luchtpostzegel van 100 fr. De zegel vertoont links zijn portret; rechts ziet men hem samen met een Afrikaans echtpaar met kind. ZWITSERLAND. De uitgifte van de in 1964 begonnen serie „Historische ge bouwen II" zal op 21 februari met twee waarden worden voortgezet: 1.30 fr. de kerk van St.-Pierre-de-Clages en 1.70 fr. het slot Frauenfeld. (Afbeel dingen). Een juweel van een eindspel troffen wij aan in de mooie rubriek van de heer Schut uit Enschede; een eindspel van L. Porrey, in 1920 door deze eindspelcompo nist samengesteld. Het is voor elke partij- speler leerzaam om de winstgang te kennen. XXXXXXWOCJ* CtXXJOaJCCOOCOOOOOOOCXXXXXjOCXXXXk JJOOCOOCCCO H WW. 'WW, OOCXXJOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOC Zwart: dam op 5, twee stukken op 35 en 36. Wit: twee dammen op 39 en 50, stukken op 45 en 47. Het slotmotief waarop de winst is ge baseerd is voor vele dammers onbekend. Wit wint door 1) 47-42. Los staan met de zwartdam gaat niet wegens 45-40 35x33 en 50x? Op 5-46 volgt 42-37. Moet zwart met een der stukken spelen, bijvoorbeeld 36-41, dan volgt op sluiting na 42-37 en 45-40 en 50x46. Als eerste zet is voor zwart dus gedwongen 35-40. 2) 45x34 36-41? A. 3) 42-37 41x32. 4) 34-29 en zwart staat ineens verloren. Er dreigt 29-23. Op het offer 5-23 32-37 damoffer na 39-28-37 en 50-28. Alleen is nog mo gelijk dat zwart met A bijvoorbeeld 5-14 of 10 enzovoort speelt; maar dan volgt de winst van Scouppe na 50-45. En deze winst is bij elke partij speler wèlbekend. De damclub Scheveningen is er in ge slaagd de provinciale clubtitel te winnen en zal in de hoofdklassecompetitie mee doen om twee plaatsen in de landelijke eindstrijd. Een leuk fragment uit dit bijzonder spannend verlopen Zuid-Hollands dam- toernooi volgt hier. C. VERM1JS XIOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOC' XJOOOOOOOCOOOOOOOOOOOOCOOO Zwart: elf stukken op 9, 11, 12, 18, 22, 23, 27, 28, 32, 36, 45. Wit: twaalf stukken op 20, 24, 30, 34, 35, 37, 39, 40, 41, 42, 43, 44. Wit speelt en wint. Oplossingen en correspondentie over deze twee vraagstukken uiterlijk acht dagen na het verschijnen van deze ru briek te zenden aan het adres van de damredacteur: B. Dukel, Wijk aan Zeeër- weg 125, Umuiden. De wedstrijden voor mixed paren ston den vorig jaar in de bijzondere belang stelling. Niet slechts viel er een nationale titel te winnen, de hoog geklasseerden zullen vermoedelijk een goede kans ma ken uitverkoren te worden voor de deel name aan het mixed wereldkampioen schap, dat in mei te Amsterdam wordt gehouden. De altijd geconcentreerde en slim spelende Robbie de Leeuw bleek met mevrouw VlielanderHein een uit stekende combinatie te vormen en ver overde meer dan voldoende punten om zich een slechte eindsprint te kunnen per mitteren. Opvallend was het dat nog enkele zéér zwakke paren tot de eindronden wisten door te dringen. Dit was de prijs die be taald moest worden om vele sterke pa ren niet in een tussenronde te laten uit vallen. Behalve mevrouw Blitzblum (spe lende met Hans Kreyns) wist géén onzer damesinternationals zich bij de eerste ze ven paren te klasseren: een teleurstel lende demonstratie onzer topspeelsters. Het spelpeil was over het algemeen niet onredelijk, ofschoon er op diverse punten der bied- en speeltechniek nog veel te wensen bleef. Bijvoorbeeld in dit partijtje: 9 <0 10 7 4 O B 10 6 3 HVB42 V 10 7 3 2 s? A 9 8 5 O A 8 7 3 A H 6 5 4 9YB6 5 •Ti A 10 6 5 W 'mm. mm oooooocoocoocooooooooooooocooocoooooooooooooooooocooooo: J. BOUSEM Zwart: tien stukken op 2, 7, 8, 9, 13, 16, 19, 24, 26, 29. Wit: tien stukken op 22, 25, 28, 35, 36, 38, 40, 41, 42, 43. Wit aan zet vervolgde met 1) 43-39 16- 21) En nu won wit zeer verrassend door 2) 36-31 26x46. 3) 39-34 46x28. 4) 33-32 23x30 en 5) 25x1. Voor onze probleemoplossers plaatsen wij twee vraagstukken van de heer N. R. Keessen uit Aalsmeer. Voor de eerste twee goede inzenders stelt de heer A. Douma uit Haarlem een damboekje beschikbaar. N. R. KEESSEN (Aalsmeer) XX»OOClOCXXXXXXXkX| XXJÜCXX XXXX^OU^ x X oooooooooooooooooooooooooooooooooooooooMocooooooooooooc Zwart: twaalf stukken op 7, 11, 12, 13, 14, 17, 19, 22, 27, 32, 36, 37. Wit: twaalf stukken op 23, 28, 30, 33, 34, 35, 38, 43, 44, 46, 47, 48. Wit speelt en wint een schijf of de par tij; eerste zet 23-18. N. R. KEESSEN (Aalsmeer) doooooooooc iotocoqoooc xx B 8 9 H 3 2 O H V 9 4 2 *987 Oost gever, OW kwetsbaar. Hoewel OW slechts 24 punten aan hoge kaarten be zitten, beschikken zij over een prima zes bod in schoppen. Van de 28 OW-paren kwamen er 23 in een schoppencontract terecht: 17 maal vier schoppen, 3 maal vijf schoppen en slechts 3 maal zes schop pen. De overige 5 malen permitteerden NZ zich gedoubleerde vrijheden, die zeer kostbaar bleken (bijvoorbeeld 5 ruiten, gedoubleerd, minus vijf). Het bieden van zes schoppen is zéker niet eenvoudig, vooral niet volgens „na tuurlijke" weg. Indien oost met één schoppen opent (zuid past) en west kletst er vier schoppen in, kan van oost moeilijk verdere actie verlangd worden. Beter is: oost één schoppen west twee harten (kost niets en kan helpen) oost drie harten west vier schoppen waarna oost bepaald wél verder moet bieden. De „Zwitserse conventie" zou hier ide aal zijn: oost één schoppen west vier klaver (aangevend: zeer sterke schoppen- steun, twee azen en ergens een singleton), waarna het slembod niet meer gemist kan worden. Van de vele gelegenheids combinaties die meespeelden, mag men het gebruik van een dergelijke specialité echter nauwelijks verwachten. De drie paren die dit slemvarkentje deskundig wasten, waren de familie Hoo- geveen (Rotterdam) en de Haagse paren Klumperbeekmevrouw De Graaf en Komalijnslijpermevrouw Hoogenkamp. Hulde! Van de 23 malen dat dit spel in schop pen werd gespeeld, maakten 13 OW- paren alle dertien slagen. Dat betekent, dat dertien zuidspelers de door oost voor gespeelde hartenvrouw direct gedekt hebben met hartenheer, zodat bij noord de harten tien er uit gesneden kon wor den. Weigert zuid hartenvrouw te dek ken met de heer, dan maken NZ altijd een hartenslag. Elementair, doch blijk baar toch nog heel moeilijk. Een excuus is, dat het oostspel meestal „dicht" was, zodat zuid er niet geheel zeker van kon zijn dat oost óók de hartenboer erbij had. Daar het ondenkbaar is dat oost van har tenvrouw zónder boer de vrouw zal voor spelen, valt dit excuus moeilijk te aan vaarden. De NZ-paren die vier schoppen tegenspeelden en erin slaagden één slag (in harten) te maken, boekten een mooie score. En verdiend! Filarski Bridge vraag dezer week: Noord gever, niemand kwetsbaar, parenwedstrijd. Zuid heeft: 10 62 CPA73 O 10 653 AV4 Noord één ruiten oost drie harten wat moet zuid doen? Antwoord elders op deze bladzijde. sportieve en zeer talentvolle jongeman nog steeds niet geheel hersteld is, zodat hij ook in Indonesië, waar hij thans ver toeft, nog niet in de schaakarena kon terugkeren). Maar het zojuist beëindigde 28ste Hoog oventoernooi bracht in de grootmeester- groep als novum een „echte" Indonesiër (dat wil zeggen een speler die ook zijn schaakvorming in Indonesië genoot), de 29-jarige, in Bandjermasin wonende, Bachtiar. Deze werd reeds enige jaren achtereen kampioen van zijn land en hoe wel hij zijn titel in 1965 moest afstaan aan ir. Onq Yok Hwa, werd hij niettemin uitverkoren voor de hoofdgroep, gezien zijn grotere internationale ervaring. Spe lend met steeds zijn „fez" op het hoofd en aangemoedigd door vier opgewekte, voor treffelijk „vluggerende" landgenoten, vormde hij een spectaculaire aanwinst op het vreedzame en verbroederende strijd toneel, dat „Beverwijk" telkenjare weer biedt. Uiteraard kon nauwelijks verwacht worden dat hij een rol van betekenis voor een topplaats zou spelen. Daarvoor is nu eenmaal een „schaakachterland" van wereldniveau onmisbaar. Maar dat Bach tiar kan schaken, bewees hij onder meer door niemand minder dan Ivkov, een van de acht kandidaten voor het wereldkam pioenschap, zozeer in moeilijkheden te brengen, dat de Joegoslaaf hem in hoge tijdnood remise aanbood. Een pikante bij zonderheid daarbij was, dat volgens de pers Ivkov op dat moment nog slechts 31) Te4-g4 behoefde te spelen, om een glad gewonnen stelling te verkrijgen. Wat daarvan w'aar was, moge hieronder kort worden bezien. Wit: A. A. Bachtiar. Zwart: B. Ivkov. Nimzo-Indisch 1) d2-d4 Pg8-f6. 2) c2-c4 e7-e6. 3) Pbl- c3 Rf8-b4. 4) e2-e3 0-0. 5) Rfl dS c7-c5. 6) Pgl-e2 d7-d5. 7) 0-0 Pb8-c6. 8) c4xd5 e6xd5. 9) a2-a3 c5xd4. 10) e3xd4 Rb4-d6. Maken we de openingsbalans op, dan zien wij dat a2-a3 daargelaten de stelling precies symmetrisch zou zijn, in dien Pe2 op f3 stond. Dit heeft zowel voor- als nadelen. In de tekststand gaat de aanlokkelijke penning 11) Rgö niet wegens het schijnoffer 11) Rh2: f 4- Pg4f en Dg5:. Een voordeel daarentegen van het paard op e2 is, dat wit zijn „slechte" loper cl kan ruilen tegen zwarts „goede" op d6. 11) Rcl-f4 Tf8-e8. 12) Ddl d2 Dekt veld g5 en dreigt dus nu wel de penning met Rg5, welke Ivkov met zijn volgende zet verhindert. Gezien het vervolg is het dubieus, of zulks wel juist was, want later blijkt, dat zwarts keuze zijn koningsvleugel op onaangename wijze verzwakt. 12) h7-h6. 13) Pc3-b5 Rd6xf4. 14) Dd2xf4 Rc8-g4. 15) f2-f3 Rg4-e6. Opgemerkt zij dat Pc7 wegens Ph5 nog geen dreiging is. 16) Tal-dl Krach tiger was hier aanstonds h2-h4, waarna wel Pc7 dreigt, omdat na Ph5 de dame naar h2 kan wijken. De tekstzet is overi gens niet slecht. 16) Ta8-c8. Weer hetzelfde principe; 17) Pd6 Ph5. Ma 16) h4 ware Tc8 uitgeschakeld. 17) h2-h4! Te8-e7. Tegen Pd6 gericht. 18) Pb5-d6 Tc8-bS. 19) Rd3-bl Opnieuw: niet slecht, maar agressiever was 19) g4. Zwart kan daarna niet beletten dat wit met g4-g5 tot een veelbelovende aanval komt als gevolg van de verzwakking h6. 19) a7-a6. 20) Tfl-el Pf6-h5. 21) Df4-h2 Dd8-c7. 22) g2- g4 Nog steeds met gunstige aanvais- perspectieven. 22) Ph5-f6. 23) Dh2-f4 Direct g5 Pe8! leidt slechts tot ruil van dames en een licht stuk, waarna de koningsaanval niet meer zo gevaarlijk is; na de tekstzet echter dreigt g5 wel, omdat na Pe8 Pf5 Df4: wit tussendoor op e7 met schaak kan slaan. Daarmee is de volgende zet verklaard. 23) Kg8-f8. 24) Kgl- f2(?) Overziet de tactische finesse, hieronder bij zwarts 25ste zet vermeld. Beter was 21) Kfl. 24) Re6xg4! De grootmeester pro fiteert onmiddellijk van zijn kans. 25) f3x g4 Tb8-d8. Nu blijkt de grap: Pf5?? faalt op 26) Te2: (met schaak) en de witte dame gaat verloren. Daarom diende de koning op fl te staan. 26) g4-g5 Td8xd6. Zo wint zwart het stuk terug, daar 27) gf6:? faalt op Tf6:. 27) g5xh6 Pf6-e4f. 28) Rblxe4 Te7xe4. 29) h6xg7f Kf8-g8. 30) Df4-f3 Td6-g6. 31) Pe2-g3 IVKOV (aan zet) >docx»ooooooooooooooooooocoooooooooooocxx3oooooc Vervolg van pagina 13 stellingen gaven. De tijd is ook voorbij dat ze uit louter professionals beston den. Iedere amateur die iets presteert kan zijn eigen nummertje op staats kosten ontwikkelen, en het staat de be trokkene vrij te kiezen wat hij of zij wil. Zijn ze heel goed, dan mogen ze het land rondreizen tot in de uithoeken van Tibet, Mongolië of Zuid-China om iedereen te laten meegenieten. De kunst kan dan zelfs een beroep wor den indien men het publiek zó weet te ontspannen dat ze straks nog har der gaan werken! Voor de vrouwen is dit een openba ring. Wil 'n havenarbeidster, die over dag kraandrijfster, chauffeuse of ge woon maar sjouweres is, in haar vrije tijd balletdansen dan krijgt ze daartoe alle gelegenheid. Wil ze daarentegen verder in de sport, wil ze beeldhou wen, dichten, toneelspelen of schaken, dan kan dat ook. Allemaal gratis en allemaal door de beste opleiders. Zouden er veel landen op de wereld bestaan waar dichters naar hun pu bliek gaan en het vragen zijn mening en suggesties te geven om het nog be ter te doen? Ziet u bij ons al een com ponist, die op een fabriek komt vra gen of men wel mooi vindt wat hij maakt? Ziet u bij ons een beeldend kunstenaar die een half jaar gaat rijstplanten of machines maken om „ideeën op te doen?" Toch is het in China volkomen normaal dat een dich ter typelessen gaat nemen om beter aan de vraag naar nette kopij te kun nen voldoen. DE KUNST heeft natuurlijk ook de vrouwen gegrepen. Nu heeft China ge durende zijn eeuwenoude beschaving talloze kunstenaressen van formaat ge had, zowel schilderessen als schrijf sters. Ze worden nu gebruikt als pro- paganda-„materiaal", met uitzondering van getalenteerde keizerinnen want die deugden natuurlijk niet, al schreven ze de mooiste poëzie. Maar na de 18de eeuw had China vrijwel geen kunste naressen meer. Die kwamen pas weer tussen de jaren '20 en '30 van onze eeuw, toen de maatschappelijke nood intelligente jonge vrouwen inspireerde «\AMWVWWVI/WWI/WIA/WWVWVWUWWWUVUWVVAAIWUWWWW Pd4:?) de voorbereidende zet 33) Kh7 waarna Tf4 wél dreigt. Of wit zich daarna nog kan redden, is onduidelijk. Zie bijvoorbeeld 34) Pe2 Pd4:! of 34) h5 T6g5. Het is net als in het werkelijke leven: als men alles wist, ware het niet meer interessant. Hoe dan ook, remise lijkt ons een be vredigend en voor de Indonesiër zeer eer vol resultaat! Mr. Ed. Spanjaard •uaqqaq uapnoz pjooasag 00k snïd aauijesp uo uagBjs uagau ZN wpoz 'ajSuaj -uaddotps uftz jooa aajjua uaag ua sua; -jeq uaaS tjaaq isoai uauuoAiag sftjd uaa VS 3TJP ^t00 PBq jjftpjBjd ap ui ■poquojjeq-aiip qag utoz suaa ;aiu iapaaAvj jaaqjaABpt ua apaaAij jaaquajmj 'suajieq uaAaz 'suaddoqas aaAvj peq jsoo qsaaMag uaiBAv (i00S snjd) UMop aijp ajsuiuiuaj AVO ua uaqqaq noz jsedag pjoou jepoz 'gOIH* Z 6 A VO kHAdb SiV* pjoou pBq qftjqBJd ap uj qqoBjqpds uagia uftz ubb uassBduBB luaginajut qajqnóp jaq jaoui pjoou 'uiojjoyj uapaqjjftpg -oui arapuB jooa psq ajunnj gtuiaAV jssm pmz iep ua pjaassqag si iq'oEiquajJBq dó uaaqe qaiu qp pp 'uaja/A jez pjoou ;„Piqnop" uaa jooa qt poA a;saaui ph •uBBg ai ubb ua;inj ut jdbjjuoo gooq uaa uxo pfn vqoap a; guippjaA spmz jbbp 'qftpippiluBB gja piu si (uajim jaiA) poq ajsjeei ph 'ua-qnj jaiA VS aT-IP piqnop :uaznaq aup uftz ja ua uaui -aujapuo spt pAag qp ui poui pinz 'puei -japajVI uba dBqosuaoiduiBquajBd paxiui pq uba aputj ap suapft; jooa uiBAvq aijBnjis 3Q :.§BBjAa.8puq do pjooMjuy tot het schrijven van prachtige verha len en gedichten, een bron die merk waardig genoeg nu opgedroogd lijkt te zijn. WANT DAT is de nare consequentie van de verhouding staat-kunst: er komt niets meer uit dat op werkelijk hoog peil staat. De litteratuur is on leesbaar, want totaal verzand in pro paganda, zoete koek en valse heroïek. Met de beeldende kunst is het al niet veel beter (met uitzondering van de kalligrafie, daar deze zuiver abstract is). Maar wat er wordt gepresteerd op het gebied van schilderen, beeldhou wen en architectuur is duf en ongeïn spireerd. Men richtte zich in deze naar Rusland, met gelijke nare resultaten. Er zal wel niet gauw verandering in komen want als stelregel geldt, dat in iedere kunstvorm de politiek e n niets anders de kern moet zijn. DE MANIER waarop oude en zeer begaafde kunstenaars die er genoeg zijn dit verwerken is vaak meester lijk, want een klein rood vlaggetje, een elektrische draad, een onzichtbaar vliegtuigje, of zelfs A-bomwolkje heel ver weg wordt voor hun scheppingen voldoende geacht. Voor de jongeren is het wat anders; van hen verwacht men stevige, duidelijke politieke tendenzen. Ook bij de kunstbeoefening ziet mei meisjes en jongens gelijkelijk betrok ken. De meisjes vooral hebben er gre tig naar gegrepen, hetzij als amateur of als professional. Het is dan ook wel een hele verandering na de vroe gere slavernij van huishouding, koken en schoonmoeder. Hiervan heeft men namelijk offcieel de vrouw in China be vrijd. De huishouding spreekt evenals het koken voor zich. Men streeft naar het „ideaal": de gaarkeuken en de al gemene huishouding van de barak, maar dit ideaal is lang niet overal doorgevoerd en stuit nogal op tegen werking. De Chinese vrouw is een goe de huisvrouw, een uitstekende kokkin en een schat van een moeder en zij schijnt dat te willen blijven. Ze ziet nog steeds geen voordelen in het be zoek van man en kinderen alleen tij dens het weekend om van het barak- kenleven man hier en vrouw ginds, ver van elkaar niet te spreken. Het is wat anders met de heerschap pij van de schoonmoeders, want die was uiteraard vreselijk. De schoonmoe der was zo volkomen meesteres over haar ongelukkige schoondochters dat er voor die stakkers alleen maar de hoop was ook eenmaal schoonmoeder te worden en dan de schade in te ha len, wat tot onbeschrijfelijke toestan den leidde. Iedere vrouw is nu in staatsverband en volgens dé lijnen der ideologie zo vrij als een vogel in de lucht en ze kan doen en laten wat ze wil, pardon: wat de staat wil. Want met wat de staat wil, houdt alle vrij heid op. Geen meisje bepaalt zelf wat ze worden wil, doen wil of waar ze gaan zal. Een afgestudeerde arts of le rares wacht af waar heen ze wordt ge stuurd. Iedere kunstenares hangt altijd de kans boven het hoofd naar een heel ander deel van het land te worden ge stuurd om daar arbeidster te worden in landbouw of industrie. Die kans wordt wat geringer als ze getrouwd is, maar ook echtparen kunnen samen er gens anders worden „ingezet", waar ze niemand zullen verstaan en niemand kennen. Omdat man en vrouw gelijk zijn, hebben ze natuurlijk allemaal der gelijke kansen! Maar al met al kunnen de vrouwen van China tegenwoordig hun weelde niet op: Ze zijn veilig. Ze krijgen goed eten. Ze kunnen zelf geld verdienen. Ze hoeven nog maar weinig kinderen te krijgen. De schoonmoeders-oude stijl zijn uitgeroeid. Voor hen is dat reeds de hemel op aarde! INDONESlëR BACHTIAR IN HOOGOVENTOERNOOI Het jaarlijkse Hoogoventoernooi te Beverwijk is steeds meer uitgegroeid tot een wereldomvattende periodieke schaak manifestatie. Natuurlijk waren de Sovjet- Unie en de overige Oosteuropese landen al lang en frequent vertegenwoordigd, ais- mede Noord- en Zuid-Amerika. Doch bij ons weten nam er tot dusver nimmer een representant deel van Indonesië. (Hierbij laten wij Tan buiten beschou wing; deze studeerde geruime tijd in Nederland en werd door iedere Nederland se schaker zozeer als „landgenoot" be schouwd, dat hij met algemene instem ming zelfs deelnam aan de strijd om het persoonlijk kampioenschap van Neder land en dit op zijn naam bracht. Helaas werd hij daarna plotseling van het actieve schaakleven uitgeschakeld wegens ge zondheidsredenen. Het zal zijn talrijke schaakvrienden hier zeker aan het hart gaan te vernemen, dat de sympathieke, BACHTIAR Hier bood wit remise aan, hetgeen Iv kov die nog slechts circa 1 minuut had voor 10 zetten accepteerde. Vermoede lijk omdat hij zag dat 31) Tf4 na 32) Te8f Kh7 (Kg7:? 33) Ph5f enz.). 33) Th8f Kg7:. 34) Ph5f tot niets zou leiden. Na afloop meenden de geleerden, dat zwart met 31) Teg4 direct kon win nen, doch later bleek dit niet zo simpel te zijn en zeker niet in 60 seconden te be zien. Analytische geesten kunnen op de slot- stand hun krachten beproeven, bijvoor beeld 32) Te8f Kg7:. 33) Tgl en nu Pd4:. Bachtiar zelf gaf hier aan 34) Ph5f Kh7. 35) Dg4: Tg4:. 36) Tg4: en wit kan niet met enige schaakj es één van de torens veroveren, omdat die indirect gedekt staan (Pf6f)terwijl wit zelf mat dreigt. Volgens Donner kon zwart echter toch winnen door 36) Dc2f. 37) Kfl Delf. 38) Kf2 Db2:f plus Pe6. Van dit alles deugt echter niets, daar wit na 33) Pd4:? 34) Ph5+ Kh7. 35) Pf6f! Tf6: kan winnen dank zii de ver rassende tussenzet 36) Th8f! en telkens wordt een van de zwarte torens met schaak geslagen! Beter was derhalve (in plaats van 33) Waarschijnlijk stamt de perzikboom uit China, maar de Romeinen, die de vrucht in Europa introduceerden, leer den haar kennen in Perzië en noemden de boom dus: persica arbor, Perzische boom of eenvoudig: persicus. De vrucht heette persicum malum: perzi- sche appel. In het zogenaamde vulgair- latijn was de naam: persica. Dat woord leverde in het Frans op: pêche, in het Engels peach. Vormen met de oorspronkelijke r vindt men in Ger maanse talen: Duits Pfirsich, Zweeds persica, Nederlands perzik. In Zuid- Afrika is perske het gewone woord. In Zuid-Nederland is de vorm perzik zeld zaam; daar zegt men pers of perze. Het woord publiek is via het Frans ontleend aan het Latijnse publicus, een woord dat is samengetrokken uit populicus: dat wat bij het volk (po- pulus) behoort. Wij kennen het woord als bijvoeglijk èn als zelfstandig naam woord. In het eerste geval betekent het: openlijk (een publiek schandaal), voor ieder toegankelijk (een publieke promotie), van overheidswege (publie ke werken). Als zelfstandig naam woord duidt het een groep mensen aan, hetzij: de mensen tezamen (een be schaafd, een gemengd publiek), hetzij: de mensen in hun betrekking tot een persoon of zaak. Men spreekt van het lezend publiek en van het schouwburg publiek. Het Latijnse res publica be tekent: de staat. Dit is ons woord re publiek. Het werkwoord eigenen, dat natuur lijk een afleiding is van het bijvoeg lijk naamwoord eigen, is in het Ne derlands, verouderd. In vroeger tijd verstond men er onder: tot z'n eigen dom maken, zich toeëigenen, toewijzen. Cats zegt: ick heb mij staeg geëigend aen de deugt. Helemaal waar is dat niet, maar dat is een ander thema. Het voltooide deelwoord geëigend beteken de indertijd: in beslag genomen. Onge veer honderd jaar geleden ging men tiet evenwel bezigen in de betekenis: ge schikt, passend en het werkwoord zich eigenen in die van: geschikt zijn, zich lenen tot. Men zegt: Dit onderwerp eigent zich niet tot een behandeling in het openbaar. Dit is evenwel een ger manisme dat men behoort te vermij den. In het Middelnederlands bestond het woord ontfarmhartig, dat natuurlijk hoorde bij het werkwoord ontfarmen. Dit is ons werkwoord ontfermen: uit medelijden iemand voor gevaren be schermen. Het werkwoord is wel in de taal gebleven, maar ontfarmhartig is verdrongen door barmhartig, dat uit het Duits is overgenomen. In dit woord is de b de rest van een oud voorvoeg sel. Zonder dit voorvoegsel luidt het woord dus: arm-hartig en daarin zitten de woorden arm en hart. Dit is een vertaling van het Latijnse misericors, waarin de woorden miser: ellendig, on gelukkig, arm en cor: hart schuil gaan. De betekenis is: medelijdend.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1966 | | pagina 23